1. Uvod u softversko inženjerstvo
dr Zoran Jeremić
zoran.jeremic@gmail.com
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 1

2. Sadržaj
1. Osnovne informacije o predmetu
2. Softver i njegov značaj
3.Softversko inženjerstvo
4. Osnovni pojmovi i osnovne paradigme
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 2

3. Informacije o predmetu
 Naziv: Softversko inženjerstvo
 ESPB: 6
 Uslov: Uvod u objektno programiranje
 Semestar: 5
 Predavanja: 2
 Laboratorijske vežbe: 2
 Auditorne vežbe: 1
 Broj časova aktivne nastave: 75
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 3

4. Cilj predmeta
 Upoznavanje sa savremenim softverskim inženjerstvom,
teorijom i praktičnim postupcima u procesu razvoja
softvera u svim fazama njegovog životnog ciklusa.
 Ishod predmeta:
 Studenti će biti osposobljeni da projektuju jednostavne
softverske sisteme na bazi poznavanja rada alata koji će biti
prikazani tokom kursa.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 4

5. Sadržaj predmeta
1. Uvod u softversko inženjerstvo.
2. Metodologije razvoja softvera.
3. Životni ciklus razvoja sofvera.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 5

6. Sadržaj predmeta (2)
4. Uvod u modelovanje korišćenjem ULM-a.
5. Definisanje zahteva korišćenjem UML Use Case
dijagrama.
Perform Sale
Register Client
Sales Person
Perform
Business Sale
Institutional
Sales Person
Cancel Sale
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 6
Sales Manager

7. Sadržaj predmeta (3)
6. Definisanje strukture korišćenjem UML dijagrama
klasa. Realni domen Domen modela
autobus
modeluje
vozilo
automobil
modeluje
solja
modeluje
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 7

8. Sadržaj predmeta (4)
7. Modelovanje ponašanja korišćenjem UML dijagrama
interakcija.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 8

9. Sadržaj predmeta (5)
8. Modelovanje stanja korišćenjem UML statechart
dijagrama.
Marital
single
married
divorced
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 9

10. Sadržaj predmeta (6)
9. Dijagrami aktivnosti.
Camera Behavior Safety Controller Behavior
Side Object
Check Objects Detected
in Camera
Is object
[no] Detected? Detection data
[yes]
Alarm Deciding
Side Object
Detected Side?
[left] [right]
Left Alarm Right Alarm
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 10

11. Sadržaj predmeta (7)
10. Pregled CASE alata za UML modelovanje.
11. Dizajn paterni.
12. Testiranje softvera i upravljanje kvalitetom.
13. Evolucija softvera i održavanje.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 11

12. Praktična nastava
 U skladu sa temom obrađenom u okviru predavanja.
 Demonstracija praktičnog razvoja softverskih sistema
tehnikama predstavljenim na predavanjima, korišćenjem
odabranih CASE alata.
Program predmeta usklađen sa preporukama IEEE/ACM
Computing Curriculum:CE2004 Computer Engineering Body of
Knowledge: CE-SWE 0-9.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 12

13. Literatura
 Osnovna:
 prezentacije sa predavanja
 UML vodič za korisnike, Booch, Rumbaugh, Jacobson, 506 strana
(ili bilo koje drugo uputstvo za UML)
 Dodatna:
 I. Sommerville, Software Engineering, 6th ed., Addison-Wesley,
Reading, MA, 2000. (ISBN: 020139815X)
 R.S. Pressman, Software Engineering: A Practitioner's Approach,
McGraw Hill, NY, 5th ed., 2001. (ISBN: 0072496681)
 M. Fowler, K. Scott, UML Distilled: A Brief Guide to the Standard
Object Modeling Language, 2nd ed., Addison-Wesley, Reading,
MA, 1999. (ISBN: 020165783X)
 G. Booch, Object-Oriented Analysis and Design with Applications,
2nd ed., Addison-Wesley, Reading, MA, 1994. (ISBN:
0805353402) T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 13

14. Ocena znanja
Predispitne obaveze Poena Završni ispit Poena
Praktična nastava
2 kolokvijuma
(vežbe) 30 50
ili pismeni ispit iz 2 dela
-2 zadatka x 15 bodova
Aktivnost i angažovanje
20
-2x10 bodova
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 14

