2. • Forma batetan bereizi daitezke:
egitura-forma /konfigurazio-forma:
formaren barne egitura
forma pertzeptuala: gure begiek ikusten
dutena (ingeradak zehazten duena)
4. • Konfigurazioa: forma “osoa” da
ez bakarrik atal ezberdinen
batura, eta nolabaiteko
organizazio maila du.
5. • Atalen aldaketak/alterazioak formaren
konfigurazioan eragingo du,
adierazpena/esangura aldatuz. Forma
ataletan deskonposatzen bada
deskonfiguratuta hautematen da
6. • Tamainua: formen arteko
harremanaren eta
konparazioaren
araberakoa da
(handiagoa ala txikiagoa)
7. • Posizioa: forma batek espazioarekiko/ikusmen eremuarekiko
duen harremanarekin du zerikusia; forma honekin
harremanatzen dugunean zehaztu dezakegu posizioa
9. Formen pertzepzioan eragiten duten faktoreak
• Erraztasuna, esfortzu gutxi suposatzen duten irudiak
errazago hautematen dira
• Esperientziak eta ideien asoziazioek forma bat ala
bestea hobeto hautematen lagunduko dute
• Forma inguratzen duten elementuek ere eragiten
dute formaren pertzepzioan (kolorea, ehundura,
argia…)
• Elementuaren ordenazioak pertzepzioa trabatu
dezake (figura-hondoa harremanak, irudi
anbiguoak…)
10. • Ez dugu edonola, modu kaotikoan
hautematen forma
• Adimenak hautemandako datuak
hauei egitura eta ordena ematen
dieten arauen arabera antolatzen
ditu; adimenak nahiago ditu forma
egituratuak, simetrikoak,
orekatuak, sinpleak, “onak”
• Hainbat teoria daude ikusmenaren
hautematearen ikerketetan
oinarrituak (Gestalt)
Forma onaren legea
11. Osotasunaren legea
• Osoa atalen baturaren
ezberdina eta hau baino
gehiago da
Lege estrukturala
• Forma bat osoa
hautematen da,
eraikitzen duten formen
izaerarekiko askatasunez
12. Lege dialektikoa /
figura-hondoa
• Forma oro fondotik
bereizten da; begiradak
erabakiko du ikusmen
eremuko elementuak
fondoa ala figura diren
13. Kontrastearen legea
• Aurrekoarekin harremana du.
Forma bat hobeto
hautematen da fondoarekiko
kontrastean, edo forma asko
daudenean, kolore, tamainu,
forma… bariatuz
• Bestalde, forma baten
pertzepzioan
(tamainua…) eragina
du honek beste
elementuekin duen
harremanak
14. Itxitura legea
• Forma bat hobeagoa
izango da ingerada
zenbat eta itxiagoa izan
• Elementuak
taldekatzean
/egituratzean, emaitza
figura itxi bat izateko
moduan taldekatzen
ditugu
Ixte/osatze
legea
• Aurrekoarekin
harremana du. Itxiak
ez diren figurak ixteko
joera dugu
15. Prägnanz legea (“forma ona”) Irudien pregnantzia
(arreta bereganatzeko gaitasuna, gogoan eta
memorian finkatuz) baldintzatzen dute:
Sinpletasun legea:
• Sinpletasuna
• Erregulartasuna
• Egonkortasuna
• Figurak zenbat eta
konplexutasun gutxiago izan,
orduan eta gehiago
bereganatzen du arreta
Distantzia berera, paraleloki eta
simetrikoki kokatutako lerroek
osatutako figurak hautematen
ditugu forma bezala (simetriko,
egonkor, erregularrak)
16. Kontzentrazio /simetria
/oreka legea
• Nukleoa den puntu zentral edo
ardatz simetriko baten inguruan
antolatzen diren elementuek
forma pregnantea sortzen dute
17. Birkhoff-en
printzipioa
• Forma batek zenbat eta
simetria ardatz gehiago
izan orduan eta
pregnanteagoa izango
da (erregulartasuna,
egonkortasuna)
Jarraikortasun
legea
• Ardatz bat jarraituz
konfiguratzen diren
elementuek forma
pregnantea osatzen
dute; bestalde, hauek
forma bera izango
dutela suposatzen dugu
18. Ingeradaren legea
• Fondoarekin gehiago
kontrastatzen duten
formek/figurek
pregnantzia gaitasun
altua dute
Topologia
inbariantzia
• Forma bat deformazioen
aurrean mantentzen da
are eta gehiago
pregnantea bada
Zenbat zango ditu elefanteak?
20. Hurbiltasunaren
printzipioa
• Aislatuta baina hurbil
dauden elementuak
taldeak edo forma
orokorrak
kontsideratzen dira
Taldekatze legeak: Hurbiltasuna, antzekotasuna,
jarraitasuna, simetria.
4 sagar talde
ikusten ditugu
21. Antzekotasunaren
printzipioa
• Distantzia berera aurkitzen
diren elementuetatik
antzekoenak direnak
(forma, kolorea, tamainua,
norabidea) elkarloturik
hautematen ditugu kate
bat edo talde homogeneo
bat osatuz
22. Mugimendu
koordinatuaren legea
• Taldekatzearen printzipioarekin
harremana du. Elementu talde
batetan batera eta norantza
berean mugitzen diren
elementuak osotasun bat
bezala hautematen dira nahiz
eta ez izan hurbilekoenak
Irudian 2 talde hautematen dira: geziak
(mugimendu bertikala) eta izarrak
(mugimendu horizontala)
24. Hierarkizazio printzipioa
• Formak zenbat eta
hierarkizatuagoak dituen
bere atalak, kuslearen
begirada nagusienetik
osagaietara zuzenduz,
pregnanteagoa izango
da.
