Παιδική Σεξουαλικότητα
•Als PPT, PDF herunterladen•
1 gefällt mir•4,428 views
Σεμινάριο του Ανοικτού Ιδρύματος Εκπαίδευσης
Empfohlen
Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
Was ist angesagt? (20)
Ähnlich wie Παιδική Σεξουαλικότητα
Ähnlich wie Παιδική Σεξουαλικότητα (20)
Mehr von Constantinos Bletsos
Mehr von Constantinos Bletsos (20)
Παιδική Σεξουαλικότητα
- 1. Παιδική Σεξουαλικότητα: Πως διαμορφώνεται η σεξουαλική ταυτότητα στα παιδιά Εισηγητής, Mπλέτσος Κωνσταντίνος Νοσηλετής (RN)- Ψυχολόγος (Bsc,MSc) Με υλικό απο τις σημειώσεις του ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
- 2. Διαφυλικές διαφορές Η έννοια του φύλου έχει οριστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους από την ψυχολογία. Προσωπικά χαρακτηριστικά συνδεδεμένα με τη βιολογία και το σώμα. σώμα Το αποτέλεσμα μιας διαπροσωπικής σχέσης. Τύπος κοινωνικής οργάνωσης ή μια κοινωνική ιδεολογία. Αποτέλεσμα της γλώσσας που χρησιμοποιούμε για να περιγράφουμε τα φύλα είτε ως τη βάση κατανομής κοινωνικής εξουσίας, είτε ως αποτέλεσμα μαθημένης συμπεριφοράς.
- 3. Έρευνες στις διαφυλικές διαφορές Οι πρώτες έρευνες στις διαφυλικές διαφορές ξεκινούν το 1890 (περισσότερες απο 3000 δημοσιεύσεις μέχρι το 2000). Οι Maccoby & Jackson (1974) αφού μελέτησαν 1450 δημοσιεύμενες έρευνες, κατέληξαν σε έναν κατάλογο αβάσιμων πεποιθήσεων για τις έμφυλες διαφορές. Στη μελέτη της Rosalind Rosenberg, Beyond Separate Spheres (1982), αναφέρεται πως η πρώτη γενιά ψυχολόγων και ερευνητών βρήκε, αντίθετα με την επικρατούσα βικτοριανή αντίληψη, ότι οι πνευματικές ικανότητες των ανδρών και των γυναικών ήταν λίγο- πολύ ίδιες.
- 4. Mετά από εκατό χρόνια έρευνας πάνω στις έμφυλες διαφορές, το αδιαφιλονίκητο συμπέρασμα είναι ότι οι άνδρες και οι γυναίκες δεν είναι καθόλου διαφορετικοί σε μια μεγάλη ποικιλία χαρακτηριστικών που εξετάστηκαν από την ψυχολογία. Το βασικό εύρημα είναι ότι οι γυναίκες και οι άνδρες είναι ψυχολογικά πολύ όμοιοι, ως ομάδες (Connell, 2006).
- 5. Βιολογικό φύλο (sex) και κοινωνικό φύλο (gender) Το βιολογικό φύλο είναι ένα ορατό και συνήθως μόνιμο χαρακτηριστικό, το οποίο αποκτά κανείς με τη γέννηση του και αναφέρεται στα αναπαραγωγικά όργανα και στις λειτουργίες του άνδρα και της γυναίκας, δηλαδή στις ορμόνες και στα φυσιολογικά χαρακτηριστικά που καθορίζονται με τη γέννηση (Doyle, 1985). Το κοινωνικό φύλο αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτισμικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά, στερεότυπα και ρόλους των φύλων, οι οποίοι θεωρούνται τυπικοί και επιθυμητοί για αυτούς που η κοινωνία καθορίζει πλέον ως «γυναίκες» ή «άνδρες» (Doyle, 1985). Η διάκριση αυτή είναι πολύ σημαντική, καθώς συχνά υποθέτουμε, εσφαλμένα, ότι οι πολιτισμικές νόρμες του ανδρισμού και της θηλυκότητας είναι φυσιολογικές, δηλαδή καθορίζονται άμεσα από τη βιολογία (Turner, 1998).
- 6. Θεωρίες ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης Η Ψυχαναλυτική Θεωρία
- 7. Στάδια ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης Κάθε ένας από εμάς- από τη γέννηση του- είναι πρωταρχικά αμφισεξουαλικός, εφόσον κληρονομεί σε αμφισεξουαλικός διάφορες αναλογίες βιολογικά χαρακτηριστικά και από τα δύο φύλα.
- 8. Στοματικό Στάδιο Από τη γέννηση ως και τους 18 μήνες περίπου. Η στοματική περιοχή (τα χείλη, η γλώσσα, ο στοματικός βλεννογόνος), αποτελεί την ερωτογενή ζώνη του παιδιού. Το μητρικό στήθος ή το υποκατάστατο του αποτελούν το πρώτο αντικείμενο της σεξουαλικής επιθυμίας. Το βρέφος εξαρτάται ψυχοσυναισθηματικά από τη μητέρα και η μητέρα αποτελεί το πρώτο αντικείμενο αγάπης, αλλά του θέτει και τις πρώτες απαγορεύσεις. απαγορεύσεις Αντικειμενοτρόπες σχέσεις (Melany Clien) Επαρκώς καλή μητέρα (Winnicott). Attachtment Theory (Bolby-Ainsworth).
