More Related Content
Similar to รายงานวิจัยบทที่ 1 5 (20)
รายงานวิจัยบทที่ 1 5
- 1. บทที่ 1
บทนํา
ความเปนมาและความสําคัญของปญหา
พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 และแกไขเพิ่มเติม(ฉบับที่2) พ.ศ. 2545
หมวดที่ 9 มาตรา 63-69 กําหนดใหรัฐมุงสงเสริมและสนับสนุนใหมการผลิตและพัฒนาเทคโนโลยี
ี
เพื่อการศึกษาโดยใหมีเงินสนับสนุนการผลิตและมีการใหแรงจูงใจแกผูผลิตและพัฒนาเทคโนโลยี
เพื่อการศึกษา และใหมีการพัฒนาบุคลากรทั้งดานผูผลิต และผูใชเพื่อใหมีความรูความสามารถและ
ทักษะในการผลิต รวมทั้งการใชเทคโนโลยีที่เหมาะสม มีคุณภาพ และประสิทธิภาพ สวนดาน
ผูเรียนใหมีสิทธิไดรับการพัฒนาขีดความสามารถในการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในโอกาสแรก
ที่ทําได เพื่อใหมีความรูและทักษะเพียงพอที่จะใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในการแสวงหาความรู
ดวยตนเองไดอยางตอเนื่องตลอดชีวิต ตลอดจนรัฐตองสงเสริมใหมีการวิจัยและพัฒนา การผลิตและ
การพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา รวมทังติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการใชเทคโนโลยีเพื่อ
้
การศึกษา เพื่อใหเกิดการใชที่คุมคาและเหมาะสมกับกระบวนการเรียนรูของคนไทย
(สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาแหงชาติ. 2545 : 37-38)
สวนหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.2544 และหลักสูตรสถานศึกษา มีจุดมุงหมาย
เพื่อมุงสงเสริมใหผูเรียนเรียนรูดวยตนเอง เรียนรูอยางตอเนื่องตลอดชีวต และใชเวลาอยาง
ิ
สรางสรรครวมทั้งมีความยืดหยุน สนองความตองการของผูเรียน ชุมชน สังคมและประเทศชาติ
ผูเรียนสามารถเรียนรูไดทุกเวลา ทุกสถานที่ และเรียนรูไดจากสื่อการเรียนรูและแหลงเรียนรู
ทุกประเภท โดยเฉพาะ เนนสื่อที่ผูเรียนและผูสอนใชศึกษาคนควาหาความรูดวยตนเอง
(กระทรวงศึกษาธิการ. 2545 : 23)
ระบบเครือขายคอมพิวเตอรถูกพัฒนาใหกวางขวางมากขึนในปจจุบันโดยมีชื่อเรียกวา
้
เครือขายอินเทอรเน็ต (Internet) หรือ เรียกสั้นๆ วาอินเทอรเน็ต อินเทอรเน็ตเปนเครือขาย
คอมพิวเตอรทมีขนาดใหญที่สุดในโลกซึ่งประกอบดวยเครือขายยอยจํานวนมากมายกระจายอยูทว
ี่ ั่
ทุกมุมโลก กลาวกันวาเวลานีมีคอมพิวเตอรขนาดตางๆ ตอเชื่อมระบบอินเทอรเน็ตหลายสิบลาน
้
เครื่อง ทําใหระบบเครือขายอินเทอรเน็ตเปนเครือขายสื่อสารที่ใหญมากจนสามารถตอบสนอง
ความตองการในการคนหาขอมูลอยางไรพรมแดนในยุคของเทคโนโลยีสารสนเทศไดเปนอยางดี
(วิทยา เรืองพรพิสุทธิ์. 2538 : 2)
- 2. 2
อีกทั้งปจจุบันความเจริญทางเทคโนโลยีสารสนเทศไดพฒนาการไปอยางรวดเร็ว ทําให
ั
มีการนําเทคโนโลยีสารสนเทศโดยเฉพาะเทคโนโลยีดานเครือขายคอมพิวเตอร หรือ อินเทอรเน็ต
มาใชในการเรียนการสอน ซึงถือเปนนวัตกรรมใหมทางการศึกษาทําใหเทคโนโลยีอินเทอรเน็ต
่
ไดรับการเผยแพรเขาสูการศึกษาในทุกระดับ สถานศึกษาตางเชื่อมตอเครือขายคอมพิวเตอรของ
หนวยงานเขาสูอินเทอรเน็ต เพื่อเปดโอกาสใหผูเรียน ผูสอนไดมีโอกาสเขาถึงแหลงขอมูลความรู
ในโลกภายนอกโดยผานทางเครือขายอินเทอรเน็ต ทําใหนักการศึกษาหลายคนเกิดความคิดที่จะนํา
เทคโนโลยีอินเทอรเน็ตเขามาใชในการเรียนการสอนในหองเรียนดวยวิธีการตางๆ เชน ใชสืบคน
ขอมูลใชในการอภิปรายแลกเปลี่ยนความรูในรูปของกระดานขาว เพราะแตจดเดนของการใชงาน
ุ
เครือขายอินเทอรเน็ตคือการนําเสนอขอมูลที่สามารถนําเสนอไดทั้งขอความ รูปภาพทั้งภาพนิ่ง และ
ภาพเคลื่อนไหว และในรูปของเสียง ที่สามารถดึงดูดความสนใจ มีชวตชีวา ทําใหไดรับความนิยม
ีิ
มาก และมีการพัฒนาเผยแพรไปอยางมาก หนวยงานทางการศึกษาหลายหนวยงานไดใชประโยชน
ของเครือขายอินเทอรเน็ตในการประชาสัมพันธหนวยงาน ในการสงเสริมภาพพจน และในลักษณะ
ของการเรียนการสอนโดยผานเครือขายอินเทอรเน็ต
การจัดการเรียนการสอนโดยใชคอมพิวเตอรชวยสอนก็เปนอีกวิธีหนึ่งที่สามารถแกไข
ขอจํากัดทางดานเวลาและสนองตอความตองการของผูเรียนไดเปนอยางดี จะเรียนไดชาหรือเร็ว
ขึ้นอยูกับตัวของนักเรียนเอง คอมพิวเตอรชวยสอนสามารถเสริมแรงไดอยางรวดเร็วและเปนระบบ
ทําใหนกเรียนมีกําลังใจในการเรียน ความสามารถในการเก็บขอมูลของคอมพิวเตอรทําใหการเรียน
ั
แบบยึดผูเรียนเปนศูนยกลางเปนไปไดอยางงายดาย นอกจากนี้นกเรียนยังสามารถใชเวลานอก
ั
หองเรียนศึกษาจากคอมพิวเตอรชวยสอนไดดวยตนเอง โดยไมจํากัดเวลา และสถานที่ ผูเรียนโดย
คอมพิวเตอรชวยสอนจะมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเทียบเทาหรือสูงกวาผูเรียนที่เรียนโดยปกติ โดย
ใชเวลาเรียนนอยกวาและมีทศนคติที่ดีตอการเรียนวิชานันๆ ชวยใหผูเรียนมีความสนใจใฝหา
ั ้
ความรู และกระตือรือรนที่จะมีสวนรวมในการเรียนการสอนมากขึ้นกวาเดิม ผูเรียนสามารถตอบโต
กับคอมพิวเตอรได ผูเรียนไมตองกลัวหรืออายคอมพิวเตอร
สวนการสรางและพัฒนาเว็บไซตเปนการนําเสนอขอมูลบนเครือขายอินเทอรเน็ต ซึ่ง
เปนการพัฒนาความคิดสรางสรรค พัฒนาทักษะการออกแบบงานและการทํางานอยางมีกลยุทธ
