1. PROXECTO TIC
Programa 2007-2008 de actividades
PROXECTO TIC
e iniciativas de dinamización TIC do
IES de Teis (Vigo)
XUSTIFICACIÓN E FUNDAMENTOS
DESCRIPCIÓN DA SITUACIÓN
ACTUAL
EQUIPO E FUNCIÓNS
OBXECTIVOS, METODOLOXÍA E
TEMPORALIZACIÓN
AVALIACIÓN
PLAN ANUAL TIC
ANEXOS
Av. de Galicia, 101, (VIGO - 36216), Telf.: 986 373811,
Fax: +34 98637505, Correo electrónico:
ies.teis@edu.xunta.es, dirección web: http://iesteis.es
2. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
quot;A educación e a formación serán, máis que
nunca, os principais vectores de identificación, pertenza e
promoción social. A través da educación e a formación,
adquiridas no sistema educativo institucional, na empresa,
ou dun xeito máis informal, os individuos serán donos do
seu destino e garantirán o seu desenvolvementoquot;1
(Comisión Europea, 1995).
quot;A Sociedade da Información debe converterse na
'sociedade da aprendizaxe permanente, o que significa que
as fontes de educación e a formación deben estenderse
fóra das institucións educativas tradicionais cara ao fogar, a
comunidade, as empresas e as colectividades sociais. As
profesións do ensino necesitan axuda para adaptarse á
nova situación e aproveitar plenamente estas novas
posibilidadesquot;
(Foro da Sociedade da Información, 1996).
XUSTIFICACIÓN
A proliferación de ferramentas para xerar, almacenar, transmitir e
acceder á información produciu que esta adquirise un papel
protagonista no século que comeza, ata o punto de que está
producindo unha nova sociedade: a do coñecemento. Unha auténtica
revolución social que para algúns, pola súa inaccesibilidade, aínda
pasa desapercibida pero que xa é imparable.
O impacto da Sociedade da Información e o Coñecemento sobre a
educación e a formación é directo, tal e como se sinala no Libro branco
sobre a educación e a formación da Comisión Europea, xa en 1995 .
Ao mesmo tempo, o devandito informe destaca o importante papel
que o coñecemento e a aprendizaxe teñen na sociedade do futuro,
resaltando a importancia da aprendizaxe permanente, é dicir, ao longo
de toda á vida.
1
Ensinar e aprender cara á sociedade cognitiva. Libro Branco sobre a educación e a formación.
Comisión das Comunidades Europeas, Bruxelas 1995
2
3. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
A flexibilidade parece resumir a nova forma de entender a formación.
Flexibilidade de tempos, de espazos, de coñecementos, de tarefas, de
relacións, de traballo, etc. Flexibilidade entendida como un valor que o
traballador debe posuír para poder seguir aprendendo. Flexibilidade
para acomodarse a novas situacións e contextos laborais, para
desprazarse só ou coa súa familia a outro país ou continente;
flexibilidade para aprender novas habilidades no lugar onde se atope,
no traballo, en casa ou nun hotel; flexibilidade para coordinarse con
traballadores doutras partes do mundo que participan no proceso de
producción dentro da súa propia empresa...
Están xurdindo novos traballos e aumentando as profesións vinculadas
á información e o coñecemento que precisan empregar ferramentas
das TIC. Os profesionais necesitan adaptarse continuamente aos
cambios e avances producidos na Sociedade do información, por iso,
resulta imprescindible que se articulen medios de formación continua,
adaptados ás necesidades dos profesionais -horario flexible, tempo
reducido, imposibilidade de desprazamento, etc.-. O uso das TIC nos
cursos de formación profesional continua permite atender a estas
necesidades e estase desenvolvendo un tipo de formación a distancia
denominado quot;teleformaciónquot; que utiliza as novas tecnoloxías como
nexo de unión entre os alumnos, os contidos e os formadores. O
resultado é unha formación á carta, en calquera lugar e momento. O
estudo financiado por FUNDESCO (1998) sobre as condicións da
teleformación é unha obrigada referencia para profundizar nesta
modalidade formativa.
