Tỷ giá hối đoái và quản lý tỷ giá hối đoái ở Việt Nam hiện nay

Download đề án, luận văn, báo cáo tốt nghiệp tại http://luanvan84.com

MỤC LỤC
Lời mở đầu 1
Nội dung
Chương 1: Tổng quan lý luận về tỷ giá hối đoái và chính sách tỷ
giá hối đoái 3
1.Tỷ giá hối đoái 3
1.1. Tỷ giá hối đoái là gì 3
1.2. Các loại tỷ giá trên thị trường 5
1.3 .Vai trò của tỷ giá hối đoái trong nền kinh tế mở 6
1.4. Các yếu tố cơ bản tác động đến tỷ giá hối đoái 8
1.5. Tầm quan trọng của tỷ giá hối đoái 9
2. Chính sách tỷ giá hối đoái và những tiền đề ,mục tiêu cho việc
hoạch định chính sách tỷ giá hối đoái 10
2.1 Chính sách tỷ giá hối đoái 10
2.2 Lựa chọn chế độ TGHĐ 12
Chương 2 Sự ảnh hưởng của chính sách tỷ giá hối đoái tới tốc
độ phát triển kinh tế của Việt Nam 21
1.Sự hình thành và vận động của tỷ giá cùng chính sách TGHĐ
trong giai đoạn trước tháng 3/1989 thời kế hoạch hoá , tập trung
kinh tế. 21
2. Sự vận động của tỷ giá và chính sách TGHĐ từ tháng 3/1989 đến
nay, thời kì nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường với định
hướng xã hội chủ nghĩa. 24
2.1. Giai đoạn từ 1989-1992. 24
2.2. Giai đoạn cố định tỷ giá 1993-1996 25
2.3. Giai đoạn từ tháng 7/1997 đến ngày 26/2/1999 30
2.4. Giai đoạn từ 26/2/1999 đến nay 33
Chương 3 Một số giải pháp và kiến nghị 34
1.Một số nhận định chung 34
2. Định hướng về điều hành chính sách tỷ giá của NHNNVN. 36
3.Một số giải pháp . 37
Kết luận 41

http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com

Tỷ giá hối đoái

LỜI MỞ ĐẦU
Với sự phát triển như vũ bão của nền kinh tế thế giới , các
mối quan hệ kinh tế trên mọi lĩnh vực của một nước ngày càng
được mở rộng ra các nước , do đó vấn đề thanh toán ,định giá , so
sánh ,phân tích đánh giá về mặt giá trị và hiệu quả trở nên phức tạp
hơn nhiều . Đơn vị thanh toán không chỉ là tiền tệ trong nước mà
còn phải sử dụng các loại ngoại tệ khác nhau liên quan đến việc trao
đổi tiền của nước khác . Tiền của mỗi nước được quy định theo
pháp luật của nước đó và đặc điểm riêng của nó ,vì vậy phát sinh
nhu cầu tất yếu là phải so sánh giá trị ,sức mua của đồng tiền trong
nước với ngoại tệ và giữa các ngoại tệ với nhau . Hoạt động chuyển
đổi đồng tiền này thành đồng tiền khác trong quá trình quan hệ giữa
các nước nhóm nước với nhau đã làm nảy sinh phạm trù tỷ giá hối
đoái

Tỷ giá hối đoái là một phạm trù kinh tế nhạy cảm và rất phức
tạp . Kinh tế thị trường thường xuyên vận động thì tỷ giá hối đoái
cũng như những hiện tượng kinh tế khác biến động là lẽ tất nhiên
,là hợp với quy luật vận động của sự vật ,của hiện tượng . Tuy
nhiên những diễn biến có tính bất thường , khác lạ của hiện tượng
kinh tế tất phải do những nguyên nhân ,hoặc do những trục trặc nào
đó làm cho hiện tượng kinh tế đó diễn ra “chệch hướng” theo logic
bình thường . Điều đó làm chúng ta phải thận trọng xem xét các
nguyên nhân từ mọi phía,một cách toàn diện để có nhận thức , quan
điểm đúng đắn , làm cơ sở tin cậy cho việc điều chỉnh các hoạt
động thực tiễn …

Nghiên cứu sự vận động của tỷ giá hối đoái là một vấn đề phức
tạp nhưng cũng đầy mới mẻ và hấp dẫn , nhất là trong bối cảnh nền


kinh tế phát triển và vận động không ngừng .Do đó , để lựa chọn đề
tài nghiên cứu trong đề án môn học Lý thuyết Tài chính - Tiền tệ ,

tôi đã lựa chọn việc tìm hiểu về "Tỷ giá hối đoái và quản lý tỷ giá
hối đoái ở Việt Nam hiện nay"

Cơ cấu bài viết gồm 3 chương :

Chương 1 Tổng quan lý luận về tỷ giá hối đoái và chính sách tỷ
giá hối đoái

Chương 2 Sự ảnh hưởng của chính sách tỷ giá hối đoái tới tốc
độ phát triển kinh tế của Việt Nam

Chương 3 Một số giải pháp và kiến nghị


NỘI DUNG

Chương 1

TỔNG QUAN LÝ LUẬN VỀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI VÀ CHÍNH
SÁCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI.

1. Tỷ giá hối đoái.

1.1 Tỷ giá hối đoái là gì?

Khái niệm của tỷ giá hối đoái rất phức tạp có thể tiếp cân nó
từ những góc độ khác nhau.

Xét trong phạm vi thị trường của một nước ,các phương tiện
thanh toán quốc tế được mua và bán trên thị trường hối đoái bằng
tiền tệ quốc gia của một nước theo một tỷ giá nhất định .Do đó có
thể hiểu tỷ giá là giá cả của một đơn vị tiền tệ một được biểu hiện
bằng số lượng đơn vị tiền tệ của nước khác hay là bằng số lượng
ngoại tệ nhận được khi đổi một đơn vị nội tệ hoặc bằng số lượng
nội tệ nhận được khi đổi một đơn vị ngoại tệ .Các nước có giá trị
đồng nội tệ thấp hơn giá trị ngoại tệ thường sử dụng cách thứ hai
.Chẳng hạn ở Việt Nam người ta thường nói đến số lượng đồng
Việt nam nhận được khi đổi một đồng USD ,DEM hay một FFR …
Trong thực tế ,cách sử dụng tỷ giá như vậy thuận lợi hơn .Tuy
nhiên trong nghiên cứu lý thuyết thì cách định nghĩa thứ nhất thuận
lợi hơn


Tỷ giá hối đoái còn được định nghĩa ở khía cạnh khác ,đó là
quan hệ so sánh giữa hai tiền tệ của hai nước với nhau . Một đồng
tiền hay một lượng đồng tiền nào đó đổi được bao nhiêu đồng tiền
khác được gọi là tỷ lệ giá cả trao đổi giữa các đồng tiền với nhau
hay gọi tắt là tỷ giá hối đoái hay ngắn gọn là tỷ giá .Như vậy ,trên
bình diện quốc tế ,có thể hiểu một cách tổng quát : tỷ giá hối đoái là
tỷ lệ giữa giá trị của các đồng tiền so với nhau.

Tỷ giá dùng để biểu hiện và so sánh những quan hệ về mặt
giá cả của các đồng tiền các nước khác nhau . Có hai loại giá : giá
trong nước (giá quốc gia ) phản ánh những điều kiện cụ thể của sản
xuất trong một nước riêng biệt ,và giá ngoại thương ( giá quốc tế )
phản ánh những điều kịên sản xuất trên phạm vi thế giới . Do phạm
vi ,điều kiện sản xuất cụ thể trong mỗi nước và trên phạm vi thế
giới khác nhau nên hàng hoá có hai loại giá : giá quốc gia và giá
quốc tế . Giá trị quốc gia được biểu hiện dưới hình thức giá cả trong
nước bằng đơn vị tiền tệ của nước đó . Giá trị quốc tế biểu hiện qua
giá cả quốc tế bằng các ngoại tệ trên thị trường thế giới .Tiền tệ là
vật ngang giá chung của toàn bộ khối lượng hàng hoá và dịch vụ
trong nước . Vì vậy trong sức mua của đồng tiền được phản ánh đầy
đủ các quan hệ tái sản xuất trong nước đó ,hay nói cách khác ,sức
mua của một đồng tiền do mức giá cả của toàn bộ các loại hàng hoá
dịch vụ trong nước đó quyết định.Tỷ giá thể hiện sự tương quan
giữa mặt bằng giá trong nước và giá thế giới . Do sự khác nhau giữa
hai loại giá cả trong nước và giá cả thế giới mà tiền tệ vừa làm
thước đo giá trị quốc gia vừa làm thước đo giá trị quốc tế. Trong
các hoạt đọng kinh tế đối ngoại khi tính đến vấn đề hiệu quả kinh tế
,thì phảI thường xuyên so sánh đối chiếu hai hình thức giá cả với
nhau : giá quốc gia và giá quốc tế . Muốn thế phải chuyển từ đồng
tiền này sang đồng tiền khác , phải so sánh giá trị đồng tiền trong


nước với ngoại tệ thông qua công cụ tỷ giá .Tỷ giá dùng để tính
toán và thanh toán xuất , nhập khẩu ( không dùng để ổn định giá
hàng hoá sản xuất trong nước ) . Tỷ giá hàng xuất khẩu là lượng
tiền trong nước cần thiết để mua một lượng hàng xuất khẩu tương
đưong với một đơn vị ngoại tệ .Tỷ giá hàng nhập khẩu là số lượng
tiền trong nước thu được khi bán một lượng vàng nhập khẩu có giá
trị một đơn vị ngoại tệ.

Tỷ giá là tỷ lệ so sánh giữa các đồng tiền với nhau . Do đó
muốn so sánh giá trị giữa các đồng tiền với nhau ,cần phải có vật
ngang giá chung làm bản vị để so sánh .Tiền tệ là vật ngang giá
chung để biểu hiện giá trị của các hàng hoá ,nhưng giờ đây đến lượt
cần so sánh giá cả giữa các đồng tiền với nhau lại phải tìm một vật
ngang giá chung làm bản vị để so sánh.

1.2. Các loại tỷ giá thông dụng trên thị trường

Để nhận biết được tác động của tỷ giá hối đoái đối với các
hoạt động của nền kinh tế nói chung ,hoạt động xuất nhập khẩu nói
riêng ,người ta thường phân loại tỷ giá theo các tiêu thức sau đây :

* Dựa trên tiêu thức là đối tượng quản lý :

Tỷ giá chính thức : đây là loại tỷ giá được biết dến nhiều
nhất và là tỷ giá được nêu trên các phương tiện thông tin đại chúng
do ngân hàng công bố chính thức trên thị trường để làm cơ sở tham
chiếu cho các hoạt động giao dịch , kinh doanh ,thống kê…

Tỷ giá thị trường : tỷ giá được hình thành thông qua các
giao dịch cụ thể của các thành viên thị trường .

Tỷ giá danh nghĩa : là tỷ lệ giữa giá trị của các đồng tiền so
với nhau ,đồng này đổi được bao nhiêu đồng kia .


Tỷ giá thực: là tỷ giá phản ánh tương quan giá cả hàng
hoá của hai nước được tính theo một trong hai loại tiền của hai
nước đó hoặc là giá trị tính bằng cùng một đồng tiền của hàng xuất
khẩu so với giá hàng nhập khẩu..v.v..

* Dựa trên kỹ thuật giao dịch : cơ bản có hai loại tỷ giá :

Tỷ giá mua/bán trao ngay, kéo theo việc thay đổi ngay các
khoản tiền

Tỷ giá mua/bán kỳ hạn ,kéo theo việc trao đổi các khoản
tiền vào một ngày tương lai xác định.

Bên cạnh đó ,trong quá trình theo dõi hoạt động kinh
doanh của ngân hàng ,người ta còn đưa ra các khái niệm tỷ giá :

Tỷ giá điện hối : tức là tỷ giá chuyển ngoại hối bằng điện
,thường được niêm yết tại ngân hàng . Tỷ giá điện hối là tỷ giá cơ
sở để xác định các loại tỷ giá khác.

Tỷ giá thư hối : là tỷ giá chuyển ngoại hối bằng thư .

Tỷ giá của sec và hối phiếu trả tiền ngay : được mua và
bán theo một tỷ giá mà cơ sở xác định nó bằng tỷ giá điện hối trừ đi
số tiền lãi của giá trị toàn bộ của sec và hối phiếu phát sinh theo số
ngày cần thiết của bưu điện để chuyển sec từ nước này sang nước
khác và theo số ngày kể từ lúc ngân hàng bán hối phiếu đến lúc hối
phiếu được trả tiền .

