2. +450 m.
NS
IRUÑEKO PLANOAREN IRUZKINA
Plano hau aztertu eta iruzkintzeko, honako alderdiak hartuko dira kontuan:
1. Kokalekua
Iruña muino estrategiko baten gainean kokaturik dago, Arga ibaiaren ezker
hegian, itsas gainetik 450 mko altitudean.
Iruña Arga (I aldetik) eta Sadar (H aldetik) ibaien artean dago. Biak defentsa
naturalak izan zaizkio eta ur horniketa erraztu diote mendez mende.
Iruña bidegurutze tradizional batean aurkitzen da, bertan biltzen baitziren
Ebro ibarretik Euskal Herrirako bideak. Hori pizgarri handia izan zen bere
ekonomiarako. Iruña, bestalde, nahitaezko pasagunea zen Galia eta Hispania
lotzeko bide erromatar mendebaldekoan.
SADAR ibaia ARGA ibaia
3. 2. Planoa eta haren bilakaera
Iruñean hiru plano mota diferente aurkitzen ditugu:
Plano desordenatua, kale irregular, mehar eta bihurriz eta forma jakinik gabeko
plazaz betea. Plano mota honetakoa da Iruñeko erdigunea. Hiri zati zaharrenari
dagokio.
4. Plano ortogonala, koadrikula edo xake taula baten formakoa. Kaleak angelu
zuzenean batzen dira. XIX. mendeko eta XX. mendeko lehen erdian
egindako bigarren Zabalgunea, Serapio Esparza udalaren arkitektoak
proiektatua, da plano mota honen agerkari nagusia.
5. Plano modernoa, hirigintza funtzionalistakoa (etxe koadro irekiak, jardin
itxurako eremuak eta kale zabalak). Gehienbat XX. mendeko bigarren erdian
garatu zen.
6. 3. Fijazio lerroak
Fijazio lerroak, hau da, Iruñaren hazkundea mugatu duten barrerak fisikoak
eta humanoak izan dira.
Fijazio lerro fisikoak: Arga ibaia izan da Iruñak iparraldetik zabaltzeko izan
duen oztopo nagusia; horregatik Zabalguneak mendebalderantz eta
hegoalderantz egin behar izan ziren.
Fijazio lerro humanoak: Historian
zehar hiria inguratu duten murrailek ere
(bat baino gehiago izan baitira) neurri
handian behartu dute zabaltzearen
norabidea; hala ere, hiria nahitaez
zabaldu beharra sortu zenean, murraila
horien parte bat eraitsi zen 1912.
urtean, gehienbat hegoaldean, bigarren
Zabalguneari bide emateko.
Hala ere, harresien parte handixko bat
oraindik zutik zegoen: ekialde fronte
osoa, Labriteko baluartetik Erredinera;
iparraldekoa, Erredindik Taconerako
behatoki edo Gonzaga baluarteraino; eta
mendebaldekoa, handik Navas de Tolosa
kaleraino.
7. 4. Hiri egitura
Iruñeko planoan hiru eremu bereizten ahal dira: Parte zaharra, Zabalguneak
eta Periferia.
4.1 Parte zaharra. Iruñaren iparraldean dago. Ponpeio erromatar jeneralak
fundatu zuen Iruña K. A.ko 75. urtean, lehengo baskoi herrixka baten gainean,
Runa edo Arga ibaiaren ezponda buruan.
Iruña erromatarraren planoak gaurko Nabarreria
auzoarenarekin bat egiten du eta hiri erromatarren
irizpideen arabera eratu zen: Ipar-hego norabideko
ardatz bat (cardus) gaur Dormitalería kalea dagoen
tokian, eta beste ardatz bat, ekialde-mendebalde
norabidekoa (decumanus), gaur Curia kalea den tokian.
Nabarreria (nafarren hiria) hiri harresitu txikia izan
zen, hiri erromatar zaharraren ondorengo zuzena.
Haren gaineko begirale, katedrala eta erregeordearen
jauregia, urte askoan abandonatua baina gaur
Liburutegia eta Nafarroako Agiritegia izateko
berritua.
Katedrala Asuntzioko eliza zaharraren gainean eraiki
zen. Pedro de Roda elizgizon frantsesak eraitsi egin
zuen XI. mendeko hondar aldera, tenplo erromaniko bat
eraikitzeko. Tenplo hori gehiena XIV. mendearen
bukaeran hondatu zen.
