15. جوهمراهبااکسيژنناکافي ميزان اکسيژن موجود در يک فضاي بسته در اثر انجام برخي از فعاليت همچون جوشکاري، برشکاري يا لحيم کاري و يا در جريان بعضي از واکنش هاي شيميياي ( زنگ زدن ) يا کنش هاي مربوط به باکتري ها ( تخمير ) کاهش مي يابد . همچنين، ممکن است از اين ميزان در اثر جايگزين شدن گاز ديگري مانند در اکسيدکربن يا نيتروژن کاسته شود . جابجايي کلي اکسيژن با گازهاي ديگري همچون دي اکسيدکربن يا به عبارتي رانده شدن اکسيژن، منجر به بي هوشي مي شود که پي آيند آن مرگ خواهد بود .
16.
17. جووهوايقابلاشتعال هواي داراي مقدار بالاي اکسيژن ( با بيشبود اکسيژن - بيش از 21 %) جوي را بوجود مي آورد که مواد اشتعال پذيري چون لباس و موهها در صورت آتش سوزي با سرعت عجيبي مي سوزند . بنابراين، اکيداً از اکسيژن خالص براي تهويه يک فضاي بسته استفاده نکنيد . براي تهويه از هواي طبيعي استفاده کنيد .
18.
19.
20.
21. تستآزمايشهوايدرونفضايبسته دانستن اين مساله که برخي از گازها و بخارات از هوا سنگينترند و در کف فضاي بسته قرار مي گيرند اهميت دارد . برخي ديگر نيز از هوا سبکترند و در قسمت هاي بالايي فضا قرار مي گيرند . بنابراين، لازم است تمام نواحي ( بالا، ميان و پايين ) توسط يک دستگاه کالببره شده مناسب تست گاز تست شوند و ماهيت گازهاي موجود معلوم شود . اگر نتيجه تست، کمبود اکسيژن يا وجود گازها و بخارات سمي را نشان دهد، آن فضا بايد بطور مناسب تهويه شده و قبل از ورود تست مجدد صورت گيرد . چنانچه تهويه امکان پذير نباشد، و ورود به فضا ( براي عمليات نجات ) نياز شود، افراد مي بايست از تجهيزات تنفسي مناسب استفاده نمايند .
22. هيچگاه به حواس خود براي دانستن وضعيت هواي درون فضاي بسته اطمينان نکنيد !!! شما نه مي توانيد گازها و بخارات سمي را مشاهده و حس کنيد و نه قادريد مقدار اکسيژن موجود را تعيين کنيد .
23. روش معمول تهويه، نياز به يک لوله خرطومي، بطوريکه يک سر آن به يک فن و سر ديگر درون منفد يا آدم رو قرار گيرد . براي مثال، همانطور که در شکل ديده مي شود يک آدم رو داراي لوله ايست که تا پايين براي جمع آوري گازها و بخارات مضر گسترش داده شده است . قسمت هواگير بايد جايي قرار گيرد که هواي تازه و مطبوع را به داخل بفرستد . تهويه تا جاي ممکن مي بايست بصورت پيوسته انجام شود چون در بسياري از فضاها هواي خطرناک به محض توقف جربان هوا مجدداً شکل مي گيرد . تهويه عمل تهويه با کمک يک دمنده يا مکنده براي خارج نمودن گازها و بخارات سمي از يک فضاي بسته انجام مي شود . اين عمل به روش هاي مختلف انجام مي شود . روش و نوع تجهيزات مورد استفاده بسته به اندازه ورودي فضا، نوع گازي که بايد خارج شود ( مثلاً اشتعال زاست يا نه ) و منبع هواي جبراني متفاوت است . تحت شرايط معيني که گازها و بخارات قابل اشتعال باعث جايگزين اکسيژن شده اند، اما به علت غلظت بالا قادر به سوختن نيستند، هواي رانده شده به درون ممکن است تا حدي اين آنها را رقيق کند که وارد محدوده انفجار شوند . همچنين، اگر گازهاي اينرتينگ ( مانند دي اکسيدکربن، نيتروژن، آرگون ) در فضاي بسته مورد استفاده گرفته اند، فضاي مذکور قبل از ورود افراد مي بايست تهويه شده و مورد تست مجدد قرار گيرد .
