1. 6.0
PENGURUSAN 3K
A. TAKRIFAN
a.
KEBERSIHAN - Personaliti diri warga sekolah yang cemerlang dan
persekitaran sekolah yang bersih, indah dan kondusif dalam
membantu proses pengajaran dan pembelajaran yang berkualiti dan
berkesan.
b.
KESIHATAN - Sihat, cergas dan cerdas dari segi jasmani, emosi,
rohani dan intelek supaya murid dapat mengawal dan mengurus diri
dalam membantu meningkatkan pencapaian akademik dan
pembangunan sahsiah diri.
c.
KESELAMATAN - Suasana yang selamat sama ada di dalam atau di
luar sekolah boleh meningkatkan keyakinan dan kekuatan dalaman diri
(jati diri murid) daripada sebarang pengaruh dan ancaman luar.
B. OBJEKTIF
a.
Melahirkan modal insan yang berkeperibadian unggul menerusi pemupukan
pengetahuan, sikap dan amalan yang berkekalan dalam aspek kebersihan,
kesihatan dan keselamatan.
b.
Membina dan memelihara diri, persekitaran sekolah yang bersih, sihat dan
selamat.
c.
Meningkatkan jalinan permuafakatan strategik antara Kementerian Pelajaran
Malaysia dengan agensi-agensi kerajaan dan bukan kerajaan bagi
membentuk jalinan kerjasama dalam usaha realisasikan Pelaksanaan
Program 3K.
1

2. C. CARTA ORGANISASI JAWATANKUASA 3K
(KEBERSIHAN, KESIHATAN DAN KESELAMATAN PERINGKAT
SEKOLAH)
Pengerusi
Pengetua/Guru Besar
Timbalan Pengerusi
Penolong Kanan HEM
Setiausaha
Guru Penyelaras 3K
Ahli Jawatankuasa
Penolong Kanan Pentadbiran
Penolong Kanan Kokurikulum
Penolong Kanan Petang
Guru Penyelaras Kebersihan
Guru Penyelaras Kesihatan
Guru Penyelaras Keselamatan
Klinik Kesihatan
Persatuan Ibu Bapa Guru (PIBG)
Jawatankuasa Kemajuan & Keselamatan Kampung
Pemimpin Masyarakat
Pegawai Perhubungan Polis
Dan
Ahli-ahli lain yang difikirkan sesuai
ik Kesihatan
2

3. D. BIDANG TUGAS JAWATANKUASA PROGRAM 3K PERINGKAT
SEKOLAH
a. Mengadakan mesyuarat Jawatankuasa 3K Peringkat Sekolah tiga
kali setahun (Januari, Jun dan September)
b. Merancang dan mengemas kini Program 3K Peringkat Sekolah
c. Memastikan warga sekolah melaksanakan Program 3K.
d. Mendapatkan kerjasama daripada PIBG dan agensi berkaitan untuk
menyokong pelaksanaan Program 3K
e. Menyediakan laporan pelaksanaan Program 3K Peringkat Sekolah.
f. LAPORAN SEGERA kes aduan mengikut 1 : 3 : 7 kepada Pejabat
Pelajaran Daerah/Gabungan (1 hari laporan awal, 3 hari laporan
lengkap, 7 hari kes dianggap selesai)
g. Melaksanakan aktiviti-aktiviti khas bagi Program 3K.
i.
Penggredan Kendiri Kantin Sekolah
ii.
Senarai Semak Keselamatan Sekolah
iii.
Gotong-Royong Perdana KPM
iv.
Penyelenggaraan Tandas Sekolah
3

4. 6.1
PENGURUSAN KEBERSIHAN
6.1.1 Objektif
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Mewujudkan iklim serta identiti sekolah sebagai institusi yang
bersih, indah dan ceria
Melaksanakan aktiviti amalan kebersihan bagi mencapai
kebersihan maksimum
Meningkatkan keprihatinan dan komitmen warga sekolah
terhadap kebersihan, keindahan dan keceriaan serta
menghargai kemudahan yang disediakan
Membina perlakuan amalan kebersihan sebagai budaya yang
berterusan dalam menjalani kehidupan seharian
Kesediaan bekerja sebagai satu pasukan untuk mencapai
matlamat amalan kebersihan sekolah
Meningkatkan kerjasama dan penglibatan semua pihak dalam
program kebersihan sekolah
6.1.2 Carta Organisasi
PENGETUA
Pengerusi
PK HEM
Timbalan Pengerusi
GURU PENYELARAS
Setiausaha Kebersihan
AJK KEBERSIHAN
AJK KEBERSIHAN
AJK KEBERSIHAN
AJK KEBERSIHAN
AJK KEBERSIHAN
4

