1. KKOOSSTTII
LL
OO
BB
AA
NNJJ
EE ●Ossa cranii
dr med.V.Šarac

2. Le Caravage, Saint Jérôme écrivant, 1606,

3. dr med.V.Šarac

4. Kosti glave
dr med.V.Šarac

5. Kosti glave
kosti lobanje (ossa cranii)Neurocranium
formiraju krov i bazu lobanje.
Kosti lobanje su pljosnate i sastoje se od kompaktnog koštanog tkiva
(spoljašnjeg i unutrašnjeg) i srednjeg sunđerastog sloja.
Spojene su nepokretnim zglobovima, lobanjskim šavovima (suturae cranii) i
čine ih četiri parne i četiri neparne kosti.
kosti lica (ossa faciei)Viscerocranium
čini 15 kostiju (6 parnih i 3 neparne)
sve osim donje vilice su spojene nepokretnim zglobovima sa kostima baze
lobanje.
Donja vilica je spojena temporomandibularnim zglobom.
Glava - pri rođenju 45 koštanih elemenata
- odrasli 22 kosti (14 kostiju lica, 8 kranijuma)
dr med.V.Šarac

6. NEUROCRANIUM
- os frontale (1)
- os parietale (2)
- os temporale (2)
- os occipitale (1)
- os sphenoidale (1)
- os ethmoidale (1)
Čine ga dva dela: krov lobanjske šupljine(CALVARIA)
dno lobanjske šupljine (BASSIS CRANII)
dr med.V.Šarac

7. Lobanjski svod (calvaria)
: squama ossis frontalis , ossa parietalia, pars squamosa
ossis temporalis, squama ossis occipitalis.

8. BASSIS CRANII
: podeljena na tri lobanjske jame :
prednja
FOSSA CRANII ANTERIOR
srednja
FOSSA CRANII MEDIA
zadnja
FOSSA GRANII POSTERIOR
dr med.V.Šarac

9. Nosna šupljina (cavitas nasi)
Očna duplja (orbita)
dr med.V.Šarac

10. Lobanja
novorođenčeta
dr med.V.Šarac

12. VISCEROCRANIUM
Zygomatic Bone (2)
Maxilla (2)
Os palatinum (2)
Mandibula (1)
Os hyoideum (1)
Os lacrimale (2)
Vomer (1)
Os Nasale (2)
Conchae nasalis
inferior (2)
dr med.V.Šarac

13. dr med.V.Šarac

14. Čeona kost ( os frontale)
kost je koja gradi calvariju(krov lobanje)
krova očne jame (lat. Orbita)
i nosnih šupljina.
Čeona kost se sastoji od :
squama frontalis (lat.)
ljuska koja zatvara prednji deo lobanjske šupljine
pars nasalis (lat.)
- središnji deo koji čini osnovu nosnom korenu
pars orbitalis (lat.)
- krov orbite
dr med.V.Šarac

16. ddrr mmeedd..VV..ŠŠaarraacc

17. dr med.V.Šarac

18. Temena kost (os parietale)
Spoljašnja strana temene kosti je konveksna, glatka i ima temenu kvrgu
(lat. tuber parietale) koja označava mjesto početka okoštavanja kosti.
Sredinom prolaze dvije koštane pruge, gornja i donja (lat. linea
temporalis superior et inferior)
. Sa donje linije polazi lat. fascia temporalis, a gornja linija označava
gornju granicu polazišta slepoočnog mišića (lat. musculus temporalis).
ddrr mmeedd..VV..ŠŠaarraacc

19. dddrrr mmmeeeddd ..VVV...ŠŠŠaaarrraaaccc

20. Slepoočna kost
(os temporale)
- pars squamosa (ljuska)
- pars petrosa (piramida)
- processus mastoideus (sisasti nastavak)

21. dr med.V.Šarac

22. ddrr mmeedd..VV..ŠŠaarraacc

23. Slepoočna kost (os temporale) je parna kost koja se nalazi između sfenoidalne,
okcipitalne i parietalne kosti.
Čini je pars squamosa koji gradi lateralni zid krova lobanje sa fossom mandibularis
pars tympanica, koji gradi zid spoljnog slušnog hodina (meatus acusticus
externus)
i petrozni deo (pars petrosa), koji je sastavljen od
spoljašnjeg dela koji gradi mastoidni nastavak i unutrašnjeg, koji gradi srednji deo
baze lobanje(srednje I unutrašnje uho).
dr med.V.Šarac

24. (pars petrosa)
os temporale
Kostima glave pripadaju i slušne koščice:
- čekić (malleus)
- nakovanj (incus)
- stremen (stapes)

25. Potiljačna kost
(os occipitale)
Potiljačna ili zatiljna kost (lat. os occipitale)
je neparna kost, koja učestvuje u izgradnji baze i krova lobanje.
Sastoji se od nekoliko delova, koji međusobno srastaju tek nakon
rođenja jedinke, a koji su raspoređeni oko tzv. velikog otvora (lat.
foramen magnum).
Na njoj se opisuju
bazilarni deo -pars basilaris,
dva bočna dela
ljuska potiljačne kosti -( squama).