24. جداسازي جداسازي يا ايزوله نمودن يک فضاي بسته روندي است که در طي آن فضا به طرق زير از سرويس خارج مي شود : قفل گذاري يا Locking out منابع تامين برق، ترجيحاً توسط سويچ هاي خارج از تجهيزات انجام مي شود . مسدود نمودن يا Blanking and Bleeding خطوط نيوماتيک و هيدروليک قطع يا Disconnecting ماشين هاي گرداننده تسمه ها و زنجيرها و چرخ دنده هاي ارتباط دهنده در شفت ها گيرنده از شفت ها تا حد ممکن ايمن سازي و مهار يا Securing قسمت هاي مکانبکي در حال حرکت در فضاهاي بسته با کمک چفت و زنجير، گوه، مانع و ديگر وسايل مشابه
25. تجهيزاتتنفسي تجهيزات تنفسي وسايلي هستند که به افراد اجازه مي دهند بدون خطر و يا استنشاق گازها و ذرات سمي تنفس داشته باشند . اين وسايل دو نوعند . يکي پالاينده هاي هوا که مواد خطرناک را از هوا جدا مي کنند؛ و نوع ديگر که تامين کننده هوا هستند و جريان هوا را براي تنفس سالم از راه يک مخزن يا از طريق هواي غير آلوده اطراف تامين مي کنند .
26. در فضاي بسته که اکسيژن کافي وجود ندارد، فقط بايد از دستگاههاي تنفسي تامين کننده هوا استفاده نمود .
27. تجهيزاتتنفسي انتخاب دستگاه تنفسي مناسب با توجه به نوع شغل، خطر و وضعيت فرد بسيار مهم است، بطوريکه آمورش آن تماماً چه از نظر استفاده و چه از نظر محدوديت ها انجام مي شود . سوالات خود را درباره انتخاب و استفاده از دستگاههاي را مي توانيد با واحد HSE در ميان بگذاريد .
28. يک نفر مي بايست به عنوان فرد کشيک يا Standby در خارج از فضاي بسته حاضر بوده و در تماس مستمر ( بصورت بصري يا گفتاري ) با افراد داخل فضا داشته باشد . نفر کشيک هيچگونه وظيفه ديگري جز آماده باش و اينکه بداند در هنگام وضعيت اضطراري با چه کسي بايد تماس بگيرد ندارد . نفر کشيک نبايد به هيچ وجه تا رسيدن نيروي کمکي وارد فضاي بسته شود، و پس از آن هم با کمک تجهيزات حفاظت فردي، طناب نجات و تجهيزات تنفسي اينکار را انجام دهد .
29. بيش از 50% از افرادي که در فضاهاي بسته جان خود را از دست مي دهند، آنهايي هستند که براي نجات ديگران وارد اين فضاها مي شوند . افراد تيم نجات مي بايست آموزش ديده باشند و از دستورالعملهاي تعيين شده براي واکنش در حالت اضطراري را عمل نموده و از تجهيزات و تکنيکهاي مشخص ( طناب نجات، دستگاههاي تنفسي، نفر کشيک و غيره ) استفاده نمايند . مراحل مختلف عمليات نجات ايمن بايد تمامي روندهاي ورود به فضاهاي بسته را در بر بگيرد . عمليات نجات بايد همراه با برنامه ريزي باشد و تمرين ها بطور متناوب بر اساس دستورالعمل هاي موقعيت اضطراري انجام شوند . نجات ناهماهنگ همچون مواقعي که فردي ناخودآگاه براي نجات همکار خود به پايين هجوم مي برد، مي تواند بسادگي تلفات را دوچندان نمايد و يا حتي اگر تعداد افراد نجات دهنده بيش از يکنفر باشد تلفات چند برابر خواهد شد .
30. به ياد داشته باشيد، انجام يک عمليات نجات ناهماهنگ ممکن است آخرين عمليات نجات باشد .
31.
32.
33.
34. توصيه هاي مربوط به يک ورود ايمن : تهيه يک چک ليست از يک نمونه چک ليست بطور معمول جهت بررسي و ارزيابي يک فضاي بسته استفاده مي شود . هرگز تا زماني که تمام سوالات را مورد ملاحظه قرار نداده و فضا را امن تشخيص نداده ايد، به فضاي بسته وارد نشويد .
35.
