Η διδασκαλία στα ανθρώπινα δικαιώματα στο Γυμνάσιο και στο Λ,ύκειο στοχεύει στην ενημέρωση στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης καθώς και στην καλλιέργεια στάσης ευθύνης απέναντι στην εφαρμογή των δικαιωμάτων .
5. 5
Ο μαθητής γίνεται “μικρός
Επιστήμονας”
Ο μαθητής γίνεται “μικρός
διανοούμενος
Ο μαθητής γίνεται “γλωσσομαθής “
Ο μαθητής κατακτά το “Μαθαίνω πώς
να μαθαίνω”
Ο μαθητής γίνεται συνειδητός
Έλληνας Πολίτης -Πολίτης του κόσμου
6. 6
Η διδασκαλία στα ανθρώπινα δικαιώματα
στο γυμνάσιο και στο λύκειο στοχεύει στην
ενημέρωση, στην ανάπτυξη κριτικής
σκέψης και στην καλλιέργεια στάσης
ευθύνης απέναντι στην εφαρμογή των
δικαιωμάτων.
9. 9
-προώθηση της συνεργατικότητας και της ομαδικότητας στην εκπαιδευτική
διαδικασία
- προώθηση της διαπολιτισμικής μάθησης
-το προσφυγικό ζήτημα με στόχο τη δημιουργία κλίματος ανοχής και
σεβασμού των δικαιωμάτων των ανθρώπων
-ένταξη της συγκεκριμένης θεματικής της προστασία των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων στην στοχευμένη επιμόρφωση των μαθητών μέσω των
σχολικών δραστηριοτήτων με στόχο την πρόληψη της βίας και του
ρατσισμού απέναντι στους μετανάστες μαθητές
-η ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με τις έννοιες : ταυτότητα,
πολυμορφίες, κοινές αξίες
-καλλιέργεια των ψηφιακών δεξιοτήτων των μαθητών
-ένταξη του σχολείου στο διεθνές κοινωνικό γίγνεσθαι μέσω της
διευρυμένης ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των μαθητών για τα
ανθρώπινα δικαιώματα που καταπατούνται συνεχώς
-προβολή της εκπαιδευτικής κοινότητας στην κοινωνία , τοπική και διεθνή
προώθηση και ενασχόληση με θέματα κοινωνικής παθογένειας , διαχρονικά
αλλά και επίκαιρα που χρήζουν μέριμνας και προβληματισμού από όλους
τους πολίτες της διεθνούς κοινωνίας και δη των μαθητών
Παιδαγωγικοί στόχοι
10. 10
Αναλυτική περιγραφή του πολιτιστικού προγράμματος και
διαδικασία εφαρμογής του στο σχολικό πρόγραμμα
Να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές σχετικά με τις έννοιες της
“ταυτότητας” , της πολυμορφίας σε μια κοινωνία.
11. 11
Ηκατανόηση της αξίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους
μαθητές διευκολύνει τη δυναμική της άμυνας και της αντίστασης
απέναντι στις παραβιάσεις των δικαιωμάτων κυρίως των
μαθητών και στην πρόληψη της βίας και του ρατσισμού,
φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας στη σημερινή εκπαιδευτική
κοινότητα
12. 12
Πρόκειται για ένα θέμα οικείο για τους ίδιους τους μαθητές
εφόσον έχουν αρκετούς “ξένους” συμμαθητές που
προέρχονται από διαφορετικές πολιτισμικές κουλτούρες.
13. 13
Το θέμα δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να βιώσουν το
συναίσθημα της ενσυναίσθησης εφόσον με τα παιχνίδια και τις
δραστηριότητες έμπαιναν στη θέση του άλλου- του ξένου μαθητή.
