De lean reis van heembouw; continu verbeteren en waarde creëren
Telengy Magazine Overheid in Beweging - De Verbinding
1. NUMMER 4
Overheid in Beweging
De Verbinding
Vitale coalities
Vertrouwen: toverwoord
voor strategische samenwerking
Bijzondere ontmoeting tussen
Hein van Duivenboden en Guust Verpaalen
Vitaal-grijze coalities hebben de toekomst
Gewoon doen.
2. Als een puzzel…
4 6 8 10
Tot voor kort was de overheid terughoudend in het aangaan
3 Limburgse netwerk-RUD van strategische samenwerkingen met private partijen.
Focus op kwaliteitsverbetering Natuurlijk zag men bedrijven als leverancier voor out-
sourcing, maar coalities sloten publieke partijen liever
4 Samenwerking werpt vruchten af onderling. Dat tij lijkt te keren. Ik zie steeds meer succes-
I-NUP implementatiecommunity verbindt gemeenten volle voorbeelden van coalities met het bedrijfsleven.
5 Tijd voor nieuwe keuzes En waarom ook niet. Een vitale coalitie is te vergelijken
Vitaal-grijze coalities zijn de toekomst met een puzzel. Als daarvan stukjes ontbreken, krijg je geen
volledig plaatje. Missen er bij een coalitie partijen of passen
6 Bijzondere ontmoeting de partijen niet goed bij elkaar, dan krijg je onvoldoende
“Zet bezielde mensen bij elkaar, dat kan alleen maar resultaat. Het is daarom goed om vooraf de juiste partijen bij
tot succes leiden” elkaar te zoeken. En dat kunnen dus ook private partijen zijn.
Vrij van politieke invloeden kunnen zij overheden helpen
8 Strategische samenwerking om snel rendement te halen.
Toverwoord vitale coalitie Waalre, Simac en Telengy:
Vertrouwen! De Overheid in Beweging die nu voor u ligt en de themadag
De Verbinding staan helemaal in het teken van verbinden
10 Opdrachtgeverschap door vitale coalities. Samenwerken is geven, je eigen belang
Alphen aan den Rijn zoekt partner en kwaliteit verbinden aan het belang van de ander.
via aanbesteding En als gelijkwaardige partners investeren in het gezamenlijk
belang. In deze OiB delen uw collega’s hun praktijkervaringen
11 Kijk met andere ogen en leest u de inspirerende visie van de gastsprekers van de
De verborgen schat van i-NUP themadag.
11 Soundbites Wat mij betreft is de tijd rijp voor duurzame publiek-private
samenwerkingen. Waarin geen sprake is van een klant-
12 Stichting Life In leverancierverhouding, maar van gelijkwaardige partners.
Explore Yourself voor Ethiopië Ik hoop dat u geïnspireerd raakt door de verhalen in deze OiB.
Colofon
Overheid in Beweging, Hoofd- en eindredactie
nr. 4 · 2012 Peter ter Telgte Ad van Dijck
Thema: De Verbinding
Teksten Directeur Telengy
Een uitgave van stam+twee, www.stamplustwee.nl
Telengy BV
Ontwerp en fotografie
Postbus 1270
DGO, www.dgo.nl
5602 BG Eindhoven
040 290 12 12 Fotografie
info@telengy.nl Bram Birkhoff (DGO), Rogier Veldman
www.telengy.nl (pag. 5) en anderen (pag. 1, 4, 11, 12)
Redactie Drukwerkverzorging
Henk Albers, Aafko Bergenhenegouwen, Graphic Support, Dreumel
Ad van Dijck, Marcel Lemmen,
Roel Matthijsse, Koen van Polanen,
Ruud Verwiel, Ton de Wit
De Verbinding is een ESF-project
Sociale innovatie, vitale bedrijven.
2 Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012
3. LIMBURGSE NETWERK-RUD
Rob Juurlink
Focus op kwaliteits-
verbetering
“Ineens ontstond er iets moois. Pure chemie. Vanaf dat moment
gingen we met sprongen vooruit. Met het grootste gemak.
Terwijl we anderhalf jaar lang geen stap verder waren gekomen.
Daar verbaasde ik me het meest over. De Chinese generaal Sun
Tzu schreef het 2500 jaar geleden al. De kunst van het oorlog-
voeren is je eigen ideeën en belangen te verbinden met die
van je medestanders. En mee te deinen op de beweging.
Als dat lukt, kom je verder. En hij had gelijk!”
Aan het woord is Rob Juurlink. Hij was
als hoofd van de afdeling Gebouwde
Omgeving van de gemeente Venlo be-
trokken bij de vorming van de regionale een mee. Een half jaar later was de
uitvoeringsdienst (RUD) in Noord- en bestuurlijke intentieverklaring een feit.”
Midden-Limburg.
