2. BIZTANLERIA PIRAMIDE BATEN IRUZKINA
Sexu egituraren iruzkina.
Bistan da mutiko gehiago jaiotzen direla neska baino, aski da horretarako gizon tasa kalkulatzea:
piramidearen beheko barra luzeagoa da gizonen alderdian. Ikusi behar da gero noiz berdintzen diren
bi sexuak, eta baita noiztik aurrera hasten diren gehiago izaten emakume zaharrak gizonak baino.
ADIN TALDEAK
Adin egituraren iruzkina.
Kasu egin: ZAHAR BIZTANLERIA
- Zer portzentaje duten gazteek (0-
14 urte), helduek (15-65 urte), eta
zaharrek (65 urtetik gora )
- Piramideak zer forma duen:
triangelua, kanpaia eta urna. BIZTANLERIA HELDUA
GAZTE BIZTANLERIA
3. Adinak
NAFARROAKO PIRAMIDEA 1975.
85 +
1920 -lehen 80 +
BIZTANLERIA ZAHARRA
1925 - 21 75-79 65 URTETIK
GORA
1930 - 26 70-74
1935 - 31 65-69
1940 - 36 60-64
1945 - 41 55-59
1950 - 46 50-54
1955 - 51 45-49
BIZTANLERIA HELDUA
1960 - 56 40-44
15 - 64 urte artean
1965 - 61 35-39
1970 - 66 30-34
1975 - 71 25-29
1980 - 76 20-24
1985 - 81 15-19
1990 - 86 10-14
BIZTANLERIA GAZTEA
1995 - 91 5-9 0 -14 URTE ARTEAN
2000 - 96 0-4
25 20 15 10 5 0 0 5 10 15 20 25 x 1000
4. NAFARROAKO PIRAMIDEA 2000. urtean
85 +
1920 - lehen 80-84
BIZTANLERIA ZAHAR
1925 - 21 75-79 65 URTETIK
GORA
1930 - 26 70-74
1935 - 31 65-69
1940 - 36 60-64
1945 - 41 55-59
1950 - 46 50-54
1955 - 51 45-49
BIZTANLERIA HELDUA
1960 - 56 40-44
15 - 64 urte artean
1965 - 61 35-39
1970 - 66 30-34
1975 - 71 25-29
1980 - 76 20-24
1985 - 81 15-19
1990 - 86 10-14
BIZTANLERIA GAZTEA
1995 - 91 5-9 0 -14 URTE ARTEAN
2000 - 96 0-4
25 20 15 10 5 0 0 5 10 15 20 25 x 1000
6. ESPAINIAKO BIZTANLERIAREN PIRAMIDEA 2000. urtean
> 85 ZAHARRAK 1913-1909
Biztanleriak behera egiten du 1918ko 80-84 Emakumeen bizi 1918-1914
gripe izurriteagatik. Gizonek sargune handi- itxaropen handiagoa
1923-1919
agoa egiten dute gerra zibileko hildakoengatik, 75-79
1917 - 1921 artean jaioak izaten zirelako. 1928-1924
70-74
1933-1929
65-69
jaiotza tasa eskasa gerra zibilean jaio gabekoengatik,
1938-1934
iheslari politikoengatik eta heldu gutxi (belaunaldi 60-64
Emakumeak
hustua). 1943-1939
55-59 gero eta
50-54 gehiago 1948-1944
1953-1949
45-49
Ugalkortasun txikia gerra ondoan
HELDUAK 1958-1954
40-44
1963-1959
35-39
“Baby boom” jaiotza tasa handia
1968-1964
60. urteetako garapen ekonomi- 30-34
koagatik 1973-1969
25-29
1978-1974
20-24
15-19 1983-1979
Jaiotza tasa txikitu 1975eko krisi
ekonomikoagatik Mutilak 1988-1984
10-14
gehiago 1993-1989
5-9
Ugalkortasun txikia bizi maila eta GAZTEAK
1998-1994
kultur maila handitzearekin 0-4
2 1,5 1 0,5 0 0 0,5 1 1,5 2
GERTAERA DEMOGRAFIKO ESANGURATSUENEN IRUZKINA
7. Biztanleriaren egitura ekonomikoa.
Biztanleriaren egitura ekonomikoan bi faktore daude kontuan hartu beharrak: biztanleria aktiboa,
hau da, bere lanarekin produkzio prozesuan parte hartzen duena, eta sektore ekonomikoak, jarduera
horren gertalekua alegia.