Έτσι, μπορούσαν να βιώσουν τα συναισθήματα της μοναξιάς ,
της απόρριψης της περιθωριοποίησης που βιώνουν οι “ξένοι”
συμμαθητές τους. Συγχρόνως μπορούσαν να αναπτύξουν
δυναμικές αντίστασης και αντίδρασης που καλούνταν να
αναλάβουν ως συντάκτες νομοθεσίας ενός νέου τόπου που είχαν
αναλάβει την ευθύνη του
14. 14
Κάνοντας λόγο για τη μετανάστευση στον ελληνικό χώρο δόθηκε η
αφορμή να κατανοήσουν οι μαθητές πως η μετανάστευση και η
προσφυγιά δυστυχώς βρίσκεται στο DNA του Έλληνα. Αυτή η
επιμόρφωση στην εξελικτική πορεία της μετακίνησης των Ελλήνων
έδωσε την ευκαιρία στους μαθητές να κατανοήσουν καλύτερα και
αποτελεσματικότερα την έννοια της προσφυγιάς και τα παρεπόμενά
της (συνθήκες, κακουχίες, αδιέξοδα, επαναπροσδιορισμός και αποδοχή
σε νέα πατρίδα, ανάπτυξη, ανέλιξη)
15. 15
Η πολυπολιτισμική τάξη είναι πλέον γεγονός στην ελληνική
εκπαιδευτική κοινότητα. Μέσω του συγκεκριμένου
προγράμματος οι μαθητές καλλιέργησαν δεξιότητες και
συμπεριφορές ώστε να σέβονται , να αποδέχονται και να
εκτιμούν τη διαφορετικότητα. Γνώρισαν πως μέσα από το
ψηφιδωτό της διαφορετικότητας διαμορφώνεται και
εξελίσσεται ο πολιτισμός ενώ η στασιμότητα και η αποδοχή
των στερεότυπων προωθούν και καλλιεργούν εμπάθειες και
φανατισμούς .
Μια τάξη φυλετικά διαχωρισμένη. Μία ημέρα μετά τη δολοφονία
του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1968, η Jane Elliott πήγε να διδάξει στο
δημοτικό της πόλης της στην Άιοβα, όπου κατοικούσαν μόνο λευκοί.
Χώρισε τους μαθητές της σε δύο ομάδες, εκείνους με γαλάζια μάτια κι
εκείνους με καφέ μάτια, και αποφάσισε να τους δώσει ένα γερό
μάθημα κατά των φυλετικών διακρίσεων. Το ντοκιμαντέραυτό
παρουσιάζει την ιστορία εκείνου του μαθήματος, τη μακροχρόνια
επιρροή του στα παιδιά και τη δύναμή του που κράτησε τριάντα
ολόκληρα χρόνια.
16. 16
Αναλυτική περιγραφή του προγράμματος και της
διαδικασίας εφαρμογής του στο σχολικό πρόγραμμα
ή στη σχολική κοινότητα
● Δραστηριότητες γνωριμίας
24. 24
4.Ο πιο γνωστός υπερασπιστής ανθρωπίνων
δικαιωμάτων είναι ο Μαχάτμα Γκάντι. Η χώρα, όπου
εφάρμοσε ειρηνικούς τρόπους διαμαρτυρίας υπέρ του
λαού του, ήταν η :
α.Σουηδία
β.Η.Π.Α.