- 9. Πρωκτικό στάδιο Από τους 18 μήνες περίπου ως και τα 3 με 4 έτη του παιδιού το παιδί αρχίζει και ελέγχει τους σφιγκτήρες ούρησης και αφόδευσης. Αναπτύσσεται και τελειοποιείται ο λόγος του και επικοινωνεί λεκτικά με το περιβάλλον του, ενώ και το μυϊκό του σύστημα βελτιώνεται συνεχώς. Στο στάδιο αυτό αναπτύσσονται − η επιθετικότητα, − η αμφιθυμία, − το πείσμα, − η οργή. Οι γονείς θέτουν τις πρώτες απαγορεύσεις και τα πρώτα «πρέπει». πρέπει
- 10. Φαλλικό στάδιο Από τα 3 χρόνια του παιδιού ως τα 6 περίπου χρόνια, το παιδί αρχίζει και διαμορφώνει την ταυτότητα του φύλου του και διαπιστώνει τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα. Στο φαλλικό στάδιο προεξάρχει το ονομαζόμενο Οιδιπόδειο σύμπλεγμα, κατά το οποίο το αγόρι, στην ηλικία αυτή, αναπτύσσει σύμπλεγμα ερωτικά συναισθήματα απέναντι στη μητέρα του και αντιμετωπίζει τον πατέρα του ως αντίζηλο. Το σύμπλεγμα της Ηλέκτρας. Ηλέκτρας H απόκτηση της ταυτότητας φύλου είναι ακόμη πιο περίπλοκη και πιο αντιφατική για το κορίτσι (Doyle, 1985) το οποίο ήδη νιώθει «ευνουχισμένο» και επομένως δεν αισθάνεται κανέναν ιδιαίτερο φόβο που θα το αναγκάσει να ταυτιστεί με τη μητέρα του και να επιλύσει το αντίστοιχο για τα κορίτσια σύμπλεγμα της Ηλέκτρας.
- 11. Λανθάνον Στάδιο Την περίοδο από τα 6 μέχρι τα 11 χρόνια του παιδιού (λανθάνον στάδιο κατά τον Freud), το παιδί πηγαίνει στο σχολείο και δραστηριοποιείται κοινωνικά. Η κοινωνία παίζει σημαντικό ρόλο την περίοδο αυτή, αφού τα «όχι» και τα «πρέπει» της, μπορεί να επιβραδύνουν τη σεξουαλική κοινωνική ωρίμανση του παιδιού και να του δημιουργήσουν ταμπού και προκαταλήψεις.
- 12. Η Εφηβεία Η εφηβεία θεωρείται η κατεξοχήν ηλικία της σεξουαλικής αφύπνισης, διεκδίκησης και ωρίμανσης του σεξουαλικού ρόλου του ατόμου. Βασικό χαρακτηριστικό της εφηβείας, είναι η αναζωπύρωση της σεξουαλικότητας. Ο έφηβος μέσα από συγκρούσεις κυρίως με το γονεϊκό περιβάλλον, προσπαθεί να ισχυροποιήσει το δικό του Εγώ. Bασική επιδίωξη είναι η διαμόρφωση της ταυτότητας του ατόμου, η ωρίμανση και η ανεξαρτητοποίηση του, ώστε να μπορέσει στην συνέχεια να διαμορφώσει το άτομο ουσιαστικές και βαθιές διαπροσωπικές σχέσεις.
- 13. Κριτική στην Ψυχαναλυτική θεωρία Η σύγχρονη φεμινιστική σκέψη αμφισβήτησε τη φροϋδική θεωρία, υποστηρίζοντας ότι είναι σεξιστική, καθώς δίνει έμφαση στις βιολογικές σεξιστική έναντι των κοινωνικών σχέσεων και εκλαμβάνει τα ανδρικά χαρακτηριστικά ως ψυχαναλυτική κανονικότητα. Παραβλέπει την επίδραση ποικίλων θεσμών έμφυλης κοινωνικοποίησης (οικογένειας, σχολείου, ομάδων συνομηλίκων) και εστιάζει αποκλειστικά στην πυρηνική οικογένεια και στην ανατομία των ανδρικών γεννητικών οργάνων και συνεπώς στην αξία που αποδίδει σε αυτά η πατριαρχική δομή οργάνωσης των δυτικών κοινωνιών (Πολίτης, 2006). Η Sayers (1987) αναφέρει ότι ο Freud εξίσωσε τις ανατομικές διαφορές των φύλων με σχέσεις ανωτερότητας και κατωτερότητας, οι οποίες δε βασίζονται στη βιολογία αλλά στην κοινωνία. Επιπλέον, περιγράφοντας τα χαρακτηριστικά της θηλυκότητας ως σταθερά στοιχεία στη δομή προσωπικότητας, η ψυχαναλυτική θεωρία λειτουργεί ως ιδεολογική ενίσχυση για την καταπίεση των γυναικών (Δεληγιάννη, 1994).
- 14. Η Θεωρία της Κοινωνικής Μάθησης Η θεωρία της κοινωνικής μάθησης προτείνει ότι τα κορίτσια μαθαίνουν να είναι «γυναίκες» και τα αγόρια «άνδρες» μέσα από τις παρακάτω βασικές διαδικασίες: 1. Λαμβάνουν ανταμοιβές ή τιμωρίες για συγκεκριμένες συμπεριφορές, σχετικές με το φύλο τους. 2. Παρατηρούν και μιμούνται τη συμπεριφορά άλλων, ειδικά του γονέα του ίδιου φύλου. Επομένως, μέσα από την παρατήρηση, τη μίμηση και την ενίσχυση, η ενίσχυση διαμόρφωση του κατάλληλου ρόλου του φύλου προηγείται και προετοιμάζει το έδαφος για την απόκτηση της ταυτότητας του φύλου (Lips, 1988).
