Προτάσεις για τη διδασκαλία της αρχαιοελληνικής γλώσσας και γραμματείας: ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ ΣΤΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ - Τα ονόματα

1. Κωνσταντίνος Βακουφτσής, Υιλόλογος
1ο Γυμνάσιο ΢οχού
ΑΠΟ ΣΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΣΟΤ ΟΜΗΡΟΤ ΢ΣΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ
ΣΟΤ ΔΙΑ΢ΣΗΜΑΣΟ΢
Σα ονόματα

2. «...Δεν μπορείς να σταθείς στη Γη αν δεν έχεις το ένα πόδι στο Διάστημα.»
Oδυσσέας Eλύτης, Mαρία Nεφέλη
Tο διαστημόπλοιο Οδυσσέας,
όπως o μυθικός συνονόματός
του, έχει εισχωρήσει σε
ανεξερεύνητο έδαφος,
αναζητώντας τη γνώση του
κόσμου γύρω μας.

3. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σο παρόν σενάριο μαθήματος δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της επιμόρφωσης Β΄ Επιπέδου στις ΣΠΕ.
Αποτελεί μια διαθεματική προσέγγιση που συνδέει το αρχαίο ομηρικό με τα αρχαιοελληνικά ονόματα
στο διάστημα, υλοποιείται με διερευνητική μάθηση και προσπαθεί να αξιοποιήσει σύγχρονα στοιχεία
των ΣΠΕ, όπως το διαδίκτυο και τα εργαλεία του Web 2.0. στη διδασκαλία των μαθημάτων. Οι
μαθητές, δουλεύοντας ομαδοσυνεργατικά, καλούνται να ερευνήσουν και να προσδιορίσουν το θέμα
των αρχαιοελληνικών ονομάτων από διπλή οπτική γωνία –την Οδύσσεια και τα διαστημικά ταξίδια–,
ξεκινώντας από τη σύγχρονη βιωματική τους σχέση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και διερευνώντας
τις διαστάσεις τους στο παρελθόν και το μέλλον. Σελικό προϊόν η δημιουργία ενός ιστολογίου (blog)
από τους μαθητές, όπου αναρτώνται τα συμπεράσματα των ομάδων με τη μορφή πολυτροπικών
κειμένων. Ο ρόλος του καθηγητή κατά τη διαδικασία του σεναρίου είναι υποβοηθητικός και
εμψυχωτικός στο πλαίσιο της ζώνης της επικείμενης ανάπτυξης (Vygotsky 1978). Εκπονείται στο
σχολικό εργαστήριο. Μαθητές και διδάσκοντες πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με βασικά εργαλεία
ΣΠΕ. Θα μπορούσε, κάλλιστα, να συμμετέχει και ο καθηγητής Πληροφορικής στο όλο πρόγραμμα ή
να προηγηθεί μία ώρα εξοικείωσης των μαθητών στη χρήση βασικών εργαλείων ΣΠΕ.
Σο σενάριο στοχεύει:
Γενικοί ΢τόχοι
 στην ολιστική θεώρηση της γνώσης,
στην καλλιέργεια δεξιοτήτων και ικανοτήτων στους μαθητές,
 στην καλλιέργεια της δημιουργικής και κριτικής σκέψης στους μαθητές,
 στην εξοικείωση των μαθητών με τον κόσμο της πληροφορίας,
 στη σύνδεση του σχολείου με τη ζωή,
στην παροχή της γνώσης με τρόπο ευχάριστο και ελκυστικό για τους μαθητές,
 στη διευκόλυνση του έργου του εκπαιδευτικού και στην παροχή σ’ αυτόν εναλλακτικών διδακτικών
λύσεων, πλουραλιστικών και πολυθεματικών.

4. Α) Διδακτικοί στόχοι
α) Να ενημερωθούν οι μαθητές για τα
αρχαιοελληνικά ονόματα από την Οδύσσεια
στην ονοματοδοσία στο διάστημα και στα
διαστημόπλοια και παράλληλα να
συναισθανθούν ότι η Οδύσσεια είναι ένα
λογοτεχνικό έργο με τεράστια επιρροή σε
διάφορους τομείς του επιστητού.
β) Nα υλοποιήσουν δραστηριότητες και
εργασίες που θα τους βοηθήσουν να
κατανοήσουν καλύτερα τη διαχρονική
επίδραση της Οδύσσειας στο διάστημα και
στην καθημερινότητά τους καθώς και την
αξία της εξερεύνησης ως τρόπου ζωής.
γ) Nα συνειδητοποιήσουν τον έντονο
ανθρωποκεντρισμό της Oδύσσειας, που
αναδεικνύει τις ικανότητες του ανθρώπου,
καταφάσκει την ανθρώπινη ζωή και μας
κάνει υπερήφανους για την ανθρώπινη
υπόστασή μας.
Θεμελιώδεις διαθεματικές έννοιες:
Φώρος-Φρόνος, Πολιτισμός, Επιστήμη,
΢ύστημα, Εξέλιξη, Άτομο-΢ύνολο.
Προεκτάσεις: Ιστορία, Γλώσσα, Αισθητική
Αγωγή, Γεωγραφία, Πληροφορική, Υυσική,
Φημεία. Ναυάγιο, πιθανόν, του πλοίου του Οδυσσέα. Aγγειογραφία, 8ος αι.
Ενδεικτική Διάρκεια: 6 ώρες π.X. Μόναχο, Κρατική ΢υλλογή Αρχαιοτήτων

5. Β) Παιδαγωγικοί στόχοι
 Η διάσταση της Οδύσσειας στο παρόν και στο μέλλον. Σα παιδιά
διαμορφώνουν άποψη για το παρόν, τη μορφή και τα χαρακτηριστικά της
ιστορικής εξέλιξής του από το παρελθόν και από εκεί στο μέλλον με την κριτική
παρατήρηση, έρευνα και μελέτη της αρχαίας παράδοσης και του σύγχρονου
διαστημικού περιβάλλοντος. Σο παρελθόν δεν πρέπει να μένει στη συνείδηση
των μαθητών απλά ως παρελθόν αλλά να συνειδητοποιείται και να
αναδεικνύεται η σχέση του με το παρόν και το μέλλον στην πραγματική του
διάσταση.
 Η κοινωνικοποίηση των παιδιών μέσα από την αναγνώριση και τη
συνειδητοποίηση της διαχρονικής αξίας της Οδύσσειας και της κοινής
ιστορικής μνήμης. Σα παιδιά επισημαίνοντας τη διαφορετικότητα της
πολιτισμικής τους παράδοσης και κληρονομιάς συνειδητοποιούν την ανάγκη
διαφύλαξης και αξιοποίησής της. Η ανάπτυξη της θετικής στάσης των μαθητών
για τη σπουδή του παρελθόντος αποβαίνει παράγοντας αυτογνωσίας και
κατανόησης σε βάθος των χαρακτηριστικών της ευρύτερης κοινωνίας και
καλλιεργεί το ενδιαφέρον τους για τη ζωή των προγόνων τους μέσα από όσο το
δυνατόν περισσότερες οπτικές γωνίες. O Piaget υποστηρίζει πως «η μάθηση
είναι μια ενεργός διαδικασία δόμησης και μετασχηματισμού προσωπικών
γνωστικών σχημάτων ή μοντέλων σκέψης, τα οποία είναι προϊόντα
αλληλεπίδρασης με το κοινωνικό περιβάλλον».

