τπε

1. Η ήττα των Αθηναίων στους Αιγός Ποταμούς-το τέλος ενός πολέμου...
Φύλλο εργασίας με χρήση ΤΠΕ – Ομάδα Δ΄ :
ΒΙΟΓΡΑΦΟΙ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ
Ο Λύσανδρος ήταν ναύαρχος και πολιτικός και ταυτόχρονα έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στην
ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς. Με την έξυπνη στρατηγική του και την υπομονετικότητα του
κατάφερε να δώσει στους Αθηναίους μια ολοκληρωτική και ταπεινωτική ήττα.
Πριν εξυψώσουμε την μοναδική αυτήν προσωπικότητα, ας περιγράψουμε την πορεία του
Σπαρτιάτη ναύαρχου. Το 408 π.Χ. ανέλαβε τον σπαρτιατικό στόλο και τον ανασυγκρότησε. Όπως
προείπαμε όμως, η προσωπικότητά του δεν έμεινε γνωστή μόνο για τα ναυτικά του καθήκοντα
αλλά και για την πολιτική του επιτυχία. Τα επιχειρήματά του αλλά και η φήμη του τον έκαναν
αρεστό και αρκετά ισχυρό ώστε να αλλάξει το πολίτευμα της Σπάρτης. Θεωρείται ένας από τους
πιο ιδιοφυείς και οξύνους της εποχής του σε πολιτικές βλέψεις, που δεν κατάφερε να
πραγματοποιήσει λόγω του θανάτου του το 395 π.Χ.
Όσον αφορά την ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς πρέπει να δηλώσω ότι ήταν μια αξέχαστη
εμπειρία, όχι μόνο επειδή είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω από απόσταση αναπνοής την κάθε
κίνηση του Λυσάνδρου αλλά και γιατί μπόρεσα να καταγράψω την μοναδικότητα της
προσωπικότητας και της στρατηγικής του Σπαρτιάτη ναύαρχου. Πιο συγκεκριμένα, το σχέδιό του
προέβλεπε τα εξής: κάθε μέρα επί 4 μέρες ο Λύσανδρος προετοίμαζε τον στόλο του για ναυμαχία
χωρίς όμως να ανοίγεται στα ανοιχτά. Οι Αθηναίοι με την σειρά τους επιβιβάζονταν στα πλοία
περιμένοντας τον αντίπαλο να κάνει την πρώτη κίνηση. Καθώς οι μέρες κυλούσαν οι Αθηναίοι
υποτιμούσαν τους Λακεδαιμόνιους με αποτέλεσμα όλο και λιγότεροι να επιβιβάζονται στα πλοία
σαν να ήταν έτοιμοι για ναυμαχία. Ταυτόχρονα, ο Λύσανδρος είχε δώσει εντολή στα δύο
γρηγορότερα πλοία του να κατασκοπεύουν του Αθηναίους και όταν αποβιβαστούν να τον
ειδοποιήσουν. Έτσι λοιπόν την 4η μέρα, αποφάσισε να επιτεθεί στους Αθηναίους, αφού είχαν
γυρίσει τα κατασκοπικά του πλοία ενημερώνοντας τον ότι οι Αθηναίοι είχαν διασκορπιστεί στην
ξηρά. Αυτό είχες ως συνέπεια η πλειοψηφία των τριηρών να παραμείνουν άδειες, ενώ οι ελάχιστες
που κατάφεραν να συμπληρώσουν όλες τις σειρές κωπηλατών, κατέφυγαν στα νότια. Οι
Λακεδαιμόνιοι αιχμαλώτισαν τους αντιπάλους τους στην ξηρά, δίχως να δώσουν ναυμαχία. Η ήττα
των Αθηναίων ήταν ταπεινωτική.
Εν κατακλείδι, συμπεραίνουμε ότι οι Αθηναίοι ήταν υπερόπτες και αλαζόνες σε αντίθεση με
τον Λύσανδρο που ήταν υπομονετικός και συγκεντρωμένος στην αποστολή του. Θα μπορούσε
κανείς να πει ότι χωρίς αυτόν οι Σπαρτιάτες ίσως και να μην νικούσαν τον έμπειρο στόλο των
Αθηναίων. Ο Σπαρτιάτης αυτός ναύαρχος και πολιτικός θα έμεινε στην ιστορία για την αλάνθαστη
στρατηγική του, την ευφυΐα του.
