3. 3/22
Yol
Yol, toplamda alınan mesafedir ve yer değiştirmeden
farklı olarak hiçbir zaman sıfır olmaz.
Örneğin; evinizden markete gidip geri döndüğünüzde,
toplam yer değiştirmeniz sıfır iken, aldığınız yol 8.6 km’dir
Önce markete gidip, oradan arkadaşınızın evine
gittiğinizde ise yer değiştirmeniz -2.1 km ve aldığınız yol
ise 10.7 km’dir
4. 4/22
Ortala Sürat ve Ortala Hız
Ortalama Sürat alınan yolun harcanan zamana oranı olarak
tanımlanır.
Ortalama Sürat = Yol / Zaman
Soru: Şekildeki arabanın ortalama süreati 40.0 mil/s,
40.0 mil/s daha fazla mı, yoksa 40.0 mil/s daha az mıdır?
Ortalama Sürat = 37.5 mil/s
5. 5/22
Ortala Sürat ve Ortala Hız
v x
= D = - =
D -
v x
= D = - = -
D -
= D = =
D -
0 0.0 m/s
v x
av t
48.0 s 0
50.0 m 0 6.25 m/s
run t
8.0 s 0
0 50.0 m 1.25 m/s
walk t
48.0 s 8.0 s
6. 6/22
Ortala Sürat ve Ortala Hız
Ortalama Hızın Grafik Gösterimi:
Yer değiştirmenin grafiksel gösterimi konum-zaman (x-t)
grafiğini verir.
Ortalama Sürat (0-4 s) = (8 m)/(4 s) = 2.0 m/s
Ortalama Hız (0-4 s) = (-2 m)/(4 s) = -0.5 m/s
Konum-zaman (x-t) grafiğinin eğimi ortalama hızı verir.
7. Örnek: Tablodaki verilere göre A ve F noktaları arasındaki
yer değiştirmeyi, ortalama hız ve ortalama sürati bulunuz.
7/22
Bir arabanın farklı
zamanlardaki konumu
Konum t (s) x (m)
A 0 30
B 10 52
C 20 38
D 30 0
E 40 -37
F 50 -53
8. 8/22
Ani Hız
Hareket halindeki bir cismin herhangi bir andaki hızına ani
hız denir ve aşağıdaki gibi tanımlanır:
9. 9/22
Ani Hız
Hareket halindeki bir cismin herhangi bir andaki hızı, cismin
konum zaman grafiğinde eğri üzerinde o ana karşılık gelen
noktada çizilen teğetin eğimine eşittir.
10. Ortalama ve Ani Hızın Konum-
Zaman Grafiğinden Elde Edilmesi
10/22
11. 11/22
Hız ve Eğim
Sabit hızla hareket eden bir parçacığın konum-zaman
eğrisi sabit bir eğime sahiptir.
Değişken bir hızla hareket
eden bir parçacığın konum-zaman
eğrisi değişken bir
eğime sahiptir.
3.0 s
4.5 m
eğim = hız = 4.5 m/3.0 s = 1.5 m/s
12.
13. b) t=0 ile t=1s ve t=1s ile t=3s aralıklarında ortalama hızı
hesaplayınız.
14. 14/22
Düzgün Doğrusal Hareket
Doğrusal yolda hareket eden bir cisim, eşit zaman aralığında eşit yer
değiştirmelere sahipse bu cismin hareketine düzgün doğrusal hareket,
sahip olduğu hıza da sabit hız denir.
Konum-zaman grafiğinde eğim sabittir ve
hızı verir.
Hız-zaman grafiğinin altında kalan
alan yer değiştirmeyi verir.