deKlank, tijdschrift van Het Brabants Orkest, Eindhoven

1. Tijd hrift
Tijdschrift van Het Brabants Orkest • jaargang 32 • nr. 6 maart 2010 • € 4
Het a an Orkest jaargang 2 nr. maa t 010
g
Portret van Isabelle Faust
Portret van Isabelle Faust
Stabat Mater in Oirschot
Stabat Mater in Oirschot
Het eigen geluid van Kaija Saariaho
Het eigen geluid van Kaija Saariaho
Dutilleux: meer eenling dan Fransman
Dutilleux: meer eenling dan Fransman
Seth Gaaikema feliciteert Het Brabants Orkest
Seth Gaaikema feliciteert Het Brabants Orkest
Van paard en wagen tot een lekke band

2. Adams and You, You and Adams
Adams has a World reputation for their percussion and wind
instruments. This is due to our commitment to our customers, our
decisiveness in business, and innovation in our products.
You, the customer who buy our products and services, always play
an important role in Adams’ success. We are inspired by the
individual wishes of our customers to constantly adjust and improve
our range of products, and to keep searching for new opportunities.
The New Adams Custom Series - Born from market demand and the
passion of craftsmen and musicians. Passion in Sound…
Philharmonic Timpani
Custom Trumpet
Artist Classic Marimba
Adams Musical Instruments | Passion in Sound
Adams Musical Instruments | Aziëstraat 17-19 | NL-6014 DA Ittervoort | The Netherlands | Phone +31 (0) 475 560700 | info@adams.nl | www.adams.nl

3. Colofon
Uitgever deKlank, tijdschrift van Het
Brabants Orkest, is een gezamenlijke
uitgave van Het Brabants Orkest en de
Stichting Vrienden van Het Brabants
Orkest en uitgeverij BCM
Redactie Ineke Kootstra, Philip Leussink
(eindredactie), Adeline van Campen,
Martijn Versteeg
Tekst Thijs Bonger, Wim van den Dries,
Trots
Hans Hierck, Paul Janssen, Ineke
Kootstra, Olga de Kort-Koulikova, In deze aflevering van deKlank kunt u zoals gebruikelijk lezen wat u de komende
Theodoor van Leeuwen, Emanuel
Overbeeke, Sarah Summerfield, Stephen weken te wachten staat. In dit woorwoord echter kijk ik met trots nog even terug
Westra en Jan Zekveld
op de voorbije periode, in de hoop dat u als trouwe bezoeker van Het Brabants
Fotografie Mats Bäcker, Marco Borggreve,
Simon van Boxtel, Felix Broede, Y. Coupan-
Orkest niet met terugwerkende kracht spijt zult krijgen, als u onverhoopt een van
nec, Maarit Kytöharju, Eric Larrayadieu, de concerten mocht hebben gemist.
W. Leideritz, Ramon Mangold, Stephan
Sanders en Alvaro Yanez
Afbeelding voorzijde Isabelle Faust
(foto Felix Broede) Het bijzondere koorprogramma met Nathalie
Van alle beeldmateriaal in dit tijdschrift is
Stutzmann en het Brabant Koor leverde in de Volks-
met de grootst mogelijke zorgvuldigheid krant niet alleen lof op voor de uitvoering, maar ook
getracht de bron te achterhalen.
complimenten voor de programmering: ‘Terwijl
Vormgeving Ineke Kootstra
en Philip Leussink de meeste orkesten in Nederland zich hoe langer
Druk Koninklijke drukkerij Broese &
hoe meer naar het midden van de weg bewegen,
Peereboom BV Breda is er bij Het Brabants Orkest sprake van een fris
Advertentieacquisitie zijwindje. Dat komt voor een flink deel op het conto
Brabant Sport en Media, Nuenen
Marcel de Leeuw van Jan Zekveld, die bij de Brabanders is aange-
telefoon 040 290 79 79
info@brabantsportenmedia.nl
steld als artistiek manager.’ Arthur van Dijk © Simon van Boxtel
Oplage 3.000 exemplaren
Uitgave 32ste jaargang De Volkskrant kwam een week later nogmaals naar Eindhoven voor het programma
nr. 6 maart 2010
Frequentie Van deKlank verschijnen acht rond Theo Verbey en John Adams. Men was met name benieuwd naar de uitvoering
edities per concertseizoen
ISSN 1569-9420
van Century Rolls van Adams, omdat Edo de Waard dat eerder als onspeelbaar
terzijde had geschoven. ‘Onmogelijk stuk wordt toch nog een feest van bebop en
Prijs losse verkoop € 4 | dubbelnummer
€ 5 abonnement € 28,50 (incl. verzend- Satie’, kopte de krant, en vond nogmaals bewezen ‘dat bij nieuwe muziek ook
kosten) | abonnement Vrienden/
donateurs € 8 (alleen verzendkosten). termen als mooi, lekker en swingend passen’. Het Eindhovens Dagblad was het
Bij een abonnement krijgt u alle edities
voorafgaand aan het eerste concert
daarmee eens en schreef: ‘Muziek van nu mag mooi zijn van Brabants Orkest’.
thuisgestuurd. Voor aanmelding zie de
bonnen op pagina 11.
Een week later volgen de musici van Het Brabants Orkest moeiteloos de au-
Wijzigingen voorbehouden Niets in deze
uitgave mag worden verveelvoudigd en/of thentieke benadering van de ‘Weense klassieken’ door Jan Willem de Vriend. De
openbaar worden gemaakt door middel
van druk, fotokopie of op welke wijze dan
aangepaste speelstijl, de authentieke koperklanken, de fortepiano bespeeld door
ook, zonder schriftelijke toestemming van Ronald Brautigam zorgden voor een andere klankkleur: er leek een ander orkest
de redactie.
op het podium te zitten. En ook hier een verrassing: ‘Het Brabants Orkest ver-
Het Brabants Orkest
Jan van Lieshoutstraat 5 tolkte met verve een verrassend mooie symfonie van Fodor. Een interessante
postbus 230, 5600 AE Eindhoven
telefoon 040 265 56 99
compositie uit 1804 van een oude Hollandse meester in stijl van de Weense
telefax 040 246 34 59 klassieken.’ (Eindhovens Dagblad)
info@brabantsorkest.nl
www.brabantsorkest.nl
St. Vrienden van Het Brabants Orkest
telefoon 040 265 56 98 En toen volgden onze carnavalsconcerten met Karin Bloemen als soliste. Met de
info@brabantsorkest.nl
BCM
recensie in het Brabants Dagblad (‘Bloemen windt Oetels om haar vingers’) was ik
Esp 101 met name zeer verguld omdat we daarin werden geprezen om datgene waar het
Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven
bcm@bcm.nl • www.bcm.nl ons om te doen is: ‘Een stampvol Theater aan de Parade genoot tot de allerlaatste
Hoe kunt u kaarten bestellen? klanken van een sterke show waarin de kwaliteit zowel in de muziek als in de
Losse kaarten voor de concerten van Het
Brabants Orkest kunt u bestellen bij het
humor zat’.
bespreekbureau van de zaal van uw keuze.
Zie voor uitgebreide informatie en
openingstijden pagina 50. Inderdaad, wat we ook spelen: kwaliteit, een verrassende programmering, volle
zalen. Daar gaat het om.
ARTHUR VAN DIJK, ALGEMEEN DIRECTEUR
maart 2010 • deKlank 3

4. Isabelle Faust speelt
s a t
Vioolconcert van Beethoven
r v
Van paard en wagen
tot een lekke band:
Het Brabants Orkest
t
op tourneee
Het eigen
geluid van
Kaija Saariaho
38
ARTIKELEN
Portret: Isabelle Faust • Ineke Kootstra
2
25 6
REDACTIONELEN
Jans Journaal | column • Jan Zekveld 23
Orkestreren is creëren • Sarah Summerfield 14 Af | deColumn • Stephen Westra 29
Stabat Mater in Oirschot • Theodoor van Leeuwen 16 Mijmeringen achter de lessenaar | column • Wolf Eekhof 43
deVernieuwers V/VI: Kaija Saariaho • Paul Janssen 38
Henri Dutilleux: meer eenling dan Fransman • Emanuel Overbeeke 48 RUBRIEKEN
deVrienden • Terugblik op 2009 | 10
TEKST Tekst en vertaling Stabat Mater 19 Een jubilerend orkest met veel jubilerende Vrienden 13
hetOrkest • ‘Het avontuurlijke van hedendaagse muziek…’ |
JUBILEUM Samenstelling orkest & staf 20
Traditie & Vernieuwing (V/VI) deOntmoeting • Drie walvissen, muziekonderwijs in Rusland | 40
Van paard en wagen tot een lekke band • Paul Janssen 25 Agenda educatie 43
Seth Gaaikema feliciteert
Het Brabants Orkest (V/VI) • Eric Kolen 44 SERVICE Colofon 3
deBon • Aanmelden als Vriend of als abonnee op deKlank 11
Stichters, Beschermers, Partners, nieuwe Vrienden 12
Subsidiënten en Sponsors | Kaartverkoop | Vooruitblik 50
4

