SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo

K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)

•
•
LiGhT ArOhL
LiGhT ArOhL

K to 12 Learning Module/Material in ARTS for Grade 4 Quarter 1 to Quarter 4

Bildung
1 von 167
Downloaden Sie, um offline zu lesen
D EPED C O PY 4 Kagamitan ng Mag-aaral Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas Sining All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015. Yunit 1
D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY vi SINING Yunit 1 – Pagguhit Aralin 1: Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Luzon................................................ 145 Aralin 2: Mga Disenyong Kultural ng mga Pamayanan sa Visayas.......................................................... 150 Aralin 3 : Mga Disenyo ng Kultural na Pamayanan sa Mindanao........................................................... 154 Aralin 4: Mga Katutubong Disenyo.................................. 158 Aralin 5: Mga Katutubong Disenyo sa Kasuotan at Kagamitan......................................................... 162 Aralin 6: Kagawian ng Iba’t ibang Pamayanang Kultural......................................... 166 Aralin 7: Masining na Disenyo ng Pamayanang Kultural ............................................................. 169 Aralin 8: Crayon Resist ng Disenyong-Etniko.................. 173 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 141 SINING All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 143 YUNIT I PAGGUHIT All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 145 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 1 : Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Luzon Ang mga kultural na pamayanan ay may kani-kanilang ipinagmamalaking obra. Ang kanilang mga disenyo ay ginagamitan ng iba’t ibang linya, kulay, at hugis.Ang mga linya ay maaaring tuwid, pakurba, pahalang, at patayo. Kadalasang ang kulay na ginagamit ay pula, dilaw, berde, at itim. Iba’t ibang hugis ang makikita sa mga disenyo tulad ng triyanggulo, kwadrado, parisukat, bilog, at bilohaba. Ito ay hango sa kalikasan o sa kanilang kapaligiran. Suriin ang sumusunod na mga larawan: Disenyong Gaddang Disenyong Kalinga Disenyong Ifugao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 146  May nakikita ba kayong pagkakaiba sa kanilang paggamit ng linya, hugis, at kulay?  Nakikita rin ba ang paulit-ulit na disenyo sa kanilang mga gawa? Tingnan ang halimbawa ng likhang sining sa araling ito. 1. Ano ang napansin ninyo sa inyong iginuhit na mga disenyo o maging sa inyong sariling likhang sining? Mga Disenyo sa Karton o Kahon Kagamitan: Mga bagay na karton gaya ng baso o mga kagamitan na maaaring makuha sa kalikasan at iba pa, lapis, krayola, o oil pastel All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 147 Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Kumuha ng isang karton o kahon o iba pang bagay na mayroon sa inyong lugar na maaaring gamitin para guhitan ng mga disenyo. 2. Umisip ng disenyo mula sa mga kultural na pamayanan ng Luzon tulad ng Ifugao, Gaddang, at Kalinga. 3. Iguhit ang napiling disenyo sa karton o kahon gamit ang lapis. Maaari ring gumamit o umisip ng sariling disenyo gamit ang mga hugis, kulay, linya, at ang prinsipyong paulit-ulit. 4. Kulayan at punuin ang mga espasyo ng mga disenyo ang inyong iginuhit, at sundan ito ng krayola o oil pastel para lalong maging kaakit-akit ang iyong likhang-sining. 5. Kung wala nang idadagdag, puwede nang itanghal ang ginawang likhang-sining at humanda sa pagpapahalaga. Ang mga disenyong kultural ng pamayanan sa Luzon ay isa sa mga pamana ng sining sa ating bansa. Kaakit-akit at kanais-nais sa paningin ang kanilang mga likhang disenyo na ginagamitan ng iba’t ibang linya, hugis, at kulay. Ilan sa mga ito ay ang mga inukit o nililok na kahoy at mga damit na may iba’t ibang burda. Karamihan ng kanilang mga ginawang disenyo ay hango sa kalikasan o maging sa kapaligiran tulad ng dahon, tao, bundok, at mga hayop. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 148 Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. Mga Pamantayan Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Natukoy ko ang iba’t ibang disenyo na nagtataglay ng mga elemento at prinsipyo ng sining sa mga gawa ng mga taga Luzon. 2. Nalaman ko ang mga disenyong kultural na pamayanan na nagmula sa Luzon. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 149 3. Nakagawa ako ng isang likhang- sining na tulad ng mga disenyong mula sa Luzon. 4. Napahalagahan at naipagmamalaki ko ang mga katutubong sining na gawa ng mga kultural na pamayanan sa Luzon. 5. Naipamalas ko nang may kawilihan ang aking ginawang likhang sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 150 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 2 : Mga Disenyong Kultural ng mga Pamayanan sa Visayas Ang mga pangkat-etniko mula sa Hilagang Luzon hanggang Sulu, at sa iba pang bahagi ng Mindanao ay may kani-kaniyang katutubong sining o motif na nagtataglay ng iba’t ibang linya, hugis at kulay na ginagamitan ng paulit-ulit na disenyo na higit nilang napaunlad at napagyaman sa ngayon. Narito ang ilang halimbawa ng kanilang mga disenyo ng tela na nagtataglay ng iba’t ibang hugis at linya, at maaaring makabuo ng isang pattern. Itanong : Ang kanilang mga disenyo ba ay nagpapakita ng iba’t ibang linya, hugis, at kulay? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 151 Ito ang halimbawa ng disenyong radial na maaaring gamitin bilang panggitnang disenyo. Ang mga disenyong ito ay maaaring gamitin sa iba’t ibang bagay tulad ng ginupit na hugis bilog na karton. Disenyo sa Platong Karton Kagamitan : platong karton o cardboard na maaaring gupitin na hugis bilog, lapis, krayola, o oil pastel Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihandaangmgakagamitantuladngplatongkartonocardboard ginupit na hugis bilog, lapis, krayola, o oil pastel. 2. Umisip ng disenyo na iguguhit sa platong karton o cardboard na hugis bilog. Lagyan ito ng iba’t ibang hugis, kulay, at linya. Maaari ring gumawa ng disenyong panggitna. 3. Kulayan ang iginuhit na mga disenyo gamit ang krayola o oil pastel. 4. Kung tapos na ang ginawang likhang sining, maaari na itong ipaskilsablackboardatmaghandasapag-uulatopagbabahagi tungkol sa disenyong ginawa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 152 Ang ating bansa ay punong-puno ng magagandang likha. Ang mga ito ay nagtataglay ng mga elemento ng sining tulad ng linya, hugis, kulay, at may prinsipyong paulit-ulit. Ang likas na kagandahang ito ng kapaligiran ay nagsisilbing inspirasyon ng mga kultural na pamayanan na naninirahan sa Visayas. Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. Mga Pamantayan Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamatayan (1) 1. Natukoy ko ang iba’t ibang disenyo na nagtataglay ng mga elemento at prinsipyo ng sining na gawa ng mga taga Visayas. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 153 2. Nalaman ko ang mga disenyo ng pamayanang kultural sa Visayas. 3. Nakagawa ako ng isang likhang-sining na ginagamitan ng mga disenyo ng Visayas. 4. Napahalagahan at naipagmalaki ko ang mga katutubong sining na gawa ng mga kultural na pamayanan sa Visayas. 5. Naipamalas ko ng may kawilihan ang aking ginawang likhang-sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 154 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 3 : Mga Disenyo ng Kultural na Pamayanan sa Mindanao Marami sa katutubong disenyo sa bansa ay malikhaing gawa ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao. Kilala silang mga dalubhasa sa paggawa nito. Ilan sa kanilang mga gawa ay ang mga damit, banig, hikaw, kuwintas, maliliit na kampanilya, placemat, table runner, wall décor at marami pang iba. Lahat ng mga ito ay ginamitan ng iba’t ibang hugis, kulay at linya. Narito ang ilan sa kanilang mga ipinagmamalaking gawa at kasuotan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 155 Itoanghalimbawanglikhang-siningsaaralingito.Makakaguhit ba kayo ng inyong sariling disenyo sa construction paper gamit ang mga disenyo ng Maranao, T’boli, at Yakan maliban sa ipinakitang halimbawa? t Disenyo sa Construction Paper Kagamitan : cotton buds, chlorine, colored construction paper Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitang gagamitin. 2. Umisip ng disenyo ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao tulad ng Maranao, Yakan, at T’boli. Maaari ding gumamit ng sariling disenyo na ginagamitan ng iba’t ibang hugis, kulay, at linya. 3. Isawsaw ang cotton buds sa chlorine. Marahan itong ipahid sa colored construction paper. (Paalala: Kailangan ang pagsubaybay ng guro sa gawaing ito upang maiwasan ang disgrasya sa paggamit ng chlorine) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 156 4. Maingat na ipahid ang chlorine sa construction paper upa- ng hindi ito mapunit. 5. Patuyuin muna nang ilang minuto ang ginawang likhang- sining. 6. Pagtuyo na ito maaari na itong ipaskil sa blackboard. Maghanda sa pagpapahalaga. Ang mga disenyo sa kultural na pamayanan sa Mindanao ay makikita sa kanilang mga kagamitan at kasuotan na ginagamitan ng iba’t ibang linya, kulay, at hugis. Ang mga ito ay hango sa kalikasan at sa kapaligiran tulad ng hayop, dahon, bundok, araw, at bituin. Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas na iyong naisagawa sa buong aralin. Pamantayan Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hind nakasunod sa pamantayan (1) 1. Natukoy ko ang iba’t ibang disenyo na gawa ng mga taga Mindanao. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 157 2. Nalaman ko ang mga kultural na pamayanan na nagmula sa Mindanao. 3. Nakagawa ako ng isang likhang-sining na ginagamitan ng mga disenyo ng taga Mindanao na nagtataglay ng mga elemento at prinsipyo ng sining. 4. Napahalagahan at naipagmalaki ko ang mga katutubong sining na gawa ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao sa pamamagitan ng pagtangkilik nito. 5. Naipamalas ko nang may kawilihan ang aking ginawang likhang-sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 158 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 4 : Mga Katutubong Disenyo Ang mga disenyong etniko ay gawa ng mga pangkat-etniko sa mga kultural na pamayanan sa bansa. Ang kanilang talino at kasanayan sa paglikha ay naipakikita nila sa paggawa ng mga kagamitang pantahanan gaya ng palayok, mangkok, at banga. Ito rin ay naipakita sa mga hinabing tela, kumot, at banig. Ang sumusunod ay mga halimbawa ng kanilang disenyo: Mga Dibuhong Bituin (Star Motif) Maranao Bagobo Agta Bukidnon Mga Dibuhong Araw (Sun Motif) Kalinga Maranao Ifugao Bagobo All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 159 Mga Dibuhong Tao Bagobo Ifugao Bontok Halimbawa ng Kultural na Likhang-Sining Disenyo Sa Crayon Etching Kagamitan: oslo paper o lumang cardboard, lapis, krayola, paper clip o toothpick bilang pangguhit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 160 Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitan. 2. Diinan nang maigi ang pagkukulay sa buong papel. Punuin ang papel ng iba’t ibang kulay ng krayola. 3. Patungan ng kulay itim na krayola ang buong bahagi ng papel. 4. Maaaring gumamit ng paper clip o toothpick na magsisilbing pangguhit. 5. Pumili ng disenyo na nais iguhit mula sa mga larawang ipinakita ng guro (hal. dibuho ng araw, bituin at tao.) 6. Maaaring gumamit o umisip ng sariling disenyo gamit ang iba’t ibang linya at hugis para sa gagawing likhang-sining. 7. Gamitin ang imahinasyon upang makabuo ng kakaiba at orihinal na disenyo. 8. Kapag tapos na ang ginawang likhang-sining maaari na itong ipaskil at maghanda sa pag-uulat. Ang mga disenyong etniko o dibuho ay may katangi- tanging kagandahan. Dapat natin ipagmalaki at panatilihin ang mga ito upang lalong makilala ang ating bansa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 161 Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nalaman ko ang kahalagahan ng mga katutubong disenyo mula sa mga kultural na pamayanan. 2. Nailarawan ko ang mga katutubong disenyo na gawa ng mga pangkat-etniko mula sa mga kultural na pamayanan. 3. Nakalikha ako ng isang disenyo mula sa mga katutubong motif sa pamamagitan ng crayon etching. 4. Nailigpit ko ang mga kagamitang ginamit sa tamang pagbuo ng likhang-sining. 5. Naisagawa ko ang aking likhang-sining nang may kawilihan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 162 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 5 : Mga Katutubong Disenyo sa Kasuotan at Kagamitan LikassamgaPilipinoangpagkamalikhainatpagkamakasining. Ito ay minana natin sa ating mga ninuno. Sa ilang salinlahi ay nakikita ang mga masining na likha ng mga katutubo. Kaakit-akit ang mga disenyong gawa ng mga pangkat-etniko. Ang kanilang talino at kasanayan sa paglikha ay naipakikita nila sa paggawa ng mga kagamitang pantahanan, palamuti sa katawan, kasuotan at iba pa. Paggawa ng Coin Purse o Jewelry Pouch na may Katutubong Disenyo Kagamitan: retaso, lapis, gunting, karayom, sinulid, at pangkulay tulad ng oil pastel, krayola, colored pen/pencil Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Maghanda ng mga retaso na lalagyan ng disenyo. 2. Pumili ng dalawang disenyong etniko at iguhit ang mga ito nang salitan sa retaso upang makabuo ng kakaibang likhang- sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 163 3. Kulayan nang maayos ang ginuhit upang ito ay maging maganda at kaakit-akit. 4. Itupi sa gitna ang retasong may disenyo at tahiin ang dalawang sulok nito. 5. Itupi nang maliit at tahiin ang pinakabunganga ng supot. 6. Ipasok ang tali sa may bunganga ng supot na magsisilbing hawakan. 7. Iligpit ang mga ginamit pagkatapos ng gawain. Bawat bata ay may angking talento sa pagdidisenyo at nakagagawa ng kakaibang likhang-sining gamit ang iba’t ibang katutubong disenyo ng mga pangkat-etniko sa bansa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 164 Panuto: Suriin ang inyong likhang-sining at lapatan ng kaakibat na puntos gamit ang rubrics. SUKATAN Lubos na nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (3) Nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (2) Hindi nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (1) 1. Nakilala ko ang iba’t ibang disenyo sa mga kagamitan at kasuotan na mayroon sa Luzon, Visayas, at Mindanao. 2. Nakaguhit ako ng mga motif sa pag- buo ng disenyo sa retaso. 3. Nakasusunod ako nang tama sa mga hakbang sa pag- gawa ng likhang- sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 165 4. Napahalagahan ko ang mga katutubong sining sa pamamagitan ng pagguhit ng disenyo sa lagayan ng barya (coin purse) o lagayan ng palamuti (jewelry pouch) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 166 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 6 : Kagawian ng Iba’t ibang Pamayanang Kultural Ang mga sinaunang kagamitan at kasuotan ng mga pangkat- etniko ay bahagi ng pang-araw araw na buhay sa kanilang pamayanang kultural. Ang kanilang paniniwala ay makikita sa mga masining na dibuho ng kanilang kasuotan, palamuti sa katawan, at mga kagamitan. Ito ay yaman ng ating bansa. Pansinin ang halimbawa ng larawan ng gawi ng pamayanang kultural sa ibaba. Makikita dito na ang kanilang kasuotan ay kakikitaan ng mga disenyong etniko na nagtataglay ng mga maninipis at makakapal na linya, mga mapupusyaw na kulay, at mga dibuhong kanilang pinagyaman. Ang mga disenyong ito ay maaari nating gamitin sa paggawa ng mga magagandang likhang-sining tulad ng bookmark. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 167 Pinoy Bookmark Kagamitan: lapis, krayola, gunting, ruler, at lumang karton o cardboard Hakbang Sa Paggawa 1. Ihanda ang mga gamit na kailangan 2. Gupitin ang lumang karton o cardboard sa sukat na 1 ½ pulgada ang lapad at 5 pulgada ang haba. 3. Pumili ng isang disenyong etniko na nais iguhit sa bookmark. 4. Iguhit ito sa inihandang cardboard na gagawing bookmark. 5. Kulayan ang iyong iginuhit. 6. Sikaping naiiba ang iyong likhang-sining. May iba’t ibang nakagisnang kaugalian ang ating pamayanang kultural na makikita pa rin sa kasalukuyang panahon. Ito ay dapat ingatan at magamit sa mga likhang- sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 168 Panuto: Lagyan ng tsek () ang angkop na kahon. Gawin ito sa sagutang papel. SUKATAN Lubos na nasu- nod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (3) Nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (2) Hindi nasusunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (1) 1. Nakabuo ako ng bookmark gamit ang iba’t ibang disenyong etniko. 2. Nakabuo ako ng naiibang disenyo nang hindi kumopya sa gawa ng iba. 3. Nagamit ko ang mga linya at kulay sa disenyong nabuo. 4. Naipakita ko ang pagpapahalaga sa mga disenyong etniko sa aking nabuong bookmark. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 169 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 7 : Masining na Disenyo ng Pamayanang Kultural Ang mga masining na disenyo na gawa ng mga pamayanang kultural ay isa sa mga pamanang sining sa lahing Pilipino. Ang mga disenyo noong mga unang panahon ay ginawang basehan ng mga disenyo sa kasalukuyang panahon. Ito ay isa sa mga nagsilbing paraan para maisalin ang mga kaalaman ng sinaunang Pilipino. Pabalat sa Notbuk Kagamitan: mga recycled paper tulad ng lumang kalendaryo o anumang papel, gunting, lapis, krayola, tape, at plastic cover Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitan. 2. Gumupit ng lumang kalendaryo o anumang papel kasukat ng notbuk na nais lagyan ng pabalat. Gamitin ang malinis na bahagi nito. 3. Gumuhit ng sariling masining na disenyo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 170 4. Pagkaguhit, kulayan upang mas lalong tumingkad ang mga disenyo. 5. Gawing kakaiba ang disenyo. 6. Ibalot ang ginawang disenyo sa isang notbuk. Gamitan ito ng tape para sa mas maayos na paglalapat. 7. Sikaping maging malinis at maayos ang ginawang likha. 8. Ipakita sa harap ng klase ang natapos na likhang-sining. Ang disenyo sa mga kagamitang ginagawa sa pamayanang kultural ay may kakaibang istilo at tunay na yaman ng lahi. Makikita ito hanggang sa kasalukuyang panahon at dapat itong ipagmalaki. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 171 Panuto: Tiyakin ang ginawang pagganap sa pagbuo ng pabalat ng notbuk. Lagyan ng () ang kahon na tumutugon sa bawat tanong. KASANAYAN Lubos na nasusunod ang pamatayan sa pagbuo ng likhang- sining (3) Nasunod ang pamatayan sa pagbuo ng likhang- sining (2) Hindi nasunod ang pamatayan sa pagbuo ng likhang- sining (1) 1. Naiguhit ko ba nang kakaiba ang sarili kong disenyo? 2. Nakagamit ba ako ng tamang kulay upang maging kakaiba ang aking likhang-sining? 3. Napahalagahan ko ba ang mga sinauna at kasalukuyang disenyong nagmula sa pamayanang kultural? