Σύσταση και Λειτουργία

1. Β΄ΜΕΡΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
1ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ
• Ο ολικός όγκος του αίματος (σε λίτρα) αντιστοιχεί περίπου
στο 7 % του σωματικού βάρους του άντρα και το 5,5 % της
γυναίκας
• Το pH είναι περίπου 7,33-7,45
• Η σχετική του πυκνότητα ως προς το νερό είναι 1,05
• Η θερμοκρασία περίπου 38 ΟC

2. Μεταφέρει
Ο2 και θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα του
σώματος
CO2 και άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού
στους πνεύμονες και στα νεφρά
Ρυθμίζει
Θερμοκρασία του σώματος απορροφώντας και
κατανέμοντας τη θερμότητα
Το φυσιολογικό pH
Τον όγκο του αίματος στο κυκλοφορικό σύστημα
Προστατεύει
Από την απώλεια αίματος (ρόλος πρωτεϊνών
πλάσματος και αιμοπεταλίων)
Από μολύνσεις (αντισώματα, πρωτεΐνες
συμπληρώματος, λεμφοκύτταρα και φαγοκύτταρα)
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥΑΙΜΑΤΟΣ
2ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ

3. Το αίμα αποτελείται
από
τα έμμορφα στοιχεία
•Ερυθρά αιμοσφαίρια,
•Λευκά αιμοσφαίρια
•Αιμοπετάλια
και το υγρό στοιχείο
•το πλάσμα
ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΑΙΜΑΤΟΣ
3ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ

4. 4ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ

5. 5ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ

6. Ο διαχωρισμός στα
συστατικά του αίματος
μπορεί να γίνει:
Με ήπια φυγοκέντρηση
Χωρίς φυγοκέντρηση
αν παραμείνει σε ηρεμία
για λίγο χρόνο
Οπότε στο υπερκείμενο
παραμένει το πλάσμα και
στο ίζημα τα έμμορφα
στοιχεία
ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ
ΑΙΜΑΤΟΣ
6ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ , ΒΙΟΛΟΓΟΣ

7. ΩΡΙΜΑ ΕΡΥΘΡΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ
 Έχουν σχήμα αμφίκοιλου δίσκου γεγονός που τους
προσδίδει μεγάλη επιφάνεια σε σχέση με τον όγκο
 Αυτό εξυπηρετεί στην ανταλλαγή των αερίων Ο2 και
CO2
 Είναι απύρηνα και δεν περιέχουν ούτε μιτοχόνδρια και
άλλα οργανίδια και έχουν ιδιαίτερο κυτταροσκελετό
 Αυτό εξυπηρετεί στην πλαστικότητα
 και είναι γεμάτα από αιμοσφαιρίνη (θεωρούνται
σάκοι γεμάτοι με μόρια αιμοσφαιρίνης)
 Ζουν περίπου 120 ημέρες και παράγονται στον
ενήλικα, στο μυελό των οστών ενώ καταστρέφονται
στο ήπαρ και στο σπλήνα
7ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ

8. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 8
Μόριο Αιμοσφαιρίνης  Κάθε ερυθροκύτταρο περιέχει 250
εκατομμύρια μόρια
Αιμοσφαιρίνης (Hb)
 Η Hb αποτελείται από 4 αλυσίδες
(πολυπεπτιδικές).
 Κάθε αλυσίδα της Hb είναι
συνδεδεμένη με ένα μόριο αίμης
που φέρει ένα Fe2+
 Κάθε μόριο Hb μπορεί να
συνδεθεί με 4 μόρια O2 μέσω της
σύνδεσης με το σίδηρο

9. Μεταφορά του Ο2 από τους
πνεύμονες στα κύτταρα
9ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ
Όσο μεγαλύτερη είναι η pO2 τόσο πιο
πρόθυμα η Hb προσδένεται με το Ο2
Ενώ
Όσο πιο χαμηλή είναι η pO2 τόσο πιο
εύκολα η Hb απελευθερώνει Ο2 επειδή
έχει μικρότερη προθυμία να συνδεθεί με
αυτό