26. ddddrrrr mmmmeeeedddd....ŠVVVa...ŠŠŠraaaacrrraaaccc

27. Bočni delovi (lat. partes laterales)
Gornja strana sadrži jugularnu kvrgu (lat. tuberculum jugulare), na kojoj
postoji žleb za prolaz pomoćnog, jezično-ždrelnog i živca lutaoca. .
Na donjoj strani je prisutno zglobno ispupčenje, koje nosi naziv potiljačni
kondil (lat. condylus occipitalis), a koje služi za povezivanje kosti sa prvim
vratnim kičmenim pršljenom.
dr med.V.Šarac

28. Bazilarni deo (lat. pars basilaris) je smešten ispred velikog otvora. Oko 25. godine života on
srasta sa telom klinaste kosti, usled okoštavanja hrskavice koja ih povezuje.
Na gornjoj strani bazilarnog dela kosti nalazi se širok žleb, koji sa telom klinaste kosti obrazuje tzv.
padinu (lat. clivus). Duž padine se prostiru delovi moždanog stabla (produžena moždina i most),
kičmene arterije, bazilarna arterija i venski splet, kao i donji petrozni sinus.
Donja strana sadrži ždrelnu kvržicu (lat. tuberculum pharyngeum), na kojoj se pripajaju ždrelna
fascija i prednja veza kičmenog stuba.
Bočno od nje pruža se parni mišićni greben (lat. crista muscularis), koji služi za pričvršćivanje
prednjeg pravog mišića glave.
Osim toga, na donjoj strani su prisutni prednja kondilarna jamica i jedan deo potiljačnih kondila.
Bočne ivice se pružaju koso unutra i unapred, a preko njih se bazilarni deo zglobljava sa
slepooočnom kosti. Prednji kraj se spaja sa telom klinaste kosti, a zadnji kraj učestvuje u izgradnji
ruba velikog potiljačnog otvora.

29. dr med.V.Šarac

30. Klinasta kost
(os sphenoidale)
Kli-nasta kost (os sphenoidale) je neparna kost lobanje
gradi srednji i zadnji deo baze.
Sastoji se od:
pneunatizovanog tela sa sinusom sphenoidalis (corpus) koje je spojeno sa
okcipitalnom kosti
velikih krila (alae majores)
malih krila (alae minores)
krilastih nastavaka (processus pterygoidei)
Na gornjoj strani klinaste kosti nalazi se udubljenje u kome je smeštena
hipofiza, a podseća na sedlo (sella turcica).
dr med.V.Šarac

31. dr med.V.Šarac

32. Foramen rotundum
se nalazi na velikim krilima sfenoida, a vidljiv je na obe strane lobanjske
baze. Kroz taj otvor prolazi n. maxillaris (n. V/II).
Foramen ovale
se takođe nalazi na velikim krilima sfenoidalne kosti i to nešto ispod i
lateralno od foramen rotundum. Također se može videti s obe strane
lobanjske baze. Kroz njega prolazi n. mandibularis (V/III) koji izlazi iz
lobanje i r. meningeus accessorius arteriae meningeae mediae koji ulazi
u lubanjsku šupljinu.
Foramen spinosum
se nalazi na vršku sfenoidne bodlje, spina ossis sphenoidalis. Kroz njega
prolaze: r. meningeus nervi mandibularis (ulazi u lobanju), a. meningea
media (ulazi u lobanju) i v. meningea media (izlazi iz lobanje).
dr med.V.Šarac

33. dr med.V.Šarac

34. dr med.V.Šarac

35. dr med.V.Šarac

36. dr med.V.Šarac

38. SITASTA kost
(os ethmoidale)
sitasta kost (lat.- os ethmoidale) je neparna kost lobanje smeštena u središnjoj
ravni između nosne šupljine i lobanjske šupljine, između orbita.
sastoji se od koštane ploče (lat. lamina perpendicularis) koja je postavljena
okomito, iznad koje je položena vodoravno druga rešetkasta ploča (lat. lamina
cribrosa).
Sa svake strane rešetkaste ploče nalazi se etmoidalni labirint koji sadrži
etmoidalne ćelije (prednje, srednje i stražnje).
Petlova kresta (lat. crista galli)
je deo okomite koštane ploče
koji strči iznad rešetkaste ploče
u lobanjsku šupljinu.
Kroz rešetkastu ploču
prolaze vlakna mirisnog živca
R
dr med.V.Šarac

