1. Pagsibol ng
Lahing Pilipino
at Kapaligiran
Aralin 1

2. Mga Tanong
Summary
Homo Erectus
Heograpiya at
Kultura
Homo Sapiens
Kulturang Materyal
Chart

3. Mga Tanong :
 Bakit tinaguriang “ singsing ng apoy” at “ sinturon ng lindol” ang
Pilipinas? Magbigay ng isang teorya kung paano nabuo ang
bansang Pilipinas.
 Ano ang pinagkaiba ng Panahong Cretaceous sa Panahong
Pleistocene? Ano ang mga naidulot ng mga panahong ito?
Ano ang kaibahan ng Panahong Paleolitiko at Neolitiko? Ano ang
pagkakaiba at pagkakatulad ng Homo Erectus at Homo Sapiens?
Anong katangiang mayroon tayo na nagmula sa kanila?
 Ano ang lahing Austronesyano at Australoid? Paano sila
napadpad sa Pilipinas? Anong impluwensya ang nadala ng mga ito
sa kapuluan?

4. Ang Pilipinas ay isang kapuluan, matatagpuan sa isang
sonang tropikal at monsoon, daanan ng bagyo na
nagbunsod ng isang kabihasnang maritimo. Ito rin ay
matatagpuan sa tinaguriang “ singsing ng apoy” at
“sinturon ng lindol”.
Ang pagkabuo ng mga bundok, lambakin, katubigan,
pulo o pagiging kapuluan/arkipelago ng Pilipinas ay
produkto ng mga prosesong heolohikal tulad ng paggalaw
ng mga platong tektoniko (tectonic plates) mula sa
Panahong Cretaceous (65 M taon B.K.) hanggang sa
Panahong Pleistocene (2 M taon B.K.).
Aralin 1

5. Aralin 1
Sa kabuuan ng daigdig, ang unang paglikha ng tao sa sarili ay
mula 500,000 B.K. - 13,000 B.K. (Panahong Paleolitiko) at mula
13,000 B.K. - 500 B.K. (Panahong Neolitiko). Nang nakakabit pa ang
Pilipinas sa kontinenteng Asya, ipinapalagay na naglakbay papunta
rito ang mga rhinoceros at elepante at ang Homo Erectus at Homo
Sapiens na nabuhay sa dalawang pook- Hilagang Tsina (Beijing) at
Timog – Silangang Asya (Java).
Sa paglubog ng mga tulay- lupa, naging posible ang pagkalat ng
tao (tinaguriang lahing Austronesyano), patungong Pasipiko sa
pamamagitan ng bangka (tungong Taiwan, 4,500 B.K.; Hilagang
Luzon, 3,000 B.K. at East Timor, 2,500 B.K.). Nagkaroon ng
kakanyahan ang katutubong kabihasnan mula sa pagtatagpo ng
lahing Austronesyano at Australoid sa gitna at timog Pilipinas bago
kumalat sa Indonesia, Malaysia, Oceania at Madagascar noong 2,500

6. Ang Homo Erectus- ispecie ng tao na nakatindig nang tuwid at
nakakagawa ng mga kasangkapan. Makapal ang bungo nito, may
nakausling buto sa may talukap ng mata, may malaking panga at
maliit na baba. Batay sa sukat ng bungo ng ispecie na natagpuan
sa Beijing (Hilagang Tsina) at Java (Indonesia), ang utak ng
Homo Erectus ay tinatayang may sukat na 750 - 1,100 kubiko
sentimetro.
Sinaunang Tao : Homo Erectus at Homo Sapiens

8. 2 kasangkapang batong natagpuan sa Lambak ng Cagayan:
1. Ang “ubod” o pebble –ito ay gawa sa mga batong igneous, at
kadalasan ay may talim sa isang bahagi lamang ng bato. Malaking
porsyento sa mga natagpuan ay matulis din, kaya maaaring ang gamit
ng kasangkapang ito ay para sa pagtipak at pagtapyas (chopping and
picking). Laganap ang ganitong uri ng kasangkapan sa Timog
Silangang Asya.
2. Ang flake core tools o “tipyas” –mas maliit na piraso ng mga bato
na may matalim na gilid, ginawa sa matitigas na uri ng bato na tulad ng
chert, andesite, at opaline.
Batay sa mga natagpuang kagamitan ng mga sinaunang tao, ang mga
homo erectus ay nabuhay sa pamamagitan ng pangangaso at
pangangalap.

9. Ang Homo Sapiens- sa Yungib ng Tabon sa Palawan,
natagpuan ang labi ng sinaunang tao, isang bumbunan (skull cap),
nagpapatunay sa pamumuhay dito ng ispecie ng mga homo sapiens
may 16,000 – 24,000 taon na ang nakakaraan. Sila ay kahawig ng
ispecie ng kasalukuyang tao. Mas malaki ang kapasidad ng utak nito
(1,200 kubiko sentimetro) na nagpapatunay na siya ay higit na
matalino kaysa sa naunang homo-erectus.

10. Kulturang materyal ng sinaunang tao sa
Palawan
Yungib Guri: Flaked stone tools, mga libingang palayok na
palamuting gawa sa jade at glass beads na tinatayang may edad
na 2,500 - 2,300 taon bago ngayon.
Yungib ng Duyong: Mga kagamitang bato na palakol o adze,
isang palawit o pendant na gawa mula sa kabibe o shell at anim
na sisidlan ng gamit na nganga na gawa naman sa arca shells.
Palamuti na gawa sa Jade tulad ng : hikaw na lingling-o at mga
pulseras.
Yungib ng Manunggul: Palayok Manunggul (makikita sa takip nito
ang dalawang taong nakasakay sa isang bangka), mga palamuti
na gawa sa jade, kabibe at bato, mga pulseras na gawa sa jade,
agate at kabibe.
Bukod sa mga ito, ang pinakamatandang labi ng mga palayok
ay natagpuan sa Yungib Dugdug at Leta-Leta.

