1. Copy & Concept Brenda Dekkers http://copyconcept.ning.com

8. Radiocommercial - waarom Snel klaar Als het moet zelfs binnen een dag. Maar liever iets langer. Een periode van twee weken is een goede richtlijn. Een eenvoudige commercial kan sneller, een complexe spot vraagt meer tijd. Trouwens: vaak vraagt het goedkeurings-traject meer tijd dan het productieproces. Als de lijnen kort zijn, en er snel wordt beslist, kan er ook snel resultaat worden geboekt.

9. Radiocommercial - waarom Effectief en goedkoop Het is een onderschatte uitingsvorm. Onterecht, want radioreclame is effectief en goedkoop. Duizend keer op radio kost evenveel als vijftig keer op tv. Als je de kosten tegen de resultaten afzet, kun je vaak beter een radiocommercial uitzenden dan een tv-commercial.

10. Radiocommercial - waarom Gericht specifieke doelgroepen bereiken Elke radiozender heeft zijn eigen, herkenbare groep luisteraars. Veel duidelijker dan bij televisie. Zakenman, stratenmaker, huisvrouw of scholier... ieder heeft zijn eigen favoriete radiostation. En er wordt niet of nauwelijks gezapt.

11. Radiocommercial - waarom Radio wordt anders beleefd dan televisie Radio zet je aan terwijl je andere dingen aan het doen bent. Er wordt niet of nauwelijks gezapt, ook niet tijdens de reclame. De reclame-blokken op radio duren namelijk maar kort, je gaat dus door met wat je aan het doen bent en neemt die commercials voor lief.

12. Radiocommercial - waarom Radiocommercials worden daardoor niet ervaren als 'plaspauze' of 'moment om kaas in blokjes te snijden'. Radiocommercials hoor je en beluister je gewoon. En als ze qua stijl en aanbod passen bij het karakter van de zender, vind je ze meestal nog leuk en interessant ook.

13. Radiocommercial - lengte De meeste radiocommercials hebben een lengte tussen de 15 en 30 seconden. Tag-ons zijn meestal 10 seconden. De lengte van een commercial moet een veelvoud zijn van 5 seconden. Als een spot 12 seconden duurt, betaal je het uitzendtarief voor 15 seconden. Lengte wordt meestal vooraf bepaald door het mediabureau.

14. Radiocommercial - tekst Houd je aan de lengte. Een richtlijn is: twee woorden per seconde . Drie woorden per seconde is maximaal. Sneller halen de meeste sprekers niet, maar luisteraars ook niet. Geef de luisteraar de tijd om de woorden tot zich te nemen. Als er te snel gesproken wordt, haakt de luisteraar af. Hij hoort nog wel, maar hij luistert niet meer.

15. Radiocommercial - tekst Let er op dat cijfers en getallen ook als woorden uitgesproken moeten worden. '179' ziet er kort uit, maar uitgesproken bestaat het uit vier woorden. Volgens de richtlijn van twee woorden per seconde , duurt het dus 2 seconden om '179' uit te spreken. Neem je tijd. Bekijk een zin als een gebouw en vraag je af waar dat gebouw beter tot zijn recht komt - in een open vlakte of in hartje New York.

16. Radiocommercial - tekst Er zijn altijd veel manieren om hetzelfde te vertellen. En bij reclame is de vorm zeker zo belangrijk als de inhoud. Zoek dus naar een unieke en aansprekende vertaling van de boodschap. Schrijf (en denk) in gesproken woord. Wat er op papier mooi en vlot uitziet, kan heel houterig klinken als het wordt uitgesproken.

17. Radiocommercial - tekst Beschrijf ook de toon die de voice over moet aanslaan en benoem de sound effects. En denk na over de uitspraak van de bedrijfsnaam, de url en het telefoonnummer. Die zijn vaak niet zo logisch als het lijkt.

18. Radiocommercial - stem De spreekstem is vaak het belangrijkste onderdeel van de radiocommercial. Misschien wel belangrijker dan de tekst. Een goede voice-over kan iets moois maken van een slechte tekst. Terwijl een slechte voice-over een uitstekende tekst om zeep kan helpen. De geluidsstudio of het stemmenbureau kan je helpen bij het vinden van de juiste stem. Een beetje stem heeft een demo die je kunt beluisteren.

19. Radiocommercial - stem Man of vrouw? Wat is beter? Een mannen- of een vrouwenstem? Soms maakt het niet zoveel uit. Soms wel. Een man is een expert die de (technische) feiten kent. Een vrouw heeft eerder de rol van vriendin of moeder. Een man voor zakelijkheid en verstand, een vrouw voor gevoel en emotie.

20. Radiocommercial - stem Als het gaat over het unieke scheergevoel van zes mesjes, dan geloof je alleen een man. Hij scheert zich ook. Maar je kunt ook een vrouw laten zeggen dat haar man nog nooit zo glad is geweest. En door wie laat de mannelijke luisteraar zich nou het best overtuigen? Door de man die de pure feiten neerlegt, of door de vrouw die haar (emotionele) beleving uit? Een vast recept bestaat niet. De juiste keuze verschilt per opdracht.