6.  Η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης (empathy), ώστε οι μαθητές/τριες να
προσεγγίζουν με το συναίσθημα και τη φαντασία τους βασικά στοιχεία του
αρχαίου κειμένου. Να μπουν σε μια ενεργή διαδικασία, η οποία λαμβάνεται
υπόψη κατά την επικοινωνία και τους δεσμούς που αναπτύσσονται με τη φύση
και την τέχνη και αξιολογείται στις διαπροσωπικές σχέσεις. Μέσα από το
περιβάλλον του σχεδίου εργασίας και από τη δυναμική των εικόνων του, να
ενεργοποιηθεί η φαντασία τους, ώστε «να φτάσουν σε ένα σημείο να σύρουν
τρυφερά προς το μέρος τους το συναίσθημα, τη θέση και την ψυχική κατάσταση,
την εντύπωση ή τον οίκτο κάποιου άλλου προσώπου. Να γίνουν το ίδιο το δρων
πρόσωπο, που βρίσκεται τώρα (συγχρονική ενσυναίσθηση) ή έχει βρεθεί στο
παρελθόν (ιστορική ενσυναίσθηση)» (Chairns, 1989) ή θα βρεθεί στο μέλλον
(μελλοντική ενσυναίσθηση) σε μια ορισμένη ψυχολογική ή διανοητική
κατάσταση.
 Η έκφραση με διάφορους τρόπους των πρότερων γνώσεων των παιδιών,
γύρω από την ανάγκη εξερεύνησης νέων κόσμων, τους αποικισμούς των
Ελλήνων από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, την εξερεύνηση του σύμπαντος.
Εξάλλου η δόμηση της γνώσης είναι λειτουργία που βασίζεται στις
προϋπάρχουσες εμπειρίες, στις νοητικές κατασκευές, στις πεποιθήσεις και στις
θεωρήσεις που έχει ο καθένας προκειμένου να ερμηνεύσει αντικείμενα ή
γεγονότα.

7.  Η εξερεύνηση μέσα από τις πολυμεσικές δραστηριότητες του σχεδίου
εργασίας αντικειμένων και χώρων που δε θα είχαν άλλο τρόπο να
παρατηρήσουν και να κατανοήσουν διαφορετικά εξαιτίας του μεγέθους, της
θέσης ή των ιδιοτήτων τους.
 Η διαχείριση των «δυνητικών εικόνων» και η «επικοινωνία» μαζί τους
μέσω της αίσθησης της αλληλεπίδρασης. Σο αλληλεπιδραστικό περιβάλλον
του σχεδίου εργασίας να λειτουργήσει άμεσα ως ενισχυτής της αντίληψης του
χρήστη μέσω των αισθήσεών του. Έτσι, να ενισχυθούν άμεσα οι αισθητηριακές
/βιωματικές δυνατότητες των μαθητών/τριών και να δημιουργηθούν
αναπαραστάσεις που θα χτίζονται σε προσωπικές εμπειρίες. Όπως αρθρώθηκε
από τον Kant και υιοθετήθηκε από τον Dewey, «δεν υπάρχει μια μοναδική
σωστή αναπαράσταση της γνώσης».
 Η αρχή της εποπτείας: το προσφερόμενο διδακτικό υλικό προσελκύει το
ενδιαφέρον των μαθητών μέσω των εικόνων, των χρωμάτων, της γρήγορης
εναλλαγής των στοιχείων κ.ά. και με τον τρόπο αυτό μπορεί να κεντρίσει
ευκολότερα την προσοχή των μαθητών.

8. Γ) Νέου Γραμματισμού
 Τπολογιστικός γραμματισμός
Οι μαθητές να ασκηθούν στις ικανότητες που απαιτούνται για τη διεκπεραίωση
εργασιών με τη βοήθεια του υπολογιστή. Ο γραμματισμός στον προσωπικό
υπολογιστή αναφέρεται στην ικανότητα δημιουργίας και διαχείρισης κειμένων
και δεδομένων μέσω της επεξεργασίας κειμένου, των φύλλων εργασίας, των
βάσεων δεδομένων και άλλων εργαλείων λογισμικού.
Δικτυακός γραμματισμός
Αναφέρεται στην ικανότητα του μαθητή που έχει επίγνωση του εύρους και των
χρήσεων των πηγών και των υπηρεσιών του παγκόσμιου δικτύου,
αντιλαμβάνεται το σύστημα με το οποίο αυτό το δίκτυο δημιουργείται, γίνεται
αντικείμενο διαχείρισης και προσφέρεται προς χρήση. Γνωρίζει πώς να το
χρησιμοποιήσει, πώς να το συνδυάσει με άλλες πηγές και, γενικά γνωρίζει πώς
να το χρησιμοποιήσει για να βελτιώσει την προσωπική και επαγγελματική του
ζωή.
 Πληροφοριακός γραμματισμός
Ο πληροφοριακά γραμματισμένος μαθητής έχει την ικανότητα να αναζητά, να
βρίσκει, να αξιολογεί και να χρησιμοποιεί την πληροφορία στους διάφορους
τύπους που αυτή εμφανίζεται και να επιλέγει το κατάλληλο μέσο για να τη
μεταδώσει.

