1. กระดาษกล้วย
โดย
นางสาวมุกดา เกตมณี
นางสาวเนาวรัตน์ ตรีพงษ์พันธ์
นางสาวดารณี เลียวกตติกุลิ
โรงเรียนสามพรานวิทยา จังหวัดนครปฐม
รายงานนีเป็นสวนประกอบของโครงงานวิทยาศาสตร์้ ่
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
ในการประกวดโครงงานวิทยาศาสตร์
จัดโดยสมาคมวิทยาศาสตร์แหงประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์่

2. ชื่อโครงงาน กระดาษกล้วย
ผู้ทําโครงงาน
นางสาวมุกดา เกตมณี
นางสาวเนาวรัตน์ ตรีพงษ์พันธ์
นางสาวดารณี เลียวกตติกุลิ
อาจารย์ที่ปรึกษา
นายสนม วันเพ็ญ
นายสงวน เส็งเจริญ
นางสาวอารีรัตน์ เจษฎาปกรณ์
โรงเรียนสามพรานวิทยา อําเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม

3. บทคัดย่อ
จากการศึกษาวิธีการทํากระดาษที่ทําด้วยมือจากต้นกล้วย พบวา การต้มเยื่อเพื่อให้ได้เยื่อที่เหมาะสมที่จะ่
นําไปฟอกเยื่อ ควรใช้สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 3% โดยนําหนัก ใช้ระยะเวลาในการต้มเยื่อ้ 30 นาที การฟอกเยื่อ
ควรใช้สารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์เข้มข้น 1% โดยนําหนัก ระยะเวลาในการฟอกเยื่อ้ 10 นาที การยอยเยื่อทําได้่ 2 วิธี คือ
การทุบและการตีปันเยื่อ วิธีการทุบเยื่อจะให้เยื่อที่มีเส้นใยยาวกวาการตีปันเยื่อ เมื่อนําเยื่อที่ได้มาตักเยื่อเพื่อทําเป็นแผ่ ่่ ่นกระดาษ
ทําการปรับปรุงคุณภาพโดยการย้อมสี และผสมนําแป้ง ทดสอบคุณภาพของกระดาษที่ได้กบกระดาษสาที่ขายในท้องตลา้ ั
คุณภาพจะแตกตางกนไมมากนัก่ ั ่

4. สารบัญ
หน้า
บทคัดยอ่ ก
สารบัญ ข
สารบัญตาราง ข
บทที่ 1 บทนํา 1
บทที่ 2 เอกสารที่เกยวข้องี่ 4
บทที่ 3 อุปกรณ์ที่เกยวข้องี่ 13
บทที่ 4 ผลการทดลอง 17
บทที่ 5 สรุปและอภิปรายผลการทดลอง 23
ภาคผนวก 26
บรรณานุกรม 27

5. สารบัญตาราง
ตาราง 1 แสดงลักษณะเยื่อที่ได้จากการต้มโดยใช้สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์
เข้มข้นตางๆ กน ในระยะเวลา่ ั 40 นาที 17
ตาราง 2 แสดงลักษณะเยื่อกล้วยที่ได้จากการฟอกเยื่อโดยใช้สารละลายแคลเซียม
ไฮโปคลอไรด์เข้มข้นตางๆกน ระยะเวลาฟอกเยื่อ่ ั 20 นาที 18
ตาราง 3 แสดงลักษณะเยื่อ และกระดาษที่ได้จากการยอยเยื่อ่ 2 วิธี 19
ตาราง 4 แสดงลักษณะเยื่อกล้วยนําว้าและกล้วยหอม้ 20
ตาราง 5 แสดงร้อยละของเยื่อกล้วยที่ได้และลักษณะกระดาษที่ได้จากกล้วยนําว้าและ้
กล้วยหอม 21
ตาราง 6 เปรียบเทียบกระดาษกล้วยที่ผลิตได้กบกระดาษสาที่ขายในท้องตลาดในด้ั านตางๆ่ 22

6. บทที่ 1
บทนํา
ที่มาและความสําคัญของโครงงาน
กระดาษเป็นวัสดุชนิดหนึ่งที่มนุษย์รู้จักผลิตและใช้มาแล้วตังแตสมัยโบราณเมื่อกวา้ ่ ่ 5 พันปีมาแล้ว ชนชาติจีนเป็นพวก
แรกที่รู้จักวิธีทํากระดาษ โดยใช้วัสดุฟางข้าว เศษผ้าขีริว แหอวนที่ขาดๆและเปลือกไม้้ ้ บางชนิด เชน เปลือกต้นหมอน เป็น่ ่
วัตถุดิบ การทํากระดาษในยุคต้นๆ ทําด้วยมือทังสิน้ ้
การทํากระดาษในปัจจุบันมีอยู่ 2 ชนิด วิธีคือ การทําด้วยมือวิธีหนึ่งและการทําด้วยเครื่องจักรอีกวิธีหนึ่ง การทํา
กระดาษด้วยมือนันมีโอกาสที่จะนําเอาวัตถุดิบชนิดตางๆ มาทําเป็นกระดาษได้้ ่ อยางกว้างขวางกวาการทํากระดาษด้วยเครื่องจักร่ ่
เพราะการทํากระดาษด้วยเครื่องจักรต้องลงทุนมาก และเครื่องจักรที่ได้ออกแบบมาสําหรับวัตถุดิบชนิดใดแล้ว หากเปลี่ยนไปใช้
วัตถุดิบชนิดอื่น กจะต้องมีการแกไขปรับปรุงเครื่องจักรเป็นการใหญ ซึ่งเป็นการสินเปลืองมาก เพราะฉะนั็ ้ ่ ้ ้นโรงงานกระดาษ
ทัวๆไป จึงใช้วัตถุดิบชนิดใดชนิดหนึ่งไมมีการเปลี่ยนแปลงชนิดของวัตถุดิบบอยๆ แตในด้านการทํากระดาษด้วยมือนัน่ ้่ ่ ่
สามารถที่จะนําเอาวัตถุดิบชนิดตางๆ มาใช้ทํากระดาษโดยไมจํากด ขอเพียงวา วัตถุดิบนันๆ มีคุณสมบัติในการทําเป็นเยื่อ่ ่ ั ่ ้
กระดาษได้ดี และเหมาะสมกบการทําด้วยมือ สวนในด้านกรรมวิธีกอาจจะเปลี่ยนแปลงไปได้ตามชนิดของวัตถุดิบ ฉะนันจึงั ่ ็ ้
ปรากฏวาการทํากระดาษด้วยมือได้มีการศึกษาและค้นคว้าเรื่องวัตถุดิบกนอยูตลอดเวลา วัตถุดิบที่ใช้ผลิตกระดาษที่ทําด้วยมือใน่ ั ่
ปัจจุบันที่นิยมและเป็นที่ต้องการของตลาดทังในและตางป้ ่ ระเทศ คือ เปลือกของต้นสาที่ใช้ทํากระดาษสาเพราะสามารถ
นําไปใช้ประโยชน์ในด้านตางๆ ได้มากมาย เชน ทําดอกไม้ประดิษฐ์ กระดาษทํารม วาว กระดาษแบบเสือ พัด กระดาษหอ่ ่ ่ ่ ่้
ของขวัญ กระดาษลอกลายฝาผนัง นามบัตร จากสภาวะความต้องการกระดาษสาในรูปแบบตางๆ ที่มากขึน จึงทําให้วัตถุ่ ้ ดิบที่จะ
นํามาใช้ทํากระดาษสาคือเปลือกของต้นสาขาดแคลนอยางมากเพราะต้นสาในธรรมชาติมีปริมาณลดลงอยางรวดเร็ว จึงได้มี่ ่
การศึกษาและค้นคว้าเรื่องวัตถุดิบเพื่อใช้ทดแทนเปลือกของต้นสา เชน กระดาษที่ทําจากเส้นใยปอชนิดตางๆ กระดาษที่ทําจาก่ ่
เปลือกของต้นหมอน รวมทังกระดาษที่ทํา่ ้ จากเปลือกขอยด้วย ซึ่งวัตถุดิบดังกลาวเมื่อนํามาทําเป็นกระดาษที่ทําด้วยมือจะมี่ ่
ลักษณะและคุณสมบัติคล้ายกบกระดาษสา แตราคาต้นทุนในการผลิตสูงกวากระดาษสา ฉะนันในสภาพเศรษฐกจปัจจุบันนีจึงยังั ่ ่ ิ้ ้
ทําเป็นการค้าไมได้ คณะผู้ทําโครงงานนีจึงคิดวานาจะมีการศึกษาถึงพืชชนิ่ ่ ่้ ดอื่นที่สามารถจะนํามาใช้เป็นวัตถุดิบแทนเปลือกต้น
สาอีก โดยเฉพาะต้นกล้วย ซึ่งเป็นพืชที่มีการปลูกกนทัวไป หาได้งาย และใช้ประโยชน์ในด้านตางๆ มากมายอยูแล้ว เชน ผลไม้ั ่ ่ ่ ่่
เป็นอาหาร สวนต้นกล้วยที่เหลือกมีปริมาณมากพอที่จะใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตกระดาษที่ทําด้วยมือ่ ็ ได้ และถ้าสามารถศึกษา