5. Het moet gezegd worden: als Brabants Orkest, stevig
verankerd in het meest katholiek deel van ons land,
maken wij het respecteren van de periode tussen
Carnaval en Pasen moeilijk. In de veertigdagentijd,
Seth die terughoudendheid, ontzegging en boetedoening
van ons vraagt, schotelt het orkest u nota bene muzi-
Gaaikema
a k kale lekkernijen voor om uw vingers bij af te likken.
feliciteert Het
i t Isabelle Faust zal u in vervoering brengen met haar
interpretatie van het Vioolconcert van Beethoven,
Brabants
b
wereldberoemde Nederlander Jacques Zoon bespeelt
Orkestt als een ware Merlijn zijn dwarsfluit in werken van
Mozart en de recent gelauwerde componiste Kaija
Saariaho. U zult genieten van de omringende werken
van Haydn, Mozart, Schubert en Gabrieli, en wat denkt
u van Dutilleux’ Tweede Symfonie onder leiding van
ere-dirigent Marc Soustrot? Maestro Simonov zal met
prijswinnend violist Yossif Ivanov op indringende
wijze de Russische ziel blootleggen van grootheden
als Moesorgski en Sjostakovitsj. Kortom: hoe de
vastentijd te honoreren, hoe te matigen, wanneer
zulke muzikale hoogstandjes in maart op het pro-
Soustrot
s gramma staan?
48
dirigeert
g
Gezien het feit dat de lijdenstijd in wezen draait om
Dutilleux
i
inkeer, het komen tot zelfreflectie en de innerlijke
voorbereiding op de gebeurtenissen en de symbo-
CONCERTEN liek daarvan van het Paasfeest, is de betovering van
4, 5, 6 en 7 maart 2010 muziek die dat proces ondersteunt toch te billijken?
Haydn, Mozart, Saariaho en Schubert Zeker wanneer ook nog de prachtige Stabat Maters
Stefan Solyom · dirigent, Jacques Zoon · fluit 30
van de Noor Knut Nystedt, ingetogen met ‘eigen’
13 en 14 maart 2010 Paul Uyterlinde op cello, en de meer geëxalteerde
Gabrieli, Dutilleux en Beethoven versie van de Brit Herbert Howells, de visualisatie
Marc Soustrot · dirigent, Isabelle Faust · viool 32
van de religieuze gebeurtenissen in de Quadrage-
19, 20 en 21 maart 2010 · STABAT MATER-concerten
sima zo zeer verlicht.
Nystedt en Howells
David Atherton · dirigent, Joshua Ellicott · tenor Ik wens u een beste retraite waarbij onze muziek u
Paul Uyterlinde · cello en Brabant Koor 34
van harte moge inspireren!
26, 27 en 28 maart 2010
Moesorgski en Sjostakovitsj INEKE KOOTSTRA
Yuri Simonov · dirigent, Yossif Ivanov · viool 36
maart 2010 • deKlank 5

6. Inek Kootst
neke Kootstra
Isabelle Faust
‘Voor mij was muziek gewoon
het meest vanzelfsprekende talent’
H
et spel van Isabelle Faust kenmerkt zich door een uitgesproken gloed-
volle toon. Een uniek geluid waarmee zij zich onderscheidt van collega’s.
Niet alleen haar instrument – een Stradivarius uit 1704 met een helder
en doordringend geluid – speelt daarbij een rol, het is ook een persoonlijk streven:
‘Ik heb een precieze toonvoorstelling en ben blij geregeld te horen dat mijn geluid
anders is dan dat van andere violisten. Het wordt te vaak gezegd dat vioolgeluid
uitwisselbaar is. Ik vergelijk mijn klank graag met een laserstraal of de glans van
goud of zilver.’
Naar aanleiding van het verschijnen van de jongste cd van Faust, vertaalde Guido van Oorschot november
jongstleden in de Volkskrant die bijzondere toon als volgt: ‘Ze [Faust en haar pianist Alexander Melnikov, red.]
spelen de tien vioolsonates en het lijkt alsof ze aan de knoppen zitten van een gigantische kleurenmeng-
machine. Wat Isabelle Faust niet doet: de stukken te lijf gaan met een doorsnee viooltoon die op elk deeltje
moet passen. […] Fausts articulatie bestrijkt het hele repertoire tussen oorvijg en aaitje. Maar het knapst: elke
rust, elke noot, elk thema ademt de geest van het grotere verhaal. Zo geef je Beethoven smoel.’
Ook bij Het Brabants Orkest zal Beethoven klinken, eveneens door Faust geïnterpreteerd. Een Beethoven die
ze steeds weer opnieuw wil uitvinden: ‘Bekende concerten zijn soms moeilijk om met frisse oren te horen.
Het publiek heeft ik weet niet hoeveel interpretaties op cd thuis en ieder kent zijn of haar favoriete solisten en
uitvoeringen. Laatst verliet ik, na het spelen van het Beethoven-concert de concertzaal en iemand uit het
publiek vertelde me onmiddellijk over zijn favoriete Menuhin-opname van die Beethoven. Hij heeft dus niet
kunnen luisteren naar wat er werkelijk gebeurde in de zaal, op dat moment, op die dag, met een andere violist.
Ook voor mij blijft het een uitdaging wanneer ik een stuk al vele jaren op het repertoire heb. Ik beschouw het als
taak, voor publiek én uitvoerder, om steeds nieuwe aspecten te vinden. Het mag geen routine worden. Daarbij
hielpen mij bijvoorbeeld de ervaringen met historische ensembles door met hen te proberen terug te keren
Isabelle Faust
naar de tekst van de componist. Zo speel ik inmiddels op darmsnaren, wat volledig anders is. Ik denk niet dat t © Felix Broede
6

7. ‘Ik ben niet
iemand die
het leven erg
ingewikkeld
maakt.’
maart 2010 • deKlank 7

8. het resultaat daarmee oprechter wordt, maar het opent nieuwe deuren en hoe meer vragen er zijn, hoe meer
Beethoven-sonates
je een werk zult heroverwegen. De historische praktijk was helaas niet bijzonder geïntegreerd in mijn studies,
op cd en dvd
ook al heeft mijn leraar Christopher Poppen mij daarvoor zeker trachten open te stellen. Ik was er toen nog
Op vier cd’s namen violiste Isa-
niet aan toe. Maar ondertussen heb ik de beginnersstatus op dit gebied al lang verlaten en doe ik projecten
belle Faust en pianist Alexander
met Andreas Staier, werk meer en meer samen met Concerto Köln en speelde ik bijvoorbeeld vorige maand nog
Melnikov alle tien de vioolsonates
Haydn-concerten met Ton Koopman in Parijs. Zodra je stopt met nieuwsgierig zijn, met evolueren en zoeken, van Beethoven op. De extra dvd,
kun je wel inpakken! Dat geldt voor toehoorder en solist.’ die net als bij een ouderwetse
‘Ook op het gebied van nieuwe muziek ben ik tegenwoordig actief. En zelfs het uitvoeren van nieuwe composities, lp op de achterkant van cd 4 te
die zich soms uiteindelijk als middelmatig bewijzen, schoolt je visie op muziek van hoge kwaliteit. Het is niet vinden is, laat het hele proces van
zo lang geleden dat ik voor het eerst Ligeti en Feldman speelde. Vreemd genoeg vallen solisten tegenwoordig het maken van de opnamen zien.
meer op met dit hedendaagse repertoire dan met Mendelssohn of Brahms. Niettemin speel ik het met de
grootste vreugde. Ik ben gelukkig dat ik steeds weer gevraagd wordt voor heel veel verschillende dingen!’ Beethoven: Complete Sonatas for
piano & violin (box: 4cd+dvd)
Isabelle Faust viool
Op het gehoor naspelen
Alexander Melnikov piano
Isabelle Faust groeide op in een lerarengezin, haar moeder was schoolmusicus en haar vader had een focus
Harmonia Mundi
op taal. Zij zorgden dat muziek altijd een onderdeel van haar en haar broers opvoeding was. Op dertigjarige
HMC 902025.27
leeftijd zetten pa en ma zelf hun eerste schreden op respectievelijk de viool en de cello. ‘Dat bleek een muzikale
september 2009
impuls voor het hele gezin. Eerst zou ik starten met pianospelen, maar bij gebrek aan een adequate leraar
werd me gevraagd of ik net als vader, ook viool wilde spelen. Vervolgens gingen we ook samen naar dezelfde
leraar. Ik was vijf jaar oud en kon geen noten lezen. Gedurende twee jaar speelde ik op het gehoor na wat de
leraar mijn vader voorspeelde. Ook mijn broer werd door het instrument gegrepen en startte met vioollessen.
Toen ik elf was, initieerden onze ouders het kwartetspelen. Maar niet met hen! Mijn vader zocht in de omge-
ving van Stuttgart twee andere muzikanten van onze eigen leeftijd. Dat was een gouden greep. We hebben
vijf jaar zeer intensief samen kamermuziek gemaakt. Mijn broer moest overigens wel tegen wil en dank aan
de altviool en is er bij gebleven. Tegenwoordig is hij solo-altist van de Bremer Philharmoniker. Ik speelde de
tweede viool, hetgeen mijn begrip van harmonische structuren geweldig heeft getraind.
Zonder omwegen
Het kwartet won belangrijke concoursen en volgde masterclasses bij de Spanjaard Antonio Pérez, toenmalig
eerste violist van het Bartholdy Quartett, en bij het Melos Quartett en het LaSalle Quartett. ‘Het LaSalle Quartett
heeft ons vooral dichter bij de muziek van Alban Berg gebracht.’ Voor Faust waren deze jaren van ontluikend
tienerschap van onschatbare waarde. ‘Een ongelooflijk intensieve en vormende periode waarvan ik tegen-
woordig nog steeds de vruchten pluk.’ In 1987 ontstond de vraag of wij het kwartet zouden voortzetten of dat
ieder zich als individueel musicus wilde ontwikkelen. De andere kwartetleden hadden de middelbare school
afgesloten en begonnen zich meer en meer professioneel te manifesteren. Isabelle Faust was nog maar vijftien
Isabelle Faust © Alvaro Yanez
8

