διαδίκτυο: εθιστικές συμπεριφορές στην εφηβεία

1. Διαδίκτυο: Εθιστικές
συμπεριφορές στην εφηβεία
ΜΠΛΕΤΣΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ-ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ
ΜΟΝΑΔΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΕΦΗΒΩΝ ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ-ΑΜ.ΦΛΕΜΙΓΚ ΓΝΑ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Β’ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΑΔΝΗ

2. Είναι το διαδίκτυο πραγματικό;
“Το διαδίκτυο είναι τόσο πραγματικό όσο τα
αποτελέσματα που παράγει” Levy (1997)

3. Η επιρροή του διαδικτύου στην
καθημερινότητα
Δεν υπάρχει τομέας της κοινωνικής ζωής που να μην έχει
επηρεαστεί απο το διαδίκτυο. Το διαδίκτυο έχει αλλάξει
ριζικά τον τρόπο που επικοινωνούμε, σπουδάζουμε,
εργαζόμαστε, εκπληρώνουμε τις καθημερινές μας
υποχρεώσεις, συνάπτουμε σχέσεις, διασκεδάζουμε,
ενημερωνόμαστε...

4. Γιατι μας αρέσει το διαδίκτυο;
1. Συμμετοχικότητα-Συνεργασία
Δημιουργικότητα
2. Πλούσια εμπειρία και περιεχόμενο
3. Ελευθερία έκφρασης και επιλογών
4. Αλληλεπίδραση

5. H on line ζωή μας
H δυνητική πραγματικότητα φέρει όλα τα «φυσιολογικά»
συμπτώματα της γήινης κοινωνικής αλληλεπίδρασης:
θετικά και αρνητικά συναισθήματα, χαρά και λύπη,
συμφωνίες και ασυμφωνίες, εισδοχή και αποκλεισμό,
αποδοχή και απόρριψη, απλές γνωριμίες, φιλίες (κοντινές ή
εξ αποστάσεως) ή ερωτικές σχέσεις

6. H on line ζωή μας
Χαρακτηρίζεται από μια πρωτόγνωρη και ανεξέλεγκτη
ταχύτητα και κινητικότητα
Είναι πολυλογική, πολύπλοκη και αμφίθυμη

7. Κοινωνικές σχέσεις και διαδίκτυο
Οι νέες διαμεσολαβητικές δικτυακές τεχνολογίες παράγουν έναν νέο τρόπο με
τον οποίο κατανοούμε την έννοια των κοινωνικών σχέσεων, της επαφής και
πολύ περισσότερο της ατομικής και κοινωνικής (διαδικτυακής) ταυτότητας
Οι έννοιες οι οποίες παραδοσιακά προσδιόριζαν το άτομο και τη συγκρότηση
της κοινωνικής επαφής και κοινωνικής δράσης, όπως ο χώρος, ο χρόνος και το
βιολογικό σώμα αναθεωρούνται ριζικά στο πλαίσιο των διαδικτυακών σχέσεων

8. Κοινωνικές σχέσεις και διαδίκτυο
Σε αυτό το πλαίσιο, το σώμα και τα προσδιοριστικά του
(Εθνος,φυλή,φύλο,ύψος κλπ) δεν έχουν στον Κυβερνοχώρο τη σημασία που
έχουν στην «αντικειμενική» πραγματικότητα για τη συγκρότηση και λειτουργία
των κοινωνικών σχέσεων

9. Η τεχνητή πραγματικότητα σχεδιάσθηκε και διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις
αρχές της ευχαρίστησης και της επιθυμίας. Για το λόγο αυτό οι σχέσεις σε
αυτήν επιβάλλουν αποστασιοποίηση από τον πραγματικό, φυσικό εαυτό και
την αντικατάσταση του από έναν μη σωματοποιημένο δυνητικό

10. Διαταραχή εθισμού στο διαδίκτυο
Η προβληματική χρήση των νέων τεχνολογιών
στην εφηβεία...

