Sekrety starej szafy

Zdjęcie – Crumpart: http://www.flickr.com/photos/crumpart/366783019/

Zdjęcie – http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/a/a8/Houseatpoohcorner1944.jpg

Zdjęcie – Dan Klimke: http://www.flickr.com/photos/dklimke/2414136142

Zdjęcie – Jason Eppink: http://www.flickr.com/photos/jasoneppink/394738060/

Zdjęcie – Theo Curmudgeon: http://www.flickr.com/photos/thefrankfurtschool/252074409

Zdjęcie – Girard Alexandre: http://www.flickr.com/photos/alx/4779786

Zdjęcie – Kevin Lim: http://www.flickr.com/photos/inju/218930808

Sekrety starej szafy
czyli o długoterminowej archiwizacji cyfrowych obiektów

Joanna Ludmiła Ryćko
jrycko@gust.org.pl
BachoTEX 2008

4 maja 2008

pojęcia

Joanna Ryćko, Sekrety. . . | BachoTEX 2008

{2/29}

długoterminowa

pojęcia


{2/29}

długoterminowa

pojęcia

archiwizacja


{2/29}

długoterminowa
obiekty
cyfrowe

pojęcia

archiwizacja


{2/29}

długoterminowa

zawartość
obiekty
cyfrowe

pojęcia

archiwizacja


{2/29}

długoterminowa

zawartość
obiekty
cyfrowe
struktura
pojęcia

archiwizacja


{2/29}

długoterminowa

zawartość
obiekty
cyfrowe
struktura
pojęcia
wygląd

archiwizacja


{2/29}

długoterminowa

zawartość
obiekty
cyfrowe
struktura
pojęcia
wygląd

archiwizacja
metadane


{2/29}

Starzenie się obiektów analogowych i cyfrowych


{3/29}

starzenie się


{4/29}

obiekty
analogowe


starzenie się

{4/29}

starzenie
się
z biegiem
czasu

obiekty
analogowe


starzenie się

{4/29}

można
tylko
spowolnić

obiekty
analogowe


starzenie
się
z biegiem
czasu

starzenie się

{4/29}

można
tylko
spowolnić

obiekty
analogowe

starzenie
się
z biegiem
czasu

starzenie się

chociaż
kopia


{4/29}

można
tylko
spowolnić

obiekty
analogowe

chociaż
kopia


starzenie
się
z biegiem
czasu

starzenie się

archiwizacja – ochrona ich
stanu; archiwista: regularnie
sprawdza ten stan, ocenia go
i podejmuje odpowiednie
kroki do jego zachowania

{4/29}

obiekty
cyfrowe

obiekty
analogowe


starzenie się

{4/29}

obiekty
cyfrowe

obiekty
analogowe

starzenie się
zachowana
jakość
kopii


{4/29}

starzeje
się środowisko
obiekty
cyfrowe

obiekty
analogowe

starzenie się
zachowana
jakość
kopii


{4/29}

starzeje
się środowisko
obiekty
cyfrowe

obiekty
analogowe

starzenie się
zachowana
jakość
kopii
nacisk na zmiany
w środowisku, a nie
w samym obiekcie, żeby
umożliwić udostępnienie
obiektu w przyszłości