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 172 4. Nagawa ko ba ang gawain nang hindi humingi ng tulong sa iba? 5. Nakadama ba ako ng kasiyahan sa aking sining? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 173 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 8 : Crayon Resist ng Disenyong-Etniko Ang mga pangkat-etniko ay may mga pamamaraan sa kanilang pamumuhay na nakikitaan ng pagiging malikhain. Makikita sa mga kagamitan at mga palamuti ang iba’t ibang disenyo na kanilang pinagyaman. Mga Disenyong Etniko Ang mga napag-aralan nang disenyong etniko o pattern ay maaaring gamitin sa paggawa ng isang likha. May iba’t ibang paraan din sa paglikha gamit ang krayola. Isa ang paraang crayon resist na maaaring gamitin sa gagawing likha. Sa araling ito ay gagawa tayo ng likhang-sining gamit ang mga disenyong etniko sa pamamagitan ng crayon resist. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 174 PAGGAWA NG PLACEMAT Kagamitan: Lapis, krayola, brush, ¼ cartolina o recycled cardboard, water color, at recycled paper Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitan. 2. Pumili ng disenyo na makikita sa mga kagamitan, kasuotan at palamuti ng mga pangkat-etniko mula sa mga nakaraang aralin o mga halimbawang nasa likod na pahina. 3. Iguhit ang mga napiling disenyong etniko o patterns sa recycled paper. 4. Ilipat ito sa cartolina o cardboard. 5. Kulayan ang iyong iginuhit. Siguraduhing madiin ang paggamit ng krayola sa papel upang hindi matakpan ng watercolor. 6. Ihanda naman ang watercolor para sa gagawing pamaraang crayon resist. 7. Pahiran ng watercolor ang kinulayan ng krayola. Gamitin ang madilim na kulay para lumitaw ang kagandahan ng disenyong iginuhit at kinulayan ng krayola. 8. Ipakita sa klase ang natapos na obra. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 175 Ang pagpapahalaga sa iniambag ng pangkat-etniko sa mundo ng sining ay tunay na yaman ng ating bansa. Isa sa mga paraan upang maipakita ang pagpapahalaga ay ang paggamit ng kanilang disenyo sa iba’t ibang obra. Panuto: Lagyan ng masayang mukha ( ) ang angkop na kahon. Gawin ito sa sagutang papel. SUKATAN Higit na nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (3) Nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (2) Hindi nasusunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (1) 1. Nakabuo ako ng placemat gamit ang iba’t ibang disenyong etniko o pattern. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 176 2. Naipamalas ko ang wastong paraan ng crayon resist. 3. Nagamit ko ang sariling mga linya at kulay ayon sa disenyong nabuo. 4. Naipakita ko ang pagpapahalaga sa mga disenyong etniko sa pamamagitan ng pag-gamit ko ng aking ginawang likhang-sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 271 GLOSSARY SINING acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro pabalat sa libro takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay border design disenyo sa paligid ng papel banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining container lalagyan ng tubig o anumang bagay construction paper isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit coin purse lagayan ng barya Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong radial disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya disposable spoon kutsarang yari sa plastik All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 272 Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil Istilo pamamaraan jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Luwad Molde Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Palamuti Dekorasyon Pista pagdiriwang sa isang lugar Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining pangkat- etniko grupo ng mga sinaunang tao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 273 pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Banig Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 274 Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 280 Sining Discovery in Art 3 Elementary Worktext, pp. 109-110 Gawad ng Manlilikha ng Bayan, Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining, Republika ng Pilipinas, 2004. Modern Teacher Magazine, Sept. 2011, Vol.60. Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan 4, pahina 21-24 Sining 4, pahina 11-12 Sining 4, pahina 78-79, Sining 5, pahina 104-105 http://www.ehow.com/about_6669221_history-tie_dye.html http://ecozeal.com/blog/the-history-and-art-of-tie-dyeing APPENDIX All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 4 Kagamitan ng Mag-aaral Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas Sining All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015. Yunit 2
D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY vi SINING Yunit 2 – Pagpipinta Aralin 1: Landscape ng Pamayanang Kultural................ 178 Aralin 2: Kasuotan at Palamuting Etniko........................ 182 Aralin 3: Kultura ng Pangkat-Etniko................................. 186 Aralin 4: Pista ng mga Pamayanang Kultural.................. 189 Aralin 5: Krokis ng Pamayanang Kultural....................... 192 Aralin 6: Kulay ng Kapaligiran......................................... 196 Aralin 7: Myural ng Tanawin sa Pamayanang Kultural.... 200 Aralin 8: Malikhaing Pagpapahayag................................ 204 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 141 SINING All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 177 PAGPIPINTA YUNIT II All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 178 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 1 : Landscape ng Pamayanang Kultural Nagagawa ng pintor na maging malapit o malayo ang mga bagay sa kaniyang likhang sining sa pamamagitan ng espasyo. Ang espasyo, bilang elemento ng sining, ay ang distansiya o agwat sa pagitan ng bawat bagay sa isang likhang sining. Para sa isang pintor, ang anyong mabubuo ng espasyo ay kasinghalaga rin ng hugis ng mga bagay na kaniyang iginuhit. Ang tamang espasyo ng mga bagay sa isa’t isa ay naipakikita sa pamamagitan ng paglalagay ng foreground, middle ground, at background. Ang mga bagay sa foreground ay kadalasang malalaki at pinakamalapit sa tumitingin. Ang bagay naman na nasa background ay nasa likod at kadalasan na maliit. Ang middleground naman ay may katamtaman ang laki ng mga bagay na nasa pagitan ng foreground at background. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 179 Sapamamagitanngforeground,middleground,atbackground, naipakikita ang tamang espasyo ng mga bagay sa larawan Pagpipinta ng Tanawin sa Komunidad (Landscape Painting) Kagamitan: lapis, bondpaper, watercolor, basahan, at water container Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Isipin ang larawan ng komunidad na iguguhit. Ito ay maaaring sariling komunidad na kinabibilangan o ayon sa iyong imahinasyon. Planuhin ang gawain ng mga tao, itsura ng bahay, at tanawin sa komunidad na iguguhit. Middle ground (tanawing gitna) Background (tanawing likod) Foreground (tanawing harap) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 180 2. Unahing iguhit ang guhit-tagpuan (horizon) at mga bagay na pinakamalaki at nasa harapan (foreground) tulad ng tao at ang kanilang ginagawa. 3. Sunod na iguhit ang mga bagay sa middle ground o tanawing gitna tulad ng mga tahanan at puno. 4. Pagkatapos, iguhit ang background o tanawing likod tulad ng bundok o kapatagan at langit. 5. Kulayan mo ito ng watercolor at lagyan ng pamagat Naipakikita sa pagpipinta ng tanawin ng komunidad ang tamang espasyo ng mga bagay sa larawan sa pamamagitan ng pagguhit ng foreground, middle ground, at background. Panuto: Bigyan ng kaukulang puntos ang inyong naging pagganap gamit ang rubrik na nasa kasunod na pahina . PAMANTAYAN Napakahusay (3) Mahusay (2) Di-gaanong mahusay (1) 1. Naiguhit at nakulayan ko ang tanawin ng pamayanang kultural. Naiguhit at nakulayan ko. Naiguhit ko ngunit hindi nakulayan. Hindi ko naiguhit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 181 2. Naipakita ko sa larawan ang wastong espasyo sa pamamagitan ng foreground, middle ground at background. Naipakita ko nang tama ang foreground, middle ground at background. Hindi ko maayos na naipakita ang foreground middle ground, at background. Hindi ko naipakita ang foreground, middle ground at background. 3. Nakilala ko ang mga pamayanang kultural sa bansa at ang mga natatanging uri ng tahanan at pamumuhay. Nakilala ko ang 3 pamayanang kultural sa bansa. Hindi ko gaanong nakilala ang pamayanang kultural sa bansa. Hindi ko nakilala ang pamayanang kultural sa bansa. 4. Naipagmalaki ko ang likhang sining sa pamamagitan ng eksibit. Naipagmalaki ko ang aking likhang- sining. Hindi ko gaanong naipagmalaki ang likhang- sining. Hindi ko naipag- malaki. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 182 YUNIT 2 : Pagpinta Aralin Bilang 2 : Kasuotan at Palamuting Etniko Ang kasuotan at palamuti ay nagiging kaakit-akit sa paningin kung maganda ang pagkakadisenyo ng mga elemento ng sining tulad ng linya, hugis, at kulay. Ang paggamit ng overlapping technique ay nakatutulong upang makatawag pansin ang isang disenyo. Ang overlap ay ang pagpapatong-patong ng mga linya, hugis, at bagay sa larawan. Nagagawa nitong maipakitang gumagalaw ang isang larawan at maging makatotohanan ang sining. Nakatutulong din ang pagpili ng kulay sa kagandahan ng disenyo. Ang paggamit ng matitingkad na kulay kasama ang mapusyaw na kulay ay nakatutulong upang mapansin ang linya, hugis, o bagay sa larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 183 Kasuotan at Palamuting Etniko Kagamitan: lapis, manila paper, gunting, acry-color, brush, lalagyan ng tubig, at basahan Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Mag-isip ng disenyo at tabas ng kasuotang maaring isuot para sa nalalapit na pagdiriwang. Maaaring gumamit ng simbolo ayon sa gawain o pamumuhay tulad ng pangingisda, pagsasaka, pangangaso, o pangunguha ng prutas. 2. Igawa ng pattern sa manila paper at gupitin na parang kasuotan. a b c d All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 184 3. Lagyan ng disenyo ang pattern ayon sa napag-aralan sa kasuotan ng pangkat-etniko. Gumamit ng ibat ibang hugis. Maaaring lagyan ng mga disenyong kuwintas at iba pang palawit. 4. Pintahan gamit ang acry color. Gumamit ng natural o walang halo na kulay para maging matingkad at dagdagan naman ng puti kung gustong maging malamlam ang isang kulay. Patuyuin. 5. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. 6. Humanda para sa isang pagtatanghal o munting parada sa loob ng silid. Ang paggamit ng pagpapatong-patong (overlap) ng mga linya, hugis, at matitingkad na kulay ay nakatutulong upang maging kaakit-akit ang kasuotan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 185 Isuot ang kasuotang ginawa at sumali sa munting parada sa loob ng silid-aralan. Panuto: Suriin ang mga disenyo ng kasuotan ng kamag-aral. 1. Ano anong matingkad na kulay ang magandang gamitin sa mga kasuotan? 2. Ano anong mga linya at hugis ang nakatatawag pansin na disenyo? 3. Tukuyin ang mga overlap na hugis sa disenyo ng kasuotan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 186 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 3 : Kultura ng Pangkat-Etniko Ang sining ng pagpipinta ay nakatutulong upang maipahayag ang pagiging malikhain sa pagpapakita ng value sa pagkulay. Sa watercolor painting, maaaring makalikha ng ibang epekto sa likhang sining. Ang value ay sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito. Ang bahagi ng larawan na maliwanag ay may mapusyaw na kulay subalit ang malalayong bagay at di-naabot ng sinag ng araw ay may madilim na kulay. Sa pamamagitan ng value sa pagkulay, nagiging makatotohanan at maganda ang larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 187 Value Sa Pagkulay Kagamitan: lapis, watercolor, lalagyan ng tubig, brush, bondpaper at basahan 1. Umisip ng disenyo mula sa napag-usapan o nakitang larawan sa Luzon, Visayas, at Mindanao ng komunidad na nais mong iguhit. Ito ay maaaring gawain sa araw-araw o tradisyon na ginagawa sa inyong lugar. 2. Iguhit sa pamamagitan ng lapis. 3. Maglagay ng lumang dyaryo sa ilalim ng papel bilang sapin sa mesang paggagawaan. 4. Isawsaw ang brush sa watercolor at ipang-kulay ayon sa kulay ng bagay. Ulit-ulitin ang pagpipinta hanggang makuha ang nais na value. 5. Dagdagan ng kulay kung nais na maging madilim ang kulay at tubig at puti naman kung gustong maging mapusyaw. 6. Patuyuin. 7. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. Sa watercolor painting, naipakikita ang tamang value sa pagkulay sa pamamagitan ng pagdaragdag ng tubig. Ang pagpahid ng watercolor na may kakaunting tubig ay nakapagpapalabas ng madilim na kulay. Maaari namang dagdagan ng tubig upang maipakita ang mapusyaw na kulay. Sa pamamagitan ng value, nagiging makatotohanan ang dating ng larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 188 Panuto: Bigyan ng kaukulang puntos ang antas ng iyong naisagawa batay sa rubrik at pamantayan na nasa ibaba. PAMANTAYAN Napakahusay (3) Mahusay (2) Hindi gaanong mahusay (1) 1. Naiguhit at nakulayan ko ba ang larawan ng kultura sa sariling komunidad? 2. Naipakita ko ba sa aking larawan ang kapusyawan at kadiliman ng kulay? 3. Nasiyahan ba ako sa paggamit ng watercolor bilang midyum sa paggawa ng likhang- sining? 4. Naipagmalaki ko ba ang aking likhang-sining sa pamamagitan ng watercolor painting? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 189 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 4 : Pista ng mga Pamayanang Kultural Ang mga Filipino ay sadyang masayahin.Napagbubuklod buklod tayo dahil sa mga selebrasyon at pagdiriwang tulad ng panahon ng pagtatanim at pistang bayan. Ang mga tao ay sama-samang nagsasaya, nagbabatian, at gumagawa upang maisakatuparan ang layunin ng kanilang pagdiriwang. Ang bawat lugar o bayan ay may kani-kanilang panahon ng pista. Madalas itong isang parangal sa patron ng bayan at gina- gawa isang beses sa isang taon. Ang mahahalagang bahagi ng pagdiriwang ay ang misa at prusisyon. Tuwing pista nagkakasama ang magkakaibigan at magkakamag-anak. Lahat ay nagsasaya dahil sa mga palaro at masasayang tugtugin ng banda ng musikong umiikot sa buong bayan. Nagsasalo-salo rin sila sa masaganang pagkain. Nagagawa ng pintor na maipakita sa kaniyang likhang-sining ang damdamin ng isang tao. Alam din niya kung paano ilalarawan ang nararamdaman ng isang tao, kung ito ay masaya o maligaya, malungkot o payapa. Sa paggamit ng kulay tulad ng dilaw, kahel, at pula, naipahihiwatig ng pintor ang tamang damdamin na nagpapakita ng saya. Tingnan ang larawan sa susunod na pahina. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 190 Larawan ng Pista Kagamitan: manila paper, acrylic paint o acry-color, brush, lapis, marker, water container, basahan, lumang dyaryo, at bondpaper Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Bumuo ng pangkat na may 5-6 na kasapi. 2. Planuhin ang iguguhit na selebrasyon sa isang bondpaper upang mapaghati-hati ang gawain ng pangkat. 3. Ang nabuong disenyo sa bondpaper ng bawat pangkat ay ilipat sa manila paper sa pamamagitan ng lapis. 4. Kulayan ang larawan sa pamamagitan ng acrylic paint. Gumamit ng mga masasayang kulay tulad ng dilaw, dalandan, pula at iba pa upang maipakita ang masayang damdamin. 5. Patuyuin. 6. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 191 Naipakikita ang damdamin ng isang tao sa pamamagitan ng paggamit ng kulay. Ang mga kulay tulad ng dilaw, kahel, pula, at iba pang kulay ay ginagamit sa mga masasayang pagdiriwang o selebrasyon tulad ng pista. Panuto: Bigyan ng kaukulang puntos ang antas ng iyong naisagawa batay sa rubrik na nasa ibaba. PAMANTAYAN Kapansin- pansin (3) Hindi gaanong kapansin- pansin (2) Hindi kapansin- pansin (1) 1. Naiguhit at nakulayan ko ang myural ng isang pag-diriwang o selebrasyon. 2. Naipakita ko sa larawan ang damdamin ipinahihiwatig sa pamamagitan ng kulay. 3. Nakilala ko ang mga selebrasyon o pagdiriwang ng ilang pamayanang kultural sa bansa. 4. Naipagmalaki ko ang myural na nilikha. 5. Nagampanan ko ang aking tungkulin bilang bahagi ng aking pangkat. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 192 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 5 : Krokis ng Pamayanang Kultural Ang mga bagay sa ating kapaligiran ay may iba’t ibang hugis, laki, at kulay gaya ng bundok, dagat, gusali, at iba pang likas at di- likas na istruktura. May mga bagay na malapit at mayroon ding mga bagay na malayo. Ang mga malalayong bagay ay nagiging maliit sa paningin habang ang mga bagay naman na malalapit ay mas malaki sa paningin kung ikukumpara mo sa mga bagay sa malalayo. Sa sining, tinatawag itong ilusyon ng espasyo. Sa paggawa ng krokis o pagguhit ng landscape o tanawin ng isang pamayanan na itinatampok ang kapaligiran bilang paksa, kailangang isaalang-alang ang espasyo, balanse, at proporsyon upang maging mas makatotohanan ang larawang iguguhit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 193 Pagguhit ng Isang Pamayanang Kultural Kagamitan: papel o bond paper, lapis at pambura, at ruler Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitang gagamitin sa pagguguhit. 2. Maglagay ng mga palatandaan sa mga dakong paglalagyan ng paksa sa background, middle ground, at foreground. 3. Siguraduhing nasusunod ang mga pamantayan sa pagguhit gamit ang balanse sa larawan. 4. Bigyan din ng pansin ang proporsyon ng mga bagay-bagay na iguguhit para higit na maging makatotohanan ang dibuho. 5. Mag-isip ng kawili-wiling tanawin sa inyong lugar na makikita sa mga pamayanang kultural na nais mong iguhit. 6. Lagyan ng pamagat ang natapos na likhang-sining. 7. Maghanda sa pag-uulat ang bawat pangkat tungkol sa inyong nabuong guhit. 8. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 194 Sa pagguhit, kailangang bigyan ng pansin ang tamang laki ng mga bagay-bagay at paglalagay ng foreground, middle ground, at background upang magkaroon ng balanse at proporsyon ang dibuho. Ang pigura ng tao ay mas maliit kung ikukumpara mo ito sa bahay at gayon din sa mga puno kung titingnan sa aktwal na larawan. Panuto: Basahin at unawain ang mga tanong. Bilugan ang titik ng tamang sagot. 1. Ano ang tawag sa kaugnayan ng mga bagay sa larawan batay sa laki at taas ng mga ito. A. krokis B. hugis C. laki D. proporsyon 2. Kapag ang mga bagay na iyong iguguhit ay ibig mong magmukhang malayo sa paningin, ano ang dapat mong gawin? A. Gawing mas maliit ang pagkakaguhit nito kumpara sa mga bagay na dapat makita sa malapit. B. Gawing malaki ang pagkakaguhit kumpara sa mga bagay na dapat makita sa malapit. C. Iguhit ito sa pinakamababang bahagi ng papel. D. Iguhit ito sa pinakamataas na bahagi ng papel. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 195 3. Ano ang tawag sa larawan na ang karaniwang paksa ay mga bundok, burol, at puno? A. espasyo B. kulay C. landscape d. proporsyon 4. Bakit kailangang isaalang-alang ang proporsyon at espasyo sa pagguhit? A. Upang maging makulay ang larawang iginuhit. B. Upang maging kakaiba ang larawang iginuhit. C. Upang maging mas makatotohanan ang larawang iginuhit. D. Upang maging malamlam ang kulay ng larawang iginuhit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 196 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 6 : Kulay ng Kapaligiran Kulay ang nagbibigay ng buhay sa mga bagay sa paligid. Ito ay maaaring mapusyaw at maaari ring matingkad. Kapag ginamit ang kulay sa isang obra o likhang-sining, nakapagpapahiwatig ito ng iba’t ibang kahulugan. Ang mga maiinit na kulay tulad ng pula, kahel, at dilaw ay nagpapahiwatig ng kasiyahan at kagalakan. Ang mga kulay na malalamig tulad ng bughaw at lila ay nagpapagaan ng pakiramdam. Nagagawang malamlam ang isang kulay kung ito ay hahaluan ng kulay na komplementaryo subalit nagiging mapusyaw ang kulay kung hahaluan ng puti. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 197 Pagkukulay ng mga Naiguhit na mga Bagay sa Paligid na Naglalarawan ng mga Iba’t Ibang Pamayanang Kultural Kagamitan: oslo paper, brush krayola, o watercolor (Maaaring gumamit ng anumang natural na pangkulay gaya ng katas ng dahon, bulaklak, o balat ng prutas) Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Planuhin ang mga kulay na gagamitin sa krokis ayon sa kahulugan na gustong ipahiwatig. 2. Gumamit ng matitingkad na kulay para sa mga detalye na gustong bigyang-diin at mapupusyaw naman na kulay para sa mga iba pang detalye. 3. Takpan ng lumang dyaryo ang mesang gagamitin sa pagpipinta. 4. Simulan ang pagkukulay sa idinitalyeng larawan. 5. Kung gagamit ng watercolor, patuyuin ang papel bago ipaskil. 6. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 198 • Mahalaga ang tamang paggamit ng mga kulay. Gumamit ng matitingkad na kulay sa mga bagay na bibigyang diin at mapupusyaw sa mga maliwanag na bahagi. • Ang mga kulay ay nagpapahiwatig ng damdamin at kahulugan sa mga dibuho. Panuto: Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nalaman ko ang ibig ipakahulugan ng mga kulay na ginamit ko sa aking krokis. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 199 2. Nakulayan ko ang larawan ng mga bagay sa paligid na nagpapakita ng mapusyaw at matingkad na kulay. 3. Nagamit ko nang maayos ang kulay bilang mahalagang elemento ng sining. 4. Naipabatid ko ang mensahe ng aking ginawa sa pamamagitan ng paggamit ng mga kulay. 5. Naipagmalaki ko ang aking ginawang dibuho. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 200 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 7 : Myural ng Tanawin sa Pamayanang Kultural Paggawa ng myural ang tawag sa paraan ng pagpipinta sa dingding o walls. Maraming Pilipinong pintor ang tanyag sa larangang ito ng sining. Ilan sa kanila ay ang mga Pambansang Alagad ng Sining na sina Carlos “Botong” Francisco na gumawa ng myural sa Bulwagan sa Lungsod ng Maynila, Juan Luna sa kaniyang obra na Spoliarium, at Vicente S. Manansala, modernong Pilipinong pintor na may-ari ng obrang Stations of the Cross na nasa UP Diliman chapel. Itinatampok din nila sa kanilang obra ang kawili-wiling pagdiriwang ng pistang bayan, payak na pamumuhay sa kabukiran, kabundukan, at larawan ng patuloy na umuunlad na pamayanang kultural. Sa pamamagitan ng mga obrang ito, nalalaman natin ang angking yaman ng kultura at tradisyon ng ating lahi. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 201 Paggawa ng Myural Kagamitan: mga iginuhit na larawan, pandikit, marking pen, at lapis Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga likhang-sining na ginawa sa mga nakaraang aralin 1-7. 2. Ilatag sa sahig ang mga likhang-sining ng pangkat at ipaanyo nang maayos bago idikit sa dingding upang makabuo ng isang myural. 3. Kung ang lahat ay naihanda na, maaari nang simulan ang pagdidikit sa itinalagang lugar ng guro para sa inyong pangkat. 4. Lagyan ng pamagat ang mga ginawa at maaaring dagdagan ng iba pang detalye o disenyong mas lalong magpapaganda sa ginagawang myural. 5. Maghanda para sa pag-uulat. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 202 • Ang myural ay isang malaking larawan na nakapinta o nakalagay sa dinding o pader. Ang likhang - sining na ito ay maaaring gawin ng isang tao o pagtulungang gawin ng marami. • Mahalagaangpagtutulunganatkooperasyonsapagsasagawa ng anumang proyekto. Panuto: Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nagawa ko nang maayos ang myural. 2. Nakipagtulungan ako sa paggawa ng myural. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 203 3. Naipahayag ko ang aking damdamin at kaisipan batay sa mga elemento na ginamit ko sa larawan. 4. Nagawa ko ang aking likhang- sining nang buong kagalakan. 5. Naipagmalaki ko ang aking ginawa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 204 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 8 : Malikhaing Pagpapahayag Sadyang katangi-tangi ang kapuluan ng Pilipinas. Nag- uumapaw sa makukulay na kultura at kaugaliang nagpapatingkad sa tatak-Pilipino. Sa pagpunta natin sa iba’t ibang lugar sa bansa, hindi natin maiiwasang mamangha sa angking kagandahan ng mga likas at di-likas na tanawin. Ito ang nagbibigay sa atin ng kakaibang karanasan. Ang paraan ng pamumuhay ng mga tao, maging ang kulay ng paligid, ang awit ng mga ibon, at ang malamig na simoy ng hanging dulot ng mga puno at halaman ay ilan lamang sa mga bagay na nagpapaalala sa atin ng mayamang karanasan sa lugar na ating pinupuntahan. Panuto: Magpangkat-pangkat ayon sa ibibigay ng guro. I – Pangkat Luzon II – Pangkat Visayas III – Pangkat Mindanao Kagamitan: mga ipinintang larawan sa mga nakaraang aralin, maliit na bola o kahit anong bagay sa silid na magaan at madaling hawakan All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 205 Mga Hakbang sa Paggawa: 1. Ilatag sa sahig ang mga likhang-sining na ginawa sa nakaraang aralin. Umupo sa ayos na pabilog na pinaliligiran ang mga likhang-sining. 2. Ang lider ng pangkat ang siyang unang may hawak ng bola at ipapasa pakanan kasabay ang awit na iparirinig ng guro. 3. Kapag itinigil na ng guro ang awit ay tatayo sa gitna ang huling may hawak ng bola. Malikhain niyang ibabahagi ang karanasan patungkol sa larawan o likhang-sining at sa karanasan sa pamayanang kultural na nasa ipinintang landscape. 4. Uulitin ito hanggang sa ang lahat ay mabigyan ng pagkakataon na makapagbahagi. • Napananatili natin ang ganda at yaman ang ating pamayanan kung ito ay ating iingatan at pahahalagahan. • Mayaman ang mga Pilipino sa kultura at tradisyon. Mapagyayabong pa natin ito kung mananatiling buhay sa puso at isipan natin ang katangi-tanging kultura at tradisyon na sadyang tatak-Pilipino. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 206 Panuto: Lagyan ng tsek () ang kahon na tumutugon sa puntos na nais mong ibigay sa iyong bagong pagganap sa aralin. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Ganap kong naibahagi sa aking mga kamag-aral ang natatangi kong karanasan tungkol sa aking likhang- sining. 2. Natapos ko ang gawain nang may pagtutulungan at kooperasyon sa mga kapuwa ko kasapi ng pangkat. 3. Naipagmalaki ko ang aking ginawa. 4. May natutuhan ako sa gawain na maaari kong ibahagi sa aking kapuwa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 271 GLOSSARY SINING acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro pabalat sa libro takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay border design disenyo sa paligid ng papel banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining container lalagyan ng tubig o anumang bagay construction paper isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit coin purse lagayan ng barya Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong radial disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya disposable spoon kutsarang yari sa plastik All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 272 Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil Istilo pamamaraan jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Luwad Molde Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Palamuti Dekorasyon Pista pagdiriwang sa isang lugar Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining pangkat- etniko grupo ng mga sinaunang tao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 273 pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Banig Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 274 Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 280 Sining Discovery in Art 3 Elementary Worktext, pp. 109-110 Gawad ng Manlilikha ng Bayan, Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining, Republika ng Pilipinas, 2004. Modern Teacher Magazine, Sept. 2011, Vol.60. Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan 4, pahina 21-24 Sining 4, pahina 11-12 Sining 4, pahina 78-79, Sining 5, pahina 104-105 http://www.ehow.com/about_6669221_history-tie_dye.html http://ecozeal.com/blog/the-history-and-art-of-tie-dyeing APPENDIX All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 4 Kagamitan ng Mag-aaral Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas Sining All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015. Yunit 3
D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY vii Yunit 3 – Paglilimbag Aralin 1: Testura (Texture)............................................... 208 Aralin 2: Contrast ng Pakurba at Tuwid na Linya............ 212 Aralin 3: Relief Printing.................................................... 216 Aralin 4: Pagbuo ng Makasining na Dibuho Gamit ang Relief Master o Mold........................ 220 Aralin 5: Relief Prints mula sa Disenyong Gawa sa Luwad.................................... 224 Aralin 6: Paglilimbag ng Disenyo sa Table Mat............... 227 Aralin 7: Paggawa ng Relief Mold................................... 230 Aralin 8: Pagtatanghal sa mga Obra (Exhibit) O Hantungang Gawain (Culminating Activity)... 233 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 141 SINING All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 207 PAGLILIMBAG YUNIT III All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 208 YUNIT 3 : Paglilimbag Aralin Bilang 1 : Testura (Texture) Maraming mga produktong gawa sa Pilipinas na ikinakalakal sa ibang bansa ang nagugustuhan ng mga dayuhan dahil sa tibay at kakaibang ganda. Karaniwang makikita sa mga produkto ang iba’t ibang disenyo na nagpapakilala ng lugar o pangkat na pinagmulan nito. Taglay ng mga produktong ito ang iba’t ibang testura (texture). Ang mga basket, banig, at bag na yari sa yantok ay may testurang matigas at magaspang. May mga bag naman na malalambot at makikinis.Ang testura ng isang bagay ay naaayon sa uri ng materyal na ginamit dito. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 209 Disenyong Panggilid (Border Design) Kagamitan: oslo paper, cardboard, pandikit butones, hairclip, barbecue sticks, barya ng iba’t ibang halaga, mga dahon na may iba’t ibang hugis at testura, acrylic paint, paint brush, gunting, dyaryo, at lumang plastik Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Pumili ng mga mga dahon na may iba’t ibang laki at testura. 2. Ayusin ang mga napiling dahon . Ang disenyong gagawin ay maaaringkatuladngmgadisenyosaiyongpaligidokomunidad. Iayos ang mga ito sa ibabaw ng mesang paggagawaan. 3. Kulayan ang mga dahon ng acrylic paint (kulayan lamang ang bahagi ng dahon na may testura para lumitaw ang disenyo). 4. Ayusin ang mga dahon sa gilid ng oslo paper. Pagkatapos maihanay ang mga dahon, maaari na ipatong ang oslo paper sa mga nakaayos na dahon sa ilalim nito. 5. Idiin nang maigi ang kamay sa ibabaw ng oslo paper para bumakat ang mga testura nito na nasa ilalim. 6. Alisin nang marahan ang oslo paper (at ang mga dahon na nasa ilalim nito). 7. Patuyuin ang papel na may disenyong panggilid. Ipaskil na ito sa exhibit area upang makita rin ng iba at maghanda sa pagpapahalaga. 8. Linisin at ayusin ang lugar na pinaggawan ng proyekto o disenyo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 210 Ang mga bagay sa paligid natin ay nagtataglay ng iba’t ibang testura, maaaring ito ay magaspang, malambot, at makinis na puwede nating gamitin sa paggawa ng iba’t ibang disenyong panggilid o border design. Panuto: Lagyan ng tsek () ang antas na naabot sa bawat pamantayan. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nasunod ko ang pamamaraan sa paglilimbag at nakabuo ng sariling disenyo. 2. Gumamit ako ng mga bagay na may iba’t ibang testura sa pagbuo ng disenyo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 211 3. Naipaliwanag ko ang natapos na likhang-sining. 4. Napahalagahan ko ang likhang- sining sa pamamagitan ng paggamit at pagbahagi nito sa iba. 5. Naitanghal ko ang natapos na gawain. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 212 YUNIT 3 : Paglilimbag Aralin Bilang 2 : Contrast ng Pakurba at Tuwid na Linya Mayaman sa kultura at sining ang ating bansa. Ito ay dahil sa kontribusyon ng iba’t ibang pangkat-etniko. Ang kanilang mga disenyo ay batay sa mga bagay-bagay na natatagpuan o nakikita sa kanilang lugar o kapaligiran at kultura. Ang mga kapaligiran ay nagtataglay ng contrast sa pamamagitan ng paggamit ng mga linyang tuwid at pakurba, paputol-putol at patuldok-tuldok, parisukat at pabilog, at iba pa. Eco Bag Na May Disenyong Etnikong Motif Kagamitan: recycled paper bag o eco bag, watercolor o acrylic paint, paint brush, gunting, folder o cardboard All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 213 Hakbang sa Paggawa: 1. Umisip ng disenyo na nais mong mailimbag sa recycled paper bag.Ang mga disenyong gagamitin ay hango sa etnikong motif na napag-aralan o anumang disenyong ibig mong idibuho na. 2. Kumuha ng cardboard at gupitin sa nais na hugis. Maaari kang gumawa ng dalawa o tatlong uri ng hugis. Gumupit din ng mga linyang tuwid at pakurba para sa isang panig ng paper bag. 3. Pagkatapos makagawa ng mga disenyo, ayusin ang paper bag sa mesa. Kailangang pantay ang pagkakalatag nito sa mesa. 4. Gamit ang paint brush, pahiran ng acrylic paint o watercolor ang ginupit na motif at mga linyang tuwid at pakurba. Maingat ilapat sa paper bag. 5. Ulitin nang ilang beses ang bilang 4 (pasalit-salit o inuulit) upang makabuo ng disenyo sa iyong bag. 6. Patuyuin ang paper bag. Itanghal (i-display) ito sa harap ng klase. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 214 Ang etnikong disenyo ay binubuo ng mga guhit o linya. May iba’t ibang uri at katangian ang linya. May mga linyang tuwid gaya ng patayo, pahiga at pahilis, pakurba, paikot, putol- putol, patuldok-tuldok, at inuulit. Ang pakurbang linya naman ay tulad ng paikot at gumagalaw. Ang paggamit ng linyang tuwid at pakurba ay nagpapakita ng contrast sa larawan. Suriin ang inyong kakayahang ipinakita sa paggawa ng Eco Bag o Paper Bag Design gamit ang rubrik sa ibaba. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nakapaglimbag ako ng sariling disenyo gamit ang tuwid at pakurbang linya o anumang disenyo na nag papakita ng contrast. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 215 2. Naipakita ko ang paulit-ulit at pasalit- salit na disenyo sa pamamagitan ng contrast. 3. Nakapaglimbag ako ng aking orihinal na disenyo. 4. Napahalagahan ko ang likhang-sining sa pagbahagi ng kahalagahan nito sa iba. 5. Inayos at nilinis ko ang lugar na ginamit sa paggawa ng obra. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 216 YUNIT 3 : Paglilimbag Aralin Bilang 3 : Relief Printing Ang mga disenyong may etnikong motif ay makikita samaraming bagay tulad ng banga, tela, damit, sarong, malong,panyo, cards, at iba pa. Lalo nitong napagaganda ang mgakagamitan. Binubuo ang etnikong motif ng mga hugis at linya. Sa pamamagitan ng pag-uulit, pagsasalit-salit at radial na ayos (paikot) ng mga hugis at linya, nagkakaroon ng maganda at kaaya-ayang disenyo ang mga ethnic motif designs. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 217 Relief Print ng Disenyong may Etnikong Motif Kagamitan: banana stalk at iba pang gulay na may stalk, brush, acrylic paint o water color, cartolina o cardboard,gunting at container Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Kumuha ng isang papel at gumuhit ng modelo ng disenyong etniko na nagpapakita ng pag-uulit, pagsasalit-salit, paikot o radial na ayos. 2. Mula sa nabuong modelo sa papel, gumupit ng anumang bagay na maaaring gawing pantatak(stamp) tulad ng sanga ng puno ng saging (banana stalk) at iba pang bagay na may stalks. Mag-ingat sa paggamit ng matutulis na bagay. 3. Gumupit ng cartolina o cardboard na kasinlaki ng greeting cards (1/4 bond paper). 4. Pahiran ng pinta ang dulo ng stalks upang mailipat ang disenyo sa gagawing card gamit ang brush. 5. Sa pagbuo ng disenyo sa card, iayos ito nang paulit-ulit, pasalit-salit o radial. 6. Sumulat ng isang maikling mensahe sa maaaring pagbigyan ng card sa gawang loob nito. 7. Patuyuin ang card at ipakita sa kaklase bago ipasa sa guro. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 218 Ang relief prints ay mga disenyo, letter print, slogan o logo na makikita sa mga papel, tela, tarpaulin at sa iba pang materyales upang hindi paulit-ulit ang pagguhit o pagpinta. Ito ay ginagawa sa pamamagitan ng pagbuo ng isang relief master o molde na maaaring gamitin sa paglilipat o pagpaparami sa disenyo. Panuto: Iguhit ang sa kahon na katumbas ng iyong antas sa mga kasanayang nasa unang hanay. Gamit ang rubrik sa susunod na pahina, suriin ang iyong ginawang likhang-sining batay sa sumusunod na batayan: All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 219 KASANAYAN Buong Husay Naaayon sa inaasahan May kaunting kahinaan o pagkukulang Nanganga- ilangan ng tulong o suporta 1. Nasunod ko nang maayos ang pamaraan sa paggawa ng relief prints. 2. Naipakita ko ang pag-uulit, pagsasalit- salit o radyal na ayos sa ginawang disenyo. 3. Ang sarili kong disenyong nagawa sa relief prints ay hango sa mga ethnic motif designs ng mga pangkat- etniko 4. Malaya akong nakagawa ng relief prints na hindi kinailangan ang tulong ng iba. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 220 YUNIT 3 : Paglilimbag Aralin Bilang 4 : Pagbuo ng Makasining na Dibuho Gamit ang Relief Master o Mold Likas sa mga Pilipino ang pagiging malikhain. Naipamamalas ito sa mga disenyo ng kanilang mga kagamitan, sa mga hugis at maging sa mga kulay nito. Ang ating kaisipan at damdamin ay maaaring ipahayag sa pamamagitan ng paglilimbag. Pag-aralan ang larawan sa ibaba. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)