NABARRERIAKO
HIRIA
8. (Estilo gotikoko tenplo berria egiteko lanak XVI. mende hasieraraino luzatu ziren).
XI. mendetik aurrera Antso Ramirez erregeak eta Pedro de Roda monje frantsesak
“Burguak” bultzatu zituzten
a). San Zerningo burgua etorkin eta
merkatari frankoz osatua zegoen; 1129an
planeatu zen, oin hexagonal harresituarekin.
Hura zen gorengo mailako gizartegunea,
aberatsena eta jendetsuena. Burgu honetako
eliza San Saturninori eskaini zioten, bestizenez
San Zernin.
b). San Nikolasko burgua Nafarroako
euskaldunez jendeztatu zen, katedral
erromanikoa eraikitzeko lanetara etorritakoez.
Burgu hau oin errektangularrekoa da. Bertako
eliza San Nikolasi eskainia dago. San Zerningo
burguak bezala honek ere defentsarako
murraila izan zuen.
Oin berriko etxegune hauek antolatzeko,
trazadura geometrikoak erabili ziren, garai
hartan nobedadea. Barnealdeko eremuak
banatzeko,
SAN ZERNINGO BURGUA
SAN NIKOLASKO JENDEGUNEA
9. lanbideak hartu ziren irizpide, eta hortaz lanbide berekoak kaletan edo auzotan
ezarri ziren, eta kale horiek bertako lanbide usatuenaren izena hartu zuten.
XII. mendean Iruñak hiru gune zituen, etniaz, zuzenbidez, ekonomiaz eta
kulturaz banatuak, zein bere udalarekin eta murrailez bereiziak.
SAN ZERNINGO BURGUA
NABARRERIAKO HIRIA
SAN NIKOLASKO JENDEGUNEA
10. Burguen arteko liskar eta talka askoren ondotik, Karlos III.a Noblea erregeak
Bategite pribilejioa eman zuen 1423an. Haren aginduz lehengo hiru guneak,
Nabarreriako hiria, San Zerningo burgua eta San Nikolasko jendegunea edo
burgua, udal bakar batean batu ziren. 1571n Felipe II.ak Ziudadela eraikitzeko
agindu zuen, oin pentagonalekoa, angeluetan baluartez hornitua. Munduko
gotorlekurik ikusgarriena izateko fama izan zuen.
Ziudadela XVI eta XVII. mendeetan
eraikitzean, harresi bakar batez itxi zen
burguen ingurulerroa eta baluarteak,
atariak eta hiri osoaren inguruko arroilak
egin ziren. Iruña, hortaz, lehen mailako
plaza bihurtu zen, nahiz horrek gero
batean garapena galaraziko zion hiriari.
Nabarreriaren eta San Nikolasko
burguaren arteko zelai librea (gaur
Gaztelu Plaza den tokian), hego aldetik
itxita gelditu zen Teatro Nagusia
eraikitzean. Beranduago, teatro hori
Karlos III.a kalearen hasierara aldatu
zen eta gaur Gaiarre teatroa da.
11. Parte Zaharreko eraikin esanguratsuenak.
Honako eraikinak aipagarriak dira: katedrala, XV. m.; Erregeordearen jauregia
XII.ekoa, Nafarroako Liburutegi eta Agiritegi izateko berritua; Kontu ganbera,
XIV.ekoa; Nafarroako museoa, XVI.ekoa; zenbait eraikin barroko ere bai:
Ezpeletatarren jauregia, Artzapezpikuen jauregia, Gendulain jauregia eta
Udaletxea, denak XVIII. mendekoak. Ospital militarra, Santo Domingoko
aldapan, eraitsi egin zen gehiena. Haren orubean eraikin berria egin zen (lehengo
klaustroa gordeta), non Hezkuntza Dpartamentuak egoitza daukan.
Lurzoruaren erabilera eta funtzioak, bizilekukoa, komertziala eta aisiakoa dira.
Erakusketa aretoak ere badaude, zaharki dendak, taberna tipikoak eta zerbitzu
publikoko bulegoak, gehienak udalarenak eta Hezkuntza Departamentukoak.
