upravno pravo

2. Pasivna stranka označava lice protiv koga se vodi postupak ( npr. lice kojem nadležni organ utvrdjuje poresku upravu ).

3. Uzgedna stranka ( intervenijent ili zainteresovano lice ) označava lice koje radi zaštite svojih prava ili pravnih interesa moze učestvovati u upravnom postupku ( npr. lice koje smatra da će mu izdavanjem gradjevinske dozvole susjedu u upravnom postupku biti povrijedjeno neko pravo).

4. Stranka u upravnom postupku moze biti svako fizičko i pravno lice. Iako nemaju svojstvo pravnog lica, kao stranke u upravnom postupku mogu se pojaviti državni organi, odredjene organizacije naselje, grupa lica i dr., pod uslovom da mogu biti nosioci prava i obaveza o kojima se rješava u upravnom postupku.

6. Jednostranačke stvari u upravnom postupku jesu stvari u kojima naspram organa učestvuje samo jedna stranka, odnosno kad u postupku učestvuje više stranaka ali u istoj poziciji, čineći tzv.procesnu zajednicu.

7. Višestranačke stvari su stvari gdje u svojstvu stranke učestvuju dva ili više subjekata sa suprotnim interesima. Suprostavljanje interesa javlja se u dva vida: kroz kontrarne i kolidirajuce stranke.

8. Kontrarne stranke imaju suprostavljene interese i zahtjeve,koji proizilaze iz njihovog medjusobnog neposrednog odnosa.

9. Kolidirajuce stranke su stranke koje imaju u pravilu suprotne zahtjeve ali nisu u medjusobnom odnosu van upravnog postupka. Obe stranke imaju zahtjeve prema prema istom organu i ti zahtjevi su medjusobno suprostavljeni i prava su rjetkost u upravnom postupku jer su karakteristični za parnični postupak.

10. Uslovi za stranačko istupanje u postupku

11. Uslovi da neko lice bude stranka u upravnom postupku su: stranačka sposobnost,procesna sposobnost i stranačka legitimacija.

12. Stranačka sposobnost je sposobnost da se bude nosilac prava i obaveza o kojima se odlucuje u upravnom postupku. Stranačku sposobnost načelno imaju sva fizička i pravna lica koja imaju tzv.opštu stranačku sposobnost i lica koja nemaju pravnu sposobnost a u upravnom postupku istupaju u svojstvu stranke ukoliko se u upravnom postupku odlučuje o pravima i obavezama koja su im ustanovljena posebnim propisima ( posebna stranacka sposobnost ).

13. Procesna sposobnost (legitimatio ad processum ) je sposobnost samostalnog obavljanja radnji u postupku. Ona predstavlja takodje i stranačku sposobnost. Samo stranka sa potpunom poslovnom sposobnošću može imati procesnu sposobnost. To podrazumjeva mogućnost odredjenog lica da izjavom svoje volje stiče prava i preuzima obaveze. Poslovna sposobnost stiče se punoljetstvom. Punoljetno lice moze pod odredjenim uslovima ( zbog duševne bolesti, alkoholizma, uživanja droga,rasipništva i dr. ) odlukom suda biti lišeno poslovne sposobnosti ( potpuno ili djelimicno ).

14. Stranačka legitimacija ( legitimatio ad causam ) označava specijalan odnos javnog lica prema konkretnoj upravnoj stvari odnosno konkretnom predmetu postupka. Stranačku legitimaciju imaju u prvom redu lice po čijem zahtjevu je pokrenut postupak ili lice protiv koga se vodi postupak, kao i lice koje radi zaštite svojih prava ili pravnih interesa imaju pravo da učestvuju i postupku.

15. Organ koji vodi postupak dužan je u toku cijelog postupka po službenoj dužnosti voditi racuna da li lice koje se pojavljuje kao stranka može biti stranka u postupku i da li stranku zastupa njen zakonski zastupik , odnosno ovlašteni predstavnik.

16. Ostali učesnici u upravnom postupku

17. Ostali učesnici u upravnom postupku čine značajnu grupaciju u koju ulaze predstavnici odnosno drugi zastupnici stranaka. Za lica koja u ime stranke istupaju u postupku, tj., preduzimaju sve ili samo odredjene procesne radnje u njeno ime i za njen racun. Zastupnik moze biti svako poslovno sposobno lice koje se ne bavi nadripisarstvom.

18. Potreba za zastupanje stranke proizilazi iz različitih osnova:

19. kada ona nema pravnu odnosno faktičnu mogućnost da neposredno učestvuje u postupku i preduzima procesne radnje;

20. ako ocijeni da će je uspiješnije zastupati zastupnik ( koji je, uz to, u pravilu stručno lice ).

21. kada zastupanje proizilazi iz nekog odnosa ličnog karaktera i

23. kada se neka radnja ima preduzeti protiv lica nepoznatog prebivališta odnosno boravišta;

25. Uslovi da neko lice bude stranka u upravnom postupku su: stranačka sposobnost,procesna sposobnost i stranačka legitimacija. Ostali učesnici u upravnom postupku čine značajnu grupaciju u koju ulaze predstavnici odnosno drugi zastupnici stranaka. Za lica koja u ime stranke istupaju u postupku, tj., preduzimaju sve ili samo odredjene procesne radnje u njeno ime i za njen racun. Zastupnik moze biti svako poslovno sposobno lice koje se ne bavi nadripisarstvom. Zakonski zastupnik je lice koje na osnovu zakona ili na osnovu akta nadležnog organa preduzima procesne radnje u postupku u ime i za račun procesno nesposobne stranke. Privremeni zastupnik predstavlja lice koje postavlja organ koji vodi postupak, I to stranci koja nema zakonskog niti voljnog zastupnika a upravni postupak se mora sprovesti radi odredjenih važnih odnosno hitnih razloga. Literatura:<br />-Tomic, Z., Upravno pravo, Bgd.1995<br />-Zakon o opštem upravnom postupku BiH<br />-Stjepanović, N.,Upravno pravo, Bgd.1973<br />-Internet <br />