Empfohlen

K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 

Empfohlen

K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEHK TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEHLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1DepEd - San Carlos City (Pangasinan)
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICS
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICSK TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICS
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICSLiGhT ArOhL
 
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1DepEd - San Carlos City (Pangasinan)
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
Grade 3 Science Learners Module
Grade 3 Science Learners ModuleGrade 3 Science Learners Module
Grade 3 Science Learners ModuleLance Razon
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNANK TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNANLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
Art 3 lm tagalog yunit 1
Art 3 lm tagalog yunit 1Art 3 lm tagalog yunit 1
Art 3 lm tagalog yunit 1jennifer Tuazon
 
Filipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdf
Filipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdfFilipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdf
Filipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdfMayMendoza29
 

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEHK TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEHLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICS
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICSK TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICS
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICSLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
Grade 3 Science Learners Module
Grade 3 Science Learners ModuleGrade 3 Science Learners Module
Grade 3 Science Learners ModuleLance Razon
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNANK TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNANLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 

Was ist angesagt? (20)

K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEHK TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
 
Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q3-Q4)
 
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICS
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICSK TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICS
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MATHEMATICS
 
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)
 
Grade 3 Science Learners Module
Grade 3 Science Learners ModuleGrade 3 Science Learners Module
Grade 3 Science Learners Module
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNANK TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
 

Ähnlich wie K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)

Art 3 lm tagalog yunit 1
Art 3 lm tagalog yunit 1Art 3 lm tagalog yunit 1
Art 3 lm tagalog yunit 1jennifer Tuazon
 
Filipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdf
Filipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdfFilipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdf
Filipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdfMayMendoza29
 
Arts 5_Q3_Mod9_Pambansang-Buwan-ng-mga-Sining.pdf
Arts 5_Q3_Mod9_Pambansang-Buwan-ng-mga-Sining.pdfArts 5_Q3_Mod9_Pambansang-Buwan-ng-mga-Sining.pdf
Arts 5_Q3_Mod9_Pambansang-Buwan-ng-mga-Sining.pdfSusanaDimayaBancud
 
Filipino lm yunit 2
Filipino lm yunit 2Filipino lm yunit 2
Filipino lm yunit 2SantosTeresa
 
Grade 10 Filipino Learners Material (Unit 2)
Grade 10 Filipino Learners Material (Unit 2)Grade 10 Filipino Learners Material (Unit 2)
Grade 10 Filipino Learners Material (Unit 2)Zeref D
 
Arts-4-Q2-Mod1-Wk1-2-Fermina.Eda.pdf
Arts-4-Q2-Mod1-Wk1-2-Fermina.Eda.pdfArts-4-Q2-Mod1-Wk1-2-Fermina.Eda.pdf
Arts-4-Q2-Mod1-Wk1-2-Fermina.Eda.pdfyrrallarry
 
DLL_ESP 4_Q3_W1.docx
DLL_ESP 4_Q3_W1.docxDLL_ESP 4_Q3_W1.docx
DLL_ESP 4_Q3_W1.docxMarivicFabro
 
Ekonomiks 10 Unit 2 LM
Ekonomiks 10 Unit 2 LMEkonomiks 10 Unit 2 LM
Ekonomiks 10 Unit 2 LMHarry Fox
 
AP5_q1wk8_mod8_sinaunangkabihasnangasyanoangpagkabuonglipunanatpagkakakilanla...
AP5_q1wk8_mod8_sinaunangkabihasnangasyanoangpagkabuonglipunanatpagkakakilanla...AP5_q1wk8_mod8_sinaunangkabihasnangasyanoangpagkabuonglipunanatpagkakakilanla...
AP5_q1wk8_mod8_sinaunangkabihasnangasyanoangpagkabuonglipunanatpagkakakilanla...josefadrilan2
 

Ähnlich wie K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4) (20)

Art 3 lm tagalog yunit 1
Art 3 lm tagalog yunit 1Art 3 lm tagalog yunit 1
Art 3 lm tagalog yunit 1
 
Filipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdf
Filipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdfFilipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdf
Filipino 2 Tagalog Unit 1 Learner's Material.pdf
 
Ap 4 lm q2
Ap 4 lm q2Ap 4 lm q2
Ap 4 lm q2
 
Ap 4 lm q2
Ap 4 lm q2Ap 4 lm q2
Ap 4 lm q2
 
Arts 5_Q3_Mod9_Pambansang-Buwan-ng-mga-Sining.pdf
Arts 5_Q3_Mod9_Pambansang-Buwan-ng-mga-Sining.pdfArts 5_Q3_Mod9_Pambansang-Buwan-ng-mga-Sining.pdf
Arts 5_Q3_Mod9_Pambansang-Buwan-ng-mga-Sining.pdf
 
Ap4 tg u2
Ap4 tg u2Ap4 tg u2
Ap4 tg u2
 
2 ap lm tag u1
2 ap lm tag u12 ap lm tag u1
2 ap lm tag u1
 
DLL_ESP 4_Q3_W1.docx
DLL_ESP 4_Q3_W1.docxDLL_ESP 4_Q3_W1.docx
DLL_ESP 4_Q3_W1.docx
 
2 ap lm tag u3
2 ap lm tag u32 ap lm tag u3
2 ap lm tag u3
 
Filipino lm yunit 2
Filipino lm yunit 2Filipino lm yunit 2
Filipino lm yunit 2
 
Grade 10 Filipino Learners Material (Unit 2)
Grade 10 Filipino Learners Material (Unit 2)Grade 10 Filipino Learners Material (Unit 2)
Grade 10 Filipino Learners Material (Unit 2)
 
2 ap lm tag u1
2 ap lm tag u12 ap lm tag u1
2 ap lm tag u1
 
2 ap lm tag u1
2 ap lm tag u12 ap lm tag u1
2 ap lm tag u1
 
Arts-4-Q2-Mod1-Wk1-2-Fermina.Eda.pdf
Arts-4-Q2-Mod1-Wk1-2-Fermina.Eda.pdfArts-4-Q2-Mod1-Wk1-2-Fermina.Eda.pdf
Arts-4-Q2-Mod1-Wk1-2-Fermina.Eda.pdf
 
DLL_ESP 4_Q3_W1.docx
DLL_ESP 4_Q3_W1.docxDLL_ESP 4_Q3_W1.docx
DLL_ESP 4_Q3_W1.docx
 
Ekonomiks 10 Unit 2 LM
Ekonomiks 10 Unit 2 LMEkonomiks 10 Unit 2 LM
Ekonomiks 10 Unit 2 LM
 
K to 12 Ekonomiks LM Q1
K to 12 Ekonomiks LM Q1K to 12 Ekonomiks LM Q1
K to 12 Ekonomiks LM Q1
 
Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2
 
Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2
 
AP5_q1wk8_mod8_sinaunangkabihasnangasyanoangpagkabuonglipunanatpagkakakilanla...
AP5_q1wk8_mod8_sinaunangkabihasnangasyanoangpagkabuonglipunanatpagkakakilanla...AP5_q1wk8_mod8_sinaunangkabihasnangasyanoangpagkabuonglipunanatpagkakakilanla...
AP5_q1wk8_mod8_sinaunangkabihasnangasyanoangpagkabuonglipunanatpagkakakilanla...
 

Mehr von LiGhT ArOhL

AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa MapaAP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa MapaLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 

Mehr von LiGhT ArOhL (20)

AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa MapaAP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
 
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
 
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
 

Kürzlich hochgeladen

Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptxEdukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptxMaestroSonnyTV
 
AP Q4 -W3-Day 1-5 1986 EDSA PEOPLE POWER REVOLUTION.pptx
AP Q4 -W3-Day 1-5 1986 EDSA PEOPLE POWER REVOLUTION.pptxAP Q4 -W3-Day 1-5 1986 EDSA PEOPLE POWER REVOLUTION.pptx
AP Q4 -W3-Day 1-5 1986 EDSA PEOPLE POWER REVOLUTION.pptxavegailorladan
 
Araling Panlipunan 6 4th Quarter Mga Pangyayaring nagbigay daan sa People pow...
Araling Panlipunan 6 4th Quarter Mga Pangyayaring nagbigay daan sa People pow...Araling Panlipunan 6 4th Quarter Mga Pangyayaring nagbigay daan sa People pow...
Araling Panlipunan 6 4th Quarter Mga Pangyayaring nagbigay daan sa People pow...erickacalugcugan001
 
ARALING PANLIPUNAN 10 MGA ISYU AT HAMON SA PAGKAMAMAMAYAN IKAAPAT NA MARKAHA...
ARALING PANLIPUNAN 10 MGA ISYU AT HAMON SA PAGKAMAMAMAYAN IKAAPAT NA MARKAHA...ARALING PANLIPUNAN 10 MGA ISYU AT HAMON SA PAGKAMAMAMAYAN IKAAPAT NA MARKAHA...
ARALING PANLIPUNAN 10 MGA ISYU AT HAMON SA PAGKAMAMAMAYAN IKAAPAT NA MARKAHA...KeanuJulian
 
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptxQuarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptxMelanieDionisio3
 
G9 Araling Panlipunan Sektor ng Industriya.pptx
G9 Araling Panlipunan Sektor ng Industriya.pptxG9 Araling Panlipunan Sektor ng Industriya.pptx
G9 Araling Panlipunan Sektor ng Industriya.pptxCharmaineMacailan1
 
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATIONPPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATIONFarahDeGuzman
 
araling panlipuan fourth quarte first week module
araling panlipuan fourth quarte first week modulearaling panlipuan fourth quarte first week module
araling panlipuan fourth quarte first week moduleMera76
 
mgauringpangungusap-120706092641-phpapp02.pptx
mgauringpangungusap-120706092641-phpapp02.pptxmgauringpangungusap-120706092641-phpapp02.pptx
mgauringpangungusap-120706092641-phpapp02.pptxKimberlyValdez19
 
esp9modyul15lokalatglobalna-160229072147.pptx
esp9modyul15lokalatglobalna-160229072147.pptxesp9modyul15lokalatglobalna-160229072147.pptx
esp9modyul15lokalatglobalna-160229072147.pptxVielMarvinPBerbano
 
Kaligirang Pangkasaysayan ng Ibong Adarna .pptx
Kaligirang Pangkasaysayan ng Ibong Adarna .pptxKaligirang Pangkasaysayan ng Ibong Adarna .pptx
Kaligirang Pangkasaysayan ng Ibong Adarna .pptxTalisayNhs1
 
worldwar1 unang digmaang pandaigdig.pptx
worldwar1 unang digmaang pandaigdig.pptxworldwar1 unang digmaang pandaigdig.pptx
worldwar1 unang digmaang pandaigdig.pptxSundieGraceBataan
 