21. Radiocommercial - stem Laag of hoog? De meeste mensen waarderen een lage stem beter dan een hoge stem. Laag staat voor groot, machtig, kalm, zeker. En hij kan intimiteit creëren. Maar laag is meestal ook traag. Kinderen zijn gevoeliger voor een hoog stemgeluid. Hoger staat voor vrolijk, blij en enthousiast. En met een hogere stem, kun je sneller spreken.

22. Radiocommercial - stem ABN of dialect? De meeste commercials worden ingesproken in het Nederlands. Toch zijn er genoeg voorbeelden van spots in dialect. Als het goed gedaan is, kan dat leuk zijn. Zeker als het te maken heeft met de inhoud van de tekst. Of met je merk. Maar pas op: het kan wel ten koste gaan van de verstaanbaarheid.

23. Radiocommercial - stem Laag of hoog? De meeste mensen waarderen een lage stem beter dan een hoge stem. Laag staat voor groot, machtig, kalm, zeker. En hij kan intimiteit creëren. Maar laag is meestal ook traag. Kinderen zijn gevoeliger voor een hoog stemgeluid. Hoger staat voor vrolijk, blij en enthousiast. En met een hogere stem, kun je sneller spreken.

24. Radiocommercial - vorm Monoloog Er zijn heel mooie radiocommercials gemaakt met alleen maar 1 spreekstem, zonder muziek of andere geluiden. Een spreekstem heeft enorm veel impact als hij stilte als achtergrond heeft. Net als de foto van een product tegen een witte of zwarte achtergrond.

25. Radiocommercial - vorm Meerstemmig Twee stemmen die de voice-over tekst beurtelings voorlezen. Dat geeft een gevoel van saamhorigheid en de kans om een mannen- en een vrouwenstem te gebruiken. Handig als je niet kunt kiezen. Meer stemmen gebruiken in een commercial komt 'rijk' over.

26. Radiocommercial - vorm Dialoog Een commercial in de vorm van een gesprek tussen twee mensen. Vaak is de ene stem de persoon die van niets weet (waarmee de luisteraar zich identificeert) en de andere de persoon die iets te melden heeft (woordvoerder/ervaringsdeskundige). Er zijn hele leuke commercials gemaakt in deze vorm. Maar ook hele slechte.

27. Radiocommercial - vorm Gezongen commercial Als een tekst op melodie wordt gezongen, is de kans veel groter dat deze wordt ingeprent in de hoofden van de luisteraars. Maar het kan ook erg oubollig worden, of zelfs lullig. Een goede gezongen commercial staat of valt bij een goede componist. Let er in elk geval op dat je liedje goed verstaanbaar is en makkelijk mee te zingen.

28. Radiocommercial - vorm Een goede gezongen commercial is goud waard en blijft eeuwig hangen in de hoofden van de luisteraars. Besef wel dat zo'n gezongen commercial vaak uitgezonden moet worden om die enorme herkenbaarheid te verkrijgen.

29. Radiocommercial - vorm Payoff gezongen In plaats van de hele commercial laten zingen, kun je er ook voor kiezen om maar een deel te laten zingen. Bijvoorbeeld alleen je payoff. Zo'n gezongen deel krijgt dan al snel de status van sound-logo.

30. Radiocommercial - vorm Donut De commercial opent met een vast (gezongen) intro, dan volgt de voice-over. De spot heeft een vast (gezongen) einde, dat meestal een variatie is op de opening. Je creëert zo een herkenbaar begin en eind, maar houdt flexibiliteit in het midden.

31. Radiocommercial - sfx Met geluidseffecten ben je overal Als je wilt laten weten dat je aan het strand zit, laat je het geluid van de branding horen. Als je in een bos zit, hoor je de wind door de bomen en het gekwetter van vogels. Bij een warme, lome zomerdag hoort het geluid van krekels. Op een kantoor hoor je printers, telefoons en geroezemoes.

32. Radiocommercial - sfx Al deze situaties zijn in no-time te genereren in een radiocommercial. Je hebt alleen maar de geluids-ambiance nodig van een bepaalde plek. Trek je gewoon van een CD en de luisteraar is meteen met jou ter plaatse. Zeg: "Ik ben in New York" en laat een hoop geroezemoes en verkeer horen. Plus zo’n typisch politie-sirene en de luisteraar gelooft werkelijk dat je in New York bent. Het komt niet eens in hem op dat jij dit allemaal hebt zitten faken in een studiootje in Ede.

33. Radiocommercial - sfx Harde, alarmerende geluiden als toeters of sirenes zijn niet toegestaan. Ook een rinkelende telefoon is vaak niet zo'n goed idee, omdat de luisteraar al snel kan denken dat het zijn eigen telefoon is die overgaat. Dit leidt de aandacht af van de boodschap die daarna komt. Aandacht vragen doe je beter met een spreekstem (hoe gek of normaal dan ook). Onze oren zijn het meest gevoelig voor de stemmen van andere mensen.