9. en zat nog gewoon op school. ‘Zo gebeurde het dat we onze eigen weg zochten. In hetzelfde jaar nog won ik
mijn eerste concours, het Internationale Violinwettbewerb Leopold Mozart in Augsburg. Dat opende nieuwe
deuren. Plotseling speelde ik met grote orkesten al het populaire vioolrepertoire van Mozart tot Mendelssohn
en Dvorák. Tot dat moment was de idee dat ik mijn brood zou verdienen met vioolspelen niets anders dan
ˇ
een vage droom geweest. Nu werd het plotseling concreet door het winnen van een internationaal concours.
Bovendien: wat kon ik doen? Ik had niet veel andere talenten die een professionele carrière konden dienen.
Mijn broer was bijvoorbeeld zeer goed in wis- en natuurkunde. Die had tijd nodig om te beslissen over een
eventuele muzikale loopbaan. Voor mij was de muziek gewoon het meest vanzelfsprekende talent. Én ik vond
het leuk. Ik ben niet iemand die het leven dan erg ingewikkeld maakt. Ik volg het pad en probeer niet te veel
omwegen te nemen. Dat heeft me veel gebracht.’
Band met Bartók
Christoph Poppen, in januari leidde hij Het Brabants Orkest in prachtige concerten met de alt Nathalie Stutzmann,
maakte lang voor zijn dirigentencarrière al naam als violist en viooldocent. ‘Na diverse docenten aan regionale
muziekscholen ging ik na mijn eindexamen in Detmold bij Christopher studeren. Hij zou jarenlang mijn
belangrijkste coach blijken. Daarnaast was ook de invloed zeer belangrijk van de Hongaarse violist Dénes
Zsigmondy, die ik al vanaf mijn elfde jaar ontmoette tijdens zomercursussen. Door hem leerde ik de muziek
van Béla Bartók kennen. Op mijn elfde werkte ik met hem aan de laatste zin van Bartóks sonate. Over de jaren
heen hebben we op die manier de hele sonate behandeld. Hij heeft mij een zeer emotionele toegang tot
Bartók gegeven. Zsigmondy had Bartók persoonlijk gekend en vermengde de muzikale lessen en het studeren
op technische aspecten met het vertellen van anekdotes uit hun gemeenschappelijke tijd. En opeens werd
deze muziek ongelooflijk bloemrijk en sentimenteel en kroop langzaam onder mijn huid. Het helpt je, vooral
als jong mens, indien je een componist op zo’n manier leert kennen. Je herkent dat achter die noten een
mens, een persoonlijkheid schuilgaat. Dat is een goede ingang, zeker wanneer je als elfjarige de intellectuele
bagage nog mist om de draag- en reikwijdte van de muziek te bevatten. We leren op deze leeftijd zo snel…’
‘En opeens werd Bartóks muziek ongelooflijk bloemrijk
en sentimenteel en kroop langzaam onder mijn huid.’
De cirkel rond
Dénes Zsigmondy heeft Isabelle Faust uiteindelijk op het pad van Christopher Poppen gezet. ‘Zsigmondy
was erg onder de indruk van het Cherubini Quartett waarvan Christopher primarius was. Geweldig! Beide
docenten zijn heerlijk complementair. Ze wilden beiden hetzelfde, maar verschillen enorm in hun aanpak.
Hebben volledig tegengestelde manieren om zich muzikaal te uiten. Veel van Christopher was nieuw voor
mij. Ik moest me heel erg concentreren; noem het ook wel ‘ontslakken of ontgiften’ van Zsigmondy’s aanpak.
Ik moest veel gestructureerder dan ooit tevoren te werk gaan. Dat het bij beiden uiteindelijk om dezelfde
dingen draaide, kan ik nu met een grote afstand en met veel ervaringsjaren pas zien. Overigens ben ik met
beiden nog immer door een diepe vriendschap verbonden. Met Poppen bovendien ook door een zeer nauw
artistiek partnerschap.’
Inmiddels is Faust in de voetsporen van haar docenten getreden en geeft zij naast haar solistencarrière ook
zelf les. Ze is docent aan de Universität der Künste in Berlijn. Naast een volwaardige concertkalender met
ongeveer zeventig concerten per seizoen is dat geen sinecure. Maar ze vindt het van groot belang. ‘Het is
voor mij als persoon en musicus een zeer waardevolle activiteit. Lesgeven is iets dat mijn muzikale carrière
rond maakt, dat de cirkel sluit. Bovendien vind ik het belangrijk het muzikale erfgoed door te geven. Het helpt
me bovendien om zaken die ik aanvankelijk intuïtief benaderde, niet alleen met de onderbuik, maar ook met
het hoofd te beschouwen. Daarmee ontstaat structuur. Ik probeer alles door te geven wat ik zelf muzikaal en
methodisch te geven heb. Een uitstekende oefening in zelfreflectie. Je wordt je bewust van eigen hiaten of
valkuilen en kunt die wetenschap ten voordele van je spel aanwenden. Maar het is ook een moeilijk en zeer
verantwoordelijk métier om een student tot aan zijn diploma consequent en gestructureerd te begeleiden.
Dat is voor mij een intensief leerproces waarin ik mij volledig heb ondergedompeld. Mijn zes meisjes, allen
Vioolconcert van Beethoven
e met zeer sterke karakters, veel talent, grote vastberadenheid en even zoveel taaiheid, hebben doelbewust
13 en 14 maart 2010 voor mij als hun docent gekozen. Dat creëert een gemeenschappelijk doel en maakt de verantwoordelijkheid
zie pagina 32
voor mij heel persoonlijk. Het heeft me emotioneel meer gegrepen dan ik ooit gedacht had…’
maart 2010 • deKlank 9

10. deVrienden
nieuws voor en over de Vrienden van Het Brabants Orkest
Terugblik op 2009
Het seizoen 2009-2010 staat in het teken van het zestigjarig bestaan
van Het Brabants Orkest. Een jubileum om trots op te zijn. Dat geldt
zeer zeker ook voor de Stichting Vrienden die zich niet alleen heeft ingezet
voor de oprichting van Het Brabants Orkest, maar in de afgelopen 60 jaar
is blijven ijveren voor continuïteit en artistieke kwaliteit van het orkest. © Simon van Boxtel
Generaties Vrienden hebben dat mogelijk gemaakt en met steun van ultimo 2008 ultimo 2009
onze Vrienden zullen wij onze inspanningen onverdroten voortzetten. Donateurs 1.263 1.223
Beschermers 137 134
Wij gaan dat doen mede op basis van de evaluaties van onze bestaande Stichters 61 63
activiteiten. De evaluaties waren enerzijds gericht op het peilen van de Partners 85 76
mate van tevredenheid van onze Donateurs, Beschermers, Stichters en Totaal 1546 1496
Partners en anderzijds op de kosten/opbrengsten-verhouding. Dit laatste
was vooral van belang omdat ons beleid erop gericht is om 80% van de Het stemt tot voldoening dat de in december 2009 gestarte en nog lopende
jaarlijkse bijdragen te besteden aan projecten van het orkest. In deKlank wervingscampagne al in de eerste weken succesvol is geweest. Daarnaast
van december jl. hebben wij u reeds globaal geïnformeerd over de resul- is er weer sprake van een prille groei van het aantal Partners.
taten van de evaluaties en de daaruit voortvloeiende acties. Een daarvan De regio Helmond spant wat de groei van het aantal Partners betreft de
was de verhoging – voor het eerst na tien jaar – van de bodembijdrage kroon. In 2010 zullen de inspanningen er vooral op gericht zijn om de
van de donaties. Het is verheugend dat wij daarop weinig of geen nega- aantallen Partners in Eindhoven en Tilburg te verhogen en een start met
tieve reacties hebben ontvangen. Centraal staat het werven van nieuwe de werving te maken in Uden/Veghel en de Langstraat. Op deze plaats
Donateurs, Beschermers, Stichters en Partners, waarbij wij ons vooral gaarne onze dank en waardering voor degenen die zich met veel over-
ook zullen richten op de jongere generaties. Daarnaast zijn wij op zoek tuiging inzetten om het aantal contribuanten uit te breiden.
naar nieuwe bronnen zoals bijvoorbeeld fondsen op naam. Al onze par-
ticuliere donateurs zullen wij verder nog eens wijzen op de mogelijk- Bestuurssamenstelling
heid om de bijdragen kostenneutraal te verhogen. Te denken daarbij In 2009 hebben wij afscheid genomen van een drietal goede collega’s, te
valt aan de zogenoemde lijfrenteconstructie met behulp waarvan de al weten de heren E. van Heesewijk, H. van Noije en H. Verhoeven. Voor hun
dan niet verhoogde bijdrage geheel fiscaal aftrekbaar is. inzet en collegialiteit zijn wij hen dank verschuldigd. In de september/
Verhoging van de inkomsten is ook van groot belang omdat met ingang oktober-editie van deKlank heeft u vervolgens kunnen kennismaken met twee
van 2009 in het kader van het overheidsbeleid gericht op ‘van publiek nieuwe bestuursleden, te weten de heren J. Chappin en H. Dekkers en in de
naar privaat’ de zogenoemde matchingsregeling van kracht is gewor- januari/februari-editie met de heren W. Kuypers en J. de Roij. In vervolg
den. Dit betekent dat de toename van onze bijdrage ten opzicht van daarop kan ik u met genoegen mededelen dat wij de heer E. van Schagen,
2008 door de overheid verdubbeld wordt. algemeen directeur van het beursgenoteerde familiebedrijf Simac Techniek
In 2009 doneerden wij aan het orkest een bedrag van ruim E 296.000. N.V., gevestigd te Veldhoven en Partner van het eerste uur, bereid hebben
Ten opzichte van 2008 (E 226.000) is dat een toename van E 70.000. gevonden mij dit voorjaar als voorzitter op te volgen. In de komende editie
Daarnaast bestaat er een mogelijkheid om dit positieve resultaat van van deKlank zult u ook met hem nader kunnen kennismaken. Het regel-
E 70.000 via bovengenoemde machtigingsregeling verdubbeld te krijgen. matig stokjes overgeven zorgt ervoor dat het bestuur – gelet op de fondsen-
Een globaal overzicht van de projecten waaraan wij hebben bijgedragen wervende doelstelling – blijft beschikken over actuele netwerken.
treft u aan op de pagina hiernaast.
Ten slotte
Ontwikkeling aantal Vrienden In onze vier speelsteden vieren wij april aanstaande het zestigjarig jubi-
Het overzicht in de kolom hiernaast laat zien dat er in het afgelopen jaar leum. Gaarne hopen wij dat vele Vrienden daarbij aanwezig zijn.
een terugloop heeft plaatsgevonden van de aantallen Donateurs en Wij kunnen tevreden zijn over hetgeen wij voor Het Brabants Orkest
Partners. De daling van het aantal Donateurs is vooral het gevolg van een hebben kunnen doen, maar tegelijk ook met het besef dat er nog veel te
opschoning, waarbij degenen met een betalingsachterstand uit het bestand doen is. Zoals Saint-Simon ooit zei: de grandes choses à faire!
zijn verwijderd. Het Partnerprogramma heeft het in 2009 moeilijk gehad. Het bestuur Stichting Vrienden van Het Brabants Orkest dankt voor uw
De bij de start van het programma gesloten driejarige overeenkomsten aller steun!
liepen namelijk af en mede door de economische omstandigheden is
een aantal contracten niet verlengd. Om dezelfde reden stagneerde het DRS. WIM VAN DEN DRIES
aantal nieuwe Partners. VOORZITTER STICHTING VRIENDEN VAN HET BRABANTS ORKEST
10