Tauhan sa Noli me Tangere at ang mga ganap o ginagampanan nila
Tauhan sa Noli me Tangere at ang mga ganap o ginagampanan nilaTauhan sa Noli me Tangere at ang mga ganap o ginagampanan nila
Tauhan sa Noli me Tangere at ang mga ganap o ginagampanan nilajohnrohannebasale
 
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptxPHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptxZERos7
 
FOURTH QUARTER REVIEWER FOR ARALING PANLIPUNAN
FOURTH QUARTER REVIEWER FOR ARALING PANLIPUNANFOURTH QUARTER REVIEWER FOR ARALING PANLIPUNAN
FOURTH QUARTER REVIEWER FOR ARALING PANLIPUNANJullianeOrtiz
 
ARALIN 3 PAKIKILAHOK NG MAMAMAYAN - Copy.pptx
ARALIN 3 PAKIKILAHOK NG MAMAMAYAN - Copy.pptxARALIN 3 PAKIKILAHOK NG MAMAMAYAN - Copy.pptx
ARALIN 3 PAKIKILAHOK NG MAMAMAYAN - Copy.pptxShierAngelUrriza2
 
Konsepto sa Pananaliksik sa pagbasa at Pagsusuri Tungo sa tekstong pananaliks...
Konsepto sa Pananaliksik sa pagbasa at Pagsusuri Tungo sa tekstong pananaliks...Konsepto sa Pananaliksik sa pagbasa at Pagsusuri Tungo sa tekstong pananaliks...
Konsepto sa Pananaliksik sa pagbasa at Pagsusuri Tungo sa tekstong pananaliks...AnjillyAIbrahim
 
Ang sektor ng industriya araling panlipunan 10(1).pptx
Ang sektor ng industriya araling panlipunan 10(1).pptxAng sektor ng industriya araling panlipunan 10(1).pptx
Ang sektor ng industriya araling panlipunan 10(1).pptxEduardoReyBatuigas2
 
ap_20240410_090105_0000.pdf.....................................................
ap_20240410_090105_0000.pdf.....................................................ap_20240410_090105_0000.pdf.....................................................
ap_20240410_090105_0000.pdf.....................................................LovelyPerladoRodrinR
 
PAGSASALIN wika sa Asignaturang Filipino
PAGSASALIN wika sa Asignaturang FilipinoPAGSASALIN wika sa Asignaturang Filipino
PAGSASALIN wika sa Asignaturang FilipinoRheaRoseCapuz
 

Kürzlich hochgeladen (20)

Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptxEdukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
 
AP Q4 -W3-Day 1-5 1986 EDSA PEOPLE POWER REVOLUTION.pptx
AP Q4 -W3-Day 1-5 1986 EDSA PEOPLE POWER REVOLUTION.pptxAP Q4 -W3-Day 1-5 1986 EDSA PEOPLE POWER REVOLUTION.pptx
AP Q4 -W3-Day 1-5 1986 EDSA PEOPLE POWER REVOLUTION.pptx
 
Araling Panlipunan 6 4th Quarter Mga Pangyayaring nagbigay daan sa People pow...
Araling Panlipunan 6 4th Quarter Mga Pangyayaring nagbigay daan sa People pow...Araling Panlipunan 6 4th Quarter Mga Pangyayaring nagbigay daan sa People pow...
Araling Panlipunan 6 4th Quarter Mga Pangyayaring nagbigay daan sa People pow...
 
ARALING PANLIPUNAN 10 MGA ISYU AT HAMON SA PAGKAMAMAMAYAN IKAAPAT NA MARKAHA...
ARALING PANLIPUNAN 10 MGA ISYU AT HAMON SA PAGKAMAMAMAYAN IKAAPAT NA MARKAHA...ARALING PANLIPUNAN 10 MGA ISYU AT HAMON SA PAGKAMAMAMAYAN IKAAPAT NA MARKAHA...
ARALING PANLIPUNAN 10 MGA ISYU AT HAMON SA PAGKAMAMAMAYAN IKAAPAT NA MARKAHA...
 
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptxQuarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
 
G9 Araling Panlipunan Sektor ng Industriya.pptx
G9 Araling Panlipunan Sektor ng Industriya.pptxG9 Araling Panlipunan Sektor ng Industriya.pptx
G9 Araling Panlipunan Sektor ng Industriya.pptx
 
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATIONPPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
 
araling panlipuan fourth quarte first week module
araling panlipuan fourth quarte first week modulearaling panlipuan fourth quarte first week module
araling panlipuan fourth quarte first week module
 
mgauringpangungusap-120706092641-phpapp02.pptx
mgauringpangungusap-120706092641-phpapp02.pptxmgauringpangungusap-120706092641-phpapp02.pptx
mgauringpangungusap-120706092641-phpapp02.pptx
 
esp9modyul15lokalatglobalna-160229072147.pptx
esp9modyul15lokalatglobalna-160229072147.pptxesp9modyul15lokalatglobalna-160229072147.pptx
esp9modyul15lokalatglobalna-160229072147.pptx
 
Kaligirang Pangkasaysayan ng Ibong Adarna .pptx
Kaligirang Pangkasaysayan ng Ibong Adarna .pptxKaligirang Pangkasaysayan ng Ibong Adarna .pptx
Kaligirang Pangkasaysayan ng Ibong Adarna .pptx
 
worldwar1 unang digmaang pandaigdig.pptx
worldwar1 unang digmaang pandaigdig.pptxworldwar1 unang digmaang pandaigdig.pptx
worldwar1 unang digmaang pandaigdig.pptx
 
Tauhan sa Noli me Tangere at ang mga ganap o ginagampanan nila
Tauhan sa Noli me Tangere at ang mga ganap o ginagampanan nilaTauhan sa Noli me Tangere at ang mga ganap o ginagampanan nila
Tauhan sa Noli me Tangere at ang mga ganap o ginagampanan nila
 
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptxPHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
 
FOURTH QUARTER REVIEWER FOR ARALING PANLIPUNAN
FOURTH QUARTER REVIEWER FOR ARALING PANLIPUNANFOURTH QUARTER REVIEWER FOR ARALING PANLIPUNAN
FOURTH QUARTER REVIEWER FOR ARALING PANLIPUNAN
 
ARALIN 3 PAKIKILAHOK NG MAMAMAYAN - Copy.pptx
ARALIN 3 PAKIKILAHOK NG MAMAMAYAN - Copy.pptxARALIN 3 PAKIKILAHOK NG MAMAMAYAN - Copy.pptx
ARALIN 3 PAKIKILAHOK NG MAMAMAYAN - Copy.pptx
 
Konsepto sa Pananaliksik sa pagbasa at Pagsusuri Tungo sa tekstong pananaliks...
Konsepto sa Pananaliksik sa pagbasa at Pagsusuri Tungo sa tekstong pananaliks...Konsepto sa Pananaliksik sa pagbasa at Pagsusuri Tungo sa tekstong pananaliks...
Konsepto sa Pananaliksik sa pagbasa at Pagsusuri Tungo sa tekstong pananaliks...
 
Ang sektor ng industriya araling panlipunan 10(1).pptx
Ang sektor ng industriya araling panlipunan 10(1).pptxAng sektor ng industriya araling panlipunan 10(1).pptx
Ang sektor ng industriya araling panlipunan 10(1).pptx
 
ap_20240410_090105_0000.pdf.....................................................
ap_20240410_090105_0000.pdf.....................................................ap_20240410_090105_0000.pdf.....................................................
ap_20240410_090105_0000.pdf.....................................................
 
PAGSASALIN wika sa Asignaturang Filipino
PAGSASALIN wika sa Asignaturang FilipinoPAGSASALIN wika sa Asignaturang Filipino
PAGSASALIN wika sa Asignaturang Filipino
 

K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)

