1. Atatürk Dönemi
Dış Politika

2. I. Dönem Dış Politika 1923-1930 II. Dönem Dış Politika 1930-1938
1. Nüfus Mübadelesi 1. 1932 Milletler Cemiyetine üyelik
2. Musul Sorunu 2. 1933 Vagon Li Olayı (Fransa)
3. Şeyh Sait Ayaklanması 3. 1933 Razgrad Olayı (Bulgaristan)
4. Takrir-i Sükun Kanunu 4. 1934 Balkan Antantı
5. 1926 Ankara Antlaşması 5. 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi
6. Yabancı Okullar Sorunu 6. 1937 Sadabad paktı
7. Kellog Paktına Üyelik 7. 1938 Hatay’ın Bağımsızlığı
8. 1928 Litvinov Protokolü 8. 1939 Hatay’ın Anavatan’a katılması

3. 1923-1930 Nüfus Mübadelesi Türkiye ile Yunanistan arasında sorun olmuştur.

4. Lozan Antlaşmasında İstanbul’daki Rumlar, Nüfus Mübadelesinin çözümlenmesiyle
Batı Trakya’da yaşayan Rumlar hariç Türk ve Türk Yunan ilişkileri düzelmiştir.
Rum nüfusun yer değiştirmesi esası kabul Yunanistan 1932’de Türkiye’nin Milletler
edilmişti. Cemiyeti’ne girmesine destek vermiştir.
Mübadele esnasında sorun çıktı. 1934’te imzalanan Balkan Antantına
Sorun İstanbul’un sınırları konusunda çıktı. mübadelenin çözülmesi zemin hazırlamıştır.
Yunanistan, İstanbul'da çok sayıda Rum 12 Ocak 1934’te Venizelos, “Barışa yaptığı
bulundurmak amacıyla Mondros Ateşkes katkılar nedeniyle” Atatürk’ü Nobel Barış
Antlaşması'nın imzalanmasından önce Ödülü’ne aday göstermiştir
İstanbul'a gelen Rumların da değişim 1952’de NATO’ya Türkiye ile Yunanistan
dışında tutulmasını istedi. beraber girmiştir.
1926’da iki ülke azınlıkların mal varlıklarına Türk Yunan ilişkilerinde 1954 Kıbrıs sorunu
el koymuştur. etkili olmuş ilişkiler tekrar bozulmuştur.
Türk-Yunan yakınlaşması Venizelos’un baş-
bakan olarak Ekim 1930’da Türkiye’ye
gelmesiyle gerçekleşmiştir.
“Doğum tarihi ve yeri ne
olursa olsun Rumlar ve Türkler etabli
deyiminin kapsamı içine alınmıştır.
Ayrıca iki ülkenin azınlıklarına ait mallar
konusunda düzenlemeler yapıldı. Böylece
süregelen anlaşmazlık sona ermiştir.

5. Musul Sorunu
Bu görüşmeler 19 Mayıs 1924'de, İstanbul'da başlayan Haliç
Konferansı ile gündeme getirildi. Ancak, görüşmelerde bir sonuca
varılamadı. Türkiye'nin Musul ve Süleymaniye bölgelerinin kendi
hudutları içinde kalmasında ısrar etmesi üzerine İngiltere, bu fikre
yanaşmadığı gibi, Hakkari bölgesinin de Irak'a bırakılmasını istedi.

6. 5 Haziran 1926 Ankara Antlaşması
1924-1926 Musul Sorunu
Hakkari sınırında düzenlemeler
Musul Lozan Antlaşmasında Türk- yapılacak.
İngiliz ilişkilerine bırakılmıştı. Konu 9 Musul Irak sınırında bırakılmıştır.
ay içinde çözülmezse Milletler Musul petrollerinin % 10’ u 25
cemiyeti devreye girecekti. yıllığına Türkiye’ye bırakılmıştır.
Musul sorunu devam ederken 13 İngiltere 500.000 sterlin vererek
Şubat 1925’te Şeyh Sait Ayaklanması pay sorununu çözmüştür.
çıktı. Musul bunalımı, Türkiye ile Sovyet
4 Mart 1925’te Takrir-i Sükun Rusya'yı birbirine yaklaştırmış, 17
Kanunu çıkarıldı. Aralık 1925'de Paris'te "Türk-Sovyet
Zor durumda kalan Türkiye 5 Dostluk ve Saldırmazlık Paktı"nın
Haziran 1926 Ankara Antlaşmasıyla imzalanmasına neden olmuştur.
Musul’u İngiltere mandasındaki Irak Türkiye’nin Milletler Cemiyetine
topraklarına bıraktı. girişi gecikmiştir.

7. 1926 Yabancı Okullar Sorunu
Türkiye bu sorunu iç mesele
olarak kabul etmiştir.
Türkiye’ye en fazla itiraz
eden devletler Fransa ve
Vatikan’dır
Yabancı okullarda Türkçe
Tarih ve Coğrafya dersleri
Türk öğretmenler tarafından
verilmesi kararlaştırılmıştır.