โดยใชกระบวนการทางเทคโนโลยีและเทคโนโลยีสารสนเทศ ตลอดจนเปนการนําเทคโนโลยีมา
ใชและประยุกตใชในการทํางาน ซึ่งสอดคลองกับวิสัยทัศนของหลักสูตรการศึกษาขันพื้นฐาน
้
พ.ศ.2544 กลุมการงานอาชีพและเทคโนโลยี (กระทรวงศึกษาธิการ. 2545 : 2) และสอดคลองกับ
พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 และแกไขเพิมเติม(ฉบับที่2) พ.ศ. 2545 หมวดที่ 9
่
มาตรา 63-69 วาดวยเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา
- 3. 3
แตปจจุบนโรงเรียนเสนศิริอนุสรณ ที่ผูวิจยสอนอยูนั้น ยังประสบปญหาดานการใช
ั ั
เทคโนโลยีเพือการศึกษาและมีขอจํากัดเรืองเครื่องคอมพิวเตอรไมเพียงพอกับผูเรียน คือ จํานวน
่ ่
เครื่องคอมพิวเตอร 1 เครื่องตอนักเรียนสองถึงสามคนในการจัดการเรียนการสอนแตละครั้ง ทําให
นักเรียนบางคนขาดโอกาสในการฝกปฏิบัติงานไดอยางเต็มที่เพราะมีเวลานอยกวาปกติ การสราง
บทเรียนออนไลนไวบนเครือขายอินเทอรเน็ตเปนการเปดชองทางการเรียนรูอีกทางหนึ่งใหกับ
ผูเรียนไดเรียนรูไดดวยตนเองโดยไมจํากัดเวลา สถานที่ และจํานวนครั้ง
ดังนั้น จากความสําคัญของเทคโนโลยีคอมพิวเตอรและอินเทอรเน็ตรวมถึงปญหาจาก
การจัดการเรียนการสอนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศพื้นฐาน(คอมพิวเตอร)ดังกลาว ทําใหผูวจัยมี ิ
ความสนใจทีจะสรางและพัฒนาบทเรียนออนไลนในรายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศพื้นฐาน
่
(คอมพิวเตอร) เรื่อง การเขียนเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage 2003 สําหรับชั้น
มัธยมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเสนศิริอนุสรณ ซึ่งเปนนักเรียนที่ผูวิจยสอนอยู แลวทดลองสอนและ
ั
พัฒนาใหมีประสิทธิภาพ เพือแกปญหาการขาดแคลนคอมพิวเตอรและใชเปนแนวทางใน
่
การพัฒนาการเรียนการสอนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศพืนฐาน(คอมพิวเตอร) ใหแกนกเรียนตอไป
้ ั
ความมุงหมายของการวิจัย
1. เพื่อพัฒนาบทเรียนออนไลน เรื่อง การเขียนเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft
FrontPage 2003 ใหมีประสิทธิภาพตามเกณฑ 80%
2. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนกอนเรียนและหลังเรียน
3. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีตอการเรียนโดยใชบทเรียนออนไลน
สมมติฐานการวิจัย
1. บทเรียนออนไลน มีประสิทธิภาพตามเกณฑ 80%
2. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนหลังเรียนสูงกวากอนเรียน
3. นักเรียนมีความคิดเห็นที่ดีตอบทเรียนออนไลนอยูในระดับมาก
- 4. 4
ความสําคัญของการวิจัย
1. ไดบทเรียนออนไลนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศพื้นฐาน(คอมพิวเตอร) เรื่อง การเขียน
เว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage 2003 ที่มีประสิทธิภาพ สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา
ปที่ 2
2. ไดพัฒนาทักษะการเขียนเว็บไซตของนักเรียนชันมัธยมศึกษาปที่ 2
้
โรงเรียนเสนศิริอนุสรณ อําเภอเมืองบุรีรัมย จังหวัดบุรีรมย
ั
3. เปนการกระตุนใหนกเรียนมีความสนใจในการเรียนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ
ั
พื้นฐาน(คอมพิวเตอร) มากขึ้น
4. นักเรียนทีมีเครื่องคอมพิวเตอรใชเปนการสวนตัวทีบานสามารถใชอินเทอรเน็ตได
่ ่
สามารถเรียนรูจากบทเรียนออนไลน เรื่องการเขียนเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage
2003 ไดดวยตนเองเมื่อตองการ
5. เปนแนวทางในการพัฒนาศักยภาพของครูผูสอน ในการสรางสื่อประเภท
บทเรียนออนไลน หรือ E-Learning อีกทั้งยังเปนการเพิ่มองคความรูบนเครือขายอินเทอรเน็ตที่เปน
ภาษาไทยเพื่อเปนแหลงคนควาหาความรูตอไป
6. เปนการสรางคุณภาพทีดตอระบบการศึกษา โดยนําเทคโนโลยีเขามาใชใหเกิด
่ี
ประโยชนสูงสุดในการจัดการศึกษา เพื่อเพิ่มพูนทักษะใหนักเรียนกาวทันตอความกาวหนาของโลก
ยุคดิจิตอล
ขอบเขตของการวิจัย
1. ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากร ไดแก นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเสนศิริอนุสรณ
อําเภอเมืองบุรรัมย จังหวัดบุรีรัมย จํานวน 3 หองเรียน ปการศึกษา 2549 จํานวน 90 คน
ี
กลุมตัวอยาง ไดแก นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2/1 โรงเรียนเสนศิริอนุสรณ
อําเภอเมืองบุรรัมย จังหวัดบุรีรัมย ปการศึกษา 2549 จํานวน 30 คน ไดมาโดยการสุมอยางงายใน
ี
การเลือกหองที่จะใชในการทดลองสอน
2. ตัวแปรที่ศึกษา
2.1 ตัวแปรอิสระ คือ
2.1.1 การเรียนการสอนโดยใชบทเรียนออนไลนเรื่องการเขียนเว็บไซตดวย
โปรแกรม Microsoft FrontPage 2003
- 5. 5
2.2 ตัวแปรตาม คือ
2.2.1 ประสิทธิ์ภาพของบทเรียนออนไลน
2.2.2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน
2.2.3 ความคิดเห็นของนักเรียนที่มีตอบทเรียนออนไลน
3. ระยะเวลาในการทําวิจัย
ในการวิจัยครั้งนี้ ใชเวลาในการทดลอง จํานวน 20 ชั่วโมง ในภาคเรียนที่ 2
ปการศึกษา 2549
4. เนื้อหา
เนื้อหาที่ใชในบทเรียนออนไลนเปนเนื้อหาความรูเรื่อง การเขียน การออกแบบและ
พัฒนาเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage 2003โดยแบงหนวยการเรียนรูออกเปน 6 หนวย
ดังนี้
หนวยที่ 1 รูจักกับ FrontPage 2003
หนวยที่ 2 เริ่มตนเขียนเว็บ
หนวยที่ 3 การตกแตงภาพในเว็บเพจ
หนวยที่ 4 การเชื่อมโยงเว็บเพจ
หนวยที่ 5 การใสตารางบนเว็บเพจ
หนวยที่ 6 การสรางเฟรมเซตในเว็บเพจ
นิยามศัพทเฉพาะ
บทเรียนออนไลน (E-Learning) หมายถึง บทเรียนออนไลนเรื่อง การเขียนเว็บไซตดวย
โปรแกรม Microsoft FrontPage 2003 สําหรับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 ที่ผูวิจัยสรางขึน มีลักษณะใน
้
การนําเสนอบทเรียนดวยคอมพิวเตอรระบบมัลติมีเดีย ผูเรียนสามารถโตตอบกับบทเรียนและเรียนรู
ไดดวยตนเอง ทางเครือขายคอมพิวเตอรหรือเครือขายอินเทอรเน็ต
นักเรียน หมายถึง นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 ในโรงเรียนเสนศิริอนุสรณ
อําเภอเมืองบุรีรัมย จังหวัดบุรีรัมย
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ความรูความสามารถในการเรียนวิชาเทคโนโลยี
สารสนเทศพื้นฐาน(คอมพิวเตอร) ซึ่งวัดไดจากการทําแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนจาก
บทเรียนออนไลน เรื่องการเขียนเว็บไซตดวยโปรแกรม Microsoft FrontPage 2003 ที่ผูวิจัยสรางขึ้น
- 6. 6
ประสิทธิภาพของบทเรียนออนไลน หมายถึง ความสามารถของบทเรียนในการสราง
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนใหผเู รียนเกิดการเรียนรูตามจุดประสงคถึงระดับเกณฑที่คาดหวังไว
เกณฑ 80% หมายถึง ประสิทธิภาพของบทเรียนออนไลนที่คาดหวังไว โดยพิจารณา
จากคาเฉลี่ยของคาเฉลี่ยอัตราสวนของคะแนนแบบฝกหัดกับคาเฉลี่ยอัตราสวนของคะแนน
แบบทดสอบคิดเปนรอยละ
- 7. 7
บทที่ 2
เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ
ในการวิจัยครังนี้ ผูวิจยไดศกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของและไดนําเสนอตาม
้ ั ึ
หัวขอตอไปนี้
1. ความหมายของการเรียนการสอนบนเว็บ
2. คุณลักษณะของการสอนบนเว็บ
3. ลักษณะสําคัญของ E-Learning
4. ประเภทของการเรียนการสอนบนเว็บ
5. ขอดีของการสอนบนเว็บ
6. บทบาทการเรียนการสอน E-Learning ในประเทศไทย
7. ประโยชนของอินเทอรเน็ตทางการศึกษา
8. ประโยชนของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
9. หลักทฤษฎีที่ใชในการสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
10. สวนประกอบในการจัดทําบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
11.บุคลากรที่เกี่ยวของกับบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
12. งานวิจยที่เกี่ยวของ
ั
12.1 งานวิจยที่เกียวของในประเทศ
ั ่
12.2 งานวิจยที่เกียวของตางประเทศ
ั ่
ความหมายของการเรียนการสอนบนเว็บ
บทเรียนออนไลน หรือการจัดการเรียนการสอนผานเครือขายคอมพิวเตอรหรือ
อินเทอรเน็ต เรียกอีกอยางวา E-Learning ไดรับความนิยมอยางแพรหลายในปจจุบน และเว็บไซต
ั
ไดเขามามีบทบาทสําคัญทางการศึกษาและกลายเปนคลังแหงความรูที่ไรพรมแดน ซึงผูสอนไดใช
่
เปนทางเลือกใหมในการสงเสริมการเรียนรู เพื่อเปดประตูการศึกษาจากหองเรียนไปสูโลกแหง
การเรียนรูอันกวางใหญ รวมทั้งการนําการศึกษาไปสูผูที่ขาดโอกาสดวยขอจํากัดทางดานเวลาและ
สถานที่ มีผูใหความหมายและความสําคัญไวดังนี้
- 8. 8
รีแลน และกิลลานิ (Relan & Gillani, 1997 : 43-45) กลาววาการเรียนการสอนโดยใช
เครือขายอินเทอรเน็ตเปนการกระทําที่ผูสอนคิดการเตรียมกลวิธีการสอน โดยใชประโยชนจาก
คุณลักษณะ และทรัพยากรในเวิลดไวดเว็บ
ดริสคอลล (Driscoll. 1999 : 37-44) ใหความหมายของการเรียนการสอนผานเครือขาย
อินเทอรเน็ตวา เปนการใชทกษะ หรือความรูตาง ๆ ถายโยงไปสูที่ใดที่หนึ่งโดยการใชเวิลดไวดเว็บ
ั
เปนชองทางในการเผยแพรสิ่งเหลานั้น
กิดานันท มลิทอง (2543 : 11) กลาววา การเรียนการสอนสื่อบนเครือขายเปนการใช
เครือขายในการเรียนการสอนโดยนําเสนอบทเรียนในลักษณะสื่อหลายมิติของวิชาทั้งหมด ตาม
หลักสูตรหรือเพียงใชเสนอขอมูลบางอยางเพื่อประกอบการสอนก็ได รวมทั้งใชประโยชนจาก
คุณลักษณะตางๆ ของการสื่อสารที่มีอยูในระบบอินเทอรเน็ต มาใชประกอบกันเพื่อใหเกิด
ประสิทธิภาพสูงสุด
วิชุดา รัตนเพียร (2542 : 30) กลาววา การเรียนการสอนผานสื่อบนเครือขายเปน
การนําเสนอโปรแกรม บทเรียนบนครือขาย โดยนําเสนอผานบริการเวิลดไวดเว็บในเครือขาย
อินเทอรเน็ต ซึ่งผูออกแบบและสรางโปรแกรมการสอน จะตองคํานึงถึงความสามารถและบริการ
ที่หลากหลายของอินเทอรเน็ต และนําคุณสมบัติตางๆ เหลานั้นมาใชเพื่อประโยชนในการเรียน
การสอนใหมากที่สุด
ใจทิพย ณ สงขลา (2542 : 18-28) ไดใหความหมายการเรียนการสอนสื่อบนเครือขาย
หมายถึง การผนวกคุณสมบัติ สื่อหลายมิติ หรือ ไฮเปอรมีเดียเขากับคุณสมบัติของเครือขาย
เวิลดไวดเว็บ เพื่อสรางสิ่งแวดลอมแหงการเรียนในมิติที่ไมมีขอบเขต จํากัดดวยระยะทางและเวลา
ที่แตกตางกันของผูเรียน (Learning without Boundary)
ชุณหพงศ ไทยอุปถัมภ (2544 : 26-28) ไดใหความหมายของ คําวา E-Learning หรือ