5. 6.1.3 Senarai Tugas
1.
Bertanggungjawab merancang Pelan Tindakan Pengurusan
Kebersihan.
2.
Menentukan program pembangunan kebersihan murid
dilaksanakan di sekolah.
3. Menyelaras aktiviti-aktiviti program kebersihan sekolah dengan
agensi-agensi yang berkaitan
4.
Menentukan keperluan-keperluan kebersihan untuk sejahteraan
murid- murid di sekolah.
a. Merancang keperluan sumber kewangan dan tenaga dalam
Pendidikan Kebersihan.
6.
Mengenal pasti keperluan latihan kepada warga sekolah.
7.
Memastikan syarat-syarat perjanjian dan bidang tugas berkaitan
kebersihan dipatuhi oleh pihak yang berkaitan dengan
perjanjian/kontrak seperti syarikat pembersihan, pengusaha
kantin sekolah, pengusaha dewan makan asrama, pembekal
makanan RMT dan SBT serta pembekal susu sekolah.
8.
Mewujudkan polisi kebersihan dan kepimpinan yang berkaitan
dengan pengurusan kebersihan murid.
9.
Melaksanakan pemeriksaan, pemantauan serta penilaian
kebersihan murid dan sekolah.
10.
Mewujudkan serta melaksanakan manual penjagaan kebersihan
murid dan program kebersihan sekolah.
11.
Mengkaji dan menilai kebersihan program secara berterusan.
12.
Menyediakan pelan kontigensi kebersihan untuk menangani
kes-kes seperti banjir, jerebu, keracunan makanan dan lain-lain.
13.
Meningkatkan kerjasama dengan agensi-agensi yang berkaitan
program kebersihan.
14.
Menyedia dan membuat laporan berkala.
5

6. 6.1.4 Proses Kerja
JAWATAN
PROSES KERJA
Pengetua/PK(HEM)
1.
Melantik Jawatankuasa
1.1 Kebersihan dan Keceriaan Kawasan
1.2 Kebersihan dan Keceriaan Bilik Darjah
2.
Menyediakan Jadual Bertugas mengikut kelas bagi
kerja-kerja mengutip sampah pada awal pagi.
3.
Menyediakan penyepit dan plastik sampah dan
menentukan kawasan yang ditugaskan.
4.
Menyelia kerja-kerja mengutip sampah dengan
bantuan Pengawas yang bertugas.
JK 3K
5.
Memberi taklimat kepada Ketua Tingkatan tentang
pertandingan 3K yang diumumkan setiap bulan.
Guru Tingkatan
6.
Mengawasi pelajar menjalankan tugas harian untuk
memastikan bilik darjah sentiasa kemas dan
bersih.
PK(HEM)JK 3K
7.
Membuat pemeriksaan dan penilaian mingguan
Pengetua
8.
Mengesahkan Keputusan Bulanan Pertandingan
3K dan diumumkan di Perhimpunan setiap awal
bulan berikutnya.
JK 3K
9.
Menyerahkan “Bintang” yang diperoleh kepada
kelas tertentu.dan dikumpul sehingga bulan
terakhir.
Pengetua
10
Menyampaikan hadiah kepada kelas yang
mendapat jumlah bintang terbanyak dalam
Pertandingan 3K.
JK Kebersihan dan
Keceriaan
6

7. 6.1.5 Carta Aliran
Melantik Jawatankuasa
Kebersihan dan Keceriaan
Kawasan
Melantik Jawatankuasa
Kebersihan,
Keceriaan
dan
Keselamatan Kelas (3K)
Menyediakan Jadual Bertugas
Memberi taklimat kepada Ketua
Tingkatan tentang pertandingan
3K yang diumumkan setiap
bulan
Menyediakan penyepit, plastik
sampah
Guru Tingkatan mengawasi
pelajar
menjalankan
tugas
harian untuk memastikan bilik
darjah sentiasa kemas dan
bersih
Pelajar mengutip sampah di
kawasan yang ditetapkan di
bawah seliaan JK dan Pengawas
Membuat pemeriksaan dan
penilaian mingguan
Pengetua
mengesahkan
Keputusan
Bulanan
Pertandingan
3K
dan
diumumkan di Perhimpunan
setiap awal bulan berikutnya.
Menyerahkan “Bintang” yang
diperoleh
kepada
kelas
tertentu.dan dikumpul sehingga
bulan terakhir
Penyampaian hadiah kepada
pemenang Pertandingan 3K
Tamat
6.1.6
Senarai Semak Pengurusan Kebersihan
7

8. BIL
ASPEK
1.
Pengurusan
2.
Kantin
3.
Tandas
4.
Bilik Darjah
dan Bilik
Khas
ITEM
1.1 Pengurusan
1.1.1 Kebersihan persekitaran luaran
sekolah
1.1.2 Kebersihan persekitaran dalaman
sekolah
1.1.3 Kebersihan warga sekolah
1.2 Pentadbiran dan Pengurusan
1.2.1 Jawatankuasa Induk 3K sekolah
1.2.2 Pelan Tindakan Jangka Pendek
1.2.3 Pelan Tindakan Jangka Panjang
1.2.4 Fail dan dokumen sokongan
1.2.5 Penglibatan (Agensi Kerajaan,
PBT, Swasta, NGO & Individu)
2.1 Kebersihan Fizikal
2.1.1 Lantai dan dinding
2.1.2 Longkang
2.1.3 Tandas
2.1.4 Tempat memasak
2.1.5 Tempat mencuci peralatan
memasak
2.1.6 Tempat mencuci tangan
2.1.7 Stor
2.1.8 Pencegahan LILATI (lipas, lalat,
tikus)
2.2 Peralatan dan Perabot
2.2.1 Kerusi dan meja
2.2.2 Peti sejuk
2.2.3 Pinggan mangkuk
2.2.4 Tong sampah
2.3 Pekerja
2.3.1 Kebersihan diri
2.3.2 Pakaian (penutup kepala, apron
dan kasut)
2.4 Makanan dan minuman
2.4.1 Bertutup
3.1 Pengurusan Kebersihan Tandas
3.1.1 Berfungsi
3.1.2 Jadual Pembersihan
3.1.3 Tatacara penggunaan
3.1.4 Tong sampah
3.1.5 Sanitari
3.1.6 Utiliti
4.1 Pengurusan Kebersihan Bilik
Darjah dan Bilik Khas
4.1.1 Jadual tugas berkala
4.1.2 Pencahayaan dan pengudaraan
4.1.3 Lantai
CATATAN
8

