โครงการห้องสมุดดิจิทัลแห่งชาติ แผนงาน ICT สสส. ในงานประชุมวิชาการประจำปี ศวท. พ.ศ. 2552

1. Digital Library for Thailand
การเปดโลกดิจิทัลใหเยาวชนไทยทุกคนเขาถึงความรูอยางกวางขวาง
ChangeFusion Institute, Thai Rural Reconstruction Movement Foundation under Royal
1
Patronage

2. Digital Library: พลิกอินเทอรเน็ตเพื่อปฏิรูปการเรียนรู
ปญหา โอกาส Digital Library
• มีผูใชเน็ตราว 12 ลานคน เปนเยาวชนอยาง • ตามนโยบาย “พื้นที่สรางสรรค” ของ พณฯนายก
นอย 6 ลาน • เปดพื้นที่เรียนรูใหมที่มีประโยชนจริงกับชีวิต
• เกิดความเสี่ยงและปญหามากมายกับเยาวชน ประจำวัน และรูปแบบการศึกษาเรียนรู
• เยาวชนไมใชเน็ตในการเรียนรูหาขอมูลมากนัก • Digital Library ใรตางประเทศมีหนังสือนับลาน
เลมในภาษาอังกฤษ ฝรั่งเศส 200k ญี่ปุน 300k
• ขณะที่หอสมุดแหงชาติกลายเปนสิ่งที่ถูกลืม
• เปนฐานสำคัญในการสรางสังคมแหงการเรียนรู
และไมรับความสนับสนุนนัก (มีหนังสือนับแสน
โดยไมตองอิงระบบการศึกษาดั้งเดิม (short-cut)
แตคนเขาไมถึง)
• เนนการเขาถึงขอมูลสื่อผสมทางวัฒนธรรม เพื่อ
• หองสมุดคณะตางๆ ก็ไมเชื่อมโยงกัน อาน ใหเด็กไทยมีฐานในการคิดสรางสรรคอยางมีราก
ออนไลนไมไดเปนสวนใหญ
ChangeFusion 2

3. ตัวแบบของ Digital Library
• หนังสือ / แผนฟลม / แผนบันทึกตางๆ / รูปภาพ ทั้ง
จากหนวยงานรัฐ เอกชน และ collection สวนบุคคล
• จัดลำดับความสำคัญ และ Digitization
• เชื่อมโยงและ
รวบรวมเนื้อหาที่มีอยู • งานวิจัย วิทยานิพนธ
แลวออนไลน หรือใน และวารสารวิชาการ
สื่อดิจิตอล เชน • Open courseware
บทความ สื่อวัฒนธรรม • เชื่อมโยงระบบ
ทั่วประเทศ แผนที่
• สสส. และภาคีมีฐาน
อยูแลวนับแสนชิ้น
• สามารถคนหาและเชื่อมโยงขอมูลตางๆไดจากจุดเดียวบนอินเทอรเน็ต
• สามารถเปดดูและดาวโหลดทุกอยางได
• จัดทำมาตรฐานลิขสิทธิ์การเผยแพรขอมูลที่ภาครัฐลงทุน
• เปนโครงการที่เปนเจาของรวม มีกองเลขารวม ไมใชของรัฐโดยตรง
ChangeFusion 3

4. Digital Library Road Map
ChangeFusion 4

5. ตัวอยางหองสมุดดิจิทัลที่นาสนใจ
5

6. 6

7. 7

8. 8

9. 9

10. 10

11. ChangeFusion 11

12. ChangeFusion 12

13. การดำเนินการที่ผานมา
• ประชุมรวมกับหนวยงานวิชาการตาง ๆ อาทิ
– NSTDA (STKS, NECTEC) : Software และงานวิจัยตาง ๆ
– มสธ. : ตัวอยางการทำหองสมุดดิจิทัล ร.7 และ นนทบุรีศึกษา
ChangeFusion 13