36. چکليستنمونه بررسي مداوم هوا در حين انجام کار آيا لازم است هواي درون فضاي بسته مورد بررسي قرار گيرد؟ بصورت پيوسته اينکار انجام شود؟ يا بصورت دوره اي؟ ( اگر پاسخ مثبت است، دوره ها هر يکبار است .) به خاطر داشته باشيد – تغييرات هوا به علت روند کار يا مواد نگهداري شده در آن فضا اتفاق مي افتد . جو ممکن است در ابتداي ورود ايمن به نظر برسد، اما در ادامه مي تواند به سرعت تغيير کند . تميزکاري آيا قبل از ورود به فضا، محل تمييزکاري شده بوده؟ آيا به فضا بخار داده شده است؟ اگر چنين است، آيا اجازه داده شده تا دماي فضا پايين بيايد؟
37. چکليستنمونه تهويه هوا آيا قبل از ورود، فضا تهويه شده است؟ آيا عمل تهويه در حين ورود ادامه پيدا مي يابد؟ آيا هواي به داخل فرستاده شده توسط سيستم تهويه از مکاني که عاري از غبارات و بخارات و مواد سمي است، گرفته شده است؟ اگر هواي درون قابل قبول نبود و تهويه صورت گرفت، آيا قبل از ورود هواي درون تست مجدد به عمل آمد؟ جداسازي يا ايزوله کردن آيا فضا قبل از ورود، از سيستم هاي ديگر جدا گرديده است؟ آيا تجهيزات الکتريکي قفل گذاري شده اند؟ آيا تا حد ممکن از وسايل قطع کننده استفاده شده است؟ آيا تجهيزات مکانيکي مسدود، مانع گذاري و يا در صورت لزوم از کار انداخته شده اند؟ آيا خطوط تحت فشار مسدود شده اند؟
38. چکليستنمونه پوشش / تجهيزات آيا پوشش مخصوصي ( کفش مخصوص، لباس ضد مواد شيميايي، عينک و غيره ) است؟ ( اگر لازم است، مشخص کنيد : ) آيا تجهيزات مخصوصي ( مانند لوازم امداد و نجات، وسايل ارتباطي، و غيره ) لازم است؟ ( اگر لازم است، مشخص کنيد : ) آيا ابزار و وسايل خاصي مورد نياز است؟ ( اگر لازم است، مشخص کنيد : ) وسايل حفاظتي تنفسي آيا دستگاههاي تنفسي استاندارد و مورد تاييد قرار گرفته مورد نياز شما در محل کار در دسترس وجود دارند؟ آيا به استفاده از تجهيزات تنفسي ( مانند تصفيه کننده هوا، دستگاههاي تامين کننده هواي قابل حمل، و غيره ) احتياج است؟ ( اگر لازم است، مشخص کنيد : ) آيا ميتوانيد در حاليکه تجهيزات تنفسي را بر تن داريد از مدخل فضاي بسته بگذريد؟ ( اگر نمي دانيد، حتماً قبل از ورود مطمئن شويد .)
39. چکليستنمونه آموزش آيا شما درباره طرز استفاده صحيح از تجهيزات تنفسي آموزش ديدهايد؟ آيا شما درباره کمکهاي اوليه / ماساژ قلب آموزش کافي ديده ايد؟ آيا دوره آموزشي ورود به فضاي بسته را گذرانده ايد و مي دانيد که بايد به دنبال چه باشيد؟ فرد کشيک / نجات آيا خارج از فضاي بسته نفري به عنوان فرد کشيک بطور پيوسته که با فرد داخل ارتباط ديداري و شنيداري دارد گمارده شده است؟ آيا فرد کشيک قادر خواهد بود بطور کامل و دائم با فرد داخل فضاي بسته ارتباط داشته باشد؟ آيا فرد يا افراد کشيک دوره انجام عمليات امداد و نجات را گذراتده اتد؟
40. چکليستنمونه آيا براي جابجايي افراد نياز به نصب طناب نجات و استفاده از کمربند ايمني مي باشد؟ آيا دستورالعمل هاي مربوط به عمليات نجات براي پيگيري در مواقع اضطراري در دسترس قرار دارند؟ آيا شما با دستورالعمل هاي نجات اضطراري آشنايي داريد؟ آيا مي دانيد در موقعيت اضطراري به چه شخص و چگونه اعلان موقعيت کنيد؟ مجوز کار ( مجوز کار اصلي و تکميلي براي ورود به فضاي بسته - استاندارد 602 سيستم PTW ) ( مجوز يا پرميت يک مدرک کتبي مي باشد که در آن انجام گرفتن تست هواي درون فضا توسط يک فرد داراي صلاحيت، ايمن بودن فضا جهت ورود به آن، احتياط ها و تجهيزات مورد نياز و نحوه انجام کار اظهار گرديده است .) آيا مجوز ورود به فضاي بسته صادر گرديده است؟
41. جهت کسب اطلاعات بيشتر در رابطه با فضاهاي بسته، خطرات کاري، انجام ايمن کار و ديگر موارد مشابه که بر روي سلامتي و تندرستي شما اثر گذارند به بخش HSE يا به سرپرست مستقيم کاري خود مراجعه نماييد .