Electronic Learning หมายถึง รูปแบบการเรียนการสอนแบบใหม ที่มการประยุกตใชเทคโนโลยี
ี
สื่ออิเล็กทรอนิกสสมัยใหม มีวัตถุประสงคที่เอื้ออํานวยใหผูเรียนสามารถเรียนรูองคความรู
(Knowledge) ไดโดยไมจํากัดเวลาและสถานที่ (Anywhere-Anytime Learning) เพื่อใหระบบ
การเรียนการสอนเปนไปไดอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น และเพื่อใหผูเรียนสามารถบรรลุ
วัตถุประสงคของกระบวนวิชาที่เรียนนันๆ ้
พรรณี เกษกมล (2543 : 49-55) ไดกลาวถึงการเรียนรูบนเว็บ (Web-Based Instruction :
WBI) วาเปนวิถีทางของนวัตกรรมในการพัฒนาการเรียนการสอนตอผูเรียนทางไกลโดยการใชเว็บ
เปนสื่อกลางการเรียนการสอนเปนสิ่งที่จะทําใหไดรับความรูขอมูลขาวสาร และกิจกรรมที่สะดวก
ตอผูเรียน การบรรลุถึงซึ่งความสําเร็จของเปาหมายการเรียนรูในเรื่องอื่น ๆ เฉพาะดานเปนสื่อกลาง
- 9. 9
ในการสงสาร ในการเรียนการสอนใหติดตอถึงกันได การเรียนรูบนเว็บเปนโปรมแกรมการเรียน
การสอนบนฐานของสื่อที่ไดเชื่อมโยงกันในทางไกลซึ่งไดประโยชนจากเหตุผลและทรัพยากรของ
World Wide Web เพื่อสรางสิ่งแวดลอมการเรียนรูที่มีความหมายที่สนับสนุนและชวยใหเกิด
การเรียนรูบนเว็บได
สรรรัชต หอไพศาล (2544 : 93-104) ไดใหความหมายการเรียนการสอนผานเว็บวา เปน
การใชโปรแกรมสื่อหลายมิติที่อาศัยประโยชนจากคุณลักษณะและทรัพยากรของอินเทอรเน็ตและ
เวิลดวายเว็บ มาออกแบบเปนเว็บเพื่อการเรียนการสอน สนับสนุนและสงเสริมใหเกิดการเรียนรู
อยางมีความหมาย เชื่อมโยงเปนเครือขายทีสามารถเรียนไดทุกที่ทุกเวลา โดยมีลักษณะที่ผูสอน
่
ผูเรียนมีปฏิสัมพันธกันโดยผานระบบเครือขายคอมพิวเตอรที่เชื่อมโยงซึ่งกันและกัน
สวน ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2544 : 87-94) กลาวถึงการสอนบนเว็บ (Web-Based
Instruction) วาเปนการผสมผสานกันระหวางเทคโนโลยีปจจุบนกับกระบวนการออกแบบการเรียน
ั
การสอน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพทางการเรียนรูและแกปญหาในเรื่องขอจํากัดทางดานสถานที่และ
เวลา โดยการสอนบนเว็บจะประยุกตใชคณสมบัติและทรัพยากรของเวิลด ไวด เว็บ ในการจัด
ุ
สภาพแวดลอมที่สงเสริมและสนับสนุนการเรียนการสอน ซึ่งการเรียนการสอนที่จัดขึ้นผานเว็บนี้
อาจเปนบางสวนหรือทั้งหมดของกระบวนการเรียนการสอนก็ได
จากการศึกษาความหมายของบทเรียนออนไลนดังกลาว พอสรุปไดวา บทเรียนออนไลน
เรียกอีกอยางวา E-Learning หมายถึง การจัดการเรียนการสอนผานเครือขายคอมพิวเตอรหรือ
อินเทอรเน็ต โดยการประยุกตใชเทคโนโลยีสื่ออิเล็กทรอนิกสสมัยใหม ที่เรียกวาคอมพิวเตอรชวย
สอน เอาไวบนเว็บไซตหรือบนเครือขายคอมพิวเตอร เพื่อใหผูเรียนสามารถเรียนรูไดโดยไมจํากัด
เวลา สถานที่ และระยะทาง การเรียนรูบนเว็บถือเปนนวัตกรรมใหม ทีครู อาจารยในสถานศึกษาทุก
่
ระดับสามารถนําไปใชใหเกิดประโยชนตอการจัดกระบวนการเรียนการสอนรวมทั้งฝายบริหาร
นักการศึกษาที่จะพัฒนาใหเกิดการเรียนรูตอเยาวชนของชาติ พัฒนาแหลงการเรียนรูใหมากขึ้น และ
ใหเกิดประโยชนตอการเรียนรูใหมากที่สุด ควรจะไดพฒนาการเรียนรูบนเว็บนีใหเห็นผลในทาง
ั ้
ปฏิบัติ ซึ่งเปนการใหโอกาสในการพัฒนาการเรียนรูและประสบการณใหม ๆ สําหรับผูเรียนทั่วโลก
ที่จะมีโอกาสศึกษาหาความรูไดอยางทัดเทียมกัน
คุณลักษณะของการสอนบนเว็บ
ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2544 : 87-94) ไดกลาวถึงคุณลักษณะสําคัญของเว็บซึ่งเอื้อ
ประโยชนตอการจัดการเรียนการสอน มีอยู 8 ประการ ไดแก
- 10. 10
1. การที่เว็บเปดโอกาสใหเกิดการปฏิสัมพันธ (Interactive) ระหวางผูเรียนกับผูสอน
และผูเรียนกับผูเรียน หรือผูเรียนกับเนื้อหาบทเรียน
2. การที่เว็บสามารถนําเสนอเนื้อหา ในรูปแบบของสื่อประสม (Multimedia)
3. การที่เว็บเปนระบบเปด (Open System) ซึ่งอนุญาตใหผูใชมีอิสระในการเขาถึงขอมูล
ไดทั่วโลก
4. การที่เว็บอุดมไปดวยทรัพยากร เพื่อการสืบคนออนไลน (Online Search/Resource)
5. ความไมมีขอจํากัดทางสถานที่และเวลาของการสอนบนเว็บ (Device, Distance and
Time Independent) ผูเรียนทีมีคอมพิวเตอรในระบบใดก็ได ซึ่งตอเขากับอินเทอรเน็ต จะสามารถเขา
่
เรียนจากที่ใดก็ไดในเวลาใดก็ได
6. การที่เว็บอนุญาตใหผูเรียนเปนผูควบคุม (Learner Controlled) ผูเรียนสามารถเรียน
ตามความพรอม ความถนัดและความสนใจของตน
7. การที่เว็บมีความสมบูรณในตนเอง (Self- Contained) ทําใหเราสามารถจัด
กระบวนการเรียนการสอนทั้งหมดผานเว็บได
8. การที่เว็บ อนุญาตใหมการติดตอสื่อสาร ทั้งแบบเวลาเดียว (Synchronous
ี
Communication) เชน Chat และตางเวลากัน (Asynchronous Communication) เชน Web Board
เปนตน
สรุปไดวา คุณลักษณะสําคัญของเว็บซึ่งเอื้อประโยชนตอการจัดการเรียนการสอนนั้น
จะตองเปนเว็บที่เปดโอกาสใหเกิดการปฏิสัมพันธ ระหวางผูเรียนกับผูสอน และผูเรียนกับผูเรียน
หรือผูเรียนกับเนื้อหาบทเรียน เปนเว็บที่สามารถนําเสนอเนื้อหา ในรูปแบบของสื่อประสม เปนเว็บ
ระบบเปดซึ่งอนุญาตใหผูใชมีอิสระในการเขาถึงขอมูลไดทั่วโลก และอุดมไปดวยทรัพยากร เพื่อ