7. จนนําต้นกล้วยมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตกระดาษที่ทําด้วยมือได้กจะทําให้การผลิตกระดาษที่ทําด้วยมือขยายขอบเขตการผลิต็
กว้างขวางยิงขึน รวมทังเป็นการเพิมพูนความรู้ การพัฒนาวิธีทํา การศึกษาหาความรู้ในด้านตางๆ เกยวกบการผลิตกระดาษที่ทํา่ ่้ ้ ่ ี่ ั
ด้วยมือ ซึ่งจะชวยทําให้ประเทศไทยของเรา เป็นผู้ที่ผลิตกระดาษที่ทําด้วยมือที่สามารถพึ่งตนเองได้ตอไปในอนาคต่ ่
จุดมุงหมายของการศึกษาค้นคว้า่
1. เพื่อศึกษาถึงวิธีการที่เหมาะสมในการทํากระดาษด้วยมือจากต้นกล้วย เกยวกบเรื่องดังตอไปนีี่ ั ่ ้
1.1 ความสัมพันธ์ระหวางความเข้ม่ ข้นของสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์กบระยะเวลาที่ใช้ในการต้มเยื่อั
1.2 ความสัมพันธ์ระหวางความเข้มข้นของสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์กบระยะเวลาที่ใช้ในการฟอก่ ั
เยื่อ
1.3 วิธีการยอยเยื่อ ระหวางการทุบด้วยค้อนไม้และการตีปันเยื่อ่ ่ ่
2. เพื่อปรับปรุงวิธีการทํากระดาษด้วยมือจากต้นกล้วยให้สามารถใช้เป็นแนวทางในการทําเป็นอุตสาหกรรมใน
ครัวเรือน
3. เพื่อทดสอบคุณภาพของกระดาษที่ทําด้วยมือที่ผลิตได้ในด้านความเหนียว นําหนักของกระดาษ ความทึบแสงขอ้
กระดาษ ความสามารถในการซึมนําของกระดาษ้
สมมติฐานการศึกษาค้นคว้า
1. ถ้าความสัมพันธ์ระหวางความเข้มข้นของสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์กบระยะเวลาที่ใช้ต้มเยื่อมีผลตอเยื่อที่ผลิต่ ั ่
ได้ดังนันเมื่อใช้ความเข้มข้นของสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์กบระยะเวลาที่ต้มตางกน เยื่อที่ได้จะมีลักษณะตางกนด้วย้ ั ่ ั ่ ั
2. ถ้าความสัมพันธ์ระหวางความเข้มข้นของสารละลายแคลเ่ ซียมไฮโปคลอไรด์กบระยะเวลาที่ใช้ในการฟอกเยื่อมีผลั
ตอเยื่อที่ได้ ดังนันความเข้มข้นของสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์กบระยะเวลาที่ใช้ในการฟอกเยื่อแตกตางกน เยื่อที่ฟอกได้่ ั ่ ั้
จะมีลักษณะแตกตางกนด้วย่ ั
3. ถ้าวิธีการยอยเยื่อมีผลตอกระดาษที่ทําด้วยมือ ดังนันวิธีการย่ ่ ่้ อยเยื่อโดยวิธีการตีปันจะให้กระดาษที่มีคุณภาพดีกวา่ ่
กระดาษที่ได้จากวิธีการทุบเยื่อด้วยค้อนไม้

8. ขอบเขตของการศึกษา
1. ต้นกล้วยที่ใช้เป็นวัตถุดิบในการทดลองครังนีใช้ต้นกล้วยนําว้า และกล้วยหอม้ ้ ้
2. การทดสอบคุณภาพของกระดาษที่ผลิตได้จะทดสอบคุณภาพดังนี้
2.1 นํ้าหนักของกระดาษ
2.2 ความเหนียวของกระดาษ
2.3 การทึบแสงของกระดาษ
2.4 ความสามารถในการซึมนําของกระดาษ้
คํานิยามเชิงปฏิบัติการ
1. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 1% โดยนําหนักหมายถึง การนําโซเดียมไฮดรอกไซด์้ 1 กรัม มาละลายนํา ทํ้
เป็นสารละลายปริมาตร 100 ลูกบาศกเซนติเมตร์
2. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 3% โดยนําหนักหมายถึง การนําโซเดียมไฮดรอกไซด์้ 3 กรัม มาละลายนํา ทํ้
เป็นสารละลายปริมาตร 100 ลูกบาศกเซนติเมตร์
3. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 5% โดยนําหนักหมายถึง การนําโซเดียมไฮดรอกไซด์้ 5 กรัม มาละลายนํา ทํ้
เป็นสารละลายปริมาตร 100 ลูกบาศกเซนติเมตร์
4. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 7% โดยนําหนักหมายถึง การนําโซเดียมไฮดรอกไซด์้ 7 กรัม มาละลายนํา ทํ้
เป็นสารละลายปริมาตร 100 ลูกบาศกเซนติเมตร์
5. สารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์เข้มข้น 1% โดยนําหนักหมายถึง การนําโซเดี้ ยมไฮดรอกไซด์ 1 กรัม มาละลายนํา้
ทําเป็นสารละลายปริมาตร 100 ลูกบาศกเซนติเมตร์
6. สารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์เข้มข้น 2% โดยนําหนักหมายถึง การนําโซเดียมไฮดรอกไซด์้ 2 กรัม มาละลายนํา้
ทําเป็นสารละลายปริมาตร 100 ลูกบาศกเซนติเมตร์
7. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 3% โดยนําหนักหมายถึง การนําโซเดียมไฮดรอกไซด์้ 3 กรัม มาละลายนํา ทํ้
เป็นสารละลายปริมาตร 100 ลูกบาศกเซนติเมตร์

9. 8. สารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์เข้มข้น 4% โดยนําหนักหมายถึง การนําโซเดียมไฮดรอกไซด์้ 4 กรัม มาละลายนํา้
ทําเป็นสารละลายปริมาตร 100 ลูกบาศกเซนติเมตร์

10. บทที่ 2
เอกสารที่เกยวข้องี่
กล้วยเป็นพืชที่ให้ประโยชน์หลายประการ มีความเกยวข้องกบชีวิตและขนมธรรมเนียมประเพณีของไทยมาตังแตี่ ั ่้
โบราณ ในประเทศไทยมีกล้วยชนิดตางๆ หลายชนิดซึ่งสวนใหญจะเจริญเติบโตได้ดีในทุกภาคของประเทศ กล้วยให้่ ่ ่
คุณประโยชน์ในด้านโภชนาการและการใช้สอยตางๆ เป็นอยางมาก เป็นพืชที่ให้คุณคาทางอาหารสูง ชวยให้ระบบการยอย่ ่ ่ ่ ่
อาหารเป็นไปอยางมีประสิทธิภาพรับประทานเป็นประจําจะชวยเสริมสร้างสุขภาพพลานามัยที่ดี กล้วยเป็นพืชที่ให้ผลผลิตเพื่อ่ ่
บริโภคตลอดทังปีไมจํากดฤดูกาล และยังเป็นพืชที่ตกผลเร็วเมื่อเทียบกบ้ ่ ั ั ไม้ผลชนิดอื่นๆ การปลูกไมต้องใช้พืนที่มากนัก่ ้
สามารถปลูกกนได้แทบทุกครัวเรือน ดังนันกล้วยจึงเป็นพืชที่เหมาะสมชนิดหนึ่งที่ควรปลูกประจําบ้านหรือทําเป็นสวนเกษตรั ้
ขนาดใหญ่
กล้วยเป็นพันธุ์ไม้ล้มลุกสกุล Musa อยูในวงศ์่ Musaceae พันธุ์ไม้สกุลกล้วยนีมีอยูตามธรรมชา้ ่ ติแตเฉพาะในโลกเกา่ ่
ตอนที่อากาศอบอุนชุมชืน และมีอยูรวมกนหลายสิบชนิด่ ่ ่ ั้ (species) เฉพาะในประเทศไทยเทาที่ทราบในขณะนีมีอยูอยางน้อย่ ่ ่้ 5-
6 ชนิด
ลักษณะรูปพรรณ
ลําต้นประกอบด้วยกาบ (สวนลางของกานใบ่ ่ ้ ) รวมกนขึนเป็นลําั ้ (ลําต้นเทียม) ขนาดสูงตังแตเรี่ยดินถึง้ ่ 4-6
เมตร โตขนาดลําแขนยอมๆ ถึงขนาดเสาเรือน ใบเป็นแผนยาว่ ่ 1-1.50 เมตร ถึง 3.50-4 เมตร กว้างมักไมเกน่ ิ 50 เซนติเมตร กาน้
ใบยาวตังแต้ ่ 25-75 เซนติเมตร ตอนบนเป็นรองตามยาว กานใบนีแลนเลยเข้าไปเป็นทางหรือกระดูกกลางของใบโดยตลอด่ ้ ่้
ดอก ดอกออกที่ปลายลําต้นหรือเครือ ตั้ง หรือนอน หรือโค้งลงเป็นงวง ซึ่งตามปรกติยาวตํ่ากวา่ 1-1.50 เมตร
ดอกเป็นกระจุก แตละกระจุกมีปลีสีมวงแดง ดอกที่อยูตอนลางของเครือเป็นดอกตัวเมีย ตกผล สวนดอกที่อยูตอนบนๆ เครือเป็น่ ่ ่ ่ ่ ่
ดอกตัวผู้ไมตกผล ในระหวางที่ต้นกล้วยยังไมถึงเวลาจะออกดอก หรือที่เรียกวาตกเค่ ่ ่ ่ รือ ลําต้นที่แท้จริงซึ่งเรียกวา หยวก ยังคงไม่ ่
งอกขึนมาจากโคนต้น แตเมื่อจวนจะถึงเวลาออกดอกจึงจะงอกแทรกกลางลําต้นขึนมาและโผลออกที่ปลายลําต้นเป็นชอภายใน้ ้่ ่ ่
เวลาอันรวดเร็ว
ผลกล้วยรูปยาวๆ กลมๆ หรือบางทีกเป็นเหลี่ยมๆ อยูบ้าง ขนาดใหญบ้างเล็กบ้างแล้วแตชนิดและพั็ ่ ่ ่ นธุ์กบปัจจัยั
แวดล้อม สําหรับกล้วยที่ปลูกโดยมากผลยาวไมเกน่ ิ 17-18 เซนติเมตรและใหญไมเกน่ ่ ิ 4-5 เซนติเมตร อยูเป็นกระจุกเป็นแถว่
เดียวคล้ายแถวนิวมือหรือเป็นแถวคูเหมือนแถวนิวมือซ้อนสลับกน แตละกระจุกเรี้ ้่ ั ่ ยกวาหวี จํานวนหวีในเครือจะมากหรือน้อย่

