έγινε από την Κατερίνα Προκοπίου για το μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας της Α΄ Γυμνασίου

1. Αρχαία Ελλθνικι Γλϊςςα
Ενότθτα 5: Ο πλοφτοσ τθσ αττικισ γθσ
Β1. Λεξιλογικόσ Πίνακασ
γθ
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/
Πφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα
Κατερίνα Προκοπίου

2. γιινοσ -θ -ο = αυτόσ που ανικει ι που αναφζρεται ςτον πλανιτθ γθ:
γιινοσ μαγνθτιςμόσ. Γιινθ ακτινοβολία. Γιινθ ςφαίρα, θ γθ.
Γιινα ρεφματα. Tα γιινα αγακά. Στθ ηωγραφικι του οι ανκρϊπινεσ
μορφζσ αποκτοφν τθ γιινθ όψθ τουσ, τα αντικείμενα το γιινο βάροσ τουσ.
γεϊδθσ -θσ -εσ = αυτόσ που ζχει τθ
ςφςταςθ, το χρϊμα ι τθν υφι του χϊματοσ:
Γεϊδθ πετρϊματα. H γεϊδθσ ςφςταςθ του
εδάφουσ.
γθγενισ -ισ -ζσ = αυτόσ που γεννικθκε ςτον τόπο ςτον οποίο κατοικεί·
(πρβ. αυτόχκονασ, ικαγενισ, ντόπιοσ): Γθγενείσ πλθκυςμοί.
Οι γθγενείσ και οι πρόςφυγεσ.
γεωπόνοσ = ειδικόσ επιςτιμονασ που αςχολείται με τθ γεωπονία: Οι
γεωπόνοι κακοδθγοφν τουσ αγρότεσ για τθ βελτίωςθ των καλλιεργειϊν.
Κατερίνα Προκοπίου

3. ……………………….= αυτόσ που ζχει ωσ επάγγελμα τθ γεωργία· (πρβ.
αγρότθσ): Πολλοί από τουσ κατοίκουσ τθσ Θεςςαλίασ είναι …………………..
………………………….= ειδικόσ επιςτιμονασ που αςχολείται με τθ
γεωγραφία: Ο Στράβων ιταν διάςθμοσ …………………………………..
τθσ αρχαιότθτασ.
………………………= χαμθλόσ λόφοσ, μικρό φψωμα από χϊμα.
……………………….= μεγάλοσ, ανοιχτόσ, επίπεδοσ χϊροσ ειδικά
διαρρυκμιςμζνοσ για ακλθτικοφσ αγϊνεσ:
• ……………ποδοςφαίρου / τζνισ / γκολφ.
• Kλειςτό ………………………
• Kάκε Kυριακι πθγαίνω ςτο ……………………………………………
Κατερίνα Προκοπίου
• Ο φανατιςμόσ διϊχνει τον κόςμο από τα ……………………………………..

4. ………………………….= κλάδοσ των μακθματικϊν που μελετά το χϊρο και
καταμετρά τθν επιφάνεια και τον όγκο των ςωμάτων: Ευκλείδεια ………..
…………………………..= αυτόσ που αναφζρεται και βρίςκεται ςτθ γθ
(πρβ. εγκόςμιοσ). ANT ουράνιοσ, επουράνιοσ:
Επίγεια ηωι. Επίγεια αγακά.
• ………………………παράδειςοσ,
……………………….= που αναφζρεται ςτθ γθ (ςτο ζδαφοσ):
• ……………………. ιδιοκτθςία / πρόςοδοσ.
• …………………….. βελτιϊςεισ. Έγγειοι φόροι
…………………….= αυτόσ που βρίςκεται μακριά από τθ κάλαςςα·
θπειρωτικόσ. ANT παράλιοσ: Mεςόγεια πόλθ / περιοχι. τα
μεςόγεια, θ ενδοχϊρα.
Κατερίνα Προκοπίου

