Πρόγραμμα που υλοποιήθηκε από όλες τις εκπαιδευτικούς του 4ου νηπιαγωγείου Θήβας ( σχολικό έτος: 2015-2016

1. ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Ταξιδεύοντας με τα φτερά της Σφίγγας
στους μύθους της Αρχαίας Θήβας
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος «Ταξιδεύοντας με τα φτερά της
Σφίγγας στους μύθους της Αρχαίας Θήβας» ασχοληθήκαμε στο σχολείο μας 4ο
Νηπιαγωγείο Θήβας με τον «Θηβαίικό Κύκλο». Πιο συγκεκριμένα οι μύθοι τους
οποίους επεξεργαστήκαμε ήταν αυτοί του Κάδμου του ιδρυτή της Καδμείας, του
Ζήθου και του Αμφίονα και της οχύρωσης της Αρχαίας Θήβας και του Οιδίποδα και
της Σφίγγας. Επιπλέον ασχοληθήκαμε με το γενεαλογικό δέντρο των πρωταγωνιστών
του Θηβαϊκού Κύκλου.
Σκοπός του προγράμματος ήταν να αποκτήσουν τα παιδιά γνώσεις που αφορούν την
ιστορία του τόπου τους καλλιεργώντας έτσι την πολιτιστική τους ταυτότητα. Ακόμη
να ανατρέψουν την ακινησία, το εφησυχασμό, και την αδράνεια και με έργα-
προτάσεις να ενώσουν τις δράσεις των ανήσυχων πολιτών. Επιχειρήσαμε να
επιφέρουμε μέσω διαφόρων αλληλεπιδράσεων την αλλαγή στο μέλλον της πόλης σε
αρμονία με την ιδιαίτερη τοπολογία της Θήβας.
ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ- ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Η χρονική διάρκεια του προγράμματος ήταν 2 ½ μήνες (Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος
2016).
Η μεθοδολογία που ακολουθήσαμε ήταν η Βιωματική Μάθηση (Μέθοδος Project). Η
προσέγγιση του θέματος έγινε διαθεματικά. Η προσέγγιση του προγράμματος έγινε
διαθεματικά -διεπιστημονικά με εξακτίνωση σε όλους τους τομείς του Αναλυτικού
Προγράμματος Σπουδών του Νηπιαγωγείου ΔΕΠΠΣ (Παιδί και Γλώσσα, Παιδί και
Μαθηματικά, Παιδί και Ανθρωπογενές Περιβάλλον, Παιδί Δημιουργία και Έκφραση
,Παιδί και Πληροφορική). Η Βιωματική μάθηση στηρίζεται σε παιδαγωγικές τεχνικές
που διευκολύνουν την ενεργή συμμετοχή των μαθητών ,στη διαδικασία μάθησης.
Αυτές είναι οι εξής:
 Ο ελεύθερος συνειρμός(καταιγισμός ιδεών).
 Η δραματοποίηση ,ο συμβολισμός ή το παιχνίδι ρόλων.
 Η καλλιτεχνική δημιουργία(ζωγραφική, κατασκευές, πηλοπλαστική, κολλάζ,
αφίσες).
 Οι εργασία σε μικρές ομάδες ή δυάδες.

2. Η αφήγηση ιστοριών η χρήση οπτικοακουστικού υλικού(3D βίντεο και
εκπαιδευτικές ταινίες ,οι επισκέψεις (παρατήρηση πεδίου),η έρευνα ,η
εκπόνηση εργασιών.
 Παιδαγωγικά παιχνίδια.
 Μουσειακή περιήγηση
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Οι Σκοποί του πολιτιστικού προγράμματος ήταν οι εξής
- Να γνωρίσουν τα παιδιά την ιστορία του τόπου τους κατά τα αρχαϊκά χρόνια.
- Να εστιάσουν την προσοχή τους στο μυστηριακό και άγνωστο κόσμο των
Σφιγγών, επηρεασμένοι από τον μύθο των Λαβδακηδών: «ο Οιδίποδας και η
Σφίγγα» και να προσπαθήσουν να φωτίσουν ,μέσα από την έρευνα και τη
βιωματική προσέγγιση, άγνωστες πτυχές του μυθικού αυτού πλάσματος, τη
Σφίγγα.
- Να γνωρίσουν τους μύθους της αρχαίας Θήβας, την αρχαία ελληνική μουσική
καθώς και τα αρχαία ελληνικά μουσικά όργανα από όπου θα εκτιμήσουν την
αξία της μουσικής και πως αυτή κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις τέχνες
διαχρονικά.
Α΄ ΦΑΣΗ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ- ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ
ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αφόρμηση του πολιτιστικού προγράμματος αποτέλεσε η επίσκεψη στο Συνεδριακό
Κέντρο Θήβας όπου τα παιδιά παρακολούθησαν την 3D προβολή «Μυκηναϊκή
Θήβα». Έτσι αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τους μύθους που πλαισιώνουν την
ιστορία της πόλης μας
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να έρθουν τα παιδιά σε μια πρώτη γνωριμία με την Αρχαία Θήβα
- Να αναπτύξουν ενδιαφέρον για την ιστορία της Αρχαίας Θήβας
- Να περιηγηθούν εικονικά στο ανάκτορο του Κάδμου

3. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Επισκεφτήκαμε το Συνεδριακό Κέντρο Θηβών και παρακολουθήσαμε μια εικονική
αναπαράσταση 3D όπου περιηγηθήκαμε στα τείχη της Αρχαίας Θήβας και
εισχωρήσαμε σε τμήματα του ανακτόρου του Κάδμου. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά
παρακολούθησαν διάφορα αντικείμενα της εποχής (αμφορείς, οικιακά σκεύη,
πολεμικά όπλα ), απέκτησαν μια πρώτη εικόνα για τον τρόπο που ήταν οργανωμένη η
Αρχαία Θήβα και ήρθαν σε επαφή με ανθρώπους που έζησαν την εποχή εκείνη.
Επιστρέφοντας στο σχολείο τα παιδιά παραθέτουν τις εντυπώσεις τους από την
επίσκεψη μας στο Συνεδριακό Κέντρο. Στη συνέχεια σχηματίζοντας έναν
εννοιολογικό χάρτη, καταγράφουμε τις ιδέες και τους προβληματισμούς των παιδιών
και οργανώνουμε το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούμε στη συνέχεια
Δημιουργία Εννοιολογικού Χάρτη - Ιδεοθύελλα
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να αναπτύξουν τους προβληματισμούς τους σχετικά με την ιστορία της πόλης
τους
- Να διατυπώσουν τους συλλογισμούς τους για το εχθές και το σήμερα

4. Β΄ΦΆΣΗ: ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1
ΤΙΤΛΟΣ: Η τοποθεσία της Θήβας στο χάρτη, τότε και τώρα.

5. ΣΤΟΧΟΙ:
- Να μπορούν να διαβάζουν και να ερμηνεύουν τα βασικά στοιχεία ενός χάρτη.
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα παιδιά καλούνται σε ένα χάρτη της Αρχαίας Ελλάδας να αναγνωρίσουν τη λέξη
«Θήβαι», ονομασία της Αρχαίας Θήβας. Επίσης, καλούνται να σχολιάσουν την
τοποθεσία της στο χάρτη σε σχέση με τη σημερινή και να αναφερθούν στην
απόσταση που είχε από την πόλη της Αθήνας.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2
ΤΙΤΛΟΣ: Φοινικικό Αλφάβητο
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να αναγνωρίζουν και να συγκρίνουν διαφορετικές μορφές του γραπτού λόγου όπως
την ελληνική και φοινικική γραφή
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα νήπια παρατηρούν το φοινικικό αλφάβητο, που δίδαξε ο Κάδμος στη Ρόδο. Το
συγκρίνουν με το ελληνικό αλφάβητο και γράφουν το όνομά τους στα φοινικικά.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3
ΤΙΤΛΟΣ: Παιχνίδι με τα ονόματα των Πυλών της Θήβας
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

6. - Να αναγνωρίζουν οικείες λέξεις στο περιβάλλον
- Να συνειδητοποιούν σταδιακά ότι στα φωνήματα της ομιλούμενης γλώσσας
αντιστοιχούν γράμματα
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Μετά την αφήγηση του μύθου του Ζήθου και του Αμφίονα που αφορά την
οχύρωση της Θήβας και την παρακολούθηση σχετικής προβολής στον Η/Υ
της τάξης ,αποφασίσαμε με τα παιδιά να κατασκευάσουμε ένα παιχνίδι με τις
πύλες της. Κατασκευάσαμε με ρολά χαρτιού τα τείχη και τις πύλες της Θήβας
,βρήκαμε μέσα από πηγές τα ονόματα των πυλών και τα γράψαμε στην
κατασκευή μας. Έπειτα συνθέσαμε τις λέξεις με σκόρπια γράμματα.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4
ΤΙΤΛΟΣ: Το Γενεαλογικό Δέντρο του Κάδμου
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να γνωρίσουν τα παιδιά τους πρωταγωνιστές του Θηβαϊκού Κύκλου
- Να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της γλώσσας
- Να εμπλακούν σε δραστηριότητες κατάκτησης της φωνολογικής επίγνωσης
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα παιδιά καλούνται να αναγνωρίσουν και να ταυτίσουν καρτέλες με αναγραφόμενα
τα ονόματα των πρωταγωνιστών του Θηβαϊκού Κύκλου. Παράλληλα σχηματίζουμε
το αντίστοιχο γενεαλογικό δέντρο αναφερόμενοι σε βασικά ιστορικά στοιχεία.

7. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5
ΤΙΤΛΟΣ: Σύνθεση ονομάτων των ηρώων του Θηβαϊκού Κύκλου
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να κατανοήσουν την αντιστοίχιση πεζών – κεφαλαίων γραμμάτων
- Να κατανοούν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού
ανακάλυψης
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα παιδιά καλούνται σε δυάδες να συνεργαστούν και να συνθέσουν τα ονόματα των
ηρώων του Θηβαϊκού Κύκλου, πραγματοποιώντας την αντιστοίχιση πεζών –
κεφαλαίων γραμμάτων.

8. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 6
ΤΙΤΛΟΣ: Γνωριμία με την Τέχνη της Χαρακτικής και τους χαράκτες μέσα από
επιγραφές της Αρχαίας Θήβας.
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσο επικοινωνίας
- Να συγκρίνουν το σύγχρονο με τον αρχαίο τρόπο γραφής και να εντοπίσουν
ομοιότητες και διαφορές.
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Λειτουργώντας η Νηπιαγωγός ως γραφέας, έγραψε το μήνυμα που υπαγόρευαν τα
νήπια και που ήθελαν να χαράξουν στη επιγραφή τους. Στη συνέχεια μετέτρεψαν, τα
ίδια τα παιδιά, το κείμενο στη μορφή αρχαίας επιγραφής συγκρίνοντας τους δύο
κώδικες γραφής. Στη συνέχεια χάραξαν το αντίστοιχο μήνυμα πάνω σε πηλό
χρησιμοποιώντας ξυλάκια για γραφίδες.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 7
ΤΙΤΛΟΣ: Κατασκευάζουμε επιγραφές με το αίνιγμα της σφίγγας
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να αναγνωρίζουν και να συγκρίνουν διαφορετικές μορφές του γραπτού λόγου
- Να συνειδητοποιούν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της γλώσσας

9. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Αφού διαβάσαμε τον μύθο του Οιδίποδα και παρακολουθήσαμε σχετική προβολή
στον Η/Υ της τάξης κατασκευάσαμε επιγραφές όπου τα παιδιά χάραξαν και
ζωγράφισαν το αίνιγμα της σφίγγας.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 8
ΤΙΤΛΟΣ: Δημιουργία αινιγμάτων
ΣΤΟΧΟΙ
- Να κατανοήσουν την σημασία της γραφής ως μέσο επικοινωνίας, μεταφοράς
πληροφοριών και ως πηγή ευχαρίστησης και απόλαυσης
- Παραγωγή γραπτού λόγου-δημιουργία βιβλίων
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Η νηπιαγωγός διαβάζει αινίγματα στα παιδιά και τους ζητά να βρουν την λύση. Στην
συνέχεια αφού χωρίζονται σε ομάδες, γράφουν αινίγματα και ζωγραφίζουν την λύση
τους. Τα ταξινομούν ανάλογα με το θέμα τους (αινίγματα που αναφέρονται σε ζώα,
φρούτα, μέρη σώματος) δημιουργώντας βιβλία.

10. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 9
ΤΙΤΛΟΣ: Συμπλήρωση μεσοστοιχίδας
ΣΤΟΧΟΙ:
Να αναγνωρίζουν λέξεις μέσα σε κείμενα κάνοντας αντιστοίχιση εικόνων και λέξεων
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Τα παιδιά καλούνται να συμπληρώσουν τη μεσοστοιχίδα ανακαλύπτοντας κάθε φορά
την λύση από την αντιστοιχία εικόνων και λέξεων που υπάρχει μέσα στο φύλλο
εργασίας.

11. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 10
ΤΙΤΛΟΣ: Ανακαλύπτω κρυμμένες λέξεις μέσα στο κρυπτόλεξο
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση
- Να συνειδητοποιήσουν ότι στα φωνήματα της ομιλούμενης γλώσσας
αντιστοιχούν γράμματα.
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Τα παιδιά καλούνται να ανακαλύψουν κρυμμένες λέξεις σε οριζόντιες και κάθετες
γραμμές κρυπτόλεξου που αναφέρονται σε χαρακτηριστικά της σφίγγας και να τις
κυκλώσουν.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 11
ΤΙΤΛΟΣ: Το γενεαλογικό δέντρο της σφίγγας
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να γνωρίσουν τα παιδιά τους γονείς και τα αδέρφια της Σφίγγας σύμφωνα με
τη μυθολογία.

12. - Να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της
γλώσσας.
- Να εμπλακούν σε δραστηριότητες κατάκτησης της φωνολογικής επίγνωσης.
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Τα παιδιά καλούνται να αναγνωρίσουν σε εικόνες τα πρόσωπα των γονέων της
σφίγγας καθώς και των αδερφών της (σφίγγα της Αιγύπτου-Νάξου και να τις
κολλήσουν πάνω σε τετραγωνάκια ενός σχηματισμένου δέντρου. Στη συνέχεια
ενθαρρύνονται να γράψουν όπως μπορούν τα ονόματα των προσώπων που
αντιστοιχούν σε κάθε εικόνα σχηματίζοντας το γενεαλογικό δέντρο του μυθικού
τέρατος (Σφίγγα).
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 12
ΤΙΤΛΟΣ: Απαγγελία του ποιήματος του Κ. Καβάφη «Ο Οιδίπους και η Σφίγξ» που
εμπνεύστηκε από τον πίνακα του ζωγράφου Γουστάβου Μορώ.
ΣΤΟΧΟΙ
- Να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο
- Να μαθαίνουν να απομνημονεύουν και να απαγγέλουν ποιήματα
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

