Werkcollege Masterstudenten Nederlands van de HU

1. Jeroen Clemens
http://about.me/jeroenclemens
http://jeroenclemens.nl

2. Verzoek vooraf
Graag zoveel mogelijk mensen online

3. Nieuwe maatschappij
Industriële > Informatie- > Kennis- >
Netwerkmaatschappij
Vorm van informatie delen is sterk veranderd
Begrijpen en delen van informatie en het samen
construeren van kennis is nog belangrijker

4. Nieuwe situatie onderwijs
Meeste informatie buiten school digitaal /online >>
Digitale vaardigheden cruciaal
Beljaarts (2006) 87 procent van de scholieren
gebruikt internet. Slechts vier procent gebruikt
boeken
Leren omgaan digitale informatie belangrijke
opdracht van het onderwijs (EU High Level Group on
Literacy, 2012; European Commision, 2010,..)

5. Problemen met online teksten
(1) PISA (2006) Offline & Online tekstbegrip
18% ernstige problemen online tekstbegrip
grote spreiding ( Bolivia 70%, Zuid Korea 9%)
offline tekstbegrip voorspelt niet altijd online tekstbegrip
verschil meisjes – jongens kleiner bij online tekstbegrip
(2) Amerikaans onderzoek ORCA (2004, 2006, 20011)
bevestigt dit (Leu, Coiro e.a.)

6. nieuwe vaardigheden
RAND Reading Studygroep (RRSG, 2002) “[E]lectronic
texts that incorporate hyperlinks and hypermedia
. . . require skills and abilities beyond those
required for the comprehension of
conventional, linear print”
Wat vinden wij daarvan?

7. OTB vraagt andere vaardigheden?

8. Waarom ONTB problemen
Nieuwe tekstsoorten / vormen communicatie
Nieuwe complexe taken
Weinig ondersteuning
Digital Natives idee is mythe (Bennett & Maton, 2010;
Bennett, Maton, & Kervin, 2008)
Leerlingen zijn hier niet vanzelf goed in

9. Nieuwe, online teksten
nieuwe tekstsoorten (websites, blogs, tweets, ..)
niet lineair opgebouwd (inleiding, kern, slot)
niet statisch, maar dynamisch, veranderen snel
niet een pagina, maar cluster teksten met hyperlinks
multimediaal en multimodaal
interactief / meerdere auteurs
soms onduidelijke auteur(s)

10. Nieuwe vaardigheden
Uniek: navigeren met hyperlinks, kennis nieuwe
tekstsoorten, paralelle multimedia, constant
veranderend, leesstrategieën interactie, ..
Complexer: tekststructuren, zelfregulatie, kritisch
lezen, ..

11. Onze taak?
"To become fully literate in today’s world, students
must become proficient in the new literacies of 21st-
century technologies. As a result, literacy educators
have a responsibility to effectively integrate these new
technologies into the curriculum, preparing students
for the literacy future they deserve." -- (International
Reading Association, 2009)
Wat vinden wij hiervan?

12. Nieuwe taak Nederlands ?

13. Waarom gebeurt er niets?
Wat vinden wij?
Verwarrende terminologie
Informatievaardigheden, Mediawijsheid, Online tekstbegrip
Context : bij Nederlands staat ONTB NIET
in eindtermen / kerndoelen
in methoden / toetsen / examens
in onderzoek ( Bonset & Braaksma 2008)
in vaktijdschriften

14. Goed idee
Nederlands breidt domein leesvaardigheid uit met
Nieuwe online tekstsoorten
Vaardigheden online tekstbegrip
Idem voor Methoden, toetsen en examens
Integratie Nederlands en informatievaardigheden
Professionalisering docenten en methodenschrijvers

15. Volgende stappen onderzoek
2012-13
Bepalen waarom nog geen onderwijs in ONTB (bij
Nederlands)
Hiervoor onderzoek docenten Nederlands (kennis,
houding, vaardigheden en praktijk)
Vanaf 2014
Professionaliseringstraject met Docent Ontwikkel Teams

16. Blijf op de hoogte & doe mee
Jeroen Clemens http://about.me/jeroenclemens;
jeroencl@gmail.com
Edublog: http://jeroenclemens.nl/promotieonderzoek
Wiki ICT & Nederlands:
http://ictnederlands.wikispaces.com/
Aanmelden belangstellende survey:
http://jeroenclemens.nl/2012/09/survey/