γ.Ινδία
25. 25
5.Ο Ο.Η.Ε. είναι :
α. στρατιωτική συμμαχία
β. μη κυβερνιτική οργάνωση
γ. διεθνής οργανισμός επίλυσης προβλημάτων ή
διαφορών
δ. δεν ξέρω
26. 26
6.Σκοπός του Ο.Η.Ε. είναι :
α. η διαφύλαξη της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας
β. η ισχυροποίηση των πλουσίων
γ. η διαφύλαξη των προνομίων
δ. δεν ξέρω
28. 28
8.Τα ανθρώπινα δικαιώματα εφαρμόζονται:
α. στην εργασία
β.στο σχολείο
γ. στην κοινωνία
δ. σε όλους τους προηγούμενους χώρους
29. 29
9.Τα ανθρώπινα δικαιώματα τελικά είναι :
α. πολιτικές απόψεις
β. πιστεύω και ευθύνη όλων
γ. ανεφάρμοστα λόγια
30. 30
10.Τα ανθρώπινα δικαιώματα , ακόμα κι αν δεν εφαρμόζονται
, αφορούν τους πάντες και παντού, δηλαδή όλοι έχουν
ανθρώπινα δικαιώματα. Μαντέψτε το 30ο (τελευταίο )
δικαίωμα:
α. δικαίωμα σε φαγητό και στέγη
β. δικαίωμα στη ζωή
γ. κανείς δεν μπορεί να σας αφαιρέσει τα δικαιώματα
32. 32
Αναφορές σε κείμενα των σχολικών εγχειριδίων της
Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας(Ελεημοσύνη ,η βασίλισσα των
αρετών ) και των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
(Αναμνήσεις της Κωνσταντίνας από τη Γερμανία, και Ένα
παιδί που κοιμάται που αναφερόταν στο θέμα της
προσφυγιάς
Συγκεκριμένα δόθηκε μια χρονογραμμή αναφορικά με
το κείμενο <Ελεημοσύνη, η βασίλισσα των αρετών> ώστε οι
μαθητές να διαπιστώσουν τις καταπατήσεις των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υφίστανται σήμερα οι
ασθενέστερες οικονομικά τάξεις των ανθρώπων
34. 34
Δύο κόσμοι σε ένα «κλικ» - Άλλοι παίζουν γκολφ αμέριμνοι κι άλλοι
προσπαθούν να πηδήξουν το φράχτη αναζητώντας μια καλύτερη ζωή
Χοσέ Παλαθόν , ακτιβιστής
36. 36
Τα παιδιά και τα φαναράκια , την ημέρα του Αγίου
Μαρτίνου , 11 Νοεμβρίου , ημέρα προσφοράς και
αγάπης για τους φτωχούς ανθρώπους, η οποία
γιορτάζεται στη Γερμανία , στην Αυστρία και την
Ουγγαρία . Ένα έθιμο που έχει ως σκοπό να μάθει
στα παιδιά τη σημασία του να μοιράζεσαι και να
προσφέρεις χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα
.
38. 38
<Ένα παιδί που κοιμάται >Δήμητρα Χριστοδούλου
Νύχτα. Η κίνηση αραιή στη λεωφόρο.
Μες στο κλειστό, το φωτισμένο εργοστάσιο,
Οι μηχανές, αποσταμένες* μα άγρυπνες,
Επιβλέπουν σαν άκακοι γίγαντες
Τον ύπνο του μικρού. Στριμωγμένος
Κοντά στη σκάρα του ατμού,*
Με του αδερφού του το παλτό σκεπασμένος
Ξεκουράζεται.
Όλη τη μέρα δουλεύει στα φανάρια*
Σκουπίζει τζάμια βιαστικά με το κόκκινο.
Εισπράττει κέρματα ή την εύλογη* αγανάκτηση.
Περιμένει το επόμενο φανάρι.
Τίμια κερδίζει έτσι το ψωμί
Και το μερίδιο του νυχτοφύλακα,
Που τον αφήνει να κοιμάται εκεί μέσα.
Τα χιονισμένα βουνά της πατρίδας του,
Τα χέρια της μάνας του που τύλιγαν γύρω του
Γυναίκειο μαντίλι για το κρύο,
Το δάσκαλο που πληρωνότανε με γάλα
Μόλις θυμάται.
Θυμάται κάτι ελληνικά από το στόμα του,
Που τώρα εδώ ακούγονται αλλιώτικα.
Όχι σαν βότσαλα γυαλιστερά μεγάλης θάλασσας,
Όχι σαν ποδοβολητό του αλόγου
Ενός ανίκητου στρατηλάτη,*
Αλλά να, σαν τα κέρματα στην τσέπη,
Σαν το φτύσιμο στο βλέμμα του πελάτη.