Parte Zaharreko gaurko problemak eta daitezkeen soluzioak. Kale eta etxeak
fisikoki endekatzen ari dira, biztanleria zahartzen eta marginalitatea handitzen.
Horrez gain, hirugarren sektoreko jarduera gehiegi egotearen ondorioz, parte
zaharra jendez, trafikoz, zarataz eta kutsaduraz bete da.
Problema horiek ebazteko, etxeak zaharberritu, kaleak oinezkoentzakotu,
aparkalekuak egin, argi eta estolda zerbitzuak hobetu, eta gas naturala ezarri da,
beste neurri batzuez gain..
12. 4.2 Zabalguneak
1800ean Iruña artean hiri harresitua zen eta bertako bizilagunak harresi
barnealdean pilaturik bizitzen ziren, ordenantza militarrek debekatzen zutelako
hiria murrailez landara zabaltzea eta ekonomia gehienbat nekazaritza ingurukoa
zelako, baina 1888an lehen Zabalgunea egiteko baimena eman zen.
Lehen Zabalgunea.
Lehen Zabalgunea egiteko Ziudadela eta
etxegunearen arteko eremu librea
aprobetxatu zen. Hiria, hortaz,
mendebaldeko eremu horretan zabaldu zen,
baina harresitik atera gabe artean ere, eta
Ziudadelako bi baluarte suntsituz: San Anton
eta la Victoria. Ziudadela babesten zuten
arroilak bete ziren eta zubiak ere estali,
kaleak egiteko. Gaur Armadaren Etorbidea
pasatzen da handik, bigarren Zabalgunean
Juango auzoarekin lotzeko.
Lehen Zabalgune honek, oso txikia, erabilera
zibileko bost etxe- koadro zituen osagai, eta
justizi jauregia bestetik, gaur erabat
zaharberritua Nafarroako Parlamentua
izateko
13. Bigarren Zabalgunea.
Iruñaren demografia ez zen Lehen Zabalgunearekin gelditu: goraka segitu zuen
abaila handian. Lehen Zabalgunea oso txikia zen eta Bigarren Zabalgune bat egin
beharra sortu zen, 1915ean Serapio Esparza udal arkitektoak proiektatua, Cerdák
Bartzelonan egindakoaren erara eta antzera.
Hartarako, harresia eraitsi beharrean
egon ziren Labriteko baluartetik Ziudade-
laraino.
1931n Teatro Nagusia eraitsi eta hortaz
Gaztelu Plaza bigarren Zabalguneko etor-
bide nagusiarekin lotu zen: Karlos III.a.
Teatroko fatxada bere hartan ezarri zen
etorbide horren hasierako teatro berrian:
Gayarre teatroa.
Gerra Zibilaren ondotik, Hildakoen Monu-
mentua eraiki zen Conde de Rodezno plazan,
Karlos III.a etorbidearen eta bigarren
Zabalgunearen bukaeran.
Gaztelu Plaza, gaur, Iruñaren erdigune
funtzional eta soziala da.
14. Bigarren Zabalguneko ezaugarriak
Parte Zaharraren hegoaldean dago. Bi eraikuntza alditan egin zen, tartean
Espainiako gerra zibila zela.
Klase ertaineko auzo burgesa da.
Kale bilbea.Planoa ortogonala da, koadrikula edo xake taula baten itxurakoa.
Kaleak zuzenak eta elkarrekiko zutak dira, eta etxe koadroak karratuak eta
txaflanik gabeak. Barne patioak izaten dituzte. Kaleak ez dira zabalak eta hortaz
kale-gurutzeak ikusmen txarrekoak izaten dira. Zabalgunean burutik burura erraz
joan ahal izateko bi etorbidek gurutzatzen dute osorik: Karlos III.ak, Gaztelu
Plaza eta Conde Rodezno plaza lotzen dituena, eta Nafarroa Beherekoak,
diagonalean, bi plaza tartekaturik baitauzka: Vianako Printzearena eta
Merindadeetakoa. Bi etorbideok Merindadeen Plazan gurutzatzen dira.
1939tik 1955era aurrera segitu zuten bigarren Zabalguneko lanek, altura
gehiagoko blokeak eginaz eta material txarrak erabiliz. Conde de Rodezno Plazako
blokeak kalitate hobeko materialez eginak daude eta Plaza arkupedun ederra
osatzen dute, jardin eremua, arboldegia eta eraiki berriko iturri ederra dauzkana.