Anderhalf jaar lang lukt het de partijen Netwerk-RUD verbonden. We vonden elkaar niet in het
niet om tot elkaar te komen. Het Rijk en Geïnspireerd door ZZP-netwerken ont- verzet, maar in onze gezamenlijke over-
de provincie streven naar een standaard staat een netwerk-RUD. Met behoud van tuiging. En hielden altijd ons doel voor
RUD. De vijftien gemeenten willen niet de eigen identiteit gaan de partijen vanaf ogen.” Hij vervolgt: “Vertrouwen is het
één, maar meerdere samenwerkingsver- 2013 nauw samenwerken bij toezicht en sleutelwoord, maar we hebben wel
banden. In december 2010 begint de tijd handhaving en bij vergunningverlening heldere afspraken gemaakt. En daar
te dringen. Daarom kiezen de bestuur- op het gebied van milieu. “Door het werk houden we elkaar ook aan.”
ders voor een bottom-up aanpak en anders te organiseren en te structureren
vragen zeven van de vijftien afdelings- verbeteren we onze kwaliteit. Tegen Dé oplossing?
hoofden om een plan van aanpak. minimale kosten en zonder herstructu- Is een netwerk-RUD volgens Juurlink
rering. De gemeenten geven elkaar man- geschikt voor alle veiligheidsregio’s?
Doorbraak daat, we dragen geen bevoegdheden en “Nee. Er is geen kant-en-klare oplossing,
Juurlink en zijn collega’s van Venray, personeel over,” vertelt Juurlink enthou- daarom vonden we de opdracht van het
Weert en Roermond vinden elkaar al siast. “Voor de onderlinge informatie- Rijk ook te beperkend. Kwaliteit is van
snel. “Zeven plannen, dat werkt niet. voorziening loggen we in elkaars sys- veel factoren afhankelijk. Kijk goed naar
Bovendien moet het organisatiemodel temen in. In de toekomst delen we zelfs je eigen situatie en je omgeving. Vind
volgens ons dienend zijn. Ons doel was één systeem via webservices.” ruimte om te bewegen. En onthoud waar
een kwaliteitsverbetering, geen reorga- de RUD voor bedoeld is: een kwaliteits-
nisatie. Toen viel alles op zijn plek. We Begin 2012 zijn alle vijftien colleges en verbetering.” ●
spraken weer over de inhoud, niet over het provinciaal bestuur akkoord en start
de vorm.” iedere gemeente een proeftuin. Juurlink
De samenwerking raakt in een stroom- is benoemd tot kwartiermaker RUD Gemeenten en provincies werken vanaf
versnelling. Juurlink: “We waren heel Noord-Limburg. Tevreden zegt hij: “Nu 1 januari 2013 per veiligheidsregio samen
duidelijk. Ook bij minder draagvlak krijgen de medewerkers ruimte om mee in regionale uitvoeringsdiensten. Het doel
gingen we dóór. Draagvlak creëren te denken. Zo is de cirkel rond.” is de kwaliteit en professionaliteit te opti-
betekent onherroepelijk concessies aan maliseren van vergunningverlening, toe-
het doel. Juist door onze focus op de De sleutel van het succes zicht en handhaving en van de samen-
kwaliteitsverbetering en door niet in Juurlink: “De doorbraak kwam toen we werking binnen het omgevingsrecht.
discussies te verzanden, kregen we ieder- onze ideeën en belangen goed met elkaar
Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012 3
4. I-NUP implementatie-
community verbindt
gemeenten
Met de VNG-@genda 2015 en het bestuursakkoord zijn gemeenten
de uitdaging aangegaan om de e-overheidbouwstenen uit de
Overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en
e-overheid (i-NUP) te realiseren. Steeds meer gemeenten
beseffen dat het zonde is om het wiel iedere keer opnieuw
uit te vinden. Daarom biedt Telengy een moderne en innova-
tieve ondersteuning: de i-NUP implementatiecommunity.
SAMENWERKING WERPT VRUCHTEN AF
Inverdieneffecten
Door slim samen te werken in de com-
Deelnemers i-NUP community: Asten, Baarn, Bergambacht,
munity kunnen gemeenten de imple-
Bergeijk, Bergen (LB), Bladel, Borsele, Eersel, Goes, Groesbeek,
mentatieagenda NUP efficiënt in eigen
Kapelle, Millingen aan den Rijn, Nederlek, Noord-Beveland,
beheer realiseren. Door het gebruik er-
Oirschot, Ouderkerk, Reimerswaal, Schijndel, Schoonhoven,
van creatief te vertalen naar een andere
Someren, Ubbergen, Uden, Vlist en Waalre.
manier van werken, bereiken zij de
noodzakelijke verbeteringen en bespa-
ringen. Ook bij deze inverdieneffecten registratie Grootschalige Topografie ten hard aan e-dienstverlening. “Geen
helpen de gemeenten in de i-NUP (BGT) en de samenhang met andere koploper, maar een goede midden-
implementatiecommunity elkaar. geo-gerelateerde onderwerpen in een moter,” zo karakteriseert Van de Groep
gemeente. Zodat de uitvoering van de de gemeente. De komende tijd zet Baarn
Community op stoom BGT niet alleen een kostenpost is, flinke stappen. Met een voortvarend
Inmiddels zijn 24 gemeenten actief in maar ook baten oplevert. plan van aanpak en (nog steeds) de blik
de i-NUP implementatiecommunity. op snelle resultaten.