9. BIL
5.
6.
7.
ASPEK
Sistem
Saliran dan
Sistem
Perparitan
Sistem
Pelupusan
Sisa Pepejal
ITEM
4.1.4 Tingkap
4.1.5 Perabot
4.1.6 Utiliti
5.1 Pengurusan Kebersihan
5.1.1 Kesempurnaan longkang
5.1.2 Pengaliran air
CATATAN
6.1 Proses Pelupusan
6.1.1 Bilangan dan kedudukan tong
sampah
6.1.2 Pengurusan karung plastik
6.1.3 Jadual kutipan
6.1.4 Tempat pelupusan yang sempurna
6.1.5 Kaedah pelupusan sampah kering,
sampah basah dan sisa makanan
6.1.6 Kitar semula
7.1 Pengurusan Stor
Stor bahan
dan alat
pembersihan 7.1.1 Senarai bahan dan alatan
(kontraktor
pembersihan 7.1.2 Susun atur bahan dan alatan
)
9

10. 6.1.7
Bil.
Norma Kerja Pengurusan Kebersihan
Tugas Kerja
Masa Diambil
1.
Menubuhkan Jawatankuasa
Kebersihan Sekolah
1 jam
2.
Mengadakan mesyuarat
2 jam
3.
Menyediakan senarai aktiviti
dan projek
1 jam
4.
Menyediakan senarai
kelengkapan
Jumlah Unit
Boleh Dijalankan
1 jam
5.
6.
7.
1 jam
Menyediakan senarai tugas
pekerja
Menyediakan buku rekod
bertugas
1 jam
30 minit
1 jam
8.
Menyediakan jadual gotongroyong
9.
Menyediakan jadual tugas
kelab atau persatuan
30 minit
1 jam
10.
Menyediakan jadual penyeliaan
2 jam
11.
Memberi penerangan kepada
warga sekolah
1 jam
12.
Membuat laporan penyeliaan
tugas dan projek
1 jam
13.
Membuat penilaian
Memberi penghargaan
6.1.8
Peraturan dan pekeliling yang berkaitan
10

11. Surat Pekeliling Ikhtisas No 4/1981:16 September 1981
Kebersihan Di Sekolah-sekolah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 2/1982:21 Ogos 1982
Kempen Anti Denggi di Sekolah-Sekolah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 14/1989:28 Disember 1989
Kebersihan Sekolah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 6/1997:9 Julai 1997
Amalan Kebersihan Di Sekolah
Garispanduan Amalan Kebersihan Sekolah 1997
Kementerian Pendidikan Malaysia
Konsep dan Manual Sekolah Selamat,2003
Kementerian Pelajaran Malaysia
6.1.9 Borang Yang Berkaitan Kebersihan
1. Buku Laporan Harian
2. Laporan Mingguan & Bulanan Program Bebas Denggi di
Sekolah
3. Borang Laporan Pemantauan Kantin
4. Format Borang Penilaian dan Pemantauan Kantin Sekolah &
Asrama
5. Borang Pertandingan Kebersihan dan Keceriaan Kelas
11

12. 6.2
PENGURUSAN KESIHATAN
6.2.1
Objektif
1.
Melahirkan murid yang berperibadi unggul
menerusi pemupukan pengetahuan, sikap dan amalan yang
berkekalan dalam aspek kesihatan.
2.
Mewujudkan gaya hidup sihat, cergas dan cerdas
dari aspek jasmani, emosi, rohani dan intelek.
3.
Meningkatkan kerjasama dan penglibatan semua
pihak dalam Program Kesihatan Sekolah.
6.2.2 Carta Organisasi
PENGETUA
Pengerusi
PK HEM
Timbalan Pengerusi
GURU PENYELARAS
Setiausaha Kesihatan
AJK KESIHATAN
AJK KESIHATAN
AJK KESIHATAN
AJK KESIHATAN
AJK KESIHATAN
12

13. 6.2.3 Senarai Tugas
1.
Bertanggungjawab merancang Pelan
Tindakan Program Pembangunan Kesihatan Murid
2.
Menentukan hala tuju program
pembangunan murid selaras dengan perkembangan fizikal,
psikososial dan kerohanian murid.
3.
Menentukan program pendidikan dan
penjagaan kesihatan dilaksanakan di sekolah.
4.
Mewujudkan kerjasama yang menyeluruh
antara sekolah dan Pejabat Kesihatan serta agensi-agensi
lain.
5.
Menyelaras dan melaksanakan aktiviti-
aktiviti Program Kesihatan Sekolah.
6.
Merancang keperluan kewangan dan
tenaga dalam Program Jesihatan Sekolah.
7.
Menyebarkan maklumat program secara
menyeluruh, sistematik dan efisien.
8.
Keperluan untuk menjalankan kursus dan
aktiviti kesihatan bersesuaian dengan keperluan murid dan
situasi setempat.
9.
Melaksanakan dasar kesihatan yang
berkaitan dengan pengurusan kesihatan murid di sekolah.
10.
Membuat pemantauan Pelaksanaan
Pendidikan Kesihatan murid dan Program Kesihatan
Sekolah.
11.
Menyedia dan membuat laporan tahunan
berkala.
12.
Meningkatkan kerjasama dengan agensi-
agensi yang berkaitan.
13.
Mewujudkan pasukan petugas khas
menghadapi krisis jika perlu.
13