11. แล้วแตชนิดและพันธุ์่ กล้วย และความอุดมสมบูรณ์ของพืนที่ ตามปรกติจะมีอยูระหวาง้ ่ ่ 6-10 หวี แตละหวีมี่ 10-20 ผล เมื่อผลยัง
ดิบอยูกมีสีเขียวๆ แตเมื่อสุกมีสีเหลือง หรือเหลืองนวลๆ หรือเขียวออนๆ หรือเขียวๆ เหลืองๆ เนือในเมื่อผลแกเต็มที่แล้วออน่ ็ ่ ่ ่้ ่
รสหวานๆ หรือคอนข้างชืดๆ บางทีกอม่ ็ เปรียว้
ต้นกล้วยเมื่ออายุได้ราว 10-15 เดือนกตกเครือ และเมื่อผลแกหรือสุกเต็มที่ ต้นกตายกล้วยบางชนิดมีหนอสําหรับ็ ็ ่่
สืบพันธุ์ หนอมักขึนติดกบลําต้นเกาเป็นกอ กอหนึ่งๆ อาจมีถึง่ ั้ ่ 30-40 หนอได้ กล้วยที่ปลูกกนทัวไปสําหรับเอาผลรับประทาน่ ั ่
นันถือกนวา เดิมมีกาเนิด้ ั ่ ํ และกลายมาจากกล้วยป่า และแบงออกได้เป็น่ 2 พวกตามลักษณะของเนือในผล พวกหนึ่งได้แกกล้วย้ ่
ธรรมดา เชน กล้วยนําว้า กล้วยไข ซึ่งเมื่อผลสุกแล้วเนือออน รสหวาน รับประทานสดได้เลย กล้วยพวกนีในทางพฤกษศาสตร์ม่ ่ ่้ ้ ้
ชื่อทางวิทยาศาสตร์วา่ Musa sapientum อีกพวกหนึ่งได้แกพัน่ ธุ์ตางๆ ของกล้วยกล้าย หรือ กล้าย ซึ่งเมื่อผลสุกเนือยังกระด้างๆ่ ้
อยู มีรสคอนข้างชืดไมใครหวาน ไมเหมาะแกการรับประทานสด ต้องเผาหรือต้มให้สุกเสียกอนจึงจะรับประทานได้ กล้าย่ ่ ่ ่ ่ ่ ่
ในทางพฤกษศาสตร์ใช้ชื่อทางวิทยาศาสตร์วา่ Musa paradisiaca
กล้วยพวก Musa sapientum มีอยูมากมายหลายพันธุ์เฉพาะในประเทศไทยกมีอยูหลายพันธุ์ด้วยกน ที่ปลูกกนมากและ่ ็ ่ ั ั
แพรหลายเป็นพันธุ์กล้วยการค้าในประเทศไทย กมี่ ็
1. กล้วยหอมทอง เป็นกล้วยที่นิยมปลูกและบริโภคกนมากในปัจจุบัน มีลักษณะลําต้นใหญ สูงประมาณั ่ 2-3
เมตร กาบใบชันในมีสีเขียว เครือได้รู้ ปทรงดี มีนําหนักมาก ผลยาวเรียว เปลือกหนา เมื่อสุกผิวจะมีสีเหลือง มีรสชาติหอมหวาน้
2 กล้วยไข เป็นกล้วยที่ปลูกเป็นการค้าของจังหวัดกาแพงเพชร ลักษณะกาบใบเป็นสีนําตาล สีใบเหลือง เครื่ ํ ้
ขนาดเล็ก ผิวเปลือกบาง ผลสุกเนือสีเหลือง รสหวาน้
3. กล้วยนําว้า เป็นกล้วยที้ ่มีการปลูกทัวไปทุกภาค ทนทานตอสภาพดินฟ้าอากาศได้ดีกวาพันธุ์อื่นๆ กล้ว่ ่ ่
นําว้ามีหลายชนิด เชน กล้วยนําว้าแดง กล้วยนําว้าขาว กล้วยนํ าว้าคอม้ ้ ้ ้่ ่
4. กล้วยเล็บมือนาง เป็นกล้วยที่มีการปลูกในภาคใต้ โดยเฉพาะจังหวัดชุมพร เพราะเป็นกล้วยที่ต้องการ
ความชุมชืนสูงจึงเ่ ้ จริญเติบโตได้ดี ลักษณะต้นไมสูงมากนัก เครือและผลเล็ก รสชาติหวานหอม่
กล้วยเป็นพืชที่ให้ประโยชน์ในทางเศรษฐกจอยางมากมาย ลําต้นใช้ต้มเป็นอาหารคนและปศุสัตว์ หรือใช้เป็นิ ่
ประโยชน์อยางอื่น เชน ทํากระดาษที่เรียกวา กระดาษมะนิลา่ ่ ่ (Manila paper) ทําจากกล้วยชนิดหนึ่งของฟิลิปปินส์ชื่อวา่ Musa
textiles ยางกล้วยใช้เป็นหมึกเขียนเครื่องหมายที่เสือผ้าเพราะซักนําไมตก และใช้ทําลวดลายบางอยาง กาบกล้วยใช้สําหรับแท้ ้ ่ ่

12. เป็นลวดลายใช้ในการประดับชัวคราว และที่สําคัญมากกคือ ใช้ทําเชือกผูกมัดและฟันเป็นเชือกเกลียว หยวกกล้วยและหัวปลีดิบ่ ่็
ใช้เป็นผักสด หรือต้มแกงรับประทาน ใบตองกล้วยทังสดและแห้งใช้หออาหารและของกล้วยอื่นๆ กบทังใช้มวนบุหรี่ด้วย สวน้ ้่ ั ่
ที่สําคัญมากที่สุดที่ได้จากกล้วยคือผล ผลกล้วยใช้รับประทานสดเป็นอาหารทําให้แห้งเป็นกล้วยตาก ทําให้สุกเป็นกล้วยเผา
กล้วยปิง กล้วยแขก กล้วยเชื่อม กล้วย้ ฉาบ ผลหามๆ ใช้บดทําแป้ งอาหาร ซึ่งเหมาะสําหรับคนไข้มาก เพราะยอยได้งายกวาแป้ งที่่ ่ ่ ่
ทําจากเมล็ดพืชพวกข้าว
การผลิตกระดาษ
การผลิตกระดาษในปัจจุบันเป็นอุตสาหกรรมที่สําคัญชนิดหนึ่ง ในกระบวนการผลิตได้ใช้ความรู้ทางด้าน
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเกอบทุกสาขา เชน เคมี ฟิื ่ สิกส์ ชีววิทยา พฤกษศาสตร์ และวนศาสตร์ โดยอาศัยสาขา
วิศวกรรมศาสตร์เป็นสวนสนับสนุนที่สําคัญ่
การผลิตกระดาษของไทยเราซึ่งมีมาตังแตอดีตแล้วนัน ขาดการพัฒนาทางด้านเทคโนโลยีจึงทําให้้ ้่
กระบวนการผลิตมีประสิทธิภาพตํ่าและให้ผลตอบแทนไมคุ้มคา ในปัจจุบันนีจึงได้มีการนํ่ ่ ้ าเทคโนโลยีที่ทันสมัยเข้ามาใช้ใ
กระบวนการผลิตบ้างแล้ว แตกยังให้ผลผลิตไมเพียงพอตอการใช้ในประเทศ ยังคงต้องสังทังเยื่อและกระดาษจากตางประเทศเข้า่ ็ ่ ่ ่่ ้
มาใช้อยูอีกเป็นจํานวนมาก โดยเฉพาะในกจการพิมพ์และการเขียน่ ิ
ในกระบวนการผลิตกระดาษจะแบงออกได้เป็น่ 3 ขันตอนคือ้ การเตรียมหรือเลือกวัตถุดิบ การผลิตเยื่อ
กระดาษ และการผลิตแผนกระดาษ ซึ่งแตละขันตอนมีรายละเอียดดังนี่ ่ ้ ้
1. วัตถุดิบ วัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตกระดาษได้มาจากสวนตางๆ ของพืชที่ให้เส้นใย ซึ่งสวนตางๆ ของพืช่ ่ ่ ่
เหลานีจะประกอบด้วยสวนสําคัญ่ ่้ 4 สวน คือ่
1.1 เซลลูโลส (Cellulose) เป็นพอลิเมอร์ของนําตาลประกอบด้วยกลูโคสเพียงชนิดเดียว เซลลูโลสจะพบได้
เฉพาะในพืชเทานัน และจัดเป็นองค์ประกอบสําคัญของโครงสร้างของผนังเซลล์พืช่ ้
1.2 เฮมิเซลลูโลส (Hemicellulose) เป็นพอลิเมอร์ของนําตาลหลายชนิดผสมกน เชน กลูโคส แมนโนส ไซโลส้ ั ่
อะราบิโนส เฮมิเซลลูโลสมีสมบัติพิเศษที่สามารถถนอมนําและพองตัวได้ ซึ่งเป็นสมบัติที่สําคัญและมีความจําเป็นตอการทํ้ ่
กระดาษ

