Geneek ez dute beti beren informazio genetikoa adierazten. Proteinak itzuliko dituzten prozesuak noiz jarri martxan eta noiz ez hainbat faktoreren araberakoak dira, horietako batzuk behar dituzten substantziak inguruan izatea edo ez izatea direlarik. Bakterioetan operona izeneko erregulazio mekasnismoak azaltzen du erregulazio genikoa

1. GENEEN ESPRESIOAREN
ERREGULAZIOA

2. • Erregulazioa beharrezkoa, une bakoitzean behar
diren proteinak soilik sintetizatzeko.
• Bakterioetan: operona
• Operonaren eredua:
Jacob eta Monod, 1961:
• E.coli-ri laktosa gehituz gero,laktasa-maila
eta laktosaren degradazioan eragiten duen
entzima guztien maila ere handitzen da.
Laktosa  glukosa + galaktosa
laktasa

3. – 1961an operonaren eredua proposatu zuten :
• Honen arabera, galaktosaren degradaziorako
beharrezkoak diren entzimak kodifikatzen duen
ADNak bi gene mota ditu:
- Egiturazkoak (z, y, a):
Entzimak eta egiturazko proteinak kodifikatzen
dituztenak.
– Erregulatzaileak (i):
» Egiturazko geneak erregulatzen dituzten
proteinak kodifikatzen dituztenak.
• Gene estrukturalak eta erregulatzaileak urruti xamar
egoten dira.
• Gene estrukturalen ondoan, bi zona espezifiko daude:
– Promotorearen zona (p): RNA polimerasa lotzen da bertan
– Operadorearen zona (o): errepresorea bertan finkatzen da.
Libre egon behar du RNA polimerasak transkripzioa burutu
dezan,

4. Lac operona: indukzio entzimatikoa

5. •Baldintza normaletan, i
geneak proteina
erregulatzaile = errepresore
baten sintesia
erregulatzen du. Hau
operatzaileari lotzen zaio
eta RNAp-ren jarduera
inhibitzen du.
•Laktosa (induktorea)
gehitzean, hau
errepresoreari lotzen
zaio, horrela hau ez da
operonan txertatzen eta
RNAp-k aurrera
jarraituko du,
transkripzioa eta ondoren
egiturazko geneen
itzulpena emanez eta
horrekin batera dagozkien
entzimak (laktosaren

6. • Horrela:
– Laktosa gutxi
dagoenean, bere
katabolismoa
inhibitzen da
– Laktosa asko
dagoenean bere
katabolismoa
aktibatzen da

8. Try operona:errepresiozko
erregulazioa
• Gene erregulatzaileak errepresore inaktiboa
kodifikatzen du, beraz gene estrukturalen entzimak
sintetizatzen dira
• [Aa] denean, hau errepresoari lotzen zaio eta
korrepresore gisa dihardu, orduan errepresorea
aktibatzen da eta gene estrukturalen itzulpena
oztopatua geratzen da.