แนวทางการจัดการเรียนการสอนบรรณารักษ์ยุคใหม่ เสวนาเรื่อง แนวทางการจัดการเรียนการสอนบรรณารักษ์ยุคใหม่ โดย ผศ.ดร.พิมพ์รำไพ เปรมสมิทธิ์ ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

1. แนวทางการจดการเรยนการสอน
แนวทางการจัดการเรียนการสอน
บรรณารกษยุคใหม
บรรณารักษยคใหม
พิมพรําไพ เปรมสมิทธ
จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย
1

2. บรรณารัักษ ?????
2

3. Modern I f
M d Information P f
ti Professionals
i l
Characterizes the emphasis given to
information and th access t
i f ti d the to
information
3

4. Essential areas of knowledge
E i l f k l d
• Information resources
• Information management
• Information access
• Information systems and technology
• Research
• Information policy
(Tenopir,2000)
4

5. กลุมความรูความสามารถสําหรับ KM
• ทักษะการสื่อสารและการสรางเครือขาย
• ทกษะการจดการสารสนเทศและเอกสาร
ทักษะการจัดการสารสนเทศและเอกสาร
• ทักษะการทํางานเปนทีม
• ทักษะการจัดการโครงการ
• การคิดเชิงสรางสรรค
• ทักษะการตัดสินใจ
• ทักษะความเปนผูนํา

• ความสามารถในการใช IT
• ทักษะดานการจัดการความเปลี่ยนแปลง
(Hazeri, Sarrafzadeh and Martin, 2007)
5

6. “บรรณารักษดิจิทัล” (digital librarians)
ทําหนาที่
• จัดการหองสมดดิจิทัล
ุ
• จัดระบบความรู และสารนิเทศดิจิทัล
• เผยแพรสารนิเทศดิจิทัล ที่ระบบคอมพิวเตอรจัดเก็บไว
• ใหบริการชวยคนควาดิจิทัล (digital reference services) และ
บริการสารนิเทศอิเล็กทรอนิกส
• ใหบริการคนหาความรจากคลงเกบความรู
ใหบรการคนหาความรู ากคลังเก็บความร
• ดูแลภาระงานดานการแปลงใหเปนดิจิทัล กระบวนการจัดเก็บ และการ
สงวนรักษาดิจิทัล
• ใหการเขาถึง และการคนคืน ความรูในรูปดิจิทัลจากทั่วโลก
• ทํารายการและจัดหมวดหมู เอกสารดิจิทัล และความรูในรูปดิจิทัล
6

7. ทัักษะของบรรณารักษดิจิทัล
ั
• อินเทอรเน็ตและเวิลดไวดเว็บ
• มัลติมีเดีย เทคโนโลยีดิจิทัล และการประมวลผลสื่อดิจิทัล
มลตมเดย เทคโนโลยดจทล และการประมวลผลสอดจทล
• ระบบสารนิเทศดิจิทัล สารนิเทศออนไลนและสารนิเทศ
ออพตคล
ออพติคัล
• เครือขายความรู (knowledge network)
7

8. ทัักษะทีี่ตองการ
• C d
Conduct user needs/system analysis
d / l i
• Technology assessment (review current technology
in place)
• Review existing collection(s)
• Work with users to develop policies for digitizing
digitizing,
collection development, DL maintenance, copyright
of objects in DL, interface design, infrastructure
maintenance and upgrades
i t d d
• Evaluate the system/conduct user/usability studies
if possible
possible.
• Train users in how to add to collection, using
scanning technologies, policy development, web
p y p
design, system maintenance, etc.
8

9. ทัักษะทีี่ตองการ(ตอ)
• Create infrastructure or adapt existing system
(OPAC, Databases, website, etc.)
(OPAC Databases website etc )
• Create interface, display pages, search engine
(
(search tools))
• Create metadata scheme or adapt existing scheme
(cataloging system)
g g y
• Work with users to select objects for digitization
• Digitize collection/create original digital images
g g g g
9

10. วัตถุประสงคของหลักสูตร
เพื่อผลิตบัณฑิตที่มีความรอบรูในสาขาวิชาสารนิเทศ
ศกษา ทงภาคทฤษฎและภาคปฏบติ ส
ศึ ั้ ี ป ิ ั สามารถปฏบตงาน
ป ิ ั ิ
สารนิเทศ ประกอบวิชาชีพบรรณารักษและวิชาชีพอื่นที่
เกยวของกบสารนเทศ โดยใชเทคโนโลยสารนเทศได
เกี่ยวของกับสารนิเทศ โดยใชเทคโนโลยีสารนิเทศได
ทั้งในภาครัฐ และภาคเอกชน
10