8. 1928 KELLOG PAKTI VE 1929 TÜRKİYENİN KELLOG PAKTINA ÜYE OLMASI
Türkiye; SSCB, Estonya, Letonya ve Litvanya’nın barışı koruma adına katıldığı
Litvinov Protokolünü imzaladı.1928
1929’da saldırmazlık antlaşması olan ve
ABD, SSCB,Belçika, Polonya, Çekoslovakya Almanya, İngiltere, Fransa gibi
devletlerin oluşturduğu Kellog Paktına üye olmuş ve barışa katkı sağlamıştır.
Özetle savaş lanetlenmiştir.

9. II. Dönem Dış Politika 1930-1938
Türkiye 1932’de Milletler
Cemiyetine üye oldu. Amaç dünya
barışına katkı sağlamaktır.
1933’te Almanya ve İtalya’nın
saldırgan politikaları üzerine Türkiye iki
ittifak antlaşması imzalamıştır.
1933’te Vagon-li olayı meydana
gelmiştir.
1933’te Bulgaristan’da yaşayan
Türklerin mezarları yağmalanmıştır.
İstanbul’da dev bir miting
düzenlenmiştir.
1934 Balkan Antantı ve 1937
Sadabat Paktı
Almanya ve İtalya’nın saldırgan
tutumu üzerine Boğazlar ve Hatay
sorunu çözülmüştür.
Türkiye Lozan’dan kalan sorunları
halledince aktif bir dış politika
izlemiştir.

10. Almanya ve İtalya’nın saldırgan tutumu Türkiye’nin dış
politikada ittifaklar kurmasına neden oldu.

11. 17 Nisan 1933 Razgrad Olayları
22 Şubat 1933 Vagon Lİ Olayı
Bulgaristan'ın Razgrad şehrindeki Türk
mezarlığının bir grup Bulgar tarafından 22 Şubat 1933'de şirketin telefonda
yerle bir edilmesiyle başlayan ve devam Türkçe konuşan memuru Naci Bey'e
eden süreçtir. Belçikalı müdür Jannoni, tarafından
İstanbul'da başta Milli Türk Talebe şirkette resmi dilin Fransızca olduğunu
Birliği'nin tertip ettiği büyük bir protesto belirterek, 25 kuruş para cezası ve 15
gösterisi düzenledi. gün işten uzaklaştırma cezalarını
Öğrencilerin İstanbul'daki Bulgar vermesiyle patlak verdi.
mezarlığına çelenk koyarak başlattığı Olay İstanbul’da protesto edildi.
gösteri daha sonra büyüdü. Şirketin içindeki Atatürk resmi alındı.
Olaylar 2 gün sürdü, birçok öğrenci ‘Vatandaş Türkçe Konuş’ kampanyası
gözaltına alındı. Basın öğrencilerin başlatıldı.
arkasında yer alan yazılar yazdıysa da Pera’da yabancı esnaf Türkçe isimler
MTTB kapatıldı. kullanmaya başladı.

12. 8 Temmuz 1937 Sadabad Paktı
Balkan Antantı 9 Şubat 1934
Sebepleri
Sebepleri
İtalya’nın Akdeniz’de saldırgan po-
Almanya ve İtalya’nın siyasi olarak
litika izlemesi
yayılmacı bir siyaset izlemesi
Musolinin Stratejik yerleri işgal
Balkanların siyasi olarak iki devlet
edeceğini duyurması
tarafından tehdit edilmesi
Ortadoğu coğrafyasının tehdit
Türkiye’nin batı sınırını güvence
altına girmesi
altına almak istemesi
Türkiye'nin doğu sınırını güvence
Türkiye’nin barışçı bir siyaset
altına almak istemesi
izlemesi
Yurtta sulh cihanda sulh ilkesinin
benimsenmesi
Bulgaristan’ın saldırgan politikası

13. Bulgaristan Suriye
Ve Ve
Arnavutluk Pakistan
katılmadı. katılmadı.
Türkiye
Türkiye
Yunanistan
Irak
Yugoslavya
İran
Romanya
Afganistan

14. 9 Şubat 1934 Balkan Antantı

16. Hatay
(Sancak Sorunu)
Almanya’nın Hitler ile birlikte saldırgan politika izlemesi Fransa’yı ürküttü.
Sınırlarının korunmasına önem veren Fransa sömürgelerden çekilme
politikası izlemeye başladı ve Suriye’den çekilirken Hatay’ı Suriye’ye bıraktı.
Türkiye bu duruma itiraz edip Milletler cemiyetine başvurdu.
Milletler Cemiyeti 2 Eylül 1938’de Hatay’ın bağımsız olmasına karar verdi.
Avrupa’daki bu gerginlik Fransa’nın Türkiye’ye yaptırım yapmasını
engelliyordu.
Türkiye Suriye’deki protestolara binaen sancak sınırına 40 bin asker yığmıştır.
Hatay Meclisi, 29 Haziran 1939’da Türkiye ile birleşme kararı aldı.
30 Haziran 1939’da Türkiye bu kararı kabul etti. Hatay ili Türkiye’ye bağlandı
Hatay sorununun çözümü, Atatürk’ün dış politikadaki başarısıdır