11. deBon
Subsidies van naam voorletters m/v
Stichting Vrienden aan bedrijfsnaam (indien relevant)
adres
Het Brabants Orkest in 2009 postcode woonplaats
telefoon e-mail
Projecten vanuit Partnerprogramma
• 5-7 maart 2009 • Het orkest speelde onder leiding van de Estlandse relatienummer (indien u al Vriend bent)
dirigent Arvo Volmer en samen met Vadim Gluzman de sterren van
de hemel in het Vioolconcert van Mendelssohn en de romantische Ik meld mij aan als Vriend van Het Brabants Orkest
werken van Richard Strauss en van de Est Eduard Tubin.
• 27-29 maart 2009 • Zowel Schönberg, Beethoven en tekstschrijver Noteert u mij als ∏ Stichter (vanaf E 285)
Schiller roepen in hun Friede auf Erden en de Negende Symfonie op
∏ Beschermer (van E 130 tot E 285)
∏ Donateur (van E 45 tot E 130)
tot vrede en verdraagzaamheid. Alan Buribayev, Het Brabants
Door opgave als Stichter, Beschermer of Donateur krijg ik recht op de
Orkest, Brabant Koor en solisten Wilke te Brummelstroete, Kelly bijbehorende voordelen via de PrivilegePas.
God, Thomas Michael Allen en David Wilson-Johnson sloten zich ∏ Stuur mij informatie over de mogelijkheid van schenking
daar graag bij aan. van lijfrente via notariële akte.
• 23-26 april 2009 • Pianist, dirigent, Gershwin- en Ellington-specialist ∏ Stuur mij informatie over het Partnerprogramma.
Wayne Marshall musiceerde met het orkest dat het een lieve lust was. Als Beschermer of Stichter krijgt u het tijdschrift deKlank maandelijks gratis thuisgestuurd.
Ook als donateur ontvangt u gratis deKlank. Deze wordt u overhandigd bij de Informatie-
Roaring New York en het Amerika van drooglegging, beurskrach én balie van Het Brabants Orkest op vertoon van uw PrivilegePas. Indien u deKlank liever
van ongekende mogelijkheden trokken aan het geestesoog voorbij. krijgt thuisgestuurd, kunt u zich aanmelden voor een postabonnement voor i 8 per
seizoen (zie onder).
• 17-19 september 2009 • Het memorabele en indrukwekkende Derde
Pianoconcert van Rachmaninov werd stoutmoedig geïnterpreteerd
door Kyrill Gerstein. Ik meld mij aan als abonnee op deKlank
• 8-11 oktober 2009 • ‘Er komt een meisje binnen, alsof ze over golven
Ik neem ∏ een abonnement à E 8 (alleen voor vrienden-donateurs)
loopt, en ze speelt zo beschouwend en verfijnd, zo analytisch en
∏ een abonnement à E 28,50
krachtig, dat ze alle rusteloze zielen in de zaal weet te temmen’ Een abonnement loopt een seizoen, van september tot juli. Bij abonnering in
(Die Zeit). Violiste Baiba Skride deed in de werken van Mozart en de loop van een seizoen vindt afschrijving naar rato plaats.
Schubert haar reputatie volledig eer aan. Ik verleen Het Brabants Orkest een doorlopende machtiging om, tot weder-
• 3-6 december 2009 • Bartók, Schumann, Webern en Brahms werden
opzegging, het bedrag van E per seizoen af te schrijven van
op integere wijze vertolkt door concertmeester Wouter Vossen als
solist, zijn Brabants Orkest en onder leiding van de gerenommeerde (post)bankrekening .
Michael Tabachnik.
plaats en datum handtekening
Projecten vanuit Donateurs, Beschermers en Stichters
• Tijdens het symfonisch concert op 12 februari 2009 in De Badings Stuur of fax naar Het Brabants Orkest, Postbus 230, 5600 AE Eindhoven · F 040 246 34 59
Driedaagse schitterden Ilya Grubert en concertmeester Adelina ✁
Hasani in het Dubbelconcert voor twee violen en orkest.
• 5-8 november 2009 • Sopraan Johannette Zomer en dirigent Jos
zie vervolg deVrienden op pagina 13
van Veldhoven vonden elkaar in een concertprogramma met muziek
van Händel, Mozart en Haydn.
• Op 13 november 2009 speelde Het Brabants Orkest met klarinettist
Lars Wouters van den Oudenweijer het Klarinetconcert van composer
in residence Theo Verbey.
• 11-13 december 2009 • Het Brabants Orkest genereert met de
legendarische pianist Alexander Toradze extatische kritieken, na de
uitvoering van onder meer het Tweede Pianoconcert van Prokofjev.
Voorts werden uit de middelen van de Stichting Vrienden de
Concertinleidingen bij de concerten van Het Brabants Orkest en
een Tevredenheidsonderzoek onder Vrienden van Het Brabants
Orkest mogelijk gemaakt.
Jacek Wasowicz © Ramon Mangold
maart 2010 • deKlank 11

12. Stichting Vrienden van Het Brabants Orkest
Door de financiële bijdrage van de Stichting Vrienden wordt Het Brabants Orkest in staat gesteld extra activiteiten in
Noord-Brabant te ontplooien. De Vriendenstichting kent Stichters, Beschermers en Donateurs. Hieronder volgt een
overzicht van particulieren, bedrijven en instellingen die zich als Vriend aan Het Brabants Orkest hebben willen verbinden.
NIEUWE VRIENDEN december 2009 - januari 2010
BESCHERMERS Heeze Dhr. D.H. Rijpma Helmond Jos Mollemans Leidekkersbedrijf ’s-Hertogenbosch Dhr. L.H.J. Vaessen Schaijk Dhr. en mevr. De
Leur-Stemp Veghel Mevr. J.M.M.J. Ketelaars
DONATEURS Asten Dhr. en mevr. van Genuchten Berlicum Dhr. P.A. de Weger Bladel Dhr. of mevr. G.P.I. Peels Boxtel Dhr. F.J.C. van Ewijk | Mevr.
J.C.P.M. Boogers Breda Mevr. A.H. Voorspuy Deurne Mevr. J.G. Schoonus Drunen Dhr. W.A.H. van der Mark Eindhoven Dhr. Y.A.J. Boskam | Dhr. of mevr.
W.P.A.M. van Broekhoven | Dhr. E.A. Eerdmans | Dhr. H. Fleerkamp | Dhr. J. Haubrich | Dhr. G.J.M. König | Dhr. of mevr. Mr N.C. Kaan | Mevr. J.M.H.Th. van
der Maas | Mevr. M.M.Th. Leijsen | Mevr. C. van Poppel | Mevr. E.D. van Riemsdijk-Kamphuis | Mevr. E.J. Ulrich-Wark | Dhr. M.I.G.J. Verschuren | Mevr.
M.W.T. van den Wildenberg Etten-Leur Dhr. T. Stolk en mevr. J.W.C. Stolk-Nuitermans Geldermalsen Mevr. S. van Amstel-Visser Gemert Dhr. M.A.J.Vogels
Heeze Mevr. O.J.G.M. Bakermans-Weijtens Helmond Dhr. P.J.M. Maas en mevr. R.O. Steijger | Dhr. R.N. Otma ’s-Hertogenbosch Dhr. L.M. Jansen |
Dhr. P.A. van Kessel | Mevr. J.G.W.M. Kusters | Dhr. C.G.P. de Kort | Dhr. of mevr. M.P. Looijaard | Mevr. A.C.M. Martens-Staring Loon op Zand Dhr.
P.G.C.M. Jansen | Dhr. I.L.C. Nuyens Nuenen Dhr. of mevr. S.D. Severs Oisterwijk Dhr. F.D.P. van Bel | Dhr. of mevr. P.F.H. Dusee Oosterhout Dhr. C.
Jacobs Oss Mevr. J.M.T. Szován-Zeegers Rijen Dhr. of mevr. H.J.M. Zandbergen Roosendaal Mevr. J.M.H.L. Schippers-van de Waal Schijndel Mevr.
W.A.M. van Kessel-Paessens Sint-Michielsgestel Mevr. H.J. Buiting-Klerk Son Dhr. en mevr. Jansen | Mevr. M. van Kamebeek | Mevr. J. Spoelstra-Wijs-
muller Tilburg Mevr. H.J.H. Hessels | Dhr. R.R.M. Lyppens | Dhr. J.M.G. Schaaders | Mevr. J.W.M. Snik | Dhr. J.M. Vermeer | Dhr. W.J. Willems | mevr.
M.M.E.P. Wassink-Bouwmans Udenhout Dhr. F.J.T. Hanckmann Ulvenhout Dhr. of mevr. W. Eland Veldhoven mevr. J. Zwiers-de Lange Vught Dhr. of
mevr. J.A. Biers | Mevr. L.R.M. van den Berg-van der Meer Waalre Mevr. G.J. Jurriëns-van de Berg | Dhr. en mevr. Verheijen | Dhr. G.J.M. van Woerden
DONATEURS · jaarlijkse bijdrage van E 45 tot E 130
Het Brabants Orkest weet zich gesteund door bijdragen van een groot aantal donateurs.
BESCHERMERS · jaarlijkse bijdrage van E 130 tot E 285
Asten Dhr. G.H. Sanders Bavel Dhr. ir. J. Blok Berghem Dhr. G.M. Stapper v.d. Velden Berkel-Enschot W.J. Kuipers beheer B.V. | Dhr., mevr. P.F.J.C. Liebregts
Berlicum (NB) Dhr. R.J.M. Haffmans | Dhr., mevr. I.C. van de Maesen en F.L. Slinkers Bladel De heer C.C.L Lathouwers Breda Dhr I. Baljeu | Dhr. H.J. van
der Beek | Mevr. N. van der Meulen | Mevr. A.A.T. Naaijkens | Nauta Engineering Breda | Dhr. W.J. Poessé | Mevr. Vergeer-van der Hout | Dhr. Rouppe van
der Voort Deurne Dhr. en mevr. Ph. de Groot Drunen Dhr. H.J.L. Mimpen Eersel Dhr. en mevr. H.W. Honold Eindhoven Mevr. T.W.W. Attema-van Baarn |
Dhr. dr. G.W.B. Borrie | Mevr. Calon | Mevr. A. Crijnen-Wijn | Dellebeke Interieurarchitecten | Accountantskantoor Foederer B.V. | Mevr. A.E.M.Th. van der
Harten-Scheuler | Dhr. J.J.P. van Keulen | Mevr. Th.M. Lambregts-Brautigam | Mevr. J.R.H. Maij-Weggen | Mevr. A.G. Otten-Nypels | Philips’ Philharmo-
nisch Koor | Dhr. drs. J. Post | Dhr. en mevr. Ruigrok-van Veghel | Dhr. H. Rotman | Dhr. P.P.M. Slaats | Dhr. J.M.M. Widlak | Mevr. M.Th.C.J.J. Verhagen-
Teulings Eksel (B) Mevr. M.J.C.J. Staatsen-Hettema Ell Dhr., mevr. J.M.R. Snel-Ebberink Elsendorp Dhr., mevr. J.A.M. Hoevenaars Esch Henket Beheer
Geldrop Bureau ERASMUS cultuur & communicatie | Ir. H. Mooijweer | P.M. van de Poel Gemonde Dhr. en mevr. Meijer Grubbenvorst Mevr. R. Weersink
Heeswijk-Dinther Abdij van Berne Heeze D.H. Rijpma Helmond Mevr. M.W. Zick-Pruim | Jos Mollemans Leidekkersbedrijf Helvoirt Mr. A.J.Th.M. Gudde,
oud-notaris | Ir. L.A.S. Hageman | Holding C.G. Peters B.V. | Notariskantoor Witlox: Dhr. C.J. van Haaren ’s-Hertogenbosch Belind Den Bosch B.V. | Prof.
mr. J.P.A. Coopmans | Drs. M.M.J.H.L. Gudde | Dhr. F.M.J.A. Jacobs | Mevr. P.M. Langenberg-Eerebout | Stichting Activiteiten Lions Club | Dhr. J. Onvlee |
Pijnburg Vastgoedadviezen | Dhr. A.J.M.M. Stalpers | Dhr. F. Stumpf | Beheer en Beleggingsmaatschappij Vepu B.V. | Mevr. Sweens-Schute | Mevr. J.H.C.
Zwitser-Schouten | Dhr. L.H.J. Vaessen Leende Dhr. A.J.M. van Lieshout | Dr. F.C. Romeijn Maarheeze J.G.M. Verrest, r.a. | Mevr. M. Goeverne-Roeffen
Mierlo Dhr. H.J.G.M. van Daelen | Dhr. H.P.M. Nooijen Nuenen Brabant Sport en Media BV Oirschot De Meeuw Holding B.V. Oisterwijk Mevr. J.M.Th.
Sindorff-van Loon Oosterhout (NB) Dhr J.A. van Lint | Dhr. G.F. de Vries Oss Dhr. C.J.M. Hazenberg | Dhr. en mevr. Y.M.Th.L. Verheggen-de Loo en P.M.A.J.
Verheggen Prinsenbeek Dhr. G.M.P Brogtrop Rosmalen Mevr. E.P. Clerkx Schaijk Dhr. en mevr. De Leur-Stemp Schijndel Mevr. P.M.H. Romkens-van Ha-
mond Sint-Michielsgestel Mr. J. Ten Berge | Dhr. en mevr. de Wilde-Beekhuizen Son Dhr. en mevr. A. Hensen-van Kroonenburg | Dhr. C.A.L. van Rhienen |
Dhr. en mevr. Ruigrok-Lettinga Strijbeek J.J.M. van Eck Teteringen Dhr. J.W.C. Jansen | Mevr. C.A.M. van Lieshout | Dhr. H.P. Lelieveld Tilburg Mevr. Y.F.
Logghe-Lijster | Mevr. I. van Logtestijn-Driessen | Mannaerts & Appels, Advocaten en Notarissen | Dhr. P. van der Pasch | Dhr. G. Verhaak | Termeer Schoenen
B.V. Uden Van Aspert Beheer B.V. Raadgevend Ingenieursbureau | F. Brouwers | M.J.J.M. van Grootel B.V. Udenhout Klapburg B.V. Ulvenhout Dhr. en mevr.
Kammeraat-Bakema | Mevr. Melchers-Leygraaf | Dhr. M.J.D. Tigchelaar Utrecht Dhr. drs. R.C.G. Bouman Valkenswaard Daan’s flexibele dienstverlening |
Dhr. F.F. Otten Veghel J.M.M.J. Ketelaars Veldhoven Dhr. W.C.M. Aarts | Dhr. G.T. Kruiff Vught Dhr. J.A.A.M. Langenhoff | Th. F.J.C. van Lotringen | Mevr.
Sengers-van Gijn | v. Weel BV | Mr. H.J.M. Stieger Waalre Dhr. Broese van Groenou | Dhr. en mevr. J. Otten | Dhr. J.D. Otten Weert Dhr. J.M.M. Houben
Zevenbergen Accountantskantoor de Jager | Dhr. en mevr. B.H. van den Bout
12