De samenwerking in de community Enkele reacties van deelnemers
werpt de eerste vruchten af. Gemeenten Jeroen Smarius, gemeentesecretaris
delen nuttige praktijkvoorbeelden van Carl van der Pol, O&I-adviseur gemeente Uden: “Gemeenten weten
inverdieneffecten met elkaar. Daarnaast gemeente Schijndel: “Schijndel trekt veel te weinig van elkaar. Deze commu-
is er een ‘i-NUP praatplaat’ beschikbaar. hard aan de NUP-basisregistraties. Op nity kan dat openbreken. Deel je ideeën
Dit overzicht van de samenhang tussen de BAG scoorden we samen met nog met anderen en neem ideeën over van
i-NUP bouwstenen is een leidraad voor een andere gemeente landelijk als beste. anderen. Beter goed gejat, dan slecht
beslissers en materiedeskundigen om En de GBA loopt ook. We overwegen nu verzonnen.” ●
met elkaar het goede gesprek te voeren. om samen met andere gemeenten een
BGT-stappenplan te maken.”
Verder biedt de community haar deel-
nemers een handboek “Binnengemeen- Ariean van de Groep, communicatie-
telijk Gebruik Basisregistaties”. Diverse adviseur gemeente Baarn: “Zoek
gemeenten schrijven bovendien samen samenwerking in communities.”
een visiedocument over de Basis- De gemeente Baarn werkt op alle fron-
4 Overheid in Beweging | Nummer 3 · April 2011
4 2012
5. TIJD VOOR NIEUWE KEUZES
Vitaal-grijze coalities zijn de toekomst
De arbeidsmarkt vergrijst snel: rond 2050 is 25% van de werkenden 65 jaar of ouder.
Nog geen tien jaar geleden keek de gemiddelde 55-jarige reikhalzend uit naar de Praktijkvoorbeeld
VUT. Inmiddels hebben de huidige vijftigplussers, de ‘vitaal-grijzen’, de noodzaak Telengy’s consultant Jos van Dijk vertelt
van het langer werken geaccepteerd. De levensperiode 55–75 jaar biedt nu vrijheid enthousiast: “Ik zie van dichtbij wat
en ruimte voor nieuwe keuzes en is als een tweede adolescentie. senioren kunnen bijdragen aan de maat-
Een bijdrage van Emeritus Professor dr. Kees Knipscheer schappij. Mijn vader van 82 is nog erg
vitaal en helpt ‘de ouderen’ in zijn wijk,
Arbeidsmarkt van de toekomst garanderen en op lokaal niveau een regu- zoals hij zelf zegt. Hij brengt maaltijden
Met deze veranderingen ontstaat een lerende en coördinerende rol te vervullen. rond en is een gewaardeerd lid van het
tweeledige arbeidsmarkt: het spitsuur klusteam in de wijk. Hij bloeit weer hele-
versus de rijpe jaren. Levenservaring, vak- Nieuwe balans in de tweede carrière maal op. En de ouderen kunnen dankzij
manschap, culturele rijkdom en klein- De plus-generatie sluit in de tweede ado- deze hulp langer zelfstandig blijven wonen.
schaligheid staan centraal. De plus- lescentie de eerste carrière af en begint Een prachtig initiatief van de gemeente
generatie kan een nieuwe rol vervullen een tweede carrière, met het accent op Montfoort.” ●
dankzij de krimpende arbeidsmarkt, zorgzaamheid. In deze tweede carrière
de stijgende zorgkosten en de sombere kunnen de vitaal-grijzen flexibel werken:
pensioenvooruitzichten. Dit helpt de parttime of fulltime, zelfstandig of in carrière vaak meer betekenen voor de
maatschappij én de vijftigplussers. dienstverband en met gevarieerde belo- maatschappij. Zo kun je een afdeling in
De overheid kan hier een belangrijke ningssystemen. De sociale zekerheid zou een verpleeghuis door vijftigplussers laten
bijdrage aan leveren door samenwerkings- kunnen aansluiten bij de recente wette- ‘runnen’. Vijftigplussers en werkgevers
verbanden te sluiten met deze vitaal- lijke veranderingen in de levensloop- bleken hier enorm enthousiast over.
grijzen, bijvoorbeeld in de zorg en in regeling en het prepensioen.