Tal como pon de manifesto o informe da OCDE2 existe unha forte
tensión entre os currículos tradicionais, baseados en contidos ben
definidos que o alumnado debe aprender e saber reproducir e o
enfoque aberto que promoven as TIC. Os tipos e modos de
estructuración do pensamento dos suxeitos que actúan con materiais
electrónicos terán que ser necesariamente distintos dos que posúen os
lectores habituais de documentos escritos. É indubidable que o empre-
2
Panorama Educativo: indicadores da OCDE , 2003, páx. 79.
3
4. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
go na escola destes novos recursos implicará unha maior integración
da institución escolar no contexto da sociedade da información ou era
dixital. Trátase de escolarizar as tecnoloxías, levalas ás aulas e darlles
sentido e utilidade pedagóxica.
Pero a simple presenza de tecnoloxías novidosas nos centros
educativos non garante a innovación no seu significado real. A
innovación debe ser entendida como o cambio producido nas
concepcións do ensino e nos proxectos educativos. A posibilidade de
facer o de antes aínda que mediante outros procedementos (máis
rápidos, máis accesibles, máis simples) non representa unha
innovación.
As Tecnoloxías da información e comunicación ofrecen aos docentes a
posibilidade de replantexar as actividades tradicionais de ensino, para
amplialas e complementalas con novas actividades e recursos de
aprendizaxe. Poderíase falar da posibilidade de utilizar unha gran
cantidade de recursos dixitais dispoñibles, tanto elaborados por
empresas comerciais como polos propios profesores, especialmente o
software educativo, aínda que podería falarse tamén doutros obxectos
de aprendizaxe. Nestes momentos pódense atopar materiais sobre
todas as áreas curriculares, e moitos de acceso gratuíto, á nosa
disposición nos principais portais educativos. Pero ademais resulta de
gran interese a posibilidade de realizar os nosos propios materiais ou
software educativo axustados con precisión aos nosos obxectivos e
necesidades curriculares. Hai que referirse aquí ao uso de aplicacións
xenéricas (procesadores de texto, presentacións, follas de cálculo,
programas de debuxo, edición de vídeo,…), ferramentas de autor
(javaclic, hot potatoes, flash…) uso de webquest, blogs, etc.
En segundo lugar, as TIC ofrécennos a posibilidade de traballar en
proxectos telemáticos, contornas de traballo colaborativo máis aló da
nosa propia clase, contactando con alumnos e profesores doutros
centros e doutros países e potenciando a educación intercultural, a
4
5. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
través do coñecemento directo do que sucede noutras partes do
mundo.
FUNDAMENTOS
Con todo o dito ata agora, podemos xa fundamentar nuns cantos
principios concretos o proxecto TIC para o noso centro. Así, a
actuación que se debe desenvolver a medio prazo, cursos 2007-2008
e 2008-2009, podería sustentarse nos seguintes puntos:
Concienciación sobre a sociedade do coñecemento.
Perseguir unha formación flexible e permanentemente
actualizada de alumnos e profesores.
Implementar o modelo tecnolóxico de xestión dá información
do centro.
Potenciar a formación en novas tecnoloxías.
Potenciación, creación e/ou adaptación de software
educativo para o centro.
Contribuír, grazas ás novas ferramentas, a dinamizar e
actualizar a práctica educativa do centro.
Pero antes de deseñar o noso proxecto seguindo tales principios,
débese facer unha pequena reflexión para ver desde onde partimos e
así poder avaliar obxectivamente o percorrido por trazar. É necesario,
pois, realizar unha breve descrición da situación actual do noso centro
con respecto ás novas tecnoloxías.
5
6. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
Pero antes de deseñar o noso proxecto seguindo tales principios,
débese facer unha pequena reflexión para ver desde onde partimos e
así poder avaliar obxectivamente o percorrido por trazar. É necesario,
pois, realizar unha breve descrición da situación actual do noso centro
con respecto ás novas tecnoloxías.
CARACTERIZACIÓN DO CENTRO
Características do contexto social dou centro.
Número de grupos e alumnos/as.