11. โครงสรางหลกสูตร
โครงสรางหลักสตร
แบบวิชาเอก - โท 71 หนวยกิต
1. วิชาเอก 51 หนวยกิต
วิชาบังคับ 24 หนวยกิต
วชาเลอก
วิชาเลือก 27 หนวยกิต
หนวยกต
2. วิชาโท ไมนอยกวา 20 หนวยกิต
นิสิตเอกสาขาวิชาสารนิเทศศึกษาตองเลือกเรียนวิชาโทสาขาอื่นจาก
ในคณะ หรอนอกคณะ
หรือนอกคณะ
11

12. วชาบงคบ
วิชาบังคับ
– วิิชาบังคัับ 24 หนวยกิต
ั ิ
2206211 สารนิเทศในปริบทสังคม (Information in Its Social Context)
2206222 การพััฒนาและการจััดการทรััพยากรสารนิิเทศ (C ll ti
(Collection
Development and Management)
2206225 การจัดระบบทรัพยากรสารนิเทศ (Organizing Information
Resources)
2206241 ทรัพยากรสารนิเทศและบริการอางอิง (Information
Resources and Reference Services)
2206334 การวิเคราะหสารนิเทศ (Information Analysis)
การวเคราะหสารนเทศ
2206335 บริการสาระสังเขปและดรรชนี (Abstracting and Indexing
Services)
2206351 การจัดการหองสมดและศนยสารนิเทศ(Management of
การจดการหองสมุดและศูนยสารนเทศ(Management
Libraries and Information Centers)
2206382 เทคโนโลยีการจัดการสารนิเทศ (Information Management
Technology)
12

13. ตััวอยางรายวิชาเลืือก
– 2206383 ระบบคนคืนดวยคอมพิวเตอร (Computerized Retrieval
System)
– 2206384 การจัดการสารนิเทศในสํานักงาน (Office Information
Management)
– 2206388 การออกแบบและพัฒนาเว็บไซตในงานสารนิเทศ (Web Site
การออกแบบและพฒนาเวบไซตในงานสารนเทศ
Design and Development in Information Work)
– 2206437 การจัดการความรูในองคกร (Knowledge Management in
Organizations)
– 2206484 การประมวลสารนิเทศสําเร็จรูป (Information Repackaging)
– 2206485 การจัดการฐานขอมลในงานสารนิเทศ (Database
การจดการฐานขอมูลในงานสารนเทศ
Management in Information Work)
– 2206488 หองสมุดอิเล็กทรอนิกส (Electronic Libraries)
13

14. วตถุประสงคของหลกสูตร
วัตถประสงคของหลักสตร
1. เพื่ อ ผลิ ต บั ณ ฑิ ต ที่ มี ค วามรู ท างวิ ช าการและเทคโนโลยี ที่
ทนสมย มคุ ณ ธรรม แล จริ ย ธรรม สามารถปฏบตงาน
ทั น สมั ย มี ค ณธรรม และจรยธรรม สามารถปฏิ บั ติ ง าน
บริหารงาน และเปนผูนําในวิชาชีพสารนิเทศทั้งในภาครัฐและ
ภาคเอกชน ไ อยางมีีประสิิทธิิภาพและประสิิทธิิผล
ได ป
2. เพื่ อ สร า งองค ค วามรู ใ หม ท างด า นบรรณารั ก ษศาสตร แ ละ
สารนิเทศศาสตร เพื่อใหสอดคลองกับสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลง
14

15. โครงสรางหลักสูตร
จํานวนหนวยกิตรวมตลอดหลักสูตร 39 หนวยกิต
วิชาบังคับ 12 หนวยกิต
วิชาเลือก 15 หนวยกิต
วิทยานิพนธ 12 หนวยกิต
15

16. วิชาบังคับ (12 หนวยกิต)
2206611 มิติโลกในบรรณารักษศาสตรและสารนิเทศศาสตร (Global Perspectives in
Library and Information Science)
2206652 การบริหารหองสมุดและศูนยสารนิเทศขั้นสูง (Advanced Administration of
Libraries and Information Centers)
2206673 การวิิจัยในสาขาบรรณารัักษศาสตรและสารนิิเทศศาสตร (Research in Library
ใ 
and Information Science)
2206690 เทคโนโลยีสําหรับบรรณารักษศาสตรและสารนิเทศศาสตร (Technologies for
เทคโนโลยสาหรบบรรณารกษศาสตรและสารนเทศศาสตร
Library and Information Science)
16