42. فقدان آگاهي در مورد خطر و انجام عمليات نجات ناهماهنگ منجر بروز تلفات جاني در موارد زير گرديده است . در تاريخ 23 ژوئيه 1985 ، يک کارگر در حال برداشتن دريچه بازرسي خط فاضلاب در يک ايستگاه پمپاژ در عمق 50 فوت بود . به محض در آمدن دريچه از جاي خود، فاضلاب وارد اتاق گرديد . دو همکار وي به اتفاق يک پليس براي نجات جان و در آوردن وي از اتاقي که پر از فاضلاب شده بود تلاش نمودند اما ناموفق بودند . تمامي چهار نفر در اين حادثه جان خود را از دست دادند . در تاريخ 21 فوريه 1986 ، يک راننده کاميون پس از ورود به محل نگهداري خاک اره به مساحت 15 فوت و ارتفاع 22 فوت جان خود را از دست داد . هنگامي که خاک اره درون چاله فرو ميريزد، وي مدفون مي شود و در اثر خفگي از بين مي رود . در تاريخ 5 ژوئيه 1986 ، کارگري که براي تميزکاري در حال ورود به يک مخزن چربي گير شيميايي بود به داخل سقوط مي کند . دو همکار ديگر وي نيز با مشاهده اين حادثه براي نجات او اقدام مي کنند . هر سه نفر جان خود را از دست مي دهند .
43. در تاريخ 16 ژوئيه 1986 ، کارگري که براي تميزکاري بقاياي کف يک تانک سپتيک وارد آن شده بود، بلافاصله پس از ورود به پايين سقوط کرد . دو کارگر ديگر که بيرون تانک بودند با مشاهده اين وضعيت براي نجات وي به پايين مي روند . هر سه کارگر در داخل تانک جان خود را از دست داده بودند . در تاريخ 10 اکتبر 1986 ، يک پيمانکار لوله کشي براي بازرسي از يک دستگاه جريان برگشتي وارد تاسيسات آبرساني زير زميني مي شود . به محض ورود به داخل آن سقوط مي کند . سرپرست وي با مشاهده وضعيت به نجات وي به داخل تاسيسات مي شتابد . هر دو وارد مکاني شده بودند که قبل از آن تست نشده بود و در اثر کمبود اکسيژن جان خود را از دست دادند . در تاريخ 6 فوريه 1987 ، دو نفر کارگر ( پدر و پسر ) در يک تصفيه خانه فاضلاب که بر روي يک گوارنده اي که تخليه شده بود، در حال کار بودند . آنها در بالاي گوارنده براي بررسي مقدار لجن درب بالايي آن را باز کرده بودند و براي تامين روشنايي داخل، چراغ سيار 200 واتي را به کمي به پايين فرستاده بودند . در اثر حباب لامپ و گاز متان، انفجاري در گوارنده رخ مي دهد و در دم هر دو را مي کشد . اگر موارد گفته شده در اين دوره آموزشي توسط اين افراد پيگيري مي شد، از بروز اين همه تلفات جلوگيري به عمل مي آمد .
44. لطفاً به خاطر داشته باشيد : بررسي و ارزيابي جو درون يک فضاي بسته قبل از ورود به آن در اين پروژه يک الزام است .
45. با تشکر از حسن توجه و شرکت شما در اين کلاس آموزشي
![مقدمه ,[object Object],گودال ها و چاله ها مخازن مربوط به راکتورها سيلوها مخازن حمل در خطوط آهن تانک ها فضاهاي اطراف ماشين آلات زير زمين ها حفاري ها و کانالها قيف ها استخرهاي نگهداري مواد مخازن مواد شيميايي ... و ديکر موارد مشابه شما در يک فضاي بسته کار مي کنيد .]()