14. 6.2.4 Tatacara Rawatan Kecemasan
6.2.4.1 Proses Kerja
JAWATAN
PROSES KERJA
Pengetua
1.
Menubuh Jawatankuasa Rawatan dan Kesihatan.
PK(P)
2.
Menjadualkan waktu bertugas di Bilik Rawatan.
Guru Mata
Pelajaran/ Guru
Bertugas
3.
Merujuk pelajar yang kurang sihat kepada guru
yang bertugas di Bilik Rawatan.
4.
Pelajar mengisi borang
masalah kesihatan.
5.
Membuat pemeriksaan mudah.
6.
PK(HEM)
serta
mencatatkan
6.1
Memberi
rawatan/pil
bagi penyakit yang kurang serius seperti
pening kepala, sakit perut.
6.2
Membenarkan pelajar
berehat di Bilik Rawatan.
6.3
Bawa ke klinik/hospital,
jika pelajar mengalami penyakit yang
serius.
7.
Menghubungi ibu bapa/penjaga, jika perlu
8.
Setelah mendapat rawatan/berehat, pelajar balik
semula ke kelas dan menandatangani Buku Log
Rawatan.
9.
Sediakan Laporan Rawatan Kesihatan Harian
Pelajar kepada Pengetua.
14

15. 6.2.4.2 Carta Aliran Tatacara Rawatan Kecemasan
Kemalangan
Lapor kepada guru/guru
bertugas
Rekod
Dapatkan rawatan kecemasan
mengikut jenis kemalangan
Serius
Tidak
Ya
Bawa ke hospital
Beritahu
penjaga
Kes Polis/Lapor untuk tindakan
Laporkan kepada Polis
Ya
Tidak
Sediakan laporan Hospital dan
laporan polis untuk tuntutan
Pergi ke sekolah seperti
biasa
15

16. 6.2.5 Tatacara Rawatan Kecemasan
6.2.5.1 Proses Kerja
JAWATAN
PROSES KERJA
Pengetua
1.
Mengadakan mesyuarat dan membentuk AJK
Kesihatan
PK HEM
2.
Memastikan semua makanan yang dijual di kantin
selamat untuk dimakan
3.
Melaporkan sebarang kes keracunan makanan ke
Pejabat Kesihatan dan PPD/JPN
4.
Memantau kebersihan dan keselamatan kantin
5.
Menghantar pelajar-pelajar yang terlibat dalam kes
keracunan makanan ke hospital/klinik berdekatan
dengan kadar segera
6.
Menghubungi waris untuk memaklumkan kejadian
Penyelaras
Kesihatan
Guru Bertugas
16

17. 6.2.5.2 Carta Aliran Tindakan Yang Perlu Diambil Untuk Kes Keracunan
Kes Keracunan
Kenal pasti murid
terlibat
Hentikan jualan kantin/
ambil sample makanan
Bawa murid ke
hospital / klinik
berdekatan
Laporan ke Jabatan Kesihatan
Hubungi waris murid
Maklumkan kepada
JPN/PPD
Sediakan laporan keracunan
ke JPN/PPD ikut format 1,3,7
Tamat
17

18. 6.2.6 Senarai Semak
BIL
ASPEK
1.
Pengurusan
2.
Perkhidmatan
3.
Kantin
ITEM
1.1. Jawatankuasa Kesihatan Sekolah
1.2. Pengurusan PBSS
1.3. Pelan Tindakan Jangka Pendek
(Tahun Semasa)
1.4. Pelan Tindakan Jangka Panjang
1.5. Fail dan Dokumen Sokongan
1.6. Penglibatan (Agensi Kerajaan, PBT,
Swasta, NGO dan individu)
2.1. Carta Organisasi
2.2. Jadual Bertugas (Guru dan Murid)
2.3. Peti Pertolongan Cemas
2.4. Poster Panduan Pertolongan Cemas
2.5. Rekod Rawatan
2.6. Rekod Kesihatan Murid (RKM)
2.7. Prosedur/Peraturan Penggunaan
2.8. Mutiara Vision Kit
2.9. Alat Ukur Tinggi
2.10. Alat Ukur Berat
2.11. Jawatankuasa Program Bebas
Denggi
2.12. Jadual Bertugas Program Bebas
Denggi
2.13. Laporan Bulanan Program Bebas
Denggi
2.14. Poster Bebas Denggi
2.15. Pemakanan Seimbang – Ceramah
dan Aktiviti
2.16. Rekod Imunisasi
2.17. Rekod Pemeriksaan Gigi
3.1. Jawatankuasa Kantin
3.2. Sijil Pengesahan Kesihatan Pekerja
3.3. Penjualan Makanan Segera
3.4. Penjualan Minuman Bergas
3.5. PIlihan Makanan Yang Berkhasiat
CATATAN
18

19. 6.2.7
Bil.
Norma Kerja Pengurusan Kesihatan
Tugas Kerja
Masa Yang
Diambil
1.
Menubuhkan jawatankuasa
1 jam
2.
Mengadakan mesyuarat
2 jam
3.
Menyediakan senarai aktiviti
dan projek
1 jam
4.
Menyediakan senarai nama
pelajar
Jumlah Unit
Yang Boleh
Dijalankan
1 jam
5.
1 jam
Menyediakan rekod kesihatan
pelajar
6.
2 minggu
Menyusun kad 001
7.
2 minggu
Mengumpulkan dan menyusun
buku rekod kesihatan
8.
Jan - Nov
Pemantauan
a) Bilik rawatan
b) Program PBSS
c) Rawatan pelajar
9.
Jan – Nov
Melaksanakan aktiviti
10.
Jan - Nov
Membuat laporan dan
dokumentasi semua aktiviti
19