- 15. Κριτική στη θεωρία της κοινωνικής μάθησης Ένα μειονέκτημα της θεωρίας αυτής είναι ότι δεν εξηγεί την επίδραση της επίγνωσης που έχει το ίδιο το παιδί για το φύλο του (Turner, 1998 ). Σύμφωνα με τη Sayers, η θεωρία αδυνατεί να ορίσει την προέλευση των στερεοτύπων για τα δύο φύλα και τις αιτίες για τις οποίες ορισμένες δραστηριότητες θεωρήθηκαν τυπικές για το ένα ή το άλλο φύλο. Αμφιβολίες διατυπώνονται, επίσης, για το εάν η ενίσχυση παίζει τόσο σημαντικό ρόλο, όσο υποστηρίζει η θεωρία της κοινωνικής μάθησης, η οποία αντιμετωπίζει τα παιδιά ως παθητικούς δέκτες, τη στιγμή που η κοινωνικοποίηση θεωρείται σήμερα μια σύνθετη και αλληλεπιδραστική διαδικασία (Lips, 1988).
- 16. Η Θεωρία της Γνωστικής Ανάπτυξης Η γνωστική- αναπτυξιακή θεωρία δίνει έμφαση στο πώς μαθαίνουμε μέσα από τις διεργασίες της ανάπτυξης να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Ο κυριότερος εκπρόσωπος της θεωρίας αυτής, ο Kohlberg, θεωρεί ότι η ταυτότητα φύλου είναι η πρώτη σημαντική κατηγοριοποίηση που κάνουν τα παιδιά στη διεργασία ανάπτυξης και εξέλιξης της γνωστικής τους οργάνωσης. Μόλις τα παιδιά επιτύχουν αυτή την κατηγοριοποίηση, αρχίζουν να έχουν ως πρότυπο μίμησης τον γονέα του ίδιου φύλου. Τα παιδιά, λοιπόν, με ενεργητικό τρόπο επεξεργάζονται πληροφορίες που καταλήγουν στη μάθηση συμπεριφορών που είναι "σωστές" για άνδρες και των αντίστοιχων που είναι "σωστές" για γυναίκες. Με τον τρόπο αυτό κατασκευάζουν σχήματα φύλου και λειτουργούν, για να δομήσουν την αυτοεικόνα τους και τη σύστοιχη συμπεριφορά τους (Matlin, 2000).
- 17. Κριτική στη θεωρία της γνωστικής ανάπτυξης Η κριτική αφορά, καταρχάς, στο γεγονός ότι η θεωρία του Kohlberg για την ανάπτυξη της ταυτότητας φύλου βασίστηκε μόνο σε άνδρες. Η Gilligan (1993) υποστήριξε ότι γυναίκες και άνδρες αναπτύσσουν διαφορετικές αντιλήψεις για την ηθική, κάθε μια από τις οποίες είναι ισότιμα έγκυρη και ολοκληρωμένη. Η Sayers (1987), επίσης, τονίζει ότι η γνωστική αναπτυξιακή θεωρία παραλείπει να ερμηνεύσει τις ατομικές διαφορές στην ανάπτυξη του φύλου και να δικαιολογήσει την κρισιμότητα της απόκτησης της ταυτότητας του φύλου στην εξέλιξη του παιδιού.
- 18. Η Θεωρία της Κοινωνικής Ανδρογυνίας Με την έννοια της κοινωνικής ανδρογυνίας εννοείται ένα έμφυλο υποκείμενο, το οποίο συντίθεται από πολλαπλές ρευστές και μη αλληλοαποκλειόμενες έμφυλες ταυτότητες.Το ανδρογυνικό άτομο- το οποίο βιολογικά δεν ταυτίζεται με τον ερμαφροδιτισμό- τοποθετείται πάνω σε δύο ανεξάρτητες και μη αλληλοαποκλειόμενες κοινωνικές διαστάσεις (Θηλυκότητα- Ανδρισμός), οι οποίες μπορούν να συνδυαστούν λίγο- πολύ ή και καθόλου. Η Θεωρία του Σχήματος Φύλου Η θεωρία αυτή περιγράφει τα σχήματα ως προβλεπτικές δομές, οι οποίες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι εισερχόμενες πληροφορίες γίνονται αντιληπτές, υπόκεινται σε επεξεργασία, ανακαλούνται και εξαρτώνται από την εκάστοτε διαθεσιμότητα ενός σχήματος σε ένα συγκεκριμένο άτομο. Η Bem (1981) εισάγει την έννοια του σχηματικού και του μη σχηματικού ατόμου. Με τη λογική αυτή, ο/ η στερεοτυπικός άνδρας- γυναίκα και ο/ η μη στερεοτυπικός άνδρας-γυναίκα της προηγούμενης θεωρητικής θέσης είναι, αντίστοιχα, σχηματικοί και μη σχηματικοί. Ο διαχωριστικός παράγοντας ήταν το εάν κάποιος οργανώνει τη συμπεριφορά του με βάση το φύλο ή όχι.