17. ตวอยางรายวชาเลอก
ตัวอยางรายวิชาเลือก
– 2206640 การสงวนรักษาดิจิทัล (Digital Preservation)
– 2206642 เมทาเดทาในงานสารนิเทศ (Metadata in Information
Work)
– 2206643 การจัดการสารนิเทศและความรู (Information and
Knowledge Management)
– 2206691 การวิเคราะหและออกแบบระบบสารนิเทศ (Information
Systems Analysis and Design)
– 2206693 การคนคืนและการประมวลสารนิเทศ (Information Retrieval
การคนคนและการประมวลสารนเทศ
and Repackaging)
– 2206694 ขายงานหองสมุดและสารนิเทศ (Library and Information
Networks)
– 2206696 การจัดการเว็บไซตในงานสารนิเทศ (Web Site Management
in Information Work)
– 2206697 หองสมุดดิจิทัล (Digital Libraries))
17

18. การออกแบบหลัักสูตร
Disciplined-based Competency-based
• Content • Outcomes
• Objectives • Competencies
• Teacher centered • Learner centered
• Summative evaluation • Formative evaluation
• knowledge/theory focus • Skill/performance focus
• Structural/process • Outcome focus
focus
18

19. Definitions of C
D fi i i f Competencies
i
• The combination of observable and
measurable knowledge, skills, abilities
bl k l d kill biliti
and personal attributes that contribute
to enhanced employee performance and
ultimately result in organizational
success.
19

20. • Competencies represent clusters of
skills, abilities and knowledge needed to
perform jobs.
• An interplay of knowledge,
understanding,
understanding and attitudes to do the
job effectively
• Combination of skills, knowledge, and
behaviors i
b h i important f organizations
for i i
success
20

21. • เปนคุณลักษณะที่บุคลากรในองคการจําเปนตองมีในการ
ปฏบตงานตามบทบาทหนาทและภารกจทรบผดชอบ
ปฏิบัติงานตามบทบาทหนาที่และภารกิจที่รับผิดชอบ
ประกอบดวย ความรู ทักษะ และทัศนคติ ที่สามารถ
สงผลตอความสําเร็จในการปฏิบัติงาน
• กลุมของความรู(knowledge) ทักษะ (skills)
คุณลักษณะของบุคคล (attributes) หรือที่เรียกกันวา
KSAs ซึึ่งสะทอนใหเห็นจากพฤติิกรรมในการทํํางาน ทีี่
K ใ ็ ใ
แสดงออกมาแตละบุคคล
21

22. • Knowledge - formal education and training
• Skills or abilities – practice
• Attitudes – emotional and social aspects
22

23. หองสมุดยุคใ
ใหม กับบรรณารัักษยุคใ
ั ใหม
• Digital libraries require digital
librarians. Di it l lib
lib i Digital librarians are
i
required to select, acquire, organize,
make accessible, and preserve digital
collections.
23

24. Core DL topics
C t i
• Digitization, storage, interchange
• Digital objects
• Metadata, cataloging
• Naming, repositories
m g, p
• Architectures
• Services
• Intellectual properties, rights management
• Archiving and preservation
24

25. Training
• Introduction to Digital Library Development
• I t d ti to St t d T t – SGML
Introduction t Structured Text SGML,
HTML
• HTML Image Mapping ,Style and Design
• Preservation & Access Criteria in Selection
for Digitization
• Image Capture
• Photoshop
25

26. • Creating Images for the Web
g g
• Optical Character Recognition (OCR)
• Digital Library Access Indexing and
Access,
Databases
26

27. การศึึกษาดานหองสมุดดิจทัล
ิ
โมเดลการศึกษา
– LIS courses workshops continuing education
courses, workshops, education,
advanced certificate programs, summer
institutes
จุดเนน
– Tools (technologies used in DL’s)
DL s)
– Environments (context in which DL’s operate)
– Objects (structures, collections, life cycle of
(structures collections
documents)
– Combined (several of the above without any one
( y
distinctive focus)
27
(Saracevic & Dalbello, 2001)

28. ประเด็็นพิจารณา
ป
• มีหลักสูตรนานาชาติเพื่อผลิตบรรณารักษดิจิทัล
• หลักสูตรของไทยจะเนนเรื่องการศึกษาสําหรับบรรณารักษ
ดิจิทัลหรือไม
• จะมีหลักสูตรเตรียมบรรณารักษดิจิทัลไหม
ู
• ถามีความตองการ และไมมีหลักสูตร จะทําเชนไร
• จะจัดการศึกษาในลักษณะไหน
28