Beheko irudian begirada
eskuinetik ezkerrera
zuzentzen dugu, eskuineko
zirkulua ezkerrekoari
gainjarria hautematen
delako
25. Esperientziaren legea
• Formak zenbat eta
gehiagotan ikusten
ditugun orduan eta
errazago hautemango
ditugu
• Gainera, osotasunak
gure esperientziaren
arabera hautematen
ditugu.
29. 3 DIMENTSIOTAKOA
Formak 3 dimentsio
dituenean, altuera,
zabalera eta
sakontasuna;
bolumena eta masa
ditu.
Espazio erreala
okupatzen dute.
30. FORMA GEOMETRIKO SINPLEAK
• Zirkulua, laukia, hirukia: oinarrizko 2D forma geometrikoak
• Esfera, kuboa/hexaedroa, piramidea/tetraedroa:
oinarrizko 3D forma geometrikoak
35. FORMA IREKIAK eta FORMA ITXIAK
• Forma ingurunean edo ingurunera integratzen da.
• Forma irekia hondoarekin harremanatzen denean errazago
hautematen da.
• Pinturan forma irekia kontraste gutxirekin, hondoarekin bat
egiten duela, adierazten da. Forma itxia forma irekiarekiko
ingeradarekin desberdintzen da, hondoarekin kontrastea
mantenduz.
• Eskultura eta arkitekturan, forma irekiak kanpo-barruaren,
ahur –ganbilaren(konbexo) artean mugaketa zehatzik ez du.
36.
37. Eskultura bere baitan isten da:
ezkerreko eskua belaunaren
gainean eta eskuinekoa
buruari eusten, keinua edo
postura itsiz; baita eskuineko
ukondoak ezkerreko iztarrean
ere.
Forma eskultorikoa ez da bere baitan isten. Bere
ingurunean garatzen da, estatua itsien ingeradaren
marra desagertuz. Mugimendu indarra du;
elementuak ingurunearekin bat egiten dute; forma
organikoak norabidea du, badirudi aurrerantz
jarraituko duela gelditu gabe. Forma ahur eta
ganbilak, planu zeharkatuak, hizakiaren giharreak
tentsioan espazioarekin topatzean.
38. Forma mugatu zehatzak;
egituraren garrantzia, forma
geometriko proportzionatuekin.
Forma irekiak, ordenatuak; askatasun sentsazioa
transmititzen dute. Konpo-barruaren harremana
eta jarraitasuna ditu ezaugarri.
Irregulartasuna,
forma irekiak,
itxuraz
amaigabeak,
mugagabeak…
txinatar
lorategiaren
interpretazioan
39. Non hasten da eraikina eta non amaitzen? Mundu organikoaren oihartzuna
(banbuak, harriak…)
41. FORMA ESTILIZATUAK
Forma ahalik eta sinplifikatuen adierazten du.
Orokorrean figuraren konplexutasuna oinarrizko
ezaugarriak adierazten dituzten forma
geometrikoetan sinplifikatzen dira.
42. FORMA POSITIBOAK eta FORMA
NEGATIBOAK • Forma positiboetan formak espazioa
okupatzen duela hautematen da.
• Forma negatiboan, forma hutsunea
balitz bezala hautematen da, espazio
okupatuak inguratzen duelarik.
43.
44. FORMA ANBIGUOAK
• Forma edo figura itzulkorrek
anbiguotasuna dute, figura-
hondo, positibo-negatibo guneak
txandaka hautematen direlako.
45.
46. • Ezinezko figura edo
formak 2 dimentsiotan
adierazi daitezke baina 3
dimentsiotan ez.
47. MODULOA eta ESTRUKTURA
• Modulua: tamainua eta itxura aldatu gabe errepikatzen
den forma da. Forma bera (modulua) behin eta berriro
errepikatuz, forma konplexuagoak eta estrukturak sor
daitezke.
• 2 dimentsiotako modulu sinpleak: hirukia eta laukia.
• 3 dimentsiotako modulu sinpleak: kuboa eta
tetraedroa.
• Estruktura: forma bera edo oso antzekoak direnak behin
eta berriro errepikatuz , bata bestearen ondoan jarriz,
lortzen den 2 edo 3 dimentsiotako eraikuntza; erritmo eta
ordena bati jarraituz, modulu baten (berdina edo
antzekoa) errepikapenaren bidez sortutakoa.
50. • Forma organikoak naturarekin harremanatu ohi ditugu;
berotasuna, samurtasuna, naturaltasuna, desordena,
berezkotasuna… adierazteko erabili daitezke.
• Laukia, karratua… bezalako forma geometrikoek
(poligonoak, poliedroak) hoztasuna, seriotasuna, ordena,
egonkortasuna… ren zentzua izan dezakete.
• Forma geometriko biribilek (esfera, elipsea,
zirkulua…) mugimendua, malgutasuna, grazia…
adierazten dute.