Tỷ giá hối phiếu có kỳ hạn bằng tỷ giá điện hối trừ đi số
tiền lãi phát sinh tính từ lúc ngan hàng bán hối phiếu đến lúc hối
phiếu đó được trả tiền .Thời hạn này thường là bằng thời hạn trả
tiền ghi trên hối phiếu cộng với thời gian chuyển tờ hối phiếu đó từ
ngân hàng bán hối phiếu đến ngân hàng đồng nghiệp của nó ở nước


của con nợ hối phiếu .Thông thường lãi suất được tính theo mức lãi
suất của nước mà đồng tiền được ghi trên hối phiếu.

1.3. Vai trò của tỷ giá hối đoái trong nền kinh tế mở .

Đối với từng quốc gia hay nhóm quốc gia ( nếu có sự liên
kết và có đồng tiền chung ) thì tỷ giá hối đoái mà họ quan tâm hàng
đầu chính là tỷ giá giữa đồng tiền của chính quốc gia đó ,hay nhóm
các quốc gia đó (đòng nội tệ) với các đồng tiền của các quốc gia
khác ( các đồng ngoại tệ) Tỷ giá giữ vai trò quan trọng đối với mọi
nền kinh tế.Sự vận động của nó có tác động sâu sắc mạnh mẽ tới
mục tiêu,chính sách kinh tế vĩ mô của mỗi quốc gia thể hiện trên
hai điểm cơ bản sau :

Thứ nhất, TGHĐ và ngoại thương:Tỷ giá giữa đồng nội tệ
và ngoại tệ là quan trọng đối với mỗi quốc gia vì trước tiên nó tác
động trực tiếp tới giá cả hàng hoá xuất nhập khẩu của chính quốc
gia đó.Khi đồng tiền của một quốc gia tăng giá(Tăng trị giá so với
đồng tiền khác)thì hàng hoá nước đó ở nước ngoài trở thành đắt hơn
và hàng hoá nước ngoài tại nước đó trở nên rẻ hơn.Ngược lại khi
đồng tiền một nước sụt giá,hàng hoá của nước đó tại nước ngoài trở
nên rẻ hởn trong khi hàng hoá nước ngoài tại nước đó trở nên đắt
hơn(các yếu tố khác không đổi).Tỷ giá tác động đến hoạt động xuất
nhập khẩu vì vậy nó tác động tới cán cân thanh toán quốc tế,gây ra
thâm hụt hoặc thặng dư cán cân.

Thứ hai,TGHĐ và sản lượng, công ăn việc làm, lạm phát.Tỷ
giá hối đoái không chỉ quan trọng là vì tác động đến ngoại
thương ,mà thông qua đó tỷ giá sẽ có tác động đến các khía cạnh
khác của nền kinh tế như mặt bằng giá cả trong nước ,lạm phát khả
năng sản xuất , công ăn việc làm hay thất nghiệp…


Với mức tỷ giá hối đoái 1USD =10500VND của năm 1994
thấp hơn mức 1USD = 13500VND của năm 1998 ,tức tiền Việt
Nam sụt giá và nếu giả định mặt bằng giá thế giới không đổi ,thì
không chỉ có xe con khi nhập khẩu tính thành tiền Việt Nam tăng
giá mà còn làm tất cả các sản phẩm nhập khẩu đều rơi vào tình
trạng tương tự và trong đó có cả nguyên vật liệu ,máy móc cho sản
xuất . Nếu các yếu tố khác trong nền kinh tế là không đổi,thì điều
này tất yếu sẽ làm mặt bằng giá cả trong nước tăng lên . Nếu tỷ giá
hối đoái tiếp tục có sự gia tăng liên tục qua các năm ( đồng nội tệ
Việt Nam liên tục mất giá ) có nghĩa lạm phát đã tăng . Nhưng bên
cạnh đó , đối với lĩnh vực sản xuất chủ yếu dựa trên nguồn lực
trong nước ,thì sự tăng giá của hàng nhập khẩu sẽ giúp tăng khả
năng cạnh tranh cho các lĩnh vực này , giúp phát triển sản xuất và từ
đó có thể tạo thêm công ăn việc làm , giảm thất nghiệp ,sản lượng
quốc gia có thể tăng lên . Ngược lại , nếu các yếu tố khác không đổi
thì lạm phát sẽ giảm ,khả năng cạnh tranh của các lĩnh vực trong
nước cũng có xu hướng giảm ,sản lượng quốc gia có thể giảm ,thất
nghiệp của nền kinh tế có thể tăng lên … nếu tỷ gá hối đoái giảm
xuống ( USD giảm giá hay VND tăng giá )


1.4. Những nhân tố tác động tới tỷ giá:

Về dài hạn có 4 nhân tố tác động tới tỷ giá :Năng suất lao
động,mức giá cả tương đối ở thị trường trong nước,thuế quan và
hạn mức nhập khẩu,ưa thích hàng nội so với hàng ngoại.

- Năng suất lao động(NSLĐ)trong nước đóng một vai trò
quan trọng trong việc ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái của đồng nội
tệ.NSLĐtrong nước tăng lên tương đối so với nước ngoài, đồng
nghĩa với việc các nhà kinh doan có thể hạ giá thành sản phẩm,dich
vụ của mình tương đối so với hàng ngoại nhập,dẫn đến sự gia tăng
mức cầu của hàng nội dịa so với hàng ngoại nhập,làm cho hàng nội
địa vẫn bán tốt khi giá đồng nội tệ tăng lên(TGHĐ)giảm xuống và
ngược lại. Thực tế trên thị trường thế giớiTGHĐ của đồng tiền phụ
thuộc rất khăng khít vào NSLĐ tương đối của nước đó.Một nền
kinh tế phát triển có NSLĐ cao trong thời kì nào đó thường sẽ ảnh
hưởng trực tiếp đến sự tăng giá của đồng tiền nước đó.

- Mức giá tương đối ở thị trường trong nước là nhân tố quan
trọng ảnh hưởng trực tiếp đếnTGHĐ.Theo thuyết mức giá cả tương
đối,khi mức giá cả hàng nội địa tăng tương đối so với hàng ngoại
nhập thì cầu của hàng nội địa sẽ giãmuống và đồng nội địa có xu
hướng giảm giá để cho hàng nội bán được tốt hơn và ngược lại nó
sẽ làm đồng nội tệ có xu hướng tăng giá,bởi vì hàng nội đíãe vấn
bán tốt ngay cả với giá trị cao hơn của đồng nội tệ.

- Thuế quan và hạn mức nhập lhẩu là những công cụ kinh tế
mà chính phủ dùng để điều tiết và hạn chế nhập khẩu.Chính công
cụ này nhiều hay ít đã tác động và làm tăng giả cảcủa hàng ngoại
nhập,làm giảm tương đối nhu cầu với hàng nhập khẩu, góp phần
bảo hộ và khuyến khích tiêu dùng hàng sản xuất trong nước.Những
công cụ mà nhà nước dùng để hạn chế nhập khẩu sẽ ảnh hưởng và


làm cho tỷ giá hối đoái của đồng nội tệ có xu hướng giảm về lâu
dài.

- Ưa thích hàng nội so với hàng ngoại. Nếu sự ham thích của
người nước ngoài về mặt hàng trong nước tăng lên thì cầu về hàng
nội sẽ tăng lên làm đồng nội tệ tăng giá,bởi hàng nội địa vẫn bán
được nhiều ngay cả với giá cao hơn của đồng nội tệ.Cầu đối với
hàng xuất của một nước tăng lên làm cho đồng tiền nước đó giảm
giá.

1.5. Tầm quan trọng của tỷ giá.

Bất kì một quốc gia nào cũng luôn luôn tìm cách để đạt được
hai mục tiêu lớn của nền kinh tế : Đó là mục tiêu cân bằng ngoại
(cân băng ngoại thương) và mục tiêu cân bằng nội(cân bằng sản
lượng,công ăn việc làm và lạm phát)

Ta biết rằng, tỷ giá tác động đến giá cả tương đối của hàng
hoá trong nước và hàng hoá nước ngoài . Khi đồng tiền của một
nước tăng giá ( Tăng giá trị so với đồng tiền khác ) thì hàng hoá
nước đó tại nước ngoài trở lên đắt hơn và hàng hoá nước ngoài trở
lên rẻ hơn(giá nội địa tại hai nước giữ nguyên ) . Ngược lại, khi
đồng tiền của một nước sụt giá , hàng hoá nước đó tại nước ngoài
trở lên rẻ hơn trong khi hàng hoá nước ngoài tại nước đó trở lên đắt
hơn.

Từ đó tỷ giá ảnh hưởng tới quá trình sản xuất và xuất nhập
khẩu của các quốc gia và trở thành yếu tố chính ảnh hưởng tới việc
thực hiện 2 mục tiêu lớn của nền kinh tế . Điều này có thể nhận thấy
một cách rõ ràng khi xem xét nền kinh tế Việt Nam. Hiện nay,đồng
VND đang được coi là tăng giá tương đối so với các đồng tiền trong
khu vực ( do đồng tiền của các nước này giảm giá so với đồng USD
) nên giá cả của hàng Việt Nam trên thị trường quốc tế đang cao


hơn so với hàng hoá cùng chủng loại của các nước trong khu vực
dẫn đến bị cạnh tranh một cách gay gắt và thực tế là tổng kim ngạch
xuất khẩu của nước ta trong năm 2000 và mấy tháng đầu năm 2001
là không tăng mà có tăng thì cũng chỉ tăng một lượng nhỏ.

2. Chính sách tỷ giá hối đoái và những tiền đề, mục tiêu
cho việc hoạch định chính sách tỷ giá hối đoái.

2.1. Chính sách tỷ giá hối đoái .

2.1.1 Khái niệm:

Chính sách TGHĐ là một hệ thống các công cụ dùng để tác
động tới cung cầu ngoại tệ trên thị trường từ đó giúp điều chỉnh tỷ
giá hối đoái nhằm đạt tới những mục tiêu cần thiết.

Về cơ bản , chính sách tỷ giá hối đoái tập trung chú trọng vào hai
vấn đề lớn là : vấn đề lựa chọn chế độ ( hệ thống ) tỷ giá hối đoái
( cơ chế vận động của tỷ giá hối đoái ) và vấn đề điều chỉnh tỷ giá
hối đoái .

2.1.2. Mục tiêu của chính sách tỷ giá hối đoái

Trong nền kinh tế mở động cơ hoạch định chính sách là
những mục tiêu cân đối bên trong và bên ngoài .Trong khi đó tỷ giá
hối đoái lại là một yếu tố có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến
những cân đối này nên việc hoạch định những chính sách tỷ giá
phải trực tiếp nhắm đến hai mục tiêu này.

Trên đây là hai nhóm mục tiêu cơ bản mà chính sách tỷ
giá cuối cùng phải hướng đến .Tuy nhiên trong giai đoạn nhất định
nào đó , chính sách tỷ giá cũng có thêm những mục tiêu cụ thể
như : thường xuyên xác lập và duy trì mức tỷ giá cân bằng , duy trì
và bảo vệ giá trị đồng nội tệ, tiến tới thực hiện đầy đủ chức năng


của đồng tiền ( bao gồm việc thực hiện khả năng chuyển đổi của
đồng tiền) ,gia tăng dự trữ ngoại tệ..

Bây giờ sẽ lần lượt xem xét hai mục tiêu : cân bằng nội
và cân bằng ngoại.

* Mục tiêu cân bằng nội : Là trạng thái ở đó các nguồn
lực của một quốc gia được sử dụng đầy đủ, thể hiện ở sự toàn dụng
nhân công và mức giá cả ổn định. Mức giá biến động bất ngờ có tác
động xấu đến các khoản tín dụng và đầu tư. Chính phủ cần ngăn
chặn các đợt lên hay xuống phát triển đột ngột của tổng cầu để duy
trì một mức giá cả ổn định, có thể dự kiến trước được. Vì vậy, tỷ
giá hối đoái được xem như là một công cụ đắc lực, hỗ trợ hiệu quả
cho Chính phủ trong việc điều chỉnh giá cả, đặc biệt là trong nền
kinh tế, xu thế hội nhập quốc tế như hiện nay.