13. STICHTERS · jaarlijkse bijdrage van E 285 of meer
Amsterdam Dhr. mr. S.P.F.M. Paardekooper Bakel Mevr. H.J.M. van de Wijgert Bergeijk Dhr. W.J.A.
Raaphorst Berkel-Enschot VRE Tilburg B.V. Bladel Kempencare Boxtel Dhr. A.C. van Rooij, arts Een jubilerend orkest met
Breda Dhondt: architecten en stedebouwkundigen | Mr. J.J.M. Hertoghs | Dhr. en mevr. Kramers-
Gijsbrechts | Dhr. en mevr. Schipper-van Otterlo | Dhr J.W. Rotte Breugel Bartelds Technical Soft-
veel jubilerende Vrienden
ware Dussen Dhr. en mevr. Biezen-Hunfeld Eindhoven Drs. J.F.M. de Bont | Dhr. en mevr van
Rooij | Dhr. en mevr. De Goede- van der Sande Geldrop Drs. H.H.A. Appelo Heesbeen Gem. Heus- Eigenlijk zouden we ieder seizoen een feestje
den Stichting N. van Ballegooijen Fonds Heeze Mevr. Casimir | Dhr. dr.ir. Hazewindus Helmond
mogen vieren, want met zo veel trouwe en voor-
Gamma Holding N.V. | Mevr. mr. C.B. Mol-Bronkhorst | Dhr. en mevr. Zijlstra-van Mierlo Helvoirt
Ir. K. Hubée ’s-Hertogenbosch Uitgeversmaatschappij De Bossche Omroep De Waalwijker BV | al langdurig aan ons verbonden Vrienden vieren
Huijbregts Notarissen | Mevr. C.J.G.W. Looijen | Mevr. Th. Ubink-Ebeling Hoeven Dhr., mevr. J.T. er ieder seizoen wel een paar Beschermers,
Verschuren Kaatsheuvel Dekkers- v.d. Vliet beheersmij b.v. Klundert J. den Hollander Verhuur B.V. Stichters of Donateurs een eigen jubileum.
Knegsel Mevr. T.H.J.M. Bruning Maaseik Dhr. A.P.M. Kasbergen Nuenen Dhr. ir. Troost Ooster-
hout (NB) B.V. Bouwtechnisch Adviesburo ir. W.A. van Boxsel c.i. Dhr G.F. de Vries | Dhr. en mevr. Daarbij gaat het soms zelfs om gouden en dia-
Stalpers Oss Drs. C.P.H.Th. Gudde Rosmalen Dhr. en mevr van den Akker Sint-Michielsgestel W. manten kroonjaren.
Bergsma B.V. Tilburg J. Gimbrère Service B.V. | Holla Poelman Advocaten Uden Scena akoestisch
adviseurs B.V. | Dhr. P.T.A. van der Voort Ulvenhout Dhr. Kenter Veldhoven Monica van den Broek,
Zestien ondersteuners zijn al tussen de 50 en 54
de uitvaartzorg | De heren A. van Soest en S.A.G. Duffhues Vught Antiquariaat Dhr. F.D. Sonnen-
berg | G.A.J.M. van Spaandonk, arts | Dr. G.A. Vermeer, arts Waalwijk Maiburg Schuurtechniek B.V. jaar Vriend van het orkest. De Paters Kapucijnen
Weert Mevr. E. van Rijn-Schmitz Zaltbommel Mevr. J. Hoorn-Dits | J.H. van Overdam en mevrouw C. van Rooij van Rosmalen uit
’s-Hertogenbosch, de heer W. Nienhuis uit Eersel,
PARTNERS · Sinds 2006 ondersteunen diverse Brabantse bedrijven en particulieren Het
mevrouw P.E. Laport uit Waalre, mevrouw J.M.
Brabants Orkest als Partner. Bedrijven verbinden zich voor een periode van minimaal 3 jaar
aan het orkest met een jaarlijkse bijdrage van E 2.500. Particulieren voldoen hun jaarlijkse Casimir-Jonker uit Heeze, de heer C.P. Vergeer
bijdrage van E 1.500 in de vorm van een lijfrenteregeling en verbinden zich voor een periode uit Breda, de heer D. De Stoppelaar Blijdesteijn
van minimaal vijf jaar. en de dames B.M. Peremans-Berkhout, T.W.W.
Attema-van Baarn, M. Verhagen-Teulings en A.
NIEUWE PARTNERS ’s-Hertogenbosch Bouwconsulting B.V. Drunen Dhr. en mevr.
Reijnders-Weller uit Eindhoven, de heer E.M.Th.
H.A.J. Bemelmans-Van der Schoot Helmond Stichting Helmond ontvangt - Helmond geeft
Lapidaire uit Vught, de heer E.M.G. Schermer
Beek en Donk Grapharma B.V. Boxtel Bosch Rexroth B.V. Breda ABN Amro Private Banking | Deloitte uit Helmond, de heer P.M. van de Poel uit Gel-
Accountants B.V. | Ernst & Young | Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland | PUUR Advocaten drop en mevrouw E.P.M. Clerkx uit Rosmalen
| Rabobank Breda | Rouws & Ceulen | Rüttchen Holding B.V. ’s-Hertogenbosch Banning Advocaten zijn we zeer erkentelijk.
| DONG Energy | Enexis B.V. | Dhr. en mevr. drs. A.L.M. Nelissen | Quaestus Senior Management
Search | Rabobank ’s-Hertogenbosch e.o. | Dhr. en mevr. drs. J.G.I.M. Reijrink | Dhr. en mevr. J.H.
Scheepers-Nagelkerke | WesterToren Innovation Center BV | Dhr. en mevr. W.K. Wiechers-de Vries Maar liefst dertien trouwe Vrienden steunen ons
Eindhoven ABN-AMRO Private Banking | Tangena & Van kan | Brainport Development | Complan al zelfs tussen de 55 en 57 jaar. Mignot & De
B.V. | Huddles Hoogsteder bv | ING Bank | PricewaterhouseCoopers | Van Straten Bouw en Vastgoed Block B.V., de dames R. Smeets-van den Putten,
Etten-Leur Van Tilburg-Bastianen Groep Goirle C+M de Kort van Strijp Halsteren GGZ Westelijk
A.M.A.J. Witte-Wust uit Eindhoven, mevrouw
Noord-Brabant Helmond Handelsonderneming van Felix Clercx, hardhoutspecialist | P.G. Kuijpers
& Zn. | Dhr. mr. E.C.J.M. Hettema | Restaurant De Steenoven | Stichting HTF | Rabobank Helmond H.J.M. Leijgraaf uit Teteringen, de heer J. Naaij-
| Dhr. drs. P.B. Rooijackers Helvoirt Dhr. en mevr. drs. W.N. van den Dries Rijen Kin Machinebouw kens uit Hilvarenbeek, dames R.G.M. Verhulst-
Rijen b.v. Nuenen Jacques van Leuken, Gardens, Parks & Estates Roosendaal BVR-Groep N.V. | Tiesselinck en M.A.G. Raymakers-Michielsen en
Interflon Beheer B.V. | Rabobank Roosendaal - Woensdrecht Rosmalen Dhr. en mevr. J. Chappin |
Dhr. en mevr. dr. W.M. van den Goorbergh-Tonnaer | Heijmans N.V. | Dhr. J. Stienstra Rotterdam de heer P.J.M. Pijnenburg van Pijnenburg Vast-
TBI Holdings B.V. Sint-Michielsgestel Dhr. en mevr. G.J. Moonen Tilburg NV Brabantse Ontwikke- goedadviezen uit ’s-Hertogenbosch, de heer
lings Maatschappij | Interpolis | Dhr. J. Melis | Roschpro B.V. | ZLTO Uden Heven Group b.v. A.J.G. van ’t Hooft en mevrouw Sengers-van Gijn
Utrecht Mevr. drs. A.C. van Huffelen en dhr. H.L.A.M. Lohman Veghel Jumbo Supermarkten | Sligro
uit Vught, de heer F.C. Romeijn uit Leende, me-
Food Group Nederland B.V. Veldhoven SIMAC Techniek N.V. Vught Gijsbert & Bernadette van den
Brink | Dhr. en mevr. Cooymans-Merkus | Drs. O.P.M.Haffmans BV | J.M.A. Koster | Stichting vrouw E.M.J. de Jong-Gijsbers uit Waalre en
VanderLinden Fonds | Dhr. en mevr. M. Weck-van den Assem Waalwijk Daelmans Bakkerijen B.V. Heijmans N.V. uit Rosmalen. We waarderen die
trouwe liasons buitengewoon.
Vriendenbestuur
voorzitter W.N. van den Dries secretaris mevr. I.E. Koster-Burbidge Onze oudste toegenegenen, bijna zo lang solidair
penningmeester P. van der Werf leden J. Blok | J. Chappin | H.Th.G. Dekkers | met het orkest als we in 2010 oud zijn, maar
W.A.M. Kuypers | mevr. E.P.J. Lemkes-Straver | J. de Roij liefst 59 jaar, zijn de heer J.D. Otten uit Waalre, de
heer en mevrouw F.F. Otten uit Valkenswaard en
de Gamma Holding uit Helmond.
Allen, en nadrukkelijk ook diegenen die korter dan
50 jaar, maar ontegenzeglijk met evenveel enga-
gement ons tot steun zijn, danken wij hartelijk!
maart 2010 • deKlank 13