9. Πλαίσιο και Δραστηριότητες
• Η πορεία της προσέγγισής μας ξεκινά από μια συζήτηση για τις ονομασίες
ηλεκτρονικών παιχνιδιών, εμπνευσμένων από την Οδύσσεια, με τις οποίες είναι
εξοικειωμένοι οι μαθητές, και προχωρά προς τα αρχαιοελληνικά ονόματα στο
διάστημα.
• Οι μαθητές, κατόπιν, χωρίζονται σε ομάδες,, παρακολουθούν το
προεγκαταστημένο λογισμικό παρουσίασης του σεναρίου σε μορφή PowerPoint με
διαδραστικές δραστηριότητες και φύλλα εργασίας που αφορούν την ομάδα τους
και συνεργάζονται για να ασχοληθούν με τα παρακάτω ζητήματα:
Ανίχνευση των αιτίων που καθιστούν τον Οδυσσέα διαχρονικό σύμβολο
Σην επιλογή της ονοματοδοσίας στην επιφάνεια του δορυφόρου Σηθύς από
την Οδύσσεια
Ση μυθολογία ως αντανάκλαση της πραγματικότητας και πηγή
ανθρωπογνωσίας και αυτογνωσίας.
Σην εξερεύνηση με τις διαστημοσυσκευές στο διάστημα.
• Δημιουργείται το προφίλ του μαθήματος στο Faceboοk, ενώ η κάθε ομάδα θα
αναρτήσει τo δικό της υλικό και τα συμπεράσματά της.

11. Έλληνες ήρωες μεταφέρουν την Οδύσσεια σε νέους κόσμους
Για τις μελλοντικές γενιές, τα μυθικά ονόματα που ανευρίσκονται στα πρώτα κείμενα της
παγκόσμιας λογοτεχνίας, την Οδύσσεια και την Ιλιάδα, θα είναι κάτι πολύ περισσότερο από
δημιουργήματα ενός ποιητή, του Ομήρου, ή και κρυσταλλώσεις ενός παλαιότερου μυθικού
παρελθόντος στην ποίηση. Επόμενες γενιές είναι πιθανόν ότι θα αντικρύσουν τις απέραντες εκτάσεις
του ηλιακού μας συστήματος που φέρουν ελληνικά ονόματα, τόσο στο σύνολό τους (θυμηθείτε τα
ονόματα των πλανητών), όσο και σε επιμέρους στοιχεία (κρατήρες, κοιλάδες…). Οι πολλοί και
θαυμαστοί αυτοί κόσμοι, εν καιρώ, θα εξερευνηθούν, και ίσως αποικιστούν από την ανθρωπότητα,
μέσα σε μία ανανεωμένη Οδύσσεια του θαύματος.
O Tηλέμαχος μπροστά στον σεβάσμιο βασιλιά της
Ο κρατήρας Σηλέμαχος εντοπίζεται βόρεια μέσα στο χάσμα
Πύλου Νέστορα. Aγγειογραφία, 4ος αι. π.X. (Bερολίνο,
της κοιλάδας Ιθάκη στον δορυφόρο Σηθύς του Κρόνου.
Kρατικό Mουσείο)

12. Ο τεράστιος κρατήρας Οδυσσέας και ο κρατήρας Πηνελόπη στον δορυφόρο Σηθύς
Ο κρατήρας βρίσκεται στο δυτικό ημισφαίριο της Σηθύος και
έχει διάμετρο 400 χιλιόμετρα.
Αυτή η εξαιρετικά κοντινή εικόνα της Σηθύος από το
διαστημόπλοιο Cassini δείχνει το μεγάλο κρατήρα
Πηνελόπη, που βρίσκεται κοντά στο κέντρο. Σρεις
μικρότεροι κρατήρες περίπου παρόμοιου μεγέθους
εντοπίζονται σε μια γραμμή αριστερά της
Πηνελόπης, που διατρέχει τον άξονα Βορρά-Νότου .
(από κάτω) Αίας, Πολύφημος, Υήμιος.

13. Η κοιλάδα Ιθάκη στον δορυφόρο Σηθύς του Κρόνου
Photo: Cassini-ESA/NASA
Σο «Φάσμα της Ιθάκης» είναι μια παγωμένη κοιλάδα πλάτους εκατό χιλιομέτρων και βάθους
πέντε, που διατρέχει τα 3/4 της περιφέρειας της Σηθύος (περίπου 2.000 χιλιομετρα). Εικάζεται
ότι σχηματίστηκε όταν το νερό στο εσωτερικό του δορυφόρου πάγωσε, αυξάνοντας έτσι τον
όγκο του και ραγίζοντας την επιφάνεια.

14. Η NASA έστειλε το ρομποτικό διαστημικό σκάφος Cassini, για να ερευνήσει την ασυνήθιστη επιφάνεια του
φεγγαριού Σηθύς του Κρόνου. Σο διάχυτα λευκό χρώμα της Σηθύος πιστεύεται ότι δημιουργείται από σωματίδια
φρέσκου πάγου, που συνεχώς αποθέτονται πάνω στο φεγγάρι από τα παγωμένα δαχτυλίδια του Κρόνου και από
σωματίδια από το φεγγάρι του Κρόνου Εγκέλαδος. Η Σηθύς μπορεί στο παρελθόν να έτρεφε εσωτερικά ωκεανούς,
πιθανώς παρόμοιους με τους υπόγειους ωκεανούς που υποθέτουμε ότι υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια του
Εγκέλαδου και σήμερα. Μήπως ίχνη αρχαίας ζωής περιμένουν να εντοπιστούν εκεί κάτω;
Photo: Cassini-ESA/NASA Photo: Cassini-ESA/NASA
Η εικόνα αποκαλύπτει έναν κόσμο που είναι γεμάτος σχεδόν
Η Σηθύς είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου και
με κρατήρες -- πολλοί μικροί κρατήρες βρίσκονται πάνω από
ανακαλύφθηκε από τον Σζιοβάννι Ντομένικο Κασσίνι στις 21
παλαιότερους και μεγαλύτερους κρατήρες, υποδεικνύοντας
Μαρτίου 1684. Έχει μέση διάμετρο 1.066 χιλιόμετρα και απέχει από
μια παλιά και 'περιπετειώδη' επιφάνεια, που σκάβεται από
τον πλανήτη Κρόνο 294.619 χλμ. Ονομάστηκε Σηθύς από την
τις πτώσεις αστεροειδών εκατομμύρια χρόνια τώρα.
ομώνυμη Σιτανίδα της ελληνικής μυθολογίας.