  • 1. D EPED C O PY 4 Kagamitan ng Mag-aaral Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas Sining All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015. Yunit 1
  • 2. D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 3. D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 4. D EPED C O PY vi SINING Yunit 1 – Pagguhit Aralin 1: Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Luzon................................................ 145 Aralin 2: Mga Disenyong Kultural ng mga Pamayanan sa Visayas.......................................................... 150 Aralin 3 : Mga Disenyo ng Kultural na Pamayanan sa Mindanao........................................................... 154 Aralin 4: Mga Katutubong Disenyo.................................. 158 Aralin 5: Mga Katutubong Disenyo sa Kasuotan at Kagamitan......................................................... 162 Aralin 6: Kagawian ng Iba’t ibang Pamayanang Kultural......................................... 166 Aralin 7: Masining na Disenyo ng Pamayanang Kultural ............................................................. 169 Aralin 8: Crayon Resist ng Disenyong-Etniko.................. 173 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 5. D EPED C O PY 141 SINING All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 6. D EPED C O PY 143 YUNIT I PAGGUHIT All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 7. D EPED C O PY 145 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 1 : Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Luzon Ang mga kultural na pamayanan ay may kani-kanilang ipinagmamalaking obra. Ang kanilang mga disenyo ay ginagamitan ng iba’t ibang linya, kulay, at hugis.Ang mga linya ay maaaring tuwid, pakurba, pahalang, at patayo. Kadalasang ang kulay na ginagamit ay pula, dilaw, berde, at itim. Iba’t ibang hugis ang makikita sa mga disenyo tulad ng triyanggulo, kwadrado, parisukat, bilog, at bilohaba. Ito ay hango sa kalikasan o sa kanilang kapaligiran. Suriin ang sumusunod na mga larawan: Disenyong Gaddang Disenyong Kalinga Disenyong Ifugao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 8. D EPED C O PY 146  May nakikita ba kayong pagkakaiba sa kanilang paggamit ng linya, hugis, at kulay?  Nakikita rin ba ang paulit-ulit na disenyo sa kanilang mga gawa? Tingnan ang halimbawa ng likhang sining sa araling ito. 1. Ano ang napansin ninyo sa inyong iginuhit na mga disenyo o maging sa inyong sariling likhang sining? Mga Disenyo sa Karton o Kahon Kagamitan: Mga bagay na karton gaya ng baso o mga kagamitan na maaaring makuha sa kalikasan at iba pa, lapis, krayola, o oil pastel All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 9. D EPED C O PY 147 Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Kumuha ng isang karton o kahon o iba pang bagay na mayroon sa inyong lugar na maaaring gamitin para guhitan ng mga disenyo. 2. Umisip ng disenyo mula sa mga kultural na pamayanan ng Luzon tulad ng Ifugao, Gaddang, at Kalinga. 3. Iguhit ang napiling disenyo sa karton o kahon gamit ang lapis. Maaari ring gumamit o umisip ng sariling disenyo gamit ang mga hugis, kulay, linya, at ang prinsipyong paulit-ulit. 4. Kulayan at punuin ang mga espasyo ng mga disenyo ang inyong iginuhit, at sundan ito ng krayola o oil pastel para lalong maging kaakit-akit ang iyong likhang-sining. 5. Kung wala nang idadagdag, puwede nang itanghal ang ginawang likhang-sining at humanda sa pagpapahalaga. Ang mga disenyong kultural ng pamayanan sa Luzon ay isa sa mga pamana ng sining sa ating bansa. Kaakit-akit at kanais-nais sa paningin ang kanilang mga likhang disenyo na ginagamitan ng iba’t ibang linya, hugis, at kulay. Ilan sa mga ito ay ang mga inukit o nililok na kahoy at mga damit na may iba’t ibang burda. Karamihan ng kanilang mga ginawang disenyo ay hango sa kalikasan o maging sa kapaligiran tulad ng dahon, tao, bundok, at mga hayop. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 10. D EPED C O PY 148 Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. Mga Pamantayan Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Natukoy ko ang iba’t ibang disenyo na nagtataglay ng mga elemento at prinsipyo ng sining sa mga gawa ng mga taga Luzon. 2. Nalaman ko ang mga disenyong kultural na pamayanan na nagmula sa Luzon. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 11. D EPED C O PY 149 3. Nakagawa ako ng isang likhang- sining na tulad ng mga disenyong mula sa Luzon. 4. Napahalagahan at naipagmamalaki ko ang mga katutubong sining na gawa ng mga kultural na pamayanan sa Luzon. 5. Naipamalas ko nang may kawilihan ang aking ginawang likhang sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 12. D EPED C O PY 150 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 2 : Mga Disenyong Kultural ng mga Pamayanan sa Visayas Ang mga pangkat-etniko mula sa Hilagang Luzon hanggang Sulu, at sa iba pang bahagi ng Mindanao ay may kani-kaniyang katutubong sining o motif na nagtataglay ng iba’t ibang linya, hugis at kulay na ginagamitan ng paulit-ulit na disenyo na higit nilang napaunlad at napagyaman sa ngayon. Narito ang ilang halimbawa ng kanilang mga disenyo ng tela na nagtataglay ng iba’t ibang hugis at linya, at maaaring makabuo ng isang pattern. Itanong : Ang kanilang mga disenyo ba ay nagpapakita ng iba’t ibang linya, hugis, at kulay? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 13. D EPED C O PY 151 Ito ang halimbawa ng disenyong radial na maaaring gamitin bilang panggitnang disenyo. Ang mga disenyong ito ay maaaring gamitin sa iba’t ibang bagay tulad ng ginupit na hugis bilog na karton. Disenyo sa Platong Karton Kagamitan : platong karton o cardboard na maaaring gupitin na hugis bilog, lapis, krayola, o oil pastel Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihandaangmgakagamitantuladngplatongkartonocardboard ginupit na hugis bilog, lapis, krayola, o oil pastel. 2. Umisip ng disenyo na iguguhit sa platong karton o cardboard na hugis bilog. Lagyan ito ng iba’t ibang hugis, kulay, at linya. Maaari ring gumawa ng disenyong panggitna. 3. Kulayan ang iginuhit na mga disenyo gamit ang krayola o oil pastel. 4. Kung tapos na ang ginawang likhang sining, maaari na itong ipaskilsablackboardatmaghandasapag-uulatopagbabahagi tungkol sa disenyong ginawa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 14. D EPED C O PY 152 Ang ating bansa ay punong-puno ng magagandang likha. Ang mga ito ay nagtataglay ng mga elemento ng sining tulad ng linya, hugis, kulay, at may prinsipyong paulit-ulit. Ang likas na kagandahang ito ng kapaligiran ay nagsisilbing inspirasyon ng mga kultural na pamayanan na naninirahan sa Visayas. Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. Mga Pamantayan Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamatayan (1) 1. Natukoy ko ang iba’t ibang disenyo na nagtataglay ng mga elemento at prinsipyo ng sining na gawa ng mga taga Visayas. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 15. D EPED C O PY 153 2. Nalaman ko ang mga disenyo ng pamayanang kultural sa Visayas. 3. Nakagawa ako ng isang likhang-sining na ginagamitan ng mga disenyo ng Visayas. 4. Napahalagahan at naipagmalaki ko ang mga katutubong sining na gawa ng mga kultural na pamayanan sa Visayas. 5. Naipamalas ko ng may kawilihan ang aking ginawang likhang-sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 16. D EPED C O PY 154 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 3 : Mga Disenyo ng Kultural na Pamayanan sa Mindanao Marami sa katutubong disenyo sa bansa ay malikhaing gawa ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao. Kilala silang mga dalubhasa sa paggawa nito. Ilan sa kanilang mga gawa ay ang mga damit, banig, hikaw, kuwintas, maliliit na kampanilya, placemat, table runner, wall décor at marami pang iba. Lahat ng mga ito ay ginamitan ng iba’t ibang hugis, kulay at linya. Narito ang ilan sa kanilang mga ipinagmamalaking gawa at kasuotan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 17. D EPED C O PY 155 Itoanghalimbawanglikhang-siningsaaralingito.Makakaguhit ba kayo ng inyong sariling disenyo sa construction paper gamit ang mga disenyo ng Maranao, T’boli, at Yakan maliban sa ipinakitang halimbawa? t Disenyo sa Construction Paper Kagamitan : cotton buds, chlorine, colored construction paper Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitang gagamitin. 2. Umisip ng disenyo ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao tulad ng Maranao, Yakan, at T’boli. Maaari ding gumamit ng sariling disenyo na ginagamitan ng iba’t ibang hugis, kulay, at linya. 3. Isawsaw ang cotton buds sa chlorine. Marahan itong ipahid sa colored construction paper. (Paalala: Kailangan ang pagsubaybay ng guro sa gawaing ito upang maiwasan ang disgrasya sa paggamit ng chlorine) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 18. D EPED C O PY 156 4. Maingat na ipahid ang chlorine sa construction paper upa- ng hindi ito mapunit. 5. Patuyuin muna nang ilang minuto ang ginawang likhang- sining. 6. Pagtuyo na ito maaari na itong ipaskil sa blackboard. Maghanda sa pagpapahalaga. Ang mga disenyo sa kultural na pamayanan sa Mindanao ay makikita sa kanilang mga kagamitan at kasuotan na ginagamitan ng iba’t ibang linya, kulay, at hugis. Ang mga ito ay hango sa kalikasan at sa kapaligiran tulad ng hayop, dahon, bundok, araw, at bituin. Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas na iyong naisagawa sa buong aralin. Pamantayan Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hind nakasunod sa pamantayan (1) 1. Natukoy ko ang iba’t ibang disenyo na gawa ng mga taga Mindanao. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 19. D EPED C O PY 157 2. Nalaman ko ang mga kultural na pamayanan na nagmula sa Mindanao. 3. Nakagawa ako ng isang likhang-sining na ginagamitan ng mga disenyo ng taga Mindanao na nagtataglay ng mga elemento at prinsipyo ng sining. 4. Napahalagahan at naipagmalaki ko ang mga katutubong sining na gawa ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao sa pamamagitan ng pagtangkilik nito. 5. Naipamalas ko nang may kawilihan ang aking ginawang likhang-sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 20. D EPED C O PY 158 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 4 : Mga Katutubong Disenyo Ang mga disenyong etniko ay gawa ng mga pangkat-etniko sa mga kultural na pamayanan sa bansa. Ang kanilang talino at kasanayan sa paglikha ay naipakikita nila sa paggawa ng mga kagamitang pantahanan gaya ng palayok, mangkok, at banga. Ito rin ay naipakita sa mga hinabing tela, kumot, at banig. Ang sumusunod ay mga halimbawa ng kanilang disenyo: Mga Dibuhong Bituin (Star Motif) Maranao Bagobo Agta Bukidnon Mga Dibuhong Araw (Sun Motif) Kalinga Maranao Ifugao Bagobo All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 21. D EPED C O PY 159 Mga Dibuhong Tao Bagobo Ifugao Bontok Halimbawa ng Kultural na Likhang-Sining Disenyo Sa Crayon Etching Kagamitan: oslo paper o lumang cardboard, lapis, krayola, paper clip o toothpick bilang pangguhit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 22. D EPED C O PY 160 Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitan. 2. Diinan nang maigi ang pagkukulay sa buong papel. Punuin ang papel ng iba’t ibang kulay ng krayola. 3. Patungan ng kulay itim na krayola ang buong bahagi ng papel. 4. Maaaring gumamit ng paper clip o toothpick na magsisilbing pangguhit. 5. Pumili ng disenyo na nais iguhit mula sa mga larawang ipinakita ng guro (hal. dibuho ng araw, bituin at tao.) 6. Maaaring gumamit o umisip ng sariling disenyo gamit ang iba’t ibang linya at hugis para sa gagawing likhang-sining. 7. Gamitin ang imahinasyon upang makabuo ng kakaiba at orihinal na disenyo. 8. Kapag tapos na ang ginawang likhang-sining maaari na itong ipaskil at maghanda sa pag-uulat. Ang mga disenyong etniko o dibuho ay may katangi- tanging kagandahan. Dapat natin ipagmalaki at panatilihin ang mga ito upang lalong makilala ang ating bansa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 23. D EPED C O PY 161 Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nalaman ko ang kahalagahan ng mga katutubong disenyo mula sa mga kultural na pamayanan. 2. Nailarawan ko ang mga katutubong disenyo na gawa ng mga pangkat-etniko mula sa mga kultural na pamayanan. 3. Nakalikha ako ng isang disenyo mula sa mga katutubong motif sa pamamagitan ng crayon etching. 4. Nailigpit ko ang mga kagamitang ginamit sa tamang pagbuo ng likhang-sining. 5. Naisagawa ko ang aking likhang-sining nang may kawilihan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 24. D EPED C O PY 162 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 5 : Mga Katutubong Disenyo sa Kasuotan at Kagamitan LikassamgaPilipinoangpagkamalikhainatpagkamakasining. Ito ay minana natin sa ating mga ninuno. Sa ilang salinlahi ay nakikita ang mga masining na likha ng mga katutubo. Kaakit-akit ang mga disenyong gawa ng mga pangkat-etniko. Ang kanilang talino at kasanayan sa paglikha ay naipakikita nila sa paggawa ng mga kagamitang pantahanan, palamuti sa katawan, kasuotan at iba pa. Paggawa ng Coin Purse o Jewelry Pouch na may Katutubong Disenyo Kagamitan: retaso, lapis, gunting, karayom, sinulid, at pangkulay tulad ng oil pastel, krayola, colored pen/pencil Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Maghanda ng mga retaso na lalagyan ng disenyo. 2. Pumili ng dalawang disenyong etniko at iguhit ang mga ito nang salitan sa retaso upang makabuo ng kakaibang likhang- sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 25. D EPED C O PY 163 3. Kulayan nang maayos ang ginuhit upang ito ay maging maganda at kaakit-akit. 4. Itupi sa gitna ang retasong may disenyo at tahiin ang dalawang sulok nito. 5. Itupi nang maliit at tahiin ang pinakabunganga ng supot. 6. Ipasok ang tali sa may bunganga ng supot na magsisilbing hawakan. 7. Iligpit ang mga ginamit pagkatapos ng gawain. Bawat bata ay may angking talento sa pagdidisenyo at nakagagawa ng kakaibang likhang-sining gamit ang iba’t ibang katutubong disenyo ng mga pangkat-etniko sa bansa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 26. D EPED C O PY 164 Panuto: Suriin ang inyong likhang-sining at lapatan ng kaakibat na puntos gamit ang rubrics. SUKATAN Lubos na nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (3) Nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (2) Hindi nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (1) 1. Nakilala ko ang iba’t ibang disenyo sa mga kagamitan at kasuotan na mayroon sa Luzon, Visayas, at Mindanao. 2. Nakaguhit ako ng mga motif sa pag- buo ng disenyo sa retaso. 3. Nakasusunod ako nang tama sa mga hakbang sa pag- gawa ng likhang- sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 27. D EPED C O PY 165 4. Napahalagahan ko ang mga katutubong sining sa pamamagitan ng pagguhit ng disenyo sa lagayan ng barya (coin purse) o lagayan ng palamuti (jewelry pouch) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 28. D EPED C O PY 166 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 6 : Kagawian ng Iba’t ibang Pamayanang Kultural Ang mga sinaunang kagamitan at kasuotan ng mga pangkat- etniko ay bahagi ng pang-araw araw na buhay sa kanilang pamayanang kultural. Ang kanilang paniniwala ay makikita sa mga masining na dibuho ng kanilang kasuotan, palamuti sa katawan, at mga kagamitan. Ito ay yaman ng ating bansa. Pansinin ang halimbawa ng larawan ng gawi ng pamayanang kultural sa ibaba. Makikita dito na ang kanilang kasuotan ay kakikitaan ng mga disenyong etniko na nagtataglay ng mga maninipis at makakapal na linya, mga mapupusyaw na kulay, at mga dibuhong kanilang pinagyaman. Ang mga disenyong ito ay maaari nating gamitin sa paggawa ng mga magagandang likhang-sining tulad ng bookmark. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 29. D EPED C O PY 167 Pinoy Bookmark Kagamitan: lapis, krayola, gunting, ruler, at lumang karton o cardboard Hakbang Sa Paggawa 1. Ihanda ang mga gamit na kailangan 2. Gupitin ang lumang karton o cardboard sa sukat na 1 ½ pulgada ang lapad at 5 pulgada ang haba. 3. Pumili ng isang disenyong etniko na nais iguhit sa bookmark. 4. Iguhit ito sa inihandang cardboard na gagawing bookmark. 5. Kulayan ang iyong iginuhit. 6. Sikaping naiiba ang iyong likhang-sining. May iba’t ibang nakagisnang kaugalian ang ating pamayanang kultural na makikita pa rin sa kasalukuyang panahon. Ito ay dapat ingatan at magamit sa mga likhang- sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 30. D EPED C O PY 168 Panuto: Lagyan ng tsek () ang angkop na kahon. Gawin ito sa sagutang papel. SUKATAN Lubos na nasu- nod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (3) Nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (2) Hindi nasusunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (1) 1. Nakabuo ako ng bookmark gamit ang iba’t ibang disenyong etniko. 2. Nakabuo ako ng naiibang disenyo nang hindi kumopya sa gawa ng iba. 3. Nagamit ko ang mga linya at kulay sa disenyong nabuo. 4. Naipakita ko ang pagpapahalaga sa mga disenyong etniko sa aking nabuong bookmark. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 31. D EPED C O PY 169 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 7 : Masining na Disenyo ng Pamayanang Kultural Ang mga masining na disenyo na gawa ng mga pamayanang kultural ay isa sa mga pamanang sining sa lahing Pilipino. Ang mga disenyo noong mga unang panahon ay ginawang basehan ng mga disenyo sa kasalukuyang panahon. Ito ay isa sa mga nagsilbing paraan para maisalin ang mga kaalaman ng sinaunang Pilipino. Pabalat sa Notbuk Kagamitan: mga recycled paper tulad ng lumang kalendaryo o anumang papel, gunting, lapis, krayola, tape, at plastic cover Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitan. 2. Gumupit ng lumang kalendaryo o anumang papel kasukat ng notbuk na nais lagyan ng pabalat. Gamitin ang malinis na bahagi nito. 3. Gumuhit ng sariling masining na disenyo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 32. D EPED C O PY 170 4. Pagkaguhit, kulayan upang mas lalong tumingkad ang mga disenyo. 5. Gawing kakaiba ang disenyo. 6. Ibalot ang ginawang disenyo sa isang notbuk. Gamitan ito ng tape para sa mas maayos na paglalapat. 7. Sikaping maging malinis at maayos ang ginawang likha. 8. Ipakita sa harap ng klase ang natapos na likhang-sining. Ang disenyo sa mga kagamitang ginagawa sa pamayanang kultural ay may kakaibang istilo at tunay na yaman ng lahi. Makikita ito hanggang sa kasalukuyang panahon at dapat itong ipagmalaki. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 33. D EPED C O PY 171 Panuto: Tiyakin ang ginawang pagganap sa pagbuo ng pabalat ng notbuk. Lagyan ng () ang kahon na tumutugon sa bawat tanong. KASANAYAN Lubos na nasusunod ang pamatayan sa pagbuo ng likhang- sining (3) Nasunod ang pamatayan sa pagbuo ng likhang- sining (2) Hindi nasunod ang pamatayan sa pagbuo ng likhang- sining (1) 1. Naiguhit ko ba nang kakaiba ang sarili kong disenyo? 2. Nakagamit ba ako ng tamang kulay upang maging kakaiba ang aking likhang-sining? 3. Napahalagahan ko ba ang mga sinauna at kasalukuyang disenyong nagmula sa pamayanang kultural? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 34. D EPED C O PY 172 4. Nagawa ko ba ang gawain nang hindi humingi ng tulong sa iba? 5. Nakadama ba ako ng kasiyahan sa aking sining? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 35. D EPED C O PY 173 YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 8 : Crayon Resist ng Disenyong-Etniko Ang mga pangkat-etniko ay may mga pamamaraan sa kanilang pamumuhay na nakikitaan ng pagiging malikhain. Makikita sa mga kagamitan at mga palamuti ang iba’t ibang disenyo na kanilang pinagyaman. Mga Disenyong Etniko Ang mga napag-aralan nang disenyong etniko o pattern ay maaaring gamitin sa paggawa ng isang likha. May iba’t ibang paraan din sa paglikha gamit ang krayola. Isa ang paraang crayon resist na maaaring gamitin sa gagawing likha. Sa araling ito ay gagawa tayo ng likhang-sining gamit ang mga disenyong etniko sa pamamagitan ng crayon resist. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 36. D EPED C O PY 174 PAGGAWA NG PLACEMAT Kagamitan: Lapis, krayola, brush, ¼ cartolina o recycled cardboard, water color, at recycled paper Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitan. 2. Pumili ng disenyo na makikita sa mga kagamitan, kasuotan at palamuti ng mga pangkat-etniko mula sa mga nakaraang aralin o mga halimbawang nasa likod na pahina. 3. Iguhit ang mga napiling disenyong etniko o patterns sa recycled paper. 4. Ilipat ito sa cartolina o cardboard. 5. Kulayan ang iyong iginuhit. Siguraduhing madiin ang paggamit ng krayola sa papel upang hindi matakpan ng watercolor. 6. Ihanda naman ang watercolor para sa gagawing pamaraang crayon resist. 7. Pahiran ng watercolor ang kinulayan ng krayola. Gamitin ang madilim na kulay para lumitaw ang kagandahan ng disenyong iginuhit at kinulayan ng krayola. 8. Ipakita sa klase ang natapos na obra. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 37. D EPED C O PY 175 Ang pagpapahalaga sa iniambag ng pangkat-etniko sa mundo ng sining ay tunay na yaman ng ating bansa. Isa sa mga paraan upang maipakita ang pagpapahalaga ay ang paggamit ng kanilang disenyo sa iba’t ibang obra. Panuto: Lagyan ng masayang mukha ( ) ang angkop na kahon. Gawin ito sa sagutang papel. SUKATAN Higit na nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (3) Nasunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (2) Hindi nasusunod ang pamantayan sa pagbuo ng likhang- sining (1) 1. Nakabuo ako ng placemat gamit ang iba’t ibang disenyong etniko o pattern. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 38. D EPED C O PY 176 2. Naipamalas ko ang wastong paraan ng crayon resist. 3. Nagamit ko ang sariling mga linya at kulay ayon sa disenyong nabuo. 4. Naipakita ko ang pagpapahalaga sa mga disenyong etniko sa pamamagitan ng pag-gamit ko ng aking ginawang likhang-sining. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 39. D EPED C O PY 271 GLOSSARY SINING acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro pabalat sa libro takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay border design disenyo sa paligid ng papel banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining container lalagyan ng tubig o anumang bagay construction paper isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit coin purse lagayan ng barya Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong radial disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya disposable spoon kutsarang yari sa plastik All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 40. D EPED C O PY 272 Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil Istilo pamamaraan jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Luwad Molde Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Palamuti Dekorasyon Pista pagdiriwang sa isang lugar Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining pangkat- etniko grupo ng mga sinaunang tao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 41. D EPED C O PY 273 pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Banig Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 42. D EPED C O PY 274 Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 43. D EPED C O PY 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 44. D EPED C O PY 280 Sining Discovery in Art 3 Elementary Worktext, pp. 109-110 Gawad ng Manlilikha ng Bayan, Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining, Republika ng Pilipinas, 2004. Modern Teacher Magazine, Sept. 2011, Vol.60. Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan 4, pahina 21-24 Sining 4, pahina 11-12 Sining 4, pahina 78-79, Sining 5, pahina 104-105 http://www.ehow.com/about_6669221_history-tie_dye.html http://ecozeal.com/blog/the-history-and-art-of-tie-dyeing APPENDIX All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 45. D EPED C O PY 4 Kagamitan ng Mag-aaral Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas Sining All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015. Yunit 2
  • 46. D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 47. D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 48. D EPED C O PY vi SINING Yunit 2 – Pagpipinta Aralin 1: Landscape ng Pamayanang Kultural................ 178 Aralin 2: Kasuotan at Palamuting Etniko........................ 182 Aralin 3: Kultura ng Pangkat-Etniko................................. 186 Aralin 4: Pista ng mga Pamayanang Kultural.................. 189 Aralin 5: Krokis ng Pamayanang Kultural....................... 192 Aralin 6: Kulay ng Kapaligiran......................................... 196 Aralin 7: Myural ng Tanawin sa Pamayanang Kultural.... 200 Aralin 8: Malikhaing Pagpapahayag................................ 204 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 49. D EPED C O PY 141 SINING All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 50. D EPED C O PY 177 PAGPIPINTA YUNIT II All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 51. D EPED C O PY 178 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 1 : Landscape ng Pamayanang Kultural Nagagawa ng pintor na maging malapit o malayo ang mga bagay sa kaniyang likhang sining sa pamamagitan ng espasyo. Ang espasyo, bilang elemento ng sining, ay ang distansiya o agwat sa pagitan ng bawat bagay sa isang likhang sining. Para sa isang pintor, ang anyong mabubuo ng espasyo ay kasinghalaga rin ng hugis ng mga bagay na kaniyang iginuhit. Ang tamang espasyo ng mga bagay sa isa’t isa ay naipakikita sa pamamagitan ng paglalagay ng foreground, middle ground, at background. Ang mga bagay sa foreground ay kadalasang malalaki at pinakamalapit sa tumitingin. Ang bagay naman na nasa background ay nasa likod at kadalasan na maliit. Ang middleground naman ay may katamtaman ang laki ng mga bagay na nasa pagitan ng foreground at background. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 52. D EPED C O PY 179 Sapamamagitanngforeground,middleground,atbackground, naipakikita ang tamang espasyo ng mga bagay sa larawan Pagpipinta ng Tanawin sa Komunidad (Landscape Painting) Kagamitan: lapis, bondpaper, watercolor, basahan, at water container Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Isipin ang larawan ng komunidad na iguguhit. Ito ay maaaring sariling komunidad na kinabibilangan o ayon sa iyong imahinasyon. Planuhin ang gawain ng mga tao, itsura ng bahay, at tanawin sa komunidad na iguguhit. Middle ground (tanawing gitna) Background (tanawing likod) Foreground (tanawing harap) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 53. D EPED C O PY 180 2. Unahing iguhit ang guhit-tagpuan (horizon) at mga bagay na pinakamalaki at nasa harapan (foreground) tulad ng tao at ang kanilang ginagawa. 3. Sunod na iguhit ang mga bagay sa middle ground o tanawing gitna tulad ng mga tahanan at puno. 4. Pagkatapos, iguhit ang background o tanawing likod tulad ng bundok o kapatagan at langit. 5. Kulayan mo ito ng watercolor at lagyan ng pamagat Naipakikita sa pagpipinta ng tanawin ng komunidad ang tamang espasyo ng mga bagay sa larawan sa pamamagitan ng pagguhit ng foreground, middle ground, at background. Panuto: Bigyan ng kaukulang puntos ang inyong naging pagganap gamit ang rubrik na nasa kasunod na pahina . PAMANTAYAN Napakahusay (3) Mahusay (2) Di-gaanong mahusay (1) 1. Naiguhit at nakulayan ko ang tanawin ng pamayanang kultural. Naiguhit at nakulayan ko. Naiguhit ko ngunit hindi nakulayan. Hindi ko naiguhit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 54. D EPED C O PY 181 2. Naipakita ko sa larawan ang wastong espasyo sa pamamagitan ng foreground, middle ground at background. Naipakita ko nang tama ang foreground, middle ground at background. Hindi ko maayos na naipakita ang foreground middle ground, at background. Hindi ko naipakita ang foreground, middle ground at background. 3. Nakilala ko ang mga pamayanang kultural sa bansa at ang mga natatanging uri ng tahanan at pamumuhay. Nakilala ko ang 3 pamayanang kultural sa bansa. Hindi ko gaanong nakilala ang pamayanang kultural sa bansa. Hindi ko nakilala ang pamayanang kultural sa bansa. 4. Naipagmalaki ko ang likhang sining sa pamamagitan ng eksibit. Naipagmalaki ko ang aking likhang- sining. Hindi ko gaanong naipagmalaki ang likhang- sining. Hindi ko naipag- malaki. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 55. D EPED C O PY 182 YUNIT 2 : Pagpinta Aralin Bilang 2 : Kasuotan at Palamuting Etniko Ang kasuotan at palamuti ay nagiging kaakit-akit sa paningin kung maganda ang pagkakadisenyo ng mga elemento ng sining tulad ng linya, hugis, at kulay. Ang paggamit ng overlapping technique ay nakatutulong upang makatawag pansin ang isang disenyo. Ang overlap ay ang pagpapatong-patong ng mga linya, hugis, at bagay sa larawan. Nagagawa nitong maipakitang gumagalaw ang isang larawan at maging makatotohanan ang sining. Nakatutulong din ang pagpili ng kulay sa kagandahan ng disenyo. Ang paggamit ng matitingkad na kulay kasama ang mapusyaw na kulay ay nakatutulong upang mapansin ang linya, hugis, o bagay sa larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 56. D EPED C O PY 183 Kasuotan at Palamuting Etniko Kagamitan: lapis, manila paper, gunting, acry-color, brush, lalagyan ng tubig, at basahan Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Mag-isip ng disenyo at tabas ng kasuotang maaring isuot para sa nalalapit na pagdiriwang. Maaaring gumamit ng simbolo ayon sa gawain o pamumuhay tulad ng pangingisda, pagsasaka, pangangaso, o pangunguha ng prutas. 2. Igawa ng pattern sa manila paper at gupitin na parang kasuotan. a b c d All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 57. D EPED C O PY 184 3. Lagyan ng disenyo ang pattern ayon sa napag-aralan sa kasuotan ng pangkat-etniko. Gumamit ng ibat ibang hugis. Maaaring lagyan ng mga disenyong kuwintas at iba pang palawit. 4. Pintahan gamit ang acry color. Gumamit ng natural o walang halo na kulay para maging matingkad at dagdagan naman ng puti kung gustong maging malamlam ang isang kulay. Patuyuin. 5. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. 6. Humanda para sa isang pagtatanghal o munting parada sa loob ng silid. Ang paggamit ng pagpapatong-patong (overlap) ng mga linya, hugis, at matitingkad na kulay ay nakatutulong upang maging kaakit-akit ang kasuotan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 58. D EPED C O PY 185 Isuot ang kasuotang ginawa at sumali sa munting parada sa loob ng silid-aralan. Panuto: Suriin ang mga disenyo ng kasuotan ng kamag-aral. 1. Ano anong matingkad na kulay ang magandang gamitin sa mga kasuotan? 2. Ano anong mga linya at hugis ang nakatatawag pansin na disenyo? 3. Tukuyin ang mga overlap na hugis sa disenyo ng kasuotan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 59. D EPED C O PY 186 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 3 : Kultura ng Pangkat-Etniko Ang sining ng pagpipinta ay nakatutulong upang maipahayag ang pagiging malikhain sa pagpapakita ng value sa pagkulay. Sa watercolor painting, maaaring makalikha ng ibang epekto sa likhang sining. Ang value ay sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito. Ang bahagi ng larawan na maliwanag ay may mapusyaw na kulay subalit ang malalayong bagay at di-naabot ng sinag ng araw ay may madilim na kulay. Sa pamamagitan ng value sa pagkulay, nagiging makatotohanan at maganda ang larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 60. D EPED C O PY 187 Value Sa Pagkulay Kagamitan: lapis, watercolor, lalagyan ng tubig, brush, bondpaper at basahan 1. Umisip ng disenyo mula sa napag-usapan o nakitang larawan sa Luzon, Visayas, at Mindanao ng komunidad na nais mong iguhit. Ito ay maaaring gawain sa araw-araw o tradisyon na ginagawa sa inyong lugar. 2. Iguhit sa pamamagitan ng lapis. 3. Maglagay ng lumang dyaryo sa ilalim ng papel bilang sapin sa mesang paggagawaan. 4. Isawsaw ang brush sa watercolor at ipang-kulay ayon sa kulay ng bagay. Ulit-ulitin ang pagpipinta hanggang makuha ang nais na value. 5. Dagdagan ng kulay kung nais na maging madilim ang kulay at tubig at puti naman kung gustong maging mapusyaw. 6. Patuyuin. 7. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. Sa watercolor painting, naipakikita ang tamang value sa pagkulay sa pamamagitan ng pagdaragdag ng tubig. Ang pagpahid ng watercolor na may kakaunting tubig ay nakapagpapalabas ng madilim na kulay. Maaari namang dagdagan ng tubig upang maipakita ang mapusyaw na kulay. Sa pamamagitan ng value, nagiging makatotohanan ang dating ng larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 61. D EPED C O PY 188 Panuto: Bigyan ng kaukulang puntos ang antas ng iyong naisagawa batay sa rubrik at pamantayan na nasa ibaba. PAMANTAYAN Napakahusay (3) Mahusay (2) Hindi gaanong mahusay (1) 1. Naiguhit at nakulayan ko ba ang larawan ng kultura sa sariling komunidad? 2. Naipakita ko ba sa aking larawan ang kapusyawan at kadiliman ng kulay? 3. Nasiyahan ba ako sa paggamit ng watercolor bilang midyum sa paggawa ng likhang- sining? 4. Naipagmalaki ko ba ang aking likhang-sining sa pamamagitan ng watercolor painting? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 62. D EPED C O PY 189 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 4 : Pista ng mga Pamayanang Kultural Ang mga Filipino ay sadyang masayahin.Napagbubuklod buklod tayo dahil sa mga selebrasyon at pagdiriwang tulad ng panahon ng pagtatanim at pistang bayan. Ang mga tao ay sama-samang nagsasaya, nagbabatian, at gumagawa upang maisakatuparan ang layunin ng kanilang pagdiriwang. Ang bawat lugar o bayan ay may kani-kanilang panahon ng pista. Madalas itong isang parangal sa patron ng bayan at gina- gawa isang beses sa isang taon. Ang mahahalagang bahagi ng pagdiriwang ay ang misa at prusisyon. Tuwing pista nagkakasama ang magkakaibigan at magkakamag-anak. Lahat ay nagsasaya dahil sa mga palaro at masasayang tugtugin ng banda ng musikong umiikot sa buong bayan. Nagsasalo-salo rin sila sa masaganang pagkain. Nagagawa ng pintor na maipakita sa kaniyang likhang-sining ang damdamin ng isang tao. Alam din niya kung paano ilalarawan ang nararamdaman ng isang tao, kung ito ay masaya o maligaya, malungkot o payapa. Sa paggamit ng kulay tulad ng dilaw, kahel, at pula, naipahihiwatig ng pintor ang tamang damdamin na nagpapakita ng saya. Tingnan ang larawan sa susunod na pahina. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 63. D EPED C O PY 190 Larawan ng Pista Kagamitan: manila paper, acrylic paint o acry-color, brush, lapis, marker, water container, basahan, lumang dyaryo, at bondpaper Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Bumuo ng pangkat na may 5-6 na kasapi. 2. Planuhin ang iguguhit na selebrasyon sa isang bondpaper upang mapaghati-hati ang gawain ng pangkat. 3. Ang nabuong disenyo sa bondpaper ng bawat pangkat ay ilipat sa manila paper sa pamamagitan ng lapis. 4. Kulayan ang larawan sa pamamagitan ng acrylic paint. Gumamit ng mga masasayang kulay tulad ng dilaw, dalandan, pula at iba pa upang maipakita ang masayang damdamin. 5. Patuyuin. 6. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 64. D EPED C O PY 191 Naipakikita ang damdamin ng isang tao sa pamamagitan ng paggamit ng kulay. Ang mga kulay tulad ng dilaw, kahel, pula, at iba pang kulay ay ginagamit sa mga masasayang pagdiriwang o selebrasyon tulad ng pista. Panuto: Bigyan ng kaukulang puntos ang antas ng iyong naisagawa batay sa rubrik na nasa ibaba. PAMANTAYAN Kapansin- pansin (3) Hindi gaanong kapansin- pansin (2) Hindi kapansin- pansin (1) 1. Naiguhit at nakulayan ko ang myural ng isang pag-diriwang o selebrasyon. 2. Naipakita ko sa larawan ang damdamin ipinahihiwatig sa pamamagitan ng kulay. 3. Nakilala ko ang mga selebrasyon o pagdiriwang ng ilang pamayanang kultural sa bansa. 4. Naipagmalaki ko ang myural na nilikha. 5. Nagampanan ko ang aking tungkulin bilang bahagi ng aking pangkat. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 65. D EPED C O PY 192 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 5 : Krokis ng Pamayanang Kultural Ang mga bagay sa ating kapaligiran ay may iba’t ibang hugis, laki, at kulay gaya ng bundok, dagat, gusali, at iba pang likas at di- likas na istruktura. May mga bagay na malapit at mayroon ding mga bagay na malayo. Ang mga malalayong bagay ay nagiging maliit sa paningin habang ang mga bagay naman na malalapit ay mas malaki sa paningin kung ikukumpara mo sa mga bagay sa malalayo. Sa sining, tinatawag itong ilusyon ng espasyo. Sa paggawa ng krokis o pagguhit ng landscape o tanawin ng isang pamayanan na itinatampok ang kapaligiran bilang paksa, kailangang isaalang-alang ang espasyo, balanse, at proporsyon upang maging mas makatotohanan ang larawang iguguhit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 66. D EPED C O PY 193 Pagguhit ng Isang Pamayanang Kultural Kagamitan: papel o bond paper, lapis at pambura, at ruler Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitang gagamitin sa pagguguhit. 2. Maglagay ng mga palatandaan sa mga dakong paglalagyan ng paksa sa background, middle ground, at foreground. 3. Siguraduhing nasusunod ang mga pamantayan sa pagguhit gamit ang balanse sa larawan. 4. Bigyan din ng pansin ang proporsyon ng mga bagay-bagay na iguguhit para higit na maging makatotohanan ang dibuho. 5. Mag-isip ng kawili-wiling tanawin sa inyong lugar na makikita sa mga pamayanang kultural na nais mong iguhit. 6. Lagyan ng pamagat ang natapos na likhang-sining. 7. Maghanda sa pag-uulat ang bawat pangkat tungkol sa inyong nabuong guhit. 8. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 67. D EPED C O PY 194 Sa pagguhit, kailangang bigyan ng pansin ang tamang laki ng mga bagay-bagay at paglalagay ng foreground, middle ground, at background upang magkaroon ng balanse at proporsyon ang dibuho. Ang pigura ng tao ay mas maliit kung ikukumpara mo ito sa bahay at gayon din sa mga puno kung titingnan sa aktwal na larawan. Panuto: Basahin at unawain ang mga tanong. Bilugan ang titik ng tamang sagot. 1. Ano ang tawag sa kaugnayan ng mga bagay sa larawan batay sa laki at taas ng mga ito. A. krokis B. hugis C. laki D. proporsyon 2. Kapag ang mga bagay na iyong iguguhit ay ibig mong magmukhang malayo sa paningin, ano ang dapat mong gawin? A. Gawing mas maliit ang pagkakaguhit nito kumpara sa mga bagay na dapat makita sa malapit. B. Gawing malaki ang pagkakaguhit kumpara sa mga bagay na dapat makita sa malapit. C. Iguhit ito sa pinakamababang bahagi ng papel. D. Iguhit ito sa pinakamataas na bahagi ng papel. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 68. D EPED C O PY 195 3. Ano ang tawag sa larawan na ang karaniwang paksa ay mga bundok, burol, at puno? A. espasyo B. kulay C. landscape d. proporsyon 4. Bakit kailangang isaalang-alang ang proporsyon at espasyo sa pagguhit? A. Upang maging makulay ang larawang iginuhit. B. Upang maging kakaiba ang larawang iginuhit. C. Upang maging mas makatotohanan ang larawang iginuhit. D. Upang maging malamlam ang kulay ng larawang iginuhit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 69. D EPED C O PY 196 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 6 : Kulay ng Kapaligiran Kulay ang nagbibigay ng buhay sa mga bagay sa paligid. Ito ay maaaring mapusyaw at maaari ring matingkad. Kapag ginamit ang kulay sa isang obra o likhang-sining, nakapagpapahiwatig ito ng iba’t ibang kahulugan. Ang mga maiinit na kulay tulad ng pula, kahel, at dilaw ay nagpapahiwatig ng kasiyahan at kagalakan. Ang mga kulay na malalamig tulad ng bughaw at lila ay nagpapagaan ng pakiramdam. Nagagawang malamlam ang isang kulay kung ito ay hahaluan ng kulay na komplementaryo subalit nagiging mapusyaw ang kulay kung hahaluan ng puti. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 70. D EPED C O PY 197 Pagkukulay ng mga Naiguhit na mga Bagay sa Paligid na Naglalarawan ng mga Iba’t Ibang Pamayanang Kultural Kagamitan: oslo paper, brush krayola, o watercolor (Maaaring gumamit ng anumang natural na pangkulay gaya ng katas ng dahon, bulaklak, o balat ng prutas) Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Planuhin ang mga kulay na gagamitin sa krokis ayon sa kahulugan na gustong ipahiwatig. 2. Gumamit ng matitingkad na kulay para sa mga detalye na gustong bigyang-diin at mapupusyaw naman na kulay para sa mga iba pang detalye. 3. Takpan ng lumang dyaryo ang mesang gagamitin sa pagpipinta. 4. Simulan ang pagkukulay sa idinitalyeng larawan. 5. Kung gagamit ng watercolor, patuyuin ang papel bago ipaskil. 6. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 71. D EPED C O PY 198 • Mahalaga ang tamang paggamit ng mga kulay. Gumamit ng matitingkad na kulay sa mga bagay na bibigyang diin at mapupusyaw sa mga maliwanag na bahagi. • Ang mga kulay ay nagpapahiwatig ng damdamin at kahulugan sa mga dibuho. Panuto: Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nalaman ko ang ibig ipakahulugan ng mga kulay na ginamit ko sa aking krokis. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 72. D EPED C O PY 199 2. Nakulayan ko ang larawan ng mga bagay sa paligid na nagpapakita ng mapusyaw at matingkad na kulay. 3. Nagamit ko nang maayos ang kulay bilang mahalagang elemento ng sining. 4. Naipabatid ko ang mensahe ng aking ginawa sa pamamagitan ng paggamit ng mga kulay. 5. Naipagmalaki ko ang aking ginawang dibuho. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 73. D EPED C O PY 200 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 7 : Myural ng Tanawin sa Pamayanang Kultural Paggawa ng myural ang tawag sa paraan ng pagpipinta sa dingding o walls. Maraming Pilipinong pintor ang tanyag sa larangang ito ng sining. Ilan sa kanila ay ang mga Pambansang Alagad ng Sining na sina Carlos “Botong” Francisco na gumawa ng myural sa Bulwagan sa Lungsod ng Maynila, Juan Luna sa kaniyang obra na Spoliarium, at Vicente S. Manansala, modernong Pilipinong pintor na may-ari ng obrang Stations of the Cross na nasa UP Diliman chapel. Itinatampok din nila sa kanilang obra ang kawili-wiling pagdiriwang ng pistang bayan, payak na pamumuhay sa kabukiran, kabundukan, at larawan ng patuloy na umuunlad na pamayanang kultural. Sa pamamagitan ng mga obrang ito, nalalaman natin ang angking yaman ng kultura at tradisyon ng ating lahi. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 74. D EPED C O PY 201 Paggawa ng Myural Kagamitan: mga iginuhit na larawan, pandikit, marking pen, at lapis Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga likhang-sining na ginawa sa mga nakaraang aralin 1-7. 2. Ilatag sa sahig ang mga likhang-sining ng pangkat at ipaanyo nang maayos bago idikit sa dingding upang makabuo ng isang myural. 3. Kung ang lahat ay naihanda na, maaari nang simulan ang pagdidikit sa itinalagang lugar ng guro para sa inyong pangkat. 4. Lagyan ng pamagat ang mga ginawa at maaaring dagdagan ng iba pang detalye o disenyong mas lalong magpapaganda sa ginagawang myural. 5. Maghanda para sa pag-uulat. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 75. D EPED C O PY 202 • Ang myural ay isang malaking larawan na nakapinta o nakalagay sa dinding o pader. Ang likhang - sining na ito ay maaaring gawin ng isang tao o pagtulungang gawin ng marami. • Mahalagaangpagtutulunganatkooperasyonsapagsasagawa ng anumang proyekto. Panuto: Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nagawa ko nang maayos ang myural. 2. Nakipagtulungan ako sa paggawa ng myural. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 76. D EPED C O PY 203 3. Naipahayag ko ang aking damdamin at kaisipan batay sa mga elemento na ginamit ko sa larawan. 4. Nagawa ko ang aking likhang- sining nang buong kagalakan. 5. Naipagmalaki ko ang aking ginawa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 77. D EPED C O PY 204 YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 8 : Malikhaing Pagpapahayag Sadyang katangi-tangi ang kapuluan ng Pilipinas. Nag- uumapaw sa makukulay na kultura at kaugaliang nagpapatingkad sa tatak-Pilipino. Sa pagpunta natin sa iba’t ibang lugar sa bansa, hindi natin maiiwasang mamangha sa angking kagandahan ng mga likas at di-likas na tanawin. Ito ang nagbibigay sa atin ng kakaibang karanasan. Ang paraan ng pamumuhay ng mga tao, maging ang kulay ng paligid, ang awit ng mga ibon, at ang malamig na simoy ng hanging dulot ng mga puno at halaman ay ilan lamang sa mga bagay na nagpapaalala sa atin ng mayamang karanasan sa lugar na ating pinupuntahan. Panuto: Magpangkat-pangkat ayon sa ibibigay ng guro. I – Pangkat Luzon II – Pangkat Visayas III – Pangkat Mindanao Kagamitan: mga ipinintang larawan sa mga nakaraang aralin, maliit na bola o kahit anong bagay sa silid na magaan at madaling hawakan All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 78. D EPED C O PY 205 Mga Hakbang sa Paggawa: 1. Ilatag sa sahig ang mga likhang-sining na ginawa sa nakaraang aralin. Umupo sa ayos na pabilog na pinaliligiran ang mga likhang-sining. 2. Ang lider ng pangkat ang siyang unang may hawak ng bola at ipapasa pakanan kasabay ang awit na iparirinig ng guro. 3. Kapag itinigil na ng guro ang awit ay tatayo sa gitna ang huling may hawak ng bola. Malikhain niyang ibabahagi ang karanasan patungkol sa larawan o likhang-sining at sa karanasan sa pamayanang kultural na nasa ipinintang landscape. 4. Uulitin ito hanggang sa ang lahat ay mabigyan ng pagkakataon na makapagbahagi. • Napananatili natin ang ganda at yaman ang ating pamayanan kung ito ay ating iingatan at pahahalagahan. • Mayaman ang mga Pilipino sa kultura at tradisyon. Mapagyayabong pa natin ito kung mananatiling buhay sa puso at isipan natin ang katangi-tanging kultura at tradisyon na sadyang tatak-Pilipino. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 79. D EPED C O PY 206 Panuto: Lagyan ng tsek () ang kahon na tumutugon sa puntos na nais mong ibigay sa iyong bagong pagganap sa aralin. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Ganap kong naibahagi sa aking mga kamag-aral ang natatangi kong karanasan tungkol sa aking likhang- sining. 2. Natapos ko ang gawain nang may pagtutulungan at kooperasyon sa mga kapuwa ko kasapi ng pangkat. 3. Naipagmalaki ko ang aking ginawa. 4. May natutuhan ako sa gawain na maaari kong ibahagi sa aking kapuwa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 80. D EPED C O PY 271 GLOSSARY SINING acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro pabalat sa libro takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay border design disenyo sa paligid ng papel banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining container lalagyan ng tubig o anumang bagay construction paper isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit coin purse lagayan ng barya Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong radial disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya disposable spoon kutsarang yari sa plastik All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 81. D EPED C O PY 272 Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil Istilo pamamaraan jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Luwad Molde Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Palamuti Dekorasyon Pista pagdiriwang sa isang lugar Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining pangkat- etniko grupo ng mga sinaunang tao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 82. D EPED C O PY 273 pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Banig Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 83. D EPED C O PY 274 Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 84. D EPED C O PY 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 85. D EPED C O PY 280 Sining Discovery in Art 3 Elementary Worktext, pp. 109-110 Gawad ng Manlilikha ng Bayan, Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining, Republika ng Pilipinas, 2004. Modern Teacher Magazine, Sept. 2011, Vol.60. Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan 4, pahina 21-24 Sining 4, pahina 11-12 Sining 4, pahina 78-79, Sining 5, pahina 104-105 http://www.ehow.com/about_6669221_history-tie_dye.html http://ecozeal.com/blog/the-history-and-art-of-tie-dyeing APPENDIX All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 86. D EPED C O PY 4 Kagamitan ng Mag-aaral Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas Sining All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015. Yunit 3
  • 87. D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 88. D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 89. D EPED C O PY vii Yunit 3 – Paglilimbag Aralin 1: Testura (Texture)............................................... 208 Aralin 2: Contrast ng Pakurba at Tuwid na Linya............ 212 Aralin 3: Relief Printing.................................................... 216 Aralin 4: Pagbuo ng Makasining na Dibuho Gamit ang Relief Master o Mold........................ 220 Aralin 5: Relief Prints mula sa Disenyong Gawa sa Luwad.................................... 224 Aralin 6: Paglilimbag ng Disenyo sa Table Mat............... 227 Aralin 7: Paggawa ng Relief Mold................................... 230 Aralin 8: Pagtatanghal sa mga Obra (Exhibit) O Hantungang Gawain (Culminating Activity)... 233 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 90. D EPED C O PY 141 SINING All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 91. D EPED C O PY 207 PAGLILIMBAG YUNIT III All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 92. D EPED C O PY 208 YUNIT 3 : Paglilimbag Aralin Bilang 1 : Testura (Texture) Maraming mga produktong gawa sa Pilipinas na ikinakalakal sa ibang bansa ang nagugustuhan ng mga dayuhan dahil sa tibay at kakaibang ganda. Karaniwang makikita sa mga produkto ang iba’t ibang disenyo na nagpapakilala ng lugar o pangkat na pinagmulan nito. Taglay ng mga produktong ito ang iba’t ibang testura (texture). Ang mga basket, banig, at bag na yari sa yantok ay may testurang matigas at magaspang. May mga bag naman na malalambot at makikinis.Ang testura ng isang bagay ay naaayon sa uri ng materyal na ginamit dito. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 93. D EPED C O PY 209 Disenyong Panggilid (Border Design) Kagamitan: oslo paper, cardboard, pandikit butones, hairclip, barbecue sticks, barya ng iba’t ibang halaga, mga dahon na may iba’t ibang hugis at testura, acrylic paint, paint brush, gunting, dyaryo, at lumang plastik Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Pumili ng mga mga dahon na may iba’t ibang laki at testura. 2. Ayusin ang mga napiling dahon . Ang disenyong gagawin ay maaaringkatuladngmgadisenyosaiyongpaligidokomunidad. Iayos ang mga ito sa ibabaw ng mesang paggagawaan. 3. Kulayan ang mga dahon ng acrylic paint (kulayan lamang ang bahagi ng dahon na may testura para lumitaw ang disenyo). 4. Ayusin ang mga dahon sa gilid ng oslo paper. Pagkatapos maihanay ang mga dahon, maaari na ipatong ang oslo paper sa mga nakaayos na dahon sa ilalim nito. 5. Idiin nang maigi ang kamay sa ibabaw ng oslo paper para bumakat ang mga testura nito na nasa ilalim. 6. Alisin nang marahan ang oslo paper (at ang mga dahon na nasa ilalim nito). 7. Patuyuin ang papel na may disenyong panggilid. Ipaskil na ito sa exhibit area upang makita rin ng iba at maghanda sa pagpapahalaga. 8. Linisin at ayusin ang lugar na pinaggawan ng proyekto o disenyo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 94. D EPED C O PY 210 Ang mga bagay sa paligid natin ay nagtataglay ng iba’t ibang testura, maaaring ito ay magaspang, malambot, at makinis na puwede nating gamitin sa paggawa ng iba’t ibang disenyong panggilid o border design. Panuto: Lagyan ng tsek () ang antas na naabot sa bawat pamantayan. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nasunod ko ang pamamaraan sa paglilimbag at nakabuo ng sariling disenyo. 2. Gumamit ako ng mga bagay na may iba’t ibang testura sa pagbuo ng disenyo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 95. D EPED C O PY 211 3. Naipaliwanag ko ang natapos na likhang-sining. 4. Napahalagahan ko ang likhang- sining sa pamamagitan ng paggamit at pagbahagi nito sa iba. 5. Naitanghal ko ang natapos na gawain. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 96. D EPED C O PY 212 YUNIT 3 : Paglilimbag Aralin Bilang 2 : Contrast ng Pakurba at Tuwid na Linya Mayaman sa kultura at sining ang ating bansa. Ito ay dahil sa kontribusyon ng iba’t ibang pangkat-etniko. Ang kanilang mga disenyo ay batay sa mga bagay-bagay na natatagpuan o nakikita sa kanilang lugar o kapaligiran at kultura. Ang mga kapaligiran ay nagtataglay ng contrast sa pamamagitan ng paggamit ng mga linyang tuwid at pakurba, paputol-putol at patuldok-tuldok, parisukat at pabilog, at iba pa. Eco Bag Na May Disenyong Etnikong Motif Kagamitan: recycled paper bag o eco bag, watercolor o acrylic paint, paint brush, gunting, folder o cardboard All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 97. D EPED C O PY 213 Hakbang sa Paggawa: 1. Umisip ng disenyo na nais mong mailimbag sa recycled paper bag.Ang mga disenyong gagamitin ay hango sa etnikong motif na napag-aralan o anumang disenyong ibig mong idibuho na. 2. Kumuha ng cardboard at gupitin sa nais na hugis. Maaari kang gumawa ng dalawa o tatlong uri ng hugis. Gumupit din ng mga linyang tuwid at pakurba para sa isang panig ng paper bag. 3. Pagkatapos makagawa ng mga disenyo, ayusin ang paper bag sa mesa. Kailangang pantay ang pagkakalatag nito sa mesa. 4. Gamit ang paint brush, pahiran ng acrylic paint o watercolor ang ginupit na motif at mga linyang tuwid at pakurba. Maingat ilapat sa paper bag. 5. Ulitin nang ilang beses ang bilang 4 (pasalit-salit o inuulit) upang makabuo ng disenyo sa iyong bag. 6. Patuyuin ang paper bag. Itanghal (i-display) ito sa harap ng klase. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 98. D EPED C O PY 214 Ang etnikong disenyo ay binubuo ng mga guhit o linya. May iba’t ibang uri at katangian ang linya. May mga linyang tuwid gaya ng patayo, pahiga at pahilis, pakurba, paikot, putol- putol, patuldok-tuldok, at inuulit. Ang pakurbang linya naman ay tulad ng paikot at gumagalaw. Ang paggamit ng linyang tuwid at pakurba ay nagpapakita ng contrast sa larawan. Suriin ang inyong kakayahang ipinakita sa paggawa ng Eco Bag o Paper Bag Design gamit ang rubrik sa ibaba. PAMANTAYAN Nakasunod sa pamantayan nang higit sa inaasahan (3) Nakasunod sa pamantayan subalit may ilang pagkukulang (2) Hindi nakasunod sa pamantayan (1) 1. Nakapaglimbag ako ng sariling disenyo gamit ang tuwid at pakurbang linya o anumang disenyo na nag papakita ng contrast. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 99. D EPED C O PY 215 2. Naipakita ko ang paulit-ulit at pasalit- salit na disenyo sa pamamagitan ng contrast. 3. Nakapaglimbag ako ng aking orihinal na disenyo. 4. Napahalagahan ko ang likhang-sining sa pagbahagi ng kahalagahan nito sa iba. 5. Inayos at nilinis ko ang lugar na ginamit sa paggawa ng obra. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 100. D EPED C O PY 216 YUNIT 3 : Paglilimbag Aralin Bilang 3 : Relief Printing Ang mga disenyong may etnikong motif ay makikita samaraming bagay tulad ng banga, tela, damit, sarong, malong,panyo, cards, at iba pa. Lalo nitong napagaganda ang mgakagamitan. Binubuo ang etnikong motif ng mga hugis at linya. Sa pamamagitan ng pag-uulit, pagsasalit-salit at radial na ayos (paikot) ng mga hugis at linya, nagkakaroon ng maganda at kaaya-ayang disenyo ang mga ethnic motif designs. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 101. D EPED C O PY 217 Relief Print ng Disenyong may Etnikong Motif Kagamitan: banana stalk at iba pang gulay na may stalk, brush, acrylic paint o water color, cartolina o cardboard,gunting at container Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Kumuha ng isang papel at gumuhit ng modelo ng disenyong etniko na nagpapakita ng pag-uulit, pagsasalit-salit, paikot o radial na ayos. 2. Mula sa nabuong modelo sa papel, gumupit ng anumang bagay na maaaring gawing pantatak(stamp) tulad ng sanga ng puno ng saging (banana stalk) at iba pang bagay na may stalks. Mag-ingat sa paggamit ng matutulis na bagay. 3. Gumupit ng cartolina o cardboard na kasinlaki ng greeting cards (1/4 bond paper). 4. Pahiran ng pinta ang dulo ng stalks upang mailipat ang disenyo sa gagawing card gamit ang brush. 5. Sa pagbuo ng disenyo sa card, iayos ito nang paulit-ulit, pasalit-salit o radial. 6. Sumulat ng isang maikling mensahe sa maaaring pagbigyan ng card sa gawang loob nito. 7. Patuyuin ang card at ipakita sa kaklase bago ipasa sa guro. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 102. D EPED C O PY 218 Ang relief prints ay mga disenyo, letter print, slogan o logo na makikita sa mga papel, tela, tarpaulin at sa iba pang materyales upang hindi paulit-ulit ang pagguhit o pagpinta. Ito ay ginagawa sa pamamagitan ng pagbuo ng isang relief master o molde na maaaring gamitin sa paglilipat o pagpaparami sa disenyo. Panuto: Iguhit ang sa kahon na katumbas ng iyong antas sa mga kasanayang nasa unang hanay. Gamit ang rubrik sa susunod na pahina, suriin ang iyong ginawang likhang-sining batay sa sumusunod na batayan: All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 103. D EPED C O PY 219 KASANAYAN Buong Husay Naaayon sa inaasahan May kaunting kahinaan o pagkukulang Nanganga- ilangan ng tulong o suporta 1. Nasunod ko nang maayos ang pamaraan sa paggawa ng relief prints. 2. Naipakita ko ang pag-uulit, pagsasalit- salit o radyal na ayos sa ginawang disenyo. 3. Ang sarili kong disenyong nagawa sa relief prints ay hango sa mga ethnic motif designs ng mga pangkat- etniko 4. Malaya akong nakagawa ng relief prints na hindi kinailangan ang tulong ng iba. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 104. D EPED C O PY 220 YUNIT 3 : Paglilimbag Aralin Bilang 4 : Pagbuo ng Makasining na Dibuho Gamit ang Relief Master o Mold Likas sa mga Pilipino ang pagiging malikhain. Naipamamalas ito sa mga disenyo ng kanilang mga kagamitan, sa mga hugis at maging sa mga kulay nito. Ang ating kaisipan at damdamin ay maaaring ipahayag sa pamamagitan ng paglilimbag. Pag-aralan ang larawan sa ibaba. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.