Niveis de ensino.
Análises dás prácticas tecnolóxicas do alumnado. (Ver en anexos
enquisa alumnado).
Análises dás prácticas tecnolóxicas do profesorado. (Ver en
anexos enquisa profesores).
Accións que o centro ten feito durante os últimos cursos
relacionadas ca implantación dás novas tecnoloxías.
As actividades e actuacións de promoción das prácticas tic
realizadas.
Outras accións de interese para ou proxecto.
FUNCIÓNS DO DINAMIZADOR DO PROXECTO LECTOR
É lóxico pensar que no equipo dinamizador do proxecto tic teña máis
protagonismo o departamento de informática xa que a maior parte dás
actividades que se programen están intimamente relacionadas con
6
7. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
aquel. En todo caso, podemos apuntar aquí como funcións as
seguintes:
Dinamizar a aplicación dou proxecto tic.
Coordinar as distintas actuacións que desde el se promovan.
Implementar, co equipo colaborador, un sistema de xestión
e mantemento dá infraestructura tecnolóxica do centro.
Orientar ao profesorado do centro sobre os recursos
dispoñibles.
En colaboración cos dinamizadores dos outros proxectos do
centro, implementar un sistema de xestión para o
asesoramento e elaboración informática de contidos
educativos.
Coordinar o proxecto dá web do instituto.
Coordinar o proxecto dá plataforma educativa do instituto.
Implementar, en colaboración coa CCP, un sistema de
xestión para a publicación de contidos na páxina web.
Avaliar trimestralmente e informar ao claustro, e a dirección,
dá evolución do proxecto tic.
Todas aquelas que, relacionadas coas novas tecnoloxías,
acorde o equipo do proxecto e a dirección.
7
8. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
ESTRUCTURA DO PROXECTO
O proxecto tic pódese articular en torno á seguinte estructura:
OBXECTIVOS
Entre outros, podemos citar como obxectivos deste proxecto vos
seguintes:
Para os alumnos:
A formación dos alumnos nas novas tecnoloxías e a
sociedade do coñecemento, poñendo a súa disposición
recursos e materiais adecuados.
Introdución dás novas tecnoloxías como recurso de
información e formación.
Potenciar a aprendizaxe permanente e autónoma a través
dás novas tecnoloxías.
Potenciar as infraestructuras do centro para o uso do
alumnado (salas de ordenadores, biblioteca, aulas...).
Para os profesores:
Concienciación do profesorado para involucrarse
activamente non proxecto tic.
Formación do mesmo na competencia tecnolóxica.
Potenciar o uso dás novas tecnoloxías na aula, e fora dela,
como un novo modelo de ensino-aprendizaxe.
Fomento dá inclusión na programación de materia e aula de
aplicacións dispoñibles.
8
9. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
Introdución dás novas tecnoloxías como recurso de
información.
Para as familias:
Concienciar ás familias dá importancia do proxecto tic como
un novo, autonómo, permanente e complementario sistema
de aprendizaxe.
Potenciar as novas tecnoloxías no ámbito familiar.
Potenciar o contacto familiar coas utilidades escolares que
poida ofrecer ou proxecto tic.
Informar, no ámbito familiar, sobre a necesidade de
introducir as novas tecnoloxías como recurso de
información.
Para a sociedade:
Difundir a experiencia didáctica que supoña o noso proxecto
tic.
Dinamizar as novas tecnoloxías, dentro dás posibilidades do
centro, con actuacións que poidan ter repercusión fóra do
seu ámbito.
Contacto con outras institucións (editoriais, asociacións,
administración, empresas…)
9
10. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
METODOLOXÍA
A implementación de proxectos deste tipo requiren unha metodoloxía
específica derivada do seu carácter colaborativo, pois afecta
necesariamente a toda a comunidade educativa. Por iso, débese poñer
especial énfases en conseguir que a organización do traballo sexa:
Eficiente, para alcanzar os obxectivos a medio prazo.
Coordinada, para non entorpecer, nin duplicar actividades.
Sistemática, para non dispersar actuacións.