15. Η μυθική Σηθύς
ΟΡΥΙΚΟ΢ ΤΜΝΟ΢ ΣΗΘΤΟ΢
Ωκεανού καλέω νύμφην, γλαυκώπιδα Τηθύν,
κυανόπεπλον άνασσαν, εύτροχα κυμαίνουσαν,
αύραις ηδυπνόοισι πατασσομένην περί γαίαν,
θραύουσ’ αιγιαλοίσι πέτρηισί τε κύματα μακρά,
ευδίνοις απαλοίσι γαληνιόωσα δρόμοισι,
ναυσίν αγαλλομένη, θηροτρόφε, υγροκέλευθε,
Σηθύς, ψηφιδωτό από το Ζεύγμα μήτηρ μεν Κύπριδος, μήτηρ νεφέων ερεβεννών
και πάσης πηγής νυμφών νασμοίσι βρυούσης
κλύθί μου, ω πολύσεμνε, και ευμενέουσ’ επαρήγοις,
Σηθύς: πανάρχαια ελληνική θεότητα, Σιτανίδα, ευθυδρόμοις ούρον ναυσίν πέμπουσα, μάκαιρα.
σύζυγος του Ψκεανού και μητέρα των Ψκεανίδων
αλλά και όλων των ποτάμιων θεοτήτων. Τ' Ωκεανού καλώ την Κυρά, τη γαλανομάτα Τηθύ
τη Βασίλισσα με τα κυανά πέπλα και τους γοργούς κυματισμούς
που με γλυκές αύρες δονεί τη στεριά
και σε γυαλούς και βράχους σπάει
τα μεγάλα της κύματα.
Σ' απαλούς κι απάνεμους δρόμους γαληνεύεις
υγροτάξιδη, που αγάλλεσαι με τα καράβια,
μητέρα της Αφροδίτης και των μαύρων σύννεφων
μητέρα των Νυμφών, κάθε πηγής γάργαρων νερών
άκουσέ με, ω πολύσεμνε
Αρχαία θάλασσα και στα ευθύδρομα πλοία στείλε ούριο άνεμο
ευτυχισμένη!
Δορυφόρος του Κρόνου

16. Από την ελληνική μυθολογία εμπνεύστηκε ο αυστριακός Γεωλόγος Έντουαρτ ΢ουές, όταν το 1893
βάφτισε με το όνομα Τηθύς την πρώτη θάλασσα του πλανήτη μας. Πέρα από το μύθο (που πάντα έχει
μια γεύση πραγματικότητας) οι κλάδοι της Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας έχουν πλέον αποδείξει
ότι κάποτε υπήρχε η Παγγαία, μια ενιαία στεριά, μια υπερήπειρος, η οποία περικλειόταν από την
Πανθάλασσα, έναν παγκόσμιο ενιαίο Ψκεανό. ΢ε ένα τμήμα της υπερηπείρου αυτής, κάποια στιγμή
(200 εκατ. χρόνια πριν) σχηματίστηκε σταδιακά ένας τεράστιος κόλπος, αυτή η πρώτη θάλασσα που
πήρε το όνομα Σηθύς.
Η θέση και το πιθανό σχήμα του ωκεανού της Σηθύος
Ψκεανός και Σηθύς. Χηφιδωτό, Ζεύγμα Μεσοποταμίας

17. Από το παρελθόν… στο σήμερα και από τη μυθολογία στην πραγματικότητα
΢ήμερα τα νερά της Σηθύος ξεχύνονται πλέον σε άλλες
θάλασσες, αλλά μερικά από τα πετρώματα που κάποτε
βρίσκονταν κάτω από τον πανάρχαιο ωκεανό παρέμειναν
σφηνωμένα στις θέσεις τους, κατά μήκος των αρχαίων
ηπειρωτικών περιθωρίων, τα οποία κάποτε συνόρευαν.
Πολλά από τα απολιθωμένα κομμάτια της Σηθύος, σε
Η θάλασσα της Σηθύος αποτελούσε ένα μεγάλο κόλπο, μεγάλο βαθμό, αποτελούν τη σημερινή ηπειρωτική Ελλάδα
που σχηματιζόταν ανάμεσα στο τμήμα της Παγγαίας και πιο συγκεκριμένα, τα Γρεβενά. ΢το βιβλίο των Ρεκόρ
που αργότερα εξελίχθηκε στην Αφρική και στο τμήμα Γκίνες καταχωρούνται οι μεγαλύτεροι χαυλιόδοντες στον
που αργότερα εξελίχθηκε στην Ευρασία. Η θάλασσα κόσμο, μήκους 5,02 μ., από μαστόδοντα τριών
αυτή αποτελούσε τον πρόγονο ενός τμήματος της εκατομμυρίων ετών, που ανασκάφθηκε στο χωριό Μηλιές
σημερινής Μεσογείου. το 2007 .

18. Η επίσημη ορολογία (η κατηγορία ονοματοδοσίας) της IAU (International Astronomical
Union) (Διεθνής Αστρονομική Ένωση) για την ονοματοδοσία επιφανειών της Σηθύος
είναι: «Άνθρωποι και Σόποι από την ΟΜΗΡΟΤ ΟΔΥΣΣΕΙΑ». ΢ας παραθέτω μία λίστα
με ονόματα από περιοχές του Κρόνιου δορυφόρου Σηθύς, όπως έχουν επίσημα
υιοθετηθεί από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση:
Αχιλλέας, Αιήτης, Αίας, Αλκίνοος,
Αμφίνομος, Αντίκλεια, Αντίνοος, Αρετή,
Κίρκη, Δημόδοκος, Διομήδης, Δόλιος,
Ελπήνωρ, Ευάνθης, Εύμαιος, Ευπείθης,
Ευρύκλεια, Ευρύλοχος, Ευρύμαχος, Άλιος,
Ερμιόνη, Ικάριος, Ηρούς, Ιθάκης Φάσμα,
Λαέρτης, Λεόκριτος, Λευκοθέα, Μάρων,
Μήδων, Μελάνθιος, Μέντωρ, Ναύβολος,
Ναυσικά, Νηλέας, Νέστωρ, Οδυσσεύς,
Ένωψ, Ψγυγίας Φάσμα, Ορμενός, Πηνελόπη,
Περίβοια, Υήμιος, Υιλήτιος, Πολυκάστη,
Πολύφημος, Ποσειδών, Ρηξήνωρ, Mαρμάρινη κεφαλή του
Η επιφάνεια της Σηθύος
Oδυσσέα (150 π.X.),
΢αλμονεύς, Όρη ΢χερίας, Σειρεσίας, αντίγραφο των αρχών
του 1ου αι. μ.X.
Σηλέμαχος, Σήλεμος, Θεοκλύμενος. ΢περλόγκα Ιταλίας,
Εθνικό Αρχαιολογικό
Μουσείο

19. ΥΤΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ 1
ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΣΑ ΢ΣΟ ΔΙΑ΢ΣΗΜΑ
Δραστηριότητα 1
• Επιλέξτε πέντε ονόματα από τη λίστα της προηγούμενης κάρτας (αυτά που σας
είναι λιγότερο γνωστά) και εντοπίστε τη δράση τους στην Ομήρου Οδύσσεια.
Αναζητήστε ραψωδίες και στίχους και συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα:
ΟΝΟΜΑ 1 ΟΝΟΜΑ 2 ΟΝΟΜΑ 3 ΟΝΟΜΑ 4 ΟΝΟΜΑ 5 ΔΡΑΣΗ ΑΡΙΘΜΟΙ
ΣΤΙΧΩΝ