Garaitsu hartan eraiki ere zen Argaray kolonia, bilbe irekikoa eta familia
bakarrreko etxe jardindunez osatua. Bizileku funtzio bakarra du. Bigarren
Zabalguneko ekialdean dago eta Egues ibarra, Zaraitzu ibarra, Media Luna kaleak
eta Nafarroa behereko etorbidea ditu muga.
15. Eraikin esanguratsuak.
Bigarren Zabalguneko eraikinik esanguratsuenak hauek dira: Diputazioaren
Jauregia, XIX. mende erditsuko eraikin neoklasikoa. 1934an handiagotu eta
fatxada klazisista berria eman zitzaion Karlos III.a etorbidera; Nafarroako
Agiritegi Orokorra (Diputazioaren jauregiaren ondoan); Gayarre teatroa, Karlos
III.a etorbidearen ezker aldean eta hasieran, lehenagoko teatro nagusiaren
fatxada aldatu eta jarri zioten honi Gaztelu Plaza Bigarren Zabalgunerantz
irekitzeko teatro hura eraitsi zutenean; Zezen plaza, Elizbarrutiko apaizgaitegia,
Eskolapioak, Pauldarrak eta Erruki Etxea, denak Víctor Eusa arkitekto
iruindarrak proiektatuak; Gobernu Zibila, Gurutze Plazako institutuak eta San
Frantzisko Xabier eta San Migel parrokiak. Berrikiko eraikinen artean Caja
Navarrakoak aipagarriak dira, Bakearen Plazan eta Karlos III.ean daudenak.
Lurzoruaren erabilerak eta funtzioak. Hasiera batean bizilekutakoak ziren,
klase ertainentzat.
50. urteetatik erabilera tertziarioak ugaldu ziren: komertzialak, finantzarioak eta
zerbitzu liberalak, Parte Zaharretik honat lekualdatuta. Iruñeko CBD delakoa dela
esan liteke. Bertan Nafarroako Gobernuaren egoitza, banku etxe
garrantzitsuenak, profesional liberalen bulegoak, kafeteriak eta jatetxeak, eta
abar daude eta Iruñeko komertziogune nagusia da. Hiriko edozein puntutatik
erraz iristea dago bertara, komunikazio bide onak baititu.
Problemak eta soluzioak. Biztanleria zahartzen ari da, etxebizitzak gaurko
beharretarako desegokiak dira (igogailurik ez, kalefakzio zentralik ez, eta etxe
gehienetan garajerik ez), trafikoa usua da eta aparkatzeko problemak oraindik ez
dira erabat konpondu.
16. Problema hauek konpontzeko, igogailuak jartzen ari dira etxe askotan, etxeak
eta fatxadak zaharberritzen, zenbait eraikin eraisten, beste batzuk modernoa-
goak eta etxebizitza zein bulegoetarako egokiak egiteko, gas naturala auzoan jar-
tzen, zona urdina ezartzen, aparkalekuak egiten eta Karlos III.a etorbidea
autoentzat debekatzen.
VIANAKO PRINTZEA PLAZA (Bigarren Zabalgunea)
17. Hirugarren Zabalgunea (1960 - 1980)
Hazkunde demografiko handia zela medio, Udalak 1956an Hiria Sustatzeko Plan
Orokorra eratu zuen. Lurzoru merkea erosi zuen hiri bazterretan: Arrosadia,
Sadar, Ziudadela eta, batez ere, San Juango ordokian, non Hirugarren Zabalgunea
sortu zen. Ziudadelak eta Taconerako parkeak bereizten dute lehengo Iruñetik.
Hirugarren Zabalguneak San Juan eta
Iturrama, auzoak ditu osagai, Pio XII.a
etorbidea bereizgarri dutela.
San Juan auzoan lurzorua gehiegi
aprobetxatu da eta lurzoru
espekulazioaren adibidea da. Planoa
etorbide nagusi baten inguruan eratzen da,
Baionako etorbidea. Bilbeak usutasun
handia du eta eraikinak askotarikoak dira
bai formaz eta bai alturaz.
San Juango kale sareari esker
erdigunearekiko eta periferiarekiko
komunikazioa erraza da, Baiona, Antso
Azkarra eta Pio XII.a etorbideen bidez.