Καμιά φορά πιο εγκάρδια
Σαν τούτο δω το βουητό της σκάρας,
Που όλο ανεβάζει το θερμό ατμό.
ι
40. 40
1η ενότητα
Τα ανθρώπινα δικαιώματα -Αρχές που τα διέπουν -Είδη
-Παραβιάσεις
Τα ανθρώπινα δικαιώματα
αποτελούν ηθικές αρχές που
θέτουν συγκεκριμένα πρότυπα
ανθρώπινης συμπεριφοράς
και συνήθως προστατεύονται
ως νόμιμα δικαιώματα κατά το
εθνικό και διεθνές δίκαιο.
Θεωρούνται ως «κοινώς
αντιλαμβανόμενα
αναπαλλοτρίωτα θεμελιώδη
δικαιώματα που κάθε άτομο
δικαιούται από τη στιγμή της
γέννησής του, απλώς και μόνο
επειδή είναι ανθρώπινο ον»
41. 41
Είδη ανθρωπίνων
δικαιωμάτων
ΑΤΟΜΙΚΑ
Στα ατομικά δικαιώματα
εντάσσονται εκείνα που
χαρακτηρίζονται και ως
θεμελιώδη, όπως είναι το
δικαίωμα στη ζωή, στην
αξιοπρέπεια, στην
ασφάλεια, στην προσωπική
περιουσία, στην ελευθερία
λόγου, στην ιδιωτικότητα,
καθώς και στην
ανεξιθρησκεία
42. 42
● ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
Στα κοινωνικά δικαιώματα εντάσσονται εκείνα που
κυρίως προκύπτουν μέσα από τη λειτουργία της
κοινωνικής συνύπαρξης, όπως είναι το δικαίωμα στην
εργασία, στην εκπαίδευση, στην ψυχαγωγία και
ξεκούραση, στην υγεία, στην ισότητα, αλλά και στη
γενικότερη κοινωνική μέριμνα.
43. 43
● ΠΟΛΙΤΙΚΑ
Στα πολιτικά δικαιώματα
εντάσσονται εκείνα που
αφορούν την ελεύθερη
συμμετοχή του ατόμου στις
πολιτικές διαδικασίες. όπως
είναι το δικαίωμα να εκλέγει,
αλλά και να εκλέγεται, το
δικαίωμα του συνεταιρισμού,
το δικαίωμα των
συγκεντρώσεων, αλλά και το
δικαίωμα στην ενημέρωση.
44. 44
● ΕΘΝΙΚΑ
Ποιητής και
μούσα,
ελαιογραφία, Ν.
Εγγονόπουλος
Στα εθνικά δικαιώματα
εντάσσονται εκείνα
που αφορούν την
ευρύτερη υπόσταση
ενός έθνους, όπως
είναι το δικαίωμα
διατήρησης της
πολιτισμικής
ιδιαιτερότητας, το
δικαίωμα στην εθνική
ανεξαρτησία και στον
εθνικό
αυτοπροσδιορισμό, το
δικαίωμα στην εθνική
ακεραιότητα, αλλά και
το δικαίωμα της
εθνικής ταυτότητας,
όπως αυτό προκύπτει
μέσα από τη γλώσσα
και την τοπική
παράδοση.
45. 45
Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μια επιτροπή ανθρώπων με επικεφαλής την κα
Ελέανορ Ρούσβελτ, σύζυγο του Προέδρου των ΗΠΑ Φράνκλιν Ντ. Ρούσβελτ,
έγραψε ένα ειδικό έγγραφο, το οποίο διακηρύσσει τα δικαιώματα που θα
πρέπει να έχει ο κάθε άνθρωπος στον κόσμο -την Οικουμενική Διακήρυξη των
Ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σήμερα υπάρχουν 192 μέλη κράτη του ΟΗΕ, που το
καθένα ξεχωριστά έχει υπογράψει ότι συμφωνεί με την Οικουμενική Διακήρυξη
των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
46. 46
Δυστυχώς …................