20. 6.2.8
Peraturan dan pekeliling yang berkaitan
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 6/1976:7 Mei 1976
Panduan untuk menjaga kesihatan murid dan kebersihan di
kantin
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 5/1988:21 Januari 1988
Penyakit-Penyakit Demam Kepialu(Tiroid), Taun (Kolera),
Penyakit Kuning (Hepatitis A) dan Keracunan Makanan
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 2/1989:7 Jun 1989
Rancangan Kesihatan Sekolah
Surat Siaran KP(BS/HEP)8614/045/B(5):3 November 1997
Program Bersepadu Sekolah Sihat
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 5/1995:2 Ogos 1995
Keracunan Makanan di sekolah-sekolah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 6/1998: 31 Mac 1998
Menjaga Kesihatan Pelajar di Sekolah
Panduan Melaksanakan Program Bersepadu Sekolah
Sihat, 2002, Kementerian Pelajaran Malaysia
6.2.9 Borang Yang Berkaitan Kesihatan
1. Buku Rekod Laporan Kesihatan Harian Pelajar atau Format
Rekod
2. Laporan Rawatan Kesihatan Harian Pelajar
3. Surat Kebenaran Pelajar Untuk Mendapat Rawatan
4. Surat Akuan Rawatan Hospital
5. Kad 001
20

21. 6.3
PENGURUSAN KESELAMATAN
6.3.1 Objektif
1.
Melahirkan murid berkeperibadian unggul menerusi
pemupukan pengetahuan, sikap dan amalan yang berkekalan
dalam aspek keselamatan
2.
Mewujudkan persekitaran sekolah selamat
3.
Meningkatkan kerjasama dan penglibatan semua pihak dalam
Program Keselamatan Sekolah
6.3.2 Carta Organisasi
PENGETUA
Pengerusi
PK HEM
Timbalan Pengerusi
GURU PENYELARAS
Setiausaha Keselamatan
AJK
KESELAMATAN
AJK
KESELAMATAN
AJK
KESELAMATAN
AJK
KESELAMATAN
AJK
KESELAMATAN
21

22. 6.3.3 Senarai Tugas
1.
Bertanggungjawab merancang Pelan Tindakan Pengurusan
Keselamatan Sekolah.
2.
Menyediakan polisi, manual dan tatacara tindakan berkaitan
keselamatan di sekolah.
3.
Menyediakan pelan tindakan kontigensi bagi menghadapi krisis
dan bencana alam.
4.
Menentukan keperluan kemudahan keselamatan untuk muridmurid dan sekolah.
5.
Merancang keperluan sumber kewangan dan tenaga dalam
Pendidikan Keselamatan.
6.
Menentukan warga sekolah didedahkan dengan kemahiran
menghadapi kecemasan.
7.
Bekerjasama dengan komuniti, agensi kerajaan dan bukan
kerajaan yang berkaitan.
8.
Melaksanakan pemantauan, penilaian dan pemeriksaan
keselamatan murid dan sekolah.
9.
Mewujudkan pasukan bertindak menghadapi krisis.
10.
Memastikan syarat-syarat perjanjian dan bidang tugas berkaitan
keselamatan sekolah dipatuhi oleh syarikat kawalan
keselamatan sekolah.
22

23. 6.3.4
Tatacara Jika Berlaku Kebakaran
6.3.4.1 Proses Kerja
JAWATAN
Pengetua/Penolong
Kanan/Guru
PROSES KERJA
1.
Bunyikan loceng jika kebakaran berlaku/dikesan
2.
Hubungi
terdekat.
3.
Semua warga sekolah mengosongkan bangunan
dan berkumpul di stesen yang ditetapkan.
Guru Tingkatan
4.
Membuat pemeriksaan untuk menentukan tidak
ada pelajar yang masih berada dalam bangunan.
Pengetua
5.
Mendapat arahan daripada pihak Jabatan Bomba
dan mengarahkan warga sekolah untuk mengikut
arahan pihak yang berkenaan.
6.
Membuat laporan kepada Pengarah Pelajaran
Pulau Pinang secepat mungkin.
Jabatan
Bomba
dan
Penyelamat
23

24. 6.3.4.2 Carta Aliran Tatacara Guru Menghadapi Kebakaran
Bunyikan loceng
kecemasan
Guru Kelas
Murid
beratur
untuk
keluar
Ambil
kedatangan
PK HEM/
Kaunselor
Lapor kepada
polis, bomba,
pasukan
Edar buku
penyelamat
kedatangan
Terima
laporan
kedatangan
Cari
Pastikan
semua murid
meninggalkan
bangunan
Lapor
kepada
GPK/PK
HEM
Kehilangan
Lapor
kepada PK
HEM
kecemasan
Warden Blok
Kes kehilangan
lapor kepada
polis, pasukan
penyelamat
24

25. 6.3.5
Tatacara Jika Berlaku Banjir
6.3.5.1 Proses Kerja
JAWATAN
Pengetua/Penolong
Kanan/Guru
PROSES KERJA
Tutup semua suis elektrik
2.
Hubungi Jabatan Bomba dan Penyelamat terdekat.
3.
Pastikan semua warga berpindah ke tempat tinggi
yang lebih selamat mengikut arahan guru.
4.
Guru Tingkatan/Guru
Mata Pelajaran
1.
Membuat pemeriksaan untuk menentukan tidak ada
pelajar yang masih berada di tempat rendah.
Murid tidak perlu pergi ke sekolah sekiranya banjir
membahayakan pada hari yang berikutnya
PK HEM
5.
Jika keadaan banjir sangat membahayakan, semua
murid hendaklah berada di tempat yang selamat di
sekolah sehingga mendapat bantuan daripada pihak
tertentu seperti polis/tentera/pasukan penyelamat
6.
Membuat laporan kepada Pengarah Pelajaran
Negeri/Pejabat Pelajaran Daerah secepat mungkin.
25