13. Στο τέλος της χρονιάς ,στην καλοκαιρινή γιορτή μας τα παιδιά που υποδύονται τον
χορό (αρχαία τραγωδία) συμμετέχοντας σε θεατρικό δρώμενο απήγγειλαν το ποίημα
του Κ Καβάφη.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 13
ΤΙΤΛΟΣ: Το επιτραπέζιο παιχνίδι της σφίγγας
ΣΤΟΧΟΙ:
Να κατανοήσουν την σημασία της γραφής ως μέσου επικοινωνίας, ανάπτυξης ιδεών,
μεταφοράς πληροφοριών και ως πηγής ευχαρίστησης και απόλαυσης
Ενεργός συμμετοχή των παιδιών στη «δημιουργία» δικών τους κειμένων με
υπαγόρευση στον εκπαιδευτικό.
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Τα παιδιά σε μικρές ομάδες σχεδιάζουν με τη βοήθεια της νηπιαγωγού το επιτραπέζιο
παιχνίδι. Στην συνέχεια της υπαγορεύουν τους κανόνες του παιχνιδιού και εκείνη
λειτουργεί ως γραφέας. Τέλος καλούνται ανά ομάδες να παίξουν το παιχνίδι
τηρώντας τους κανόνες που έχουν καταγραφεί.
 ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1
ΤΙΤΛΟΣ: Επιτραπέζιο Παιχνίδι

14. ΣΤΟΧΟΣ:
- Να οργανώνουν και να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τους αριθμούς
- Να μετρούν χρησιμοποιώντας αυθαίρετες μονάδες μέτρησης
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα νήπια δημιούργησαν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι αφού απαρίθμησαν τα κουτάκια,
ζωγράφισαν τις εικόνες και έθεσαν τους κανόνες του παιχνιδιού.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2
ΤΙΤΛΟΣ: Κατασκευή κοσμημάτων της Αρχαίας Θήβας
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να αναπαράγουν δεδομένα μοτίβα
- Να αναπτύξουν τη λεπτή τους κινητικότητα
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Μέσα από τη χρήση οπτικού υλικού, τα παιδιά κατασκεύασαν με πηλό χάντρες και
αναπαρήγαγαν μοτίβα δημιουργώντας τα δικά τους κοσμήματα.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3
ΤΙΤΛΟΣ: Κατασκευή με τουβλάκια των τειχών της Θήβας και καταμέτρηση και
αρίθμηση των 7 πυλών.
ΣΤΟΧΟΙ:

15. - Να οργανώνουν και να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τους
αριθμούς
- Να κατανοούν απλές χωροχρονικές σχέσεις
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Στην παρεούλα τα παιδιά προσπάθησαν να αναπαραστήσουν την οχύρωση της
πόλης, δίνοντας έμφαση στην τοποθέτηση των 7 πυλών (Τα παιδιά
καταγράφουν σε αυτοκόλλητα τους αριθμούς και τους κολλούν επάνω στις
πύλες: τουβλάκια).
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4
ΤΙΤΛΟΣ: Ζωγραφίζουμε τον Ζήθο και τον Αμφίωνα τονίζοντας τις διαφορές τους
ΣΤΟΧΟΙ:
Να ερμηνεύουν γενικά στοιχεία του κόσμου που τα περιβάλει μέσα από διαδικασίες
παρατήρησης ,περιγραφής και σύγκρισης.
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Παρατηρώντας τα δύο αδέρφια ,Ζήθο και Αμφίονα θελήσαμε να αντιπαραθέσουμε
μέσα από ζωγραφική τις διαφορές στη μορφή αλλά και στον χαρακτήρα των δύο
ηρώων.

16. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5
ΤΙΤΛΟΣ: Μοτίβα σε αγγεία
ΣΤΟΧΟΙ
Να αναπαράγουν δεδομένα μοτίβα, να επεκτείνουν, να διπλασιάζουν και να
αναπαράγουν διάφορους συνδυασμούς με τη χρήση γεωμετρικών σχημάτων
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Τα παιδιά αφού πρώτα έχουν σχεδιάσει σε χαρτόνια διάφορα αγγεία στην συνέχεια τα
διακοσμούν με διάφορα μοτίβα χρησιμοποιώντας γεωμετρικά σχήματα εμποτισμένα
με χρώματα τέμπερας.