13. 1.3 ลิกนิน (Lignin) เป็นพอลิเมอร์ของสารฟีนิลโพรเพนที่จับตัวกนเป็นโครงรางตาขายสามมิติ มีสีนําตาลเข้ั ่ ่ ้
จนถึงสีดํา ลิกนินจะชวยให้เส้นใยมีความแข็่ งและทําให้ออนตัวได้ยาก นอกจากนีลิกนินที่เกาะอยูกบเส้นใยถ้ามีปริมาณมาก่ ่ ั้
เกนไปจะทําให้เส้นใยมีคุณภาพไมดีิ ่
1.4 สารที่สกดได้ั (Extractive substance) เป็นสารชนิดตางๆ ที่มีอยูในพืชซึ่งจะถูกสกดออกได้ด้วยตัวทํา่ ่ ั
ละลายอินทรีย์สารเหลานีได้แก สารสี่ ้ ่ (Pigment) ไขมัน โปรตีน
พืชแตละชนิดจะมีสวนประกอบเหลานีในปริมาณและลักษณะที่แตกตางกน ทังนีขึนอยูกบสายพันธุ์ อายุ่ ่ ่ ่ ั ่ ั้ ้้ ้
และการเกบรักษากอนนํามาใช้งาน็ ่
สําหรับเส้นใยที่ใช้ในการทํากระดาษจะได้มาจากสวนตางๆ ของพืช ซึ่งอาจจําแนกออกได้เป็น่ ่ 2 พวก คือ
1.1 พวกที่เป็นเนื้อไม้ (Wood) เป็นสวนที่ได้จากสวนเนือของลําต้นพืชยืนต้นซึ่งให้เส้นใยขนาด่ ่ ้
ตางๆ กน อาจแบงออกได้เป็น่ ั ่ 2 กลุม ตามสมบัติของเนือไม้คือ่ ้
ก. ไม้เนือแข็ง้ (Hard wood) เป็นเนือไม้จากพืชยืนต้นพวกแองจิโอสเปอร์ม ไม้พวกนีมี้ ้
การผลัดใบ เชน ไม้สัก ไม้ยาง ไม้เนือแ่ ้ ข็งมีเส้นใยคอนข้างสัน แข็งและมีสีเข้ม เส้นใยที่ได้จากไม้พวกนีจะมีคุณภาพคอนข้างตํ่า่ ่้ ้
ไมนิยมใช้เป็นวัตถุดิบในการทํากระดาษ่
ข. ไม้เนือออน้ ่ (Soft wood) เป็นเนือไม้จากพืชยืนต้นพวกจิมโนสเปอร์มไม้พวกนีไมมี้ ้ ่
การผลัดใบ เชน ไม้สนสองใบ สนสามใบ ไม้เนือออนมีเ่ ่้ ส้นใยขนาดยาวเนือไม้ชนิดนีจะมีความออนตัวสูงกวาไม้เนือแข็ง และ้ ้ ้่ ่
ให้เส้นใยที่มีคุณภาพดีเหมาะสมตอการทําเป็นกระดาษ่
1.2 พวกที่ไมใชเนือไม้่ ่ ้ (Non-wood) เป็นสวนที่ได้จากพืชล้มลุกและเปลือกไม้ของพืชบางชนิด่
เส้นใยพวกนีมีขนาดแตกตางกนขึนกบชนิดของพืชเหลานั้ ่ ั ั ่้ ้น อาจแบงได้เป็น่ 4 กลุม คือ่
ก. หญ้า (Grass) เป็นสวนที่ได้จากพืชตระกูลหญ้าและไม้ไผ่ ่
ข. เปลือกไม้(Bast) เป็นสวนที่ให้เส้นใยจา่ กเปลือกของลําต้นของพืชยืนต้น เส้นใยจาก
เปลือกไม้เป็นที่นิยมใช้ทํากระดาษมาตังแตสมัยโบราณแล้ว เชน การทํากระดาษสาจากเปลือกของต้้ ่ ่ นสา กระดาษขอยจากเปลือก่
ของต้นขอย่
ค. ผล (Fruit) เป็นสวนของผลที่มีเส้นใย เชน มะพร้าว ปาล์ม ใยจากผลไม้ไมนิยมใช้ทํา่ ่ ่
กระดาษ เนื่องจากเป็นเส้นใยที่มีความแข็ง

14. ง. ใบ (Leaf) เป็นสวนจากใบของพืชที่ให้เส้นใย เชน ใบอ้อย ใบปาล์ม่ ่
สวนตางๆ ของพืชเหลานีจะให้่ ่ ่ ้ เส้นใยที่มีลักษณะแตกตางกน การนําเส้นใยไปใช้ทํากระดาษจึงขึนอยูกบชนิดของ่ ั ่ ั้
กระดาษที่ต้องการและกระบวนการผลิตเป็นสําคัญ
2. การผลิตเยื่อกระดาษ เป็นขันตอนที่นําวัตถุดิบจากสวนตางๆ ของพืชมายอยด้วยกระบวนการที่เหมาะสม เพื่อทําให้้ ่ ่ ่
วัตถุดิบมีความออนและแยกออกจากกนเ่ ั ป็นเส้นใย วัตถุดิบที่ใช้อาจมีขนาดและลักษณะแตกตางกน ดังนันกอนนําวัตถุดิบไป่ ั ้ ่
ยอยจึงต้องทําให้วัตถุดิบมีขนาดเล็กๆ ด้วยวิธีการตางๆ เชน ตัด บด เพื่อทําให้สะดวกตอการนําเข้าไปในเครื่องยอย การผลิตเยื่อ่ ่ ่ ่ ่
กระดาษจะมีขันตอนในการผลิตดังตอไปนี้ ่ ้
2.1 การยอยเยื่อ เมื่่ อทําชินวัตถุดิบให้มีขนาดตามที่ต้องการแล้วจึงนําวัตถุดิบเหลานีไปยอยให้เป็นเส้นใย ซึ่ง้ ่ ่้
ในระบบอุตสาหกรรมมีวิธีทําได้หลายวิธีดังนี้
ก. Mechanical process เป็นการยอยวัตถุดิบด้วยวิธีกล โดยการบดให้วัตถุดิบแตกออกจากกนจน่ ั
เป็นเยื่อกระดาษหรือเส้นใย วิธีนีนิยมใ้ ช้ผลิตเยื่อกระดาษเพื่อทํากระดาษหนังสือพิมพ์รายวัน ซึ่งเป็นกระดาษที่ไมต้องการความ่
คงทนถาวรสูงมากนัก
ข. Thermommechanical process เป็นวิธีการยอยที่มีการอบวัตถุดิบด้วยไอนําที่มีอุณหภูมิประมา่ ้
120 -140 c ในเวลาที่เหมาะสม แล้วจึงนําไปบดตอจนได้เยื่อกระดาษตามต้องการ วิธีนีนิยมใช้ทําเยื่อไม้เพื่อทํากระดาษ่ ้
หนังสือพิมพ์และกระดาษพิมพ์เขียวบางชนิด
ค. Chemimechanical process เป็นวิธีการยอยเยื่อที่มีการต้มวัตถุดิบด้วยสารเคมีจนออนนุนแล้วจึง่ ่ ่
บดให้เป็นเยื่อกระดาษ
ง. Chemithermomechanical process วิธีนีเมื่อต้มวัตถุดิบด้วยสารเคมีจนออนนุมแล้วจึงบดเยื่อไม้ที่้ ่ ่
อุณหภูมิประมาณ 120-140 c จนเป็นเยื่อกระดาษ
จ. Semichemical process เป็นวิธีการยอยเยื่อไม้โดยการต้มด้วยสารเคมีแล้วบดให้เส้นใยแยกออก่
จากกน เป็นวิธีที่งายที่สุั ่ ดในกระบวนการยอยเยื่อ และให้เยื่อที่มีคุณภาพดี ซึ่งสามารถนําไปใช้ทํากระดาษชนิดตางๆ ได้่ ่
ฉ. Chemical process เป็นวิธีการยอยเนือไม้ที่ใช้ปฏิกริยาจากสารเคมีและความร้อนเพื่อชวยยอยให้่ ิ ่ ่้
เยื่อกระดาษแยกตัวออกมาจากลิกนินและสารที่ไมต้องการ วิธีการนีนิยมใช้กนอ่ ั้ ยางแพรหลายอยูในปัจจุบัน่ ่ ่