{4/29}

Problemy archiwizacji


{5/29}

problemy


{6/29}

autentyczność

problemy


{6/29}

obiekt
autentyczność

problemy


{6/29}

obiekt
autentyczność
zawartość
problemy


{6/29}

obiekt
autentyczność
zawartość
problemy
autorstwo


{6/29}

obiekt
autentyczność
zawartość
problemy
autorstwo
czas publikacji


{6/29}

autentyczność

problemy

rozwój
techniki


{6/29}

autentyczność

problemy

nowy sprzęt
i oprogramowanie

rozwój
techniki


{6/29}

autentyczność

problemy

nowy sprzęt
i oprogramowanie

nowe
systemy
plików

rozwój
techniki


{6/29}

autentyczność

problemy

rozwój
techniki


nowy sprzęt
i oprogramowanie

nowe
systemy
plików

nowe
typy
plików

{6/29}

prawa
autorskie

autentyczność

problemy

rozwój
techniki


{6/29}

prawa
autorskie

autentyczność

problemy

rozwój
techniki
ochrona
przed kopiowaniem


{6/29}

prawa
autorskie

autentyczność

problemy

rozwój
techniki
ochrona
przed kopiowaniem


brak
integralności
danych

{6/29}

prawa
autorskie

autentyczność

problemy

rozwój
techniki
ochrona
przed kopiowaniem


różnorodność typów
plików

brak
integralności
danych

{6/29}

prawa
autorskie

zamknięte
formaty

autentyczność

problemy

rozwój
techniki
ochrona
przed kopiowaniem


plików

brak
integralności
danych

{6/29}

prawa
autorskie

zamknięte
formaty

autentyczność

problemy

rozwój
techniki
ochrona
przed kopiowaniem


plików

przeróżne
cechy

brak
integralności
danych

{6/29}

prawa
autorskie

autentyczność

problemy

rozwój
techniki
ochrona
przed kopiowaniem


dostępność

plików

brak
integralności
danych

{6/29}

O nośnikach danych inaczej. . .


{7/29}

Marek Ryćko, Rysio Kubiak


{8/29}

ale zanim kompilacja była skończona. . .