17.  ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΠΕ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1
ΤΙΤΛΟΣ: Ο Θηβαϊκός Κύκλος μέσα από τις Νέες Τεχνολογίες
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να αναγνωρίσουν τη χρήση της Νέας Τεχνολογίας ως χρήσιμο εργαλείο στη
σύγχρονη πραγματικότητα
- Να συνδέσουν τις παρουσιαζόμενες πληροφορίες με γνωστά σε αυτούς
ιστορικά στοιχεία
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Μέσα από τη χρήση κατάλληλου οπτικοακουστικού υλικού (video, εικόνες, μουσική,
animation) τα παιδιά μαθαίνουν για το Θηβαϊκό Κύκλο.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2
ΤΙΤΛΟΣ: Ο μύθος του Οιδίποδα και της Σφίγγας
ΣΤΟΧΟΙ
- Να αναγνωρίσουν την χρήση της νέας τεχνολογίας ως χρήσιμο εργαλείο στην
σύγχρονη πραγματικότητα
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

18. Μέσα από την χρήση κατάλληλου οπτικοακουστικού υλικού τα παιδιά μαθαίνουν τον
μύθο της Σφίγγας
 ΠΑΙΔΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ (ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ)
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1
ΤΙΤΛΟΣ: Η αυγοθήκη μας γίνεται δράκος
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να χρησιμοποιούν με φαντασία διαφορετικά υλικά για να δημιουργούν
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Συλλέγουν χάρτινες αυγοθήκες, τις βάφουν, κολλούν χάρτινες λωρίδες από γλασέ για ουρά,
κόκκινο βελουτέ για γλώσσα, σχεδιάζουν μάτια και ο δράκος μας είναι έτοιμος
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2
ΤΙΤΛΟΣ: Ψηφιδωτά
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να κόβουν υλικά και να κάνουν καρτεπικολλήσεις (ψηφιδωτά)
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα νήπια κόβουν χαρτί γλασέ σε μικρά τετράγωνα και κάνουν ένα ωραίο ψηφιδωτό με θέμα
την αρπαγή της Ευρώπης

19. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3
ΤΙΤΛΟΣ: Η εικόνα του Αγίου Γεωργίου σε κεραμίδι
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να χρησιμοποιούν με φαντασία διαφορετικά υλικά για να δημιουργούν
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα νήπια συλλέγουν κεραμίδια, κολλούν την εικόνα πάνω σ'αυτά αφού τη χρωματίσουν.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4
ΤΙΤΛΟΣ: Οι ασπίδες των Σπαρτών
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να χρησιμοποιούν εμπεριχάρακες (στένσιλ) διαφόρων σχημάτων και να
δημιουργούν απλά σχέδια
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα νήπια κόβουν σε κυκλικό σχήμα τα χαρτόνια κάνσον και τα διακοσμούν με τα στένσιλ της
αρεσκείας τους.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5
ΤΙΤΛΟΣ: Αμφορείς της αρχαίας Θήβας
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα, να μαθαίνουν διάφορες τεχνικές
και να τις εφαρμόζουν για να ζωγραφίζουν
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:

20. Τα νήπια πλάθουν τον πηλό και του δίνουν το σχήμα ενός αγγείου. Όταν στεγνώσει ο πηλός
τον βάφουν με γήινα χρώματα απεικονίζοντας παραστάσεις που παραπέμπουν στην αρχαία
Θήβα (ο Κάδμος και ο δράκος).
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 6
ΤΙΤΛΟΣ: Κατασκευή Αμφορέων Αρχαίας Θήβας
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να πειραματιστούν τα παιδιά με διάφορα υλικά ( χαρτί του μέτρου,
μαρκαδόρους, λαδοπαστέλ, ξυλομπογιές)
- Να σχεδιάσουν διάφορα είδη γραμμών και να συνθέτουν διάφορα σχήματα
και μορφές.
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα παιδιά δουλεύοντας σε σταθμούς με τα παραπάνω υλικά δημιούργησαν αμφορείς
(λήκυθος, κάνθαρος, σκύφος) στους οποίους, στη συνέχεια, δόθηκε τρισδιάστατη
μορφή.

21. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 7
ΤΙΤΛΟΣ: Κατασκευή αρχαίων μουσικών οργάνων: Σείστρο και Αυλός του Πάνα
ΣΤΟΧΟΙ:
Να πλάθουν και να μορφοποιούν και να χρησιμοποιούν με πολλούς τρόπους διάφορα
υλικά.
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Με αφορμή τον μύθο του Ζήθου και του Αμφίονα όπου οι πέτρες κινούνται με τη
δύναμη-επίδραση της μουσικής της λύρας του Αμφίονα, αποφασίσαμε να
γνωρίσουμε αρχαία ελληνικά μουσικά όργανα. (Λύρα, κιθάρα, τύμπανο, φόρμιγξ,
σύριγξ, αυλός, δίαυλος, σείστρο, αυλός του Πάνα, κρόταλα). Έπειτα κατασκευάσαμε
δύο από αυτά το σείστρο από πηλό και τον αυλό του Πάνα με καλαμάκια.

22. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 8
ΤΙΤΛΟΣ: Κατασκευή αμφορέων και άλλων ειδών αγγείων με αναπαραστάσεις
Σφιγγών
ΣΤΟΧΟΙ
Να πειραματιστούν τα παιδιά με διάφορα υλικά (χαρτόνια, κηρομπογιές,
ξυλομπογιές)
Να σχεδιάσουν σφίγγες με φυσικά μοτίβα, γεωμετρικά ή με την παρουσία θεοτήτων ή
ζώων
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Ζωγράφισαν μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία πάνω σε χαρτόνια μαύρα ή καφέ
όπως αμφορείς, λήκυθος, κάνθαρος, λάρνακες, επιτύμβιες στήλες κλπ με
αναπαραστάσεις σφιγγών και με την παρουσία του Οιδίποδα ή άλλων θεοτήτων ή
ζώων.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 9
ΤΙΤΛΟΣ: Πίνακες ζωγράφων με αναπαράσταση του Οιδίποδα και της Σφίγγας
ΣΤΟΧΟΙ
- Να πειραματιστούν τα παιδιά με διάφορα υλικά ( χρωματιστή άμμο)
- Να αναπτύξουν την λεπτή τους κινητικότητα
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Παρατηρώντας τα παιδιά πίνακες σύγχρονων ζωγράφων όπως του Γουστάβο Μορώ,
του Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, του Φρανσουά Χαβιέρ, τους σχεδίασαν πάνω σε χαρτόνια
και ξύλο καλύπτοντας στη συνέχεια τα σχέδια με χρωματιστή άμμο.

23. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 10
ΤΙΤΛΟΣ: Κατασκευές σφίγγας από πηλό
ΣΤΟΧΟΙ
- Να αξιοποιούν δημιουργικά τα διάφορα υλικά
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Τα παιδιά κατασκεύασαν από πηλό διάφορες σφίγγες όπως της Νάξου, της Αιγύπτου,
της Θήβας, της Χίου με την βοήθεια στένσιλ. Στη συνέχεια τις χρωμάτισαν με
νερομπογιές.

24. ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1
ΤΙΤΛΟΣ: Βιντεοσκόπηση της δημιουργίας των τειχών της Θήβας από τα παιδιά με
την τεχνική του μαύρου Θεάτρου
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να εξοικειώνονται με τεχνικές του θεάτρου
- Να εκφράζονται με το δημιουργικό δράμα
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Μέσα από προβληματισμό για την αναπαράσταση του κτισίματος των τειχών της
Θήβας σκεφτήκαμε να χρησιμοποιήσουμε την αντίστροφη τεχνική του μαύρου
θεάτρου. Τα παιδιά φόρεσαν μαύρα ρούχα και κρατούσαν στα χέρια τους άσπρες
πέτρες (κουτιά) που με τη βοήθεια του μπλακ –λάιτ φαίνονταν ότι κινούνταν μόνες
τους. Δύο παιδιά που υποδύθηκαν τους ρόλους :Ζήθος και Αμφίονας, φορούσαν
λευκούς χιτώνες.
(Επισυνάπτουμε βίντεο)
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2
ΤΙΤΛΟΣ: Δραματοποίηση του μύθου του Οιδίποδα και της Σφίγγας.
ΣΤΟΧΟΙ
- Τα παιδιά ενθαρρύνονται να εκφράζονται με το δραματικό παιχνίδι και να
αναπτύσσουν την δημιουργικότητά τους
- Να αναλαμβάνουν και να υποδύονται διάφορους ρόλους
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

25. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να δραματοποιήσουν τον μύθο του Οιδίποδα και της
Σφίγγας αφού πρώτα, επιλέγουν τους ρόλους που επιθυμούν να υποδυθούν. Η
νηπιαγωγός βοηθά στα σκηνικά και στην ενδυμασία χρησιμοποιώντας χρωματιστά
υφάσματα.
ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1
Η ιστορία του Κάδμου πάνω σε αγγεία
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να προσεγγίζουν και να αποσαφηνίζουν βασικές χρονικές έννοιες, να
αντιλαμβάνονται την χρονική ακολουθία γεγονότων
- Να αναγνωρίζουν την αρχή ,μέση και τέλος μιας ιστορίας
- Να αναπαριστούν γεγονότα σύμφωνα με την χρονική τους ακολουθία
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Παρατηρήσαμε ότι πάνω σε αρχαία αγγεία αναπαρίστανται αρχαίοι μύθοι. Έτσι
αποφασίσαμε να κατασκευάσουμε αρχαία αγγεία από χαρτί και πάνω τους να
ζωγραφίσουμε τον μύθο του Κάδμου για την ίδρυσης της Θήβας με χρονική
ακολουθία χωρισμένο σε πέντε σκηνές.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2
ΤΙΤΛΟΣ: Το ταξίδι του Κάδμου

26. ΣΤΟΧΟΣ:
- Να διαβάζουν απλά σύμβολα, σχεδιαγράμματα και χάρτες
- Να απεικονίζουν με απλά μέσα το χώρο και να καταγράφουν μετακινήσεις και
διαδρομές
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα νήπια εντοπίζουν στον χάρτη της Ελλάδας το ταξίδι του Κάδμου, το περιγράφουν και
απεικονίζουν τη διαδρομή σε χαρτί του μέτρου με την χρήση συμβόλων τα οποία
υποκαθιστούν τις πόλεις που επισκέφθηκε. Στο τέλος, την αναπαριστούν σε ένα χαρτόνι.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3
ΤΙΤΛΟΣ: Εικονογράφηση του μύθου «Ο Κάδμος και η Ευρώπη»
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να αναπαριστούν γεγονότα σύμφωνα με τη χρονική τους ακολουθία
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα νήπια εικονογραφούν τον μύθο και βάζουν τα βασικά θεματικά του μέρη στην σωστή
χρονική ακολουθία.

27. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4
ΤΙΤΛΟΣ: Ο χρυσός στο Παγγαίο όρος
ΣΤΟΧΟΣ:
- Να διευρύνουν τις γνώσεις για το φυσικό περιβάλλον
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Τα νήπια ενθαρρύνονται να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με τον τόπο και τρόπο εξόρυξης
του χρυσού. Τα νήπια παρατηρούν τα κέρματα των 2 ευρώ και σχολιάζουν την απεικόνιση
της Ευρώπης και του μεταμορφωμένου σε ταύρο Δία.

28. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5
ΤΙΤΛΟΣ: Οι αρχαιολόγοι ανακαλύπτουν
ΣΤΟΧΟΙ:
- Εξοικείωση των παιδιών με βασικές ερευνητικές διαδικασίες
- Συνεργασία μεταξύ των παιδιών για την πραγματοποίηση μικρών ερευνών
- Γνωριμία με νέα επαγγέλματα
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Τα παιδιά σε ομάδες συνέλεξαν στοιχεία από διάφορες πηγές όπως: Βιβλία, εικόνες,
φωτογραφίες για το επάγγελμα του αρχαιολόγου καθώς και για τα εργαλεία που
χρησιμοποιεί. Στη συνέχεια καλούνται να συνεργαστούν και να παίξουν στην αυλή
του σχολείου το παιχνίδι «οι αρχαιολόγοι ανακαλύπτουν» φέρνοντας από το σπίτι
κουβαδάκια, φτυάρια, πλαστικά κόσκινα, σκαλιστήρια, πινέλα κτλ. Τέλος εκθέτουν
τα ευρήματά τους.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 6
ΤΙΤΛΟΣ: Αποτύπωση με εικόνες της λύσης του αινίγματος της Σφίγγας
ΣΤΟΧΟΙ
- Να γνωρίσουν τα βασικά στάδια του κύκλου της ζωής από τη γέννηση έως τη
γεροντική ηλικία
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Τα παιδιά ακούγοντας το αίνιγμα της Σφίγγας προσπαθούν να το αποτυπώσουν με
εικόνες. Τέλος ενθαρρύνονται να γράψουν με λέξη την λύση του αινίγματος.

29. Γ΄ΦΑΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Φτάνοντας στην ολοκλήρωση του προγράμματος ειδοποιηθήκαμε για τα εγκαίνια
της λειτουργίας του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου της Θήβας. Αποφασίσαμε λοιπόν
μαζί με τα παιδιά να το επισκεφτούμε και να συμμετέχουμε στις δράσεις του Δήμου
μας που αφορούσαν τα εγκαίνια. Επιπλέον αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε μια
γιορτή στο τέλος της χρονιάς που θα αφορούσε το πολιτιστικό πρόγραμμα.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1 (Παιδί και Περιβάλλον)
ΤΙΤΛΟΣ: Συμμετοχή στο φεστιβάλ «Σφίγγα» με έκθεση κατασκευών των παιδιών
στο βιοκλιματικό πάρκο Χρυσορρόα
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να εξοικειώνονται με βασικές ερευνητικές διαδικασίες μέσω της έκθεσης των
δημιουργιών τους
- Ανάπτυξη συλλογικής προσπάθειας και βιωματικής δράσης
- Να ανακαλύψουν ότι η τέχνη είναι μέσο έκφρασης και επικοινωνίας μεταξύ
των ανθρώπων
- Να αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Συμμετείχαμε στο φεστιβάλ «Σφίγγα» των μαθητών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
και εκθέσαμε τις κατασκευές μας που αφορούν το πολιτιστικό πρόγραμμα
«Ταξιδεύοντας με τα φτερά της Σφίγγας στους μύθους της Αρχαίας Θήβας». Τα
παιδιά επισκέφτηκαν τον χώρο με τους γονείς τους, παρουσίασαν τις κατασκευές
τους, στους γονείς τους αλλά και στους άλλους παρευρισκόμενους μαθητές και
γονείς. Επιπλέον είδαν τις κατασκευές των άλλων μαθητών ανταλλάσσοντας έτσι
ιδέες και τέλος απόλαυσαν ένα θεατρικό δρώμενο από μαθητές δημοτικού.

31. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 (Παιδί και περιβάλλον)
ΤΙΤΛΟΣ: Επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να αντιληφθούν οι μαθητές το ρόλο του μουσείου ως χώρου στον οποίο
συλλέγονται, μελετώνται, διατηρούνται, εκτίθενται τεκμήρια του ανθρώπινου
πολιτισμού με στόχο τη μελέτη, εκπαίδευση και ψυχαγωγία
- Να αναπτύσσουν ενδιαφέρον για ιστορικά γεγονότα, προβλήματα και
διλλήματα ανθρώπων διαφορετικών εποχών.
- Να γνωρίσουν και να ονομάσουν διάφορα είδη τέχνης
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Τα παιδιά ήρθαν σε επαφή με τα εκθέματα του μουσείου και είδαν από κοντά όσα
μάθαμε στην τάξη. Εντοπίσαμε μέσα στο μουσείο αντικείμενα και πρόσωπα με τα
οποία ασχοληθήκαμε, ζωγραφίσαμε, κατασκευάσαμε, γνωρίσαμε, είδαμε σε βιβλία ή
στο διαδίκτυο.
Επιπλέον εντοπίσαμε τις λειτουργίες και τη χρησιμότητα του μουσείου,
αναγνωρίσαμε την αξία του και καταλάβαμε ότι και αυτό αποτελεί μέρος της
διαδικασίας μάθησης σαν άντληση πληροφοριών.

32. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3 (Παιδί Δημιουργία και Έκφραση)
ΤΙΤΛΟΣ: Θεατρικό Δρώμενο
ΣΤΟΧΟΙ:
- Να εκφράζονται με το δημιουργικό δράμα, να αναπτύσσουν τη γλώσσα και να
καλλιεργούν την επικοινωνία
- Να ψυχαγωγηθούν υποδυόμενοι πρωταγωνιστές του Θηβαϊκού Κύκλου
- Να αντιληφθούν την αξία της αρχαίας τραγωδίας
- Να έρθουν σε επαφή με βασικά στοιχεία του αρχαίου θεάτρου (ενδυμασία,
μουσική, Χορός).
- Να αυτοσχεδιάζουν και να εκφράζονται μέσα από απλές μουσικές συνθέσεις
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ:
Στο τέλος της σχολικής χρονιάς, τα παιδιά, συμμετέχοντας σε θεατρικά δρώμενα,
υποδύθηκαν πρωταγωνιστές του Θηβαϊκού Κύκλου. Με αυτόν τον τρόπο
ανακάλυψαν βασικά στοιχεία του αρχαίου θεάτρου και διασκέδασαν
αλληλεπιδρώντας μέσα από ελεύθερη και στοχευμένη έκφραση. Επιπλέον απέδωσαν
με μουσική και κίνηση μύθους της αρχαίας Θήβας αναπαράγοντας μουσικές
συνθέσεις.
Διαμορφωτική αξιολόγηση γινόταν κατά την διάρκεια των μαθημάτων μέσα από τις
δραστηριότητες που εκτελούσαν τα παιδιά στις ομάδες τους και στην ολομέλεια της

33. τάξης. Επιπλέον καθ’ όλη την διάρκεια του προγράμματος επιχειρήσαμε να
ανατροφοδοτήσουμε την διδασκαλία τροποποιώντας όπου χρειαζόταν την
μεθοδολογία μας.
Μέσα από την δημιουργία, την έρευνα, την ανακάλυψη, την συμμετοχικότητα, τη
δράση, και την θετική διάθεση των παιδιών καταφέραμε να φτάσουμε σε μια πιο
δυναμική προσέγγιση της πολιτιστικής μας ταυτότητας και διαδρομής.
Όταν ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα, επιχειρήσαμε να αξιολογήσουμε όλη την
δράση με τις παραπάνω τρεις δραστηριότητες. Αυτή η διαδικασία ήταν σημαντική,
γιατί μας βοήθησε να δούμε κατά πόσο τα παιδιά έκαναν κτήμα τους αυτά που
επιχειρήσαμε να μάθουμε. Ανέλαβαν πρωτοβουλίες, ευθύνες. Εκφράστηκαν πιο
δημιουργικά και αυθόρμητα μέσα στη δυναμική της ομάδας, επικοινώνησαν
ουσιαστικά και άμεσα. Συνεργάστηκαν γόνιμα, δείχνοντας πνεύμα αλληλεγγύης και
κατανόησης. Ψυχαγωγήθηκαν με την πραγματική σημασία της λέξης, απόλαυσαν τη
χαρά της δημιουργίας, και τους καρπούς της δημιουργικής προσπάθειας.
Συντελέστηκαν ζεστές και δυνατές σχέσεις τόσο μεταξύ τους όσο και με τις
εκπαιδευτικούς. Απέκτησαν γνώσεις για την ιστορία της πόλης τους. Το σχολείο έγινε
χώρος δράσης, ζύμωσης, ενεργητικής εμπλοκής και συνεργασίας εκπαιδευτικών-
μαθητών γονέων και άλλων κοινωνικών φορέων.