Κυριαρχεί.........................
Καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Πόλεμοι (εμφύλιοι και τοπικοί) με χιλιάδες
θύματα, κυρίως στον άμαχο πληθυσμό και
γενοκτονίες.
Διώξεις, βασανιστήρια και εκτελέσεις για
πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις,
αλλά και χωρίς όριο, εξευτελισμοί και
ταπεινώσεις των
γυναικών…………………….
47. 47
2η ενότητα -Η μετανάστευση στην εξελικτική της
πορεία
Όπως γνωρίζουμε η μετανάστευση δεν αποτελεί καινούριο
κοινωνικό φαινόμενο για την ελληνική κοινωνία. Η Ελλάδα
έχει μακρόχρονη παράδοση στη μετακίνηση του πληθυσμού
και στο εσωτερικό ,αλλά κυρίως στο εξωτερικό. Η
μετανάστευση μάλιστα στο εξωτερικό έχει τις ρίζες τις στην
Αρχαία Ελλάδα. Όπου αντί για μετανάστευση ονομάστηκε
αποικισμός Ο Ελληνικός λαός ,πολυταξιδεμένος, προσέφερε
το πνεύμα και τη γλώσσα του σε αρκετούς λαούς κι έστελνε
παγκόσμια μηνύματα ειρήνης και συνεργασίας των λαών. Σ'
αυτό στην αρχαιότητα συνέβαλε ιδιαίτερα το ανεπανάληπτο
φαινόμενο του αποικισμού των Ελλήνων στην Ιταλία από
τον όγδοο ως τον τρίτο π.Χ αιώνα.
49. 49
Πρόσφυγες και μετανάστες
: Η διαφορά μεταξύ προσφύγων και μεταναστών είναι
ότι οι πρόσφυγες χρειάζονται διεθνή προστασία
,επειδή κινδυνεύει η ζωή τους ή βασικά ανθρώπινά
τους δικαιώματα στη χώρα καταγωγής τους ενώ οι
μετανάστες δεν κινδυνεύουν στη χώρα καταγωγής
τους αλλά αποφασίζουν οι ίδιοι να φύγουν από την
πατρίδα τους για οικονομικούς και άλλους λόγους Η
Ύπατα Αρμοστεία έχει την αποστολή να
προστατευτούν οι πρόσφυγες στις χώρες που
αναζητούν άσυλο .
51. 51
Τρίτη ενότητα
Παιδιά απ΄ όλο τον κόσμο- Διαπολιτισμικότητα
Τρία είναι τα αξιώματα της διαπολιτισμικής αγωγής
Αρχή της ισοτιμίας των πολιτισμών
Αρχή των ίσων ευκαιριών
Αρχή της αποδοχής και αξιοποίησης του διπολιτισμικού
-διγλωσσικού κεφαλαίου των μαθητών
52. 52
Η «πολυπολιτισμική» διάσταση του σύγχρονου
ελληνικού σχολείου –και κατ’ επέκταση της ελληνικής
κοινωνίας-, χρήζει διερεύνησης και προσοχής. Το
Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών ενός
πολυπολιτισμικού σχολείου στοχεύει με τη
διδασκαλία της ετερότητας -όχι απλώς ως έννοιας
γνωστικής, που παραπέμπει σε ρατσιστικές
συμπεριφορές άρα και καταδικαστέες - να οδηγηθεί
στη διάσταση της παιδείας των μαθητών και όχι απλά
της εκπαίδευσης .
53. 53
●
Η γνώση προσεγγίζεται διερευνητικά και
ομαδοσυνεργατικά και μπορεί να επιτευχθεί
έτσι η ολιστική εμπέδωση της γνώσης .Αυτό
φυσικά επιτυγχάνει την ανάπτυξη δεξιοτήτων και
την καλλιέργεια θετικών στάσεων και
συμπεριφορών στους μαθητές . Συγκεκριμένα
ενισχύεται η αυτοεκτίμησή τους , η
αυτοπεποίθηση , η προσωπικότητα και η
υπευθυνότητά τους.