{8/29}


{8/29}

Strategie archiwizacji


{9/29}

strategie
archiwizacji


{10/29}

kopiowanie

strategie
archiwizacji


{10/29}

migracja
kopiowanie

strategie
archiwizacji


{10/29}

migracja
emulacja
kopiowanie

strategie
archiwizacji


{10/29}

migracja
emulacja
kopiowanie

strategie
archiwizacji

muzeum


{10/29}

migracja
emulacja
kopiowanie

strategie
archiwizacji

muzeum
kopia
analogowa


{10/29}

Formaty dokumentów


{11/29}

formaty
plików


{12/29}

cel

formaty
plików


{12/29}

cel

zachowanie
oryginału

formaty
plików


{12/29}

zawartość
cel

zachowanie
oryginału

formaty
plików


{12/29}

zawartość
cel

formaty
plików


zachowanie
oryginału

wygląd

{12/29}

zawartość
cel

formaty
plików


np. XML

zachowanie
oryginału

wygląd

{12/29}

zawartość
cel

formaty
plików


np. XML

wygląd

np. PDF

zachowanie
oryginału

{12/29}

cel

formaty
plików

elastyczność


{12/29}

cel

formaty
plików

wskazane
cechy

elastyczność


{12/29}

otwarta
specyﬁkacja
cel

formaty
plików

wskazane
cechy

elastyczność


{12/29}

otwarta
specyﬁkacja
rozpowszechnione

cel

formaty
plików

wskazane
cechy

elastyczność


{12/29}

otwarta
specyﬁkacja
rozpowszechnione

cel

niezależny
od
platformy
formaty
plików

wskazane
cechy

elastyczność


{12/29}

otwarta
specyﬁkacja
rozpowszechnione

cel

niezależny
od
platformy
formaty
plików

wskazane
cechy
otwarty/
wolny

elastyczność


{12/29}

otwarta
specyﬁkacja
rozpowszechnione

cel

niezależny
od
platformy
formaty
plików

wskazane
cechy
otwarty/
wolny
nie związany patentem

elastyczność


{12/29}

otwarta
specyﬁkacja
rozpowszechnione

cel

niezależny
od
platformy
formaty
plików

wskazane
cechy
otwarty/
wolny

elastyczność


bez
barier

{12/29}

otwarta
specyﬁkacja
rozpowszechnione

cel

niezależny
od
platformy
formaty
plików

wskazane
cechy
otwarty/
wolny

elastyczność


bez
barier

np. szyfrowanie, DRM

{12/29}

otwarta
specyﬁkacja
rozpowszechnione

cel

niezależny
od
platformy
formaty
plików

wskazane
cechy
otwarty/
wolny

elastyczność

bezpośredni
odczyt


bez
barier

{12/29}

otwarta
specyﬁkacja
rozpowszechnione

cel

niezależny
od
platformy
formaty
plików

wskazane
cechy
otwarty/
wolny

elastyczność

bezpośredni
odczyt

bez
barier

np. plik tekstowy

{12/29}

PDF/A


{13/29}

brak

PDF/A


{13/29}

szyfrowania
brak

PDF/A


{13/29}

szyfrowania
brak
kompresji LZW

PDF/A


{13/29}

szyfrowania
brak
kompresji LZW

PDF/A

zew. lub
opcjonalnej
zawartości


{13/29}

szyfrowania
brak
kompresji LZW
skryptów
PDF/A

zew. lub
opcjonalnej
zawartości


{13/29}

szyfrowania
brak
kompresji LZW
skryptów
PDF/A
np. JavaScript

zew. lub
opcjonalnej
zawartości


{13/29}

szyfrowania
brak
kompresji LZW
skryptów
PDF/A

zew. lub
opcjonalnej
zawartości


audio/video

{13/29}

osadzone
fonty

brak

PDF/A


{13/29}

osadzone
fonty

brak

PDF/A


metadane
XMP

{13/29}

osadzone
fonty

brak

PDF/A

metadane
XMP
Extensible Metadata
Platform


{13/29}

osadzone
fonty

brak
unicode

PDF/A


metadane
XMP

{13/29}

osadzone
fonty

brak
unicode

PDF/A

metadane
XMP

tagowanie
strukturalne


{13/29}

osadzone
fonty

brak
unicode

PDF/A

metadane
XMP

tagowanie
strukturalne
tylko wersja PDF/A-1b


{13/29}

osadzone
fonty

brak
unicode

PDF/A

metadane
XMP

tagowanie
strukturalne
Preﬂight


{13/29}

XML


{14/29}

poprawna
składnia
XML


{14/29}

domknięte
tagi
poprawna
składnia
XML


{14/29}

domknięte
tagi
poprawna
składnia
XML

nie przeplatanie
tagów


{14/29}

domknięte
tagi
poprawna
składnia
XML

nie przeplatanie
tagów


jeden
element
główny

{14/29}

poprawna
składnia
XML

semantyka


{14/29}

poprawna
składnia
XML

semantyka
schemat


{14/29}

poprawna
składnia
XML

semantyka
schemat
DTD


{14/29}

Dostępność


{15/29}

dostępność


{16/29}

szukanie
dostępność


{16/29}

także czytniki ekranowe

szukanie
dostępność


{16/29}

szukanie

np. problem jeśli
złożone z ¨ i a

ä jest


dostępność

{16/29}

szukanie
dostępność

metadane


{16/29}

szukanie
dostępność
jednoznaczna
identyﬁkacja

metadane


{16/29}

repozytoria
szukanie
dostępność
jednoznaczna
identyﬁkacja

metadane


{16/29}

OAIS – Open Archival
Information System

repozytoria

szukanie
dostępność
jednoznaczna
identyﬁkacja

metadane


{16/29}

OAIS – Open Archival
Information System

repozytoria

szukanie
dostępność
jednoznaczna
identyﬁkacja

back-up
metadane


{16/29}

metadane


{17/29}

właściwości
obiektu

metadane


{17/29}

właściwości
obiektu

konieczne
w bibliotece


metadane

{17/29}

właściwości
obiektu
ułatwiają wyszukiwanie
w repozytoriach, na lokalnym
dysku itp.