การสืบคนออนไลน รวมทั้งการไมมีขอจํากัดทางสถานที่และเวลา ผูเรียนสามารถเรียนตาม
ความพรอม ความถนัดและความสนใจของตน การที่เว็บมีความสมบูรณในตนเอง ทําใหเราสามารถ
จัดกระบวนการเรียนการสอนทั้งหมดผานเว็บได ตลอดจนอนุญาตใหมการติดตอสื่อสาร ทั้งแบบ
ี
เวลาเดียวและตางเวลากัน ซึงในการสรางเว็บชวยสอนทีสมบูรณจะตองคํานึงถึงสิ่งตางๆ ที่กลาวมา
่ ่
ลักษณะสําคัญของ E-Learning
ถนอมพร (ตันพิพัฒน) เลาหจรัสแสง (2545) ยังไดกลาวถึงลักษณะสําคัญของ
E-Learning ไววาในการสรางบทเรียนใหมีคุณภาพ จะตองคํานึงลักษณะสําคัญตาง ๆ เพื่อใหผูเรียน
เกิดการเรียนรู เราสามารถที่จะแยกประเด็นลักษณะสําคัญไดดังนี้
- 11. 11
1. Anywhere, Anytime หมายถึง E-Learning ควรตองชวยขยายโอกาสในการเขาถึง
เนื้อหาการเรียนรูของผูเรียนไดจริง ในที่นหมายรวมถึงการที่ผูเรียนสามารถเรียกดูเนือหาตาม
ี้ ้
ความสะดวกของผูเรียน ยกตัวอยาง เชน ในประเทศไทยควรมีการใชเทคโนโลยีการนําเสนอเนื้อหา
ที่สามารถเรียกดูไดทั้งขณะที่ออนไลน (เครื่องมีการตอเชื่อมกับเครือขาย) และในขณะที่ออฟไลน
(เครื่องไมมีการตอเชื่อมกับเครือขาย)
2. Multimedia หมายถึง E-Learning ควรตองมีการนําเสนอเนื้อหาโดย ใชประโยชน
จากสื่อประสมเพื่อใหเกิดความคงทนในการเรียนรูไดดขึ้น ี
3. Non-linear หมายถึง E-Learning ควรตองมีการนําเสนอเนื้อหาในลักษณะที่ไมเปน
เชิงเสนตรง กลาวคือผูเรียนสามารถเขาถึงเนื้อหาตามความตองการโดย E-Learning จะตองจัดหา
การเชื่อมโยงที่ยืดหยุน แกผเู รียน
4. Interaction หมายถึง E-Learning ควรตองมีการเปดโอกาสใหผูเรียนโตตอบ
(มีปฏิสัมพันธ) กับเนื้อหาหรือกับผูอื่นได กลาวคือ
- E-Learning ควรตองมีการออกแบบกิจกรรมซึ่งผูเรียนสามารถโตตอบกับเนื้อหา
รวมทั้งมีการจัดเตรียมแบบฝกหัดและแบบทดสอบใหผูเรียนสามารถตรวจสอบความเขาใจดวย
ตนเองได
- E-Learning ควรตองมีการจัดหาเครื่องมือในการใหชองทางแกผูเรียนในการ
ติดตอสื่อสารเพื่อการปรึกษา อภิปราย ซักถาม แสดงความคิดเห็นกับผูสอน วิทยากร ผูเชี่ยวชาญ
หรือเพื่อน
5. Immediate Response หมายถึง E-Learning ควรตองมีการออกแบบใหมี
การทดสอบ การวัดผลและการประเมินผล ซึ่งใหผลปอนกลับโดยทันทีแกผูเรียนไมวาจะอยูใน
ลักษณะของแบบทดสอบกอนเรียน หรือแบบทดสอบหลังเรียน ก็ตาม
สรุปไดวา ลักษณะสําคัญของ E-Learning ที่เอื้อตอการเรียนการสอนและสามารถทําให
ใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดนน จะตองประกอบไปดวย การเขาถึงเนื้อหาบทเรียนไดโดยไมจํากัด
ั้
เวลาและสถานที่ พรอมทั้งเปดกวางใหอิสระในการเขาถึงขอมูลไดทั่วโลก ตลอดจนการนําเสนอ
บทเรียนควรมีลักษณะเปนสือมัลติมีเดีย สามารถเรียนรูไดตามสนใจ และมีการประเมินผลโดย
่
ใหผลยอนกลับทันที
ประเภทของการเรียนการสอนบนเว็บ
เนื่องจากอินเทอรเน็ตเปนแหลงทรัพยากรที่มีคุณสมบัติหลากหลายตอการนําไปประยุกต
ใชในการศึกษา ดังนั้นการเรียนการสอนสือบนเครือขาย จึงสามารถทําไดในหลายลักษณะ แตละ
่
- 12. 12
สถาบันและแตละเนื้อหาของหลักสูตร จะมีวิธีการจัดการเรียนการสอนที่แตกตางกันออกไป ซึ่งใน
ประเด็นนี้ มีนักการศึกษาไดใหขอเสนอแนะเกี่ยวกับประเภทของการเรียนการสอนสื่อบนเครือขาย
ไวดังนี้
พารสัน (Parson. 1997) ไดแบงประเภทของการเรียนการสอนบนเว็บออกเปน 3 ลักษณะ
คือ
1. สื่อบนเครือขายรายวิชา (Stand-alone Courses) มีการบรรจุเนื้อหา (Content) หรือ
เอกสารในรายวิชา เพื่อการเรียนการสอนเพียงอยางเดียว เปนสื่อบนเครือขายรายวิชาที่มีเครื่องมือ
และแหลงที่เขาไปถึงและเขาหาได โดยผานระบบอินเทอรเน็ต ลักษณะของการเรียนการสอนนี้
ไดแกที่มีลักษณะเปนแบบวิทยาเขต มีนักศึกษาจํานวนมากที่เขามาศึกษา ลักษณะการสื่อสารที่เปน
การสงขอมูลระยะไกล และมักจะเปนการสื่อสารทางเดียว
2. สื่อบนเครือขายสนับสนุนรายวิชา (Web Supported Courses) มีลักษณะเปน
รูปธรรมที่มีลักษณะเปนการ สื่อสารสองทาง การมีปฏิสัมพันธระหวางผูสอนและผูเรียน และมี
แหลงทรัพยากรทางการศึกษา มีการกําหนดภารกิจการเรียนรู การกําหนดใหอาน มีการรวมกัน
อภิปราย การตอบคําถาม มีการสื่อสารอื่นๆ ผานคอมพิวเตอร อีกทั้งกิจกรรมตางๆที่ใหปฏิบัติใน
รายวิชา มีการเชื่อมโยงไปยังแหลงทรัพยากรอื่นๆ เปนตน
3. สื่อบนเครือขายแหลงทรัพยากรการศึกษา (Web Pedagogical Resources) เปนสื่อ
ที่มีรายละเอียดทางการศึกษา เครื่องมือ วัตถุดิบ และรวมรายวิชาตางๆ ที่มีอยูในสถาบันการศึกษาไว
ดวยกัน และยังรวมถึงขอมูลเกี่ยวกับสถาบันการศึกษาทังหมด และเปนแหลงสนับสนุนกิจกรรม
้
ตางๆ ทางการศึกษา ทั้งทางดานวิชาการและไมใชวิชาการ โดยการใชสื่อ ที่หลากหลาย รวมถึง
การสื่อสารระหวางบุคคลดวย
สวนเจมส (James. 1997) ไดแบงประเภทของการเรียนการสอนบนเว็บตามโครงสราง
และประโยชนการใชงานได 3 ลักษณะใหญ ๆ คือ
1.โครงสรางแบบคนหา (Eclectic Structures) ลักษณะของโครงสรางเว็บไซตแบบนี้ เปน
แหลงของเว็บไซตที่ใชในการคนหาไมมีการกําหนดขนาด รูปแบบ ไมมีโครงสรางที่ผูเรียนตองมี