Εργασία από την μαθήτρια Χαρά Γαΐτη του τμήματος Α1 στο μάθημα “Αρχαίοι Έλληνες
Ιστοριογράφοι”
Ημερομηνία: 24/11/14

2. Βιογραφία Λυσάνδρου
Ο Λύσανδρος ήταν ένας κορυφαίος Σπαρτιάτης στρατηγός ο οποίος με κινήσεις στρατιωτικής
και πολιτικής σκοπιμότητας κατάφερε να νικήσει τον Αθηναϊκό στόλο στους Αιγός ποταμούς.
Κατά την άποψή μου ήταν μια στρατιωτική ιδιοφυϊα με γνώσεις εξωτερικής πολιτικής και
διπλωματείας κερδίζοντας τη συμμαχία των Περσών και «κλέβοντας» τους συμμάχους των
Αθηναίων.
Η στρατιωτική κίνηση του αποκλεισμού ανεφοδιασμού των Αθηναίων από την κοντινή τους
πόλη δείχνει την ευστροφία του και τη διορατικότητά του. Όλοι νομίζουν ότι εξαιτίας της πονηριάς
και της εξυπνάδας του αλλά και την άριστη πολεμική στρατηγική που εφάρμοσε, κατάφερε αυτή τη
νίκη. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Το γεγονός ότι, όλος ο στρατός υπάκουγε τυφλά στις εντολές και
στις διαταγές του, αλλά και η εμπιστοσύνη που του έδειχναν, δείχνει πόσο μεγάλος στρατιωτικός
ηγέτης ήταν.
Όλα τα παραπάνω μαζί με την πονηριά του και τις ατομικές πρωτοβουλίες του στη μάχη,
κατάφερε να φέρει τη νίκη στους Λακεδαιμόνιους.
Εν κατακλείδι ο Λύσανδρος ήταν ένας πολιτικός, στρατιωτικός ηγέτης με διπλωματικές
ικανότητες, με μεγάλη οξυδέρκεια και υπομονή. Μαζί με τις θαυμάσιες ικανότητες που είχε στη
μάχη και σε συνδυασμό με την ικανότητά του να χειραγωγεί το στρατό του, αλλά ταυτόχρονα και
την αίσθηση σεβασμού που εξέπεμπε ο ίδιος, κατάφερε να χαρίσει στους Σπαρτιάτες πολλές νίκες.
Η συμβολή του αλλά και η προσφορά του για τη Σπάρτη ήταν μεγάλη. Δεν είναι τυχαίο που οι
Λακεδαιμόνιοι αναγνώρισαν το Λύσανδρο όχι ως στρατηγό αλλά ως ημίθεο.
Εργασία από την μαθήτρια Γιασεμή Μοκτάρι του τμήματος Α1 στο μάθημα “Αρχαίοι
Έλληνες Ιστοριογράφοι”
Ημερομηνία: 24/11/14
ΛΥΣΑΝΔΡΟΣ
Ένας σπουδαίος πολιτικός, στρατηγός και ναύαρχος
Εργασία αρχαίων ελληνικών της Αγγελικής Φραδελάκης Α1

3. Ο Λύσανδρος ήταν Σπαρτιάτης πολιτικός, στρατηγός και ναύαρχος, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό
ρόλο στη νίκη των Σπαρτιατών κατά των Αθηναίων στον Πελοποννησιακό πόλεμο το 404 π.Χ.
Γεννήθηκε στη Σπάρτη γύρω στο 455 π. χ. Ήταν ικανότατος στρατηγός και ναύαρχος των
Λακεδαιμονίων, ιδιαίτερα ευφυής αλλά και φιλόδοξος, χωρίς ηθικούς φραγμούς. Ανέλαβε το
σπαρτιατικό στόλο γύρω στο 408 π.χ. ως ναύαρχος. Μετά από σκληρές μυστικές
διαπραγματεύσεις με τον Κύρο, αδελφό του Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη, καταφέρνει να αποσπάσει
για τη Σπάρτη γενναία οικονομική βοήθεια, και με αυτή να φτιάξει πολεμικό στόλο άξιο για να
αντιμετωπίσει τους πανίσχυρους Αθηναίους.
