2. PLAN PREZENTACJI:
1. Istota i pojęcie motywacji
2. Proces motywowania
3. Współczesne teorie motywacji
4. Rodzaje motywów
5. Nowoczesne koncepcje motywowania
6. Strategie motywowania - Motywacyjne metody
zarządzania
7. Najważniejsze zasady motywowania
8. Główne czynniki demotywujące
3. ISTOTA I POJĘCIE MOTYWACJI
stan gotowości istoty rozumnej do
podjęcia określonego działania, to
wzbudzony potrzebą zespół
MOTYWACJA
procesów psychicznych i
fizjologicznych określający podłoże
zachowań i ich zmian.
psychologiczny stan przyczyniający się do stopnia, w jakim
człowiek się w coś angażuje, obejmuje ona czynniki, które
powodują, wytyczają i podtrzymują zachowanie ludzkie
zmierzające w określonym kierunku. [J.A. Stoner, R. E.Freeman i D.
R. Gilbert]
4. ISTOTA I POJĘCIE MOTYWACJI
układ sił, które skłaniają ludzi do
zachowywania się w określony
sposób; proces kierowniczy
MOTYWOWANIE polegający na wpływaniu na
zachowania ludzi z jednoczesnym
uwzględnieniem wiedzy o tym co
powoduje konkretne postępowanie.
„... polega na świadomym i celowym
oddziaływaniu na motywy postępowania ludzi
poprzez stwarzanie środków i oczekiwań”.
(A. Matejko)
5. MODEL MOTYWACJI
BODZIEC
(potrzeba)
OKREŚLONE
ZACHOWANIE
CEL
(pożądany efekt)
6. PROCES MOTYWOWANIA
Określenie celów (zadań) dla
podwładnych
Identyfikacja i analiza potrzeb
Konstruowanie systemu bodźców
Ocena skuteczności bodźców
negatywna
Ocena skuteczności
pozytywna
Zastosowanie bodźców
Obserwacja działań podwładnych i
osiągniętych wyników
Osiągnięcie celu i pozytywna negatywna
zaspokojenie Ocena skuteczności
potrzeb
7. TEORIE MOTYWACJI
1. Teoria Maslowa – hierarchia potrzeb
2. Teoria McClellanda
3. Teoria dwuczynnikowa Herzberga
4. Teoria oczekiwań Vrooma
5. Teoria sprawiedliwości Adamsa
8. Teoria Maslowa
Potrzeby wyższego
rzędu
Ambitna
praca Rozwój osobisty, kreatywność,
osiąganie pełni możliwości
Stanowisko
Uznanie, status, samoakceptacja
służbowe
Przyjaciele w
pracy Akceptacja, poczucie wspólnoty
System
Ochrona, wolność od
emerytalny
strachu, stabilizacja
Płaca
Przetwarzanie,
podstawowa
żywność,
schronienie, ubranie
Potrzeby podstawowe
9. Teoria Maslowa
Tylko potrzeby niezaspokojone
skłaniają do działania
Potrzeby mają układ hierarchiczny
Ludzie dążą do zaspokojenia
potrzeb w ich kolejności Abraham
hierarchicznej Maslow
10. Teoria McClellanda
KLASYFIKACJA POTRZEB:
OSIĄGNIĘĆ
AFILIACJI
WŁADZY
Nie ma w hierarchii potrzeb ani jednolitego
zestawu potrzeb wspólnych dla wszystkich
ludzi
W określonej sytuacji jeden z rodzajów potrzeb staje
się przyczyną działania jednostek
11. Teoria dwuczynnikowa Herzberga
Dwa typy ważnych czynników:
Motywatory: Czynniki higieny:
Osiągnięcia Przełożeni
Uznanie Warunki pracy
Sama praca Stosunki interpersonalne
Odpowiedzialność Płaca i bezpieczeństwo
Awanse i rozwój Polityka i administracja firmy
Zadowolenie Brak zadowolenia Niezadowolenie Brak niezadowolenia
12. Teoria dwuczynnikowa Herzberga
Czynniki higieny i motywatory
oddziałują niezależnie od siebie
Działania menedżerów w celu
zapewnienia satysfakcji z pracy
musza obejmować czynniki
Frederick Herzberg
higieny i motywatory
13. Teoria oczekiwań Vrooma
Otoczenie
Wynik
Motywacja Wysiłek Działanie
Wartościowość
Możliwości
14. Teoria oczekiwań Vrooma
Działanie ludzi to ciąg wyborów,
podejmujący je ludzie potrafią
ustalić związek między wykonaniem
zadań a osiągnięciem pożądanych
skutków, a ponadto oszacować
oczekiwane prawdopodobieństwo
wykonania zadania oraz osiągnięcia
pożądanych skutków. Victor Vroom
16. Teoria wzmocnień
Techniki modyfikacji zachowań:
II. Wzmocnienia pozytywnego
III. Unikania
IV. Karania
V. Eliminacji
Burrhus Frederic Skinner
STAŁA CZĘSTOTLIWOŚĆ STAŁY STOSUNEK
Wzmocnienie w stałych Wzmocnienie po ustalonej
odstępach czasu niezależnie od licznie zachować niezależnie od
zachowania czasu, jaki między nimi upływa
ZMIENNY STOSUNEK
ZMIENNA CZĘSTOTLIWOŚĆ
Wzmocnienie w różnorodnych Wzmocnienie po zmiennej
odstępach czasu licznie zachowań
Źródło: [R. W. Griffin]
17. RODZAJE MOTYWÓW
I. Środki przymusu: III. Środki zachęty
• rozkaz
(motywatory):
• komenda
materialne
• polecenie
niematerialne
• zalecenie
• rada
II. Środki perswazji:
• argumenty racjonalne
• argumenty emocjonalne:
- okazanie sympatii
- apel moralny
- obwinianie
-wzór konformistyczny
18. RODZAJE MOTYWÓW
BODŹCE MATERIALNE
I. STAŁA CZĘŚĆ PŁACY- wynagrodzenie zasadnicze
II. RUCHOMA CZĘŚĆ PŁACY- premie
III. INNE ŚWIADCZENIA MATERIALNE:
-nagrody rzeczowe lub finansowe
-kursy i szkolenia finansowane przez firmę
-deputaty, posiłki, dodatki na ubrania robocze
-bonusy: dodatki urlopowe, pakiety medyczne,
ubezpieczenia na życie
-premie w formie akcji lub udziałów dla
kierowników
wyższych szczebli
19. RODZAJE MOTYWÓW
BODŹCE NIEMATERIALNE (POZAPŁACOWE):
bieżące i okresowe oceny pracownicze
planowanie indywidualnych karier pracowników
awans stanowiskowy, pochwała, wyróżnienie,
odznaczenia
systematyczna zmiana stanowiska pracy
rozszerzenie zakresu pracy
wzbogacenie pracy
BODŹCE POZYTYWNE I
NEGATYWNE
nagrody
kary
20. RODZAJE MOTYWÓW
„Człowiek może prowadzić wartościowe i
harmonijne życie tylko wtedy, gdy uda mu
się wyzbyć dążenia do zaspokajania
potrzeb materialnych. Celem jest wzrost
znaczenia wartości duchowych...”
