Kütüphaneciliğimizde 40 Yıl

1. ITKDI
00 Türk Kütüphaneeiler Derneği
KÜTÜPHANEClLlölMlzDE
40 YIL
Prof. Dr. Osman ERSOY
Yayına Hazırlayan
Doğan ATILGAN

2. KÜTÜPHANECiliöiMizDE
40 YIL
Prof. Dr. Osman ERSOY
Yayına Hazırlayan
Doğan ATILGAN
Türk Kütüphaneciler Derneği Ankara 1998

3. Türk Kütüphaneeiler Derneği Genel Merkezi Yayın No : 28
ISBN: 975-7653-74-8
© Türk Kütüphaneciler Derneği, 1998
Tüm Yayın Hakları saklıdır.
Ersoy Osman
Kütüphaneeiliğimizde 40 yıl/Osman
Ersoy;
Yayına hazırlayan Doğan Atılgan.--Ankara: TKD, 1998.
577 s.; 24 em.-- (Türk Kütüphaneeiler Derneği; yayın no: 28)
ISBN 975-7653-74-8
1. Konu Başlığı. i. Atılgan, Doğan. ii. e.a.
028.8
Baskı: Özyurt Matbaası
Tel: 0.312 230 76 31 - 351 2956

4. Öns(iz
"Kiıııi meslekler vardır üyelerin. yükseltir. kimi üyeler vardır mesleklerini
yüceltir". 8u söz tam kelimelerle bu şekilde olmayabilir. Ancak Sayın hocaııı
için mesleğini yücelten bir rert olarak kiili'ıph;:ınecilik mesleğinin yılmaz bir
neleri olarak görıııd herhaicle yanlı) olıııaz.
Hen sayın hocaııı'daıı çok şe: öğrendim. I<üti"ıphaııecilik Biilı'ınıü'ndc
göreve başiadlğ.ım cb da uzunca bir süre birlikte çalışma onurunu ya~adım. Bu
süreç içinde öğrendiklerim hayatııııa yön verme. iş hayatına bakış açımın
değişmesinde önemli roloynadı.
Aslında yöneticiliğin insanım i"ızerinde baskı kurmak olmadığını ..
yöneticiliğin insanları kazanmak. oııları ıııoıivize etmek olduğunu hoc~ınıla
birlikte plıştlğım yıllarda öğreııdim.
Tüm bunlar bir yana hocamızın ım:skği mize katkı ların ı. yetiştird iği
meslekraşlarımıza verdikleri böyle bir kitapla ödeyebilmek mi"ımkLin değiL.
l3izimkisi sadece bir vet~ı borcu
1':limizdeki bu kitap Külti"ır 13~lbnlığ! Küti"ıpiıanelcr Genel Mı"ıLlürli"ığ('1
ı;ır;ı(ından 1993'te :ayınlanan "Kiilüphanccilikte 3:' Yıl" adlı L'serin yani biı'
baskısı durumund,ı.
Anılan kitapta yer alan kimi yazılar çık,ırtıldı. 1993 yılından bu yana
hocamızın ürettiği yeni yazıları eklendi. Oi"ın olarak da ilk yayınlanan eserden
l"aıtlı bir yöıırem uygulandı. Önceki kilLIpt;! kronolojik bir sıra izlenmiştir. Biz
bu öerde özgün yazılar çeviriler. biyogralik yazılar ve konuşııı:d,ı! olmak ~i: rı
hölümler eil' ~ı1dık.
-'ok şey öğrendiğim ve bundan sonra da çok şey öğreneceğim sayın
hocamın yazılarının Türk KÜtliphaneciliğ.i·ni tarihi bir temelini oluşturduğunu.
bizden sonra gelecek meslektaşlarımıza Cıa çok )ey (;ok şey öğreteceğinc
inanıyorunı.
Hocam meslektaşlarıııııza hcr zaıııan desrek oldunuz. yön verdiniz.
bundan sonra da hep önder olacaksınız.
Saygılarııııla.
. .
DI/ril/Il .·Hi/ul//I
.., ..,

5. İçİNDEKİLER
i. Ankara'nın Kaderi .
2. Arşiv Vcsikalrırının Kortınınası !cllı 'retkik I-I~ık"ında 3
3. İng.iliz Devlet Arşivi (The !'uhlie Rccord Ollicc 6
4. Türk Kütüphaııeciliği 'C 13ihliyogral"y,ı1arl Hakkımı;, Amerika'da
Yapılan cşriyat 13
5. Arşivedir. Arşivist Kimelir'.' 15
6. KUtUphane ve frşiv Münasebetleri 23
7. Kliıüphanelcr ve Toplumuıı Eğitimi ... 29
X. Kütüplıanclcrin çağımızdaki Öııemi 31
9. Kütiiphaneciliğill1izle ilgili Belgeler 3S
i O.Cloici Kütüphaneler i 4(ı
i i .Gezici Kütüphaneler 11..................... (ıO
i 2. Kitaplar ve Kütüphaneler 72
13. Kitaplar Alemi'nin Geleceği 74
14.Kitap Seçİmi ve Sansür 75
i 5. Ankara'da Yeni Bir Kütüphane 78
i (ı. Kütüphanecilere Mektup SO
17. Kütüphanelerill1izin Sorunları .. 82
ı 8. Kütüphane Binaları 85
19. istanbul Üniversitesinde Kurulacak Kütüphaneeilik Kürsüsü
Konusunda Düşünceler 89
20. Kütüphaneler Arası işbirliği 9-1
2 i. Şer'iye Sicilierinin Toplu Kataloğuııa Doğru 96
22. Kiilüphaneler ve Kalkınma !'Ianı 1-17
23. Kütüphaneler ı 49
24. Kişinin Sonımlııluğu i5i
25. Aradığımız Adam 153
26. Halk Kütüphaneleri ve Halk Eğitimi ............................................. i 5-ı
v