26. 6.3.5.2 Carta Aliran Tatacara Apabila Berlaku Banjir
Banjir
Murid
Guru
Bunyikan
loceng
kecemasan
Memaklumkan kepada
PPD, JPN dan Polis
Padamkan suis
Memberi arahan
kepada murid ke
tempat selamat
Tutup semua suis elektrik
Berpindah ke tempat
tinggi yang lebih selamat
mengikut arahan guru
Lapor jika ada sebarang insiden
kepada guru, kaunselor,
pengetua/guru besar
Tamat
Menyemak jadual
kedatangan murid
Lapor
dan
cari
Kawal
Lapor kepada
PPD/JPN/Polis
Tamat
26

27. 6.3.6
Tatacara Keselamatan Fizikal Sekolah
6.3.6.1 Proses Kerja
JAWATAN
PROSES KERJA
Pengetua
1.
Mengadakan mesyuarat dan membentuk AJK
Keselamatan
PK HEM
2.
Memastikan siistem perparitan, alat pemadam api,
alatan elektrik dan sistem pendawaian elektrik
berfungsi dengan baik dan bangunan sekolah
selamat untuk diduduki oleh semua warga sekolah
Penyelaras
Keselamatan
3.
Mengambil tindakan segera jika berlaku kemalangan
atau kerosakan
Guru Bertugas
4.
Melaporkan segala kerosakan alatan dengan segera
27

28. 6.3.6.2 Carta Aliran Tatacara Keselamatan Fizikal Sekolah
Taklimat
Mesyuarat dan bentuk
AJK keselamatan
Melabel fizikal/ tempat
bahaya
Mengadakan taklimat
Pemantauan (kenal pasti
fizikal/tanda bahaya)
Bahaya
Rujuk Pentadbir
Mesyuarat
Staf/PIBG
Bantuan Pihak Luar
Tiada bahaya
(memuaskan)
Penilaian
Tindakan susulan/
Penambahbaikan
28

29. 6.3.7
Tatacara Keselamatan Persekitaran/Lokasi Sekolah
6.3.7.1 Proses Kerja
JAWATAN
PROSES KERJA
Pengetua
1.
Mengadakan mesyuarat dan membentuk AJK
Keselamatan
PK HEM
2.
Memohon bantuan pihak luar dan PIBG
3.
Membuat
penilaian
penambahbaikan
4.
Mengadakan taklimat
5.
Melabel kawasan/ tempat bahaya
Penyelaras
Keselamatan
Guru Bertugas
dan
tindakan
29

30. 6.3.7.2 Carta Aliran Tatacara Keselamatan Persekitaran/Lokasi Sekolah
30

31. Taklimat
Mesyuarat dan bentuk
AJK keselamatan
Melabel kawasan/
tempat bahaya
Mengadakan taklimat
Pemantauan (kenal pasti
kawasan/ tanda bahaya)
Bahaya
Rujuk Pentadbir
Mesyuarat
Staf/PIBG
Bantuan Pihak
Luar
6.3.8
Tiada bahaya
(memuaskan)
Penilaian
Tindakan susulan/
Penambahbaikan
Tatacara Apabila Menerima Pelawat
31

32. 6.3.8.1 Proses Kerja
JAWATAN
Pengawal
Keselamatan/Pembantu
Tadbir
PROSES KERJA
Pengawal/Pembantu Tadbir menyerahkan “Pas
Kebenaran Masuk” kepada pelawat.
3.
Berurusan dengan pengetua atau meminta
kebenaran pengetua untuk berjumpa guru/staf
sokongan/pelajar.
4.
Pegawal Keselamatan/
Pembantu Tadbir
Pelawat melapor diri di Pondok
Keselamatan/Pejabat Am dan menulis :
1.1 Butir peribadi dalam Buku Rekod Pelawat
1.2 Waktu Masuk dan menandatangani buku
tersebut
dan menyerahkan/tunjukkan Kad Pengenalan
2.
Pengetua
1.
Mengarahkan supaya guru/staf sokongan/pelajar
dipanggil ke pejabat untuk berurusan dengan
pelawat.
5.
Pelawat berurusan dengan orang yang
berkenaan.
6.
Pelawat mengembalikan “Pas Kebenaran
Masuk” kepada Pengawal
Keselamatan/Pembantu Tadbir dan mengambil
kad pengenalan mereka.
7.
Pelawat mencatat waktu keluar dan
menandatangani buku pelawat.
32

33. 6.3.8.2 Carta Aliran Tatacara Apabila Menerima Pelawat
Pelawat lapor diri
Pengawal - Serah pas
kebenaran
Tidak
Urusan
dibatalkan
Meminta kebenaran
pengetua
Berurusan dengan pengetua
Lulus
Mengarahkan guru/staf/pelajar ke
pejabat untuk berurusan dengan
pelawat
Pelawat mengembalikan Pas
Kebenaran Masuk
Catat waktu keluar dan
menandatangani buku rekod
keselamatan
Tamat
33

