Lecture Slide on Radiation Protection

1. RADIATION PROTECTION
Pawitra Masa-ah

2. Radiation Protection
ICRP (International Commission Radiological Protection) ได้กาหนด
หลักใหญ่ๆ ของระบบป้องกันอันตรายจากรังสีไว้ 3 ข้อ ซึ่งเรียกหลักการทั้ง
3 ข้อนี้ว่า
Principles
“As Low As Reasonably Achievable”

3. Basic principles of radiation protection
1. Justification of practice
การทางานเกี่ยวข้องกับรังสีต้องมีแผนการปฏิบัติงานที่มีการ
ป้องกันอันตรายจากรังสีที่ดีพอ
2. Optimization of protection
ประเมิน เพื่อหาทางเลือกที่ ดี ที่ สุดในการป้องกัน โดยพิจาณา
ปัจจัยแวดล้อมต่าง ๆ เพื่อให้ ได้แนวทาง มาตรการ หรือแนว
ปฏิบัติที่ดีและคุ้มค่าที่สุด
3. Individual dose limits
การกาหนดระดับรังสีที่ยอมรับได้ในแต่ละงาน

4. Basic methods of protection against
exposure to ionizing radiation
เทคนิคพื้นฐานของการควบคุมอันตรายจากต้นกาเนิดรังสีที่อยูภายนอก
่
ร่างกายมี 3 วิธี คือ

5. TIME
Total Dose = Dose Rate x Time
Example If Exposure rate = 5 mGy/hr.
1 hour passed : Total dose = ……
At the time Total dose = ……

6. คำนวนเวลำทำงำนกับรังสี
Example หากกุ๊กไก่ต้องเข้าไปทางานกับรังสีที่มี อัตราการแผ่รังสี 1.5 mrem/h
กุ๊กไก่จะสามารถทางานติดต่อกันได้นานแค่ไหน (กาหนดขีดจากัด ปริมาณ
รังสีไว้ที่ 10 mrem)
แทนค่า เวลาในการทางาน (Stay time) = 10 mrem/1.5 mrem/h
= 6.67 h
จาก 1 h = 60 min
ดังนั้น 6.67 h คิดเป็น 6.67 x 60 = 400 นาที
= 6 ชั่วโมง 40 นาที

7. DISTANCE
กฎกาลังสองผกผัน Inverse Square Law

8. กฎกาลังสองผกผัน Inverse Square Law
จากสูตร ปริมาณรังสีที่ได้รับ (I) 𝐼 ∝ 1/𝑑 2
ดังนั้น 𝐼 = 𝑘/𝑑 2 หรือ k = 𝐼𝑑 2
เมื่อ I คือ ปริมาณรังสีที่ได้รับ
k คือ ค่าคงที่ ซึ่งจะเปลี่ยนไปตามชนิดของต้นกาเนิดรังสี
d คือ ระยะทางที่ห่างจากต้นกาเนิดรังสี
เมื่อเป็นต้นกาเนิดรังสีเดียวกัน ดังนั้น k จึงเท่ากัน สามารถเขียนสูตร
ได้ใหม่ดังนี้
𝐾 = 𝐼1 𝑑1 2 = 𝐼2 𝑑2 2

9. Inverse Square Law
Example จงคานวณว่าต้องอยู่ห่างต้นกาเนิดเท่าใด เมื่ออัตราปริมาณรังสีที่
ระยะห่างต้นกาเนิด 2 เมตร มีค่า 10 µSv/h และต้องการลดค่าปริมาณ
รังสีให้ เหลือ 1 µSv/h
จากสูตร 𝐼1 𝑑1 2 = 𝐼2 𝑑2 2
แทนค่า 10 × 22 =1 × 𝑑2 2
2
𝑑2 = 40
= 6.32 m
นั่นคือ ต้องอยู่ห่างต้นกาเนิด 6.32 เมตร จึงจะได้รับปริมาณรังสีลด
ลงจาก 10 µSv/h เหลือเพียง 1 µµSv/h

10. SHIELDING
เมื่อไม่สามารถลดระยะเวลา หรือเพิ่มระยะทางในการทางานกับสารรังสี
ได้ สิ่งที่ควรพิจารณาในขั้นต่อไปคือ การใช้เครื่องกาบังรังสี การเลือกใช้
เครื่องกาบังรังสีที่เหมาะสมควรเลือกชนิดของเครื่องกาบังให้เหมาะกับ
ชนิดของรังสี พลังงาน และความแรงของต้นกาเนิดรังสี

11. Half Value Layer (HVL)
Half Value Layer คือความหนาของเครื่องกาบัง ที่ใช้ในการลดความเข้ม
ของรังสีเหลือเพียงครึ่งหนึ่งเมื่อเทียบกับไม่มีเครื่องกาบัง

12. Radiation Protection Clothing

13. Radioactive Sign & Dosimeter
นอกจากพื้นฐานปฎิบัติงาน
Time/Distance/Shielding
ในการปฏิบัติงานกับรังสียังต้องมีการป้องกัน
ตัวเองด้วยวิธีอื่น ๆ ร่วมด้วย นั่นคือ
 สั ง เกตสั ญ ลั ก ษณ์ และเครื่ อ งหมายรั ง สี และ
อ่านระเบียบวิธีปฏิบัติที่เกี่ยวข้อง
 ใช้เครื่องวัดปริมาณรังสีเฉพาะบุคคล

14. Thanks for Attention