woonbuurten. Ik voorzie dat in de toekomst dergelijke
Vitaal-grijze coalities samenwerkingsverbanden of coalities
Dubbel partnerschap Juist in de zorg zie ik mogelijkheden voor een aantrekkelijke maatschappelijke
Dit brengt ons bij de Wet op de maat- nieuwe samenwerkingsverbanden tussen vernieuwing betekenen en een bijdrage
schappelijke ondersteuning (Wmo), ooit gemeenten, zorginstellingen en vitaal- leveren aan de op-
vooral bedoeld als een lokale participatie- grijzen. Met mijn collega Marianne lossing van ver-
wet voor groepen met beperkingen. Ziekemeyer deed ik een haalbaarheids- schillende actuele
De overheid mikt met de vernieuwde studie naar de inzet van vijftigplussers in vraagstukken. ●
Wmo op een dubbel partnerschap: de zorg: Excellent Senior Care. Zij hebben
met burgers en met zorgorganisaties. veel levenservaring en willen in hun tweede
Enerzijds vraagt de lokale overheid van
de burger meer onderlinge steun en zorg-
Kees Knipscheer
zaamheid. Door mantelzorg en informele
hulp te stimuleren ontstaat een partner-
schap tussen de zorgvragende en de zorg-
verlenende burger. De gemeente kan
hierin nog verder gaan door in samen-
werking met haar burgers zorgvragers te
faciliteren en (vrijwillige) zorggevenden
te mobiliseren. Emeritus Prof. dr. C.P.M. Knipscheer
(1940) was tot zijn pensionering hoog-
Anderzijds is de lokale overheid verant- leraar Gerontologie aan de Vrije Uni-
woordelijk voor de uitvoering van de versiteit van Amsterdam. Hij is eigenaar
Wmo en creëert daarom coalities met of van het adviesbureau Advisering
tussen lokale zorgorganisaties. Vitale Ouderen Welzijn (AOWscope).
coalities zijn daarbij nodig om de zorg te
Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012 5
6. “Zet bezielde mensen
bij elkaar, dat kan alleen
maar tot succes leiden.”
Hein van Duivenboden en Guust Verpaalen, gastsprekers op themadag
De Verbinding, ontmoeten elkaar op de dag van dit interview voor het eerst.
Er ontstaat een inspirerend gesprek over bezieling, loslaten, spontaniteit,
ruimte, vertrouwen en creativiteit bij vitale coalities.
Hein van Duivenboden (l) is bestuurs- Guust Verpaalen (r) was 22 jaar actief
kundige en hoogleraar Interbestuurlijke in het internationale bedrijfsleven als
samenwerking aan TiasNimbas, de topman van Philip Morris. Nu onder-
businessschool van de Universiteit van steunt hij met zijn bedrijf Phidelity
Tilburg en de Technische Universiteit mensen en organisaties bij de ontwik-
Eindhoven. Daarnaast is hij partner bij keling van leiderschap in de breedste
Van Duivenboden Groep, een netwerk- zin van het woord. Verpaalen is (co-)
organisatie voor vraagstukken in het auteur van twee boeken over het thema
publieke domein. Hij is (co-)auteur van leiderschap. Zijn persoonlijke missie:
diverse boeken, onder andere over het ontcijferen van bezieling.
publieke samenwerking en innovatie.
6 Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012
7. BIJZONDERE ONTMOETING
Creativiteit en bezieling
We vragen beide heren ons de voorwaarden van een goede coalitie te schetsen. “Het gebrek aan creativiteit, daar maak ik
Van Duivenboden: “De beste coalitie smeed je door weg te blijven van bestaande regels. me vaak zorgen over,” vervolgt Verpaalen.
En door over de grenzen van organisaties en macht- en bevoegdhedenstructuren heen “We hebben problemen op allerlei gebieden.
te kijken. Zo heb ik mijn eigen netwerkorganisatie ook georganiseerd. En dat werkt.” In het onderwijs, de zorg, financieel,
Verpaalen reageert: “Ik kijk altijd vanuit drie gebieden naar organisaties en samen- economisch, op de arbeidsmarkt. Juist nu
werkingsverbanden: het, wij en ik. Het is het systeem, de procedures. Wij symboliseert
het ik hebben we veel creativiteit nodig om die
het vermogen tot samenwerken, de cultuur. Ik staat voor het individu in de organisatie problemen te tackelen. En mensen die buiten
en zijn bezieling. Die laatste twee, ik en wij, zijn meer bepalend voor het succes dan
wij de bestaande kaders, de het-kant, durven
het
de het-kant.”
het denken. Voor die energie is bezieling
onmisbaar. Zet bezielde mensen bij elkaar,
Ruimte geven en loslaten waarin mensen het ‘goed’ doen als ze aan
“Toch kijken bestuurders in tijden van crisis alle regels en voorschriften hebben voldaan
en bezuiniging meestal naar de het-kant en
het en hun rapportages hebben opgeleverd. Dat “De beste coalitie
maken nog meer procedures en regels,” is in een notendop waarom hulpverleners in
merkt Verpaalen op. “Maar ik denk dat het de jeugdzorg nu nog maar 30 tot 40% van hun smeed je door
systeem volgend moet zijn in plaats van tijd hun eigenlijke werk doen.” Verpaalen
leidend. Bij een coalitie moet je de andere benadrukt: “Terwijl die mensen juist vanuit weg te blijven van
partij de ruimte geven om bezieling te tonen. hun passie met de jeugd aan de slag willen.