11. Στατιστικά χρήσης διαδικτύου
Oι χρήστες του διαδικτύου στην Ελλάδα ενέρχονται σε
4.970.700 (48% του συνολικού πληθυσμού) και
παρουσιάζουν μια αύξηση 397% την τελευταία δεκαετία.*
Οι έφηβοι είναι χρήστες του διάδικτυου σε πολύ
μεγαλύτερο ποσοστό απο άλλες ηλικιακές ομάδες.**
*Πηγή:http://www.internetworldstats.com/stats4.htm#europe
** Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία

12. Γιατί το διαδίκτυο είναι εθιστικό;
Διαδραστικό και γρήγορο (web 2.0)
Πλούσιο, πολυμεσικό περιεχόμενο
Εντυπωσιακά γραφικά (εμβύθιση)
Κοινωνικοποίηση, κοινωνική διάδραση, επικοινωνία
Παιχνίδι ρόλων, ανάδειξη, έλεγχος, εξουσία

13. Ζητήματα σχετικά με την εφηβεία
Διαχείριση ταυτότητας
Πολλαπλοί ρόλοι
Ορμονική- Συναισθηματική αστάθεια
Επαγγελματικός προσανατολισμός
Ανταγωνιστικές σχέσεις με τους γονείς
Κρίση στην οικογένεια
Οικονομική και πολιτική κρίση
Κρίση αξιών

14. Kριτήρια εθιστικής συμπεριφοράς
Ο Griffiths (2000) προσδιόρισε τα έξι κριτήρια που είναι απαραίτητα για το
χαρακτηρισμό μιας συμπεριφοράς ως εθιστικής:
Η ανησυχία που προκαλείται στο άτομο από τον εθιστικό παράγοντα
Η προβολή εμφανίζεται όταν ένας εθιστικός παράγοντας καθίσταται η
σημαντικότερη δραστηριότητα στη ζωή ενός ανθρώπου, προκαλώντας του μια
ανησυχία σχετικά με τη δραστηριότητα
Η τροποποίηση της διάθεσης αναφέρεται στην ευφορία και στον ενθουσιασμό
που προκαλείται από την έκλυση ντοπαμίνης κατά την ενασχόληση με τον
εθιστικό παράγοντα

15. Kριτήρια εθιστικής συμπεριφοράς
Η ανοχή είναι η κατάσταση κατά την οποία απαιτείται αυξημένη χρήση του
Διαδικτύου προκειμένου το άτομο να επιτύχει την αλλαγή της διάθεσής του
H απόσυρση είναι το δυσάρεστο συναίσθημα που προκαλείται όταν
διακόπτεται ή μειώνεται η επαφή με το διαδίκτυο
Η σύγκρουση είναι ένα κοινό συναίσθημα που συνδέεται με τους εθισμούς. Οι
Truer et al (2001) βρήκαν πως το 42% των ατόμων αισθανόταν καταθλιπτική
διάθεση και ενοχή μετά από παρατεταμένη χρήση του παγκόσμιου ιστού, ενώ
το 71% από αυτούς εκδήλωνε επιθετική συμπεριφορά εάν διακοπτόταν η
σύνδεσή τους με το διαδίκτυο Siomos et.al (2009)

16. Πρόσθετα κριτήρια
Της προόδου
Eνα άτομο ξεκινά από ηπιότερους εθιστικούς παράγοντες και καταλήγει σε
ισχυρότερους. Σύμφωνα πάντα με τη Young (2002) οι εμπλεκόμενοι με το
Διαδίκτυο αρχικά περιόριζαν τη χρήση σε ανακάλυψη νέων ιστοσελίδων και
χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ενώ με την πρόοδο της χρήσης του
Διαδικτύου αναπτύσσονταν και νέες λειτουργίες, όπως οι ομάδες ειδήσεων
(newsgroups) ή τα δωμάτια συνομιλίας (chat rooms), με εθιστικότερη επίδραση
πάνω στο χρήστη του Διαδικτύου

17. Πρόσθετα κριτήρια
Της άρνησης
Η άρνηση ενός προβλήματος αποτελεί ένα μηχανισμό άμυνας για τη διατήρηση
του αυτοελέγχου και τη σταθερότητα του ατόμου, παρά το γεγονός ότι
αντικειμενικά το πρόβλημα εξακολουθεί να υφίσταται. Οι συνέπειες και η
συνεχής χρήση, παρά τις συνέπειες αντιπροσωπεύουν ένα τελικό κριτήριο
εθισμού.