34. 6.3.9
Tatacara Apabila Berlaku Kemalangan
6.3.9.1 Proses Kerja
JAWATAN
PROSES KERJA
Pengetua
1.
Menubuhkan Jawatankuasa Keselamatan untuk
memastikan keselamatan pelajar terjamin
sepanjang masa.
PK(HEM)
2.
Menghubungi ibu bapa/penjaga, jika perlu
3.
Memastikan pelajar mendapatkan rawatan
dengan kadar segera
4.
Sediakan Laporan Kemalangan yang berlaku
5.
Menghantar pelajar ke hospital terdekat atau
menelefon ambulans memberitahu tentang
sesuatu kemalangan atau kecemasan dan
menyediakan surat rawatan perubatan
6.
Mencatat laporan dalam buku laporan harian
Guru Keselamatan
7.
Meminta pelajar mengisi borang kemalangan
Guru Kebajikan
8.
Membantu pelajar membuat tuntutan Insurans
Takaful
Guru Bertugas
34

35. 6.3.9.2 Carta Aliran Tatacara Apabila Berlaku Kemalangan
Kemalangan
Lapor kepada guru/guru
bertugas
Rekod
Dapatkan rawatan kecemasan
mengikut jenis kemalangan
Serius
Tidak
Ya
Bawa ke hospital
Beritahu
penjaga
Kes Polis/Lapor untuk tindakan
Laporkan kepada Polis
Ya
Tidak
Sediakan laporan Hospital dan
laporan polis untuk tuntutan
Pergi ke sekolah seperti
biasa
35

36. 6.3.10 Senarai Semak
BIL
ASPEK
1.
Pengurusan
Organisasi
2.
Fizikal
Sekolah
ITEM
1.1. Jawatankuasa
1.2. Perancangan Tahunan
1.3. Sistem Fail
1.3.1. Panggilan Mesyuarat
1.3.2. Minit Mesyuarat
1.3.3. Pelantikan Jawatankuasa
1.3.4. Maklumat Jawatankuasa
1.4. Sistem Pemantauan
1.4.1. Fizikal Sekolah
1.4.2. Kawalan Keselamatan
2.1. Bangunan
2.1.1. Pendawaian/Lampu/Kipas
2.1.2. Tangga
2.1.3. Tembok/Koridor
2.1.4. Tingkap/Pintu
2.1.5. Perabot/Kelas
2.2. Bilik-bilik Khas
2.2.1. Pra Sekolah
2.2.2. Pendidikan Khas
2.2.3. Makmal Sains
2.2.4. Makmal Komputer
2.2.5. Kemahiran Hidup
2.2.6. Bengkel Kemahiran
2.2.7. Bilik BOSS
2.2.8. Stor Sukan
2.2.9. Dewan
2.2.10.
Surau
2.2.11.
Pusat
Sumber/Perpustakaan
2.2.12.
Pejabat
2.2.13.
Bilik Cetak
2.2.14.
Bilik Guru/Rehat
2.2.15.
Bilik Bimbingan dan
Kaunseling
2.2.16.
Bilik Koperasi/Kedai
Sekolah
2.2.17.
Kantin Sekolah
2.2.18.
Stor Pekerja
2.2.19.
Bilik Sakit/Rawatan
2.2.20.
Bilik Pengawas
2.2.21.
Tandas
CATATAN
36

37. BIL
ASPEK
3.
Aktiviti Murid
4.
Penggunaan
Krisis
ITEM
2.3. Padang dan Gelanggang Permainan
2.3.1. Permukaan Padang
2.3.2. Peralatan Padang
2.4. Sistem Perparitan /Kumbahan
2.4.1. Longkang
2.4.2. Tangki Septik
2.5. Pagar dan Pintu Pagar
2.5.1. Pagar Sekeliling Sekolah
2.5.2. Pintu Pagar Utama/Kedua
2.6. Papan Tanda Keselamatan
2.6.1. Bilik Kelas
2.6.2. Bilik Khas
2.6.3. Padang dan Gelanggang
Permainan
2.6.4. Kawasan Larangan
3.1. Pengajaran dan Pembelajaran
3.1.1. Tatacara Bilik Kelas
3.1.2. Tatacara Bilik Khas
3.1.3. Tatacara PJK
3.1.4. Tatacara Kokurikulum
3.2. Pergi dan Balik Sekolah
3.2.1. Tatacara Penggunaan
Kenderaan
3.2.2. Tatacara Pejalan Kaki
3.2.3. Sistem Lalu Lintas di Dalam
Sekolah
3.2.4. Sistem Lalu Lintas di Luar
Sekolah
3.2.5. Jaket Keselamatan
3.3. Kelab Pencegahan Jenayah
3.3.1. Organisasi
3.3.2. Aktiviti
3.3.3. Data Keahlian
3.3.4. Laman Web
4.1. Kawad Kebakaran
4.1.1. Pelan Mengosongkan Bangunan
4.1.2. Tatacara Pergerakan
4.2. Bencana Alam
4.2.1. Tatacara Menghadapi Banjir
4.2.2. Tatacara Menghadapi Ribut
4.2.3. Tatacara Menghadapi Tanah
Runtuh
4.2.4. Tatacara Menghadapi Gempa
Bumi
4.3. Nombor Telefon Penting Pihak Terlibat
4.3.1. Pentadbir dan Kakitangan
Sekolah
4.3.2. Polis, Bomba, Hospital, JPA3
CATATAN
37

