2. Que día é hoxe? Alguén pode pensar que en todos os lugares
do mundo é a mesma data pero non é así…
28 de Febreiro do 2012 29 de Febreiro do 2012
Os exipcios, os babilónicos, os maias,… necesitaron facer calendarios
para organizar a súa vida e aínda que algúns destes calendarios hoxe xa
non se utilizan, foron determinantes para o desenvolvemento das
civilizacións.
Queres consultar unha data noutro calendario? Entra en http://isotropic.org/date/
3. O tempo e os cultivos
A medida do tempo é unha preocupación do home
desde o principio dos tempos. Co desenvolvemento de
agricultura, fíxose necesario facer un calendario para
saber cando sementar, comezar a colleita,…
4. Baséanse no ceo e …
Todos podemos imaxinar que se empezou contando os
días e que a Lúa e as súas fases foron determinantes na
medida do tempo.
Día: tempo que tarda a terra en dar unha
volta completa sobre o seu eixe.
Semana: duración aproximada de cada fase
lunar (nova, crecente, chea e minguante).
Mes ou lunación: tempo entre lúas novas.
Aproximadamente 29,5 días.
Ano trópico: tempo que tarda a Terra en
dar unha volta completa ao sol.
Mentres no hemisferio sur o cuarto crecente parece
un C, no hemisferio norte parece un D.
Aproximadamente 365 días
5. A partir da observación do Sol, da Lúa, das estrelas e de como se
ían repetindo a súas posicións no ceo ao cabo do tempo, as grandes
civilizacións elaboraron os seus calendarios.
Temos entón:
- Calendarios solares, que se basean no tempo que tarda a Terra en
dar unha volta arredor do Sol.
- Lunares, baseados na repetición da Lúa Nova.
- Lunisolares, se tratan de combinar os dous sistemas.
Exipcio Babilonio Grego
Gregoriano Musulmán Hebreo
Azteca Chino
6. … nos “desexos” dos seus “moradores”
Pero non so a regularidade dos movementos da Terra
determinou a medida do tempo, senón que tamén os
gobernantes, e sobre todo, as relixións, o “ceo
espiritual”, influíron na elaboración dos calendarios.
A deusa grega
Hécate, de
tres cabezas,
é relacionada
por algúns
autores co
sacrificio de
animais que se
facía cada lúa
nova.
A marcha de Mahoma a
Deus da Sabiduría, Thot Medina marca o inicio do
calendario Musulmán
7. X
Calendario Exipcio
INICIO DO MES
ESTACIÓN MES (equivalencia actual
aprox.)
Dise que é o máis exacto e
Djewhty 21 de xullo
complexo dos primitivos.
Akhet - Paopi 20 de agosto
Baseábase nas crecidas do Nilo. OUTONO
Inundación
Athyr 19 de setembro
Fixáronse en que cada ano
Kheaik 19 de outubro
coincidían coa reaparición da
Tybi 18 de novembro
estrela Sirio (que eles chamaban
360 DÍAS
Mekhyr 18 de decembro
Sothis) no horizonte antes do INVERNO
Proyet –
Sementeira
amencer. Pnamenotu 17 de xaneiro
Pharmuthi 16 de febreiro
Xa usaban 3000 anos a. C., un
Pachons 18 de marzo
calendario de 365 días
repartidos en tres estacións de VERÁN Shemu Payni 17 de abril
Colleita
4 meses de 30 días e 5 días Epiphi 17 de maio
máis. Mesore 16 de xuño
Días Epagomenais: Nacemento de Osiris 16 de xullo
Nacemento de Horus 17 de xullo
Nacemento de Seth 18 de xullo
5 DÍAS
Nacemento de Isis 19 de xullo
Nacemento de Neftis 20 de xullo
Días nos que a deusa Nut puido dar a luz aos seus
fillos, despois da maldición de Ra.