- 19. Η Φεμινιστική άποψη Ο φεμινισμός, είτε ως κίνημα είτε ως επιστημονική προσέγγιση, είχε ως αποτέλεσμα να εξετάσουμε το φύλο ως μια ιστορική και κοινωνική διαδικασία παρά ως αναπόσπαστες εγγενείς ιδιότητες. H έμφυλη υποκειμενική ταυτότητα δεν αποτελεί ένα σταθερό προσωπικό χαρακτηριστικό αλλά μεταβάλλεται όταν αλλάζουν οι ρόλοι του φύλου, δηλαδή οι προσδοκίες του κοινωνικού περιβάλλοντος, ή όταν το ίδιο το άτομο αποφασίζει να υπερβεί τα πλαίσια του φύλου του. Οι αλλαγές στις ταυτότητες φύλου και στους ρόλους των φύλων με το χρόνο επιφέρουν και την αλλαγή των προτύπων φύλου.
- 20. Η Wilkinson (1997) θεωρεί ότι η παραδοσιακή ψυχολογία αναπαρήγαγε τις διαφορές ανάμεσα στα φύλα, τον καταμερισμό της εργασίας και την ανισότητα εις βάρος των γυναικών εξυπηρετώντας κατά αυτό τον τρόπο τον πατριαρχικό έλεγχο των γυναικών, ενώ, παράλληλα, αγνοεί την επίδραση των κοινωνικών δομών και των κοινωνικών καταπιέσεων, καθώς καθιστά το ίδιο το άτομο υπεύθυνο για τα όποια προβλήματα του παρουσιάζονται. Θέματα κεντρικής σημασίας για τη φεμινιστική ψυχολογία αποτελούν, ανάμεσα σε άλλα, η κοινωνικοποίηση ανδρών και γυναικών, η διαμόρφωση των ταυτοτήτων φύλου, οι αντιλήψεις για τις σχέσεις των φύλων και οι ψυχολογικές επιπτώσεις των κοινωνικών δομών που υποθάλπουν τις πατριαρχικές σχέσεις (Αθανασιάδου, 2003). Δύο όμως θέματα έχουν θεμελιώδη σημασία: Οι γυναίκες πρέπει να μελετώνται ξεχωριστά και όχι πάντα σε σύγκριση με τους άνδρες. Η ανάγκη κοινωνικών αλλαγών: Δηλαδή, αλλαγή της θέσης των γυναικών στην αλλαγών κοινωνία. Η φεμινιστική ψυχολογία, λοιπόν, είναι βαθύτατα πολιτική (Wilkinson, 1997).
- 21. Η Κοινωνική Κατασκευή της Ταυτότητας του Φύλου Οι νέες προσεγγίσεις στο χώρο της φεμινιστικής ψυχολογίας σε σχέση με την ταυτότητα του φύλου προτείνουν ότι το φύλο δεν αποτελεί φυσική αλλά κοινωνική κατηγορία ενώ οι διαφορές ανάμεσα στα φύλα είναι κοινωνικά κατασκευασμένες. Στο πλαίσιο αυτό οι ερευνητές εξετάζουν τη ζωή και τις εμπειρίες γυναικών και ανδρών ως κατασκευές κοινωνικό-πολιτισμικές και ιστορικές και συνεπώς μεταβλητές και ασταθείς. Η προσέγγιση αυτή δεν αρνείται τις βιολογικές διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, αλλά το γεγονός ότι οι διαφορές αυτές έχουν μια, μοναδική και σταθερή σημασία σε όλους τους πολιτισμούς, τις ιστορικές περιόδους και τις κοινωνικές τάξεις.
- 22. Ψυχοκινητικές απόψεις της σεξουαλικής ανάπτυξης Η ψυχολογική σεξουαλική ανάπτυξη δεν είναι κάτι που αρχίζει στην εφηβεία. Αρχίζει την πρώτη ημέρα που το νήπιο αισθάνεται μια αμοιβαία επίδραση με το άμεσο περιβάλλον του. Κατά την προσχολική περίοδο πολλά παιδιά ανακαλύπτουν ότι είναι ευχάριστο να αγγίζουν και να περιεργάζονται τα γεννητικά τους όργανα, αλλά και τα όργανα των άλλων παιδιών. Αυτό όμως συχνά οδηγεί σε τιμωρία που δημιουργεί άγχος όσον αφορά τη σεξουαλική συμπεριφορά και κάθε τι που σχετίζεται με τα γεννητικά όργανα.
- 23. Αν οι γονείς χειριστούν απλά και αντικειμενικά τις ερωτήσεις του παιδιού γύρω από τη σεξουαλική λειτουργία και με τη σειρά που εμφανίζονται τότε μπορεί να μειώσουν το άγχος του παιδιού που συνδέεται με τη σεξουαλική συμπεριφορά. Μπορούν επίσης να εξουδετερώσουν κάθε εσφαλμένη πληροφορία και άποψη για τη σεξουαλική ζωή που το παιδί μαθαίνει από κάπου αλλού. Το παιδί χρειάζεται την πληροφορία τη στιγμή που τη ζητά.