20. Καλυψώ: Νύμφη, αστεροειδής, δορυφόρος!
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὴν νῆσον ἀφίκετο τηλόθ᾽ ἐοῦσαν Ο 53 Καλυψώ είναι ένας πολύ σκοτεινός σε
ἔνθ᾽ ἐκ πόντου βὰς ἰοειδέος ἤπειρόνδε χρώμα αστεροειδής. Πήρε το όνομά του από την
ἤιεν, ὄφρα μέγα σπέος ἵκετο, τῷ ἔνι νύμφη ομώνυμη θαλάσσια Νύμφη, την Καλυψώ, της ελληνικής
ναῖεν ἐυπλόκαμος· τὴν δ᾽ ἔνδοθι τέτμεν ἐοῦσαν μυθολογίας, που ζούσε σε μια σκοτεινή σπηλιά, και δεν
πρέπει να συγχέεται με τον ομώνυμο δορυφόρο του
πλανήτη Κρόνου. Ανακαλύφθηκε το 1858 από τον Καρλ
Και στο νησὶ τ' απόμακρο σαν ήρθε, απ' τη γαλάζια Σέοντορ Λούθερ, που παρατηρούςε με τηλεςκόπιο από
προβάλλει θάλασσα στη γης, προς τη σπηλιὰ που η νύφη το Ντύςελντορφ.
λημέριαζε η ωριόμαλλη, και μέσα τήνε βρίσκει. Καλυψώ (αγγλ. Calypso) ονομάζεται και ένας
(ε 55-58) μικρός δορυφόρος του Κρόνου. Η Καλυψώ είναι
ένας τρωικός δορυφόρος, δηλαδή μοιράζεται την τροχιά
της και με ένα άλλο φεγγάρι (καλύπτεται), την Σηθύ.
Όμως, υπάρχει και άλλος ένας δορυφόρος που
μοιράζεται την τροχιά του μ‘ αυτήν, η Σελεστώ.
Arnold Böcklin, Οδυσσέας και Καλυψώ, 1883
Ο δορυφόρος Καλυψώ, όπως φωτογραφήθηκε στις 26
Μαρτίου 2010 από το Κασσίνι – Φόιχενς.

21. ΥΤΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ 1
ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΣΑ ΢ΣΟ ΔΙΑ΢ΣΗΜΑ
Δραστηριότητα 2
Με βάση το πληροφοριακό υλικό των διαφανειών και των διαδικτυακών συνδέσμων που σας
παρέχονται, ερευνήστε την Οδύσσεια και προσπαθήστε να εξηγήσετε γιατί η Διεθνής
Αστρονομική Ένωση επέλεξε για την επιφάνεια της Σηθύος ονόματα ανθρώπων και τόπων από
την ΟΜΗΡΟΤ ΟΔΥΣΣΕΙΑ και γιατί ο μικρός φυσικός δορυφόρος Καλυψώ του πλανήτη Κρόνου,
καθώς και ο αστεροειδής 53 Καλυψώ, πήραν το όνομά τους από τη μυθική Νύμφη.
Oδυσσέας και Kαλυψώ. Aγγειογραφία του 5ου αι.
Η Σηθύς και ο Κρόνος π.X. (Nεάπολη Iταλίας, Eθνικό Aρχαιολογικό
Mουσείο)

22. Σις τελευταίες δεκαετίες μάθαμε τόσα πολλά για τους πλανήτες, όσα δεν είχε γνωρίσει ο άνθρωπος
σε ολόκληρη την ιστορία του πολιτισμού του. Σο καταπληκτικό αυτό επίτευγμα οφείλεται στα
παράξενα και μοναχικά διαστημικά ρομπότ, τα οποία ως πρεσβευτές του ανθρώπου, εξερεύνησαν και
περιεργάστηκαν από κοντά τους διαστημικούς μας γείτονες. Έχουμε ήδη ρίξει τα πρώτα εύθραστα
σκάφη μας στα μυστικά ρεύματα του διαστημικού ωκεανού. Οι διαστημοσυσκευές αυτές είναι τα
πλοία των θησαυρών του νέου ωκεανού. Σα πλοία που θα εξερευνήσουν την απέραντη θάλασσα του
διαστήματος, όπως ο Οδυσσέας, ο Κολόμβος και ο Μαγγελάνος εξερεύνησαν τους επίγειους
ωκεανούς. ΢τις νέες αυτές περιπλανήσεις έχουμε ανακαλύψει τη δική μας Ιθάκη. Σην έχουμε
ανακαλύψει στην καινούργια γνώση, στα νέα προϊόντα, στις νέες τεχνολογίες. Γιατί το πνεύμα της
εξερεύνησης εξακολουθεί να ακμάζει και σήμερα. Γιατί είμαστε ακόμη περίεργοι. Γιατί είμαστε
ακόμη ταξιδιώτες. Ζούμε σε μια νέα εποχή, όπου ένας νέος ανεξερεύνητος ωκεανός απλώνεται
μπροστά μας.
Σο διαστημόπλοιο της αποστολής 2001 Ο ηλιακός εξερευνητής Οδυσσέας
Οδύσσεια στον Άρη

23. Διαστημόπλοια και διαστημικές αποστολές
με τα ονόματα Οδυσσέας και Οδύσσεια
Α) Διαστημικό σκάφος Οδυσσέας
http://ulysses.jpl.nasa.gov/imagespage/index.html
Β) Αποστολή Οδύσσεια στον Άρη 2001
http://mars.jpl.nasa.gov/odyssey/
Γ) Αποστολή Odissea
http://asimov.esrin.esa.it/SPECIALS/Odissea_Mission_ENGLISH/ESAE21KE43D_0.html