8. Escribían as datas así:
1º- os anos desde a chegada ao trono do
faraón reinante;
2º- os símbolos correspondentes ao mes, a
estación ou o día, acompañados de o número
cardinal, e os títulos do faraón .
O ano 22, segundo mes de Proyet, día 23, baixo a maxestade do rei
do Alto e Baixo Exipto Menjeperra (Tutmosis III).
Tamén sabían que a duración real do “ano trópico” é
aproximadamente de 365.25 días, de maneira que eran conscientes
de que o seu calendario ía retrasándose. Calcularon que cada 1461
anos (1460 x 0, 25 = 365 ) o calendario retrasábase un ano, e
completaba un ciclo que eles chamaban período sótico.
9. Calendario Babilónico
Outro dos primeiros calendarios é o Babilónico, feito polas
civilizacións que habitaron os vales dos ríos Tigris e Éufrates, en
Mesopotamia.
Os sacerdotes babilónicos e sumerios usaban un calendario de tipo lunar con 12 lunacións de 30
días. E dicir, faltábanlle máis de 5 días para completar o ano trópico. Así que o cabo dalgúns
anos, o ”mes de arar” non coincidía coa época apropiada e houbo que facer axustes.
Os babilonios introduciron o Evolución do signo “deus/ceo” dende a etapa
sistema sesaxesimal coa HORA pictográfica á cuneiforme (as datas son a.C.)
de 60 minutos e o MINUTO de que nos sirve para ilustrar a relación entre o
60 segundos divino e o ceo e situarnos cronoloxicamente.
10. Calendario Grego
O calendario grego, copiado dos babilonios, constaba de 12 meses de 29 y
30 días alternativamente. A este ano de 354 días engadían un mes cada
certo tempo para intentar cadralo cas estacións.
Houbo varios intentos de ciclo que contivera un número exacto de anos
solares e lunisolares. O astrónomo Metón (século V a.C.) determinou que
facían falta 19 anos pero este Ciclo de Metón soamente se usou no
cómputo de datas de festividades relixiosas.
Non ía desencamiñado xa que 19 anos son poucas horas máis que e 235
lunacións (235 x 29,5 días =6932.5días, 6932,5:365 =19anos).
Este podería ser o rostro dun poeta chamado
Hesíodo (VII a.C.) que, na súa obra “Os traballos e os
días”, dá consellos sobre a vendima relacionándoa coa
posición das estrelas Orión e Sirio no ceo.
11. Calendarios Mesoamericanos
Os máis importantes son:
- O Calendario Maia
-O Calendario Azteca
Algúns estudosos din que
estes calendarios foron
herdanza doutras culturas
máis antigas como a
Olmeca.
12. Calendario Maia
A casta sacerdotal maia tiña coñecementos matemáticos e astronómicos que interpretaban dende
a súa visión relixiosa. Manexaban tres formas de medir o tempo:
•O calendario sagrado de 260 días (Tzolkin)
•O civil de 365 (Haab)
•A conta larga
Código de Dresde, libro escrito
en lingua maia que serviu para
desentrañar o código do seu Glifos do calendario
calendario.
13. Calendario Maia II
O Tzolkin usábase para marcar cerimonias
relixiosas, predicir a chegada e duración do
período de chuvia, ademais de períodos de
cacería e pesca, e tamén para facer predicións
do destino das persoas. Conta o tempo en ciclos
de 13 meses de 20 días cada un (13 x20=260 días).
O Haab era o calendario usado habitualmente.
A conta larga era resultado de complicados
cálculos considerando a Lúa, Venus, Marte,..
Soamente os sacerdotes-astrónomos o
manexaban e servía para determinar datas moi
importantes: unha guerra, unha coroación,…
Houbo interpretacións do Calendario Maia que afirmaban que a fin do mundo
sería no 2012. Sei que non estaban moi acertadas…
14. Calendario Azteca
O calendario Azteca está contido na chamada “Pedra do Sol” que é unha
escultura plana de 1 m de espesor, 3,5 m de lonxitude e un peso de 24
toneladas. Foi esculpida en 1479 pero á chegada dos conquistadores foi
enterrada e non se achou ata 1790.