Biztanleria aktiboa da 16 urtetik gora izan eta ondasun et zerbitzuak produzitzeko esku lana ematen
duen pertsona kopurua, edo eskuragai egon eta produkzio prozesuari lotu nahirik ari dena.%60a
(%68a g-%51a e)
Biztanleria aktibo landuna, lanean aritzen den biztanleria.
Biztanleria aktibo langabea, lan bila dabilen biztanleria. (%26a) (%12 inguruan)
•Emakumezkoak %26/gizonezkoak %25
• 24 urte azpikoak %55
•Prestakuntzarik gabekoak
•Kanariak,Anadaluzia eta Extremadura
•Nafarroan (%17a) eta Euskadin %15
Biztanleria pasiboa, saridun lanik ez duena da. Haren barnean daude pentsiodunak, errentistak,
ikasleak eta etxeko lanetan aritzen diren pertsonak.
Biztanleria baten jarduera neurtzeko indizeak
10. JARDUERA TASAK 2002AN
50,92
44,78
(10,33) 55,12
(9,49)
51,52 (9,49) 55,04
(11,35)
(6,39)
52,97
(7,34)
58,43
49,91
(9,30)
(10,21) 50,71
(5,16)
56,70
(7,48)
50,79 56,18
(9,15) (10,65) 62,59
51,06
(5,72)
JARDUERA TASAK 2002AN (19,29)
Espainiako batez bestekoa %54,31
54,82
%56,5etik gora 52.25 (10,47)
(20,57)
%54tik 56,5era
%51tik 54ra
%51tik behera
56,93
(11,23)
46,29
Langabe tasa 2002an (6,77) 46,69
(Espainiako batez bestekoa %11,41) (2,23)
11. Biztanleria baten jarduera neurtzeko indizeak
Biztanleria aktiboa x 100
Jarduera tasa =
Biztanleria osoa edo 16 urtez gorako biztanleria edo 16-64 bitarteko biztanleria
Biztanleria aktibo langabea x 100
Langabe tasa=
Biztanleria aktiboa
Besteren menpeko biztanleria (0-15 urte + 65 urte eta gehiago) x
100
Menpekotasun tasa =
Lan egiteko adineko biztanleria (16 - 64 urte)
12.
13.
14.
15. Jarduera tasaren bilakaera.
80. urteetatik biztanleria aktiboa nabarmen handitu da batez ere emakumea etxez kanpoko lanaren
zirkuituari lotu delako, nahiz eta oraindik ez diren EBeko zenbait herritako kopurura iristen.
Jarduera tasa sexu eta adinaren arabera ere aldatzen da.
Gizonetan, biztanleria aktiboaren zati handiena 25 eta 54 urte bitartean egoten da, eta
emakumeetan 20 eta 30 urte bitartean, emakume asko lana utzi beharrean egoten direlako familia
sortzen dutenean, lanaldi zatiko lanpostuak urri izaten direlako.
Langabezi tasaren bilakaera.
Langabezia ekonomiaren problema nagusietako bat da. 60. urteetan Nafarroako industrializazio
azkarrak asko handitu zuen biztanleria aktibo landuna.
1973ko krisiaz geroztik, ordea, langabezia oso handitu zen, lanpostu asko suntsitu zirelako. 80.
urteetatik lanpostu galera hori moteldu zen, ekonomia suspertu zelako, baina biztanleria langabea ez
zen hortaz txikitu, orduan gazte asko lan merkaturatu baitziren.
1987an langabeziak gorena jo zuen eta urte harez geroztik beheraka hasi, 92 eta 93. urteetako
krisia etorri arte, krisi horrek langabezi tasa handitu baitzuen, eraikuntzan eta nekazaritzan
lanpostu asko galdu zirelako. 1994tik langabezia beheraka hasi zen. 2000n Nafarroako langabezi
tasa %5,9koa zen, oso txikia Espainiako batez bestekoarekin konparatuta (%14,1).2010 bietan igo
eginda %20 eta %11ra krisialdiariaren ondorioz