15. 2.2 การล้างรอนเยื่อ เยื่อกระดาษที่ผานการยอยมาแล้ว อาจมีสิงตางๆ ตกค้างอยูบนเส้นใย และเส้นใยที่ได้ยัง่ ่ ่ ่ ่่
มีขนาดแตกตางกนจึงจําเป็นต้องล้างเส้นใยเพื่อทําให้เส้นใยมีความสะอาดเพิมขึนพร้อมกบแยกเส้นใยที่ยังถูกยอยได้ไมสมบูรณ์่ ั ั ่ ่่ ้
ออกจากกนด้วยตะแกรงรอน เยื่อที่ได้หลังจากล้างและแยกเพื่อคัดขนาดแล้วจะมีสีนําตาลหรือสีเหลือง ซึ่งสามารถนําไปใช้ทํั ่ ้
กระดาษที่ไมต้องการความขาวมากนัก แตกระดาษที่ได้จะมีคุณภาพเหมาะสมกบงานบางชนิดเทานัน่ ่ ั ่ ้
2.3 การฟอกเยื่อ เส้นใยของเยื่อกระดาษที่ผานการล้างรอนเยื่่ ่ อมาแล้วจะมีสีนําตาลหรือสีเหลือง เนื่องจา้
บางสวนของเส้นใยยังคงมีลิกนินติดอยู จึงต้องฟอกเยื่อเหลานีเพื่อกาจัดลิกนินและทําให้เยื่อมีสีขาวเพิมขึนด้วย กระบวนการซึ่ง่ ่ ่ ํ้ ่ ้
เป็นที่นิยมอยูในปัจจุบันประกอบด้วย่
ก. ฟอกด้วยคลอรีน เป็นการฟอกเยื่อด้วยกาซคลอรีนโดยผาน๊ ่ กาซคลอรีนลงไปในนําเยื่อ๊ ้
ข. ล้างด้วยโซดาไฟ เยื่อที่ฟอกด้วยคลอรีนแล้วจะต้องล้างด้วยโซเดียมไฮดรอกไซด์เพื่อกาจัดํ
คลอรีนสวนที่ตกค้างอยูและในขณะเดียวกนเป็นการกาจัดลิกนินที่ตกค้างอยูออกจากเส้นใยด้วย่ ่ ั ํ ่
ค. การฟอกด้วยไฮโป เส้นใยที่ผานการฟอก่ 2 ขันตอนแรกมาแ้ ล้วจะมีสีนําตาลออน จึงอาจต้องฟอ้ ่
ขาวตอไปอีกด้วยสารละลายไฮโป การฟอกด้วยสารละลายไฮโปจะต้องทําในชวงระยะเวลาสันๆ เนื่องจากถ้าฟอกนานเกนไปจะ่ ่ ิ้
ทําให้เส้นใยถูกทําลายจนเปื่อยยุย และมีสมบัติเลวลงได้่
ง. ฟอกด้วยคลอรีนไดออกไซด์ เยื่อที่ผานการฟอกไฮโปอาจมีความขาวยังไ่ มเพียงพอ จึงต้องฟอก่
ตอไปอีกด้วยคลอรีนไดออกไซด์ การฟอกขันนีเป็นการฟอกขันสุดท้าย เยื่อที่ได้จะมีความขาวตามต้องการ และการฟอกด้วย่ ้ ้้
คลอรีนไดออกไซด์จะไมทําให้เยื่อมีคุณภาพเลวลง่
3. การผลิตแผนกระดาษ การผลิตแผนกระดาษเป็นการนําเยื่อกระดาษที่ยอยจนเป็นเส้นใยเรียบ่ ่ ่ ร้อยแล้วมาทําให้เป็น
แผนกระดาษโดยกระบวนการตางๆ ดังนี่ ่ ้
1. การเตรียมเยื่อ เยื่อที่ผานการฟอกแล้วจะถูกนํามาผสมกบนําแล้วสงเข้าเครื่องบดเยื่อ่ ั ่้ (Refiner) เพื่อทําให้
เส้นใยมีความออนตัวเพิมขึน และแยกเป็นเส้นใยเดี่ยวซึ่งมีขนาดและความยาวตามที่ต้องการ เพื่อให้เหม่ ่ ้ าะสมกบการทํากระดาษั
แตละชนิด นอกจากนีการบดเยื่อยังทําให้เส้นใยบางสวนแตกออกเป็นริว ซึ่งสวนที่แตกออกเป็นริวของเส้นใยจะชวยเพิมพืนที่ใน่ ่ ่ ่้ ้้ ้ ่
การยึดเหนี่ยว ทําให้กระดาษมีความเหนียวและมีความหนาแนนสมํ่าเสมอ ในระหวางนีจะมีการเติมสารบางชนิดลงไปด้วยเพื่่ ่ ้
ชวยปรับปรุ่ งคุณภาพของกระดาษ เชน สารกนซึม สารทึบแสง่ ั
2. การผลิตแผนกระดาษ่ เยื่อที่ผสมสวนประกอบตางๆ จนมีสมบัติตามที่ต้องการแล้วจะถูกนําไปทําเป็น่ ่

16. กระดาษด้วยขันตอนตางๆ ดังนี้ ่ ้
2.1 การทําแผนกระดาษ่ (Sheet formation) เป็นการทําให้เยื่อกระดาษเรียงตัวกนเป็นแผน โดยการั ่
ผานนํ่ ้าเยื่อกระดาษลงบนตะแกรง นําจะไหลผานตะแกรงและเหลือแผนกระดาษตกค้างอยูบนตะแกรง้ ่ ่ ่
2.2 การอัดรีดกระดาษ (Pressing) กระดาษที่เป็นแผนแล้วจะยังคงมีนําตกค้างอยูจึงต้องอัดรีด่ ่้
กระดาษเพื่อไลนําออก นอกจากนีการอัดรีดกระดาษยังทําให้กระดาษมีความหนาแนนเพิมขึนและเป็่ ่้ ้ ่ ้ นแผนเรียบ่
2.3 การอบกระดาษ (Drying) กระดาษที่อัดรีดเพื่อไลนํายังคงมีนําตกค้างอยูสูงกวาความต้องการ จ่ ่ ่้ ้
ต้องอบกระดาษเหลานีตอไปอีกเพื่อให้มีปริมาณของนําในกระดาษตามต้องการ โดยปกติกระดาษจะมีนําอยูประมาณร้อยละ่ ่ ่้ ้ ้ 8
2.4 การเข้าม้วน (Reeling) กระดาษที่อบแห้งแล้วจะนําไปเข้าม้วนเพื่อนําไปใช้งานตอไป่
กระดาษที่ผลิตได้ตามที่กลาวมาแล้วจะมีสวนประกอบที่สําคัญ่ ่ 2 สวนคือ่
1. เยื่อกระดาษ (pulp) เป็นสวนสําคัญของแผนกระดาษที่ได้มากจากเส้นใยของพืช เยื่อกระดาษที่่ ่
ใช้ทํากระดาษจะมีสมบัติแตกตางกนตามชนิดของกระดาษที่ผลิต เพื่อให้เหมาะสมกบความต้องการในการใช้งาน เชน กระดาษ่ ั ั ่
ทํากลองจะใช้เยื่อสีนําตาลที่ยังไมได้ฟอกสี่ ่้
2. สารปรุงแตง่ (additive, filler) เป็นสวนที่เติมลงไปในกระดาษในขณะทําการผลิต เพื่อชวย่ ่
ปรับปรุงแผนกระดาษให้มีสมบัติตามต้องการ อาจแบงชนิดของสารพวกนีได้ดังนี่ ่ ้ ้
2.1 สารป้องกนการดูดซึมั (Sizing) เป็นสารที่ใสลงในกระดาษหรือเคลือบบนผิวกระดาษ่
เพื่อทําให้กระดาษมีการดูดซึมของเหลวได้พอเหมาะกบการใช้ั งาน สารที่นิยมใช้สวนใหญเป็นพวก ชันสน สารส้ม แป้งบางชนิด่ ่
gum Arabic
2.2 สารเพิมความเหนียว เป็นสารที่เติมลงในกระดาษเพื่อเพิมความเหนียวของกระดาษ่ ่
สารที่ใช้พวกนี เชน แป้ ง้ ่
2.3 สารเพิมความทึบแสง เป็นสารที่ผสมลงในกระดาษเพื่อให้กระดาษมีความทึบแสง่
เพิ่มขึน นอกจากนียังชวยให้แผนกระดาษมีความเรียบและดูดซึมหมึกพิมพ์ได้ดี สารพวกนี ได้แก ดินขาว หินปูน ไทเทเนียมได้ ้ ้่ ่ ่
ออกไซด์