* Mục tiêu cân bằng ngoại : Khái niệm "cân bằng ngoại"
khó xác định hơn nhiều so với "cân bằng nội", nó chủ yếu là sự cân
đối trong "tài khoản vãng lai". Trên thực tế người ta không thể xác
định được "tài khoản vãng lai" nên cân bằng, thâm hụt hay thặng dư
bao nhiêu chỉ có thể thống nhất rằng: không nên có một sự thâm hụt
hay thặng dư quá lớn mà thôi. Tuỳ thuộc vào điều kiện kinh tế,
chính trị xã hội của một quốc gia mà Chính phủ phải có cách để
điều chỉnh tỷ giá hối đoái của họ cho phù hợp, hiệu quả, chủ yếu tác
động vào các hoạt động xuất nhập khẩu và đầu tư xuyên quốc gia.

2.1.3. Các công cụ của chính sách tỷ giá hối đoái.

- Phương pháp lãi suất chiết khấu : Đây là phương pháp
thường sử dụng để điều chỉnh tỷ giá hối đoái trên thị trường.Với
phương pháp này, khi tỷ giá hối đoái đạt đén mức báo động cần
phải can thiệp thì NHTƯ nâng cao lãi suất chiết khấu . Do lãi suất
chiết khấu tăng nên lãi suất trên thị trường cũng tăng lên . Kết quả


là vốn vay ngắn hạn trên thị trường thế giới sẽ dồn vào để thu lãi
suất cao hơn . Nhờ thế mà sự căng thẳng về nhu cầu về ngoại tệ sẽ
bớt đi , làm cho tỷ giá không có cơ hội tăng nữa. Lãi suất do quan
hệ cung cầu của vốn vay quyết định . Còn tỷ giá thì do quan hệ
cung cầu về ngoại tệ quyết định . Điều này có nghĩa là những yếu tố
để hình thành tỷ giá và lãi suất là không giống nhau , do vậy mà
biến động của lãi suất không nhất thiết kéo theo sự biến động của tỷ
giá.

- Các nghiệp vụ của thị trường hối đoái : Thông qua các
nghiệp vụ mua bán ngoại tệ điều chỉnh tỷ giá hối đoái là một trong
những biện pháp quan trọng nhất của nhà nước để giữ vững ổn định
sức mua của đồng tiền quốc gia . Đây là biện pháp trực tiếp tác
động vào tỷ giá hối đoái . Việc mua bán ngoại tệ được thực hiện
trên nguyên tắc diễn biến giá cả ngoại tệ trên thị trường và ý đồ can
thiệp mang tính chất chủ quan của nhà nước . Việc can thiệp này
phải là hành động có cân nhắc, tính toán những nhân tố thực tại
cũng như chiều hướng phát triển trong tương lai của kinh tế, thị
trường tiền tệ và giá cả.

- Quỹ dự trữ bình ổn hối đoái : Nguồn vốn để hình thành quỹ
dự trữ bình ổn hối đoái thường là : phát hành trái khoán kho bạc
bằng tiền quốc gia . Khi ngoại tệ vào nhiều,thì sử dụng quỹ này để
mua nhằm hạn chế mức độ mất giá của đồng ngoại tệ .Ngược lại ,
trong trường hợp vốn vay chạy ra nước ngoài quỹ bình ổn hối đoái
tung ngoại tệ ra bán và tiếp tục mua các trái khoán đã phát hành để
ngăn chặn giá ngoại tệ tăng .Theo phương pháp này , khi cán cân
thanh toán quốc tế bị thâm hụt , quỹ bình ổn hối đoái sẽ đưa vàng ra
bán thu ngoại tệ về để cân bằng cán cân thanh toán , khi ngoại tệ và
nhiều , quỹ sẽ tung vàng ra bán thu về đồng tiền quốc gia để thu
ngoại tệ nhằm duy trì sự ổn định tỷ giá hối đoái.


2.2. Lựa chọn chế độ TGHĐ

2.2.1. Các chế độ tỷ giá hối đoái

2.2.1.1Chế độ tỷ giá hối đoái cố định

2.2.1.1.1 Chế độ đồng giá vàng (1880 - 1932):

Sau một quá trình phát triển lâu dài, tiền thống nhất từ các dạng
sơ khai thành hai loại: vàng và bạc sau đó cố định ở vàng. Chế độ
bản vị vàng là chế độ ở đó, vàng đóng vai trò là vật ngang giá
chung, chỉ có tiền đúc bằng vàng hoặc dấu hiệu của nó mới có thể
đổi lấy nó. Theo đó, đồng tiền của các nước được đổi trực tiếp ra
vàng, tỷ giá hối đoái được hình thành trên cơ sở so sánh hàm lượng
vàng của các đồng tiền, sự so sánh đó được gọi là ngang giá vàng
(gold parity).

Ví dụ: 1 GBP = 5 USD có nghĩa là: 1GBP có chứa "một hàm
lượng vàng" tương đương với 5 lần hàm lượng vàng của 1 USD.
Nói cách khác, ngang giá vàng của GBP so với USD là: GBP/USD
= 5.

Trong chế độ bản vị vàng, khi việc đúc tiền vàng , đổi tiền ra
vàng và xuất nhập khẩu vàng được thực hiện tự do thì tỷ giá hối
đoái tách khỏi ngang giá vàng là rất ít vì nó bị giới hạn bởi các
điểm vàng. Thực hiện xuất nhập khẩu vàng sẽ quay quanh "điểm
vàng". Giới hạn lên xuống của tỷ giá hối đoái là ngang giá vàng
cộng (hoặc trừ) chi phí vận chuyển vàng giữa các nước hữu quan.
Điểm cao nhất của tỷ giá hối đoái gọi là "điểm xuất vàng" vì vượt
quá giới hạn này, vàng bắt đầu "chảy ra khỏi nước". Điểm thấp nhất
của tỷ giá hối đoái là "điểm nhập vàng" vì xuống dưới giới hạn này,
vàng bắt đầu "chảy vào trong nước".

Nhờ có đặc điểm trên, chế độ bản vị vàng có tính ổn định
cao, tiền tệ không bị mất giá, tỷ giá ít biến động, cán cân thương


mại tự động cân bằng. Chế độ này có khả năng tự điều tiết khối
lượng tiền tệ trong lưu thông mà không cần đến sự can thiệp của
Nhà nước, do đó nó có tác động tích cực đối với nền kinh tế tư bản
chủ nghĩa trong giai đoạn đầu phát triển. Đây cũng là thời kỳ phát
triển rực rỡ của thương mại quốc tế.

Tuy nhiên chế độ bản vị vàng tồn tại không lâu, đến 1914 nó
sụp đổ do hàng loạt các nguyên nhân sau:

- Do xu thế phát triển kinh tế thế giới không đồng đều khiến
cho một số nước công nghiệp phát triển ngày càng giàu lên, dự trữ
vàng lớn do xuất khẩu được nhiều hàng hoá. Còn ở các nước kém
phát triển kho vàng ngày càng cạn kiệt do phải nhập khẩu hàng hoá.
Do đó, thế giới được chia thành hai khối: các nước kinh tế phát
triển và các nước kinh tế kém phát triển.

- Lạm hành việc phát hành tiền vàng, các Chính phủ đã chi
tiêu quá lớn dẫn đến việc dự trữ vàng trong kho nhà nước không đủ
để đảm bảo cho việc đổi tiền phù hiệu ra tiền vàng, làm cho công
chúng có tâm lý sử dụng tiền phù hiệu và cất tiền vàng đi. Ai có
vàng không đúc tiền vàng nữa mà dùng để đổi lấy tiền phù hiệu.
Dẫn đến tiền phù hiệu được lưư thông rộng rãi trên cơ sở ngang giá
vàng. Các nước kinh tế phát triển có đồng tiền được coi là tiền chủ
chốt. Các nước kinh tế kém phát triển có đồng tiền được coi là tiền
phụ thuộc. Tiền phụ thuộc đến với tiền chủ chốt sẽ đến được với
vàng. Vì chỉ tiêu tiền phù hiệu nên các nước lớn đã phát hành một
lượng tiền phù hiệu lớn để thao túng kinh tế, chính trị, vơ vét của
cải, tài nguyên, xâm chiếm thuộc địa ở các nước kém phát triển.
Khi lượng tiền phù hiệu ở trong lưu thông quá lớn thì nó trở lại để
đổi lấy tiền vàng sẽ không có lượng vàng đủ lớn để đúc tiền vàng
nữa.


Mạt khác, trước đại chiến thế giới I, chính phủ các nước chạy
đua vũ trang đã timg mọi cách vơ vét vàng, vì thế lượng vàng trong
lưu thông giảm mạnh, các dấu hiệu tiền tệ, tiêng giấy tăng lên, đến
khi chiến tranh thế giới năm 1914 bùng nổ, chế đọ bản vị vàng tan
vỡ. Các nước bắt đầu áp dụng các hình thức biến tướng của ngang
giá vàng là chế độ bản vị vàng thoi và chế độ bản vị vàng hối đoái.
Các chế độ này không có tính chất ổn định như chế độ bản vị tiền
vàng trước năm 1914. Đến năm 1923, Anh kêu gọi các nước thực
hiện lại chế độ bản vị vàng nhưng không nước nào tham gia. Năm
1925, Anh đơn phương thực hiện lại chế độ bản vị vàng, các nước
cùng nhau phá giá đồng tiền của mình mua GBP, đổi lấy vàng gây
nên nạn chảy máu vàng ở Anh. Năm 1931, Anh buộc phải xoá bỏ
chế độ đồng giá vàng - bảng Anh.

Đến cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới năm 1929 - 1933 đã
đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chế độ bản vị vàng dưới mọi
hình thức và điều đó cũng có nghĩa là đánh dấu sự kết thúc của thời
kỳ tỷ giá hối đoái ổn định và sức mua của đồng tiền được giữ vững.

2.2.1.1.2. Chế độ tỷ giá cố định theo thoả ước Bretton Woods
(1946 - 1971)

Nhằm ổn định lại sự phát triển thương mại quốc tế và thiết lập
một trật tự thế giới mới sau thế chiến thứ hai, Mỹ, Anh và 42 nước
đồng minh đã họp hội nghị tại Bretton Woods (Mỹ) tháng 7/1944
để bàn bạc xây dựng hệ thống tiền tệ và thanh toán chung. Hội nghị
được đánh giá là hội nghị thành công nhất thế kỷ. Tại đây 56 nước
ký tên hiệp định chấp nhận thành lập Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF),
Ngân hàng Thế giới (WB) và một chế độ tỷ giá hối đoái mới. Theo
chế độ này, các nước cam kết duy trì giá trị đồng tiền của mình theo
đồng USD hoặc theo nội dung vàng trong phạm vi biến động không
quá ± 1% tỷ giá đăng ký chính thức tại quỹ. Nếu các nước tự thay


đổi tỷ giá mà không được sự đồng ý của IMF thì sẽ bị phạt cấm
vận. NHTW các nước phải can thiệp vào thị trường tiền tệ nước
mình để giữ cho tỷ giá nước mình không thay đổi bằng cách mua
bán đồng USD. Điều này cũng có nghĩa là các nước phải cùng nhau
bảo vệ giá trị cho đồng USD. Đổi lại, Mỹ cam kết ổn định giá vàng
ở mức 35USD/ounce vàng ( biến động giá cả không quá 24
cent/ounce). USD là đồng tiền chủ chốt số 1 với tiêu chuẩn giá cả
1USD = 0,88714 gram vàng.

Ví dụ: Trên cơ sở so sánh hàm lượng vàng: 1USD = 5,55
FRF thì NHTW Pháp phải duy trì tỷ giá ở mức 1USD = 5,4945 FRF
(5,55*99%) đến 1USD = 5,6055 FRF (5,5*101%).

Trong thời kỳ đầu cứ 1USD giấy phát hành ra đã có từ 4 đến 8
USD vàng bảo đảm. Lượng vàng đảm bảo đồ sộ như vậy nên cả thế
giới tư bản chỉ lo có vàng để đổi lấy USD mà mua hàng Mỹ chứ
không quan tâm đến việc USD có đổi lấy vàng được không. Chính
vì vậy, các nước có xu hướng chuyển đổi từ dự trữ vàng sang dự trữ
USD để tiết kiệm chi phí. USD đã trở thành tài sản dự trữ quốc tế
của các nước vì Mỹ cam kết với các NHTW rằng sẽ chuyển đổi
không hạn chế USD ra vàng. Các nước ngày càng mở rộng thương
mại với Mỹ, gia tăng dự trữ USD của họ, khiến cho sức hút USD ra
ngoài ngày càng tăng. Tổng khối lượng USD trên toàn thế giới vào
cuối năm 1944là 28,5 tỷ USD, thì đến cuối năm 1968 đã lên đến
gần 100 tỷ USD. Trong 25 năm độc quyền phát hành tiền tệ, Mỹ đã
lợi dụng đồng USD để thu hút của cải các nơi trên thế giới về tay
mình. Hàng trăm tỷ USD được thả lang thang đi khắp các nước mà
không có gì bảo đảm, gây ra lạm phát USD. Chế độ Bretton Woods
ngày càng bộc lộ những hạn chế mà bản thân nó không tự khắc
phục được:


- Dự trữ không tương xứng: Do quy mô thương mại quốc tế
ngày càng tăng gắn liền với những dòng vận động tiền tệ lớn, đòi
hỏi các NHTW phải mua và bán khối lượng lớn đồng USD để duy
trì tỷ giá hối đoái đã thoả thuận. Về dài hạn, một số ngân hàng nhận
thấy dự trữ USD và vàng của mình không đủ đáp ứng nhu cầu trên.

