1. IZAKI BIZIDUNAK
Izaki bizidun guztiak zelula izeneko egitura mikroskopiko batzuez osatuta
daude.
Zelulek hiru bizi funtzioak beren kabuz egiteko gaitasuna dute.
Nutrizioaren bidez, bizitzeko behar duten eta elikagaiak lortzen dituzte.
Erlazio funtzioaren bidez, inguruan gertatzen diren aldaketei antzematen
diete -argiari eta tenperaturari, adibidez- eta horien arabera erantzuten
dute.
Ugalketaren bidez, zatitu egiten dira, eta zelula amen ezaugarri berak
dituzten zelula umeak sortzen dituzte.
Mota askotako zelulak dauden arren, hainbat elementu komun dituzte
gehienek: mintza, nukleoa, organuluak eta zitoplasma.
Minza zelula inguratzen duen geruza da, zelula ingurutik babesten du,
eta elikagaiak sartzea eta hondakinak irtetea ahalbidetzen du.

2. Nukleoa zelularen garuna da.
Organuluak era askotakoak izan daitezke, batzuek elikagaiak digeritzen
dituzte, eta beste batzuek hondakinak egozten dituzte.
Zitoplasma mintzaren eta nukleoaren artean dagoen substantzia
da.Zitoplasman organuluak daude.
Lurreko izaki bizidun guztiok, txikienetik hasi eta handieneraino,
oinarrizko osagai bera dugu: zelula.
Organismo zelulabakarrak izakirik bakunenak dira, modu
independentean bizitzeko gai den zelula bakarrez osatuta daude.
Organismo zelulaniztunak zelula biz edo gehiagoz osatuta daude. Batzuk
ezin dira begi hutsez ikusi, adibidez, uretako hartza. Beste batzuk, ikusi
ahal dira, adibidez, elefantea eta tximeleta.

3. Bost talde edo erreinu handitan sailkatzen dira: animalien erreinua,
landareen erreinua, onddoen erreinua, protistoen erreinua eta moneroen
erreinua.
Animali ornodunek barne eskeletoa eta bizkarezurra dituzte. Bost
taldetan banatzen dira: arrainak, anfibioak, narrastiak, hegaztiak eta
ugaztunak.
Animalia ornogabeek ez dute ez barne eskeletorik ez bizkarezurrik. Talde
ugari daude, baina honako hauek dira ezagunenak: artropodoak,
moluskuak, ekinodermatuak, knidarioak, anelidoak eta poriferoak.

4. Landareak izaki bizidun zelulaniztunak dira, beren elikagaia sortzeko
ahalmena dute, eta, mugitzeko ahalmena ere baduten arren, ezinezkoa
zaie lekualdatzea.
Loreak dituzten landareak edo fanerogamoak hazien bidez ugaltzen dira.
Lorerik ez duten landareen edo landare kriptogamoek ez dute ez lorerik
ez hazirik

5. Onddoak izaki bizidun zelulabakarrak zein zelulaniztunak dira, beste izaki
bizidunen hondakinez elikatzen dira.
Onddo zelulabakarrak, legamiak.
Onddo zelulaniztunak, perretxikoak.
Protistoen erreinua izaki zelulabakarrez nahiz zelulaniztunez osatua da,
koloniatan bilduta bizi daitezke.
Algek gehienak uretan bizi dira.
Protozooak beste izaki bizidun batzuez elikatzen dira, parasitoak dira,
beste organsmo baten barruan edo hari itsatsita bizi dira.

6. Moneroak izaki bizidun zelulabakarrak dira.
Lurreko ia inguru guztietan bizi dira. Bakterioak izan daitekez.

7. Moneroak izaki bizidun zelulabakarrak dira.
Lurreko ia inguru guztietan bizi dira. Bakterioak izan daitekez.