24. -Α-
Ποιος είναι ο διαστημικός Οδυσσέας;
Σο διαστημικό σκάφος Οδυσσέας είναι εξοπλισμένο με Ο Οδυσσέας είναι εξαιρετικά αξιόπιστος, ανθεκτικός στην
μια πολυσήμαντη σειρά δέκα επιστημονικών οργάνων, ακτινοβολία και είχε μάζα περίπου 370 kg στην εκτόξευση,
τα οποία ανιχνεύουν και μετρούν τον ηλιακό άνεμο συμπεριλαμβανομένων περίπου 33,5 κιλών υδραζίνης, για
ιόντων και ηλεκτρονίων, τα μαγνητικά πεδία, τα τον προσανατολισμό και τις προσαρμογές της τροχιάς.
ενεργητικά σωματίδια, τις κοσμικές ακτίνες, τα φυσικά Δείτε το εκπαιδευτικό βίντεο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού
ραδιοκύματα και τα κύματα πλάσματος, την κοσμική Διαστήματος (ESA) (διάρκεια 00:05:52) για το θρύλο και τα
σκόνη, το διαστρικό ουδέτερο αέριο, τις ηλιακές ακτίνες επιτεύγματα του διαστημόπλοιου Οδυσσέας στο σύνδεσμο:
X και τις κοσμικές εκρήξεις των ακτίνων γ. http://www.esa.int/esa-
mmg/mmg.pl?b=b&type=V&mission=Ulysses&single=y&start=
1&size=b
Η κοινή αποστολή της NASA και της ESA (Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος) με την ονομασία Ulysses,
ολοκληρώθηκε το 2009 μετά από 18 χρόνια, ξεπερνώντας την αναμενόμενη διάρκεια ζωής της κατά 4 φορές.

25. Σο ταξίδι ξεκινά – Η εκτόξευση
΢τις 6 Οκτωβρίου 1990, το πρωτοποριακό διαστημόπλοιο της αποστολής Οδυσσέας, μιας κοινής
επιχείρησης μεταξύ της ESA και NASA, ξεκίνησε πάνω στο διαστημικό λεωφορείο Discovery και
εκτοξεύθηκε προς ένα πρωτοφανές ταξίδι ανακάλυψης. Ήταν η πρώτη αποστολή για να μελετήσει
το άγνωστο περιβάλλον, πάνω και κάτω από τους πόλους του Ήλιου. Δείτε το βίντεο του Ευρωπαϊκού
Οργανισμού Διαστήματος (ESA) (διάρκεια 00:03:40) στο σύνδεσμο: http://www.esa.int/esa-
mmg/mmg.pl?b=b&type=V&mission=Ulysses&single=y&start=2&size=b

26. «Πολλές ηλιακές αποστολές έχουν υπάρξει μέχρι και το πρόσφατο παρελθόν αλλά ο Οδυσσέας είναι πραγματικά
μοναδικός. Μέσω της αποστολής αυτής καταφέραμε να μελετήσουμε τους πόλους του Ήλιου όπως ποτέ δεν έχουμε
καταφέρει στο παρελθόν. Αξίζει να προσθέσουμε πως ο Οδυσσέας περιπλανήθηκε στο διάστημα για χρονικό
διάστημα πολύ μεγαλύτερο από το αναμενόμενο, γεγονός που τον καθιστά αντάξιο του μυθικού ονόματός του»,
δήλωσε ο επικεφαλής του εγχειρήματος Εντ Μάσεϊ από τη NASA. Περιπλανώμενος στο διάστημα με ταχύτητα 56.000
km/h, ο Οδυσσέας έχει καλύψει πάνω από 8,6 χιλιάδες εκατομμύρια χιλιόμετρα. Η μακροβιότητα της αποστολής
οφείλεται σε μια πολύ δημιουργική ομάδα μηχανικών, οι οποίοι αντεπεξήλθαν σε κάθε πρόκληση. Ενώ τα αποθέματα
ενέργειας μειώνονταν με το πέρασμα των χρόνων, οι μηχανικοί εμφανιζόντουσαν συνεχώς με καινούριους και
ιδιοφυείς τρόπους για εξοικονόμηση ενέργειας. Επί του παρόντος βέβαια η ενέργεια έχει ελαττωθεί τόσο πολύ που η
αποστολή τερματίστηκε στις 30 Ιουνίου 2009.
Οι προκλήσεις των μηχανικών τόσο στο σχεδιασμό του Οδυσσέα όσο και στην επίλυση προβλημάτων κατά τη διάρκεια
της αποστολής ήταν πολύ μεγάλες. Η μετάβαση στην ηλιακή τροχιά θα απαιτούσε τεράστια ποσά ενέργειας. Σο
διαστημόπλοιο θα ήταν εκτεθειμένο σε ακραία καιρικά φαινόμενα, η μεγάλη καμπύλη της τροχιάς του έθετε
περιορισμούς στην επικοινωνία και απαιτείτο υψηλό βαθμό αυτονομίας. Ο θερμικός σχεδιασμός του διαστημικού
οχήματος θα έπρεπε να αντέξει στις μεγάλες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας. Σα ηλεκτρονικά εξαρτήματα θα
έπρεπε να κατασκευαστούν ώστε να αντέξουν στην ακτινοβολία και στις σκληρές συνθήκες κοντά στον Δία. Σο πιο
σημαντικό ζήτημα ήταν η ενέργεια δεδομένης της πορείας του που θα ήταν μακριά από τον ήλιο. Επιλέχθηκε για την
παροχή ενέργειας ένα σύστημα διάσπασης ραδιενεργού ισοτόπου αντί της ηλιακής ενέργειας.

27. Αιώνιος ταξιδιώτης έγινε το διαστημικό σκάφος Οδυσσέας!
Ο Οδυσσέας περιφερόταν γύρω από τον ήλιο πάνω από 18 χρόνια, σχεδόν όσο και ο ομηρικός Οδυσσέας. Όμως ο
Οδυσσέας του διαστήματος δεν έχει το προνόμιο να γυρίσει πίσω στη Γη. Θα συνεχίσει να βρίσκεται σε τροχιά γύρω
από τον Ήλιο, οπότε ουσιαστικά θα γίνει ένας «κομήτης» κατασκευασμένος από τον άνθρωπο. «Κάθε φορά που
κάποιος από εμάς θα ψάχνει στα επόμενα χρόνια, ο Οδυσσέας θα είναι εκεί, να περιστρέφεται σιωπηλά γύρω από το
αστέρι μας, το οποίο μελετήθηκε με τόση επιτυχία κατά τη διάρκεια της μακράς και ενεργού ζωής του», λέει ο
διαχειριστής της αποστολής Richard Marsden. Γεια σου, Οδυσσέα, και καλή συνέχεια στη περιπλάνησή σου που ποτέ
δεν θα μάθουμε!
O Οδυσσέας είναι το πρώτο διαστημόπλοιο που βγήκε έξω από το επίπεδο της εκλειπτικής, δηλ. το
επίπεδο στο οποίο περιφέρονται οι πλανήτες γύρω από τον Ήλιο, και παρατήρησε πάνω από τους
πόλους του. Για να το πετύχει ο Οδυσσέας ακολούθησε μια αξιοθαύμαστη πορεία μεγάλης ακρίβειας.
Φρησιμοποίησε το πεδίο βαρύτητας του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, του Δία,
και έφτασε μετά από τέσσερα χρόνια πάνω από τον νότιο πόλο του Ήλιου.