14. Sara Summerfie
Sa ah Summerfield
‘Orkestreren is creëren…’
Nikolaj Rimski-Korsakov
H
oe vaak hoort of leest u bij concertbezoek niet: ‘dit werk is een orkestratie
van…’ of: ‘het origineel werd gearrangeerd door…’. Op een dergelijk
ogenblik weet u als concertbezoeker wat er bedoeld wordt. Maar wat is
orkestreren nu precies en hoe verhoudt het zich ten opzichte van componeren en
arrangeren? wetenswaardigheden
• Principles of Orchestration, het
Om een en ander duidelijk te maken is een korte theoretische uiteenzetting op zijn plaats. Dat is saai, dat boek waaraan Rimski-Korsakov
klopt, maar het is ook beknopt en bevat basaal materiaal om de opwindender praktische en illustratieve in- werkte toen hij stierf, werd voltooid
formatie verderop in het verhaal goed te kunnen bevatten. door componist Maximilian Stein-
Welnu: componeren is niet meer of minder dan het maken van een muziekstuk door middel van het vastleggen berg, uitgegeven in 1921 en ver-
van noten of een structuur in een partituur met behulp van notenschrift of door middel van notatie in een scheen in 1964 in Engelse vertaling.
• Bij zijn orkestratie van Schilde-
schema of grafiek. Uitgangspunt van een compositie is het 'idee'. Dit kan een thema zijn, of een motief, maar
rijen van een tentoonstelling liet
ook klankvelden of buitenmuzikale indrukken. Vervolgens kiest een componist voor het notenmateriaal waarmee
Ravel een van de Promenades
hij werken wil, zoals tonaliteit, bitonaliteit, atonaliteit, microtonaliteit, of combinaties daarvan. Daarna heeft
weg. Stokowski schrapte de delen
hij welbeschouwd op elke plek in het muziekstuk steeds vier keuzes: herhalen, variëren, ontwikkelen of iets Tuileries en Limoges, omdat hij
nieuws schrijven. die ‘te Frans’ vond.
Orkestreren, het woord zegt het al, is een reeds bestaand muziekstuk uitbreiden tot een werk voor orkest. • Zowel Modest Moesorgski als
Bekende orkestraties zijn de Schilderijen van een tentoonstelling van Maurice Ravel, die daarvoor gebruikmaakte Nikolaj Rimski-Korsakov waren lid
van het stuk voor piano solo van Modest Moesorgski, of het Adagio for strings van Samuel Barber, dat oor- van ‘Het Machtige Hoopje’ of ‘De
spronkelijk het licht zag als tweede deel van een strijkkwartet. Vijf’, een rond 1870 gevormd ge-
De term arrangeren ten slotte wordt gebruikt wanneer een compositie wordt bewerkt voor een andere bezetting, zelschap. Dit bestond verder uit
Mili Balakirev, Alexander Borodin
in een bepaalde stijl of voor een bepaalde gelegenheid. Zo werden in de negentiende eeuw, bij gebrek aan
en César Cui en zette zich in voor
radio, pick-up of cd-speler, symfonieën van bijvoorbeeld Mozart en Beethoven bewerkt voor piano quatre-
een nationaal georiënteerde muziek.
mains, zodat deze ook thuis konden worden gespeeld en beluisterd.
• Johann Sebastian Bach bewerkte
een concert voor viool tot een con-
Traktaat der traktaten cert voor clavecimbel. Dat concert
Meester der orkestratie is zonder enige twijfel Nikolaj Rimski-Korsakov, die in 1873 begon met het optekenen arrangeerde hij vervolgens voor
van het traktaat der traktaten betreffende orkestratie (later ook in het Engels verschenen onder de titel Principles vierstemmig koor, orgel en orkest.
of Orchestration). Wat hij de wereld wilde bieden over dit onderwerp was een allesomvattend werk, met de • Tijdens de Romantiek nam de
nadruk op letterlijk alles. Hij realiseerde zich echter al gauw dat een dergelijk gedetailleerde beschrijving omvang van het orkest enorm toe.
vrijwel onmogelijk bleek en het project bloedde dood. Toch kon hij het niet laten eraan te blijven sleutelen en De uitvinding van nieuwe instru-
menten (saxofoon, Wagner-tuba,
op 21 juni 1908 om vier uur ’s middags legde hij de laatste hand aan het eerste hoofdstuk. Diezelfde nacht
etc.) leidde eveneens tot nieuwe
werd hij geveld door de angina die hem al sinds 1890 teisterde. Het voltooide hoofdstuk en de rest van zijn
orkestratiemogelijkheden.
notities werden postuum alsnog uitgebracht.
14

15. Volgens Rimski-Korsakov of Sjostakovitsj?
Ook Modest Moesorgski slaagde er niet in zijn werk, de opera Chovansjtsjina, te voltooien alvorens zijn door
drank geïnduceerde dood op 28 maart 1881. Rimski-Korsakov, collega en goede vriend, nam het op zich het
werk te vervolledigen. Dit deed hij met verve; Moesorgski had slechts een handvol aanwijzingen achtergelaten
over hoe het componeren en de orkestratie aangepakt moesten worden en dus koos Rimski-Korsakov er voor
er zijn eigen draai aan te geven. Er wordt gezegd dat Rimski-Korsakov veel van de essentie van Moesorgski
door middel van zijn orkestratie uit het werk haalde; zo zou hij de brutaalste harmonieën en toonkleuren van
Moesorgski hebben gladgestreken, omdat hij ze als fout of disharmonisch bestempelde. Daar is wat voor te
zeggen: vanwege de heldere klanken van de houtblazers en de lichte bassen, het tempo rubato en de wel-
haast smachtende ritmiek, herinnert vooral de ouverture, Dageraad boven de Moskva rivier, eerder aan pasto-
rale taferelen dan aan het stadsleven, en klinkt deze meer als een wel zeer luchtige klaagzang dan als de
prelude tot een historisch drama waarin velen op tragische wijze het leven zullen laten.
Dmitri Sjostakovitsj baseerde in 1959 een bewerking op de zangpartituur die Moesorgski had nagelaten en
benaderde daarmee volgens velen diens gedachtegoed betreffende deze opera het meest.
Rimski-Korsakov zou de brutaalste harmonieën en toonkleuren
van Moesorgski hebben gladgestreken…
Een Franse of Russische tentoonstelling?
Ook de compositie Schilderijen van een tentoonstelling van Moesorgski werd georkestreerd door Nikolaj Rimski-
Korsakov. Naast zijn orkestratie, en de cruciale orkestrale versie van Maurice Ravel, bestaan er tevens andere
bewerkingen voor symfonieorkest, alsook voor jazzorkest, rockgroepen, harmonie- en fanfareorkesten, syn-
thesizers en soloarrangementen voor orgel, clavecimbel en gitaar. Ook is er een versie voor accordeonorkest
en één voor Chinese instrumenten. Bovendien maakte beiaardier Wim Franken een versie voor beiaard en
harmonieorkest. Alle goede intenties ten spijt vielen al deze toch niet onverdienstelijke versies geheel in het
Ouverture Chovansjtsjina en
u ture Chovansjtsjina en niet bij de sensationele orkestratie van Maurice Ravel, die in 1922 ten tonele verscheen.
Schilderijen van een tentoon-
en e Ravels orkestratie was een opdracht van de dirigent van het Boston Symphony Orchestra, Serge Koussevitzky
stelling van Moesorgski en is, weinig verbazingwekkend, uitermate Frans van klankkleur, bijvoorbeeld door het veelvuldig gebruik van
26,
26, 27 en 28 maart · zie p.36
de saxofoons, de soms dunne strijkersklank en de lichtheid van de orkestratie van het komische deel Ballet
van de kuikens in de eierschalen.
Zeventien jaar later besloot de
Britse dirigent Leopold Stokowski
dat het tijd werd het werk te ‘ont-
fransen’ door middel van alweer
een nieuwe orkestratie waarin een
zware, sterk Russische klankkleur
overheerst. Stokowski vond de or-
kestratie van Ravel ‘te Gallisch’;
vooral in het deel Il vecchio castello
is de interpretatie van Ravel (de
melodie gaat bij hem naar de nog-
al aan Parijs herinnerende klank van
de altsaxofoon) sterk verschillend
van die van Stokowski. Hij geeft de
melodie aan de meer met Rusland
te associëren Engelse hoorn. Maar
liefst acht unisono spelende hoorns
in Bydlo doen de Russische asso-
ciatie nog meer opvlammen en de
finale wordt effectvol uitgespeeld
met sterk dramatisch aanzettend
Nikolaj Rimski-Korsakov in 1898 zwaar koper, ondersteund door de
geschilderd door Valentin Alexandrovitsj Serov
contrabassen en een orgel.
maart 2010 • deKlank 15