10. 10ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
 Ποτε περιμένετε στα μυϊκά κύτταρα η μερική πίεση του
οξυγόνου να είναι υψηλότερη,
(α) σε έναν αθλητή την ώρα που γυμνάζεται ή
(β) όταν αυτός ξεκουράζεται;
 Ποια θα είναι η χημική συγγένεια της αιμοσφαιρίνης με το
οξυγόνο σε κάθε περίπτωση;

11. Το CO2 που προέρχεται από
κύτταρα στα οποία
πραγματοποιείται κυτταρική
αναπνοή μεταφέρεται στον
πνεύμονα με 3 τρόπους:
1. διαλυμένο στο πλάσμα
ως ανθρακικό οξύ
2. ως διτανθρακικό ιόν μέσα
στα ερυθρά αιμοσφαίρια
3. συνδεδεμένο με την Hb ή
και πρωτεΐνες του
πλάσματος ως
καρβαμιδική ομάδα
Μεταφορά CO2 από ιστούς στα ερυθρά αιμοσφαίρια
11ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ

12. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 12
Ερυθρός μυελός των οστών
 Ο ερυθρός μυελός αποτελεί το κέντρο αιμοποίησης για τα κύτταρα του
αίματος
 Περιέχεται στα επιμήκη οστά στη μυελική κοιλότητα επίσης στις
μυελοκυψέλες της σπογγώδους ουσίας

13. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 13
 Τα ερυθροκύτταρα προέρχονται από
αρχέγονα κύτταρα που βρίσκονται στον
ερυθρό μυελό των οστών
 Η διαδικασία αυτή ενεργοποιείται από την
ορμόνη ερυθροποιητίνη (παράγεται στους
νεφρούς) η οποία απελευθερώνεται από
τους νεφρούς όταν υπάρχει έλλειψη O2
 Για την παραγωγή των ερυθροκυττάρων
απαιτούνται: Βιταμίνη Β12 ,
Φυλλικό Οξύ και Fe
 Τα γερασμένα ερυθροκύτταρα
καταστρέφονται με φαγοκυττάρωση στο
σπλήνα ( τα περισσότερα) και στο ήπαρ
Βλέπε στον σπλήνα τους αριθμούς
1: ερυθροκύτταρο,
2: Αίμη, 3: Σφαιρίνη,
4: Fe, 5: Χολερυθρίνη, 6: Αμινοξέα
 Ο σίδηρος μεταφέρεται στο αίμα
συνδεδεμένος με την πρωτεΐνη
τρανσφερίνη και αποθηκεύεται στο ήπαρ με
την πρωτεΐνη φεριτίνη

14. 14ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ
παραγωγή
 1: συνθήκες έλλειψης Ο2
 2: αύξηση παραγωγής ερυθροποιητίνης
 3: ενεργοποίηση ερυθρού μυελού
 4: αύξηση παραγωγής ερυθροκυττάρων
 Παλιά ερυθροκύτταρα καταστρέφονται από
μακροφάγα στο ήπαρ και σπλήνα
 Η αιμοσφαιρίνη διασπάται σε αίμη και
σφαιρίνη
καταστροφή

15. Κατηγορίες λευκών αιμοσφαιρίωνΧαρακτηριστικά
•Εμπύρηνα
•Λιγότερα από τα
ερυθροκύτταρα
(5000-10000/ mm3 )
•Διάρκεια ζωής: λίγες
ημέρες –λίγες εβδομάδες
•Ικανότητα διαπίδυσης
(τα 1, 2)
15ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ
Λευκά αιμοσφαίρια
Ρόλοι
•Άμυνα οργανισμού
Διαδικασία φαγοκυττάρωσης : τα 1, 2
Παραγωγή αντισωμάτων: τα Β-λεμφοκύτταρα (υποκατηγορία
του 3)

16. Ρόλος: συμμετοχή στη διαδικασία πήξης
του αίματος
Χαρακτηριστικά
•Είναι θραύσματα
κυττάρων
•Σχήμα ακανόνιστο
•Απύρηνα
• Άχρωμα
•Διάρκεια ζωής: 5-9
ημέρες
Αιμοπετάλια
16ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