1. เรื่อง.. คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์
จัดทาโดย
นางสาว จันทิมา รัตนะรัต ชั้น ม.๕/๑ เลขที่ ๑๙
เสนอ
คุณครู นิตยา ทองดียิ่ง

2. วิเคราะห์ คาประพันธ์ เรื่อง..คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์ สงเคราะห์
อนึ่งเล่ามีคาโจทก์ กล่าวยกโทษแพทย์อนมี
ั
ปรี ชารู้คมภีร์
ั เหตุฉนใดแก้มิฟัง
ั
คาศัพท์
อนึ่ง หมายถึง อีกอย่างหนึ่ง อีกประการหนึ่ง
ปรีชา หมายถึง ปัญญาสามารถ ความรอบรู้จดเจน ั
ถอดคาประพันธ์
อีกอย่างมีคากล่าวหากันว่า แพทย์ที่มีความสามารถจากการเรี ยนรู้ ทาไมถึงได้พดแก้ความเข้าใจผิดก็ไม่มี
ู
ใครฟังกัน
บทวิเคราะห์
- คุณค่ าด้ านเนือหา
้
คัมภีร์ฉนทศาสตร์ เป็ นชื่อตาราหนึ่งที่รวบรวมความรู้หลากหลายจากตาราเรื่ องอื่น ๆ ในชุดแพทย์
ั
ศาสตร์สงเคราะห์เอาไว้ เนื้อหาแบ่งเป็ น ตอนๆ ๑๙ ตอน ผูแต่งเลือกใช้คาประพันธ์ ในการนาเสนอ เนื้อหาที่
้
ได้เหมาะสม โดยเฉพาะในบทนา หรื อตอนเปิ ดเรื่ อง ผูแต่งใช้คาประพันธ์ ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ เริ่ มต้น
้
ั
ด้วยบทไหว้ครู และต่อด้วยเนื้อหาที่สอนจรรยา แพทย์กบข้อปฏิบติสาหรับแพทย์ ส่ วนเนื้อหาบทตอนที่วา
ั ่
ด้วยลักษณะทับ ๘ ประการ ผูแต่งใช้คาประพันธ์ ประเภทร่ ายอธิบายให้ความรู้เกี่ยวกับโรคและการรักษา
้
โรคของแพทย์แผนไทย

3. คุณค่ าด้ านวรรณศิลป์
- การสรรคา
การสรรคา คือ การใช้ถอยคาที่เหมาะกับเนื้อเรื่ องและบุคคลในเรื่ อง กวีเลือกใช้คาที่สามารถถ่ายทอดความรู ้ให้เข้าใจ
้
ตรงไปตรงมา
- ใช้ โวหาร
การใช้ โวหาร คือ การใช้ถอยคาในการเปรี ยบเทียบเพื่อให้ผอ่านเข้าใจความหมายและเห็นภาพชัดเจนยิงขึ้น
้ ู้ ่
ตัวอย่ างเช่ น
อนึ่งเล่ามีคาโจทก์ กล่าวยกโทษแพทย์อนมี
ั
ปรี ชารู ้คมภีร์
ั เหตุฉนใดแก้มิฟัง
ั
คุณค่ าด้ านสั งคม
- ่
สะท้ อนข้ อคิดเพือนาไปใช้ ในการดาเนินชีวต เพราะไม่วาบุคคลในอาชีพใด ถ้าไม่มีความประมาท ความอวดดี
่ ิ
ความโลภ ความเห็นแก่ตว ความหลงตน และมีศีลธรรมประจาใจ ย่อมได้รับการยกย่องจากบุคคลต่างๆ
ั

4. คาเฉลยแก้ปุจฉา รู้รักษาก็จริ งจัง
ด้วยโรคเหลือกาลัง จึ่งมิฟังในการยา
คาศัพท์
ปุจฉา หมายถึง ถาม
ถอดคาประพันธ์
ถ้าถามมาก็ตอบว่า รู้เรื่ องการรักษาได้ เป็ นเรื่ องจริ งเพราะว่า โรคร้ายแรงเกินความสามารถที่จะรักษา จึง
ทาให้ด้ือยาและรักษาไม่หาย
บทวิเคราะห์
- คุณค่ าด้ านเนือหา
้
คัมภีร์ฉนทศาสตร์ เป็ นชื่อตาราหนึ่งที่รวบรวมความรู้หลากหลายจากตาราเรื่ องอื่น ๆ ในชุดแพทย์ศาสตร์
ั
สงเคราะห์เอาไว้ เนื้อหาแบ่งเป็ น ตอนๆ ๑๙ ตอน ผูแต่งเลือกใช้คาประพันธ์ ในการนาเสนอ เนื้อหาที่ได้
้
เหมาะสม โดยเฉพาะในบทนา หรื อตอนเปิ ดเรื่ อง ผูแต่งใช้คาประพันธ์ ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ เริ่ มต้นด้วย
้
ั
บทไหว้ครู และต่อด้วยเนื้อหาที่สอนจรรยา แพทย์กบข้อปฏิบติสาหรับแพทย์ ส่ วนเนื้อหาบทตอนที่วา
ั ่
ด้วยลักษณะทับ ๘ ประการ ผูแต่งใช้คาประพันธ์ ประเภทร่ ายอธิบายให้ความรู้เกี่ยวกับโรคและการรักษา
้
โรคของแพทย์แผนไทย