konieczne
w bibliotece


metadane

{17/29}

różne
media

właściwości
obiektu

konieczne
w bibliotece


metadane

{17/29}

różne
media

obrazki

konieczne
w bibliotece


właściwości
obiektu

metadane

{17/29}

różne
media

obrazki

właściwości
obiektu

EXIF – Exchangable
Image File Format

konieczne
w bibliotece


metadane

{17/29}

różne
media

muzyka

obrazki

konieczne
w bibliotece


właściwości
obiektu

metadane

{17/29}

różne
media

muzyka
ID3-tagi

obrazki

konieczne
w bibliotece


właściwości
obiektu

metadane

{17/29}

różne
media

muzyka

obrazki

konieczne
w bibliotece


PDF

właściwości
obiektu

metadane

{17/29}

różne
media

muzyka

PDF
XMP, np. autor, tytuł, czym
utworzony

obrazki

konieczne
w bibliotece


właściwości
obiektu

metadane

{17/29}

różne
media

Dublin
Core

konieczne
w bibliotece


właściwości
obiektu

metadane

{17/29}

różne
media

Dublin
Core

Dublin Core Metadata
Initiative (1994)

konieczne
w bibliotece


właściwości
obiektu

metadane

{17/29}

różne
media
najmniejszy wspólny
mianownik metadanych

Dublin
Core

Initiative (1994)

konieczne
w bibliotece


właściwości
obiektu

metadane

{17/29}

różne
media
najmniejszy wspólny
mianownik metadanych

Dublin
Core
15 pól: dc.title,
dc.creator, dc.subject,
dc.description,
dc.publisher,
dc.contributor, dc.date,
dc.type, dc.format,
dc.identiﬁer, dc.source,
dc.language, dc.relation,
dc.coverage, dc.rights

Initiative (1994)

konieczne
w bibliotece


właściwości
obiektu

metadane

{17/29}

Przykład włączenia metadanych Dublin Core do
dokumentu XHTML

<head profile="http://dublincore.org/documents/dcq-html/">
<title>Dublin Core</title>
<link rel="schema.DC" href="http://purl.org/dc/elements/1.1/" />
<link rel="schema.DCTERMS" href="http://purl.org/dc/terms/" />
<meta name="DC.format" scheme="DCTERMS.IMT" content="text/html" />
<meta name="DC.type" scheme="DCTERMS.DCMIType" content="Text" />
<meta name="DC.publisher" content="Jimmy Whales" />
<meta name="DC.subject" content="Dublin Core Metadaten-Elemente, Anwendungen" />
<meta name="DC.creator" content="Björn G. Kulms" />
<meta name="DCTERMS.license" scheme="DCTERMS.URI"
content="http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html" />
<meta name="DCTERMS.rightsHolder" content="Wikimedia Foundation Inc." />
<meta name="DCTERMS.modified" scheme="DCTERMS.W3CDTF" content="2006-03-08" />
<meta name="TURING.complete" content="true" />
</head>


{18/29}

identyﬁkatory


{19/29}

identyﬁkatory
URI


{19/29}

identyﬁkatory
URI
Uniform Resource Identiﬁer –
„ISBN” dla zasobów
elektronicznych


{19/29}

identyﬁkatory
URI
URN


{19/29}

identyﬁkatory
URI

Uniform Resource Name –
nazwa

URN


{19/29}

URL

identyﬁkatory
URI
URN


{19/29}

Uniform Resource Locator –
lokalizacja

URL

identyﬁkatory
URI
URN


{19/29}

OAIS


{20/29}

OAIS
Open Archival Information System
ISO 14721:2003


{20/29}

OAIS

framework


{20/29}

OAIS

framework
model bez narzuconej
implementacji


{20/29}

archiwum =
organizacja

OAIS

framework


{20/29}

na zewnątrz: producent
i konsument

archiwum =
organizacja

OAIS

framework


{20/29}

archiwum =
organizacja

OAIS

framework
struktura
pojemnika


{20/29}

archiwum =
organizacja

OAIS

Archival
Information
Package
framework
struktura
pojemnika


{20/29}

archiwum =
organizacja

OAIS

Archival
Information
Package
Content
Information

framework
struktura
pojemnika


{20/29}

archiwum =
organizacja

OAIS

Archival
Information
Package
Content
Information

framework
struktura
pojemnika
Preservation
Description
Information


{20/29}


{21/29}

Lost Of Copies Keeps Stuﬀ Save


{21/29}

P2P


{21/29}

P2P

komputer
↓
„LOCKSS-box”