- Các cuộc khủng hoảng có nguyên nhân đầu cơ: Khi có sự
thay đổi về mức giá cả tương đối giữa các đổng tiền làm cho một số
đồng tiền được đánh giá quá cao hoặc quá thấp. Vì tỷ giá là luôn cố
định, việc các nhà đầu cơ mua, bán lượng tiền lớn khiến cho
NHTW phải chi tiêu những lượng ngoại tệ lớn để cố gắng duy trì tỷ
giá đã định theo thoả ước cho đến khi nó được thay đổi.

- Sức ép từ tương quan thực tế giữa các đồng tiền: Sự tăng
trưởng khác nhau về xuất nhập khẩu cũng như tỷ lệ lạm phát rất
chênh lệch giữa các nước và hàng loạt các nhân tố tác động khác đã
làm cho có sự thay đổi tương đối về giá trị tương đối giữa các đồng
tiền xét về dài hạn. Vì vậy, một số nước đã xin thay đổi lại tỷ giá,
gây sức ép cho tỷ giá cố định.

Vào những năm 60, bối cảnh kinh tế xã hội có nhiều thay đổi,
khoa học kỹ thuật phát triển làm cho các nước phục hồi kinh tế, thế
giới chia làm 3 cực: Mỹ, Nhật và Tây Âu. Do đó, các nước đã xuất
khẩu hàng hoá sang Mỹ và Mỹ trở thành nước nhập siêu. Về phía
mình, hàng hoá Mỹ không còn sức hấp dẫn như trước làm cho cán
cân thương mại Mỹ thường xuyên thâm hụt, dự trữ vàng ngày càng
giảm, nợ nước ngoài tăng, USD mất giá nghiêm trọng. Thêm vào
đó Mỹ sa lầy vào cuộc chiến tranh ở Việt Nam và một số nước khác
khiến chính phủ Mỹ chi tiêu ngày càng nhiều tiền. Các nước khủng
hoảng lòng tin với USD, đã chuyển đổi USD dự trữ ra vàng, làm
cho dự trữ vàng của Mỹ giảm sút nhanh chóng. Trước những diễn
biến phức tạp của tình hình trong nước và thế giới, tổng thống Mỹ


Nixon sau 2 lần tuyên bố phá giá: Lần 1(tháng8/1971) 1USD =
0,81gram vàng ròng và 42 USD = 1ounce vàng, lần 2 (tháng
3/1973) 1USD = 0,7369 gram vàng ròng và 45 USD = 1 ounce
vàng. Đồng USD bị phá giá (-10%) thì chế độ tỷ giá hối đoái cố
định Bretton Woods hoàn toàn sụp đổ.

2.2.1.1.3. Nhận định chung về chế độ tỷ giá cố định:

Đây là chế độ tỷ giá hối đoái mà ở đó Nhà nước, cụ thể là
NHTW tuyên bố sẽ duy trì tỷ giá giữa đồng tiền của quốc gia mình
với một hoặc một số đồng tiền nào đó ở một mức độ nhất định. ở
đây, NHTW đóng vai trò điều tiết lượng dư cầu hoặc dư cung về
ngoại tệ để giữ tỷ giá hối đoái cố định bằng cách bán ra hoặc mua
vào số dư đó.

- Ưu điểm của chế độ tỷ giá cố định:

+ Thúc đẩy thương mại và đầu tư quốc tế vì nó mang lại một
môi trường ổn định, thuận lợi, ít rủi ro cho các hoạt động kinh
doanh.

+ Buộc các chính phủ phải hoạch định và thực thi các chính
sách vĩ mô.

+ Thúc đẩy các hoạt động hợp tác quốc tế nhằm tránh những
xung đột về mục tiêu chính sách và những biến động về tỷ giá.

- Hạn chế của chế độ tỷ giá cố định:

+ Thường chịu sức ép lớn mỗi khi xảy ra các cơn sốc từ bên
ngoài hoặc từ thi trường hàng hoá trong nước, bởi khi đó mức
chênh lệch thực tế quá lớn về giá trị giữa nội tệ và ngoại tệ sẽ dẫn
đến phá vỡ mức cân bằng tỷ giá.


+ Chế độ tỷ giá cố định làm mất tính chủ động của chính
sách tiền tệ, khiến cho NHTW gặp khó khăn trong việc thay đổi
lượng tiền cung ứng.

+ Đặc biệt, nó làm cho các quốc gia dễ rơi vào tình trạng
"nhập khẩu lạm phát" không mong muốn.

2.2.1.2. Chế độ tỷ giá thả nổi (từ năm 1973 đến nay):

Sau thất bại của hệ thống tỷ giá hối đoái Bretton Woods, vào
tháng 7/1976, tại hội nghị Jamaica, các thành viên của IMF đã
thống nhất đưa ra những quy định mới cho hệ thống tiền tệ quốc tế.
Đó là "tỷ giá linh hoạt" hay "tỷ giá thả nổi" được các thành viên
IMF chấp nhận. Theo chế độ mới, tỷ giá được xác định và vận động
một cách tự do theo quy luật thị trường mà cụ thể là quy luật cung -
cầu ngoại tệ. NHTW các nước không có bất kỳ một tuyên bố hay
cam kết nào về chỉ đạo, điều hành tỷ giá.

- Ưu điểm của chế độ tỷ giá thả nổi:

+ Giúp cán cân thanh toán cân bằng: Giả sử một nước nào đó
có cán cân vãng lai thâm hụt khiến nội tệ giảm giá. Điều đó thúc
đẩy xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu cho đến khi cán cân thanh toán
trở nên cân bằng.

+ Đảm bảo tính độc lập của chính sách tiền tệ.

+ Góp phần ổn định kinh tế, tránh được những cú sốc bất lợi
từ bên ngoài, vì khi giá cả nước ngoài tăng sẽ làm cho tỷ giá tự điều
chỉnh theo cơ chế PPP để ngăn ngừa các tác động ngoại lai.

- Nhược điểm:

+ Là nguyên nhân gây nên sự bất ổn do các hoạt động đầu cơ
làm méo mó, sai lệch thị trường, có khả năng gây nên lạm phát cao
và tăng nợ nước ngoài.


+ Hạn chế các hoạt động đầu tư và tín dụng do tâm lý lo sợ
sự biến động theo hướng bất lợi của tỷ giá.

Khi mới ra đời, chế độ tỷ giá thả nổi tự do được cho là
phương thức hữu hiệu vạn năng cho sự phát triển của nền kinh tế.
Tuy nhiên, thực tế chứng minh rằng, càng thả nổi tỷ giá thì sự phát
triển kinh tế càng kém ổn định. Bởi lẽ, biến động của tỷ giá rất phức
tạp, chịu tác động của nhiều nhân tố kinh tế, chính trị, tâm lý, xã
hội... đặc biệt là nạn đầu cơ. Trên thực tế thì lại không có thị trường
thuần tuý nên không thể có một chế độ tỷ giá thả nổi hoàn toàn. Sự
can thiệp của Chính phủ vào thị trường ngoại hối làm cho tỷ giá
hối đoái có những diễn biến thuận lợi hơn nên chế độ tỷ giá thả nổi
có quản lý ngày càng được nhiều quốc gia lựa chọn đặc biệt là các
nước đang phát triển.


2.2.1.3. Chế độ tỷ giá thả nổi có quản lý (bán thả nổi):
Đây là chế độ tỷ giá hối đoái có sự can thiệp của hai chế độ
cố định và thả nổi. ở đó, tỷ giá được xác định và hoạt động theo quy
luật thị trường, chính phủ chỉ can thiệp khi có những biến động
mạnh vượt quá mức độ cho phép.
Có 3 kiểu can thiệp của chính phủ:
- Kiểu can thiệp vùng mục tiêu: Chính phủ quy định tỷ giá tối
đa, tối thiểu và sẽ can thiệp nếu tỷ giá vượt quá các giới hạn đó.
- Kiểu can thiệp tỷ giá chính thức kết hợp với biên độ dao
động: Tỷ giá chính thức có vai trò dẫn đường, chính phủ sẽ thay đổi
biên độ dao động cho phù hợp với từng thời kỳ.
- Kiểu tỷ giá đeo bám: Chính phủ lấy tỷ giá đóng cửa ngày
hôm trước làm tỷ giá mở cửa ngày hôm sau và cho phép tỷ giá dao
động với biên độ hẹp.
Hiện nay, chế độ tỷ giá "bán thả nổi" hay "cố định bò trườn"
có nhiều tính ưu việt hơn và được nhiều nước sử dụng, đặc biệt là
các nước đang phát triển. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là "thả nổi" hay
"bò trườn" ở mức độ bao nhiêu nên gần với thả nổi hay gần với cố
định hơn? biên độ dao động là bao nhiêu? Rất khó để đưa ra một
câu trả lời chung cho mọi quốc gia mà phải tuỳ thuộc vào điều kiện
thực tiễn và mục tiêu của từng quốc gia theo đuổi. Nhìn chung, đối
với các nước kinh tế đang phát triển trong đó có Việt Nam, với một
hệ thống công cụ tài chính còn nhiều yếu kém, sự phối hợp giữa các
chính sách còn thiếu đồng bộ, đồng tiền yếu và dự trữ ngoại tệ còn
hạn hẹp thì tỷ giá hối đoái thả nổi có quản lý tỏ ra là một chính sách
hợp lý nhất.
2.2.2 Cơ sở lựa chọn chế độ tỷ giá hối đoái
Việc lựa chọn chế độ tỷ giá xoay quanh 2 vấn đề chính : Mối
quan hệ giữa các nền kinh tế quốc gia với cả hệ thống toàn cầu và
mức độ linh hoạt của các chính sách kinh tế trong nước.
Thứ nhất, lựa chọn chế độ tỷ giá là lựa chọn hệ thống mở
của hay đóng cửa.Các phương án lựa chọn hệ thống tỷ giá thiên về
hoặc tỷ giá cố định hoặc tỷ giá linh hoạt.Một quốc gia lựa chọn tỷ


giá cố định tức là chấp nhận sự ràng buộc đối với các chính sách
kinh tế quốc gia.Các chính sách kinh tế của quốc gia phải phù hợp
với duy trì tỷ giá hối đoái cố định,vì vậy việc hoạch định chính sách
đối nội trở thành ngoại sinh và tuân thủ theo thoả ước tỷ giá.Từ đó
có thể thấy rằng sự lựa chọn này ngang với việc áp đặt các ràng
buộc quốc tế vào các chính sách kinh tế quốc gia.Nói rộng hơn, lựa
chọn cơ chế tỷ giá cố định tương đương với lựa chọn một hệ thống
mở cửa,trong đó luôn có sự tương tác giữa các nhân tố quốc gia và
cả hệ thống thế giới.Ngược lại,phương án tỷ giá linh hoạt, về
nguyên tắc không chấp nhận một sự ràng buộc nào vào các chính
sách kinh tế đối nội.Các chính sách có tác động gì đi nữa thì sự giao
động tỷ giá sẽ giữ chúng chỉ gây ảnh hưởng trong phạm vi quốc
gia.Và tương ứng với điều đó,kết quả của các chính sách kinh tế
nước ngoài dù thế nào đi chăng nữa thì điều chỉnh tỷ giá sẽ giữ
chúng ngoài phạm vi quốc gia.Thực tế, lựa chọn này giữ cho chính
sách quốc gia không bị ràng buộc quốc tế.Nói rộng hơn,lựa chọn cơ
chế hối đoái linh hoạt sẽ tach rời nền kinh tế quốc gia khỏi môi
trường quốc tế.