15. Studentski zadaci
 2 zadatka koji se realizuju radom po grupama
 Svaki zadatak nosi po 25% od konačne ocene:
 10% za učešće u aktivnostima na dodeljenom zadatku
 15% za izvršenje dodeljenih aktivnosti
 Zadaci predstavljaju softverske probleme koji prate
predavanja i dodeljuju se studentima u toku semestra na
vežbama u zakazanim terminima.
 Student na raspolaganju ima 3 sedmice predviđene za
ispunjenje datih obaveza, nakon čega nije moguće
predati zadatak.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 15

16. Studentski zadaci
 Da bi se u potpunosti realizovao zadatak student treba
da izvrši 3 aktivnosti:
 Brainstorming (prezentovanje ideje) :
• Student iznosi svoju ideju za rešavanje problema
• Student komentariše ideje svojih kolega
• Student ocenjuje ideje svojih kolega
 Ocenu ove aktivnosti čine:
• Ocene koje je student dobio od svojih kolega,
• Ocene koju je student dobio od nastavnika,
• Aktivnosti i angažovanju studenta na realizaciji zadatka, kritičkom
osvrtu na ideje svojih kolega,
• Ocene koju je student dobio za procenu ideja svojih kolega,
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 16

17. Studentski zadaci
 Predlaganje sopstvenog rešenja
• Student koristi ArgoUML alat da kreira sopstveni UML dijagram koji
predstavlja rešenje problema.
 Procena rešenja kolega
• Student vrši procenu rešenja najmanje četvorice kolega na osnovu
definisanih kriterijuma,
 Ocenu ove aktivnosti čine:
• Procene rešenja koje su dali drugi studenti,
• Procena rešenja koju je dao nastavnik,
• Aktivnost i angažovanje koje je student ispoljio prilikom izvršenja
aktivnosti,
• Kvalitet procene koju je student izvršio.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 17

18. Studentski zadaci
 Pored opisanih zadataka, student je u obavezi da popuni
3 dodatne ankete koje se odnose na realizovane
aktivnosti.
 Prva anketa se popunjava pre podele zadataka, a zatim
po jedna anketa nakon svakog zadatka.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 18

19. 2010/2011
 jan-okt 2011
 Prijavljeno 67 studenta
 Položilo 39 studenta (58,21%)
 Struktura ocena
6 7 8 9 10
0 7 13 8 11
 Prosečna ocena 8,59
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 19

20. 2009/2010
 jan-okt 2010
 Prijavljeno 73 studenta
 Položilo 44 studenta (60,27%)
 Struktura ocena
6 7 8 9 10
3 7 10 8 16
 Prosečna ocena 8,61
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 20

21. Registracija studenata
 Obavezna za sve studente (rok 30.10.2011)
 http://viser.learningdesignpatterns.org
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 21

22. T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 22

23. Softver i softversko inženjerstvo
Osnovni pojmovi i paradigme
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 23

24. Motivacija
 Značaj softvera
Softver ima ogroman uticaj na bilo
koji aspekt društva
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 24

25. Softver je svuda
25

26. Softver je svuda
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 26

27. Softver je svuda
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 27

28. Neki popularni
 Socijalna mreža nastala 2004. godine
 Mark Zuckerberg (Harvard)
 Više od 500 miliona aktivnih korisnika
 50% aktivno svaki dan
 Najbrže rastuća demografska grupa su oni od 35 i više godina
 Više od milion software developera i preduzimača.
 Više od 350,000 aktivnih aplikacija na Facebook platformi.
 Više od 250 aplikacija sa više od milion mesečno aktivnih korisnika.
 Blokiran u nekoliko zemalja: Pakistan, Sirija, Kina, Vijetnam, Iran i
S.Koreja.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 28

29. Neki popularni
 Preko 78 miliona videa ukupno
 Preko 6 miliona videa mesečno.
 Preko 200,000 videa dnevno.
 45 terabajta prostora.
 100 miliona posetilaca mesečno.
 A sve je počelo kada su 3 momka 2005. godine napravili softver zbog
problema koji su imali da međusobno razmene video fajlove sa žurke.
 Novembra 2005 YouTube je zvanično započeo sa radom, a oktobra 2006.
godine Google ga je otkupio za 1,65 milijardi $.
 Kritike na račun: distribucije copyright materijala, zaštite privatnosti,
kontraverznih sadržaja
 U nekim zemljama zabranjen pristup
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 29