17. 2.4 สารสี (Pigment) การผสมสีลงในกระดาษเพื่อทําให้กระดาษมีสีตามต้องการ
นอกจากนีในการทํากระดาษสีขาวจะมีการผสมสีนําเงินหรือสีมวงลงไปเพื้ ้ ่ ่อทําให้กระดาษมีสีเทาออนซึ่งจะชวยให้ดูขาวสวา่ ่ ่
ขึน้
บทความและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
1. สมบัติ ได้ศึกษาเกยวกบการปรับปรุงวิธีการผลิตกระดาษสา โดยมีการปรับปรุงตังแตการคัดเลือกวัตถุดิบี่ ั ่้
วิธีการต้มเยื่อ การฟอกเยื่อ การตีเยื่อ การตัดแผนกระดาษ การลอกแผนกระ่ ่ ดาษออกจากตะแกรงขณะเปียก การรีดนําออกจา้
แผนกระดาษ การอบแห้ง รวมทังได้ผลิตอุปกรณ์เครื่องตีเยื่อ เครื่องมือตักและลอกแผนกระดาษ เครื่องไฮโดรลิกเพรส เครื่อง่ ่้
อบแห้งด้วยไอนําซึ่งการปรับปรุงกรรมวิธีการผลิตกระดาษเหลานี ทําให้ได้กระดาษที่มีคุณภาพดีขึนและใช้เทคโน้ ่ ้ ้ โลยีงายๆ่
สามารถถายทอดเทคโนโลยีสูผู้ที่ผลิตได้อยางเหมาะสม่ ่ ่ (สมบัติ อัศวปิยานนท์ 2526 : 1-9)
2. สุพจน์ ได้ศึกษาเกยวกบผลิตกระดาษด้วยวิธีการหมักจะได้กาซชีวิภาพซึ่งใช้เป็นเชือเพลิงในกระบวนการี่ ั ๊ ้
ผลิตด้วย นอกจากนีเส้นใยเซลลูโลสที่ได้มีความออนตัวมากทําใ้ ่ ห้ประหยัดพลังงานในการยอย และการหมักยังชวยลดมลพิษ่ ่
จากนําเสียด้วย จากฟางข้าวหนัก้ 1 กโลกรัม เมื่อหมักเป็นเวลาิ 20 วัน จะได้กาซชีวภาพปริมาตร๊ 480-500 ลิตร และเยื่อกระดาษที่
ฟอกขาวแล้วเป็นปริมาณร้อยละ 24.7 เส้นใยที่ฟอกสีแล้วมีความยาว 0.54-0.92 มิลลิเมตร (สุพจน์ ใช้เทียมวงศ์ 2528 : 195-
200)
3. ฉลอง ได้ศึกษาการทํากระดาษจากผักตบชวา พบวากระดาษที่ทําจากผักตบชวาที่ผานกรรมวิธี การเตรียม่ ่
วัตถุดิบ การเตรียมเยื่อ การทําแผนกระดาษ การลอกแผนกระดาษ ลักษณะของกระดาษที่ได้เป็นสีขาวบาง เนือกระดาษแนนกวา่ ่ ่ ่้
กระดาษสาเล็กน้อย มีความเหนียวพอกบกระดาษสา เยื่อกระดาษที่ได้เป็นปริมาณร้อยละั 10-20 ต้นทุนการผลิตสูงกวาการผลิต่
กระดาษสาประมาณเทาตัว จึงทําเป็นการค้าได้ยาก ถ้าจะทําเป็นกระดาษที่ทําด้วยมือควรนําเยื่อจากผักตบชวาร้อยละ่ 20 ผสมกบั
เยื่อปอสาร้อยละ 80 จะทําเป็นกระดาษบางชนิดพิเศษที่ทําด้วยมือได้ (ฉลอง เอี่ยมอาทร 2529 : 41-44)
4. ศิริอร และคณะ ได้ทําโครงงานเกยวกบการทํากระดาษที่ผลิตด้วยมือจากเปลือกของพืชชนิดตางๆี่ ั ่ 6
ชนิด คือ ขอย ชบา นุน ตะขบ สะเดา และครอบจักรวาล พบวาเปลือกของพืชทัง่ ่ ่ ้ 6 ชนิดสามารถใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิต
กระดาษที่ทําด้วยมือได้ แตเปลือกของพืชแตละชนิดจะให้คุณภาพของกระดาษที่ผลิตแตกตางกน โดยเปลือกขอยและเปลือก่ ่ ่ ั ่
ตะขบเป็นวัตถุดิบที่ใช้ผลิตกระดาษที่ทําด้วยมือที่มีคุณภาพดี จึงนํากระดาษที่ผลิตได้จากเปลือกขอยและเปลือกตะขบไป่

18. ปรับปรุงคุณภาพโดยการย้อมสีและเติมนําแป้ ง ปรากฏวากระ้ ่ ดาษที่ทําขึนติดสีดีและให้สีสวย การผสมนําแป้งลงไปทาให้กระด้ ้ ํ
แข็งและมีความเหนียวเพิมขึน่ ้ (ศิริอร และคณะ 2533 : 1-19)

19. บทที่ 3
อุปกรณ์และวิธีทําการทดลอง
อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลอง
1. ตาชัง่
2. เครื่องดีปันผลไม้่
3. เตาแกสปิกนิก๊
4. เทอร์มอมิเตอร์
5. กะละมังอลูมิเนียม
6. หม้อเคลือบ
7. บีกเกอร์
8. กระชอนตาถี่ขนาดกลาง
9. แผนมุ้งลวดที่ทําขอบเรียบร้อยแล้ว่
10. มีดโต้และมีดบาง
11. ไม้ลูกกลิงและแผนไม้้ ่
สารเคมีที่ใช้
1. โซเดียมไฮดรอกไซด์
2. แคลเซียมไฮโปคลอไรด์
3. สีย้อมผ้า
4. แป้งมัน
วัตถุดิบที่ใช้
ต้นกล้วยนําว้าและต้นกล้วยหอม้

20. วิธีทําการทดลอง
ตอนที่ 1 การศึกษาวิธีการที่เหมาะสมในการผลิตกระดาษที่ทําด้วยมือจากต้นกล้วย
1. การคัดเลือกวัตถุดิบ นําต้นกล้วยนําว้าที่ตัดเอาผลไปแล้ว ลอกออกเป็นกาบ ตัดกาบกล้วยเป็นชินเล็กๆ ใช้ ้
เป็นวัตถุดิบในการทดลองตอไป่
2. ทําการต้มเยื่อโดยชังกาบกล้วย หนัก่ 1,000 กรัม ใสลงในหม้อเคลือบใบใหญ ทํา่ ่ 4 ชุดการทดลอง แตละ่
ชุดเติมสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 1%, 3%, 5% และ 7% โดยนําหนักตามลําดับ โดยสารละลายแตละความเข้มข้นใช้ ่
จํานวน 3,000 ลูกบาศกเซนติเมตร นําไปต้มโดยใช้เตาแกสปิก์ ๊ นิก อุณหภูมิ 102 องศาเซลเซียส บันทึกผลลักษณะเยื่อที่ได้ทุกๆ
10 นาที รวม 40 นาที นับตังแตต้มเยื่อแล้วนําเริมเดือด เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหวางความเข้มข้นของสารละลายโซเดียมไฮด้ ่ ่้ ่
อกไซด์ที่ใช้กบระยะเวลาที่ต้มเยื่อั
3. นําเยื่อกาบกล้วยที่ผานการต้มเยื่อแล้ว่ โดยเลือกใช้เยื่อที่ใช้ความเข้มข้นสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์
และระยะเวลาต้มเยื่อแล้วทําให้เยื่อออนนุมดี เหมาะสมที่สุดมาทําการฟอกเยื่อตอไป นําเยื่อ หนัก่ ่ ่ 400 กรัม แบงออกเป็น่ 4 สวน่
เทาๆ กน ใสในบีกเกอร์ขนาด่ ั ่ 500 ลูกบาศกเซนติเมตร ทําเป็น์ 4 ชุดการทดลอง แตละชุดใ่ สสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์่
เข้มข้น 1%, 2%, 3% และ 4% โดยนําหนักตามลําดับ ใช้สารละลาย้ 400 ลูกบาศกเซนติเมตร นําตังไฟ ทุกชุดควบคุมอุณหภูมิ์ ้
ประมาณ 40 องศาเซลเซียส นําเยื่อที่ผานการฟอกแล้วขึนมาศึกษาลักษณะเยื่อทุกๆ่ ้ 5 นาที เป็นเวลา 20 นาที บันทึกผลเพื่อหา
ความเข้มข้นของสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์และระยะเวลาที่ใช้ฟอกเยื่อที่เหมาะสม
4. ศึกษาการยอยเยื่อ เลือกเยื่อ่ ที่ทําการทดลองผานข้อ่ 2 และ 3 มาแล้ว และเลือกเยื่อที่เหมาะสม 1 ชุด มาทํา
การทดลองยอยเยื่อ นําเยื่อหนัก่ 100 กรัม แบงออกเป็น่ 2 สวน สวนที่่ ่ 1 นําไปทุบด้วยค้อนไมให้เยื่อแตก สวนที่่ ่ 2 นําไปตีปัน่
ด้วยเครื่องตีปันผลไม้ นําเยื่อที่ได้ทัง่ ้ 2 สวนมาทําการตักเยื่อในกะละมังอลูมิเนียม โดยนําเยื่อที่ได้มาตีให้แผกระจายตัวในนํา ต่ ่้ ้
ด้วยตะแกรงมุ้งลวด ยกตะแกรงขึนจนสะเด็ดนํา นําไปผึ่งให้แห้ง เมื่อแห้งแล้วแกะแผนกระดาษออกจะได้้ ้ ่ กระดาษที่ผลิตได้
เปรียบเทียบกระดาษกล้วยที่ได้ระหวางการทุบเยื่อด้วยค้อนไม้กบเยื่อที่ได้จากการตีปันด้วยเครื่องตีปันผลไม้่ ั ่ ่
ตอนที่ 2 การศึกษาเปรียบเทียบเยื่อที่ได้ระหวางกล้วยนําว้าและกล้วยหอมทังสดและแห้ง่ ้ ้
1. นําต้นกล้วยนําว้าและกล้วยหอมมาลอกกาบออก นํากาบ้ กล้วยมาหันเป็นชินเล็กๆ แบงเป็น่ ้ ่ 2 สวน สวนที่่ ่
หนึ่งนําไปใช้ทดลองได้เลย สวนที่สอง นําไปผึ่งแดดให้แห้งเพื่อใช้ทดลองตอไป่ ่