Thứ hai, chúng ta cần quan tâm đến mức độ linh hoạt của
các chính sách kinh tế đối nội.Mức độ này khác nhau rõ ràng giữa
việc lựa chọn nột trong hai loại chế độ tỷ giá.Vì tỷ giá cố định thể
hiện sự cam kết áp đặt các ràng buộc đối với các chính sách kinh tế
quốc gia, có nghĩa rằng không thể theo đuổi các chính sách kinh tế
đối nội một cách độc lập.Ngược lại,tỷ giá linh hoạt là một công cụ
có thể sử dụng để giữ cho các hoạt động kinh tế của hệ thống quốc
tế không ảnh hưởng tới các chính sách quốc gia.Vì vậy có thể theo
đuổi các chính sách quốc gia mà không cần quan tâm đến thế giới
bên ngoài và như vậy đặc thù của chúng là hệ thống đóng.


Chương 2

SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA CHÍNH SÁCH TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI TỚI TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA
VIỆT NAM

1. Sự hình thành và vận động của tỷ giá cùng chính sách
TGHĐ trong giai đoạn trước tháng 3/1989 thời kế hoạch hoá ,
tập trung kinh tế.

Năm 1950 được coi như là một cái mốc khi mà Trung Quốc ,
Liên Xô và các nước chủ nghĩa xã hội Đông Âu thiết lập quan hệ
ngoại giao với Việt Nam , đặt nền móng đầu tiên cho việc hình
thành các quan hệ kinh tế - thương mại giữa Việt Nam và các
nước.Trong hai năm liên tiếp,1952-1953,Việt Nam lần lượt kí hiệp
định thương mại và nghị định thư mậu dịch tiểu nghạch với Trung
Quốc.Từ ngày 25 tháng 11 năm 1955, tỷ giá chính thức được quy
định giữa đồng Việt Nam(VND) và nhân dân tệ Trung Quốc(CNY)
là 1 CNY=1470 VND. Tỷ giá giá này được xác định dựa trên việc
so sánh giá bán lẻ của 34 mặt hàng tiêu dùng tại một số tỉnh lớn của
hai nước. Vào thời điểm này, tỷ giá Rúp của Liên Xô (SUR) và
nhân dân tệ của Trung Quốc (CNY) là 1 CNY = 2SUR. Từ đó,tỷ
giá tính chéo tạm thời giữa đồng Việt Nam và Rup của Liên Xô là 1
SUR = 735VND.Sau đợt đổi tiền vào đầu năm 1959 (1 đồng Việt
Nam mới bằng 1000 đồng Việt Nam cũ) cũng đã có những điều
chỉnh tỷ giá tương ứng với sự thay đổi mệnh giá của đồng tiền
(1SUR = 0,735VND). Đến đầu năm 1961 tỷ giá giữa đồng Việt
Nam và Rup của Liên Xô được điều chỉnh lại là


1SUR=3,27VND,do hàm lượng vàng trong đồng Rup được điều
chỉnh tăng 4,44 lần.

Năm 1977, các nước xã hội chủ nghĩa thoả thuận thanh
toán với nhau bằng tiền Rup chuyển nhượng ( là đồng tiền ghi sổ
dùng trong thanh toán mậu dịch giữa các nước trong khối với tỷ giá
được quy định sao cho tài khoản giữa các bên sau khi trao đổi ngoại
thương theo khối lượng đã được ghi trong hiệp định ký kết vào đầu
năm thì cuối năm số dư phải bằng zero ) có hàm lượng vàng quy
định là 0,98712 gam trên mỗi đồng Rup chuyển nhượng. Bên cạnh
tỷ giá Nhà nước còn sử dụng tỷ giá kết toán nội bộ
1SUR=5,64VND , được hình thành từ năm 1958 và được xác định
trên cơ sở so sánh giá cả hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam bằng
đồng Rup nhân dân tệ với giá hàng hoá đó bằng đồng Việt Nam
trong 3 năm 1955, 1956, 1957. Tỷ giá kết toán nội bộ này dùng để
thanh toán giữa các tổ chức và đơn vị kinh tế Nhà nước có thu chi
ngoại tệ với ngân hàng, tính thu chi với các đối tác ngoại thương.
Tỷ giá kết toán nội bộ này được xác định cố định cho đến tận năm
1986 mới được điều chỉnh lại là 1SUR=18VND, năm 1987 điều
chỉnh lại là 1SUR=150VND , cuối năm 1988 mới được điều chỉnh
lại là 1SUR=700VND và cho đến tháng 3 năm 1989 thì huỷ bỏ chế
độ kết toán nội bộ này. Sau khi bắt đầu có chủ trương thu hút vốn
đầu tư nước ngoài (1985 ) thì vấn đề luồng ngoại tệ bằng Dola Mỹ
vào Việt Nam phải được tính đến ( nhất là khi Việt Nam thông
qua luật đầu tư nước ngoài vào năm 1987). Và TGHD chính thức
giữa đồng Việt Nam và Dola Mỹ đã được xác định một cách chủ
quan theo tỷ giá hiện tại giữa đồng Việt Nam và đồng Rup ( năm
1985: 1SUR=18VND và mối tương quan Dola-Rup xem như tương
đương 1:1.Do đó, TGHD chính thức giữa đồng Việt Nam và Dola
Mỹ vào năm 1985 là 1USD=18VND ) . Cũng bắt đầu từ năm này,


thị trường ngoại tệ chợ đen mà chủ yếu là thị trường Dola Mỹ bắt
đầu bột phát một cách mạnh mẽ vơí sự trợ lực của ba dòng chảy là:
dòng kiều hối của kiều bào đổ về thay thế dân cho những kiện hàng
quà biếu mà một phần đáng kể là dưới hình thức bất hợp pháp.
Những lượng lớn Dola Mỹ được cất trữ từ khi miền Nam được giải
phóng bởi các tiểu tư sản Sài Gòn cũ cũng bắt đầu được tung ra ít
nhiều.Thứ ba, cùng với việc xoá bỏ ngăn sông cấm chợ thì dòng
chảy hàng buôn lậu qua biên giới cũng gia tăng theo. Mức TGHD
trên thị trường chợ đen được hình thành và vận động theo những tín
hiệu quy luật thị trựờng đã có một sự chệnh lệch lớn so với tỷ giá
chính thức, sự bất hợp lý trong việc xác lập TGHD ở giai đoạn này
thực chất không quan trọng đối với cả nền kinh tế nói chung vì tỷ
giá là một loại giá cả, mà bản thân phạm trù giá cả cơ bản là không
tồn tại trong nền kinh tế tập trung, bao cấp ngoại trừ việc có ảnh
hưởng xấu đến ngân sách Nhà nước.

Với việc thực hiện tỷ giá kết toán nội bộ, mức tỷ giá chính
thức thường cố định trong thời gian tương đối dài và thấp hơn rất
nhiều so với mức tỷ giá trên thị trường.VD:giai đoạn từ năm 1985
đến 1988, 1 Rup có giá vào khoảng 1500 VND, 1 Dola có giá vào
khoảng 3000 VND . Trong khi đó, tỷ giá kết toán nội bộ trong
thanh toán quan hệ xuất nhập khẩu ở mức khoảng 1SUR=150VND
và 1USD=225VND. Từ đó, 1 Rup nhập khẩu Nhà nước phải bù lỗ
một số tiền là 1350 đồng và 1 Dola phải bù lỗ 2775 đồng. Như vậy,
nếu kim ngạch trong năm 1987 là 650 triệu SUR-USD , trong đó
khu vực đồng Rup là 500 triệu và khu vực Dola là 150 triệu thì số
tiền phải bù lỗ lên đến 900 tỷ VND . Tình hình này dẫn đến một
thực trạng là những địa phương, những ngành nghề nào đó càng
xuất khẩu nhiều thì ngân sách Nhà nước càng phải bù lỗ nhiều. Nếu
bù lỗ không đủ hay chậm trễ sẽ dẫn đến tình trạng nợ chồng chất


lẫn nhau và thiếu vốn kinh doanh. Bên cạnh đó, do tỷ giá chính thức
quy định thấp, các tổ chức kinh tế và cá nhân có ngoại tệ lại tìm
cách không bán cho ngân hàng, các tổ chức đại diện nước ngoài
hoặc cá nhân nước ngoài cũng hạn chế việc chuyển tiền vào tài
khoản ở ngân hàng để chi tiêu mà thường đưa hàng từ nước ngoài
vào hay sử dụng trực tiếp tiền mặt trên thị trường. Thực tế này vừa
gây thiệt hại về kinh tế cho Nhà nước vừa làm phát sinh những tiêu
cực trong đời sống kinh tế xã hội, thúc đẩy mạnh mẽ những hoạt
động phi pháp và chính điều này tác động ngược trở lại làm tình
hình tỷ giá trong thị trường càng diễn biến phức tạp. Đối với nhập
khẩu, Nhà nước thường đứng ra phân phối nguyên vật liệu, trang
thiết bị, máy móc nhập khẩu cho các nghành đơn vị trong nền kinh
tế với giá rẻ ( theo tỷ giá chính thức). Như vậy, các nghành, các đơn
vị được phân phối hàng nhập khẩu thì được chênh lệch giá. Do đó,
cách thức xây dựng và điều hành tỷ giá cùng cơ chế ngoại thương
như vậy đã được xem là một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn
đến những thâm hụt trầm trọng trong ngân sách Nhà nước ở giai
đoạn này. Tóm lại, TGHD được xác lập và vận hành ở Việt Nam
trong giai đoạn trước tháng 3/1989 là một hệ thống khá phức tạp,
được xác lập theo ý đồ phục vụ cho kế hoạch do Nhà nước quyết
định, không xuất phát từ luật thực tại trong nền kinh tế trong và
ngoài nước mà hậu quả là làm cho việc tính toán,phản ánh thu chi
ngân sách Nhà nước bị sai lệch, công tác điều hành ngân sách Nhà
nước gặp khó khăn, cản trở các quan hệ kinh tế cả trong và ngoài
nước. Đây cũng là vừa một biểu hiện và cũng vừa là kết quả của
một nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung.

2. Sự vận động của tỷ giá và chính sách TGHĐ từ tháng
3/1989 đến nay, thời kì nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị
trường với định hướng xã hội chủ nghĩa.


2.1. Giai đoạn từ 1989-1992.

Giai đoạn này có thể được coi là cái mốc quan trọng trong
phát triển TGHĐ ở nước ta khi quan hệ ngoại thương được bao cấp
với các thị trường truyền thống Đông Âu và Liên Xô(cũ) bị gián
đoạn , khiến chúnh ta phải chuyển sang buôn bán với khu vực thanh
toán bằng dola Mỹ.Kể từ đó cơ chế tỷ giá ổn định đã được thay thế
dần bằng cơ chế Nhà nước điều tiết theo quan hệ thị trường.Để đi
tới một chính sách TGHĐ tự chủ như ngày nay,cơ chế quản lý
ngoại tệ nói chung , quản lý hối đoái nói riêng đã trải qua những
diều chỉnh lớn.

Chính trong giai đoạn này nền kinh tế chịu tác động của
chính sách thả nổi tỷ giá.Tỷ giá hối đoái VND/USD biến động
mạnh theo xu hướng giá trị đồng dola Mỹ tăng liên tục kèm theo
các cơn “sốt”, các đột biến với biên độ rất lớn ( Từ cuối năm 1990
trở đi ) . Đỉnh cao của mức tăng tỷ giá USD là cuối năm 1991 .
Ngày 4/12/1991 giá dola Mỹ trên thị trường tư nhân tại Hà nội và
Thành phố Hồ Chí Minh là 14.450 VND/USD . Giá dola trong
tháng 12/1990 đã tăng từ 60 đến 80% so với mức giá đầu năm.

Mặc dù trong giai đoạn 1989-1992 chính sách quản lý ngoại
tệ của Nhà Nước đã có nhiều thay đổi , như chuyển từ hình thức
quản lý theo tỷ giá kết toán nội bộ bình quân cho tất cả các nhóm
hàng hoá và duy trì tương đối ổn định các tỷ giá này , hoặc nếu có
thay đổi thì cũng chỉ ở mức nhỏ nhằm ổn định hệ thống giá vật tư
và xuất khẩu , nhập khẩu , nên tỷ giá công bố vẫn cách xa mức giá
hình thành trên thị trường.