Por outra banda, o profesorado de todas e cada unha dás áreas e
materias de todos os niveis educativos, incluirá nas súas
programacións a concreción do uso dás novas tecnoloxías. Ademais,
fará unha estricta selección dos recursos de calidade máis
importantes, útiles e atractivos para o ensino dá súa materia, tal é
como:
Os enlaces que propoña cada departamento, ou profesor,
para páxina que se publicará na web do centro.
As aplicacións de calidade por materia e nivel.
As ferramentas e simulacións útiles para a súa materia.
As programacións en formato dixital.
TEMPORALIZACIÓN
Ou proxecto lector representa un programa a medio prazo que se
desenvolverá ao longo do curso 2007-2008 e 2008-2009, coa seguinte
posible secuenciación:
Consensos, compromisos, fixación de obxectivos,
nomeamento do coordinador/a do proxecto tic, profesorado
10
11. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
colaborador, organización do equipo, distribución de
funcións, alumnos en tarefas de apoio…
Análise e coñecemento dá situación de partida (recollida de
datos para a descrición dá situación de partida do centro -
enquisas alumnado e profesorado, perfil tecnolóxico do
centro, medios do instituto, contexto social…
Deseño do modelo de programación do proxecto tic.
Deseño e preparación de actuacións do proxecto tic.
Redacción do proxecto tic.
Inclusión do Proxecto tic non Plan Anual de Centro (PAC).
SEGUIMENTO E AVALIACIÓN.
Realizarase unha avaliación continuada dos avances ou dificultades dá
posta en marcha do proxecto.
A avaliación deberá ser feita polo miúdo baremando os logros e
etrancos, os adiantos e atrasos, dun xeito concreto e medible, dá que
se fará un informe trimestral para dar conta ao claustro, e a dirección,
dá evolución do proxecto así como dás medidas correctoras que se
consideren necesarias.
11
12. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
POSIBLE PLAN DE ACTIVIDADES DO PROXECTO TIC
PÁXINA WEB DO CENTRO
Deseño: atractivo, limpo, sinxelo, educativo, homoxeneizado nas súas distintas seccións...
Navegación: intuitiva (non máis de 3 clics para chegar a un destino) con menús dinámicos.
Seccións:
O instituto (PEC, panorámicas das súas instalacións...) Departamentos (de materias -e dentro
destes as materias-,) Proxectos de centro (proxecto tic, lector, pedagóxico, bioeducativo...)
Xefatura de estudos, Secretaría, Actividades extraescolares, Biblioteca, Orientación, noticias /
novidades...
Utilidades: buscador interno (Google search?) PLATAFORMA EDUCATIVA (AULA VIRTUAL -
Dokeos...-)...
XESTIÓN DE MANTEMENTO
Implementación dun sistema xestor de mantemento de tal modo que a organización de
responsabilidades sexa útil, eficaz e áxil para que a rede e os ordenadores do centro funcionen
sen problemas.
Aplicación en liña de parte de incidencias.
Creación de normas para uso dos ordenadores.
Creación dun directorio xeral, distribuído en cartafoles de profesores, para almacenar os seus
arquivos, de modo que os ordenadores do centro estean sempre limpos e baleiros.
Organizar sesións informativas da nova organización para os profesores
Creación de imaxes de restauración para os ordenadores.
...
CREACIÓN DE APLICACIÓNS DE XESTIÓN EDUCATIVA
Conversor gráfico das estatísticas de avaliación, árbore de seguimento das programacións de
aula, xerador de exames para os departamentos...
FORMACIÓN DO PROFESORADO
Creación de minicursos de Office, da aula virtual, do manexo usual do ordenador, de internet, de
hardware... compatibles cos que organice o centro sobre outras actuacións educativas (manexo
de xade web, aplicacións de autor para realización de materiais didácticos, introducción a
photoshop, panorámica de recursos educativos na rede...etc.)