28. -Β-
Αποστολή Οδύσσεια στον Άρη 2001
Για να εκπληρωθεί το μεγαλειώδες όνειρο της εξερεύνησης του Άρη, θα απαιτηθεί η κοινή
προσπάθεια όλων των κατοίκων του πλανήτη μας. Ψστόσο, τα οφέλη θα είναι πολλά. Η
«κατάκτηση» του Άρη θα μας ενώσει, θα μας συμφιλιώσει και θα μας δώσει τα κατάλληλα
εφόδια για την επιβίωση πάνω σε αυτήν τη μικρή γαλάζια σφαίρα που ταξιδεύει ολομόναχη
μέσα στο Διάστημα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι το Διάστημα μας φέρνει πιο κοντά.
Άλλωστε, όπως έλεγε ο αστρονόμος Καρλ ΢άγκαν (Carl Sagan), «είμαστε όλοι παιδιά των
άστρων».

29. Η ονομασία της αποστολής και του διαστημόπλοιου επιλέχθηκε ως φόρος τιμής στο διάσημο συγγραφέα
επιστημονικής φαντασίας Αρθουρ Κλαρκ (Arthur C. Clarke) και το έργο του Οδύσσεια του Διαστήματος 2001, που
ενσωματώνει το όραμα και το πνεύμα της διαστημικής εξερεύνησης.Έχοντας το όνομα του πιο αντιπροσωπευτικού
μυθικού ήρωα, το νέο διαστημόπλοιο αποτελεί έκφραση της ελπίδας και της επιθυμίας του ανθρώπου να εξερευνήσει
το άγνωστο, αψηφώντας τους κινδύνους του άπειρου και σκοτεινού ΢ύμπαντος.
Σο σχήμα του διαστημόπλοιου δεν είναι καθόλου ομοιογενές, όμως μπορούμε εύκολα να το φανταστούμε
τοποθετημένο μέσα σε ένα κουτί μήκους 2,2μ., ύψους 2,6μ. και πλάτους 1,7μ. Σο σκάφος κατά την εκτόξευση ζύγιζε
725 κιλά μαζί με όλα τα υποσυστήματα, τα καύσιμα ήταν 348,7 κιλά και όλα τα επιστημονικά όργανα 44,5 κιλά. Σο
εξωτερικό περίβλημα του διαστημόπλοιου αποτελείται κυρίως από αλουμίνιο και τιτάνιο. Η χρησιμοποίηση του
τιτανίου, ελαφριού και ακριβού μετάλλου, συμβάλλει αποτελεσματικά στην ελάττωση της συνολικής μάζας και,
επιπλέον, στην εξασφάλιση μεγάλης αντοχής. Η μεταλλική κατασκευή του είναι όμοια με αυτές που
χρησιμοποιούνται στα σημερινά υπερσύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη. Σα περισσότερα συστήματα του οχήματος είναι
εφεδρικά. Αυτό σημαίνει ότι, σε περίπτωση δυσλειτουργίας, πάντα υπάρχει εφεδρικό σύστημα για τη διεκπεραίωση
της εργασίας. http://archive.in.gr/news/mars_odyssey/mars05.htm

30. Η αποστολή 2001 Mars Odyssey ήταν τμήμα ενός ευρύτερου προγράμματος της NASA, το οποίο συνιστά μια
μακρόχρονη προσπάθεια ρομποτικής εξερεύνησης του πλανήτη Άρη. Κάθε 26 μήνες, η τροχιακή ευθυγράμμιση της
Γης και του Άρη προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για ένα σύντομο ταξίδι διάρκειας περίπου έξι μηνών με τη
μικρότερη δυνατή δαπάνη ενέργειας. Εκμεταλλευόμενο, λοιπόν, την ευκαιρία αυτή, το διαστημόπλοιο ξεκίνησε το
ταξίδι του στις 7 Απριλίου και μπήκε σε τροχιά γύρω από τον Άρη στις 24 Οκτωβρίου του 2001. Η κύρια φάση της
αποστολής άρχισε τον Ιανουάριο του 2002 και ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2004, δηλαδή σε 917 ημέρες. Η αποστολή
Οδύσσεια στον Άρη 2001 πρόσφερε στους επιστήμονες δεκάδες χιλιάδες εικόνες από τον Άρη δίνοντας τη δυνατότητα
της λεπτομερούς χαρτογράφησης της επιφάνειας του πλανήτη. Σο διαστημόπλοιο επίσημα τέλειωσε την αποστολή
του το 2004, αλλά παρέμεινε στο διάστημα διευκολύνοντας την επικοινωνία άλλων αποστολών με τη Γη.
Μεγάλες ποσότητες υδάτινου πάγου ανακαλύφθηκαν Η επιφάνεια του Άρη, φωτογραφημένη από το
στις πολικές περιοχές του Άρη διαστημόπλοιο της αποστολής Οδύσσεια 2001

31. -Γ-
Σι είναι η αποστολή Odissea;
O αστροναύτης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος Frank De Winne, Βέλγος, πέταξε
προς το ΔΔ΢ στα τέλη του Οκτωβρίου 2002 με το ρωσικό διαστημόπλοιο Soyuz. Σο
πρωταρχικό καθήκον της αποστολής ήταν να αντικαταστήσει το TM -34 όχημα σύνδεσης
΢ογιούζ με την εκσυγχρονισμένη του εκδοχή. Κατά τη διάρκεια της παραμονής εννέα
ημερών στο ΔΔ΢ ο Frank De Winne εργάστηκε για ένα εκτεταμένο πρόγραμμα 23
επιστημονικών πειραμάτων καθώς και σε τέσσερα ειδικά πειράματα.
Ο αστροναύτης του ΕΟΔ Frank de Winne (δεξιά) με την ομάδα
του κατά τη διάρκεια της αποστολής Odissea Για τα πειράματα χρησιμοποιήθηκε το
ντουλαπάκι Επιστήμης Μικροβαρύτητας
(MSG), το οποίο σχεδιάστηκε και
αναπτύχθηκε από την Ευρώπη.

32. ΥΤΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ 2
ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΣΑ ΣΑΞΙΔΕΤΟΤΝ ΢ΣΟ ΔΙΑ΢ΣΗΜΑ
Δραστηριότητα 1
Να συγκρίνετε τα διαστημόπλοια με τη σχεδία και τα πλοία του Οδυσσέα. Να καταγράψετε στον παρακάτω πίνακα τις
ομοιότητες και τις διαφορές και να δικαιολογήσετε την ονομασία της αποστολής και του διαστημόπλοιου από τον Οδυσσέα,
συντάσσοντας ένα σύντομο κείμενο:
Τλικά Σρόπος ΢κοπός Διαστάσεις, Σρόπος Πλήρωμα Κίνδυνοι Διάρκεια
κατασκευής κατασκευής, κατασκευής (μήκος, κίνησης ταξιδιού,
άτομα που βάρος κατά Εκπλήρωση
συμμετείχαν προσέγγιση) σκοπού
΢χεδία Οδυσσέα
Οδύσσεια στον
Άρη 2001
Οδυσσέας,
διαστημόπλοιο
Πλοία Οδυσσέα
Σα πλοία και τα διαστημόπλοια μοιάζουν στα εξής:……………………………………………..
Σα πλοία και τα διαστημόπλοια διαφέρουν στα εξής:………………………………………………
Δικαιολογώ την ονομασία της αποστολής και του διαστημόπλοιου από τον Οδυσσέα:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………..………………………..
Πήλινο ομοίωμα πλοίου του
6ου αι. π.X. από την Kύπρο
(Nέα Yόρκη, Mητροπολιτικό
Mουσείο) Σο ηλιακό διαστημικό όχημα Οδυσσέας

33. Δραστηριότητα 2
Πιστεύετε ότι ο Οδυσσέας ως προσωπικότητα είχε τις ψυχολογικές και πνευματικές προϋποθέσεις για
να είναι ένας από τους αστροναύτες του ΔΔ΢; ΢υμπληρώστε τον πίνακα με τα γενικά χαρακτηριστικά
που αναμένεται να έχουν οι υποψήφιοι για την ευρωπαϊκή επιλογή αστροναυτών,
http://www.astro.auth.gr/esa/astronauts08/Keimeno-Odhgiwn-2.pdf. Ερευνήστε στην Οδύσσεια και βρείτε
στίχους που το αποδεικνύουν για την κάθε στήλη αντίστοιχα.
ΚΑΛΗ ΙΚΑΝΟΣΗΣΑ ΙΚΑΝΟΣΗΣΑ ΕΠΙΔΕΞΙΟΣΗΣΑ ΤΨΗΛΑ ΕΤΕΛΙΞΙΑ ΟΜΑΔΙΚΟΣΗΣΑ ΢ΤΝΑΙ΢ΘΗΜΑΣΙΚΗ
΢ΤΛΛΟΓΙ΢ΣΙΚΗ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ ΤΠΟ ΠΡΟ΢ΑΝΑΣΟΛΙ΢ΜΟΤ ΧΕΙΡΙ΢ΜΩΝ ΚΙΝΗΣΡΑ ΢ΣΑΘΕΡΟΣΗΣΑ
ΙΚΑΝΟΣΗΣΑ ΠΙΕ΢Η ΢ΣΟ ΧΩΡΟ

34. Δραστηριότητα 3
Δείτε προσεκτικά αυτές τις εικόνες από την ιστοσελίδα της αποστολής Odissea:
http://asimov.esrin.esa.it/SPECIALS/Odissea_Mission_ENGLISH/ESAE21KE43D_0.html και
προσπαθήστε να εξηγήσετε γιατί ο Frank De Winne και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός
Διαστήματος επέλεξαν αυτό το όνομα.

35. Δραστηριότητα 3
Τπάρχει ένα λογότυπο για κάθε διαστημική
αποστολή. Σο λογότυπο συχνά περιλαμβάνει
πολλά στοιχεία, για παράδειγμα το όνομα της
αποστολής, τα χρώματα της σημαίας (όπως στο
παρακάτω λογότυπο, που αντιπροσωπεύει την
αποστολή Οδύσσεια του Βέλγου αστροναύτη του
ΕΟΔ Frank de Winne), ένα στοιχείο που
αναπαριστά το έργο που πραγματοποιείται κατά
τη διάρκεια της αποστολής (π.χ. έρευνα, ένας νέος
θάλαμος για το ΢ταθμό) ή ένα στοιχείο που
υποδηλώνει τη φύση της αποστολής (π.χ. μια
τροχιά). Παρατηρήστε ότι τα γράμματα ISS
ξεχωρίζουν και γιατί είναι λευκά σε αντίθεση με
όλα τα υπόλοιπα και γιατί τοποθετήθηκαν πάνω
στο μαύρο σχέδιο. Σα γράμματα ISS είναι τα
αρχικά του International Space Station (Διεθνής
Διαστημικός ΢ταθμός).
Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω πληροφορίες, σχεδιάστε το δικό σας λογότυπο αποστολής και
περιγράψτε τι αντιπροσωπεύουν τα διάφορα μέρη του.

36. Δραστηριότητα 4
1. Φρειαζόμασταν ανέκαθεν μυθιστορήματα για να κατανοήσουμε τον κόσμο, δήλωσε
ο Ισπανός συγγραφέας Αντόνιο Μουνιόθ Μολίνα στην εφημερίδα Ελ Παΐς. Ο μόνος
τρόπος που το μυαλό του ανθρώπου μπορεί να βγάλει νόημα από τη χαώδη ροή των
πληροφοριών και των εμπειριών είναι να τις εντάξει σε σταθερά αφηγηματικά
σχήματα.
2. Αφού επί σαράντα ολόκληρα χρόνια ο συγγραφέας Κρίστοφερ Μπούκερ διάβασε
βιβλία, είδε ταινίες και παρακολούθησε τηλεοπτικές σειρές, έγραψε έναν τόμο
επτακοσίων σελίδων αναλύοντας τα επτά θέματα που ακούμε και διηγούμαστε σε όλη
μας τη ζωή: τη νικηφόρα μάχη κατά του τέρατος, τη μετάβαση από την αφάνεια στη
φήμη, την αναζήτηση, το ταξίδι και την επιστροφή, την κωμωδία (όπου τα πράγματα
δείχνουν ότι θα πάνε άσχημα αλλά πηγαίνουν καλά), την τραγωδία (όπου κάτι που θα
μπορούσε να πάει καλά καταλήγει σε καταστροφή) και την αναγέννηση. Μερικά από
τα θέματα αυτά συνδέονται μεταξύ τους. Η αναζήτηση δύσκολα μπορεί να διαχωριστεί
από το ταξίδι, και τα δυο μαζί συνδέονται με τη μάχη κατά του τέρατος.
Να ερευνήσετε ποια από τα παραπάνω θέματα περιέχονται στην Οδύσσεια
αναζητώντας στίχους για το καθένα από αυτά.