San Juanen bi bizimodu desberdin
aurkitzen dira: eremu zaharrenekoa,
18. Batetik, non Nafarroako herrietatik etorritako langile jendea ezarri zen.
Bestea, gizarte klase izandun batena: profesio liberaletako jendea, Bigarren
Zabalgunetik etorria, eta senar-emazte gazteak.
Auzoa ongi ekipatua dago eta beste auzo berriago batzuen zerbitzugunea da.
Komertzio tradizionalaz gain taberna, kafeteria, pub, jatetxe eta diskoteka
ugari daude, gazte jendearen biltoki.
Iturrama auzoak San Juanek baino erregularragoko planoa du eta luzetarako
bi ardatzen inguruan antolatzen da: Antso Azkarra etorbidea eta Iturrama
kalea. Auzo honetan jende gaztea biltzen da, komertziante txikiak,
profesionalak eta burgesia berria. Bertako saltokiak alitatekoak dira, eta
tabernak, kafeteriak, pubak, jatetxeak eta zine aretoak direla medio, auzo hau
Iruñeko modako dibertsiogunea da, etorkizun handikoa.
4.3 Hiri Periferia (langile auzoak)
1864an tren geltokia egin zelarik Iruñeko iparraldean, Argaren eskuin
bazterrean, Donostia eta Gasteiztik sartzeko errepidearen ondoan, lehenbiziko
fabrikak eta industriak ezarri ziren inguruetan eta ondorioz langile auzoak ere
agertu, non industriara lan eske etorri ziren langileak ostatatu ziren.
Direlako langile auzo horiek Txantrea, Rotxapea eta San Jorge dira.
19. Txantrea 1950ean hasi zen eraikitzen. Solairu bakarreko edo biko etxeak
izaten ziren, patioa, oilategia eta baratzea izaten zituztenak, langile
bihurtutako nekazariek hobeki etsi zezaten bertan. Ondoren, bloke luzeak egin
ziren, terrenoa hobeki aprobetxatzeko. Langile jendea ezarri zen bertan.
Rotxapea, denboraz, Iruñeko baratze lekua zen. Harresiez landarako hiripea
zen eta da. 60. urteetatik aurrera eraikuntza asko egin ziren, gaizki egin ere.
Fabrikak eta behean tailerrak dauzkaten etxebizitza blokeak nahaste daude
bertan. Kaosa, hortaz, handia da, behar bezalako hirigintza proiekturik ez
izatearen ondorioz. Auzo honen diseinuan, adibidez, ez zen aurreikusi plazarik,
eta gaur, beraz, ez daude.
SAN JORGE ROTXAPEA
TXANTREA
20. San Jorge. Auzo hau tren geltokia 1864an egin zenean sortu zen. Erlauntza
itxurako blokez betetako auzoa da, fabrika kutsagarriz eta almazen arriskutsuz
inguratua. RENFE geltokia dago oraindik bertan eta Landabengo industrialdea,
Iruñeko industrialde handienetakoa.
Auzo hauek plano irregularra dute, bilbe itxia, kalitate txarreko eraikinak eta
zerbitzu-ekipamenduetan diferentzia handiak. Guztietan, baina batez ere San
Jorgen, etxe zaharrak berritzen ari dira eta aldi berean beste etxe zahar batzuk
eta nabe industrialak eraisten ere bai bloke berriak, babes ofizialekoak, altxatzeko,
gaurko beharretarako egokiagoak. Horrela marginalitatea gutxitu eta auzoa
gazteagotu egin nahi da.
Beste auzo periferiko batzuk.
Santa Maria la Real ekialdean, Milagrosa eta Azpilagaña hegoaldean (Iturrama
eta Bigarren Zabalgunearen artean) Zaragozako etorbidearen bidez lotuta daude
erdigunearekin, bien arteko bereizgarria baita.
Hiria mendebalde aldera ere hedatua dago, Ermitagaña, Mendebal-
dea eta Irunlarrea auzoekin. Irunlarrean ospitale multzoa dago. Auzo berriak
dira, jende gaztea bizilagun dutenak, kale zabal eta berdegune askokoak; horregatik
dira hain jendetsuak.
Iruñeko hego muturrean, berdegune zabalez inguratuta, Nafarroako Unibertsitate
Publikoa, UNED eta Nafarroako Unibertsitatea daude.