5. ……………………= αυτόσ που βρίςκεται κάτω από τθν
επιφάνεια τθσ γθσ: ………………………… ςιδθρόδρομοσ
…………………….= ειδικόσ επιςτιμονασ που αςχολείται με τθ
γεωλογία.
………………………….= πατάτα
…………………..= διάνοιξθ ςτο ζδαφοσ κατακόρυφθσ και ςτενισ τρφπασ που
φτάνει ςε ςθμαντικό βάκοσ, με ςκοπό τθν ζρευνα του υπεδάφουσ, τθν
αναηιτθςθ υδροφόρων ι πετρελαιοφόρων ςτρωμάτων:
……………… για τθν ανεφρεςθ πετρελαίου.Κατερίνα Προκοπίου

6. ……………………= το ςθμείο τθσ τροχιάσ ουράνιου ςϊματοσ ι
τεχνθτοφ δορυφόρου το οποίο βρίςκεται ςτθ μικρότερθ
απόςταςθ από τθ Γθ. ANT απόγειο
----------------= γθ
…………………….= αυτόσ του οποίου το δάπεδο
βρίςκεται ςτο ίδιο επίπεδο με το ζδαφοσ. ANT
υπόγειοσ, ανϊγειοσ:
• …………………. διαμζριςμα.
• …………………..κατοικία.
Κατερίνα Προκοπίου

7. …………………………= αυτόσ που βρίςκεται επάνω από τθν
επιφάνεια τθσ γθσ. ANT υπόγειοσ:
• …………………….. βλαςτοί.
• Tο υπζργειο και το …………………. τμιμα του μετρό.
…………………………= για αεροςκάφοσ, το απομακρφνω από το
ζδαφοσ, υψϊνοντάσ το ςτον αζρα. ANT προςγειϊνω:
• Tον διζταξε να ……………..το αεροπλάνο από τον πρϊτο διάδρομο.
• Tο αεροπλάνο άρχιςε να ………………….. μζςα ςε ζναν εκκωφαντικό
κόρυβο.
• Λόγω βλάβθσ ………………………………………με μικρι κακυςτζρθςθ.
Κατερίνα Προκοπίου

8. Οι …………………… βλαςτοί και οι …………………….βολβοί
Ο ………………………μελετά τον χάρτθ
Οι γαιοκτιμονεσ ζχουν μεγάλθ ……………………….. ιδιοκτθςία
Στθ Μακεδονία οι …………………………. Λζγονται τοφμπεσ, ενϊ ςτθ Θεςςαλία
μαγοφλεσ.
Με τα …………………………………… γίνονται οι ……………………………….για τθν
εξόρυξθ πετρελαίου.
Αυτό το νθςί είναι πραγματικόσ …………………………….
Παράδειςοσ.
Κατερίνα Προκοπίου

9. Εγϊ, εξωγιινοσ!
κι εγϊ είμαι
Ινδιάνοσ, ……………………..τθσ
Αμερικισ!
Κι εγϊ ……………!
Ο ……………………..μελετά τα ………………………….πετρϊματα
Το ……………………..
τθσ τροχιάσ τθσ
Σελινθσ γφρω
από τθ Γθ.
Το ……………………………..
τθσ τροχιάσ τθσ Σελινθσ
γφρω από τθ Γθ.
Κατερίνα Προκοπίου

10. Οριςτικι ενεςτϊτα ριματοσ εἰμί
Οριςτικι ενεςτϊτα και μζλλοντα
ενεργθτικισ φωνισ
βαρφτονων ρθμάτων
Κατερίνα Προκοπίου

11. Οριςτικι ενεςτϊτα ριματοσ εἰμί = είμαι, υπάρχω
ἐγϊ
εἰμί
ςφ
εἶ
(οὗτοσ
αὕτθ ἐςτί(ν)
τοῦτο)
ἡμεῖσ ἐςμζν
ὑμεῖσ ἐςτζ
(οὗτοι
αὗται εἰςί(ν)
ταῦτα)
Σὺ, ὦ Σόλων, εὑρετὴσ τῶν ἐκίμων ………………
Οἱ διδάςκαλοι τῶνΠερςῶν ςοφοὶ ……………...
Ἡμεῖσ γεωργοί …………………..
Τοῦ γεωργοῦ ἔργον …………… φυτεύειν καὶ ςπείρειν
Τοῖσ γεωργοῖσ ὁ βίοσ μεςτὸσ πόνων …………
Ἡμεῖσ ……………μακθταί
Ὑμεῖσ …………… ςτρατιῶται
Σφ …………….βάρβαροσ.
Να ςυμπλθρϊςετε τα κενά με τουσ κατάλλθλουσ τφπουσ
τουσ ριματοσ εἰμί και τθσ προςωπικισ αντωνυμίασ.
α) Ὁ ςτρατθγόσ ἐκζλευςεν ……………..(ἐγϊ, αιτ.πλθκ.)
ταῦτα πράττειν.
β) Οὐδείσ…………… (εἰμί,, γϋεν.) ςοφϊτερόσ…….(ςφ,γεν.εν)
γ) Ω εταιροι, οὔτε ………………(ςφ, ον.πλ.) μόνοι δφναςκε
μάχεςκαι οὔτε……………….. (ἐγϊ,ον.πλ.)
δυνάμεκα ἄνευ……………… (ςφ,γεν.πλ.).

12. ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢
ΦΩΝΗΕΝΣΟΛΗΚΣΑ
λφω
ΟΔΟΝΣΙΚΟΛΗΚΣΑ
τ,δ,κ,η
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢
λφςω
παιδεφω
πείκω
πείκςω => πείκςω => πείςω
πλάκω
ΧΕΙΛΙΚΟΛΗΚΣΑ
π,β,φ,πτ
γράφω
γράφςω => φ+ς = ψ => γράψω
βλάπτω
ΟΤΡΑΝΙΚΟΛΗΚΣΑ
κ,γ,χ,ττ (ςς)
διϊκω
Διϊκςω => κ+ς = ξ => διϊξω
πράττω
ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢
κζμα
κατάλθξθ
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢
ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢
κατάλθξθ
κζμα
ἱκετεφω
ἱδρφω
λφ
ω
λφ
ς
ω
λφ
εισ
λφ
ς
εισ
λφ
ει
λφ
ς
ει
λφ
ομεν
λφ
ς
ομεν
λφ
ζτε
λφ
ς
ζτε
λφ
ουςι
λφ
ς
ουςι
ἀριςτεφω
βαςιλεφω
παιδεφω
παφω
κελεφω
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢

13. ΟΔΟΝΣΙΚΟΛΗΚΣΑ
τ,δ,κ,η
ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢
πείκω
πείκςω => πείκςω => πείςω
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢
κζμα
κατάλθξθ
κζμα
πείκ
ω
πείκ
ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢
κατάλθξθ
ςχίηω
πεί
ςω
οἰκίηω
εισ
πεί
ςεισ
ὀνομάηω
πείκ
ει
πεί
ςει
ὁρίηω
πείκ
ομεν
πεί
ςομεν
ψθφίηω
πείκ
ετε
πεί
ςετε
γυμνάηω
πείκ
ουςι
πεί
ςουςι
ἁρπάηω
ἀκροίηω
ςῴηω
ἐλπίηω
Κατερίνα Προκοπίου
πλάκω
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢

14. ΧΕΙΛΙΚΟΛΗΚΣΑ
π,β,φ,πτ
ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢
γράφω
γράφςω => φ+ς = ψ => γράψω
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢
ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢
κατάλθξθ
τρζπω
γρά
ψω
τρίβω
εισ
γρά
ψεισ
τρζφω
γράφ
ει
γρά
ψει
ςτρζφω
γράφ
ομεν
γρά
ψομεν
γράφ
ετε
γρά
ψετε
γράφ
ουςι
γρά
ψουςι
κζμα
κατάλθξθ
γράφ
ω
γράφ
κζμα
Κατερίνα Προκοπίου
ῥίπτω
κόπτω
βλάπτω
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢

15. ΟΤΡΑΝΙΚΟΛΗΚΣΑ
κ,γ,χ,ττ (ςς)
ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢
διϊκω
Διϊκςω => κ+ς = ξ => διϊξω
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢
ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢
κατάλθξθ
ἔχω
διϊ
ξω
κθρφττω
εισ
διϊ
ξεισ
λιγω
διϊκ
ει
διϊ
ξει
τάττω
διϊκ
ομεν
διϊ
ξομεν
διϊκ
ετε
διϊ
ξετε
διϊκ
ουςι
διϊ
ξουςι
κζμα
κατάλθξθ
διϊκ
ω
διϊκ
κζμα
διδάςκω
ταράττω
ἄρχω
φυλάττω
λζγω
πλιττω
φυλάττω
Κατερίνα Προκοπίου
πράττω
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