16. Theod
Theodoor va Leeuwen
van eeuwe
Stabat Mater in Oirschot
een jonge Brabantse traditie met groot succes!
W
ie in de passietijd Naarden zegt, denkt aan de Matthäus-Passion. Zo
worden inmiddels Oirschot en het Stabat Mater ook in één adem
genoemd. Het landelijk bekende Oirschotse concertweekend in de
Sint Petruskerk is een groot succes. Er komen elk jaar ruim tweeduizend bezoekers.
Voornamelijk uit het zuiden, maar uit onderzoek blijkt dat ook geregeld verre reizen
worden gemaakt om dit prachtige concertweekend niet te hoeven missen. Promi-
nenten uit overheid en bedrijfsleven zijn ook van de partij en behalve echte liefhebbers
treffen ook beroepsnetwerkers elkaar graag tijdens dit Brabantse topevenement.
Stichting Stabat Mater is in 1998 door enkele muziekliefhebbers opgericht. De idee hierachter was dat de
behoefte aan muzikaal geïnspireerde reflectie op het lijdensverhaal met de passies van Matthäus en Johannes
niet verzadigd waren. Dat die aanname correct was moge blijken uit de grote belangstelling voor de jaarlijks
door de stichting georganiseerde uitvoeringen, traditioneel twee weken voorafgaand aan Pasen. Er wordt een www.stabatmater.nl
zeer divers aanbod aan werken en uitvoerenden gepresenteerd en om het jaar verzorgen Het Brabants Orkest In 2011 vindt het Stabat Mater-
weekend plaats op 8, 9 en 10 april.
en Brabant Koor de concerten in Oirschot. Een toepasselijk programma wordt dan in goed onderling overleg
gekozen en van een herkenbaar thema voorzien.
Universele betekenis
Het Stabat Mater dolorosa (De bedroefd staande moeder) is een historisch
document met universele betekenis. Het gedicht gaat over de compassie
met het enorme verdriet van een moeder over haar kind. Het beschrijft het
leed van Maria bij de kruisdood van Jezus. Het is niet bekend wie de tekst
heeft geschreven. Meestal wordt Jacopone Benedetti da Todi (1228-1306)
als auteur aangemerkt. Begin vorige eeuw is door de Duitse musicoloog
Clemens Blume de Engelsman John Pecham (1230-1279) aan de lijst van
mogelijke dichters toegevoegd. Pecham was aartsbisschop van Canterbury.
In 1957 verscheen een studie van musicologe Hélène Nolthenius, die de
franciscaan Giovanni Fidenza (kardinaal Bonaventura, dertiende eeuw)
aanwijst als mogelijke auteur. Sinds de Middeleeuwen is het gedicht een
van de rijkste inspiratiebronnen voor componisten. Het Stabat Mater is
door de eeuwen heen al honderden malen op muziek gezet. Bijna alle
bekende componisten hebben wel een verklanking op hun naam staan. Sint Petruskerk in Oirschot
16

17. Verscheidenheid en waardering
Daardoor kent het Stabat Mater een enorme verscheidenheid aan compo-
sities, dwars door de tijden en stijlen heen, die allen tezamen, steeds in
een passende omgeving, leiden tot een mooie muzikale traditie. In de
voorafgaande elf edities van het aan het Stabat Mater gewijde weekeinde
presenteerde de stichting maar liefst zevenentwintig verschillende muzi-
kale versies uit onderscheiden stijlperiodes. Ook qua omvang van het
uitvoerend ensemble liepen deze composities sterk uiteen. De uitvoeringen
hebben echter één overeenkomst: ze vinden plaats op een hoog niveau,
en dat geeft deze nog jonge traditie een eigen uitstraling en impact. De
muzikale beleving van dit religieuze treurdicht staat daarin centraal. In-
middels is deze succesvolle jaarlijkse concertreeks uitgegroeid tot een van
de hoogtepunten in de muzikale agenda. In juni 2005 werd het Stabat
Mater concertweekend door het Brabantse provinciebestuur gekwalificeerd
als beeldbepalend cultureel evenement in de provincie. Het stichtings-
bestuur is trots op dit lovend oordeel en ook verheugd over de waardering
van de vele, trouwe bezoekers.
Het begon in 1998 toen de nog in oprichting zijnde Stichting Stabat Mater Sint Petruskerk in Oirschot
tekende voor een try-out met de uitvoering van Dvoráks Stabat Mater in
ˇ
het provinciehuis te ’s-Hertogenbosch. Na een Stabat Mater-weekend in
‘Een warme, muzikale ontmoeting’
de Grote Kerk in Breda vond de stichting vanaf 2000 zijn vaste thuishaven
Theodoor van Leeuwen (Boxtel) is sinds 2000 zakelijk leider/directeur van
in de Sint Petruskerk in Oirschot. In 2008 vierde de stichting haar tienjarig Stichting Stabat Mater: ‘Twee weken voor Pasen presenteren wij werken
bestaan met een compositieopdracht. Na het bekende werk van Rossini, van interessante, toonaangevende componisten en contracteren daarvoor
klonk de première van de muzikale interpretatie van de bedroefd staande orkesten, koren, dirigenten en solisten uit binnen- en buitenland. Dat
moeder van de in Breda woonachtige componist Daan Manneke. blijft in een reeks van jaren doorgevoerd uiteraard niet onopgemerkt.
Het programma van dit jaar voegt onder het motto ‘Intiem en Groots’ Daarom zijn er ook bedrijven en organisaties die ons graag financieel
twee tekstverklankingen toe, die weliswaar beide uit de tweede helft van steunen om dit alles mogelijk te maken. Ik vind het geweldig dat er zo
veel belangstelling vanuit het bedrijfsleven is en blijft. De uitvoerenden
de twintigste eeuw stammen, maar verder in vrijwel elk opzicht elkaars
komen graag naar Oirschot, want het programma is uitnodigend, de
tegenpool vormen: de interpretatie van de Noor Knut Nystedt is kort en
locatie is fijn en de kerk is mooi en akoestisch prima in orde. Bovendien
geschreven voor kamerkoor en cello, terwijl de partituur van de Brit is het goed toeven in Oirschot. Rond de kerk zijn genoeg horecabedrijven
Herbert Howells een vol uur duurt en de inzet van een groot koor, tenor- gevestigd die de vele gasten graag bezoeken. Wij proberen het onze
solist en een meer dan volledig bezet symfonieorkest vergt. gasten tot in detail naar hun zin te maken. Het hele jaar werken we hieraan
Op de website van de stichting (www.stabatmater.nl) vindt u een volledig en met veel plezier. Eigenlijk is het concertweekend daarmee één grote
overzicht van alle tot op heden uitgevoerde werken. ontmoeting geworden, waarmee het bewijs is geleverd dat klassieke muziek
gemixt met een warme ontmoeting velen uitstekend bevalt! Het Brabants
Stabat Mate -zettingen van Nystedt en Ho
ater zettingen Nystedt en Howells Orkest vormt samen met Brabant Koor voor ons een voortreffelijke
19, 20 en 21 maart 2010 · zie pagina 34
010 partner. We kunnen op elkaar rekenen. Dat mag ook gezegd!’
maart 2010 • deKlank 17

18. Boek een fantastische Muziekreis
Boek snel of vraag de brochure aan: www.icproductions.nl / 013-5363921
Muziek- & Cultuurreis • Bezoek orgelconcert in de
Dom van Riga
• Stadstour Riga o.l.v. gids
• Vier 3-gangenmaaltijden
in Riga, Letland • Bezoek concert Mozart Requiem
• Ticket Staatsopera van Riga
• Authentieke Letse lunch
• ****Hotel in Centrum van Riga
• Boottocht over de Daugava • Vliegticket Amsterdam-Riga v.v.
5-daagse • Jugendstilwandeling • Transfers
Muziekreis • Bezoek musea
Van 21 t/m 25 maart 2010 met vier concerten € 895,-
p.p. inclusief
een 5-daagse koorreis naar Riga (Letland)
Muziek- & Cultuurreis • Concert in het Palau de la Musica
met het orkest Tafelmusik
• Bezoek botanische tuin
• Stadswandeling o.l.v. gids
in Valencia, Spanje • Bezoek orgelconcert
• Concert door pianist Alexei Volodin
• Drie 3-gangen maaltijden
• Verblijf in **** Hotel in het centrum
• Concert door het Orquestra de van Valencia
5-daagse Valencia o.l.v. Walter Weller • Vliegticket Amsterdam – Valencia
Muziekreis • Bezoek museum voor schone kunsten
€ 985,-
en museum voor moderne kunst
van 18 t/m 23 mei 2010 met vier concerten • Rondleiding in het Palau de les Arts
en een prachtig cultureel programma p.p. inclusief
• Toegang tot alle in het programma • Stadswandelingen Weimar en
Bach Biennale genoemde concerten Erfurt o.l.v. gids
• Excursie naar Arnstadt, • 4 drie-gangen maaltijden
Weimar Dornheim en Erfurt • Verblijf in **** Hotel
• Muzieklezing: ”Bach en zijn zonen” • Vervoer per luxe touringcar
5-daagse Muziekreis
naar Weimar
van 8 t/m 12 juli 2010
met concerten en excursies
€ 895,-
p.p. inclusief
Muziek & Cultuurreis • 2 Kamermuziekconcerten
• Bezoek Staatsopera
• Stadswandeling o.l.v. Nederlands
sprekende gids
in Praag • Concert Die Schöpfung
van J. Haydn
• 5 drie-gangen maaltijden
• Verblijf in **** Hotel in centrum
• Orgelconcert van Praag
5-daagse Muziek • Bezoek Mozarthuis Bertramka • Vervoer per luxe touringcar
en cultuurreis • Bezoek Mucha museum
€ 795,-
• Moldaurondvaart
van 21 t/m 25 oktober 2010 met bezoek aan
Opera en Concerten in Praag en omgeving p.p. inclusief
IC Productions is aangesloten
IC Productions, Postbus 655 Kijk voor de dagprogramma’s en bij de Stichting Garantiefonds
Reisgelden waardoor u geen
5000 AR Tilburg, tel 013 - 536 39 21 meer info op www.muziekreizen.org financiële risico’s loopt.
18