ปฏิสัมพันธกับเว็บลักษณะของเว็บไซตแบบนี้จะมีแตการใหใชเครื่องมือในการสืบคนหรือเพื่อบาง
สิ่งที่ตองการคนหาตามที่กําหนดหรือโดยผูเขียนเว็บไซตตองการ โครงสรางแบบนี้จะเปนแบบเปด
ใหผูเรียนไดเขามาคนควาในเนื้อหาในบริบท โดยไมมีโครงสรางขอมูลเฉพาะใหไดเลือกแต
โครงสรางแบบนี้จะมีปญหากับผูเรียนเพราะผูเรียนอาจจะไมสนใจขอมูลที่ไมมีโครงสราง โดยไม
กําหนดแนวทางในการสืบคน
- 13. 13
2.โครงสรางแบบสารานุกรม (Encyclopedic Structures) ถาเราควบคุมของสรางของเว็บ
ที่เราสรางขึ้นเองได เราก็จะใชโครงสรางขอมูลในแบบตนไมในการเขาสูขอมูล ซึ่งเหมือนกับ
หนังสือที่มีเนือหาและมีการจัดเปนบทเปนตอน ซึ่งจะกําหนดใหผูเรียนหรือผูใชไดผานเขาไปหา
้
ขอมูลหรือเครื่องมือที่อยูในพื้นที่ของเว็บหรืออยูภายในและภายนอกเว็บ เว็บไซตจํานวนมากมี
โครงสรางในลักษณะดังกลาวนี้ โดยเฉพาะเว็บไซตทางการศึกษาที่ไมไดกําหนดทางการคา องคกร
ซึ่งอาจจะตองมีลักษณะที่ดูมมากกวานี้ แตในเว็บไซตทางการศึกษาตองรับผิดชอบตอการเรียนรู
ี
ของผูเรียน กลวิธีดานโครงสรางจึงมีผลตอการเรียนรูของผูเรียน
3.โครงสรางแบบการเรียนการสอน (Pedagogic Structures) มีรูปแบบโครงสรางหลาย
อยางในการนํามาสอนตามตองการ ทั้งหมดเปนที่รูจักดีในบทบาทของการออกแบบทางการศึกษา
สําหรับคอมพิวเตอรชวยสอนหรือเครื่องมือมัลติมีเดีย ซึ่งความจริงมีหลักการแตกตางกันระหวาง
คอมพิวเตอรชวยสอนกับเว็บชวยสอนนันคือความสามารถของ HTML ในการที่จะจัดทําใน
้
แบบไฮเปอรเท็กซกับการเขาถึงขอมูลหนาจอโดยผานระบบอินเทอรเน็ต
สรุปไดวา การเรียนการสอนสื่อบนเครือขาย สามารถทําไดในหลายลักษณะขึ้นอยูกับ
ลักษณะของเนื้อหาหลักสูตรวาตองการนําเสนออะไร เชน สื่อบนเครือขายรายวิชา มีการบรรจุ
เนื้อหา (Content) หรือเอกสารในรายวิชา เพื่อการเรียนการสอนเพียงอยางเดียว เปนสื่อบนเครือขาย
รายวิชาที่มีเครืองมือ และแหลงที่เขาไปถึงและเขาหาได โดยผานระบบอินเทอรเน็ต สวนสื่อ
่
สนับสนุนรายวิชา จะมีลักษณะเปนรูปธรรมที่มีลักษณะเปนการสื่อสารสองทาง การมีปฏิสัมพันธ
ระหวางผูสอนและผูเรียน และสื่อแหลงทรัพยากรการศึกษา เปนสื่อที่มรายละเอียดทางการศึกษา
ี
เครื่องมือ วัตถุดิบ และรวมรายวิชาตางๆ ที่มีอยูในสถาบันการศึกษาไวดวยกัน และยังรวมถึงขอมูล
เกี่ยวกับสถาบันการศึกษาทังหมด้
ขอดีของการสอนบนเว็บ
ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2544 : 87-94) ไดกลาวถึงขอดีของการสอนบนเว็บไววา
การเรียนรูบนเว็บ ถือเปนความสําเร็จทางวิชาการโดยกระบวนการเรียนการสอนที่ใชสื่อที่ทันสมัย
เปดโอกาสใหเรียนรูสิ่งตาง ๆ อยางมากมาย ซึ่งมีขอดี ดังนี้
1. การสอนบนเว็บเปนการเปดโอกาสใหผูเรียนที่อยูหางไกล หรือไมมีเวลาในการมา
เขาชั้นเรียนไดเรียนในเวลา และสถานที่ที่ตองการ ซึ่งอาจเปนที่บาน ที่ทํางาน หรือสถานศึกษา
ใกลเคียงที่ผูเรียนสามารถเขาไปใชบริการทางอินเทอรเน็ตได การที่ผูเรียนไมจําเปนตองเดินทาง
มายังสถานศึกษาที่กําหนดไว จึงสามารถชวยแกปญหาในดานของขอจํากัดเกี่ยวกับเวลาและสถานที่
ศึกษาของผูเรียนเปนอยางดี
- 14. 14
2. การสอนบนเว็บยังเปนการสงเสริมใหเกิดความเทาเทียมกันทางการศึกษา ผูเรียนที่
ศึกษาอยูในสถาบันการศึกษาในภูมิภาค หรือในประเทศหนึ่งสามารถที่จะศึกษา ถกเถียง อภิปราย
กับอาจารย ครูผูสอนซึ่งสอนอยูที่สถาบันการศึกษาในนครหลวง หรือในตางประเทศก็ตาม
3. การสอนบนเว็บนี้ ยังชวยสงเสริมแนวคิดในเรื่องของการเรียนรูตลอดชีวิต เนื่องจาก
เว็บเปนแหลงความรูที่เปดกวางใหผูที่ตองการศึกษาในเรืองใดเรื่องหนึง สามารถเขามาคนควาหา
่ ่
ความรูไดอยางตอเนื่อง และตลอดเวลา การสอนบนเว็บ สามารถตอบสนองตอผูเรียนที่มีความใฝรู
รวมทั้งมีทักษะในการตรวจสอบการเรียนรูดวยตนเอง (Meta-Cognitive Skills) ไดอยางมี
ประสิทธิภาพ
4. การสอนบนเว็บ ชวยทลายกําแพงของหองเรียนและเปลี่ยนจากหองเรียน 4 เหลี่ยม
ไปสูโลกกวางแหงการเรียนรู เปดโอกาสใหผูเรียนสามารถเขาถึงแหลงขอมูลตาง ๆ ไดอยางสะดวก
และมีประสิทธิภาพ สนับสนุนสิ่งแวดลอมทางการเรียนที่เชื่อมโยง สิ่งที่เรียนกับปญหาที่พบใน
ความเปนจริง โดยเนนใหเกิดการเรียนรูตามบริบทในโลกแหงความเปนจริง (Contextualization)
และการเรียนรูจากปญหา (Problem-Based Learning) ตามแนวคิดแบบ Constructivism
5. การสอนบนเว็บเปนวิธีการเรียนการสอน ที่มีศักยภาพ เนื่องจากที่เว็บไดกลายเปน
แหลงคนควาขอมูลทางวิชาการรูปแบบใหม ครอบคลุมสารสนเทศทั่วโลก โดยไมจํากัดภาษา
การสอนบนเว็บชวยแกปญหาของขอจํากัดของแหลงคนควาแบบเดิม จากหองสมุด อันไดแก
ปญหาทรัพยากรการศึกษาทีมีอยูจํากัด และเวลาทีใชในการคนหาขอมูล เนื่องจากเว็บมีขอมูลที่
่ ่
หลากหลายและเปนจํานวนมาก รวมทั้งการที่เว็บใชการเชือมโยงในลักษณะของไฮเปอรมีเดีย
่
(Hypermedia) ซึ่งทําใหการคนหาทําไดสะดวกและงายดายกวาการคนหาขอมูลแบบเดิม
6. การสอนบนเว็บจะชวยสนับสนุนการเรียนรูที่กระตือรือรน ทั้งนี้เนื่องจาก
คุณลักษณะของเว็บที่เอื้ออํานวยใหเกิดการศึกษาในลักษณะที่ผูเรียนถูกกระตุนใหแสดง
ความคิดเห็นไดอยูตลอดเวลาโดยไมจําเปนตองเปดเผยตัวตนทีแทจริง ตัว อยางเชน การใหผูเรียน