INFORMATIZACIÓN DÁ BIBLIOTECA
Proxecto Meiga ou Abies
12
13. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
CONCURSOS TIC
Dado que o noso instituto oferta a especialidade de informática, sería motivadora a
repercusión social que tería dinamizar a creación de contidos dixitais cun concurso
con premios abertos e económicamente atractivos. Dada a variedade dos existentes
noutras institucións, sería conveniente a súa especialización en solicitar productos de
software libre e de carácter educativo, que supoñan ferramentas para a creación de
contidos educativos ou ferramentas para a xestión educativa.
Concursos de caza tesouros ou web quest sobre novas tecnoloxías, con premios en
libros, mp3, pen drive, cámara de fotos...
TELE TEIS
Se se crea a sección de tv na web do centro, sería conveniente que contase cunha sección de
novas tecnoloxías. Ademais, os alumnos de informática poderían colaborar na súa creación e
configuración, así como no apoio tecnolóxico.
PUBLICACIÓNS
Páxina web, do proxecto tic, insertada na do instituto, con noticias e novidades tic do
centro e dá rede.
Revista perfil
Colaboración cunha sección de noticias tic do centro na nosa revista.
PUNTOS TIC DE INFORMACIÓN E PUNTOS DE LECTURA
Se se crean os puntos de lectura no centro (fundamentalmente no patio interior) pódense
habilitar tamén neles, con pantallas (proximamente con táctiles) e bóla e botón de navegación
antivandálica, puntos tic de información que recollan a web do centro, de modo que se teña
acceso a recursos educativos, á xestión administrativa, á orientación académica e profesional...
etc.
13
14. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
ANEXOS
ENQUISA PARA O ALUMNADO
Idade:……………. Sexo: ……………. Curso:…………….. Data:……………………………….
Se Non
¿Utiliza ou teu pai as novas tecnoloxías na casa?..........
Tes ………..
¿E a túa nai?............
¿Tes ordenador na casa?.......... Correo electrónico..............
¿Con conexión a rede?............. Blog....................
¿A conexión é de banda ancha?............ Páxina web.................
¿Hai na túas aulas ordenador?............
¿Hai máis dun?..................
¿Cres que é útil ou ordenador para estudar?
¿Utilízao ou profesor?................
□ Bastante
¿Con moita frecuencia?...............
□ Pouco
¿A quen consultas para actualizarte en novas
□ É unha perda de tempo
tecnoloxías?
□ Pai nai ¿Gostaríache utilizar máis ou ordenador na aula?
□ □ Si
Amigos/as
□ □ Non
Profesores/as
□ Revistas de informática
¿Canto tempo dedicas diariamente a ver a
□ televisión?
Internet
□ ½ hora
Usas ou ordenador fundamentalmente para
□ 1 hora
□ Estudar
□ 2 horas
□ Traballar
□ 3 horas
□ Baixar películas e música
□ 4 horas
□ xogar con videoxogos
□ ningún tempo
□ Chatear
Frecuencia de acceso a Internet
□ Para informarme e consultar cousas
□ Unha vez todos vos días
□ Non ou utilizo
□ Varias veces todos vos días
□ Utilízoo pouco
□ Unha vez á semana
¿Con que frecuencia utilizas ou ordenador?
□ Entre dous e tres veces por semana
□ 1 hora á semana □ Algunha vez ao mes
□ 2 horas á semana
□ Algunha vez ao ano
□ 3 horas á semana
□ 4 horas á semana
Actividades que máis che gusta realizar na Internet
□ 5 horas á semana
□ Navegar por distintas páxinas webs
□ 6 horas á semana
□ Enviar e recibir correos electrónicos
□ 7 horas á semana
□ Participar en foros
□ máis de 7 horas á semana
□ Descargar arquivos
□ ningunha hora á semana
□ Non realizo ningunha actividade
14
15. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
¿Cando se utilízan as novas tecnoloxías entendes
Contidos máis consultados na Internet
mellor as cousas?
□ Compras
□ Si, xeralmente
□ Páxinas web
□ Ás veces
□ Formación e estudos
□ Prefiro a explicación do profesor, xeralmente
□ Melodías, logos e personalización de móbiles
□ Case non se usan as novas tecnoloxías
□ Xogos para usalos co ordenador
□ Programas informáticos
¿Que coñecemento tes dás tecnoloxías dá
□ Música
información?
