Անդրանիկ Օզանյանի մասին

1. ԱՆԴՐԱՆԻԿ ՕԶԱՆՅԱՆ

2. Նախնական տվյալներ
 Ծնվել է 1865թ. Շապին-Գարահիսար,
Սիբաստիա նահանգ
 Մահացել է 1927թ. Ֆրեզնո, Կալիֆորինայի
նահանգ, ԱՄՆ
 Ազգային հերոս, ազգային-ազատագրական
շարժման գործիչ, զորավր

3. Անդրանիկ Օզանյանը սովորել է ծննդավայրի
Մուշեղյան վարժարանում: 17 տարեկանում
ահաբեկել է իր հորն անարգած թուրքին և
բանտարկությունից խուսափելու
համար գնացել է Կոստանդնուպոլիս,
աշխատել զինագործարանում, ապա անցել
Ռումինիա:

4. Զենք ձեռք բերելու նպատակով եղել է
Սևաստոպոլում, Բաթումում, Թիֆլիսում,
Կարսում, Սբ Էջմիածնում, Թավրիզում,
Սալմաստում և այլուր: Համագործակցել է
Դժոխք Հրայրի, Նիկոլ Դումանի, Սեպուհի,
Մեծն Մուրադի հետ:

5. 1905–06 թթ-ին հայ-թաթարական կռիվների ժամանակ
զենք հայթայթելու նպատակով մեկնել է Ֆրանսիա և
Բուլղարիա: 1906 թ-ին հրատարակել է հայդուկային
կռվի իր ռազմուսույցը՝ «Մարտական հրահանգներ»
կանոնագիրքը: 1908 թ-ի երիտթուրքական
հեղաշրջումից հետո հանդես է եկել ՀՀԴ-ի և
երիտթուրքերի համագործակցության դեմ, մերժել
թուրքական խորհրդարանի անդամ դառնալու
դաշնակցության առաջարկը:

6. 1912–13 թթ-ին Բալկանյան 1-ին պատերազմի ժամանակ
Անդրանիկը կազմավորել է Հայկական կամավորական վաշտ և
բուլղարական բանակի կազմում (հրամանատար` Գարեգին
Նժդեհ) մարտնչել թուրքական զորքերի դեմ: Առաջին
աշխարհամարտի (1914–18 թթ.) սկզբին հրավիրվել է Թիֆլիս,
նշանակվել ռուսական Կովկասյան բանակի կազմում գործող
Հայկական 1-ին կամավորական ջոկատի (1200 զինվոր)
հրամանատար: Ղեկավարել է շուրջ 20 հաղթական ռազմական
գործողություններ, որոնցից առավել ուշագրավ են հատկապես
Դիլմանի ճակատամարտը (1915 թ-ի ապրիլ) և Բիթլիսի
ազատագրումը:

7. 1918 թ-ի հունիսի 4-ին Բաթումում ստորագրվելիք թուրք-
հայկական պայմանագրով, որով նախատեսվում էր նաև
զինաթափել հայկական ջոկատները, այդ
թվում՝ Անդրանիկի զորամասը, դադարեցվել են
ռազմական գործողությունները: Այդ պայմանը
սկզբունքորեն անընդունելի համարելով, միաժամանակ
նորահռչակ Հայաստանի Հանրապետության
կառավարությանը վնաս չպատճառելու համար
Անդրանիկը որոշել է հեռանալ Հայաստանից: Հունիսի 2-ին
Դիլիջանից անցել է Ելենովկա (այժմ՝ քաղաք Սևան), ապա՝
Նախիջևան, որտեղից մտադիր էր անցնել Պարսկաստան,
ընդառաջ գնալ Բաքու շարժվող անգլիական զորքերին և
նրանց աջակցությամբ Վանով մտնել Արևմտյան
Հայաստան ու շարունակել պայքարը:

8. Իմ կարիծիքը
Ուսումնասիրելով, կարդալով և ծանոթանալով
Անդրանիկ Օզանյանի՝ Անդրանիկ Զորավարի կյանքին
ես իմացա, որ նա հզոր, հայրենիքին նվիրված մարդ է:
Նա հայրենիքի համար շրջագայել է տարբեր
քաղաքներով, երկրներով, որպեսզի լուծի մեր երկիրի
առջև դրված խնդիրները, Օրինակ՝ ըստ թուրք-
հայկական պայմանագրի հայկական զորամասերը
պետք է զինաթափվեին, բայց հայրենիքին վնաս
չպատճառելու համար նա որոշել էր հեռանալ
Հայաստանից ու շարունակել պայքարը:

9. Ծանոթանալով Անդրանիկ Օզանյանի կյանքին
ես նաև հասկացա, որ նա ունի գրած բազում
գրքեր դրանցից են՝ <<Մարտական
հրահանգները>> և այլն:

10. Նյութը պատրաստեց՝
Մերի Մարկոսյանը
Դասավանդող՝
Արսեն Գալստյան

11. Աղբյուրներ՝
encyclopedia.am և
gradaran.mskh.am
2016