5. คุณค่ าด้ านวรรณศิลป์
- การสรรคา
การสรรคา คือ การใช้ถอยคาที่เหมาะกับเนื้อเรื่ องและบุคคลในเรื่ อง กวีเลือกใช้คาที่สามารถถ่ายทอดความรู ้ให้
้
เข้าใจตรงไปตรงมา
- ใช้ โวหาร
การใช้ โวหาร คือ การใช้ถอยคาในการเปรี ยบเทียบเพื่อให้ผอ่านเข้าใจความหมายและเห็นภาพชัดเจนยิงขึ้น
้ ู้ ่
ตัวอย่ างเช่ น
คาเฉลยแก้ ปจฉา
ุ รู้รักษาก็จริ งจัง
ด้ วยโรคเหลือกาลัง จึงมิฟังในการยา
่
คุณค่ าด้ านสั งคม
่ ิ ่
- สะท้ อนข้ อคิดเพือนาไปใช้ ในการดาเนินชีวต เพราะไม่วาบุคคลในอาชีพใด ถ้าไม่มีความประมาท ความอวดดี
ความโลภ ความเห็นแก่ตว ความหลงตน และมีศีลธรรมประจาใจ ย่อมได้รับการยกย่องจากบุคคลต่างๆ
ั

6. เมื่ออ่อนรักษาได้ แก่แล้วไซร้ยากนักหนา
ไข้น้ นอุปมา
ั เหมือนเพลิงป่ าไหม้ลุกลาม
คาศัพท์
ไซร้ หมายถึง อย่างนั้น เช่นนั้น
อุปมา หมายถึง การเปรี ยบเทียบ เปรี ยบเหมือน
ถอดคาประพันธ์
เมื่อเป็ นน้ อยรักษาหายได้ เป็ นมากรักษาหายยากมากไข้ ที่หนักแล้ วนัน เปรี ยบเหมือนไฟป่ าที่
้
ลุกลามได้ รวดเร็วและกว้ าง
บทวิเคราะห์
- คุณค่ าด้ านเนือหา
้
คัมภีร์ฉนทศาสตร์ เป็ นชื่อตาราหนึ่งที่รวบรวมความรู้หลากหลายจากตาราเรื่ องอื่น ๆ ในชุดแพทย์ศาสตร์
ั
สงเคราะห์เอาไว้ เนื้อหาแบ่งเป็ น ตอนๆ ๑๙ ตอน ผูแต่งเลือกใช้คาประพันธ์ ในการนาเสนอ เนื้อหาที่ได้
้
เหมาะสม โดยเฉพาะในบทนา หรื อตอนเปิ ดเรื่ อง ผูแต่งใช้คาประพันธ์ ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ เริ่ มต้นด้วย
้
ั
บทไหว้ครู และต่อด้วยเนื้อหาที่สอนจรรยา แพทย์กบข้อปฏิบติสาหรับแพทย์ ส่ วนเนื้อหาบทตอนที่วา
ั ่
ด้วยลักษณะทับ ๘ ประการ ผูแต่งใช้คาประพันธ์ ประเภทร่ ายอธิบายให้ความรู้เกี่ยวกับโรคและการรักษา
้
โรคของแพทย์แผนไทย

7. คุณค่ าด้ านวรรณศิลป์
- การสรรคา
การสรรคา คือ การใช้ถอยคาที่เหมาะกับเนื้อเรื่ องและบุคคลในเรื่ อง กวีเลือกใช้คาที่สามารถถ่ายทอดความรู ้ให้
้
เข้าใจตรงไปตรงมา
- ใช้ โวหาร
การใช้ โวหาร คือ การใช้ถอยคาในการเปรี ยบเทียบเพื่อให้ผอ่านเข้าใจความหมายและเห็นภาพชัดเจนยิงขึ้น
้ ู้ ่
ตัวอย่ างเช่ น
เมื่ออ่อนรักษาได้ แก่แล้ วไซร้ ยากนักหนา
ไข้ นนอุปมา
ั้ เหมือนเพลิงป่ าไหม้ ลกลาม
ุ
คุณค่ าด้ านสั งคม
่
- สะท้ อนข้ อคิดเพือนาไปใช้ ในการดาเนินชีวิต เพราะไม่วาบุคคลในอาชีพใด ถ้าไม่มีความประมาท ความอวดดี
่
ความโลภ ความเห็นแก่ตว ความหลงตน และมีศีลธรรมประจาใจ ย่อมได้รับการยกย่องจากบุคคลต่างๆ
ั