18. Προφίλ εξαρτημένου χρήστη
Επηρεάζονται εύκολα από το συναίσθημα, είναι συναισθηματικά ασταθείς, με
πλούσια φαντασία, συχνά απορροφημένοι στις σκέψεις τους, αυτάρκεις, θετικοί
στο να πειραματίζονται και προτιμούν να ακολουθούν πιστά τις δικές τους
επιλογές Yank et.al (2005)

19. Υπάρχουν πολλά είδη εθισμού στο
Διαδίκτυο
Διαδικτυακό σεξ (cybersex) και θέαση διαδικτυακού
πορνογραφικού υλικού (cyberporn) αναζήτηση
περιστασιακού ερωτικού συντρόφου
On line games (MMORPG'S)
On line gambling
Chat rooms

20. Πότε θα πρέπει να αρχίσουν να ανησυχούν οι γονείς
για το αν το παιδί τους είναι εθισμένο στο Διαδίκτυο;
Υπερβολική κούραση, ημερήσια υπνηλία
Πτώση της σχολικής επίδοσης
Παραμέληση άλλων αγαπημένων δραστηριοτήτων
Κοινωνική απόσυρση
Ανυπακοή, εκδραμάτιση, ευερεθιστότητα
[Τρία απο τα παραπάνω]
Πηγή: Hasiad.gr

21. Συμπτώματα και σημεία προσοχής
Εξιδανικεύση του διαδίκτυου.
Συνεχής ενασχόληση (της σκέψης) με το διαδίκτυο.
Νευρικότητα ,ευερεθιστότητα, θυμός ως αποτέλεσμα στέρησης.
Δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα ή δεν το αποδέχονται.
Πρόβλημα ο μη κοινωνικός στιγματισμός του διαδικτύου.

22. Πώς μπορεί να προστατευθεί ένας νέος από
τον κίνδυνο του εθισμού στο Διαδίκτυο;
Καλλιέργεια μια εναλλακτικής δραστηριότητας.
Αναγνώριση του πρότυπου χρήσης του υπολογιστή και εφαρμογή ενός
διαμετρικά αντίθετου προγράμματος χρήσης.
Χρήση εξωτερικών περιορισμών.
Ενσωμάτωση καθορισμένων περιόδων χρήσης στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα
του χρήστη.
Hasiad.gr

23. Συν-νοσηρότητα με άλλες
ψυχιατρικές παθήσεις
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας
Καταθλιπτική Διαταραχή
Σχιζοφρένεια
Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή
Διπολική Διαταραχή
Ha JH et al., J ClinPsychiatry, 2006 May; 67/5: 821-6

24. Aντιμετώπιση
Το καλύτερο μέτρο αντιμετώπισης του φαινομένου είναι η
ΠΡΟΛΗΨΗ
Ενημέρωση των παιδιών από μικρή ηλικία για την ύπαρξη
του φαινομένου και τις συνέπειές του.
Ποιοτική σχέση με τους γονείς - χρόνος πού περνούν απο
κοινού στο διαδίκτυο.

25. Aντιμετώπιση
Η συναισθηματική κάλυψη των παιδιών και η σωστη
επικοινωνία οδηγούν στην εφαρμογή ορίων
Που πρέπει να τηρούνται....

26. Ασφάλεια στο διαδίκτυο
Συμβουλευτική για γονείς
Κρατήστε τον Η/Υ σε κοινόχρηστο χώρο και οχι στο
παιδικό υπνοδωμάτιο
Αφιερώστε χρόνο για να περιηγηθείτε μαζί με τα παιδιά σας
στο διαδίκτυο και μάθετε απο αυτά
Να είστε προσεχτικοί όταν τα παιδιά σας συνομιλούν στο
διαδίκτυο, ενημερώστε τα για τους κινδύνους μιας
ενδεχόμενης συνάντησης τους με αγνώστους

27. Συμβουλευτική για γονείς
Εγκαταστήστε στον υπολογιστή σας κάποιο λογισμικό
φίλτρο που απαγορεύει την προσπέλαση σε συγκεκριμένες
σελίδες του Διαδικτύου Διαδικτύου
Γνωρίστε ποιους πρέπει να ενημερώσετε και εν ανάγκη να
καταγγείλετε σε περίπτωση που συναντήσετε βλαβερό και
παράνομο περιεχόμενο στο Ίντερνετ

28. Συζητήστε με τα παιδιά για την ασφάλεια του Ίντερνετ ώστε
να κατανοήσουν τους κινδύνους
Πηγή: Μονάδα Εφηβικής Υγείας

29. Χρήσιμες ιστοσελίδες
www.bletsos.net

30. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