Manexaban un ano de 365 días dividido en 18 “meses” de 20 días aos que
lle engadían 5 de mala sorte ao final do ano pero que eran de festa.
Parece que hai algún erro, non?
15. Calendario Musulmán
Iníciase coa marcha de Mahoma da Meca a Medina (Héxira) no ano 622. Son anos
lunares de 354 días con 12 meses, 6 de 29 e 6 de 30 días e, polo tanto, non garda
relación coas estacións. Os meses comezan co fin da lúa Nova e a aparición dun fío
de lúa que denominan “hilal”. Se, polo mal tempo, ese fío non se ve, retrasan o comezo
de mes ata 30 días.
O calendario islámico retrásase 11 días cada volta da terra ao sol. Os
musulmáns solucionan este problema establecendo ciclos de 30 anos. En
cada un destes ciclos, doce anos se consideran bisestos (un día máis).
De esta maneira, 33 anos musulmáns
equivalen a 32 años do noso calendario.(
33x354 + 12+ 1= 11683 = 32 x 365
De onde obtemos a seguinte fórmula para
pasar do ano musulmán ao noso :
G = H + 622 – (H/33)
Onde G = ano cristián (ano gregoriano)
H = ano musulmán (héxira)
Dedúcese de que 32(G-622) =33H
Calendario perpetuo musulmán
16. Calendario Musulmán II
Os días da semana, que comezan cando o sol
se pon, son sete:
al-áhad ( «o primeiro»), domingo
al-ithnáyn ( «o segundo»), luns
Os meses son: al-thalatha ( «o terceiro»), martes
MoHarran (30) , al-arba„a ( «o cuarto»), mércores
Safar (29), al-jamís ( « o quinto»), xoves
Rabi al Aual (o primeiro) (30) , al-yuma„a ( «a reunión»), venres. Chámase
Rabi al Ajir ou al zeni (o último ou segundo) (29) así porque é o día festivo, no que se fai a
, oración colectiva nas mesquitas.
Yumada al Aual (o primeiro) (30) , as-sabt ( «el sábat»), sábado
Yumada al Ajir (o último) (29),
Rayab (30),
Chaabán (29),
Ramadán (30),
Chaual (30),
Du al Qada (30) y
Du al Hiyah (29 ou 30) .
O mes máis importante é o noveno,
Ramadán, dedicado a Alá e no que non
comen nin beben ata chegar a noite.
17. Calendario Hebreo
É o Ciclo de Metón grego con modificacións, sobre todo, por
motivos relixiosos. Como os musulmáns, os días comezas coa posta
de sol. O seu día de descanso é o Sabbath (sábado).
Os meses son lunares, pero non se basean na
observación directa da Lúa, senón en táboas
precalculadas, que predín as fases lunares de un período
de 14000 años cun erro menor a un día. Os meses
comezan co Molad, é dicir, a Lúa Nova.
Os anos cóntanse dende a Era da Creación (iníciase,
segundo o noso calendario, arredor do 3760 a. C.). Os
anos ordinarios constan de 12 meses de 29 ó 30 días
alternativamente. En cada ciclo metónico, hai 7 anos
bisestos o que neste caso significa que engaden un mes
e un día.
18. Data no
Meses do ano
C. Gregoriano Algunhas festas Celébrase
5772
Ano 2011-2012
Ano novo. Orando na sinagoga, onde se toca o
Rosh Conmemora a shofár (corno de carneiro). Comidas
Yamim Noraim
Hashaná creación do mundo festivas con “jalá”. Comen mazás bañadas
Días do
TISHREI (días 1 e 2) como está narrado en mel, peixes e granadas. Non se
Do 21-08 ao 19-09 arrepenti-
30 días na Biblia. traballa.
mento (ou do
perdón)
Yom Kipur Día do Perdón e do O xaxún, a oración e a abstención dos
(día 10) arrepentimento sincero. praceres físicos. Non se traballa.