21. Iruñeko planoa ikustean, deigarria da zenbat berdegune dituen hiriak; horrek
izaera berezia ematen dio: Media Luna, Taconera, Ziudadela, la Vaguada,
Yamaguchi, Arrosadia, José Vila eta bi unibertsitateetako campusak. Berdegune
Handi bioz gain beste batzuk ere badaude, klub batzuen jabetza direnak: Tenis,
Larraina, San Juan, Natación, Oberena eta Amaya, besteak beste
Hiri egiturak aldiriko zerrenda bat du osagarri.
Iruñak, honetan, sargune bat egiten du landa
aldean, errepide nagusien bidea segituz.
Eremu etenkatua da, zeinean nekazaritza
aldeak, industrialdeak edo industria bakanduak
eta sortu berriko beste auzo batzuk nahasten
diren: Mendillorri eta zenbait urbanizazio:
Altzuza, Gorraiz, Mutiloa Goiti, Mutiloa
Beiti, Zizur Nagusia eta ZizurTxikia, Olatz eta
Ezkaba mendiaren magaleko beste batzuk.
IRUÑEKO ALDIRIEN MAPA
22. NABARRERIA
SAN ZERNINGO BURGUA
SAN NIKOLAS BURGUA
LEHEN ZABALGUNEA
BIGARREN ZABALGUNEA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
32
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
IRUÑEKO MONUMENTUAK
MAPAN NON DIREN 1 UDALA
2 KATEDRALA
3 ARTZAPEZPIKUEN JAUREGIA
4 GAZTELU PLAZA
5 NAFARROAKO GOBERNUA
6 NAFARROA PARLAMENTUA
7 NAFARROA AGIRITEGIA
8 FORUEN MONUMENTUA
9 GAYARRE TEATROA
10 NAFARROAKO MUSEOA
11 FRANTZIAKO ATARIA
12 CABALLO BLANCOKO ZOKOA
13 MAGDALENAKO ZUBIA
14 MEDIA LUNAKO LORATEGIA
15 HILDAKOEN MONUMENTUA
16 ZIUDADELA
17 TACONERAKO LORATEGIA
18 ERREKOLETEN KOMENTUA
19 SAN LORENTZO
20 SAN NIKOLAS
21 SAN SATURNINO
22 KONTUEN GANBERA
23 GOBERNU ZIBILA
24 ESKOLAPIOAK
25 PAULDARRAK
26 KAPUTXINOAK
27 SAN MIGEL
28 GURUTZE PLAZAKO INSTITUTUAK
29 eta 30 AURREZKI KUTXA
31 BALUARTE AUDITORIOA
32 ZEZEN PLAZA
23. NABARRERIA
SAN ZERNINGO BURGUA
SAN NIKOLAS BURGUA
LEHEN ZABALGUNEA
BIGARREN ZABALGUNEA
MONUMENTOS DE PAMPLONA
LOCALIZACIÓN EN EL PLANO
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
32
14
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
15
1 UDALA
2 KATEDRALA
3 ARTZAPEZPIKUEN JAUREGIA
4 GAZTELU PLAZA
5 NAFARROAKO GOBERNUA
6 NAFARROA PARLAMENTUA
7 NAFARROA AGIRITEGIA
8 FORUEN MONUMENTUA
9 GAYARRE TEATROA
10 NAFARROAKO MUSEOA
11 FRANTZIAKO ATARIA
12 CABALLO BLANCOKO ZOKOA
13 MAGDALENAKO ZUBIA
14 MEDIA LUNAKO LORATEGIA
15 HILDAKOEN MONUMENTUA
16 ZIUDADELA
17 TACONERAKO LORATEGIA
18 ERREKOLETEN KOMENTUA
19 SAN LORENTZO
20 SAN NIKOLAS
21 SAN SATURNINO
22 KONTUEN GANBERA
23 GOBERNU ZIBILA
24 ESKOLAPIOAK
25 PAULDARRAK
26 KAPUTXINOAK
27 SAN MIGEL
28 GURUTZE PLAZAKO INSTITUTUAK
29 eta 30 AURREZKI KUTXA
31 BALUARTE AUDITORIOA
32 ZEZEN PLAZA
MONUMENTUAK IKUSTEKO,
KLIK EGIN DAGOKIEN ZENBAKIAN