Diễn biến tỷ giá hối đoái từ năm1989 đến năm 1992 không
những nói nên khoảng cách giữa tỷ giá của nhà nước với tỷ giá hình
thành trên thị trường tự do mà còn phản ánh xu hướng tăng nhanh


của giá trị đồng dola ở cả khu vực nhà nước lẫn thị trường . Năm
1990,giá trị đồng dola vào thời điểm cuối năm đã tăng tới 50% so
với đầu năm . Mức tăng giá USD trong 1991 còn cao hơn .Tình
trạng leo thang của giá đồng dola đã kích thích tâm lý nắm giữ đồng
dola , nhằm đầu cơ ăn chênh lệch giá . Ngoại tệ vốn đã khan hiếm
lại không được dùng cho hoạt động xuất nhập khẩu mà còn bị buôn
bán vòng vèo giữa các tổ chức trong nước . Mọi cố gắng quản lý
ngoại tệ của chính phủ ít đem lại hiệu quả . Giai đoạn này Ngân
hàng không kiểm soát được lưu thông tiền tệ . Trong các năm
1991-1992 do ảnh hưởng của sự đổ vỡ các mối quan hệ ngoại
thương với LiênXô và Đông Âu , nhập khẩu giảm sút một cách
nghiêm trọng ( năm 1991 là 357.0 triệu USD đến năm 1992 chỉ còn
91,1 triệu USD ). Các doanh nghiệp tiến hành nhập khẩu theo hình
thức trả chậm và phải chịu một lãi suất cao do thiếu dola , dola đã
thiếu lại càng thiếu dẫn đến các cơn sốt dola theo chu kỳ vào giai
đoạn này.

Đến đầu năm 1992 Chính phủ đã có một số cải cách trong
việc điều chỉnh tỷ giá ( như buộc các doanh nghiệp có dola phải gửi
vào ngân hàng , bãi bỏ hình thức quy địng tỷ giá theo nhóm hàng..)
làm cho giá dola bắt đầu giảm ( cuối năm 1991 tỷ giá VND/USD có
lúc lên tới 14500 đến tháng 3/1992chỉ còn 11550 VND/USD và tiếp
tục giảm cho đến cuối năm 1992.

2.2. Giai đoạn cố định tỷ giá 1993-1996.

Vào thời điểm cuối năm 1992 , do kết quả sự can thiệp của
Ngân hàng Nhà nước vào thị trường ngoại tệ, tỷ giá dần ổn định
khiến cho lượng ngoại tệ đầu cơ trong các doanh nghiệp được tung
ra , hướng mạnh vào kinh doanh xuất nhập khẩu . Động thời có một
lượng ngoại tệ được chuyển về do người Việt Nam ở nước ngoài
gửi về cho người thân tăng lên khoảng 300-400 triệu USD làm cung


ngoại tệ lớn hơn cầu ngoại tệ và kéo theo tỷ giá VND/USD giảm
mạnh. Lĩnh vực tài chính - tiền tệ bắt đầu trở ngại. Bên cạnh đó,
cùng với việc quản lý các đại lý thu đổi ngoại tệ còn lỏng lẻo, sự
chênh lệch lớn giữa TGHĐ ở thị trường chính thức và thị trường
chợ đen dẫn đến việc các đại lý lợi dụng danh nghĩa của Nhà nước
để buôn bán trục lợi, các ngân hàng không thu mua được lượng
ngoại tệ đáng kể qua nguồn này. Một mặt tình trạng này làm hạn
chế khả năng kiểm soát các luồng ngoại tệ lưu hành trong nước.
Mặt khác làm gia tăng các giao dịch trên thị trường chợ đen bất hợp
pháp, tâm lý đầu cơ, găm giữ ngoại tệ tăng mạnh.

- Việc ngân hàng Nhà nước khống chế chênh lệch giữa tỷ giá
mua và tỷ giá bán là cứng nhắc. Điều này làm cho tỷ giá vận hành
thoát ly hoàn toàn quan hệ cung cầu và không khuyến khích các tổ
chức tín dụng, các ngân hàng thuơng mại hoạt động theo đúng quan
hệ nội tại của nó và thực tế không ít các ngân hàng thương mại đã
phá rào. Cuối cùng sự vận động của tỷ giá trong giai đoạn này đã
gợi nên một số điểm cần lưu ý trong việc điều hành chính sách như
sau:

* Trước tiên, những vận động của TGHĐ trong giai đoạn này
cho thấy TGHĐ của Việt Nam phá nhạy cảm trước những thay đổi
của tình hình kinh tế từ bên ngoài và yếu tố tâm lý, cán cân thương
mại luôn là những yếu tố có trọng số lớn đối với sự vận động của
TGHĐ.

* Việc sử dụng các công cụ hành chính trong can thiệp vào tỷ
giá là cần thiết vào những lực cung cầu, ngoại tệ có những mất cân
bằng nhưng phải đủ mạnh để yếu tố tâm lý không có khả năng phát
huy tác động xấu.


Các nghiệp vụ trên thị trường còn quá sơ sài, khi thị trường
mua 2.2. Giai đoạn từ 92 đến khi nổ ra cuộc khủng hoảng tài chính
Đông Nam á (tháng 7 năm 1997).

Trước những tồn tại của việc”thả nổi” mất kiểm soát tỷ giá,
chính phủ đã thay đổi cơ chế điều hành tỷ giá với những nội dung
cụ thể sau:

- Quy định biên độ giao động của tỷ giá với tỷ giá chính thức
được công bố bởi Ngân hàng nhà nước (công bố tỷ giá chính thức
mỗi ngày và xác định rõ biên độ giao động); Tăng cường sức mạnh
của các biện pháp hành chính mà cụ thể là buộc các đơn vị kinh tế
(trước hết là đơn vị kinh tế quốc doanh) có ngoại tệ phải bán cho
Ngân hàng theo tỷ giá nhất định.

- Bãi bỏ hoàn toàn hình thức quy định tỷ giá nhóm hàng trong
thanh toán ngoại thương giữa ngân sách với các đơn vị kinh tế tham
gia vào hoạt động ngoại thương. Thay vào đó là việc áp dụng tỷ giá
chính thức do Ngân hàng nhà nước công bố.

Để hạn chế tác động của các yếu tố phi kinh tế, một mặt chín
phủ đã tăng cường công tác thông tin, cho công khai hoámột cách
nhanh chóng và chính xác chỉ số kinh tế quan trọng như tỷ giá
chính thức, tỷ giá thị trường, chỉ số giá, sự biến động giá vàng…
Nhờ vậy hạn chế được hoạt động đầu cơ, giải tâm lý hoang mang.

Mặt khác, chính phủ cũng thông quan nhiều hình thức, tốc độ,
mức can thiệp để thể hiện rõ quyết tâm cải cách triệt để nền kinh tế
nói chung và áp dập tắt nguy cơ bùng nổ trở lại lạm phát nói riêng.

Mặt khác, chính phủ cũng cho thấy có sự chú trong tăng cường
thực lực kinh tế cho hoạt động can thiệp vào tỷ giá bằng cách gia
tăng mạnh mẽ dự trữ ngoại tệ, lập quỹ ổn giá. theo sô liệu báo cáo
thường niên của Ngân hàng nhà nước cho thấy, chính phủ thường


dành một tỷ trọng khá lớn trong tổng lượng tiền cung ứng thêm cho
nền kinh tế để tăng tài sản có ngoại tệ. Những biện pháp can thiệp
trên đã phần nào xoá đi tâm lý găm giữ ngoại tệ, góp phần làm giảm
Dola và tỷ giá được ổn định trong những năm tiếp theo.

- Đẩy mạnh hoạt động của trung tâm giao dịch ngoại tệ ( trung
tâm giao dịch ngoại tệ tại trực tiếp Hồ Chí Minh được mở cửa từ
tháng 8 năm 1991 ) để cho các đơn vị kinh tế và các tổ chức tín
dụng trao đổi , mua bán ngoại tệ với nhau theo giá tự thoả thuận,
tạo ra môi trường điều kiện để cung cầu thực sự gặp nhau . Sau đó,
tiến dần tới việc thành lập thị trường ngoại tệ liên Ngân hàng tháng
9 năm 1994.

Tính đến cuối năm 1992, đầu năm 1993, những biện pháp can
thiệp đã đem lại một kết quả như mong đợi, nạn đầu cơ ngoại tệ về
cơ bản đã được giải toả, những đồng ngoại tệ đã được hướng mạnh
và hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu. Tình hình cung - cầu
ngoại tệ đã được cải thiện với cùng kỳ trong những năm trước đó,
Dola có xu hướng giảm giá. Mức tỷ giá trên thị trường chợ đen chỉ
giao động trong phạm vi từ 10200 đến 10400 đồng Việt Nam ăn 1
Đôla Mỹ. Thậm chí có lúc tỷ giá tụt xuống ở mức 1USD =
9750VND. Mặc dù có nhiều ý kiến cho rằng tình hình này phần lớn
là nhờ vào lượng kiều hối vào nhiều (ước tính trong tháng 1 năm
1993, nhân dịp tết nguyên đán, có trên 60.000 việt kiều về thăm quê
đã đem theo một lượng ngoại tệ khoảng 400 triệu Dola Mỹ). Dĩ
nhiên không thể phủ nhận đóng góp của lượng kiều hối này vào
việc làm ra tăng cung ngoại tệ trên thị trường. Trên thực tế cho
thấy, lượng kiều hối này tăng giảm hoàn toàn không ổn định qua
các năm và chỉ tập trung vào những thời gian ngắn nhất định trong
năm, trong khi tình hình cung - cầu ngoại tệ và TGHĐ luôn được ổn
định trong suốt thời gian dài từ năm 1993 đến đầu năm 1997.


Mức tỷ giá trên thị trường chính thức cũng không có sự chênh
lệnh nhiều so với tỷ giá trên thị trường chợ đen, là minh chứng cho
thấy, mặc dù có sự can thiệp mạnh trở lại của nhà nước, nhưng tỷ
giá vấn được xác định tương đối phù hợp với quy luật của thị
trường. Điều này có thể được chứng minh bằng thực tế là tỷ giá của
các Ngân hàng và tỷ giá trên thị trường chợ đen biến động tương
đối sát gần nhau.

Một minh chứng nữa là tính từ năm 1993 đến 1996, tình hình
giá cả đồng Dola Mỹ trên thị trường tiền tệ quốc tế thường xuyên
có sự biến động mạnh so với hàng loạt các đồng tiền chủ chốt khác
như: Yên Nhật. Mác Đức, NDT của Trung Quốc …Trong khi đó,
đồng Dollar Mỹ lại có sự ổn định trên thị trường Việt Nam, điều
này cho thấy biện pháp can thiệp của chính phủ mà đặc biệt là Ngân
hàng nhà nước thật sự phát huy tác dụng một cách mạnh mẽ. Trong
bối cảnh nến kinh tế thế giới và thị trường tiền tệ quốc tế đầy biến
động mà nền kinh tế xã hội Việt Nam lại đạt được sự ổn định và
tăng trưởng cao, điều này đã thể hiện tính hợp lý về cơ bản của các
tỷ số kinh tế vĩ mô và tất yếu là có biến số TGHĐ.Tuy nhiên, khi
đánh giá về mối quan hệ giữa TGHĐ và ngoại thương của Việt
Nam từ cuối năm 1992 đến đầu năm 1997, tất cả các công trình
nghiên cứu trong những năm gần đây và cũng theo nhận định chung
của các nhà kinh tế thì đây là giai đoạn tăng giá mạnh của đồng tiền
Việt Nam. Các kết luận thường cho rằng: Chính điều này là nguyên
nhân gây ra tình trạng tham hụt lớn trong ngoại thương của Việt
Nam. Ví dụ: Nếu ước tính một cách tương đối và lấy gốc là năm
1992 thì đầu năm 1997, chỉ số giá tiêu dùng của Việt Nam đã tăng
36.8% trong khi ở Mỹ là 16,5% thì theo thuyết ngang giá sức mua,
nếu tỷ giá chính thức vào đầu năm 1993, là 1 USD = 10500VND thì
đàu năm 1997 tỷ giá phải là 1USD = 103000(1+ 16,5%) =


12095VND. Trong khi đó, tỷ giá chính thức trên thị trường Việt
Nam thực tế chỉ khoảng 1USD = 1100VND. Như vậy theo ngang
giá sức mua, đồng Việt Nam đã tăng giá thực tế xấp xỉ 9%. và số
liệu thực tế cho thấy nếu xét về giá trị tuyệt đối bằng tiền tệ thì
thâm hụt trong cán cân thương mại của Việt Nam đã có sự tăng liên
tục qua các năm (1993 là 547, 1994 là 1170, 1995 là 2345, 1996 là
3150 triệu Dollar Mỹ). Nếu so sánh mức thâm hụt này với tổng kim
ngạch xuất khẩu thì con số cũng có chiều hướng tăng lên (năm 1993
là 8,4% năm 1994 là 12,8% năm 1995 là 18,4% và năm 1996 là
17,7%)

Bên cạnh đó sự thâm hụt trong cán cân thương mại của Việt
Nam phải đặc biệt nghiêm trọng trong 3 năm liên tiếp 1994,1995,
1996, có thể nói phần lớn là do tác động trực tiếp của việc Trung
Quốc phá giá mạnh của đồng NDT vào đầu năm 1994. Số liệu thực
tế cho thấy, ngay sau cuộc phá giá kim ngạch nhập khẩu từ Trung
Quốc (chính ngạch) tăng lên rất nhanh. Nếu như trong năm 1992
kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc là 31,8% USD, chiếm 1,3%
tổng kim ngạch xuất khẩu thì trong các năm 1994, 1995, 1996, con
số này lần lượt là 144,2% triệu USD chiến 2,7%, 793,9 triệu USD
chiếm 10,5% và 926,5% triệu USD chiếm 8,8%. Thực tế đó cũng
đã chỉ ra rằng sụe điều hành chính sách TGHĐ và chính sách ngoại
thương của Việt Nam trong giai đoạn từ cuối năm 1993 đến đầu
năm 1997 đôi khi quá thụ động. Sự phá giá mạnh của đồng NDT
vào cuối năm 1993 là một sụ kiịen không có tác động trực tiếp đến
ngoại thương của Việt Nam nói riêng và nền kinh tế nói chung.
Nhưng có thể thấy rằng trong suốt những năm 1993 đến 1995, hoàn
toàn không có bất kỳ một điều chỉnh nào trong chính sách tỷ giá hối
đoái nhằm phản ánh hay đối phó tình hình này (điều này phản ánh
tính tự chủ trong chính sách tiền tệ nói chung và trong đó có chính


sách tỷ giá hối đoái nói riêng là chưa cao). Tỷ giá tính ché trực tiếp
giữa NDT của Trung Quốc và Việt Nam cũng như hoạt động buôn
bán tiểu ngạch ở các tỉnh biên giới phỉa bắc hầu như vẫn được "thả
nổi".

