1. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Kemahiran Hidup Sekolah Rendah
Semakan 2002
Diusahakan oleh
Jurulatih Utama,
Kemahiran Hidup Sekolah Rendah,
Negeri Johor.
ssam/2002

2. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
BIDANG: REKA BENTUK DAN TEKNOLOGI.
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
1.1 Keselamatan dan a. Peraturan keselamatan. Aras 1
Organisasi Bengkel.
( Seminggu )  Mengamalkan langkah Guru menerangkan dan
keselamatan semasa membincangkan:
menjalankan aktiviti.
• Langkah keselamatan
• Cara menyimpan alatan dan
 Mempraktikkan cara menyimpan bahan secara tersusun, teratur
alatan dan bahan dengan selamat dan selamat.
• Pengenalan kepada kit
pertolongan cemas.
• Murid perlu melaporkan kepada
guru jika berlaku sebarang
kecederaan atau kemalangan.
• Mencatat rekod kemalangan kecil
dan kecederaan dalam buku rekod
kecederaan.
• Memberi penerangan mengenai
cara memadamkan kebakaran.
PERINGATAN:
Carta peraturan keselamatan
hendeaklah dipamirkan di dalam
bengkel.
Rawatan lanjut bagi kecederaan
perlulah dirujuk kepada doctor di
hospital / klinik yang berdekatan.

3. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
ba Organisasi bengkel Aras 1
Menyediakan struktur organisasi tempat • Menentukan peranan murid dalam
kerja bengkel seperti melantik ketua
formen (ketua kelas), formen
(penolong ketua kumpulan kerja)
dan penolong formen (penolong
ketua kumpulan kerja)
• Menyediakan jadual tugas harian di
bengkel.
• Sesi perbincangan dan
menceritakankaedah pelupusan
sisa yang betul.
• Semua bahan yang dibuang
disebut sisa.
• Cara pelupusan sisa:
− Tanam dalam tanah.
− Insinerator (pembakaran)
− Pengkomposan.
1.2 Kreativiti dan Reka Cipta. a. Pengenalan kreativiti. Aras 1
( 8 minggu ) i. Pendedahan kepada
bentuk asas reka bentuk.  Mengenal pasti bentuk asas reka Merujuk bentuk asas reka bentuk segi
bentuk empat, bulatan, segi tiga dalam 2D dan
3D berasaskan unsur dan prinsip
lukisan.
• Melakar bentuk asas. Membuat lakaran bentuk asas.
• Menyenaraikan objek di Memerhatikan bentuk asas di dalam
persekitaran yang mempunyai kelas dan persekitaran bagi menjana
perasamaan dengan bentuk asas. idea.

4. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
 Membina bentuk asas secara 3D. • Membuat lawatan di pearsekitaran
sekolah, taman permainan bagi
menjana idea.
• Melakar objek-objek yang berkaitan
dengan bentuk asas.
• Membuat bentuk asas 3D
menggunakan pensel, pen, krayon,
arang dan pensel warna.
ii. Mengenal idea Aras 1 Contoh objek :
berdasarkan gambar  Mengenal pasti idea berdasarkan − Bola (sfera)
atau objek. objek. − Kotak (kuib/kuboid]
− Botol (selinder)
− Skitel (priamid)
 Melakar objek berdasarkan bentuk Mencantum bentuk asas bagi
asal. menghasilkan objek seperti bulatan
membentuk cermin mata atau segi
empat membentuk almari.
 Membina objek berdasarkan lakaran Sumber bahan seperti kertas, plastisin,
di atas dengan menggunakan bahan span dan tanah liat.
yang bersesuaian.
iii. Komunikasi tampak Aras 1
 Membuat persembahan hasil Murid mancatat idea baru daripada
dan binaan secara lisan. persembahan.

5. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
bb Kajian reka bentuk dan Aras 1
kefungsian produk.
i. Kajian bentuk luaran  Mengenal pasti kegunaan produk. Produk hasil pengeluaran seperti
produk. cawan, gelas, bekas pensel, beg, kasut
dan barang kelengkapan domestik.
 Menghubungkaitkan bentuk Menghasilkan rupa dengan fungsi
dengan fungsi produk. produk.
Contoh:
− Bentuk cawan yang bertangkai
supaya mudah dipegang.
 Melakar reka bentuk luaran Tunjuk cara melakar dengan
pelbagai produk. menggunakan media seperti pen,
pensel, krayon, arang dan pensel
warna.
ii. Memasang model Aras 1
berpandukan manual.
 Membaca manual Murid membaca arahan dan lukisan
dalam manual
 Memilih dan memasang
komponen
Pelbagai set binaan boleh digunakan
 Membandingkan model yang telah serentak secara berkumpulan,
di pasang dengan manual. berpasangan atau individu
Sumber bahan ialah set binaan yang
 Menguji dan melaras model. static

6. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
Aras 2
 Memasang model yang lebih Sumber bahan ialah set binaan yang
kompleks berpandukan manual mengandungi gear dan roda serta boleh
berfungsi
Aras 3
 Mereka model baru dari set Murid memberi penerangan dan
binaan membuat demontrasi menggunakan
model yang telah dipasang
 Menerangkan fungsi model baru.
iii.i Membuka dan memasang
produk untuk mengkaji Aras 1
komponen. Alatan tangan yang digunakan seperti
• Mengenal pasti jenis dan fungsi pemutar skru rata, pemutar skru Philips,
alatan tangan spanar boleh laras dan playar muncung
tirus
Pengikat dan pencantum yang
• Mengenal pasti jenis dan fungsi dgunakan seperti bol dan nat, skru dan
pengikat dan pencantum sesendal
Contoh aktiviti ialah membuka dan
• Membuka dan mengenal pasti memasang lampu suluh, leceng basikal,
fungsi komponen pengasah pensel makenikal dan pam
basikal

7. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
ea Pendokumentasian Aras 1
 Mengumpul dan merekod Menyimpan maklumat dalam fail
maklumat
1.3 Reka bentruk dan a. Mereka bentuk dan
penghasilan projek. menghasilkan projek Aras 1
( 5 minggu ) gabungan kayu dengan Lukisan projek dan langkah kerja
bahan kitar semula bukan  Menentukan projek berpandukan disediakan dengan jelas dalam kad
logam. kad kerja kerja
 Membaca lukisan projek
Penerangan nama dan fungsi alatan
 Mengenal pasti alatan tangan tangan yang berkaitan
Contoh bahan kitar semula seperti
 Menentukan jenis bahan dan botol minuman plastik, kadbod,
kuantiti polisterin, straw minuman, batang ais
krim dan lidi sate
Membuat projek berpandukan kad kerja
yang disediakan
 Mengukur, menanda dan
memotong bahan projek Cadangan bahan untuk kemasan ialah
cat sembur, foil almunium atau kertas
 Membuat kemasan hiasan.
Murid perlu mengamalkan langkah
keselamatan semasa menggunakan cat
penyembur.

8. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
Gunakan topeng hidung.
Contoh projek ialah bekas pengsel,
tabung wang dan bekas bunga
Aras 2
Mereka bentuk dan membuat projek Persembahan hasil projek
berdasarkan minat murid
1.4 Elektrik dan elektronik a. Penghasilan projek elektrik. Aras 1
( 4 minggu)
 Mengenal pasti nama, fungsi dan Komponen yang digunakan ialah
simbol komponen. mentol, sel kering 1.5 V, suis dan
buzzer.
 Mengenal pasti alat tangan. Penerangan fungsi alatan seperti skru
rata, Philips, penjalur wayar dan playar
muncung tirus.
 Membuat penyambungan litar. Sambungan litar siri dan selari.
 Mengenal pasti litar siri dan litar Catatan:
selari. Mentol L1 dan L2 boleh digantikan
dengan buzzer.

9. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
 Membezakan di antara litar siri Memerhati perbezaan kecerahan pada
dan litar selari. mentol atau kekuatan bunyi pada
buzzer.
Aras 2
Membaca dan menterjemah lukisan
litar.
 Memilih alatan, bahan dan Penerangan fungsi alatan seperti skru
komponen. rata, Philips, penjalur wayar dan playar
muncung tirus.
 Mengukur, memotong, Tunjukcara mengukur, memotong dan
membentuk dan menjalur wayar. menjalur wayar dengan menggunakan
alat tangan.
 Memintal dan mengikat wayar Contoh projek ialah lampu suluh, lampu
pada tamatan komponen. meja dan lampu hiasan.
 Menguji litar.
 Membuat kemasan.
1.5 Baik pulih dan da Penyenggaraan alatan Aras 1
penyenggaraan. tangan.
( seminggu]  Mengenal pasti bahan dan agen Bahan dan agen pembersih seperti
pembersih. minyak tanah, thinner, minyak pelincir
dan sabun
 Membersih alat tangan. Alatan tangan yang berkaitan seperti
playar gabung, playar muncung tirus,
gergaji, pemutar skru, gunting dan
penjalur wayar.

10. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
b. Meminyak untuk tujuan Kerja pembersihan dan penjagaan
pelindungan dan pelinciran. berus cat yang telah digunakan perlu
juga diberi penekanan oleh guru
selepas kerja praktikal.
c. Menyimpan alatan tangan. Menjalankan aktiviti menyenggaya
alatan tangan.
1.7 Tanaman hiasan. a. Pengenalan Aras 1
( 8 minggu )
 Mengenal beberapa jenis Tanaman hiasan dibahagikan kepada
tanaman hiasan. beberapa kumpulan mengikut
kegunaan bentuk dan cirri
pertumbuhan: pokok naung, pokok
hiasan, pokok renek, pokok menjalar
dan memanjat, pokok palma, pokok
kektus, rumput dan bunga semusim.
Tumpuan diberi kepada penanaman
bunga semusim.
Mempamerkan beberapa contoh pokok
bunga semusim
b. Pemilihan biji benih. Aras 1
Memilih biji benih pokok bunga semusim. Mempamerkan beberapa contoh biji
benih pokok bunga semusim seperti
balung ayam, marigold, keembong,
bunga butang dan zinnia.

11. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
 Menyediakan medium semaian. Medium semaian daripada campuran
tanah, bahan organik dan pasir dengan
nisbah 2 : 1 : 1
 Menyemai biji benih pokok bunga Tunjukcara menyemai biji benih bunga
semusim. semusim.
Aras 2
 Membincangkan sifat biji benih Membincangkan sifat-sifat biji benih
yang berkualiti. yang berkualiti seperti cukup matang,
bernas, bebas daripada serangga
perosak dan penyakit.
c. Penanaman ArasAras 1
 Mengenal dan memilih bekas Menunjukkan contoh bekas tanaman
tanaman. seperti pasu, beg politena dan bekas
lain (bahan guna semula)
 Menyediakan bekas penanaman Tunjuk cara membersih , menutup
lubang saliran, memasukkan medium
penanaman.
 Menyediakan medium penamanan Tunjuk cara menyediakan medium
penanaman “ John Innes Potting
Mixture” dengan nisnag
3 : 2 : 1.
Tunjuk cara menanam anak pokok
bunga semusim dalam bekas.

12. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
 Mengubah anak pokok ke dalam Murid menanam anak pokok tanaman
bekas. hiasan dalam bekas secara kumpulan.
Tunjuk cara penyediaan batas.
Murid melakukan kerja penyediaan
batas di dslam kumpulan seperti
membersihkan kawasan dan
mengambil tanah membina batas dan
pembajaan asas.
Aras 2
 Menyediakan bekas penanaman Tunjuk cara menanam nnak pokok.
tanaman hiasan.
 Menanam anak pokok tanaman Murid menanam anak anak pokok di
hiasan. batas secara kumpulan.
d. Penjagaan Aras 1
• Menjaga tanaman dalam bekas.
Tunjuk cara penjagaan pokok bunga
hiasan.
Murid menjaga tanaman hiasan secara
kumpulan seperti menyiram, merumput,
menggembur tanah, membaja dan
memangkas.

13. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
Aras 2
 Menjaga tanaman hiasan di batas. Tunjuk cara penggunaan alat
perkebunan seperti cangkul, tajak, dan
pencakar.
Murid menjaga tanaman hiasan di batas
secara berkumpulan.

14. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
BIDANG : PERNIAGAAN DAN KEUSAHAWANAN
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
2.1 Barang jualan. .a Kumpulan sasaran Aras 1
( 2 minggu )
 Mengumpul maklumat barang Kumpulan sasaran terbahagi kepada
keperluan, kesukaan dan yang murid dan guru.
mampu dibeli oleh murid dan
guru.
Kajian melalui pemerhatian temubual
 Mengkelaskan barang mengikut dan soal selidik murid dan guru.
keperluan, kesukaan, dan yang
mampu dibeli oleh murid dan Maklumat seperti pendapatan, jantina
guru. dan umur digunakan dalam kajian.
Borang soal selidik disediakan oleh
guru.
b. Jenis barang yang sesuai
dijual.
Aras 1 Membuat senarai jenis barang yang
boleh dijual kepada murid dan guru
 Menyenarai jenis barang yang berdasarkan analisis kajian.
boleh dijual kepada murid dan
guru.
Senarai barang dibuat dengan
Aras 2 menggunakan lembaran pengurusan
grafik.
• Membuat keputusan barang yang
boleh dijual kepada murid dan
guru

15. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
c. Sumber bekalan. Aras 1
 Mengumpul maklumat cara Mengumpul maklumat dan memilih
mendapatkan bekalan. pembekal berdasarkan:
− Harga
 Memilih pembekal. − Kualiti barang
− Syarat jualan
− Pengangkutan dan jarak
− Boleh dipercayai
(reputasi)
2.2 Merancang dan a. Membuat rancangan jualan. Aras 1
menyediakan jualan.
( 2 minggu )  Mengenal pasti cara mendapatkan
modal. Maklumat dalam rancangan jualan:
− Modal
 Menyediakan maklumat barang
− Barang
jualan.
− Kuantiti
 Membuat rancangan jualan − Pembekal
− Cara jualan
 Menyediakan jedual kerja. − Lokasi
b. Menyediakan barang Aras 1
jualan.
 Menyediakan barang jualan Murid diberi latihan menetapkan harga
jualan.
Harga jualan = harga belian +
untung.

16. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
Aras 2
• Menentukan tujuan membungkus Pecah pukal barang untuk jualan iaitu
dan melabel. menyukat dan menimbang barang
dalam uint kecil.
Tujuan membungkus:
− daya tarikan.
− Keselamatan
− Membeza denmgan barangan
lain.
Melabel meklumat barang.

17. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
2.3 Mempromosi jualan a. Promosi melalui Aras 1
( seminggun ) pembungkusan  Menyatakan maksud dan tujuan Promosi bermaksud usaha penjual
promosi. memperkenalkan sesuatu barangan.
 Menerangkan ciri bungkusan yang Tujuan promosi:
sesuai untuk promosi. − Menyebarkan maklumat
barangan.
− Menimbulkan minat terhadap
barangan.
Ciri bungkusan yang menarik dari segi:
− Bentuk
− Rupa
− Warna
− Sesuai dengan jenis barang
− Tahan lama
− Mudah dibawa
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
• Membungkus barang untuk tujuan − Mengingatkan pelanggan
promosi. − Meluaskan pasaran barangan
Menunjukkan pelbagai contoh
pembungkusan. Hubungkaitkan aktiviti
pecahpukal dengan pembungkusan.
Aras 2
 Membanding beza bungkusan Murid membawa pelbagai jenis

18. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
yang menarik dan yang kurang pembungkusan.
menarik.
Aras 3
Mengadakan pertandingan membuat
• Menilai pembungkusan yang pembungkusan dan murid menilai
dihasilkan untuk tujuan promosi hasilnya.
2.4. Mengurus jualan a. Melayan pelanggan. Aras 1
( seminggu )
 Menunjukkan cara layanan yang
baik dan cekap.
 Mengira dengan cepat dan tepat.
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran
Aras 2
 Membuat inferens etika jualan Layanan baik terhadap pelanggan:
− Mengambil hati pembeli.
− Jujur
− Peramah
− Menghormati
− Menghargai pelanggan
Etika penjual:
− Jujur
− Adil
− Menepati masa dan janji

19. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Projek jualan sebenar.
2.5 Merekod jualan. a. Merekod barang. Aras 1
( 2 minggu ) Merekod barang jualan dalam kad
 Merekod barang jualan. inventori.
 Mengira baki barang jualan. Latihan mengisi kad inventori.
Unit Pembelajaran Tajuk Pembelajaran Hasil Pembelajaran Cadangan Aktiviti Pembelajaran

20. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
b. Merekod pendapatan dan Aras 1
perbelanjaan
 Menyediakan rekod pendapatan Merekod pendapatan dan perbelanjaan
dan perbelanjaan jualan. jualan dalam borang yang disediakan.
Aras 2
 Mengira untung atau rugi.
c. Mengira untung atau rugi Aras 1
 Mengira untung atau rugi. Latihan mengira untung atau rugi.
Untung atau rugi = Pendapatan –
Perbelanjaan
atau
Untung atau rugi = Jualan –
Belian
PENGHARGAAN

21. RANCANGAN KERJA TAHUNAN
KEMAHIRAN HIDUP TAHUN 4
Disampaikan sertinggi-tinggi penghargaan dan terima kasih kepada semua Jurulatuh Utama yang dapat memberikan sumbangan idea,
tenaga dan kepakaran sehingga terhasilnya Rancangan Pelajaran Tahunan Kemahiran Hidup Sekolah Rendah Tahun Empat.
Penghargaan khas ditujukan kepada sidang redaksi selaku penyumbang penghasilan Rancangan Pelajaran Tahunan ini:
Penasihat: Penolong Pengarah Pendidikan Teknikal dan Vokasional
Jabatan Pendidikan Johor.
Penyelaras : En Seroun Bin Samsudin
Penyelia Kanan Kemahiran Hidup, Jabatan Pendidikan Johor
Ahli-ahli:
Jaafar Bin Atan Mohd Yusof B A Rahim
Abd Aziz B. Bahari Razali Bin Ab Majid
Abdol Wahab B Salim Sulaiman Bin Addenan
Othman B Md Don Rokiah Bte Ayop
Zapriudin B Hj Bujang Dzulkifle B Ismail
Hussein B Rahmat Khafiz B Mohd Soheh
Mohd Nasir B Nalam Karjo B Sulaiman
Maharun Bin Ahmad Saniman B Sarbini
Nor Azmah bt Abd Hadi Che Kamarudin B Che Mohd Zin
Asiah Bte Yunan Yahya Bin Apandy
Abdul Razak Bin Hj Yacob Hazni Bin Rais
Rahmah Bte Abdullah Shahabudian B Ishak
Sazili Bin Kuman Mohd Fairus B Abdul Hadi
Ahmad bin Asmawi Zakariah Bin Hashim
Mohd Amin Azhari B Sanip Subari Bin Sirol
Abd Wahid B Abd Hamid Hjh Laila Bte Hj Jaafar