□ Películas
¿Coñeces recursos de internet para estudar as
□ Viaxes turismo distintas materias?....................
□ Noticias
¿Sabes que é a web 2.0?............................
Es un usuario dás novas tecnoloxías...
¿Sabes que é a sociedade do coñecemento?..............
□ Avanzado
□ ¿Sabes que é ou software libre?....................................
Medio
□ Inicial ¿Sabes que é linux?.............................
□ Case non uso as novas tecnoloxías
¿Sabes como estamos vos galegos non uso dás novas
tecnoloxías?...........................
¿Consultas a Internet para documentarte á hora de
realizar vos teus traballos escolares?......................
¿É capaz de construír materiais de diferentes tipos co
ordenador? ..............
15
16. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
ENQUISA PARA O PROFESORADO
Especialidade:………………………………….…………………. Idade:……………
Didáctica
Uso Si Non
¿Utilizas frecuentemente a s novas tecnoloxías para complementar ou teu labor
docente?
¿Utilizas frecuentemente as enciclopedias na rede?
¿Manexas aplicacións didácticas cos teus alumnos?
¿Tes ordenador na aula?
¿Recomendas ao teu alumnado determinados recursos informáticos?
¿Programas a utilización de recursos informáticos non currículo dá materia?
¿Utilizas ou proxector na clase?
¿Utilizas frecuentemente ou ordenador (é) nas túas clases?
Capacitación
¿Traballas frecuentemente co ordenador para preparar materiais para a túa clase?
¿Podes crear materiais didácticos interactivos non ordenador para as túas clases?
¿Resúltanche familiares vos recursos que se atopan na rede para a túa materia?
¿Tes feito unha relación de enlaces ás páxinas web máis importantes dá túa
materia?
¿Sabes que é unha web quest, un caza tesouros...?
¿Sabes que é ou hot potatoes?
¿Sabes facer unha presentación dixital (en power point, impress...)
¿Sabes facer un cuestionario test dixital?
É un usuario/a dás novas tecnoloxías...
Avanzado
Medio
Inicial
Si Non
¿Consultas habitualmente a rede?.......
¿Lles as noticias na rede habitualmente?........
¿Usas frecuentemente ou correo electrónico?..........
¿Mercaches ou solicitaches algo a través dá rede?.........
Actualización didáctica
¿Estarías disposto a profundizar non uso didáctico dás novas tecnoloxías?.......
¿Consideras que, ben programado, un recurso didáctico dixital pode resultar útil para as túas
clases?.......
¿Participarías nos cursos de formación do centro?...........
¿Cres que sería útil ter un aula virtual do centro onde ou alumno, e só o, puidese repasar as túas
clases desde fora dá aula e a hora que queira?...............
¿Gustaríache ter axuda para dixitalizar as túas clases e facer un curso virtual?...............
¿Gustaríache ter a túa propia páxina web, dentro dá do centro, onde “colgar” a programación dá
materia, modelos e datas de exames, material de apoio, comunicados para vos alumnos...etc.?
............
16
17. PROXECTO TIC CURSO: 2007-2008
MODELO DE PROXECTO TIC
PRESENTACIÓN:
Encabezado con identificación do centro
Tipo de letra Verdana 12
Todas as páxinas irán numeradas
PORTADA:
Título do proxecto
Período de aplicación
Coordinadora e equipo colaborador
Datos do centro: nome, dirección postal, teléfono, fax, correo
electrónico, páxina web.
ÍNDICE
CARACTERIZACIÓN DO CENTRO
EQUIPO DE DINAMIZACIÓN
FUNCIÓNS
DESENVOLVEMENTO:
Xustificación e/ou fundamentación
Coordinadora e equipo de colaboradores (nomes e materias)
Estructura do proxecto:
Obxectivos
Metodoloxía
Temporalización e/ou secuenciación.
Seguimento e Avaliación
PLAN ANUAL DE DINAMIZACIÓN TIC
Actividades de dinamización tic
Seguimento e avaliación
17