2.3. Giai đoạn từ tháng 7 /1997 đến ngày 26/2/1999

Ngày 2/7/1997 Thái lan phải "thả nổi" TGHĐ kết thúc gần 14
năm duy trì một chế độ cố định và cũng là ngày đánh dấu làm nổ ra
cuộc khủng hoảng tài chính Đông nam á với một ảnh hưởng rộng
khắp trên phạm vi toàn thế giới. Việt nam cũng không thể tránh
khỏi cuộc khủng hoảng. Theo đánh giá chung của các nhà nghiên
cứu cũng như của các cơ quan thì cuộc khủng hoảng này hoàn toàn
có ảnh hưởng ít nhiều đối với nền kinh tế Việt Nam. Xét thêm góc
độ vĩ mô, sự tác động của cuộc khủng hoảng tài chính Đông nam á
đối với nền kinh tế Việt Nam tạo nên một cơn sốc rộng khắp thể
hiện trên một số mặt sau:

Thứ nhất, đối với lĩnh vực tài chính Ngân hàng

- Tạo sức ép giảm giá đồng Việt Nam trên thị trường ngoại tệ

- Tác động xấu đến hoạt động giai dịch ngoại tệ

- Tăng gánh nặng nợ cho các doanh nghiệp

- Gây sức ép đối với lãi suất đồng tiền Việt Nam và đe doạ sự
mất ổn định của hệ thống Ngân hàng.

-Tác động đến xuất khẩu: tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam
sang khu vực châu á - Thái Bình Dương chiếm khoảng 70% tổng
kim ngạch, riêng các nước ASIAN chiếm 23% tổng kim ngạch
trước khi sảy ra cuộc khủng hoảng nên cuộc khủng hoảng tất yếu sẽ
làm giảm xuất khẩu của Việt Nam.


- Tác động đến nhập khẩu: Sự mất giá của đồng tiền trong khu
vực đã kích thích gia tăng nhập khẩu, trước hết là nhập khẩu tiểu
ngạch từ Thái lan và hàng trung chuyển từ Campuchia, Lào và Việt
Nam. Thực tế cho thấy, đến cuối năm 1997, hàng loạt các báo đi
đều lên tiếng về tình trạng nhập lậu hàng gia tăng mạnh ở các tỉnh
biên giới tây nam.

Thứ hai , đối với lĩnh vực đầu tư:

Do tỷ giá tăng, lãi suất tăng, thị trường hàng hoá diễn biến
phức tạp cùng với dự đoán không tốt trong tương lai tất yếu sẽ là
các doanh nghiệp hạn chế đầu tư và Ngân hàng cũng rất dè dặt khi
cho vay. Đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đã có xu hướng giảm
ngay từ trước khi nổ ra cuộc khủng hoảng, sau khi cuộc khủng
hoảng, nhiều dự án đầu tư dở dang bị đình lại, nhiều phương án đầu
tư mới tạm hoãn và điều này cũng thật rễ hiểu khi mà các quốc gia
bị khủng hoảng nặng nề lại là những quốc gia đang dẫn đầu danh
sách những quốc gia đầu tư nhiều nhất vào Việt Nam.

Thứ ba, đối với thu chi ngân sách nhà nước.

Gánh nặng nợ nần và chi phí nguyên liệu tăng lên cùng với sụt
giảm của thị trường tiêu dùng lẫn thị trường xuất khẩu đã làm nhiều
doanh nghiệp bị thua lỗ từ đó sẽ ảnh hưởng xấu đến nguồn thu ngân
sách. Bên cạnh đó, sự xa sụt của nền kinh tế tất yếu đòi hỏi phải ra
tăng một số khoản chi. Báo cáo của Ngân hàng nhà nước về hoạt
động tiền tệ, tín dụng Ngân hàng trong 6 tháng đầu năm 1998 đã chỉ
rõ " Thu ngân sách 6 tháng thực hiện đạt 30% so với kế hoạch năm.
Chi ngân sách khó khăn hơn mức bội thu bội chi có xu hướng gia
tăng".

Thứ tư , Tăng trưởng kinh tế dự trữ quốc gia và nợ nước ngoài.


Khủng hoảng khu vực đã gián tiếp ảnh hưởng đến cán cân
vãng lai, đến đầu tư của nước ngoài.Từ đó, gây ra khó khăn cho sự
phát triển kinh tế nói chung (tốc độ tăng trưởng 5,8% trong năm
1998 là mức tăng trưởng thấp nhất kể từ năm 1989). Nề kinh tế khó
khăn sẽ tác động suy giảm đến tổng cầu, giảm thu nhập và tiêu
dùng của cư dân. thị trường suy yếu một phần sẽ tác động ngay lập
tức đến các Ngân hàng thương mại. Dự trữ quốc gia tất yếu sẽ phải
chịu sức ép suy giảm một phần do nguồn cung ngoại tệ giảm bớt,
một phần do đáp ứng nhu cầu ngoại tệ thiết yêú cho nền kinh tế và
hỗc trọ cho đồng Việt Nam vào những lúc cao điểm. Trong bối
cảnh đó, chính sách TGHĐ của Việt Nam về cơ bản không có gì
khác so với giai đoạn từ năm 1993 đến khi nổ ra cuộc khủng hoảng
tài chính Đông nam á. Nhưng là giai đoạn với những điều chỉnh
nhỏ, liên tục trong chính sách TGHĐ, nói chung và công tác quản
lý ngoại hối nói riêng nhằm hạn chế những tác động của cuộc
khủng hoangr. Nếu trong giai đoạn từ cuối năm 1992 dến tháng 7
năm 1997 chỉ có một lần duy nhất điều chỉnh biên độ giao dịch từ
1% đến 5% vào ngày 27/2/2997 thì từ tháng 7/ 1997 đến đàu năm
1999 có nhiều lần thay đổi với các mốc chính như sau:

Ngày 13/10/1997 thống đốc Ngân hàng nhà nước quyết định mở
rộng biên độ giao dịch nên mức 10%. Ngày 16/2/1998 Ngân hàng
nhà nước quyết định nâmg tỷ giá chính thức từ 1USD = 11175VND
nên mức 1USD = 11800VND, tăng 5,6%, ngày 7/8/1998, Ngân
hàng nhà nước quyết định thu hẹp biên độ giao dịch xuống còn 7%
đồng thời nâng tỷ giá chính thức lên 1USD = 12998 là 1USD =
12992 VND, ngày 6/11/98 là 1USD = 12989VND ngày 26/11/98 là
1USD = 12987VND… cho đến ngày 15/1/99 thì tỷ giá chính thức
chỉ còm ở mức 1USD = 12980VND .


Việc Ngân hàng nhà nước điều chỉnh liên tục tỷ giá chính thức
cùng biên độ trong giai đoạn này có nhiều lý do, do gạt bỏ những lý
do khác và chỉ đứng trên góc độ lựa chọn chế độ tỷ giá thì có thể
thấy. Nếu phân loại chế độ tỷ giá gồm 3 chế độ chính là chế độ tỷ
giá cố định, chế độ tỷ giá thả nổi thuần tuý và nằm giữa hai thái cực
này gọi chung là chế độ tỷ giá bán thẩ nổi hay thả nổ có quản lý, thì
việc có nhiều những điều chỉnh trong tỷ giá chính thức cùng biên độ
tuy không làm thay đổi về cơ bản mà hoàn toàn phù hợp với lý
thuyết về lựa chọn chế độ tỷ giá: "Một chế độ tỷ giá thả nổi sẽ góp
phần hạn chế những cơn sốc và xuất phát từ thị trường thế giới (đơn
khủng hoàngr tài chính Đông Nam á).

2.4. Giai đoạn 26/2/1999 đến nay.
Trước ngày 26/2/99 TGHĐ được ngân hàng Nhà nước công bố
hàng ngày và trên cơ sở đó các tổ chức tín dụng được phép mua bán
trong một biên độ nhất định. Ngoài ra còn tồn tại một loại tỷ giá là
tỷ giá chợ đen tạo ra một hệ thống đa tỷ giá phức tạp tỷ giá chính
thức của NHNN công bố không được xác định theo tín hiệu thị
trường nên không có ý nghĩa kinh tế. Tuy vậy khi có sự thay đổi
của tỷ giá vẫn có những tác động đến nền kinh tế.
Đến nay khi nền kinh tế vận động mạnh theo cơ chế thị trường
thì việc xác định tỷ giá như trên không còn phù hợp với quan hệ
cung cầu trên thị trường và thông lệ quốc tế. Từ 26/2/99 TGHĐ
chính thức công bố hàng ngày được xác định trên cơ sở bình quân
mua bán thực tế trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng của ngày
giao dịch gần nhất trước đó, đồng thời biên độ giao dịch cũng được
rút xuống là ± 0,1%.
(Quyết định 64/1999 QĐ - NHNN7 và 65/1999/QĐ-NHNN7).
Có thể nói đây là một bước đổi mới rất quan trọng không
những trong quan niệm, trong tư duy mà cả trong thực tiễn quản lý,
với cơ chế này làm cho tỷ giá hối đoái trên thị trường vận động một
cách khách quan phản ảnh đúng hơn các quan hệ cung cầu về ngoại


tệ ở trên thị trường, đồng thời cũng phù hợp với cơ chế điều hành tỷ
giá của nhiều nước trên thế giới.
Song song với việc thay đổi cơ chế điều hành tỷ giá NHNN
Việt Nam cũng đã có quyết định thay đổi cơ chế điều hành lãi suất
(QĐ số 241/2000/QD NHNN1 ngày 2/8/2000 bằng việc bãi bỏ cơ
chế điều hành lãi suất cơ bản thay bằng và tổ chức tài chính được
quyền ấn định lãi suất cho vay đối với khách hàng nhưng không
được vượt qua mức lãi suất cơ bản và biên độ quy định trong từng
thời kì.


Chương 3

MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ
1. Một số nhận định chung:

Chính sách tỷ giá hối đoái hiện nay tuy còn một số hạn chế
nhưng rõ ràng đã đem lại nhiều kết quả tích cực cho nền kinh tế
phát triển theo hướng mở cửa hội nhập. Xét trên toàn diện các lĩnh
vực, việc vận hành chính sách tỷ giá của Chính phủ đã được đánh
giá cao bởi các ý kiến trong và ngoài nước. Điều đó đặc biệt có ý
nghĩa giữa bối cảnh nền Kinh tế thế giới đầy khó khăn, bởi trong
khi nhiều quốc gia lớn phải vật lộn với thực trạng và nguy cơ suy
thoái thì Việt Nam vẫn đạt mức tăng trưởng khá và ổn định. Trong
một hoàn cảnh như vậy thì việc phá giá mạnh đồng nội tệ để chạy
theo bất kỳ một mục đích nào cũng là điều rất đáng cân nhắc.