- 24. H σεξουαλικότητα είναι φυσική διαδικασία Tα αγόρια νήπια μπορεί να έχουν αυτόματες στύσεις αλλά είναι επίσης γνωστό ότι τα κορίτσια νήπια μπορούν να παρουσιάσουν διόγκωση της κλειτορίδας και μερικά κορίτσια μπορεί να έχουν κολπική εφύγρανση. Η πρώιμη σεξουαλική λειτουργία δεν μαθαίνεται αλλά είναι μάλλον παράδειγμα έμφυτων αντανακλαστικών αντιδράσεων. Επομένως η αντιδράσεων σεξουαλική λειτουργία είναι μια φυσική διαδικασία. Η φυσικότητα της σεξουαλικής λειτουργίας επηρεάζεται αργότερα από τις αρνητικές θέσεις του περιβάλλοντος – κυρίως των γονιών – για τη σεξουαλικότητα. Κοινωνικοί μύθοι, ταμπού και άλλοι παράγοντες συμβάλλουν στην αλλαγή αυτής της φυσικής λειτουργίας σε μια λειτουργία που πολλοί ενήλικες τη συνδέουν με ενοχή και ντροπή. ντροπή Στα παιχνίδια οι φαντασιώσεις των αγοριών είναι περισσότερο κατ’ ευθείαν σεξουαλικές ενώ των κοριτσιών είναι έμμεσες παίζοντας τη «μαμά» τον «μπαμπά» και το «παιδί».
- 25. Στόχοι της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης Να καταστήσει τα άτομα ικανά για καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις και σωστή συμβίωση. Να μπορούν να απολαμβάνουν την ερωτική λειτουργία απαλλαγμένα από προκαταλήψεις και άγχος. Να προφυλάξει από ψυχοτραυματισμούς γύρω από τη σεξουαλική λειτουργία, που μπορεί να ακολουθούν τα άτομα στην υπόλοιπη ζωή τους. Να μειώσει σημαντικά τα σεξουαλικά προβλήματα. Να περιορίσει τη συχνότητα της εφηβικής εγκυμοσύνης. Να περιορίσει τη συχνότητα των αφροδίσιων νοσημάτων.
- 26. Συχνές ερωτήσεις Πότε πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε στο παιδί μας για το σεξ; Ο γονιός με απλά λόγια και ανάλογα με το εξελικτικό στάδιο του παιδιού του (δηλαδή ανάλογα με την ηλικία του, το επίπεδο κατανόησής του και το ενδιαφέρον του), καλό είναι να ξεκινάει τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση από τη νηπιακή ηλικία, ονοματίζοντας τα μέλη του σώματος του παιδιού. Ο γονιός θα πρέπει να προσέχει να μην επινοεί λέξεις για να περιγράψει τη σεξουαλική ανατομία, γιατί με αυτόν τον τρόπο δίνει στο παιδί το μήνυμα ότι αυτά τα μέρη του σώματος είναι διαφορετικά, περιβάλλονται με μυστικότητα και δημιουργούν αμηχανία. Πηγή Θάνος Ασκητής, Σεξολόγος
- 27. Ο γιος μου - η κόρη μου αυνανίζεται, τι να κάνω; Ο αυνανισμός είναι μία φυσιολογική διαδικασία της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, που δείχνει την ανάγκη της ικανοποίησης της ηδονής. Η ηλικία που εκφράζει τον αυνανισμό είναι η εφηβεία. Ο έφηβος μέσα από τον αυνανισμό βιώνει την ευχαρίστηση, ενώ προετοιμάζεται σιγά σιγά για το σεξουαλικό του άνοιγμα στην ερωτική πράξη, τη σεξουαλική του διεκδίκηση και συντροφικότητα. Οι γονείς θα πρέπει να παραμένουν ήρεμοι και δεν πρέπει να ενοχοποιούν ούτε να υποτιμούν τον έφηβο ή την έφηβη που αυνανίζεται. Είναι σημαντικό ωστόσο, ο αυνανισμός να γίνεται στον προσωπικό χώρο του παιδιού και όχι σε κάποιο δημόσιο χώρο ή με την παρουσία άλλου προσώπου. Πηγή Θάνος Ασκητής, Σεξολόγος
- 28. Όταν ο αυνανισμός φτάνει σε ακραία επίπεδα έντασης και συχνότητας τότε θα πρέπει να διερευνηθεί η ψυχική λειτουργία του παιδιού και να καλυφθούν τυχόν συναισθηματικά κενά ώστε ο αυνανισμός να μην αποτελεί το μοναδικό τρόπο ικανοποίησης. Πηγή Θάνος Ασκητής, Σεξολόγος
- 29. Οι γονείς θα πρέπει να έχουν φιλική σχέση με το παιδί τους; Το παιδί έχει την ανάγκη να μοιράζεται τα προβλήματά του, να εμπιστεύεται τους γονείς του, να νιώθει πως υπάρχει φιλική και υποστηρικτική διάθεση από τη μεριά τους, χωρίς όμως να χάνεται ο γονεϊκός ρόλος που θα του προσφέρει ασφάλεια. Θα πρέπει, λοιπόν, να υπάρχουν όρια ώστε να διατηρούνται οι ρόλοι και από τις δυο μεριές. Πηγή Θάνος Ασκητής, Σεξολόγος