Στόχος του Λυσάνδρου δεν ήταν να αναμετρηθούν αμέσως αλλά να αναγκάσει όσες
περισσότερες πόλεις μπορούσε στην ανατολική πλευρά του Αιγαίου να εγκαταλείψουν τους
Αθηναίους, αποκόπτοντας τους από εφόδια και χρήματα. Κατέλαβε τις Κεδρεές και υποδούλωσε
τους κατοίκους της, ενώ σε άλλες πόλεις, όπως στη Μίλητο, η εξουσία πέρασε στα χέρια
ολιγαρχικών. Τελικά κατευθύνθηκε προς τον Ελλήσποντο σε μια προσπάθεια να εμποδίσει την
τροφοδοσία της Αθήνας με σιτάρι από τον Εύξεινο Πόντο και να θέσει υπό τον έλεγχό του τις
πόλεις της περιοχής. Πήγε στην Άβυδο όπου παρέλαβε το πεζικό που είχε συγκεντρώσει ο επίσης
Λακεδαιμόνιος στρατηγός Θώρακας και κατευθύνθηκε προς τη Λάμψακο προκειμένου να αρχίσει
την πολιορκία της. Από την άλλη ο Κόνων αφού επιτέθηκε στην αποστάτρια Χίο, κατευθύνθηκε
στη Λάμψακο, αλλά φτάνοντας στην πόλη Ελαιούντα, στην είσοδο του Ελλησπόντου,
πληροφορήθηκε την κατάληψή της. Έτσι, οι Αθηναίοι, αφού ανεφοδιάστηκαν στη Σηστό
στρατοπέδευσαν ακριβώς απέναντι από την Λάμψακο, στους Αιγός Ποταμούς.

4. Ο Λύσανδρος είχε καταστρώσει το δικό του σχέδιο. Ο αθηναϊκός στόλος επί τέσσερις μόλις
ανέτελλε ο ήλιος παρατάσσονταν απέναντι από τους Σπαρτιάτες και τους προκαλούσαν, αλλά ο
Λύσανδρος δεν έδινε εντολή στο στόλο του να βγει από το λιμάνι και να αρχίσει η ναυμαχία,
τακτική που ολοένα αύξανε τον εκνευρισμό των Αθηναίων. Ο Λύσανδρος δεν είχε κανένα λόγο να
βιαστεί, αφού και τρόφιμα είχε και ασφάλεια του παρείχαν τα τείχη της πόλης. Αντίθετα οι
Αθηναίοι επιδίωκαν να αναμετρηθούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, αφού αναγκάζονταν να
μεταφέρουν κάθε μέρα τρόφιμα από τη Σηστό, που απείχε 15 στάδια. Ούτε πάλι μπορούσαν να
αποχωρήσουν αφήνοντας στους Σπαρτιάτες τον έλεγχο του Ελλησπόντου.
Παράλληλα ο Λύσανδρος είχε δώσει εντολή στα πλοία που κατασκόπευαν τις κινήσεις των
Αθηναίων, μόλις οι τελευταίοι κατεβάσουν πανιά, ξεμπαρκάρουν και διασκορπιστούν στις σκηνές
τους για το δείπνο και να κοιμηθούν, να επιστρέψουν γρήγορα και στη μέση της απόστασης να
σηκώσουν ασπίδα, σημάδι για τον υπόλοιπο στόλο. Μόλις ο Λύσανδρος είδε την ασπίδα διέταξε να
αποπλεύσει ο στόλος και με όλη την ταχύτητα να πέσει πάνω στους Αθηναίους, οι οποίοι δεν
κατάφεραν να επανδρώσουν πλήρως τις τριήρεις Οι Σπαρτιάτες κατόρθωσαν να καταλάβουν όλα
τα πλοία εκτός από μία μοίρα 8 πλοίων με επικεφαλής τον Κόνωνα ο οποίος κατέφυγε στον
Ευαγόρα, ηγεμόνα της Κύπρου, προκειμένου να αποφύγει την τιμωρία των συμπατριωτών του και
την Πάραλο, η οποία μετέφερε τα άσχημα νέα στην Αθήνα. Μέρος του σχεδίου του Λύσανδρου
ήταν να στείλει τους Αθηναίους πίσω στην Αθήνα, ώστε να τελειώσουν πιο γρήγορα τα τρόφιμα
στην πόλη.
Από όλες τις παραπάνω κινήσεις διαγράφεται η σπουδαία προσωπικότητα και η ευφυία του.
Χάρις στον Λύσανδρο οι Σπαρτιάτες νικήσαν τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Από το περίφημο
αθηναϊκό ναυτικό δεν είχε πλέον απομείνει παρά μόνο η φήμη του. Η ήττα αυτή οδήγησε στην
άνευ όρων παράδοση της Αθήνας και στο τέλος της αθηναϊκής ηγεμονίας και την αρχή της
ηγεμονίας της Σπάρτης .Το 395 π.χ. σκοτώθηκε στη Βοιωτία σε μάχη, όπου είχε σταλεί ως
αρχιστράτηγος σπαρτιατικού σώματος για να πολεμήσει τους Βοιωτούς. Όλοι θαύμασαν τις
ικανότητές του και τον τίμησαν για αυτές.