●
Προυποθέσεις που θεωρούνται απαραίτητες για την
ανάπτυξης της δράσης στο σχολικό περιβάλλον
54. 54
Απαραίτητη προυπόθεση για την επίτευξη των παραπάνω
είναι η αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού , ο οποίος
γίνεται συνδιαμορφωτής της γνώσης .
55. 55
Ωστόσο, το ανελαστικό του
Ωρολόγιο Προγράμματος του
Σχολείου, και η έλλειψη
χρόνου των εκπαιδευτικών
και των μαθητών δημιουργούν
προσκόμματα για την
πραγματοποίηση ενός
ολοκληρωμένου
προγράμματος.
56. 56
Πρέπει να αντιμετωπιστούν
τα Προγράμματα των
Σχολικών Δραστηριοτήτων
με την υπευθυνότητα και την
προσοχή που τους αρμόζει
ώστε να υπάρχει
μακροπρόθεσμη διάρκεια
στην εφαρμογή και
υλοποίησή τους εφόσον
συμβάλλουν στη βελτίωση
της ποιότητας της
παρεχόμενης εκπαίδευσης.
57. 57
Τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από το
πρόγραμμα είναι σε γενικές γραμμές τα εξής:
- Έγινε ένα σημαντικό βήμα προς την άρση της
ξενοφοβίας , του ρατσισμού και γενικά των στερεότυπων
απέναντι στη διαφορετικότητα
- Οι μαθητές εντρυφώντας και μελετώντας τα
ανθρώπινα δικαιώματα μπορούν να μετεξελιχθούν αργότερα
σε πρεσβευτές ανθρωπιστικών αξιών
- Οι μαθητές έμαθαν να σέβονται και να εκτιμούν τις
διαφορετικές κουλτούρες που συναποτελούν το ψηφιδωτό
του πολιτισμού μας. Το πολυπολιτισμικό σχολείο είναι
πλέον πραγματικότητα και οι μαθητές του δεν αισθάνονται
συναισθήματα μειονεξίας είτε απόρριψης αλλά το
συναίσθημα του συν +ανήκειν στη σχολική τάξη
58. 58
-Οι μαθητές έμαθαν πώς να μαθαίνουν. Δηλαδή μέσα από
την έρευνα και τη βιωματική μάθηση κατάφεραν να φτάσουν
σε μια ποιοτική γνώση η οποία ενθαρρύνει την ατομικότητα
του μαθητή και οξύνει την κρίση του
- Οι μαθητές τέλος, μέσω των ψηφιακών δεξιοτήτων
που καλλιέργησαν αξιοποίησαν τις Νέες Τεχνολογίες
59. 59
●
Βασικές βιβλιογραφικές αναφορές
-COMPASS, ένα εγχειρίδιο εκπαίδευση στα ανθρώπινα
δικαιώματα για νέους/νέες
-ΟΗΕ και UNESCO, 1951, Ανθρώπινα δικαιώματα Βασικές
συμβάσεις , εκδόσεις:Ελληνικό τμήμα Διεθνούς Αμνηστίας
-Πολιτική και Δίκαιο 2012, Οργανισμός Εκδόσεων Σχολικών
Βιβλίων , Αθήνα
-Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα
δικαιώματα και στα δικαιώματα των προσφύγων
- Η. Ματσαγγούρας, Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία γαι το
καθημερινό μάθημα και τις συνθετικές εργασίες , Γρηγόρης,
Αθήνα 1995
-Πρόγραμμα Ίρις: Καταπολεμώντας τα στερεότυπα και τις
διακρίσεις : Δράσεις για τη συμμετοχή, την ένταξη και την
επαίδευση