- 30. Σε ποια ηλικία είναι φυσιολογικό να έρθει η περίοδος στο κορίτσι; Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη ηλικία που να προσδιορίζει τον ερχομό της περιόδου. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι τα 12 με 13 χρόνια είναι μια ηλικία που η περίοδος έρχεται στα περισσότερα κορίτσια. Κάτω από 10 χρονών, οι γιατροί μιλούν για πρόωρη εφηβεία και αναζητούν πιθανές ορμονικές ανωμαλίες για να τις θεραπεύσουν. Η καθυστέρηση της περιόδου είναι φυσιολογικό φαινόμενο και η επίσκεψη σε ένα γυναικολόγο μπορεί να τις καθησυχάσει και να τις καθοδηγήσει. Προσοχή χρειάζεται σε περίπτωση καθυστερημένης έναρξης ή διακοπής της περιόδου σε κορίτσια με απίσχναση και/ ή υπερδραστηριότητα γιατι μπορεί να είναι σύμπτωμα διατροφικής διαταραχής. Πηγή Θάνος Ασκητής, Σεξολόγος
- 31. Ποια θεωρείται η καλύτερη ηλικία έναρξης της σεξουαλικής ζωής στο κορίτσι; Η σεξουαλική αφύπνιση στη γυναίκα ξεκινά στην ηλικία 12 -14 χρόνων με τον ερχομό της εμμήνου ρύσης όπου στην περίοδο αυτή το σεξουαλικό ένστικτο δίνει πιο έντονα το παρόν του ενώ η ηδονή, οι φαντασιώσεις και οι διεγέρσεις παίρνουν πιο ουσιαστικό χαρακτήρα. Η καλύτερη περίοδος για το άνοιγμα της σεξουαλικής ζωής της, φαίνεται να είναι το εφηβικό της κλείσιμο, που είναι έτοιμη και βιολογικά και συναισθηματικά να απολαύσει και να χαρεί το πρώτο σκαλοπάτι της σεξουαλικής ζωής της. Η νεαρή γυναίκα οφείλει να γνωρίζει το σώμα της, τη γυναικεία της ύπαρξη, τα γεννητικά της όργανα και να έχει μια ανοικτή επικοινωνία με τη μητέρα για τυχόν απορίες και για θέματα αντισύλληψης. Πηγή Θάνος Ασκητής, Σεξολόγος
- 32. Ποια θεωρείται η καλύτερη ηλικία έναρξης της σεξουαλικής ζωής στο αγόρι; Δεν υπάρχει βέλτιστη ηλικία, ουτε φυσικά ηλικία που πρέπει (ή θα έπρεπε) να έχει την πρώτη σεξουαλική επαφή. Οι άντρες έχουν -παρότι διαφορετικά θρυλλείται-τις δικές τους ξεχωριστές και συχνά ανομολόγητες συναισθηματικές ανάγκες. Οι πρώτες σεξουαλικές επαφές μπορεί να γίνουν το ίδιο τραυματικές με τις αντίστοιχες γυναικείες. Το “άγχος” της επίδοσης και οι αναπαραστάσεις που κατασκευάζει η πορνογραφία και το διαδίκτυο. Η αρχή της σεξουαλικής ζωής η βάση για την δόμηση μια υγείους και λειτουργικής συναισθηματικής σχέσης με το άλλο φύλο που θα στηρίζεται στο σεβασμό, την κατανόηση και την αγάπη.
- 33. Ποια πρέπει να είναι η στάση του γονιού προς τον έφηβο του ίδιου φύλου; Η σχέση μητέρας-κόρης και πατέρα-γιου, είναι πολύ σημαντική την περίοδο της εφηβείας. Οι σχέσεις αυτές, πρέπει να βασίζονται στην επικοινωνία και στο διάλογο. Ο ομόφυλος γονιός καλό είναι κάνει κάποιες δραστηριότητες με το παιδί του, δραστηριότητες που σχετίζονται με το φύλο τους, ενισχύοντας και διαμορφώνοντας έτσι την ταυτότητα φύλου του παιδιού. Τα παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται να μοιράζονται με τους γονείς τους τις αγωνίες και τις ανησυχίες τους. Ο γονιός οφείλει να είναι κοντά στο παιδί του με διάθεση να το ενθαρρύνει, να το ενημερώσει και να το στηρίξει και όχι με κριτική ή αυταρχική στάση ή με στάση ενοχοποίησης. Σε περίπτωση που σε μια οικογένεια απουσιάζει ο πατέρας ή η μητέρα, καλό είναι ένα άτομο από το στενό οικογενειακό περιβάλλον να αναλαμβάνει τον πατρικό ή το μητρικό ρόλο.
- 34. Κακοποίηση-Παραμέληση των Παιδιών Σεξουαλική Κακοποίηση
- 35. Στατιστικά στοιχεία Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ( Π.Ο.Υ.), υιοθετεί την εκτίμηση ότι η διαπροσωπική βία το 2020 θα ανέλθει από την 19η στην 12η θέση στην λίστα των 30 πιο σημαντικών αιτιών θανάτου παγκόσμια και εκτιμά ότι 40.000.000 παιδιά στον κόσμο γίνονται θύματα βίας και 53.000 παιδιά δολοφονούνται ετησίως. Κάθε χρόνο περίπου 73.000.000 αγόρια και 150.000.000 κορίτσια υφίστανται σεξουαλική παραβίαση σε ολόκληρο τον πλανήτη