21. 2. นําสวนที่หนึ่งที่เป็นกาบกล้วยสด หนัก่ 1,000 กรัม ต้มโดยใช้สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 3%
โดยนําหนัก จํานวน้ 3,000 ลูกบาศกเซนติเมต์ ร เป็นเวลา 30 นาที นําเยื่อที่ได้ไปฟอกเยื่อด้วยสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์
เข้มข้น 1% เป็นเวลา 10 นาที นําเยื่อที่ได้มาทุบด้วยค้อนไม้แล้วนํามาตักเยื่อเป็นแผนกระดาษ่
3. ทําเหมือนข้อ 2 แตเปลี่ยนวัตถุดิบเป็นกาบกล้วยแห้ง่
4. ศึกษาเปรียบเทียบกระดาษที่ได้จากกล้วยนําว้าและกล้วยหอม ระหวางกาบกล้วยสดและกาบกล้วยแห้ง้ ่
ตอนที่ 3 การปรับปรุงกระดาษกล้วยที่ได้
1. ทําการต้มกาบกล้วย หนัก 1,000 กรัม โดยใช้สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 3% โดยนําหนัก้
จํานวน 3,000 ลูกบาศกเซนติเมตร ระยะเวลาต้ม์ 30 นาที
2. ทําการฟอกเยื่อโดยใช้สารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์ 1% โดยนําหนักระยะเวลาฟอกเยื่อ้ 10 นาที
3. ทําการยอยเยื่อให้เยื่อแตกตัวได้ดีโดยใช้การตีปันเยื่อด้วยเครื่องตีปันผลไม้่ ่ ่
4. นําเยื่อที่ได้แบงออกเป็น่ 2 สวนเทาๆ กน เพื่อทําการทดลองตอไปนี่ ่ ั ่ ้
4.1 สวนที่่ 1 นําไปย้อมสีด้วยสีย้อมฟ้าสีตางๆ โดยนําสีย้อมผ้ามาละลายนําให้ได้สีตามต้องการ แช่ ้
เยื่อในนําสีเป็นเวลา้ 1 คืน ตักเยื่อด้วยแผนตะแกรงมุ้งลวดเพื่อทําเป็นแผนกระดาษ่ ่
4.2 สวนที่่ 2 ย้อมสีเยื่อกล้วยที่ได้ด้วยสีย้อมผ้าเป็นเวลา 1 คืน กอนนําไปตักเยื่อจะผสมด้วยนําแป้่ ้
เข้มข้น 1% ที่เตรียมจากแป้งมันละลายนําตังไฟเคี่ยวจนใส เติมนําแห้งลงไปในเนือที่ย้อมสี จ ํานวน้ ้้ ้ 200 ลูกบาศกเซนติเมตร์
5. นําเยื่อทุกสวนที่ผสมสี นําแป้ง มาตักเยื่อในกะละมังอลูมิเนียม ยกเยื่อขึนมาสะเด็ดนํา นาไปผึ่งจนแห้งก่ ็้ ้้ ํ
ได้กระดาษที่ปรับปรุงคุณภาพ
6. บันทึกผลเปรียบเทียบกระดาษที่ได้จากที่ไมปรับปรุงคุณภาพกบกระดาษที่ปรับปรุงคุณภาพแล้ว ในด้าน่ ั
นําหนักของกระดาษ ความเหนียวของกระดาษ การทึบแสง และความสามารถในการซึมนําของกระดาษ้ ้
7. วิธีทดสอบคุณภาพของกระดาษที่ทําด้วยมือที่ผลิตได้ในด้านตางๆ ทําดังนี่ ้
7.1 นําหนักของกระดาษ ทําโดยการตัด้ กระดาษ ขนาด 10 x 10 เซนติเมตร จํานวน 3 แผน ชังหา่ ่
มวลของกระดาษที่ตัดทัง้ 3 แผน แล้วคํานวณนําหนักกระดาษที่ชังได้ นําหนักของกระดาษมีคาเทากบมวลของกระดาษเป็นกร่ ่ ่ ั้ ้่
ตอพืนที่่ ้ 1 ตารางเมตร

22. 7.2 ความเหนียวของกระดาษ หาได้จากตัดกระดาษที่จะทดสอบขนาดกว้าง 2 เซนติเมตร ยาว 10
เซนติเมตร จํานวน 3 แผน นํากระดาษแตละแผนมาใสชุดทดสอบดังรูป่ ่ ่ ่
เติมทรายลงในที่ใสนําหนักจนกระดาษขาด ชังนําหนักทรายที่ได้หาคาเฉลี่ย่ ่้ ้่ 3 ครัง้
ความเหนียวของกระดาษ จะเทากบนําหนักของกระดาษที่รับได้่ ั ้
7.3 การทึบแสงของกระดาษ ทําโดยติดตังกลองแสงให้้ ่ มีชองขนาด่ 1 x 1 เซนติเมตร นํากระดาษที่
ต้องการหาความทึบแสงวางทับบนชองแสงทีละแผนจนกระทังมองไมเห็นแสงสวางจากแหลงกาเนิด่ ่ ่ ่ ่ ํ่ แสง นับจํานวนของ
แผนกระดาษที่ใช้่
7.4 การหาความสามารถในการซึมนําของกระดาษ ทําได้โดยตัดกระดาษขนาด้ 1 x 1 เซนติเมตร
วางบนพืนเรียบ หยดนํ้ ้าลงบนกระดาษพร้อมบันทึกเวลาจนกระทังนําซึมลงไปในแผนกระดาษหมด ทําซํ า่ ้ ้่ 3 ครัง หาคาเฉลี่ย้ ่

23. บทที่ 4
ผลการทดลอง
ตาราง 1 แสดงลักษณะเยื่อกล้วยที่ได้จากการต้มโดยใช้สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้นตางๆ กน ในระยะเวลาที่ใช้ในการ่ ั
ต้มเยื่อ 40 นาที
ลักษณะเยื่อกล้วยที่ได้จากความเข้มข้นของ NaOHระยะเวลา
(นาที) 1% 3% 5% 7 %
10
20
30
40
มีสีนําตาลออน เยื่้ ่
สวนมาก่
ยังแข็ง บางสวนนิม่ ่
เหนียวมาก
มีสีนําตาลแดง เยื่้
สวนมากยังแข็ง เส้นใยติด่
เป็นแผน เหนียวมาก่
มีสีนําตาลแดง เยื่้
สวนมากนุม เส้นใยเหนียว่ ่
สีนําตา้ ลแดงเข้ม เส้นใ
เหนียวนุมทังหมดใช้แรง่ ้
ดึง 4.6 นิวตัน
มีสีนําตาลแดง บางสว้ ่
แข็ง บางสวนนิม เส้นใย่ ่
เหนียวมาก
มีสีนําตาลแดง เยื่้
สวนมากเริมนุม เส้นใย่ ่่
เหนียวนุม่
มีสีนําตาลแดง เส้นใ้
เหนียวนุมทังหมด ใช้แรง่ ้
ดึง 1.5 นิวตัน
มีสีนําตาลแดงเข้ม เส้นใ้
ออนนุมมา่ ่ ก ความเหนียว
ลดลง
มีสีนําตาลแดงเส้นใ้
บางสวนแข็ง บางสวนนิม่ ่ ่
เส้นใยเหนียว
มีสีนําตาลแดง เส้นใ้
เหนียวนุมทังหมด ใช้แรง่ ้
ดึง 1 นิวตัน
มีสีนําตาลแดง เส้นใยนุ้ ่
มาก ความเหนียวลดลง
สีนําตาลแดงปนดํา เส้นใ้
เริมยุย ความเหนียวลดลง่ ่
มีสีนําตาลเหลือง เส้นใ้
สวนมากนิ่ ่ม เส้นใย
เหนียวนุม ใช้แรงดึง่ 0.8
นิวตัน
มีสีนําตาลออนเส้นใ้ ่
นุมมาก ความเหนียว่
ลดลง
สีนําตาลปนดํา เส้นใ้
เริมยุย นิมมาก ไมคอย่ ่่ ่ ่
เหนียว
สีนําตาลปนดํา เยื่อสว้ ่
ใหญจะยุยมาก เส้นใยมี่ ่
ความเหนียวเล็กน้อย

24. จากตาราง 1 จะเห็นวาเส้นใยกล้วยที่ผานการต้มด้วยสารล่ ่ ะลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ที่เหมาะสมในการนําไปฟอกเยื่อ คือที่ ความ
เข้มข้น 3% เวลา 30 นาที, ความเข้มข้น 5% เวลา 20 นาที และที่ความเข้มข้น 7% เวลา 10 นาที
ตาราง 2 แสดงลักษณะเยื่อกล้วยที่ได้จากการต้มโดยใช้สารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์เข้มข้นตางๆ กน ในระยะเวลาฟอกเยื่่ ั อ
20 นาที
ลักษณะเยื่อที่ความเข้มข้นของสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์ระยะเวลา
(นาที) 1% 2% 3% 4 %
5
10
15
20
เยื่อสีขาว นุม มีความ่
เหนียว 0.3 นิวตัน
เยื่อสีขาวเพิมขึนนุม มี่ ้ ่
ความเหนียว 0.1 นิวตัน
เยื่อสีขาวมากนุมมือ่
สวนมากเริมยุย่ ่่
เยื่อสีขาว นิม สวนมากยุย่ ่ ่
เยื่อสีขาว นุม มีความ่
เหนียวเล็กน้อย 0.1 นิวตัน
เยื่อมีสีขาวเพิมขึน นิม เยื่อ่ ่้
เริมยุย่ ่
เยื่อมีสีขาวมาก นิม เยื่อ่
สวนมากยุย่ ่
เยื่อขาวมากจนเป็นสีขาว
ขุน ไมเป็นเส้น่ ่
เยื่อมีสีขาวมาก สวนมาก่
เริมยุยนิม่ ่่
เยื่อมีสีขาวมาก จนเป็นสี
ขาวขุน เละ่
เส้นใยเละมากไมเป็นเส้น่
เละมากจนไมมีเส้นใย่
เหลืออยูเลย่
เยื่อมีสีขาวมากสวน่
ใหญจะยุย่ ่
เส้นใยเละมาก ไมเป็น่
เส้น
เละมากจนไมมีเส้นใย่
เหลืออยูเลย่
เละมากจนไมมีเส้นใย่
เหลืออยูเลย กลายเป็น่
ผงละเอียดสีขาว
จากตาราง 2 เยื่อกล้วยเมื่อฟอกสีแล้วที่เหมาะสมจะนําไปยอยเยื่อตอคือ ที่ใช้สารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรด์เข้มข้น่ ่ 1%
ระยะเวลา 10 นาที