Als je een verbinding kunt maken tussen de Ik wil de regelgeving niet uitbannen, maar we bestaande regels.”
drie werelden start je een creatief proces. draaien het tegenwoordig om. Men is bang
Bestuurders hebben minder controle op zo’n om aansprakelijk gesteld te worden en bedenkt
proces en dat vinden ze eng. Maar als je een nieuwe regels om dat te voorkomen. Zowel
probleem wilt oplossen, moet je juist buiten in de overheid als in het bedrijfsleven.” dat kan alleen maar tot succes leiden. Zó
de gebaande paden kijken.” Van Duivenbo- eenvoudig is het.” Van Duivenboden besluit:
den legt uit dat het in een coalitie vooral Overheid versus bedrijfsleven “Vind mensen die persoonlijk betrokken zijn
draait om ruimte en vertrouwen: “Het vermo- “Het publieke domein is complexer, omdat bij het onderwerp. Betrek dus ook je
gen om los te laten is een belangrijke voor- men steeds rekening moet houden met het doelgroep in het proces. Vaak wordt dit
waarde voor een goede coalitie. Als dat ont- politieke discours en de uiteenlopende vergeten, vooral in de ideeënvorming. Dat
breekt verdwijnen alle spontaniteit en ruimte belangen van burgers en bedrijven,” is de hangt samen met de angst om los te laten.
om te bewegen voor de partijen die samen reactie van Van Duivenboden op de vraag Door iedereen vroeg te betrekken stimuleer
iets willen bereiken. Het openbaar bestuur wat de verschillen zijn tussen de overheid en je de creatieve ideeën en de bezieling van
werkt vaak met een participatieladder om de het bedrijfsleven. “Toch komen deze twee mensen die in het bedrijfsleven of waar dan
samenwerking met burgers en bedrijven in werelden dichter bij elkaar. Ik zie dat ge- ook werken. Daarvoor heb je dus ook in het
de omgeving te meten. Draai het eens om meenten steeds meer draagvlak genereren openbaar bestuur mensen nodig met die
en ga uit van een loslaatladder. Participatie
loslaatladder en verantwoording terugleggen bij burgers zelfde bezieling. En die zijn er. Absoluut!” ●
werkt alleen als het bestuur bereid is om zijn en het bedrijfsleven. Een erg positieve ont-
eigen bevoegdheden en verantwoordelijkhe- wikkeling, omdat zo steeds wordt gekeken
den los te laten. En niet alles tot in detail wil wie iets het beste kan doen.” Verpaalen ziet
controleren. Ook binnen een coalitie: start ook duidelijke overeenkomsten: “Natuurlijk
mee op, maar durf ook op tijd opzij te stap- zijn er cultuurverschillen en zijn de lijnen bij
pen. In een coalitie gaat het altijd om grip en de overheid anders en complexer. Maar het
controle versus ruimte en vertrouwen.” gaat altijd om mensen die samenwerken
binnen bepaalde structuren. Die mensen
Gevolg van te veel regels en voorschriften moeten willen. Het beeld dat de overheid
“Binnen het openbaar bestuur zit de wereld meer regels bedenkt dan het bedrijfs-
wat complexer in elkaar dan binnen het leven, klopt trouwens absoluut niet.
bedrijfsleven,” vervolgt hij. “Kijk naar de Bij grotere bedrijven slaat de regel-
Jeugdzorg. Een hulpverlener moet daar aan drift ook flink toe. Ook weer uit angst
heel veel verschillende instanties verant- om los te laten en om de aansprake-
woording afleggen. Het is een systeem lijkheid af te dekken.”
Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012 7
8. STRATEGISCHE SAMENWERKING
Toverwoord vitale coalitie Waalre,
Simac en Telengy: Vertrouwen!
Sinds december 2011 werken gemeente Waalre, Simac en
Telengy samen in een vitale coalitie. Het streven is om de ICT
van Waalre in drie jaar tijd op een moderne, kwalitatieve en
efficiënte manier in te richten. Om de kwetsbaarheid te ver-
minderen, processen anders in te richten en uiteraard aan alle
wettelijke verplichtingen te voldoen.
Pete
r Ve
raa
Alternatief samenwerkingsverband
Janine Ficheroux, I-coördinator van de gemeente
Waalre vertelt waarom werd gekozen voor
een samenwerking in een vitale coalitie:
“Waalre bekeek een paar jaar geleden met
drie andere gemeenten de mogelijkheden
van het samenvoegen van vier ICT-
afdelingen zodat uiteindelijk alle systemen
op elkaar zouden aansluiten. Waalre voorzag dat
dit proces lang zou duren en moeizaam zou gaan,
waarop we besloten om een andere aanpak voor
te stellen. Voor die andere aanpak bleek in deze
samenwerking geen ruimte. We besloten daarop in
goed overleg de samenwerking te stoppen. Maar het
probleem bleef natuurlijk bestaan. Waalre wil name- veel procedures en processen
lijk ontzorgd worden op ICT- gebied. En wil een niet op orde zijn en onvoldoende
regiegemeente worden die doet waar een gemeente professioneel zijn ingericht om nu al de opdracht
voor is: er zijn voor de burger. Samen met een aan een commerciële partij uit te besteden. Daarom
adviseur van Telengy voerden we toen een markt- gingen we op zoek naar een alternatief samen-
analyse uit. De conclusie hiervan was dat er nog te werkingsverband.”
Co-creatie als ideale oplossing
Een samenwerking tussen Simac, Telengy en
Simac gemeente Waalre bleek de meest ideale oplossing.