39. dr med.V.Šarac

40. dr med.V.Šarac

41. dr med.V.Šarac

42. Gornja vilica (maxilla)
- telo (corpus maxillae)
-Sinus maxillaris
- 4 nastavka:
-processus frontalis
-proc. alveolaris
-proc. zygomaticus
-proc. palatinus
dr med.V.Šarac

43. dr med.V.Šarac

44. Nepčana kost (os palatinum)
parna kost viscerokranija prislonjena na zadnji deo gornje
vilice s kojom stvora osnovu tvrdog nepca
dr med.V.Šarac

45. dr med.V.Šarac

46. dr med.V.Šarac

47. dr med.V.Šarac

48. Donja nosna školjka
(concha nasalis inferior)
1-processus lacrimalis; 2-processus ethmoidalis; 3-margo inferior
(liber)
dr med.V.Šarac

49. dr med.V.Šarac

50. Nosna kost
os nasale
1-sutura internasalia; 2-foramen ossis nasalis; 3-margo liber
dr med.V.Šarac

51. Nosna kost (lat. os nasale)
parna je kost lubanje koja čini koštanu podlogu nosnog hrta.
Nosne kosti nalaze se jedna do druge u središnjoj liniji lica.
Kost se dužinom i oblikom razlikuje između pojedinaca.
Nosna kost ima dvije strane i četiri ivice.
Gore se nosna kost spaja s čeonom kosti (lat. os frontale), lateralno s gornjo vilicom(maxilla),
pozadi sa( os ethmoidale), a medijalno s nosnom kosti suprotne strane.
Na unutarnjoj strani kosti, koja je konkavna poprečno, nalazi se brazda sulcus ethmoidalis
(lat.) kojom prolazi živac i arterije.
dr med.V.Šarac

52. Suzna kost
os lacrimale
1-sulcus lacrimalis;
2-crista lacrimalis posterior;
● 3-hamulus lacrimalis
dr med.V.Šarac

53. Lateralna ili orbitalna površina
podeljena je vertikalnim grebenom crista lacrimalis posterior
na dva dela.
Greben sa stražnje strane omeđuje udubinu za suznu vreću
(lat. fossa sacci lacrimalis).
U gornjem delu udubine nalazi se suzna žlezda
, a u donjem ductus nasolacrimalis (lat.).
Greben s delom lateralne strane koji se nalazi odmah iza njega
daje polazište lakrimalnom delu mišića, musculus orbicularis oculu
(lat.). Greben na svom donjem kraju daje izdanak hamulus
lacrimalis (lat.)
koji se spaja sa lakrimalnim tuberkulom gornje vilice
i zajedno oblikuju gornji otvor nosnosuznog kanala (lat. ductus
nasolacrimalis).
Medijalna ili nazalna strana kosti oblikuje srednji nosni hodnik,
te se pozadi uzglobljuje sa etmoidalnom kosti i oblikuje
nekoliko(lat. cellulae ethmoidales anterior)
dr med.V.Šarac

54. Jagodična kost (os zygomaticum)
dr med.V.Šarac

55. Ralo (vomer)
dr med.V.Šarac

56. Donja vilica
(mandibula)
- jedina pokretna kost glave
- telo (corpus mandibularis)
- : basis i pars alveolaris
- grana (ramus)
-Nastavci:procesus coronoideus
procesus condylaris=
- :caput i collum mandibularis
- na unutarnjoj strani
grane nalazi se foramen
mandibulae u kojem počinje
canalis mandibulae

57. dr med.V.Šarac

58. dr med.V.Šarac

59. Podjezična kost Os hyoideum
dr med.V.Šarac

60. Podjezična kost (lat. os hyoideum)
, ponekad u literaturi i jezična kost,
kost je koja se nalazi u vratu, ima oblik potkovice s dva para rogova
i jedina je kost ljudskog tela koja nije uzglobljena s drugim kostima.
Ligamentima je vezana za slepoočnu kost, nalazi se na mišićima vrata (u
visini 4. vratnog pršljena) i podupire jezik.
Jezična kost sastoji se od tela (lat. corpus ossis hyoidei) od kojeg odlaze
na svakoj strani dva roga:
manji rogovi (lat. corna minora) - gornji
veći rogovi (lat. corna majora) - donji dr med.V.Šarac

61. dr med.V.Šarac