14. การดำเนินการที่ผานมา
• จัดทำนโยบายกับคณะกรรมการสื่อปลอดภัยสรางสรรค
– กำหนดเปน 1 ใน 6 ยุทธศาสตรของนโยบายพื้นที่สรางสรรคของนายก
รัฐมนตรี
– เตรียมจัดตั้งกองทุนพัฒนาหองสมุดดิจิทัล
ChangeFusion 14

15. การดำเนินการที่ผานมา
• การจัดการสัมมนา Libcamp#1 และ Libcamp#2 เพื่อสรางเครือขาย
บรรณารักษยุคใหม
• มีผูเขารวมจากวงการหองสมุด รวมทั้งผูบริหารและตัวแทนหองสมุดสำคัญ
เขารวมกวา 50 คน
• รวมพูดคุยและแลกเปลี่ยน แนวคิดและโครงการดานหองสมุดดิจิทัลและการ
ใชเอินเทอรเน็ตเปนเครื่องมือในการพัฒนาหองสมุดของแตละหนวยงาน
ChangeFusion 15

16. ChangeFusion 16

17. ChangeFusion 17

18. การดำเนินการที่ผานมา
• การพัฒนาระบบตนแบบหองสมุดดิจิทัล โดยเนนการใหภาคีเขามามีสวน
รวมในการทำงาน
– หอจดหมายเหตุแหงชาติ
• ชวยพัฒนาระบบคนคืนสารสนเทศ
• พัฒนา online galley
– สถาบันทักษิณคดีศึกษา
• Digitize สารานุกรมภาตใต
• พัฒนาเว็บหองสมุดดิจิทัลของสถาบันฯ
ChangeFusion 18

19. ChangeFusion 19

20. การดำเนินการที่ผานมา
• การพัฒนาระบบตนแบบหองสมุดดิจิทัล
– ปรับปรุง openbase.in.th
• จัดทำ DC Metadata ใหมีความสมบูรณ
• เปนตัวอยางหองสมุดดิจิทัลของงานยุทธศาสตรพื้นที่สรางสรรค
ChangeFusion 20

21.  Open Base Thailand ณ ปจจุบัน
◦ ประกอบดวยผลงานเอกสารและสื่อตางๆกวา 12,000 ชิ้น
◦ รวบรวมผลงานอันทรงคุณคาของปญญาชนสาธารณะ เชน
 พระพรหมคุณภรณ (ป.อ. ปยุตฺโต)
 ศ.ดร.ปวย อึ๊งภากรณ ศ.ระพี สาคริก อ วิทยากร เชียงกูล อ กุหลาบ สายประดิษฐ ฯลฯ
◦ ขอมูล ดานวัฒนธรรม กวา 3,000 ชิ้นขอมูลดานวัฒนธรรมที่เผยแพรบน openbase.in.th จะ
ถูกแบงออกเปน 14 หมวดหมู หมวดหมูที่สำคัญไดแกงานศึกษา วิจัยทางวัฒนธรรม (423 เรื่อง),
จารีตประเพณี (397 เรื่อง), การละเลนพื้นบาน (394 เรื่อง), พิธีกรรมความเชื่อ (378 เรื่อง),
กลุมชาติพันธุ (354 เรื่อง), และเครื่องนุมหม (232 เรื่อง) กระทรวงวัฒนธรรม บรรลุกรอบความรวม
มือเบื้องตนในการนำขอมูลดานวัฒนธรรมกวา 100,000 ชิ้นที่สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดทั่วประเทศ
เปนผูรวบรวม มาเก็บรักษาและเผยแพรในโครงการ

25. การดำเนินการที่ผานมา
• การพัฒนาระบบตนแบบหองสมุดดิจิทัลทางสาธารณสุข
– info.thaihealth.or.th
– doctor.or.th
– สถาบันสาธารณสุขอาเซียน มหาวิทยาลัยมหิดล
ChangeFusion 25

26. ChangeFusion 26

27. ChangeFusion 27

28. ขอบคุณครับ
ไกลกอง ไวทยการ
klaikong@changefusion.org
twitter : @klaikong
รับขาวสารโครงการเครือขายหองสมุดดิจิทัลที่
http://groups.google.com/group/digitallib_th
ChangeFusion 28