Simac ICT Nederland verzorgt diensten en projecten rondom de ICT-infra- Een vitale coalitie gebaseerd op onderling vertrou-
structuur voor (middel)grote organisaties. Peter Veraa, directeur business wen, waar kennis met elkaar wordt gedeeld, waar
development bij Simac techniek: “We zijn samen gegroeid naar de vitale ieder investeert in diensten en waarin men voort-
coalitie. We kennen de contouren niet precies, maar gaan met elkaar de bouwt op elkaars resultaten. Een vorm van co-
ontwikkeling in, als een co-creatie. We verbinden onze kennis met elkaar creatie met een stuurgroep waarin de drie partners
zodat we tot een optimale inrichting voor de gemeente Waalre komen. samen de besluiten nemen. De coalitiegenoten
In de afgelopen jaren hebben we een goede relatie opgebouwd met Waalre hebben voor de komende drie jaar een planning
en Telengy, we hebben vertrouwen en interesse in elkaar. Alle betrokken gemaakt om gezamenlijk die groei en ontwikkeling
partijen investeren in Waalre en daarmee tegelijkertijd in hun eigen toe- door te maken. Daarbij richt Simac zich voorname-
komst. Hierdoor is het voor iedereen een win-win oplossing.” lijk op het beheer en de uitvoering en Telengy op
advies en ondersteuning.
8 Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012
9. Wethouder Harry Teeven:
“In een strategische
samenwerking moet je
enig risico incalcu-
leren. Dat kan omdat
je elkaar vertrouwt.”
en
eev
ry T
Har
x
erou
Fich
ine
Jan
Netwerkgericht denken
Wethouder Harry Teeven van de gemeente
Waalre schat het belang van de samenwerking
hoog in. “Net als alle andere gemeenten moet
Waalre digitale stappen zetten,” legt hij uit. “Niet
alleen vanwege wettelijke eisen, ook omdat burgers
ons daartoe aanzetten. De eisen aan onze ICT bij
de informatievoorziening zien we daardoor alleen
maar hoger worden. Maar achter deze informatie
zitten mensen. En het allerbelangrijkste is de afstem-
ming met deze mensen. Ik ben een voorstander van
netwerken. In een netwerk bouw je gezamenlijk
Harrie Dahlmans
expertise op zodat niet iedereen het wiel hoeft uit
te vinden. Flexibiliteit vraagt om netwerkgericht
denken. Dus we moeten de informatievoorziening
op orde krijgen én onze medewerkers voorbereiden
op het werken in een netwerk.”
Zo werkt het niet. Komt er iets
Toverwoord: Vertrouwen nieuws voorbij dan kijken we
Op de vraag waarom Waalre zo tevreden is over de samen hoe er op ingehaakt kan
vitale coalitie reageert wethouder Teeven: “In een worden. Het is een heel lerend
samenwerking ben je geneigd om alles rationeel traject en daar staan de drie partijen
te maken en vast te leggen in regels. Maar regels voor open.” ●
belemmeren de creativiteit. Met een vitale coalitie
calculeer je enig risico in. Maar dat kan omdat je
vertrouwen in elkaar hebt. En de resultaten tot nu
toe zijn positief, we merken dat we professioneler Telengy
worden.” “Telengy stelt alle expertise die ze in huis heeft proactief beschikbaar voor
deze coalitie,” vertelt Harrie Dahlmans, projectleider namens Telengy.
Ook voor Ficheroux is vertrouwen het toverwoord: “Niet alleen ons kennisnetwerk, maar bijvoorbeeld ook plannen van aanpak
“Je probeert elkaar te versterken in de ontwikkeling. van eerdere projecten. Deze informatie projecteren we op de Waalrese
Er komen regelmatig zaken aan het licht waar we in situatie. Daardoor hoeft de gemeente niet bij nul te beginnen maar kan ze
een eerder stadium niet over gepraat of nagedacht starten op basis van kennis die al voorhanden is. We zijn er trots op dat we
hadden. Het zou belemmerend werken als we voor op deze manier een aantal jaren met elkaar gaan samenwerken.”
al die zaken nieuwe afspraken moeten maken.
Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012 9
10. OPDRACHTGEVERSCHAP
Alphen aan den Rijn zoekt partner
en kwaliteit via aanbesteding
Tim de Groot, I&A-adviseur, begeleidt de ICT-aanbesteding welke wij nodig hebben. Dit proces kostte veel tijd, maar werkte uit-
bij de gemeente Alphen aan den Rijn met zijn collega Ronald stekend. We weten nu precies wat we inkopen. En deze kennis ligt
de Ruijter, projectleider ICT. “We liepen tegen een aantal niet bij een externe partij, maar is geborgd in onze eigen organisatie.”
uitdagingen aan. Hoe vertalen we onze eisen en wensen
binnen de aanbestedingsregels? En, nog veel moeilijker, hoe Coalitie versus aanbesteding
sluiten we een succesvol partnerschap met een marktpartij Alphen zocht een coalitiepartner, maar hoe pak je dat aan via een
die we alleen op papier kennen? Wij besloten in onze aan- aanbestedingsproces met strikte regels? “Dat is inderdaad een grote
besteding heel gericht te sturen op de kwaliteit en samen- uitdaging,” bevestigt De Groot. “Een aanbesteding stuurt aan op de
werking. En hebben ons de materie helemaal eigen gemaakt. laagste prijs en tot de gunning mogen we niet in gesprek met de
Pas dan kun je een goede opdrachtgever zijn en de regie over aanbieders. Maar vanuit ICT zoeken we kwaliteit en een partner die
de aanbesteding houden, vinden wij.” met ons meedenkt. Dat maakt het sluiten van een goede coalitie
moeilijk. Maar zeker niet onmogelijk.”
