1. SERBEST DÜŞME VE YER ÇEKİMİ
Aynı yüke sahip cisimlerin birbirini ittiği, zıt yüklerin ise birbirini çektiği
bilinmektedir. Mıknatıslarında aynı kutupları birbirini iterken, zıt kutuplar birbirini
çekmektedir. Yüklü cisimlerin bu şekilde birbirini etkileme kuvvetlerine elektrik
kuvvetleri,mıknatısların etkileşme kuvvetlerine ise magnetik kuvvetler denir. Bu
kuvvetlerin dışında hayatımızı etkileyen bir diğer kuvvet daha vardır. Buna
da kütle çekim kuvveti denir.
Kütle Çekim Kuvveti
Kütlelerin birbirine karşı çekim kuvvetleri vardır. Karşı karşıya gelen
iki cisim birbirine çekim kuvveti uygular. Her gün baktığımız ayna ile
bizim aramızda, yan yana olan iki bina arasında ve dünya ile ay
arasında bu kuvvet vardır. Büyüklükleri arasında çok fazla fark
olmayan cisimler arasındaki kütle çekim kuvveti
hissedilemezken, büyük farka sahip kütlelerin birbirine uyguladıkları
çekim kuvveti ölçülebilecek düzeydedir. Örneğin ayna ile bizim
aramızdaki kütle çekim kuvveti çok küçük olmasına rağmen, dünya
ile araba arasındaki kütle çekim kuvveti ölçülebilecek seviyededir.

2. NEWTON'UN KÜTLE ÇEKIM KUVVETI
 Cisimlerin arasındaki kütle çekim kuvvetine ilişkin ilk
hesaplamaları Newton yapmıştır. Bu nedenle buna Newton Genel
Çekim Yasası denir. Newton yasasına göre, cisimlerin kütleleri ne
olursa olsun, birbirlerini eşit şiddette ve ters yönde çekerler. Diğer
bir ifade ile kütleler arasındaki çekim yasası;
 a) Cisimlerin kütlelerinin çarpımı ile doğru orantılı,
 b) Cisimlerin arasındaki uzaklığın karesi ile ters orantılıdır,
 c) Çekim kuvveti, kütleleri birleştiren doğru boyunca ve ters
yönlüdür. Yani;
 Dünyanın cisimlere uyguladığı çekim kuvveti dünyanın merkezine
doğrudur. Bu çekim kuvvetinin şiddeti ise, cisimlerin kütlelerine
göre değişiklik gösterir. Dünyanın bir cisme uyguladığı bu çekim
kuvvetine cismin ağırlığı denir. Cismin kütlesi m, yer çekimi ivmesi
g olduğuna göre bir cismin ağırlığı ;
 G = mg' dir.

3.  Yer çekimi kuvveti, yerin merkezine
doğrudur.

4. Düşen Cisimler ve İvmeleri
Kendi ağırlığının etkisi ile bırakılan cisimler yeryüzüne doğru düşer. Bu cisme
etki eden kuvvet F=mg olduğundan, yer çekiminin etkisi ile düşen bir cismin
ivmesi ise şu şekilde olur;
 Buradaki ivme, cismin kütlesine bağlı değildir. Dünyanın yerçekimine bırakılan
bütün cisimler aynı g ivmesi ile düşerler.
F= ma formülünde m 0 1 kg yazıldığında F = g olur. Bu ifadeye göre, dünyanın 1
kg'lık kütleye uyguladığı kuvvet yer çekimi olarak tanımlanır. SI birim sisteminde
ise birimi m/s2 dir. Bu ifade yerine newton/kg ifadesi de kullanılmaktadır.
Yerçekimi ivmesi konumdan konuma değişiklik göstermektedir. Ortalama değeri
g = 9,8 n/kg' dır. Hesaplamalarda kolaylık olması için g =10 N/kg da
alınmaktadır.
Yerçekimi ivmesi, dünyanın kutuplardan basık olması nedeni ile ve dünyanın
kendi ekseni etrafında dönmesi yüzünden dünyanın her tarafında eşit değildir.
Bunun yanında yerçekimi ivmesi, yeryüzünden yukarılara doğru çıkıldıkça
azalmaktadır. Aşağıdaki tabloda dünyanın farklı yerlerindeki yerçekimi ivmesi
tablo olarak verilmiştir:
 YerYükseklik (m)Enlemg (m/s2 =
newton/kg)Ankara84040o9,79İstanbul1041o9,80Brüksel10251o9,81Yeni
Zelanda337o9,80Kuzey Kutbu090o9,83
 Cisimler anı yükseklikten yere bırakıldıklarında aynı sürede yere düşerler.
Cisimlerin yere düşerken kazanmış oldukları ivme cismin kütlesine bağlı değildir.
Örneğin, 100 metre yükseklikten yere bırakılan taş, cam ve demir topun kütleleri
farklı olmasına rağmen yere aynı anda düşerler.

5. Ağırlık ve Kütle Arasındaki İlişki
Ağırlık, kütle çekimi ile ilgili bir kuvvettir. Dünyanın bir cisme uygulamış olduğu
kütle çekim kuvvetine cismin ağırlığı denir. Bu cismin Ay'da veya Neptün'de
olduğu düşünüldüğünde, bu gök cisimlerinin bu cisme uyguladığı çekim
kuvvetleri de değişecektir. Bu nedenle bir cismin madde miktarı (kütle) aynı
kalmasına rağmen ağırlığı dünyada, Ay'da veya diğer gezegenlerde farklı
olacaktır.
Ağırlığı ölçerken yaylı terazi kullanılırken, kütle ölçmek için eşit kollu teraziler
kullanılmaktadır. Bir cisme etki eden çekim kuvvetinde değişiklik meydana
geldiğinde, yayın da uzamasında değişim olmaktadır. Ama çekim kuvveti ne
kadar artarsa artsın cismin madde miktarında değişiklik olmayacaktır. Örneğin
kütlesi 10 kg olan bir cisim dünyada tartıldığında 98 N gelirken, bu cismi Ay'da
tarttığımızda 17 N gelecektir. Bu da Ay'ın çekim kuvvetinin dünyadan düşük
olduğunu göstermektedir.
Uzay mekiği ile Ay'a doğru yolculuk yapan bir astronot düşündüğümüzde, bu
yolculuk esnasında astronotun kütlesi değişmez. Yolculuğun her anında kütlesi
eşittir. Astronot dünyadan uzaklaşıp Ay'a yaklaştıkça dünyanın uyguladığı çekim
kuvveti azalmaya Ay'ın uyguladığı çekim kuvveti ise artmaya başlar. Ay ve dünyanın
çekim kuvvetlerinin eşit olduğu noktada astronotun ağırlığı sıfır olur

6. TAHA AZIZ ANDAÇ ATL11B 127
GÖKTÜRK TATLIEŞME ATL11A 39
THE END!!!