38. BIL
5.
ASPEK
Pengurusan
Disiplin
ITEM
CATATAN
4.3.3. Majlis Tempatan, JKR, Elektrik
dan
Air
4.4. Tatacara Ketika Kemalangan
4.4.1. Dalam Sekolah
4.4.2. Luar Sekolah
4.4.3. Rekod
4.5. Alat Bantuan Kecemasan
4.5.1. Alat Pemadam Api
4.5.2. Pili Bomba
4.5.3. Kotak Ubat
4.5.4. Gegelung Air
4.5.5. Pengusung
4.5.6. Selimut Kebakaran
4.5.7. ‘Eye Wash’/Pencuci Muka
5.1. Buku Peraturan Sekolah
5.2. Pekeliling/Surat Siaran Disiplin
5.3. Sistem Salah Laku Disiplin (SSDM)
5.4. Buku Rekod Disiplin
5.5. Program & Aktiviti Berasaskan Sekolah
5.5.1. Anti Buli
5.5.2. Ponteng Sekolah
5.5.3. Pergaduhan
5.5.4. Vandalisme
5.5.5. Merokok dan Anti Dadah
5.6. Buku-buku Panduan
5.7. Pemantauan Disiplin
5.8. Hukuman/Denda
5.9. Adu Disiplin
5.9.1. Peti Aduan
5.9.2. Jawatankuasa Aduan Disiplin
5.10.
Kerjasama Badan Luar
5.10.1.
Pegawai Perhubungan
Sekolah
5.10.2.
Yayasan Pencegahan
Jenayah
5.10.3.
Majlis Keselamatan Jalan
Raya
5.10.4.
Jabatan Kebajikan
Masyarakat
5.10.5.
PEMADAM
5.10.6.
PIBG
5.10.7.
Jabatan Agama Islam
5.10.8.
NGO Berkaitan
5.11.
Penurunan Kuasa Merotan
5.11.1.
Pelantikan
5.11.2.
Rekod
38

39. BIL
ASPEK
6.
Pengurusan
Disiplin
Asrama
ITEM
6.1. Buku Rekod Disiplin
6.2. Sistem Maklumat Asrama (SMA)
6.3. Tatacara Pengurusan Disiplin
6.3.1. Buku Peraturan Asrama
6.3.2. Buku Keluar Masuk Asrama
CATATAN
6.3.11 Norma Kerja Pengurusan Keselamatan
Bil.
Tugas Kerja
Masa
Diambil
1 jam
1.
Menubuhkan jawatankuasa
2.
Mengadakan mesyuarat
2 jam
3.
Menyediakan senarai aktiviti
dan projek
1 jam
4.
Pemeriksaan dan pemantauan
Jan – Nov.
5.
Mendapat maklumbalas
Jan - Nov.
6.
Penambahbaikan /pemulihan
Jan – Nov.
7.
Merekod atau memfail
Jumlah Unit Boleh
Dijalankan
Jan – Nov.
6.3.12 Peraturan dan pekeliling yang berkaitan
Surat Pekeling Ikhtisas Bil 6/1983:
Larangan Bermain Bahan-bahan Letupan
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 8/1988: 1 Mac 1988
Keselamatan Diri Pelajar Di Sekolah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 12/1989:
Garispanduan dari segi pencegahan kebakaran bagi bangunan
dormitori dan asrama
39

40. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 4/1991:
Pelaporan Kejadian Tidak Diingini Di Sekolah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 3/1993:
Lapor kepada polis salahlaku yang berbentuk jenayah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 3/1995:
Pelaksanaan Skim Takaful Kemalangan Diri
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 8/1999:
Keselamatan Diri Murid Dalam Perjalanan Pergi Dan Balik
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 6/2000:
Menangani Masalah Keselamatan Dadah dan Gengster
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 7/2000:
Mencegah Kebakaran di Sekolah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 11/2000:
Membanteras jenayah di kalangan murid sekolah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 6/2001:
Peringatan mengenai pengaruh negatif cybercafé dan pusat
permainan video terhadap murid-murid sekolah
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 9/2001:
Penglibatan Pelajar dengan kegiatan negatif
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 4/2002:
Pelaksanaan Program Sekolah Selamat
Konsep dan Manual Sekolah Selamat, 2003
Kementerian Pelajaran Malaysia
6.3.13 Borang Yang Berkaitan Keselamatan
a.
Borang kemalangan
b.
Borang Akuan Tanggungan
c.
Buku Laporan Harian
d.
Borang Keluar Masuk Pelawat
e.
Borang Meninggalkan Kawasan Sekolah/Pulang Awal
f.
Borang Aduan Pelanggan
40

41. JABATAN PELAJARAN NEGERI ................
Kes Keracunan SMK/SK
1.
2.
3.
4.
5.
TAJUK BERITA
NO. ADUAN
AKHBAR
TARIKH
LAMPIRAN
6.
LAPORAN SIASATAN
6.1.
6.2
6.3
6.4
6.5
6.6
:
:
:
:
:
ISU/PERKARA
NAMA SEKOLAH
PIHAK YANG TERLIBAT
TARIKH / MASA / TEMPAT
PUNCA DAN LATARBELAKANG KEJADIAN
TINDAKAN YANG TELAH DAN AKAN DIJALANKAN/
DILAKSANA
41

42. 6.7
6.8
7.
8.
9.
10.
6.6.1 Sekolah
6.6.2. Pejabat Pelajaran Daerah laporan bertulis.
6.6.3. Jabatan Pelajaran Negeri
6.6.4 Pusat Kesihatan Daerah
NAMA PEGAWAI MENYIASAT
TARIKH SIASATAN
STATUS KES
CADANGAN JPN
HAL-HAL LAIN (jika ada)
LAMPIRAN
Disediakan Oleh:
42