De Groot vervolgt: “Samen met Frank Huybregts van Telengy ver-
kenden we de markt. Daarbij gingen we op zijn advies grondig te Juiste prijs-kwaliteitverhouding
werk. We onderzochten welke functionaliteiten de markt biedt en “Wij sturen in onze aanbesteding heel bewust op kwaliteit en partner-
schap,” vertelt De Groot. “Dat begint al bij de rekenmethodiek. We
willen dat de aanbieders zich in onze situatie verdiepen en met ons
Tim de Groot
meedenken. Daarom weegt het plan van aanpak voor 40% mee in de
beoordeling, de kwaliteit van het concept voor 35% en de prijs voor
“We willen dat de aan- maar 25%. Terwijl de prijs normaalgesproken vaak voor 40 tot 50%
meeweegt. Wij sturen zo aan op de juiste prijs-kwaliteitverhouding
bieders zich in onze en vissen inschrijvers die zich willen inkopen er zó uit. Verder hebben
we de eisen en wensen heel doordacht geformuleerd.” De Groot
situatie verdiepen en met schetst als voorbeeld de planning: “Een standaard planning waar-
deren we minder dan een planning die is gebaseerd op onze situatie.
ons meedenken.” In onze beoordeling nemen we mee in hoeverre een aanbieder met
ons meedenkt.” Dankzij de grondige aanpak vertrouwt De Groot erop
dat Alphen de juiste partner vindt.
(Bij publicatie van dit artikel heeft de gunning plaatsgevonden, red.)
Opdrachtgeverschap
Na de gunning besteedt Alphen de projectleidersrol bij voorkeur uit.
“Natuurlijk helpt het dat we nu precies weten wat we willen. Maar
sinds we het bestek in de markt hebben gezet is er al weer veel
veranderd. We moeten dus met onze leverancier in gesprek over
aanpassingen. En daarbij zijn discussies bijna onvermijdelijk. Een
externe projectleider dient voor ons als bliksemafleider, omdat deze
zich kritisch kan opstellen naar leveranciers. Voor ons is dat toch
lastiger, wij werken nog vijf jaar met ze samen. Voor een bureau als
Telengy zijn deze onderhandelingen bovendien dagelijkse kost, wij
maken dit maar één keer per vijf jaar mee. Zij kennen de onderhande-
lingstechniek beter en weten hoe het spel gespeeld wordt. Wij
richten ons liever op het opbouwen van de samenwerking.” ●
10 Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012
11. Kijk met andere ogen Soundbites
Gemeenten krijgen
en delen kennis
met Young Telengy
Samen met gemeenten en onderwijs-
instellingen begeleidt en stimuleert
De verborgen schat van i-NUP Young Telengy breed inzetbare, jonge,
hoog opgeleide talenten om bij ge-
meenten te werken.
Het implementeren van de Nationale het aantal ingeschreven personen per adres. Wilco Kodde (20) is zo’n jong talent. De
Uitvoerings Agenda (i-NUP) vraagt een Omdat dit heel verhelderend werkt, sporen student Bestuurskunde aan de Haagse
andere manier van kijken, denken en deze gemeenten zo regelmatig mogelijke Hogeschool zit in de tweede fase van
werken. Natuurlijk gaat i-NUP over fraude en onveilige situaties op. zijn duale opleiding. Dat betekent vier
moeilijke zaken als basisregistraties, dagen werken en één dag studeren.
allerlei digi-ellende en ingewikkelde Rijbewijs verlengen kan slimmer De zoektocht naar een vierdaagse op-
koppelingen. Maar kijkt u vooral ook Automobilisten hebben geen uittreksel GBA dracht bleek lastig, vooral in deze tijd.
naar wat i-NUP voor u kan doen. In de meer nodig om hun rijbewijs te laten ver- Tot hij op Young Telengy stuitte. Sinds
dagelijkse praktijk zie ik daar al veel lengen, maar wel een Eigen Verklaring Rij- oktober 2011 werkt hij op projectbasis
goede voorbeelden van. bewijs. De automobilist gaat daarvoor naar in Woudrichem.
het gemeentehuis, betaalt € 23,– en ontvangt Wilco vertelt enthousiast: “Mijn op-
Sneeuwvrij dak is signaalaal een envelop met de Eigen Verklaring Rijbewijs dracht is het verbeteren van de digitale
Hennepkwekerijen worden tegenwoordig erin. Dat formulier vult hij in en verstuurt hij dienstverlening. Ik houd me vooral
gesignaleerd door een andere manier van aan het CBR. Simpel, zou je zeggen. bezig met de website en de aanbeste-
kijken. Door alle media-aandacht voor de Toch vind ik dat we burgers en ambtenaren ding voor een nieuwe telefooncentrale.