30. Trenutno stanje civilizacije
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 30

31. Značaj softvera u ljudskim životima
• Milenijumski Bug (Y2K) !
– Upozorenje o Y2K dekadu pre
2000.
– Budžet Klintonove vlade za Y2K
oko 3.4 milijarde USD
31

32. Značaj softvera
Postao je
pokretačka
snaga
Ključna razlika Motor koji
modernih Značaj pokreće proces
proizvoda i softvera donošenja
usluga odluka
Osnova za moderna
nauučna istraživanja i
rešavanja problema
32

33. Značaj softvera
 Ugnježden je u sisteme svih vrsta: transportne,
medicinske, telekomunikacione, vojne industrijske
procese, održavanje, kancelarijske proizvode,... Lista je
skoro beskonačna.
 Softver je praktično neizbežan u modernom svetu.
 Ulaskom u 21 vek, polako će postati pokretač novih
napredaka u svim oblastima od osnovnog obrazovanja
do genetskog inženjerstva.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 33

34. Vrste softvera
 Desktop aplikacije
 Aplikacije koje se izršavaju na lokalnim računarima. Obuhvataju
sve neophodne fukncionalnosti i ne moraju biti povezani na
računarsku mrežu ili Internet.
 Interaktivne aplikacije
 Aplikacije koje se izvršavaju na udaljenom računaru a kojima
korisnici pristupaju sa svoji PC računara ili terminala. Ove
aplikacije obuhvataju i web aplikacije kao što su komercijalne
aplikacije.
 Ugnježdeni kontrolni sistemi
 Kontrolni sistemi koji kontrolišu i upravljaju hardverskim
uređajima. Brojčano, najviše je ovakvih tipova aplikacija.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 34

35. Vrste softvera
 Sistemi za serijsku obradu
 Poslovni sistemi namenjeni za obradu podataka u velikim
serijama. Obrađuju veliki količinu ulaznih podataka i kreiraju
izlaz.
 Aplikacije za zabavu
 Softver namenjen prvenstveno ličnoj upotrebi i zabavi korisnika.
 Sistemi za modelovanje i simulacije
 Ovo su sistemi koje su razvili naučnici i inženjeri za modelovanje
fizičkih procesa i situacija.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 35

36. Problemi u razvoju softvera
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 36

37. Najčešći problemi
 Finalni softverski proizvod ne ispunjava očekivanja
korisnika.
 Teško ga je proširiti i unaprediti: Ukoliko kasnije želite da
dodate novu funkcionalnost što je skoro nemoguća
misija.
 Loša dokumentacija.
 Loš kvalitet: česte greške, komplikovano korišćenje,...
 Više vremena i veći troškovi nego što je očekivano.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 37

38. T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 38

39. Naravno
Ovakve stvari se nikada ne
dešavaju.
Pogrešno
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 39

40. Softverski horor
• Greška na lanseru
satelita Ariane 5 je
uzrokovana greškom u
softverkoj funkciji za
konvertovanje iz 64-bitne
float vrednosti u 16-bitnu
celobrojnu vrednost.
40

41. Softverski horor
• Klimatski orbiter se srušio
na Mars u septembru
1999. zbog “glupe
greške” : pogrešnih
jedinica u programu.
41

42. Softverski horor
• Nekoliko smrtnih
slučajeva (1985-1987)
pacijenata koji su se lečili
od raka usled prevelike
doze zračenja koja je
nastala kao posledica
greške (nepravilno
rešavanje konkurentnih
aktivnosti) u softveru
Therac-25
42

43. Softverski horor
• Sistem za kontrolu leta u
Dalasu je u jesen 1989.
godine poludeo a
kontrolori su morali da
prate avione na papiru.
43

44. Softverski horor
• Strateška vazdušna
komanda SAD-a je
9.novembra 1979. god.
dobila uzbunu jer je vojni
kompjuterski komandni i
kontrolni sistem izvestio o
lansiranju sovjetskih raketa
prema SAD-u, što je bila
posledica toga da je
simulirani napad
interpretiran kao stvarni.
44