11. Flaked Stone tools

12. Manunggul jar

13. Heograpiya at Kultura
Ang kasalukuyang lahing Pilipino ay bahagi ng dalawang
prosesong naganap sa nakaraang limang libong taon: biolohikal
at kultural. Ang pagkakaiba- iba ng itsura, buhok,kulay ng balat
at tangos ng ilong ay resulta ng paghahalo ng iba’t ibang pangkat
at matagalang pakikibagay sa kalikasan.
Ang mga lahing matagal na nabuo sa Panahong Paleolitiko ay
tinatawag na Mongoloid sa Hilaga at Australoid sa Timog..
Hanggang sa kasalukuyan matatagpuan ang tunay na Mongoloid
o madilaw, sa mga Intsik ng hilagang Tsina, samantalang ang
tunay na Australoid o maitim ay matatagpuan pa sa Melanesia at
Papua New Guinea.

14. Kapuluan sa kalagayang tropikal ang pangkalahatang
katangian heopisikal at ekolohikal ng Pilipinas na pinaghubugan
ng kabihasnang Pilipino. Tinatayang nabuo na ang
kasalukuyang kapuluan noong panahong heolohikal ng
Pleistocene, 2 milyong taon B.K.
Nauna rito, ang kalupaang ito ay kakaiba ang anyo, may
mga bahaging nakalubog o nakalitaw o nakaugnay sa
ibang kalupaan ng Asya. Dahil sa paggalaw at pag-
uumpugan ng mga continental plate, na malakontinenten
bloke ng bato na pinagpapatungan ng lupa, ang kalupaan
ng daigdig ay gumalaw sa iba’t ibang direksyon na
papaitaas o papailalim.

15. Ang kapuluan ng Pilipinas, na nasa gilid ng Philippine
Sea Plate, ay ibinunga ng mga paggalaw na ito. Sa pag-
uumpugan ng Eurasian Plate, na kinalalagyan ng kalupaang
Asyano, at ng Philippine Sea Plate, na bumabangga naman
sa Pacific Plate at Indian-Australian Plate, naganap ang mga
pagtulak papahalang o papaitaas na lumikha ng kasalukuyang
mataas at mababang lugar, mga pulo at dagat sa Pilipinas.

16. Taong
Sakop
Panahong
Geolohika
l
Kaganapan
65
milyong
taon BC.
Huling
Cretaceous
Ang islang-arko ng Bikol, Leyte,
at Silangang Mindanao ay
nabuo matapos na lumubog
ang Philippine Sea Plate sa
ilalim ng Indian-Australian
Plate. Sila ang mga unang
elemento ng arkipelago ng
Pilipinas.

17. Taong
Sakop
Panahong
Geolohika
l
Kaganapan
53-37
milyong
taon Bago
Ngayon
Eocene Mula sa equator, kasabay ng
pagkilos ng Pacific plat, ang
isla-arkong nabanggit ay
‘naanod’ patungo sa
pahilagang-kanlurang
direksyon. Sa panahong ito,
nahati ang Pilipinas sa tatlong
magkakahiwalay na islang arko:
ang Arkong Luzon, ang Arkong
Halmahera at Arkong Sangihe.

18. Taong
Sakop
Panahong
Geolohika
l
Kaganapan
37-23
milyong
taon Bago
Ngayon
Gitnang
Oligocene
Paglawak ng Dagat Timog
Tsina dulot ng pagbuka ng
suelo ng dagat sa pagitan ng
Eurasian Plate at
Microcontinental Block.
23-6
milyong
taon Bago
Ngayon
Maagang
Miocene
Paglawak ng sea floor na
matatagpuan sa Dagat Sulu.

19. Taong
Sakop
Panahong
Geolohika
l
Kaganapan
Gitnang
Miocene
Bumangga ang
Microcontinental BLock ng
Palawan sa orihinal na islang
arko ng Pilipinas. Nagdulot ito
ng pagkakaroon ng bulkanismo
sa Arkong Sulu.

20. Taong
Sakop
Panahong
Geolohika
l
Kaganapan
6 milyong
taon Bago
Ngayon
Huling
Miocene
Tumigil ang bulkanismo sa
Arkong Sulu, ngunit patuloy pa
rin ang pagkilos ng Pacific at
Philippine Plates. Bumangga
ang Hilagang bahagi ng Manila
Trench sa Taiwan, na nagdulot
ng paglitaw ng mga mababang
bahagi (kapatagan) Luzon mula
sa karagatan.

21. Taong
Sakop
Panahong
Geolohika
l
Kaganapan
6-2 milyong
taon Bago
Ngayon
Huling
Miocene
hanggang
simula ng
Pleistocene.
Umabot ang Manila Trench
hanggang Kanlurang Mindanao.
Naputol ito at naging Negros at
Cotabato Trenches nang dumikit na
ang bloke ng Mindoro-Palawan at
ang Tangway ng Zamboanga sa
orihinal na islang-arko ng Pilipinas.
Sa panahong ito nagsimula na ring
lumubog ang silangang bahagi ng
bansa sa erya ng Philippine Trench.
Ito na ang simula ng pagkakabuo ng