- 36. Ορισμός της Βίας «Βία είναι η εμπρόθετη χρήση φυσικής δύναμης ή εξουσίας, επαπειλούμενη ή πραγματική, εναντίον ενός άλλου προσώπου, του ίδιου του εαυτού ή μιας ομάδας ανθρώπων, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την επέλευση ή την αυξημένη πιθανότητα επέλευσης, τραυματισμού, θανάτου, ψυχολογικής βλάβης, στρεβλής ανάπτυξης ή αποστέρησης»
- 37. Ορισμός της Κακοποίησης – παραμέλησης των παιδιών «Η κακοποίηση ή κακομεταχείριση του παιδιού περιλαμβάνει όλες τις μορφές σωματικής ή συναισθηματικής κακής μεταχείρισης, σεξουαλικής παραβίασης, παραμέλησης ή παραμελημένης θεραπευτικής αντιμετώπισης ή εκμετάλλευσης για εμπορικούς σκοπούς, η οποία καταλήγει σε συγκεκριμένη ή εν δυνάμει βλάβη που αφορά στη ζωή και στην ανάπτυξη του παιδιού, στα πλαίσια μιας σχέσης ευθύνης, εμπιστοσύνης και δύναμης»
- 38. Μορφές κακοποίησης των παιδιών Σωματική κακοποίηση Σεξουαλική κακοποίηση Ψυχολογική – Συναισθηματική κακοποίηση-παραμέληση Κακοποίηση από Υπηρεσίες Έκθεση σε σκηνές βίας Σωματική τιμωρία Βία μεταξύ ανηλίκων (“Bullying”) Κακοποίηση – παραμέληση των παιδιών σε Ιδρύματα Παιδική εργασία Σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων Παιδική κακοποίηση μέσω του Διαδικτύου
- 39. Παραμέληση των παιδιών Υπολειπόμενη ανάπτυξη μη οργανικής αιτιολογίας Άρνηση ή καθυστέρηση παροχής υπηρεσιών υγείας Άρνηση, καθυστέρηση ή υποτίμηση γενικών ή ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών Εγκατάλειψη Ανεπαρκής κηδεμονία Ανεπαρκής επιτήρηση Συναισθηματική – Ψυχολογική παραμέληση
- 40. Συναισθηματική – Ψυχολογική παραμέληση Φυσικός περιορισμός κίνησης (δέσιμο, κλείδωμα κ.λ.π.) Φραστικές ή συναισθηματικές επιθέσεις Εκβιασμοί ή απειλές Απόρριψη Τρομοκράτηση Αγνόηση Απομόνωση
- 41. Κλινικά σημάδια αναγνώρισης πιθανής σωματικής κακοποίησης Εκδορές, εκχυμώσεις Διαστρέμματα, εξαρθρώσεις Δαγκώματα, εγκαύματα Τραύματα Δηλητηριάσεις Κατάγματα στο κεφάλι ή στα πέλματα σε βρέφη, Εκχύμωση κεφαλής από βίαιο τράβηγμα μαλλιών, Κακώσεις από το σύνδρομο του «ταρακουνημένου βρέφους» π.χ. αιμορραγία αμφιβληστροειδούς κ.λ.π.
- 42. Πολλαπλές και πολύμορφες βλάβες σε διαφορετικά μέρη του σώματος Βλάβες χαρακτηριστικές κακοποίησης (π.χ. ρήξη άνω χείλους, έγκαυμα σε πέλμα βρέφους) Γρήγορη υποχώρηση των κακώσεων μόλις το παιδί εισαχθεί σε νοσοκομείο ΄Εντονη διάθεση του παιδιού για απομάκρυνση από το περιβάλλον του Απορριπτικός για το παιδί τρόπος εξιστόρησης του ιστορικού των κακώσεων από τους γονείς Αντιφατική ή αταίριαστη ερμηνεία των κακώσεων από το παιδί
- 43. Πιθανές επιπτώσεις κακοποίησης – παραμέλησης Σοβαρές βιολογικές επιπτώσεις από την παραμέληση των προβλημάτων σωματικής υγείας Σοβαρές σωματικές αναπηρίες ή και θάνατος (ιδιαίτερα σε μικρές ηλικίες π.χ. στο σύνδρομο του «ταρακουνημένου βρέφους») Παλινδρόμηση ανάπτυξης(π.χ.ενούρηση) Πτώση σχολικής επίδοσης ή εγκατάλειψη σχολικής φοίτησης Διαταραχή από οξύ stress Κοινωνική απομόνωση Αγχος ή κατάθλιψη
- 44. Χαμηλή αυτό-εκτίμηση Μειωμένες ατομικές προσδοκίες Λεκτική και φυσική επιθετικότητα Αγχώδεις διαταραχές Κατάθλιψη Κρήση αλκοόλ και ουσιών Παραβατική συμπεριφορά, εμπλοκές με το νόμο
- 45. Σεξουαλική Παραβίαση Ανηλίκων Σεξουαλική Παραβίαση θεωρείται η συμμετοχή ή η έκθεση παιδιών και έφηβων σε πράξεις με σεξουαλικό περιεχόμενο υποκινούμενες από ενήλικα, που συνήθως έχει σχέση φροντίδας ή οικειότητας με το παιδί και οι οποίες έχουν ως σκοπό την σεξουαλική διέγερση ή και ικανοποίηση του ενήλικα.