่
รวมมือกันในการทํากิจกรรมตาง ๆ บนเครือขาย การใหผูเรียนไดมีโอกาสแสดงความคิดเห็นและ
แสดงไวบนเว็บบอรด หรือการใหผูเรียนมีโอกาสเขามาพบปะกับผูเรียนคนอื่น ๆ อาจารย หรือ
ผูเชี่ยวชาญในเวลาเดียวกันทีหองสนทนา เปนตน
่
7. การสอนบนเว็บเอื้อใหเกิดการปฏิสัมพันธ ซึ่งการเปดปฏิสัมพันธนี้อาจทําได
2 รูปแบบ คือ
7.1 ปฏิสัมพันธกับผูเรียนดวยกันและ/หรือผูสอน
7.2 ปฏิสัมพันธกับบทเรียนในเนื้อหาหรือสื่อการสอนบนเว็บ
- 15. 15
ซึ่งลักษณะแรกนี้ จะอยูในรูปของการเขาไปพูดคุย พบปะ แลกเปลี่ยน ความคิดเห็นกัน
(ดังที่ไดกลาวมาแลว) สวนในลักษณะหลังนั้น จะอยูในรูปแบบของการเรียนการสอน แบบฝกหัด
หรือแบบทดสอบที่ผูสอนไดจัดหาไวใหแกผูเรียน
8. การสอนบนเว็บ ยังเปนการเปดโอกาสสําหรับผูเรียนในการเขาถึงผูเ ชี่ยวชาญ สาขา
ตาง ๆ ทั้งในและนอกสถาบัน จากในประเทศและตางประเทศทั่วโลก โดยผูเรียนสามารถติดตอ
สอบถามปญหาขอขอมูลตาง ๆ ที่ตองการศึกษาจากผูเชี่ยวชาญจริงโดยตรง ซึ่งไมสามารถทําไดใน
การเรียนการสอนแบบดั้งเดิม นอกจากนี้ยังประหยัดทั้งเวลาและคาใชจาย เมื่อเปรียบเทียบกับ
การติดตอสื่อสารในลักษณะเดิม ๆ
9. การสอนบนเว็บเปดโอกาสใหผูเรียนไดมีโอกาสแสดงผลงานของตนสูสายตาผูอื่น
อยางงายดาย ทั้งนี้ไมไดจํากัดเฉพาะเพื่อน ๆ ในชั้นเรียนหากแตเปนบุคคลทั่วไปทั่วโลกได ดังนัน ้
จึงถือเปนการสรางแรงจูงใจภายนอกในการเรียนอยางหนึ่งสําหรับผูเรียน ผูเรียนจะพยายามผลิตผล
งานที่ดีเพื่อไมใหเสียชื่อเสียงตนเอง นอกจากนี้ ผูเรียนยังมีโอกาสไดเห็นผลงานของผูอื่น เพื่อนํามา
พัฒนางานของตนเองใหดียงขึ้น ิ่
10. การสอนบนเว็บเปดโอกาสใหผูสอนสามารถปรับปรุงเนื้อหาหลักสูตรใหทันสมัย
ไดอยางสะดวกสบายเนื่องจากขอมูลบนเว็บมีลักษณะเปนพลวัตร (Dynamic) ดังนั้นผูสอนสามารถ
อัพเดตเนื้อหาหลักสูตรที่ทันสมัยแกผูเรียนไดตลอดเวลา นอกจากนี้การใหผูเรียนไดสอสารและ
ื่
แสดงความคิดเห็นที่เกี่ยวของกับเนื้อหาทําใหเนื้อหาการเรียนมีความยืดหยุนมากกวาการเรียน
การสอนแบบเดิม และเปลียนแปลงไปตามความตองการของผูเรียนเปนสําคัญ
่
11. การสอนบนเว็บสามารถนําเสนอเนื้อหาในรูปของมัลติมีเดีย ไดแก ขอความ
ภาพนิ่ง เสียง ภาพเคลื่อนไหว วีดีทัศน ภาพ 3 มิติ โดยผูสอนและผูเรียนสามารถเลือกรูปแบบของ
การนําเสนอ เพื่อใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุดทางการเรียน
จากขอดีของการเรียนการสอนบนเว็บดังกลาว พอจะสรุปไดวาการจัดการเรียนการสอน
บนเว็บเปนประโยชนตอการศึกษาในหลายลักษณะ ดังนี้
1. เพิ่มประสิทธิภาพการเรียนการสอน โดยใชสื่ออุปกรณ และคลังความรูที่มีอยูบน
อินเทอรเน็ต เพื่อสนับสนุนการเรียนการสอนของครูและนักเรียน
2. เกิดเครือขายความรู ที่สามารถแลกเปลี่ยนความรูและวัฒนธรรมซึ่งกันและกันบน
อินเทอรเน็ต ขอมูลจะมีการปรับปรุงใหทันสมัยอยูเสมอ และสะดวกและรวดเร็ว
3. ผูเรียนเปนศูนยกลาง สามารถสืบคนวิชาความรูไดดวยตนเอง โดยมีการให
คําปรึกษาและชี้แนะโดย ครู- อาจารย
- 16. 16
4. ลดชองวางระหวางการศึกษาในเมืองและชนบท สรางความเทาเทียมกันและ
กระจายโอกาสทางการศึกษาใหเด็กชนบทไดรูเทาทัน เพือสนับสนุนนโยบายและการพัฒนาระบบ
่
เทคโนโลยีการศึกษาและเครือขายสารสนเทศ เพื่อความสอดคลองและสนับสนุน การปฏิรูป
การศึกษาตาม พ.ร.บ. การศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542
บทบาทการเรียนการสอน E-Learning ในประเทศไทย
ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ (2544 : 6-9) ไดกลาวถึง
บทบาทการเรียนการสอน E-Learning ในประเทศไทยไววา
สังคมเทคโนโลยีสารสนเทศ IT (Information Technology) ไดมวิวัฒนาการและ
ี
การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นตามลําดับ ขณะนีก็จะมีวิถีของการพัฒนาการเปลี่ยนแปลงไปอยางรวดเร็ว
้
และซับซอนมากกวายุคใด ๆ ที่ผานมา ซึ่งทั้งนี้ตองระดมสมอง สรรพกําลังทั้งมวลเพื่อที่จะใหเกิด
การพัฒนาประเทศ เพื่อการเตรียมความพรอมสําหรับการแขงขันในเวทีโลก ประเทศไทยได
เตรียมความพรอมเขาสูศตวรรษที่ 21 แลว โดยมีการปรับเปลี่ยนเทคโนโลยีโดยเฉพาะเทคโนโลยี
สารสนเทศที่มีผลตอภาคธุรกิจการศึกษา สังคม ซึ่งเนนการใหความสะดวกในดานการบริหาร
จัดการ และใหเกิดความคลองตัวตอการดําเนินงานไปในทิศทางที่สอดคลองกัน จึงไดวางนโยบาย
E - Thailand ขึ้น เพื่อเปดประตูสูการพัฒนาประเทศ ทั้งนี้ไดเนนนโยบายหลักทางดานสังคมเพื่อลด
ชองวางทางสังคม เปดเสรีทางการคาอีเล็กทรอนิกส นโยบายระหวางประเทศ ผลักดันโครงสราง
พื้นฐานสารสนเทศ หนึ่งในนโยบายของ E - Thailand คือการสงเสริมพัฒนาสังคม สิ่งที่ควรจะ
คํานึงถึงก็คือ E - Education เปนการใหการศึกษาแกมนุษยใหมีความรูความสามารถใน
ดานเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อนํามาปรับใชในทุกสวนงานในวงการไอทีซึ่งมีการนําหลักการ 2
ประเภทใหญ ๆ ดังนี้คือ
1. E - MIS ดานการบริหารงาน
เปนการนําไปใช ดานการบริหารงานและการจัดการศึกษา เนนดานการจัดพิมพ