6. ?7. EducatiOll for l.ıbrarıanshıp Abroad in SıCC1Cd ('ontries: Tur"e .. 156
?X. Ratılııaşma LJzcrine ............... i (d
?9. CTi'TO I.iitüphanecilik Semineri'nde ıLıık Kiiltiphaneleri I()-I
30. North ILıy Ortak Kiilüphane Sistemi .. . i ()X
3 ı. Çocuk kitaplarında Aranılacak Özellikler ..................................... ı 7-1
32. Kiitiiphanecileri Etkileyen herkr . . 177
.33. Hürriyet Meydanı ve Yabancı Kütiiphanelcr ........... ı X5
3-1. İstanbul! lürriyet Meydanı ve Yerli Kiiliiphane1t:r ........ i XL)
35. Bir ingiliz Konso!osu'nıın i R-I6 Yılında Frzurum'd~ın Kars'a
Seyahali . .. 107
36. l1ursa'da Kağıı rabri":!sı Meselesi (I 5- i 6.yiizyll) ... ?IO
.j7. Ayniyat Talimatnamesi 'C KÜliiphaneeiliğimiz ........................... 257
.3R. Kütiiph,ıneeiiik Kursları ... 267
30. Lgilinı Seferherliğinde l,iiliiph;lııelcrinıizin Rolii .:::ıxo
-LO. Sema (;öksel ve Kütüphaneciliğ.imiz .. 2X?
-i i. Kütüphane Ilaftasl . ..2X3
-12. Ankara İlinde Kütüphane Sorunları 2R5
-13. Sayın Aziz BFRKER'e Mektup ?RX
-14. Okuma ve Yunus Emre . ..... 292
45. Ankara Üniversitesi DTCF. Kütüphanecilik nölümü'nün Onheşiııei
Yılı ...................315
-16. Okuma Üzerine . ..3?1
47. Bir Kısım Batılı Eserlerde Kütüphanelerimizle ilgili Bilgiler
I3ibliyografyası................. . 323
48. Kütüphane Haftası ve Kütüphal.1ccilimiz ... 339
-19. Adnan Ötliken'in Ardından ... ... 3-12
50. Eleştirmeli Bibliyograt~:anın Önemi . . 344
51. Merkeziyetçi ve Merkeziyet<,:i Olmayan Ülkelerde Kütüphane ... 3-16
52. Kütüphaneeiliğimizde Adnan Ötükcn . . 354
53. Küt}iphanecilik 35X
54. Kağıt ve Kağıtçılık 359
Vi

7. ». Filigranların Tarih Ara~ıırınalarındaki IZo!(i . ....... 3Mı
56. Cuıııhuriyet Döneıııinde Küıüphan ..-'eilik ... 373
57. Fransı/. Kütüphaneciliğine Hir Bak.ış .............. 3 ı;3
58. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kütüphaneleri Konusunda Rapor .. 395
59. Üniversite Kütüphanelerinin Sorunları .. 400
(ı(). Türkiye'ye Matba;ının ejirişi .... 4 1(ı
61. ilk Türk Basıınevinde Basılan Kitapların Fivatları ........... ...... ...j 2-1
Cı2. i laik Kütüphaneleri 433
63. Fehıııi [thenı Karatay ve Aziz [1erker'i Anarken 438
64. Kütl'ıphaneciliğimizi Etkileyen Nedenler 44 ı
Cı5. Genı,:lik 'C I,üıüphane .
66. Yatılı Askeri Yüksek Okulda Kütüphane Hiznıetlerinin Niteliği ...... -15 ı
67. Okul Öncesi Dönemde Kitabın Önemi 457
69. Kütüphane. Arşiv ve Dokümantasyon İıi~k.ileri
70. Kütüphanecilik Kurallarınd;ı Esneklik . 469
71. Okul Kitaplığınııı Geli~tirilıııesi .... .. -172
72. İbrahim Müteferrika . .. -175
73. Milli Kütüphane Yazma Eserlerde Kağıt Nitelenıesi 485
74. Meslek Olarak Kütüphanecilik -192
75. Türk. Kütliphanelerinin Geli~mesini Kontrol Eden Şartlar -195
76. İslanı Kütüphaneleri . . 509
77. Yakın çağ Osnıanlı Tarihinin Kaynağı Olarak Avrupa Arşivleri ...... 532
78. Türk Kütüphaneciliğine Hizmet Eden Yabancı Uzmanlar
(ProLDr. NOI'I'is MeClellan) 5-18
79. Türk Kütüphaneciliğine H i1.111 et Eden Türk U/.nıanlar
(ProLDr.l.ewis Francis Stieg 550
80. Türk. Kütüphaneciliğine i fizmet Edenler (İbrahim Mutlu) 552
81. Profesör ecati Lugal'ın Ardından 555
82. Kenan Süer İçin 557
Vi