- 46. Σημεία αναγνώρισης πιθανής σεξουαλικής κακοποίησης Αιματώματα, αμυχές ή άλλα τραύματα στο στήθος, τους γλουτούς, το υπογάστριο ή τους μηρούς Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις ή λοιμώξεις γεννητικών οργάνων Κνησμός, πόνος, έκκριμα ή μικρές αμυχές, αιματώματα ή άλλα τραύματα στις περιγεννητικές περιοχές του σώματος Ρήξη παρθενικού υμένα σε παιδί προεφηβικής ηλικίας ή εγκυμοσύνη σε έφηβη όταν αποκρύπτεται η ταυτότητα του πατέρα Συμπτώματα αφροδίσιου νοσήματος σε παιδί μικρής ηλικίας Συχνά αιματώματα από πτώση από το κρεβάτι Παλινδρόμηση ψυχολογικής ανάπτυξης (ενούριση, εγκόπριση κ.λ.π.) Διαταραχές ύπνου (αϋπνία, εφιάλτες), Διαταραχές διατροφής (βουλιμία, ανορεξία) βουλιμία Κοινωνική απομόνωση
- 47. Καταθλιπτική συμπεριφορά Επιθετικότητα Παραβατική συμπεριφορά Διαταραχές συγκέντρωσης – προσοχής Πτώση της σχολικής επίδοσης Υπέρμετρη ενασχόληση με σεξουαλικά θέματα για την ηλικία του Έντονη άρνηση της σωματικής υγιεινής ή της σωματικής άσκησης, Ζωγραφική με έντονο σεξουαλικό περιεχόμενο με καταθλιπτική θεματολογία Άγχος ή κατάθλιψη Διαταραχή από οξύ stress Αίσθημα ενοχής Χαμηλή αυτο-εκτίμηση
- 48. Διαταραχές της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης Διασχιστικές διαταραχές Πρώιμη εγκατάλειψη σχολείου Χρήση αλκοόλ και ουσιών, Αυτοκτονική συμπεριφορά Σεξουαλική ελευθεριότητα Παραβατική συμπεριφορά
- 49. Στρατηγικές για την Προστασία του Παιδιού από τη Σεξουαλική Κακοποίηση Οι γονείς, χωρίς να δημιουργούν στο παιδί φοβίες και ανασφάλειες, πρέπει να του εξηγούν από πολύ μικρή ηλικία ότι: Δεν πρέπει να επιτρέπει σε κανέναν -μεγαλύτερο του, φίλο, ενήλικο, συμμαθητή του, συγγενή ή μη- να αγγίζει το σώμα του, και πολύ περισσότερο τα γεννητικά του όργανα. Γενικά πρέπει να πεισθεί ότι το σώμα του ανήκει στον ίδιο και σε κανέναν άλλο και μόνον εκείνο θα αποφασίζει ποιος και που θα το αγγίζει. Πρέπει να καταλάβει ότι μπορείτε να συζητάτε για ό,τι του συμβαίνει ή για καθετί που το απασχολεί, είτε είναι καλό ή κακό. Από πολύ νωρίς να του μάθετε να θυμάται τον αριθμό του τηλεφώνου σας και τη διεύθυνση του σπιτιού σας. Πηγή, Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος
- 50. Πείτε του να λέει «όχι», αν κάποιος άγνωστος ή και γνωστός θέλει να του «όχι» δώσει κάποιο δώρο χωρίς να το γνωρίζετε εσείς ή χωρίς να είστε μπροστά. Μάθετέ του ότι πρέπει να τρέξει ή να φωνάξει «βοήθεια» σε περίπτωση που κάποιος άγνωστος το κυνηγήσει ή το πλησιάσει για να το αγγίξει. Ακόμη κι αν του έχει συμβεί κάτι που το έχει αναστατώσει, να το προτρέπετε να σας εμπιστεύεται χωρίς να φοβάται. Να μάθει ότι δεν υπάρχουν μυστικά μέσα στην οικογένεια σας και ότι όχι μόνον μπορεί, αλλά και πρέπει να σας λέει ό,τι του συμβαίνει. Αν ένα παιδί δεν είναι ιδιαίτερα διαχυτικό, οι γονείς δεν πρέπει να το παροτρύνουν να γίνει. Το παιδί πρέπει να διαχειρίζεται το σώμα του από μικρό όπως εκείνο θέλει.
- 51. Αν κάποιος προσπαθήσει να χαϊδέψει τις ερωτογενείς περιοχές του, το παιδί πρέπει να γνωρίζει ότι η συγκεκριμένη ενέργεια είναι ανάρμοστη και ότι πρέπει να αντιδράσει. Αν το ίδιο δεν μπορέσει να αντιδράσει, αμέσως μετά θα πρέπει να πει τα καθέκαστα στους γονείς του. Το παιδί δεν έχει ευθύνη για τις ερωτικές επιθυμίες των άλλων. Έτσι, αν του συμβεί κάτι «παράξενο», δε θα πρέπει να κατηγορήσει τον εαυτό του για αυτό. Μη λέτε μπροστά στα παιδιά «αυτή ή αυτός πήγαινε γυρεύοντας» σχολιάζοντας π.χ. βιασμούς στις ειδήσεις. Συμβουλεύετε το παιδί σας να μη μπαίνει στο αυτοκίνητο κανενός χωρίς να σας έχει ρωτήσει. Επίσης να μην πηγαίνει στο σπίτι κανενός χωρίς να σας ενημερώσει πρώτα. Μπορεί να σας καλέσει στο κινητό και να ζητήσει την άδειά σας. Πηγή, Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος
- 52. Τονώστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας. Αν κάποιος αποπειραθεί να το κακοποιήσει, το παιδί που έχει αυτοπεποίθηση δεν θα υποχωρήσει άβουλα από φόβο αλλά θα αντιδράσει και θα απομακρυνθεί. Ζητήστε από το παιδί σας, αν κάποιος του πει σεξουαλικά υπονοούμενα που το κάνουν να αισθάνεται περίεργα ή αμήχανα, να έρθει να σας το πει ακόμα κι αν δεν έχουν γίνει χειρονομίες. Να θυμάστε ότι οι δράστες δεν χρησιμοποιούν πάντα την σωματική βία για να επιβάλουν τη θέλησή τους. Τα παιδιά είναι εξαρτώμενα πλάσματα με εμπιστοσύνη στους μεγαλύτερούς τους και μπορεί να ακολουθήσουν τις εντολές ενός δράστη μόνο και μόνο για να έχουν την έγκριση, την αποδοχή και την «αγάπη» του.
- 53. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