19. TEKST Stabat Mater
Stabat Mater dolorosa Naast het kruis, met wenende ogen, Iuxta crucem tecum stare, Diep bedroefd kom ik U vragen
iuxta crucem lacrimosa, stond de Moeder droefgebogen, et me tibi sociare met U Jezus leed te dragen
dum pendebat filius. waar haar zoon te lijden hing. in planctu desidero. en met U bij ’t kruis te staan.
Virgo virginum praeclara, Maagd der Maagden, uitverkoren,
Cuius animam gementem Ach, hoe haar door ’t zuchtend harte,
mihi iam non sis amara, wil mij in uw goedheid horen,
contristatam et dolentem, medelijdend met zijn smarte,
fac me tecum plangere. laat mij wenend bij U zijn.
pertransivit gladius. ’t zwaard van droefheid henenging.
Fac ut portem Christi mortem, Laat mij al de wrede plagen
O quam tristis et afflicta O, hoe weende in pijn en rouwe,
passionis, fac consortem, en de dood van Christus dragen,
fuit illa benedicta die gebenedijde vrouwe,
et plagas recolere. laat mij sterven zoals Hij.
mater unigeniti Moeder van Gods enige Zoon
Fac me plagis vulnerari, Met Hem aan het kruis geklonken,
Quae moerebat, et dolebat, Ach hoe treurde en hoe streed zij, cruce hac inebriari, maak mij van de smarte dronken
et tremebat, dum videbat Ach wat moederangsten leed zij, ob amorem filii. om de liefde voor Uw Zoon.
nati poenas inclyti. ziende hem ten spot en hoon
Inflammatus et accensus Moge ik in ’t vuur niet branden,
Quis est homo qui non fleret, Wie, die zonder mederouwen Per Te, Virgo, sim defensus neem o Maagd mijn zaak in handen
Christi matrem si videret Christus’ moeder kan aanschouwen In die iudicii. in het oordeel voor Gods troon.
in tanto supplicio? in zo wrede foltering?
Fac me cruce custodiri Met Hem aan het kruis geklonken,
Quis non posset contristari Wie wil niet in droevig wenen Morte Christi praemuniri maak mij van de smarte dronken
Christi Matrem contemplari met Maria zich verenen, Confoveri gratia om de liefde voor Uw Zoon.
dolentem cum filio? lijdend met haar lieveling?
Quando corpus morietur, Als mijn lichaam weg zal sterven,
Pro peccatis suae gentis, Voor de zonden van de zijnen Fac, ut animae donetur doe mijn ziele dan verwerven
vidit Iesum in tormentis zag zij Jesus zo in pijnen Paradisi gloria. Amen. ’t glorievolle Paradijs. Amen.
et flagellis subditum. en door gesels wreed gewond vertaling · Hélène Nolthenius
Stabat Mater-zettingen van Nystedt en Howells · zie pagina 34
ettingen van Nystedt en Howells z
Vidit suum dulcem natum Gans alleen zag zij hem lijden,
moriendo desolatum, troosteloos de doodsstrijd strijden
dum emisit spiritum. in zijn laatste stervensstond.
Eia mater, fons amoris, Geef, o Moeder, bron van liefde,
me sentire vim doloris dat ik voele wat U griefde,
fac, ut tecum lugeam. dat ik met U medeklaag.
Fac ut ardeat cor meum Dat mijn hart ontgloei van binnen,
in amando Christum Deum, in mijn Heer en God te minnen,
ut sibi complaceam. dat ik Hem alleen behaag.
Sancta mater, istud agas Heilige Moeder, ach verhoor mij,
Crucifixi fige plagas des gekruistes wonden boor mij
cordi meo valide. diep en krachtig in het hart.
Tui nati vulnerati, ’k Zie Uw Zoon bedekt met wonden
tam dignati pro me pati, talloos om mijn vele zonden,
poenas mecum divide. laat mij delen in Zijn smart.
Fac me vere tecum flere, Doe mij in liefde met U wenen
crucifixo condolere, en met Jezus mij verenen
donec ego vixero. tot mijn stervensuur zal slaan.
maart 2010 • deKlank 19

20. Verbey. Maar dan die uitsmijter, beneden peil! Het Brabants Orkest
hetOrkest onwaardig! Wat een flutmuziek vol clichés, die je nog in de oren blijft
de mensen achter het bedrijf klinken bij de terugreis naar huis…
Als dan toch in het genre gekozen moet worden, doe het dan met echte
‘Het avontuurlijke van hedendaagse muziek, die van Robert Graettinger bijvoorbeeld. De arrangementen
muziek…’ - Een briefwisseling kunnen zo opgehaald worden bij Werner Herbers!
Soms is een vraag of opmerking in een ingezonden brief en/of de Jammer, jammer, het liet zich allemaal zo mooi aanzien…
correspondentie die zich daarop ontspint niet alleen interessant voor de
schrijver, maar ook voor een breder gehoor. Graag maken wij u deel- Met vriendelijke groet (en volgende keer beter),
genoot van onderstaande uitwisseling, naar aanleiding van het concert Ruud Nordt
van 22 januari 2010 met muziek van Verbey, Adams en Vleggaar.
Van Ruud Nordt Aan Jan Zekveld Van Jan Zekveld Aan Ruud Nordt
Datum 23 januari 2010 15:28: GMT+01:00 Datum 27 januari 2010 16:07: GMT+01:00
Geachte heer Zekveld, Geachte Heer Nordt,
Tsjongejonge, dat was gisteren wel even schrikken. Dank voor Uw reactie na het concert van Het Brabants Orkest, afgelopen
Januari 2010 was/is een prachtige maand om in Eindhoven wat meer vrijdag. Het programma was gebouwd rond Theo Verbey, dit seizoen
kennis te maken met de muziek van John Adams, immers z’n Hallelujah composer-in-residence bij het orkest en in wiens werk menigmaal het
Junction voor pianoduo (Scholtens/Janssens) werd prachtig uitgevoerd, muzikale verleden in uiteenlopende gedaanten een rol speelt. Na con-
terwijl de volgende week Shaker Loops met Britten Sinfonia (James sultatie van de componist heb ik de omringende werken gekozen, zoals
Kennedy). Bovendien was er nog een Vriendentafel aan hem gewijd. Adams’ in Nederland nog zelden uitgevoerde Pianoconcert Century Rolls
Maar de grote desillusie kwam dus gisteren. Eerst het prachtige piano- en muziek van Giel Vleggaar, die bij Verbey heeft gestudeerd. Het gehele
werk van John Adams, keurig ingebed tussen mooie stukken van Theo programma, met dus uitdrukkelijk twee Nederlandse componisten van
Het Brabants Orkest Hobo
Herman Vincken
Directiesecretariaat
Martje Smulders
Harry van Veldhoven Planning & Concertzaken
Chef-dirigent Chiara Astore Klarinet Paula van Meyl
Alan Buribayev Orsolya Horváth Arno van Houtert Jan De Wit
Altviool Céleste Zewald Educatie
Eredirigent Marc Tooten Karel Plessers Adeline van Campen
Marc Soustrot Tine Janssens Clement van den Bulck Marketing & Communicatie
Pieta Maring Fagot Martijn Versteeg
Eerste Viool Paula Galavazi József Auer Annemieke Claessens-Vergeer
Wouter Vossen Linda Calder-Mueller Lucas Bos Anita Goedhart
Adelina Hasani Peter Mascher Danny D’haene Ineke Kootstra (deKlank)
Jan Homa Manfred Kloens Hoorn Relatiebeheer Partners & Sponsors
Jacek Wasowicz Elena Belozerova Peter Hoeben Jolanda Neggers
Joan Haimes Evelien de Vries Jaap van Wershoven Financiële administratie
Stephen Calder Cello Steven Minken Maurice van Dijck
Annet van Deinse Paul Uyterlinde Cleo Simons Miren Maite Aarts-Jense
Vladimir Horvat Caroline Kerpestein Trompet Marga Schepers
Monique van der Pijl-Pellens Sanne de Graaf Raymond Vievermanns Vriendenadministratie
Machiel Swillens Marc Knippenberg Ruud Visser Inge van Ham
Caecilia van Peursem Joep Willems Trombone Femke Heijmans
Serge Willem Anton Ivanov Quirijn van den Bijlaard Orkestinspectie & Muziekbibliotheek
Daniel Held Anneloes de Hooge Henri Aarts Marieke Bakker
David Ernst Saskia Plagge Mark Boonstra Marcel Biemans (Muziekbibliotheek)
Tijmen Wehlburg Rares Mihailescu Tuba Ans van de Burgt
Tweede Viool Contrabas Piet Joris Rob ter Plegt
Mia Knippenberg-Vandewiele Eva Vavrinecz Pauken en slagwerk Patrick Rinzema
Marleen de Bruin Wolf Eekhof Han Vogel
Lykle Lykles Maarten Kroese Mari van der Putten
Ans Pellemans-van der Woude Gildas Delaporte Albert Straten Bestuur
Martin Hak Pia Pirtinaho Harp J.F. Sistermans - voorzitter
Priscilla Lazar-Post Fluit Anton Sie P.F.A.M. van Boekel - penningmeester
Leo Silvius José Antonio Cabedo Cervera J.M.J. Verbeeten - secretaris
Elitza Nikolova Angela Schneidt-Stone Directie W.M.M. van Fessem
Heidi Poessé Hanneke Zwart Arthur van Dijk Mevr. A.C. van Huffelen
Julia van Eck-Jegorova Frans van de Wiel Artistiek management Mevr. I.E. Koster-Burbidge
Marleen Matser Jan Zekveld Mevr. M. Nas
20