45. Softverski horor
• Za vreme zalivskog rata
1991. godine Scud projektil
je ubio 28 i ranio 98
američkih vojnika, jer je
sistem za kontrolu Patriot
antiraketnog sistema
zakazao zbog greške
(akumuliranja vremenskog
vakuma)
45

46. CHAOS izveštaj o uspehu projekata
www.standishgroup.com/
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 46

47. Zaključak
Programiranje nije dovoljno!
Nije dovoljno dati sve od sebe: moraš znati
šta treba da uradiš, i onda dati sve od sebe.
- W. Edwards Deming -
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 47

48. I s obzirom na to
Pametna osoba rešava problem.
Mudra osoba ih izbegava.
- Albert Einstein -
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 48

49. Rešenje
Softversko inženjerstvo
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 49

50. Softversko inženjerstvo
 Inženjerska disciplina koja se bavi svim aspektima
produkcije softvera od ranih faza specifikacije sistema do
održavanja sistema nakon stavljanja u upotrebu.
 Inženjerska disciplina
 Korišćenjem odgovarajućih teorija i metoda rešavanja problema i
imajući u vidu specifičnosti organizacije i finansijska ograničenja.
 Svi aspekti produkcije softvera
 Ne samo tehnički proces razvoja. Takođe obuhvata upravljanje
projektom, razvoj alata, metoda, itd., koji podržavaju proces
produkcije softvera.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 50

51. Najčešće postavljana pitanja u vezi softverskog
inženjerstva
Pitanje Odgovor
Koji su to ključni izazovi sa kojima se Borba sa sve većim razlikama, zahtevima za smanjenjem
suočava softversko inženjerstvo? vremena isporuke i razvojem pouzdanog softvera.
Koji su troškovi softverskog inženjerstva? Oko 60% su troškovi razvoja softvera, 40% su troškovi
testiranja. Za softver prilagođen korisniku, troškovi
evaluacije često prevazilaze troškove razvoja.
Koje su najbolje tehnike i metode Upravljanje svim softverskim projektima i njihov razvoj
softverskog inženjerstva? moraju biti profesionalni. Različite tehnike su pogodne za
različite tipove sistema. Na primer, igre se uvek razvijaju
korišćenjem velikog broja prototipova dok se sistemi za
kontrolu zahtevaju razvoj kompletne i detaljne
specifikacije. S toga, nema najbolje metode.
Koje novine je uneo Web u softversko Web je doveo do pojave softverskih servisa i mogućnosti
inženjerstvo? razvoja distribuiranih servisno orjentisanih sistema. Razvoj
Web sistema je doveo do značajnog napredka u razvoju
programskih jezika i višestruke upotrebe softvera.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 51

52. Osnovne karakteristike dobrog softvera
Karakteristika Opis
proizvoda
Održivost Softver mora biti napravljen na takav način da može lako da
evaluaira u skladu sa promenama zahteva korisnika. To je kritična
karakteristika s obzirom na promenljivost poslovnog okruženja.
Poudanost i bezbednost Softverska pouzdanost obuhvata skup karakteristika kao što su
pouzdano izvršenje funkcija, bezbednost i sigurnost. Pouzdan
softver ne sme da uzrokuje dovede do fizičkih ili ekonomskih
posledica u slučaju otkaza. Zlonamerni korisnici ne smeju biti u
mogućnosti da pristupe sistemu ili ga ugroze.
Efikasnost Softver ne sme nepotrebno da troši sistemske resurse kao što su
memorija i procesorsko vreme. Efikasnost stoga obuhvata vreme
odgovora, vreme obrade, iskorišćenje memorije, itd.
Prihvatljivost Softver mora biti prihvatljiv za one korisnike za koje je napravljen.
Ovo znači da mora biti razumljiv, upotrebljiv i kompatibilan sa
drugim sistemima koji se koriste.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 52

53. Značaj softverskog inženjerstva
 Sve više, pojedinci i društvo zavise od složenih
softverskih sistema. Neophodno je da brzo i ekonomično
proizvodimo pouzdane sisteme.
 Mnogo je jeftinije (gledano dugoročno) korišćenje
metoda i tehnika softverskog inženjerstva za izradu
softverskih sistema nego jednostavna implementacija
programa kao što se to radi na malim programima za
ličnu upotrebu.
 Za većinu tipova sistema, većina troškova su troškovi
promene softvera nakon što je stavljen u upotrebu.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 53