Tocht der Tochten raakte dit nieuws deze met onnodig werk belasten. Waarom laten Onder begeleiding van senior adviseur
winter enigszins ondergesneeuwd. Smelt de we burgers anno 2012 naar het gemeente- Jacob Ubbels van Telengy leer ik hier
sneeuw op een dak van een huis sneller dan huis komen om voor postbode te spelen? dagelijks bij. Mijn interesse in gemeen-
op de daken van de buren? Dat lijkt onschul- En waarom laten we ambtenaren standaard- telijke organisaties is zeker gewekt.” ●
dig, maar voor onze opsporingsdiensten kan formulieren uitdelen? Mijn voorstel: laat de
dit een signaal zijn voor een energieverslin- burger alles digitaal regelen met het CBR via
dende hennepkwekerij op zolder. Door deze een digitaal formulier met betaalmogelijk- ‘VerstrIKt’ verbindt
andere manier van kijken en door kennis heid en eventueel DigiD-machtiging. vastgelopen burgers
slim te verbinden zijn deze winter een aantal en gemeente
hennepkwekerijen opgerold. Schat aan informatie Met één muisklik machteloze burgers
Implementatie van het NUP geeft u veel en bedrijven helpen in het regeldoolhof
BAG biedt meer informatie. Kijk daar eens met andere ogen van de overheid. Een utopie? Niet in
Menig bestuurder zag het actualiseren van naar. Wat betekent die informatie, wat levert Uden. Wie in Uden verstrikt raakt in
de Basisregistratie Adressen en Gebouwen het u en uw burgers op? Door een verbin- regels, meldt zich bij ‘VerstrIKt’. De
(BAG) vooral als een wettelijke verplichting. ding te leggen tussen NUP en andere adviseur Dienstverlening helpt de
Men vroeg zich af of het vele werk wel de informatiebronnen, vindt ook u de verborgen burger of het bedrijf verder.
moeite waard was. Inmiddels is bekend dat schat van het NUP. En kunt u slimmer, Wethouder René Peerenboom: “De
de gegevens over gebouwen en adressen in sneller, slanker en soepeler diensten adviseur zet de klantvraag centraal.
de BAG vanaf 2013 bepalend zijn voor de ver- verlenen. Daar plukt u samen met uw Zo vinden we meestal een passende
deling van het gemeentefonds. Ook gemeente- burgers de vruchten van. oplossing en nemen we het gevoel van
bestuurders erkennen nu het (financiële) onmacht weg. Hier leren we van en we
belang van volledige en juiste gegevens in Laten we elkaar vooral helpen in deze voorkomen dat anderen in dezelfde
de BAG. zoektocht door praktijkervaringen met elkaar situatie belanden.”
Maar de BAG biedt meer. Ik zie een aantal te blijven delen, of ze nu goed of slecht zijn. Meldpunt VerstrIKt, winnaar van de
gemeenten goede resultaten boeken door Zodat we allemaal de voordelen van i-NUP ‘Kijk Jou Nou’-award 2011, wordt dit
BAG-gegevens te vergelijken met andere ontdekken. jaar verder ontwikkeld. Zo blijft Uden
registraties. Zij combineren bijvoorbeeld het haar dienstverlening verbeteren. ●
aantal vierkante meters woonoppervlak met Peter ter Telgte, Senior-adviseur
Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012 11
12. Explore Yourself voor Ethiopië
STICHTING LIFE IN
Telengy richtte in 2011 de stichting Unieke samenwerking
Life In op. Life In stimuleert in Hawassa Aafko Bergenhenegouwen, directeur
(Ethiopië) het lokale ondernemerschap van Telengy VROM, is een van de initiatief-
en verleent er studiebeurzen aan nemers voor dit festival. “Toen het idee
studenten. De verbinding met Hawassa voor dit festival ontstond, hadden we niet
werd gelegd toen 30 collega’s van verwacht dat het zo groot zou worden.
Telengy VROM in 2009 de stad bezoch- Het lijkt bijna een vitale coalitie. Vanuit
ten om in de krottenwijken diverse de meest onverwachte hoeken tonen
projecten te ondersteunen. Dit najaar mensen zich betrokken en bieden hun
organiseert Life In het festival ‘Explore hulp aan. Collega’s, studenten, een
Yourself’ om geld in te zamelen voor de onderwijsinstelling, trainers, artiesten
projecten in Hawassa. en ondernemers: iedereen werkt belange-
loos mee. Het is hartverwarmend om te
zien hoe die verbinding ontstaat en steeds
Ontwikkeling en entertainment verder groeit,” vertelt hij enthousiast. ●
Op het terrein van Nieuw Annaland in Vught
kunnen op 27 september 2012 zo’n 300 be-
zoekers met gerenommeerde coaches en
Wilt u meer weten? Neem contact op
trainers aan hun persoonlijke ontwikkeling
met Annemarijke Neles of Aafko Bergen-
werken of genieten van het uitstekende
henegouwen via telefoonnummer
entertainment. Theater, dans, muziek,
040 290 12 12.
stand-up comedy; voor ieder wat wils.
12 Overheid in Beweging | Nummer 4 · 2012