{21/29}

P2P

web
crawler


komputer
↓
„LOCKSS-box”

{21/29}

P2P

migracja
na żądanie
web
crawler


komputer
↓
„LOCKSS-box”

{21/29}

P2P

zgodny
z OAIS

migracja
na żądanie
web
crawler


komputer
↓
„LOCKSS-box”

{21/29}

Open
Source

P2P

zgodny
z OAIS

migracja
na żądanie
web
crawler


komputer
↓
„LOCKSS-box”

{21/29}

http://youtube.com/watch?v=TOE_Jw23cVg


{22/29}

Przykłady i garść wskazówek


{23/29}

Metadane w PDF

usepackage{hyperref}
hypersetup{
pdfauthor={Janina Kowalska},
pdftitle={Jabłka i gruszki},
pdfkeywords={jabłka, gruszki, owoce}
}


{24/29}

A
Unikanie przestarzałych poleceń i pakietów w LTEX-u

A
„Rejestr grzechów LTEX-owych” Mark Trettin
l2tabu.pdf, l2tabuen.pdf
(m.in. po angielsku i niemiecku)

np. używanie graphicspath{} jest niewskazane


{25/29}

Ułamek wskazówek
dbanie o używanie najnowszych wersji programów, pakietów,
poleceń itp.


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
tworzenie semantycznego, czytelnego kodu, korzystanie z mądrych
edytorów zamiast używania skróconych poleceń (np. lb zamiast
linebreak)


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
linebreak)
tworzenie PDFów zgodnych z PDF/A (przynajmniej PDF/A-1a)


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
linebreak)
dołączanie metadanych ułatwiających znalezienie dokumentu
spośród innych


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
linebreak)
spośród innych
przeprowadzanie konwersji ważnych dokumentów (choćby
A
LTEX→XML)


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
linebreak)
spośród innych
A
LTEX→XML)
regularne (!!!) backupy


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
linebreak)
spośród innych
A
LTEX→XML)
osadzanie fontów zamiast przekształcania tekstu na krzywe


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
linebreak)
spośród innych
A
LTEX→XML)
utrzymywanie porządku w archiwach (również prywatnych)
i dostateczne komentowanie kodu


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
linebreak)
spośród innych
A
LTEX→XML)
minimalizowanie liczby używanych plików i formatów do tych
niezbędnych (np. kasowanie po użyciu tymczasowych plików
A
produkowanych przez LTEX-a)


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
linebreak)
spośród innych
A
LTEX→XML)
A
publikowanie ważnych artykułów w repozytoriach stosujących
standardy archiwizacji długoterminowej


{26/29}

Ułamek wskazówek
poleceń itp.
linebreak)
spośród innych
A
LTEX→XML)
A
publikowanie ważnych artykułów w repozytoriach stosujących
standardy archiwizacji długoterminowej
wybieranie formatów plików (i innych parametrów) w zależności od
celu

{26/29}

Liczba dokumentów (obiektów) cyfrowych, a wraz z tym również
publikacji cyfrowych już teraz jest ogromna i będzie stale rosła, dlatego
jest konieczne zadbanie o to, żeby były one czytelne nie tylko dla nas
za kilka lat, ale i dla przyszłych pokoleń.

Jeśli każdy z nas zwróci większą uwagę na ten aspekt przygotowując
dokumenty cyfrowe, a także odpowiednio je przechowując i konwertując
do przyjaznych formatów, przyczyni się do zachowania zawartych w nich
informacji (oraz ich wyglądu) do przyszłego użycia.


{27/29}

Joanna Ludmiła Ryćko
www.typoagrafka.eu

Sekrety starej szafy

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Empfohlen

Empfohlen (20)

Sekrety starej szafy