54. Aktivnosti softverskog procesa
 Specifikacija softvera – korisnici i inženjeri definišu
softver koji treba izraditi i ograničenja u toku tog procesa.
 Razvoj softvera – softver se dizajnira i implementira.
 Kontrola i validacija softvera – softver se proverava da bi
se utvrdilo da li ispunjava korisničke zahteve.
 Evolucija softvera – softver se modifikuje u skladu sa
promenama zahteva korisnika i tržišta.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 54

55. Zbog čega je softversko inženjerstvo složeno?
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 55

56. Sistemski pristup razvoju softvera
 Cilj softverskog inženjerstva je da razvoj softvera približi
nauci i inženjerstvu i udalji ga od ad-hoc pristupa razvoju
čiji su ishodi nepredvidljivi a koji su intenzivno korišćeni u
prošlosti i dalje se koriste.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 56

57. Veličina projekta
 Razvoj veoma velikih sistema zahteva korišćenje
različitog skupa metoda u poređenju sa razvojem malih
sistema,
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 57

58. Osnovni principi softverskog inženjerstva
 Osnovni principi koji se mogu primeniti na sve vrste
softverskih sistema, bez obzria na razvojne tehnike koje
se koriste:
 Sisteme treba razvijati korišćenjem upravljivog i jasnog
razvojnog procesa. Naravno koriste se različiti procesi za
različite tipove softvera.
 Pouzdanost i performanse su značajne za sve vrste sistema.
 Veoma je bitno razumevanje i upravljanje specifikacijom i
zahtevima softvera (šta softver treba da radi).
 Tamo gde je to moguće bolje je koristiti postojeći softver nego
razvijati novi.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 58

59. Softversko inženjerstvo i Web
 Web je danas platforma za izvršenje aplikacija i
ogranizacije češće koriste Web aplikacije nego lokalne
sisteme.
 Web servisi omogućavaju da se aplikativnim funkcijama
pristupa preko Weba.
 Cloud computing je pristup obezbeđivanju računarskih
servisa gde se pokreću udaljene aplikacije.
 Korisnici ne kupuju softver nego plaćaju njegovu upotrebu.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 59

60. Softversko inženjerstvo za Web
 Ponovna upotreba softvera je dominantan pristup za
konstruisanje Web aplikacija.
 Prilikom izgradnje ovakvih sistema treba razmišljati o upotrebi
postojećih softverskih komponenti i sistema.
 Web sistemi se mogu razvijati i isporučivati inkrementalno.
 Jasno je da nije praktično definisanje svih zahteva za ovavke
sisteme unapred.
 Korisnički interface je ograničen mogućnostima Web
browsera.
 Tehnologije kao što je AJAX omogućavaju bogat korisnički interfejs
koji se kreira unutar Web browsera.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 60

61. Studija slučaja – Bolnički informacioni sistem
 Informacioni sistem koji se koristi u bolnicama i
klinikama.
 Koristi centralizovanu bazu podataka o pacijentima, ali je
takođe moguće pokrenuti je na lokalnom PC, tako da se
može koristiti i u bolnicama koje nemaju mrežnu
infrastrukturu.
 Kada lokalni sistemi imaju siguran mrežni pristup, koriste
informacije o pacijentu iz baze podataka, ali mogu
downloadovati i koristiti lokalne kopije o pacijentima koje
nisu povezane sa bazom podataka.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 61

62. Bolnički informacioni sistem - ciljevi
 Da se generišu informacije koje omogućavaju
menadžerima u zdravstvu da izvrše da li je
funkcionisanje institucije usklađeno sa lokalnim i
vladinim propisima.
 Da obezbede medicinskom osoblju pravovremene
informacije kojima se olakšava tretman pacijenata.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 62

63. Organizacija bolničkog informacionog sistema
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 63

64. Bolnički informacioni sistem – osnovne karakteristike
 Prećenje procesa lečenja bolesnika
 Lekari mogu kreirati zapise za pacijente, menjati informacije u
sistemu, pratiti istoriju lečenja itd. Sistem podržava zbirne preglede
informacija o pacijentu, tako da doktori mogu brzo steći uvid u
osnovne probleme i tretmane koji su primenjivani.
 Praćenje pacijenta
 Sistem nadgleda zapise o pacijentima koji su uključeni u tretman i
upozorenja o detektovanim potencijalnim problemima.
 Administrativno izveštavanje
 Sistem generiše mesečne menadžerske izveštaje koji prikazuju
broj lečenih pacijenata na svakom odeljenju koji su primljeni i
otpušteni, lekovi koji su prepisani, troškovi lečenja, itd.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 64