Các nguyên nhân làm tăng tỷ giá thời gian qua là :

- Thứ nhất, đó là hậu quả của nhiều năm điều hành chính
sách tỷ giá tách rời quy luật thị trường trong một thời kỳ đóng cửa
quá dài. Do đó đồng nội tệ bị đánh giá cao hơn giá trị thực của nó.

- Thứ hai, sự mất cân đối giữa cung - cầu về ngoại tệ do giá
USD tăng phổ biến trên thị trường quốc tế (cho đến cuối năm 2001)
gây sức ép mạnh mẽ lên tỷ giá trong nước ; hoạt động XK bị ảnh
hưởng bởi sự suy thoái chung của toàn cầu.

- Thứ ba, tình hình thâm hụt cán cân thanh toán chưa được
cải thiện: XK gặp nhiều khó khăn về thị trường . Nhu cầu nhập
khẩu máy móc thiết bị phục vụ sản xuất là rất cao.

- Thứ tư, cơ chế quản lý nền Kinh tế còn nhiều bất cập:
Chính phủ chưa làm tốt công tác hướng dẫn thị trường; dự trữ ngoại


tệ quá mỏng, chưa đủ để điều tiết thị trường ngoại hối trong nước.
Nước ta có điểm xuất phát thấp , tụt hậu nhiều năm trên con đường
hội nhập nên những khó khăn khi thực hiện mở cửa nền kinh tế
không phải chỉ là vấn đề của riêng tỷ giá, thế và lực của ta còn rất
yếu.

- Thứ năm, đô la hoá ngày càng diễn biến phức tạp do nhiều
nguyên nhân , đặc biệt là tâm lý găm giữ đồng USD chờ tiếp tục lên
giá của dân chúng và tâm lý sợ rủi ro tỷ giá, đây là thói quen có tính
chất lịch sử do nhiều năm tiền VND liên tục mất giá để lại.

Do vậy, việc phá giá Đồng Việt Nam không phải là phương
thuốc hữu hiệu cho sự phát triển chung của nền Kinh tế vì một số lý
do sau:

- Một là, phá giá đồng Việt Nam sẽ không cải thiện được
cán cân thanh toán . Do chế độ tỷ giá hiện nay không còn
là trở ngại chính của XK, các nhà xuất khẩu cần có những
cải tiến trong chất lượng sản phẩm, mẫu mã, hạ giá thành
và xâm chiếm thị trường tiêu thụ … trước khi đòi hỏi ở cơ
chế tỷ giá . Vì cơ chế tỷ giá chỉ phát huy tác dụng tích cực
khi có hàng loạt các yếu tố đó hỗ trợ. Hơn thế, phá giá
mạnh lại gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong nước –
vốn trong tình trạng tài chính yếu kém lại phải nhập khẩu
nhiều máy móc, thiết bị để hiện đại hoá dây truyền sản
xuất. Nói cách khác, phá giá thì “XK lợi bất, NK đã cập
hại “

- Hai là, các khoản nợ nước ngoài của Chính phủ, theo một cơ
chế tương tự, sẽ tăng lên khi quy đổi ra nội tệ nếu tiến hành phá giá.


- Ba là, phá giá mạnh trong điều kiện chưa có sức ép thực sự
dữ dội từ phía thị trường sẽ gây tâm lý bất ổn và các xáo trộn toàn
diện về Kinh tế.

- Bốn là, chính sách phá giá nhằm chuyển dịch cơ cấu nền
Kinh tế, nâng cao tính cạnh tranh chỉ thực sự có hiệu quả khi đi
cùng hàng loạt điều kiện khác như: Tư duy đúng đắn về chính sách
thương mại hướng về XK; hiểu rõ và tận dụng lợi thế so sánh; thị
trường tiêu thụ sản phẩm trong nước và quốc tế rộng mở; sự phối
hợp đồng bộ với các chính sách vĩ mô khác... Nếu không, việc phá
giá có thể gây nhiều hậu quả khôn lường.

Trước những nguyên nhân và hiện trạng phân tích như trên,
chính sách tỷ giá hối đoái hiện hành về cơ bản là hợp lý. Tỷ giá có
tính chất “bò trườn”, thực chất có thể coi là đang phá giá Đồng
Việt Nam dần dần theo diễn biến thị trường mà không gây nên
những cú sốc về tỷ giá. Đối với một nền Kinh tế mới hội nhập như
Việt Nam thì một chính sách thì chính sách tỷ giá thả nổi có sự điều
tiết của nhà nước là phù hợp, vì những điều kiện để áp dụng chế độ
tỷ giá thả nổi chưa xuất hiện đầy đủ,trong đó có các yếu tố sau.

+ Các doanh nghiệp chưa thích ứng với sự biến động thường
xuyên của thị trường , năng lực quản lý tài chính chưa tốt.

+ Hệ thống NHVN đang trong quá trình đổi mới còn nhiều yếu
kém.

+ Thị trường hối đoái đang trong giai đoạn sơ khai , dự trữ
ngoại tệ Nhà nước còn thấp.

+ NHNN chưa có sự phối hợp chặt chẽ các chính sách và các
biệp pháp điều hoà cung ứng tiền tệ trong nước , các cá nhân, tổ
chức thanh toán qua NH còn ở mức độ thấp.


+ Việc điều chỉnh tỷ giá đúng đắn và hiệu quả của NHNN còn
phụ thuộc rát lớn vào chính sách huy động và sử dụng vốn, nhất là
vốn nước ngoài.

Tuy nhiên, xét về lâu dài, chế độ tỷ giá thả nổi có sự điều tiết
của Nhà Nước phải được giảm dần theo thời gian, để tiến tới áp
dụng một chế độ tỷ giá thả nổi hoàn toàn.

2. Định hướng về điều hành chính sách tỷ giá của
NHNNVN.

Như ta đã biết, một chế độ tỷ giá cố định sẽ tốt hơn cho các
mục tiêu ổn định giá cả, thúc đẩy hoạt động XNK (mặc dù không
đồng nghĩa với việc thu hút mạnh vốn đầu tư nước ngoài và cân
bằng Ngoại thương). Trong khi đó, một chế độ tỷ giá thả nổi dù có
khả năng đương đầu với những cú sốc có nguồn gốc từ thị trường
hàng hóa, giúp cho cân bằng Ngoại thương lại có thể là nguồn gốc
của những cơn siêu lạm phát và tình trạng tăng nợ nước ngoài. Mỗi
chế độ trên đều có những ưu, nhược điểm riêng mà thực tiễn đã chỉ
ra rằng: nếu chỉ dựa vào một trong hai thì sớm hay muộn, nền Kinh
tế cũng phải trả một giá đắt.

Từ sự phân tích trên ,chúng ta có thể rút ra định hướng lâu
dài cho chính sách tỷ giá của Việt Nam là :

_ Trong giai đoạn đầu ( 8/2001), thực hiện chính sách tỷ giá
thấp để khuyến khích cho việc nhập khẩu các công nghệ sản xuất
hiện đại, phát triển các mặt hàng xuất khẩu .

_ Bên cạnh đó thực hiện chính sách nâng cao chi tiêu trong
nước(kích cầu) bằng hàng hoá do trong nuức sản xuất ra và hạn chế
nhập khẩu hàng tiêu dùng .

_ Khi nền kinh tế đã vững mạnh, thoát khỏi sự lệ thuộc vào
hàng hoá nhập khẩu thì thực hiện chính sách tỷ giá cao để khuyến


khích xuất khẩu. Việc XK tăng lên sẽ hạn chế tiêu dùng trong nước
vì giá cảc sẽ tăng lên nhưng sẽ tạo ra sự cân bằng đối ngoại , cân
bằng cán cân thanh toán quốc tế.

Hiện nay, Việt Nam đang duy trì chế độ tỷ giá thả nổi có sự
điều tiết của nhà nước là phù hợp với tình hình đất nước , tuy nhiên
ràng buộc lớn nhất của nó là mức dự trữ ngoại tệ của Nhà Nước quá
eo hẹp. Về dài hạn nó sẽ tiếp tục hoàn thiện thêm nếu được tăng
thêm tính linh hoạt, qua đó qui luật cung – cầu phát huy tác dụng
rõ nét hơn. Chính vì vậy, chúng ta phải nhanh chóng đưa ra các giải
phát nhằm góp phần thúc đẩy hoạt động XK, tăng mức dự trữ ngoại
tệ trong nước để từ đó Nhà nước có thêm sức mạnh điều hành chính
sách tỷ giá theo hướng tăng tính linh hoạt và giảm bớt mức chênh
lệch kinh niên giữa cung và cầu về ngoại tệ trong nước.

3. Một số giải pháp:

-Thứ nhất, Chính phủ cần quan tâm sát sao và đầu tư mạnh
cho khâu nghiên cứu, tổ chức thị trường; tổ chức các ngành nghề
XK thành các hiệp hội; đào tạo cán bộ nghiên cứu có năng lực, có
khả năng khai thác và cung cấp thông tin thị trường, thậm chí có thể
bán thông tin cho các hiệp hội ngành XK. Một khi đã tổ chức tốt
các hiệp hội ngành sản xuất và XK thì chi phí để mua những thông
tin thị trường là thấp nếu tính bình quân trên số thành viên của hiệp
hội thay vì những tổn thất hiện tại do quá thiếu thông tin. Song song
với đó phải tổ chức thu mua giữ giá, xây dựng kho bãi bảo quản
hàng. Điều này là cực kỳ cần thiết cả về ngắn và dài hạn vì đặc
trưng của hàng hóa XK Việt Nam là hàng nông sản sơ chế, khó bảo
quản, dễ bị ép giá trong nhiều trường hợp. Đối với bên ngoài, cần
tham gia tích cực vào các tổ chức quốc tế theo nhóm mặt hàng, như
Tổ chức các nước XK cà phê, XK cao su... hoặc phải có thoả thuận
trao đổi thông tin đa chiều để tăng uy tín quốc tế, tránh tình trạng


“vừa là kẻ phá, vừa là nạn nhân của đổ vỡ thị trường”. Ngoài ra, để
hàng hoá có sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế thì phải không
ngừng nâng cao chất lượng, mẫu mã, chủng loại sản phẩm, giá cả rẻ
, giữ uy tín trên thị trường quốc tế. Nhóm biện pháp trên tuy không
phải biện pháp về tỷ giá, lại tốn nhiều chi phí nhưng nó giải quyết
được tận gốc vấn đề của hoạt động XK trong môi trường “nền Kinh
tế thông tin” mở cửa. Một khi hoạt động XK thoát khỏi vòng luẩn
quẩn của tình trạng thiếu tổ chức như hiện nay thì nguồn thu, và do
đó dự trữ ngoại tệ sẽ không còn quá eo hẹp, Chính phủ có đủ lực để
thực thi những chính sách tỷ giá linh hoạt hơn.

-Thứ hai, Thực hiện chính sách đa ngoại tệ : Hiện nay, trên
thị trường , mặc dù USD có ưu thế mạnh hơn hẳn các ngoại tệ
khác , song nếu trong quan hệ tỷ giá chỉ áp dụng một loại ngoại tệ
duy nhất sẽ làm cho tỷ giá bị ràng buộc vào ngoại tệ đó, cụ thể là
USD. Khi có sự biến động về giá cả USD trên thị trường thế giới,
lập tức sẽ ảnh hưởng đến quan hệ tỷ giá giữa USD và VND, mà
thông thường là ảnh hưởng bất lợi. Hiện nay, có nhiều loại ngoại tệ
có giá trị thanh toán quốc tế như: EURO(EMU), JPY(Nhật),
CAD( Canada), GBP( Bảng Anh) …Điều này tạo điều kiện cho ta
có thể thực hiên chính sách đa ngoại tệ trong thanh toán quốc tế, từ
đó có thể lựa chọn những ngoại tệ tương đối ít biến động về tỷ giá
hoặc có quan hệ mua bán lớn để thực hiện các khoản thanh toán
lớn.

-Thứ ba, cần tranh thủ sử dụng nguồn kiều hối chuyển
về nước hàng năm. Hiện nay có hơn 2,5 triệu kiều bào mỗi năm gửi
về nước gần 2 tỷ USD. Số ngoại tệ này do chưa quản lý tốt, là
nguồn cung cho hoạt động thị trường hối đoái ngầm, gây khó khăn
cho Chính phủ. Có 2 hướng quản lý có thể tiến hành song song:

Tỷ giá hối đoái và quản lý tỷ giá hối đoái ở Việt Nam hiện nay

Tỷ giá hối đoái và quản lý tỷ giá hối đoái ở Việt Nam hiện nay

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Luanvan84

More from Luanvan84 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Tỷ giá hối đoái và quản lý tỷ giá hối đoái ở Việt Nam hiện nay