[A. Einstein]
21. SYSTEM WYNAGRADZANIA
SYSTEM WYNAGRADZANIA - ogół elementów
wzajemnie ze sobą powiązanych, stanowiących całość,
mającą na celu kształtowanie zasad i wysokości
wynagrodzeń zgodnie z celami przedsiębiorstwa.
[M. Tyrańska]
MOTYWACYJNA FUNKCJA PŁACY
zakłada, że chęć zarabiania jest
głównym czynnikiem, skłaniającym
ludzi do podejmowania pracy.
23. NOWOCZESNE KONCEPCJE
MOTYWOWANIA
I. Wynagradzanie wg stanowiska pracy
II. Wynagradzanie wg kompetencji
III. System płac zmiennych
IV. Teoria ustalania celów
V. Podejście japońskie
VI. Zarządzanie pełnej
satysfakcji
24. STRATEGIE MOTYWOWANIA -
MOTYWACYJNE METODY ZARZĄDZANIA
I. Zarządzanie przez partycypację (uczestnictwo )
II. Zarządzanie przez delegowanie uprawnień
(upełnomocnienie)
III. Nowe formy
organizacji pracy
25. ZARZĄDZANIE PRZEZ PARTYCYPACJE
1. Formy partycypacji w zarządzaniu:
partycypacja decyzyjna, bezpośrednia
partycypacja negocjacyjna, przedstawicielska, pośrednia
partycypacja kapitałowa, kapitałowo- własnościowa
partycypacja informacyjna
partycypacja czynna
partycypacja bierna
2. Uwarunkowania
partycypacji
3. Zalety i wady
26. DELEGOWANIE UPRAWNIEŃ
potocznie- przekazywanie części formalnej władzy
na niższe szczeble zarządzania
w zarządzaniu- delegowanie uprawnień,
obowiązków i odpowiedzialności
Generalna zasada delegowania
Wszelkie uprawnienia do podejmowania decyzji
należy kierować na możliwie najniższe, a
jednocześnie kompetentne szczeble organizacji
27. DELEGOWANIE UPRAWNIEŃ
1. Uwarunkowania skutecznego delegowania
2. Klasyczne zasady delegowania:
Zasada szczeblowości
Zasada jedności rozkazodawstwa
Zasada kompletności
Zasada dostateczności
Zasada ograniczonej odpowiedzialności
3. Zalety i zagrożenia związane z delegowaniem
uprawień
28. NOWE FORMY ORGANIZACJI PRACY
„Skrócony” tydzień pracy
Elastyczny czas pracy
System dzielenia etatów
„Telepraca”
29. ZASADY SKUTECZNEGO MOTYWOWANIA
stosować więcej nagród i kar
natychmiast chwalić i ganić
dostarczać rzetelnej informacji zwrotnej na temat pracy
krytykować, lecz nie ironizować
dobrze zorganizować pracę zespołu
zlecać zadania nieco ponad poziom
możliwości
zadbać o przyjazną, lecz konstruktywną
atmosferę
wprowadzać elementy rywalizacji
30. GŁÓWNE CZYNNIKI DEMOTYWUJĄCE
1. Niewyrażanie uznania dla pracowników za
zgłaszane przez nich sugestie
2. Brak reakcji na skargi
3. Brak zachęty
4. Krytykowanie pracowników w obecności innych
5. Brak zainteresowania opiniami pracowników
6. Brak informacji skierowanej do
pracowników o ich postępach
7. Faworyzowanie wybranych osób
8. Zły stopień motywacji
31. BIBLIOGRAFIA
Griffin, R. W., Podstawy Zarządzania Organizacjami,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005
Kozioł, L., Motywacja w pracy. Determinanty ekonomiczne i
organizacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-
Kraków 2002
Ratyński, W., Psychologiczne i socjologiczne aspekty zarządzania,
Wydawnictwo C. H. BECK, 2005
Tyrańska, M., Motywowanie pracowników w teorii i praktyce,
Wydawnictwo Biblioteczka Pracownicza, Warszawa 2006