เอกสาร ทําฐานขอมูล การประมวลผล เพื่อจัดทําสารสนเทศทางการศึกษา สําหรับการ
ประกอบการตัดสินใจของผูบริหารในทุกระดับ
2. E-Learning
เปนการนําไอทีไปใชในดานการสงเสริมประสิทธิภาพดานการเรียนการสอนใน
หลากหลายรูปแบบ เชน การนํามัลติมีเดียมาใชเปนสื่อการสอนของ ครู - อาจารย ใหนกเรียนเรียนรู
ั
คนควาดวยตนเอง ดวยการเรียนผานเครือขายคอมพิวเตอร อินเทอรเน็ตการเรียนทางไกลผาน
- 17. 17
ดาวเทียม การนําไอทีมาใชเพื่อการเรียนการสอนของ E-Learning ในยุคปจจุบัน เปนการใช
เทคโนโลยีคอมพิวเตอรทั้งทีเ่ ปนเครื่องเดียวเรียกวา Stand - Alone หรือการเรียกผานเครือขาย
เชื่อมโยงสูอินเทอรเน็ต เพื่อการคนควาหาขอมูลแลกเปลี่ยนความรูบนเครือขายซึ่งที่ผานมาเราใช
สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบของสื่อประสม (Multimedia) ใชในการนําเสนอลงบนแผนซีดีรอม
โดยใช Authoring Tool ทั้งภาพและเสียงเพือเกิดการปฏิสัมพันธ (Interactive) ใหกับผูเรียนซึ่งสื่อ
่
เหลานี้มีแนวโนมที่จะไดรับความสนใจสูงขึ้นเรื่อย ๆ แตปญหาที่ประสบก็คือเนื้อหาที่มีอยูไมตรง
ตามหลักสูตรการศึกษานอกจากนียังมีการละเมิดลิขสิทธิ์ทําใหผูผลิตไมสามารถพัฒนาสื่อไดอยางมี
้
คุณภาพ ในระยะแรก ๆ เราไดมีการใชสื่อในหลายประเภทเพื่อการติดตอรับ – สงขอมูลทาง
ดานการศึกษาที่เรียกวา การเรียนทางไกล แบงเปน 3 ประเภท คือ
2.1 การเรียนการสอนทางไปรษณีย ถือวาเปนยุคแรกเริ่มของการเรียนการสอนทางไกล
มีการรับ – สงบทเรียนผานทางไปรษณีย ซึ่งจะตองใชระยะเวลามากในการติดตอกัน แตละครั้ง จึง
เปนอุปสรรคอยางมากในการเรียนรูเพราะเอกสารอาจสูญหายระหวางทางได
2.2 การเรียนการสอนผานทางวิทยุกระจายเสียง เรามีวิทยุกระจายเสียงเพื่อการศึกษา
เปนเครื่องมือที่เชื่อมตอไปยังภูมิภาคทั้งที่เปนของกระทรวงศึกษาธิการ ทบวงมหาวิทยาลัย และ
สถาบันการศึกษาหลายแหง
2.3 การเรียนการสอนผานทางโทรทัศนและเครือขายดาวเทียมของกรมการศึกษานอก
โรงเรียน กรมสามัญศึกษาที่รวมกับมูลนิธการศึกษาทางไกลผานดาวเทียมไทยคม สถานีวิทยุ
ิ
โทรทัศนแหงประเทศไทย ชอง 11
ที่กลาวมาทั้งหมดนี้เปนวิธีการของการเรียนการสอนที่เราเคยใชกนมา จนถึงปจจุบันก็ยัง
ั
มีการใชอยู แตดวยปจจุบนไอทีเขามามีบทบาทอยางมาก เราสามารถติดตอกับคนทังโลก สามารถ
ั ้
เขาไปคนหาขอมูลไดเพียงปลายนิ้วสัมผัสบนเครือขายอินเทอรเน็ต เปนขุมความรูอนมหาศาล ดวย
ั
วิทยาการเพื่อใชในการพัฒนาองคความรู อันเปนแหลงทรัพยากรที่เปยมดวยคุณคามากมาย
ดังนั้นการปรับรูปแบบการเรียนการสอนในรูปแบบ E-Learning จึงเกิดขึ้น อีกทั้งพระราชบัญญัติ
การศึกษาแหงชาติยังสนับสนุนการเรียนการสอนแบบนีอีกดวย ้
E-Learning เปนการเรียนการสอนผานทางคอมพิวเตอรและเครือขายอินเทอรเน็ต
การศึกษาที่นยมกันมากในขณะนี้คือ Web-Based-Learning การเรียนแบบนี้ ผูเรียนสามารถเรียนที่
ิ
ไหนก็ได เวลาใดก็ไดไมมีขอจํากัด
- 18. 18
รูปแบบการเรียนการสอน
รูปแบบการเรียนการสอนแบบออนไลนในประเทศไทย มีดังนี้
1. การเรียนการสอนทางไกล (Distance Education) เปนการเรียนการสอนที่ประยุกต
เทคโนโลยีหลาย ๆ อยาง เชน ระบบเครือขายคอมพิวเตอร การประชุมทางไกลชนิดภาพและเสียง
รวมถึงเอกสารตาง ๆ เพื่อเขาถึงผูเรียนที่อยูหางไกล
2. แบบมหาวิทยาลัยออนไลน เรียกวา Online University หรือ Virtual University เปน
ระบบการเรียนการสอนที่อยูบนเครือขายในรูปเว็บเพจ มีการสรางกระดานถาม - ตอบ
อีเล็กทรอนิกส (Web Board)
3. การเรียนการสอนผานทางอินเทอรเน็ตและเว็บเพจ (Online Learning, Internet
Web-Based-Education) เปนการนําเสนอเนื้อหาและการปฏิสัมพันธระหวางผูเรียนและผูสอนโดย
เนนสื่อประสมหลาย ๆ อยางเขาดวยกัน มีการสรางสภาวะแวดลอมที่ประสานงานกัน ใหผูเรียน
และผูสอนเขาถึงฐานขอมูลหลายชนิดได โดยผูเรียนตองควบคุมจังหวะการเรียนรูดวยตนเองให
เปน และเลือกเวลา สถานที่ในการเรียนรู
4. โครงขายการเรียนการสอนแบบอะซิงโครนัส (Asynchronous Learning Network:
ALN) เปนการเรียนการสอนที่ตองมีการติดตามผลระหวางผูเรียนกับผูสอน โดยใชการทดสอบ
บทเรียน เปนตัวโตตอบ
เครื่องมือชวยเหลือการเรียนการสอนแบบ E-Learning
เทคโนโลยีระบบเครือขายคอมพิวเตอรและอินเทอรเน็ตจะชวยใหการเรียนการสอน
แบบ E-Learning ไดประสิทธิภาพมากที่สด เราสามารถนําซอฟตแวรที่เกี่ยวของกับการเขียน
ุ
เว็บเพจ การสง E-Mail การใช Search Engine Newsgroup การใช http, ftp หรือ โปรแกรมทางดาน
Authoring Tool เชน FrontPage, Macromedia Dreamweaver เปนตน การสราง Web Board ไว
ถาม – ตอบ สิ่งที่ควรคํานึงถึงการเรียนการสอนแบบ E–Learning ในบานเราก็คือ คน
องคประกอบที่สําคัญที่จะทําใหรูปแบบพัฒนาไปในทิศทางใด จากกรณีศึกษาโรงเรียนจิตรลดา
ผูชวยอาจารยใหญฝายประถมศึกษา อาจารยมีนา รอดคลาย กลาววา ระยะแรก ๆ ตองใหความรู
ทางเทคโนโลยีแกบุคลากร โดยเฉพาะผูบริหารตองใหทานเห็นความสําคัญและเขาใจใน
เทคโนโลยีวาไมไดยาก อํานวยความสะดวกสบายใหเราอยางไร เปนตน อันดับตอมาก็คือ ผูพัฒนา
หลักสูตรและเนื้อหาวิชา ผูพฒนาระบบ ผูชวยสอนและทีปรึกษาทางการเรียน
ั ่