HESHVAN
Do 20-09 ao 19-10
30 días
KISLEV Festa das Luminarias
Do 20-10 ao 18-11 Préndese unha januquiá ou candelabro de
30 días
oito brazos (máis un maior). Na primeira
Jánuca noite unicamente o brazo maior e unha
do 25 de Kislev ao 2 (ó 3) de vela, e cada noite vaise engadindo unha
TEVET
Do 19-11 ao 17-12 Tíbet. vela, ata o último día no que se acende
29 días
completo. Este feito conmemora o milagre
de que un pouco de aceite durou oito días.
SHEVAT
Do 18-12 ao 16-01
30 días
ADAR I
Do 18-12 ao 16-01
30 días
ADAR II
Do 16-02 ao 15-03 Este ano tamén é bisesto para os hebreos polo que engaden este mes.
29 días
Saída do pobo hebreo de Exipto,
NISAN Pésaj Non se pode comer cereais fermentados.
Do 18-03 ao 14-04 relatada no libro do Éxodo da
30 días (Do 15 ao 22) Tómase pan ácimo.
Biblia
IYYAR
Do 15-04 ao 13-05
29 días
SIVAN
Do 14-05 ao 12-06
30 días
TAMMUZ
Do 13-06 ao 11-07
29 días
AV
Do 12-07 ao 10-08
30 días
ELUL
Do 11-08 ao 08-09
29 días
19. Calendario Chinés
O calendario chinés, usado hoxe en día para datar as actividades do campo e as
festas tradicionais, ten 12 meses de 29 ou 30 días. Para axustar cas estacións
engaden un mes cada 3 ou catro anos. Ademais consideran ciclos de 60 anos dándolle
a cada ano un nome formado combinando un Talo celestial (cifra das unidades; sen
tradución) e unha Pola Terreal (o resto da división por 12; nomes de animais).
Talo Pola Terreal
Celestial
1. jia 1. zi (rata)
2. yi 2. chou (boi)
3. bing 3. yin (tigre)
4. ding 4. mao (lebre)
5. wu 5. chen (dragón)
6. Ji 6. si (serpe)
7. geng 7. wu (cabalo)
8. xin 8. wei (ovella)
9. ren 9. shen (mono)
10. gui 10. you (galo)
2013=ano da serpe = ano 30 gui- si do ciclo 78 = 4711 (30 + 78x60 xa que os ciclos son 11. xu (can)
de 60 anos. Talo celestial=10; Pola Terreal=6 xa que 30 = 2x24 + 6 )
12. hai (porco)
20. Calendario Gregoriano
Pero en China e na maior parte do mundo, usamos o chamado Calendario
Gregoriano. Non é un calendario perfecto pero se adapta con relativa
sinxeleza aos movementos da terra.
Ata chegar a el, houbo que facer diferentes cambios. Uns para adaptarse
ao ritmo dos movementos da terra pero outros …
Países Datas
España, Italia e Portugal 1582
Inglaterra e as colonias 1752
norteamericanas
Suecia 1753
Xapón 1873
China 1912
Turquía 1917
Grecia 1923
Rusia 1940
O Papa Gregorio XIII Corea do Sur 1962
21. Bibliografía:
- HISTORIA DOS CALENDARIOS. Extraído do programa
"CALENDARIO REVOLUCIONARIO CR-207 B “ por Luis Carlos de Hita
Ledo
- Febreiro 2006: Historias del Calendario. Escrito por Jordi Guàrdia
(Universitat Politècnica de Catalunya) e as fontes citadas nese artigo.
-Wikipedia
-http://www.es.chabad.org/holidays/default_cdo/jewish/Jewish-
Holidays.htm
-http://www.slideshare.net/jucagra/fiestas-que-celebran-los-judos