65. Bolnički informacioni sistem – potencijalni problemi
 Privatnost
 Veoma je bitno voditi računa o poverljivosti informacija o
pacijentu. One ne smeju biti dostupne nikome osim
autorizovanom medicinskom osoblju i samom pacijentu.
 Pouzdanost
 Neke vrste bolesti uzrokuju da pacijenti postanu rizični, za sebe,
za okolinu. Sistem mora upozoriti medicinsko osoblje o takvim
pacijentima.
 Sistem mora biti dostupan kada je potreban. U suprotnom je
moguće da lekar ne može da prepiše odgovarajuću terapiju
pacijentu.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 65

66. Workshop - različite studije slučaja
 IS studentske službe  IS aerodroma
 IS digitalne biblioteke  IS GSP-a
 IS za poslovnu  IS poreske uprave
korespodenciju  IS apoteke
 IS banke  IS kadrovske službe
 IS za praćenje  IS za dijagnostiku vozila
dokumenata u
poslovnom okruženju  ...
 Knjigovodstveni IS
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 66

67. Workshop - različite studije slučaja
 Osnovne informacije
 Ciljevi
 Organizacija
 Osnovne karakteristike
 Potencijalni problemi
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 67

68. IS studentske službe – grupa I
 Pristup studentima i profesorima
 Čuvanje informacija o studentima
 Korisnici sistema: studenti, profesori i administratori
 Prijavljivanje ispita
 Raspoloživost sistema, dostupnost sa udaljene lokacije
 Treba da bude pouzdan
 Mogućnost izmene podataka
 Funkcionalnosti za studente (javno dostupne),
funkcionalnosti za nastavnike i administraciju.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 68

69. IS studentske službe
 Baza podataka – centralizovana, data layer,
sinhronizacija baza podataka
 Web aplikacija – Web browser pristup,
 Pretraga za studente
 Različit stepen privilegija
 Prijave ispita
 Praćenje finansijskog stanja
 Uvid u profile studenata (ograničen)
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 69

70. IS studentske službe
 Problemi mogućnost pojave greške, narušavanje
privatnosti, regulisanje posebnih slučajeva
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 70

71. Bankarski IS – grupa II
 Baza podataka sa korisničkim nalozima,
 Pregleda stanja računa
 Klijenti i zaposleni
 Klijenti pristupaju preko Interneta, zaštićen pristup pin,
password.
 Pristup preko mreže, plaćanje, provera računa, stanja
 Distribuirana organizacija, glavni server i filijale sa
lokalnim serverima – sinhronizacija podatak
 Pristup računima preko filijale, Interneta, bankomata
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 71

72. Bankarski IS
 Plaćanje karticom
 SMS obaveštavanje
 Uvid u kreditnu sposobnost građana
 Problemi: sigurnost računa korisnika
 Privatnost o transakcijama korisnika,
 Konstantno održavanje napajanja sistema i pouzdanost
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 72

73. IS GSP-a – grupa III
 Informacije o linijama, informacije o prijavama,
informacije o prodajnim mestima.
 Svakodnevni uvid putnika, SMS obaveštavanje, pitanja
građana
 Problemi: Pouzdanost sistema, pouzdanost mreže
operatora
 Umreženi IS.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 73

74. Bibliotečki IS – grupa IV
 Administrativni softver za ažuriranje
 Dostupan i radnicima i čitaocima
 Radne stanice i server
 Provera klijenata koji su u biblioteci
 Ciljevi: upis članova, ažuriranje knjiga, izdavanje knjiga,
poštovanje ograničenja,
 Organizacija bazirana na ograničenom pristupu
 2 baze međusobno povezane: knjige i korisnici
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 74

75. Bibliotečki IS
 Backup sistem
 Problem: pristupanje preko Interneta, brzina i količina
podataka.
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 75

76. Uvod u softversko inženjerstvo
dr Zoran Jeremić
zoran.jeremic@gmail.com
T-1: Uvod u softversko inženjerstvo 76