25. ตาราง 3 แสดงลักษณะเยื่อ และกระดาษที่ได้จากการยอยเยื่อแบบทุบเยื่อและตีปันเยื่อ่ ่
วิธีการยอยเยื่อ่ ลักษณะเยื่อที่ได้ ลักษณะกระดาษที่ได้
การทุบเยื่อ มีสีขาว เส้นใยยาว เหนียวนิม เส้น่
ใยยังไมแยกออกจากกน่ ั
มีสีขาวนวล มีเยื่อยาวผสมอยูด้วยทําให้เกด่ ิ
ลวดลายบนแผนกระดาษ กระดาษมีความหนา่
บางไมเทากนตลอดทังแผน ความเหนียวของ่ ่ ั ่้
กระดาษรับนําหนักได้้ 552 กรัม
การตีปันเยื่อ่ เส้นใยมีสีขาว เส้นใยสัน นิมแ้ ่ ละ
ฟูขึน เยื่อกระดาษกระจายตัวกนดี้ ั
มีสีขาวนวล มีเยื่อยาวผสมอยูบ้างแตน้อย่ ่
กระดาษมีความหนาบางเกอบเทากนทังแผนื ่ ั ่้
ความเหนียวของกระดาษรับนําหนักได้้ 790 กรัม
จากตาราง 3 พบวาวิธีการยอยเยื่อทัง่ ่ ้ 2 วิธี สามารถผลิตกระดาษที่ทําด้วยมือได้ทัง้ 2 วิธี ซึ่งทัง้ 2 วิธีนันมีข้อดีและข้อเสียแตกตาง้ ่
กนคือ วิธีทุบเยื่อจะทําให้มีเยื่อยาวทําให้เกดลวดลายบนแผนกระดาษได้ ข้อเสียคือเยื่อไมคอยกระจายตัวตักทําเป็นแผนกระดาษั ิ ่ ่ ่ ่
ยาก สวนการตีปันเยื่อเยื่อกระดาษกระจายตัวกนดี ฟู ตัดเป็นแผนกระดาษได้งาย กระดาษมีความสมํ่าเสมอ แตเส้นใย่ ั ่ ่ ่่ บนกระดา
จะสัน้

26. ตอนที่ 2 การศึกษาเปรียบเทียบเยื่อที่ได้ระหวางกล้วยนําว้าและกล้วยหอมทังสดและแห้ง่ ้ ้
ตาราง 4 แสดงลักษณะเยื่อของกล้วยนําว้าและกล้วยหอม้
ลักษณะเยื่อที่ได้วัตถุดิบ ลักษณะ
กอนทําการต้ม่ เมื่อต้มด้วย เมื่อฟอกเยื่อแล้ว
สด สีนําตาลออน เส้นใย้ ่
แข็งกระด้าง ไมกระจายตัว่
รวมเป็นกลุม ทนแรงดึงได้่
1.5 นิวตัน
สีนําตาลแดง เส้นใยนิม เส้นใ้ ่ ยดึ
แยกจากกนได้เหนียวมากทนั
แรงดึงได้1.5 นิวตัน
สีขาว นิม เหนียว ทนแรงดึง่
ได้0.5 นิวตัน
กล้วย
นําว้า้
ลักษณะ
เยื่อจาก
กล้อง
จุลทรรศน์
แห้ง สีนําตาลออน้ ่ เส้นใยแข็ง
เหนียว ไมกระจายตัว รวม่
เป็นกลุม ทนแรงดึง่ 2 นิวตัน
สีนําตาลแดง เส้นใยนิม เส้นใยดึ้ ่
แยกออกจากกนได้ทนแรงดึงั
1.0 นิวตัน
สีขาวออกเหลือง ฟอกให้เยื่อ
ขาวได้ยาก เส้นใยนิม แยก่
ออกจากกนได้งาย ทนตอั ่ ่
แรงดึง 0.5 นิวตัน
กล้วย
หอม
สด สีขาว เส้นใยแข็ง ไมกระจาย่
ตัว รวมกนเป็นกลุม ทนแรงั ่
ดึง 0.5 นิวตัน
สีนําตาล เส้นใยนิม เหนียว เยื่้ ่
ได้มากกวากล้วยนําว้า ทนแรงดึ่ ้
0.5 นิวตัน
สีขาว นิม เหนียวเล็กน้อยดึง่
แยกออกจากกนได้งาย ทนั ่
ตอแรงดึง่ 0.3 นิวตัน

27. ลักษณะ
เยื่อจาก
กล้อง
จุลทรรศน์
แห้ง สีนําตาลออน เส้น้ ่ ใยแข็ง ไม
กระจายตัวรวมกนเป็นกลุมั ่
ทนตอแรงถึง่ 1 นิวตัน
สีนําตาล เส้นใยนิม เหนียวดึงแย้ ่
ออกจากกนได้งาย ทนตอแรงดึงั ่ ่
1.0 นิวตัน
สีขาวออกเหลือง ฟอกได้
ยาก เส้นใยเหนียว นุม ดึง่
ขาดจากกนได้งาย ทนตอแรงั ่ ่
ดึง 0.3 นิวตัน

28. ตาราง 5 แสดงร้อยละของเยื่อกล้วยที่ได้และลักษณะกระดาษที่ได้จากกล้วยนําว้าและกล้วยหอม้
พันธุ์กล้วย ลักษณะ
วัตถุดิบ
ร้อยละของ
เยื่อที่ได้
ลักษณะของกระดาษที่ได้
กล้วยนําว้า้
สด
แห้ง
2.8
12.5
กระดาษมีสีขาวนวล การกระจายของเยื่อสมํ่าเสมอดี มีเส้
ใยยาวปนอยูด้วย กระดาษรับนํ่ ้าหนักได้552 กรัม เนือ้
กระดาษไมคอยนิม่ ่ ่
กระดาษมีสีขาวออกนําตาล มีเยื่อยาวปนอยู เยื่อกระจายตั้ ่
ไมคอยดีนัก กระดาษรับนําหนักได้่ ่ ้ 500 กรัม เนือกระดาษ้
ไมคอยนิม่ ่ ่
กล้วยหอม
สด
แห้ง
4.5
17.0
กระดาษมีสีขาวนวล มีเยื่อยาวปนอยูด้วย เนือกระดาษ เยื่อ่ ้
กระดาษกระจายสมํ่าเสมอ เนือกระดาษหยาบไมนิม้ ่ ่
กระดาษรับนําหนักได้้ 790 กรัม
กระดาษมีสีขาวนวล มีเยื่อยาวปนอยูด้วย เยื่อกระดาษ่
กระจายตัวดี เนือกระดาษไมคอยนิม กระดาษรับนําหนั้ ่ ่ ่ ้
ได้800 กรัม
จากตาราง 4 และ 5 เกยวกบเยื่อกระดาษที่ได้จากกล้วยนําว้าและกล้วยหอม ทัี่ ั ้ งสดและแห้ง พบวาลักษณะเยื่อที่ได้ไมแตกตางก้ ่ ่ ่ ั
มากนัก แตเยื่อที่ได้จากกล้วยนําว้าแห้งและกล้วยหอมแห้ง เวลาฟอกเยื่อจะฟอกได้ขาวน้อยกวาเยื่อสด และนําหนักของเยื่อที่ได้ค่ ่้ ้
เป็นร้อยละวัตถุดิบแห้งจะให้ปริมาณเยื่อมากกวากล้วยหอมให้นําหนัก คิดเป็นร้อยละของเยื่อสู่ ้ งกวากล้วยนําว้ า แตเมื่อท ําเป่ ่้
แผนกระดาษจะได้กระดาษที่มีลักษณะไมแตกตางกนมากนัก่ ่ ่ ั

29. ตอนที่ 3 การปรับปรุงกระดาษกล้วยที่ได้
ตาราง 6 เปรียบเทียบกระดาษกล้วยที่ผลิตได้กบกระดาษสาที่ขายในท้องตลาดในด้านตางๆั ่
ตัวอยางที่ศึกษา่ ลักษณะทัวไป่ นําหนั้
กระดาษ
(กรัม)
ความ
เหนียว
(กรัม)
ความทึบ
แสง
(กรัม)
การซึมนําขอ้
กระดาษ
(วินาที)
กระดาษสา ผิวกระดาษเรียบ เหนียวนิม โปรง่ ่
แสง มีเส้นใยยาวและสันปนกน้ ั
ติดสีดี สีสวยงาม
200 333 5 9
กระดาษกล้วย
นําว้า้
ผิวกระดาษไมคอยเรียบ บางที่่ ่
บาง บางที่หนา ไมคอยนิม เหนียว่ ่ ่
มีเยื่อสั้นรวมเป็นกลุมๆ แทรก่
ด้วยใยยาวแตไมมาก่ ่
175 552 10 5
กระดาษกล้วย
หอม
ผิวกระดาษไมคอยเรียบ บางที่่ ่
บาง บางที่หนา เหนียว ไมคอยนิม่ ่ ่
มีเส้นใยสันรวมกนเป็นกลุมๆ้ ั ่
แทรกด้วยเส้นใยยาว
150 790 10 5
กระดาษกล้วย
ย้อมสี
เยื่อกระดาษติดสีดี ทึบแสง
เหนียว ผิวไมเรียบ มี่ เยื่อเส้นใย
สันมากกวายาว้ ่
150 780 3 5
กระดาษกล้วย
ย้อมสี นําแป้ง้
ผิวกระดาษไมคอยเรียบ กระดาษ่ ่
แข็ง มีเส้นใยสันทับกนเป็นกลุมๆ้ ั ่
เส้นใยยาวแทรกอยูเล็กน้อย บางที่่
บางบางที่หนา
150 1,167 7 7

30. จากตาราง 6 จะเห็นวากระดาษกล้วยที่ได้และเมื่อนํามาปรับปรุงจะมีคุณภาพต่ ่างๆ แตกตางไมมากนัก จากกระดาษสาที่มีขายใน่ ่
ท้องตลาด สามารถใช้ต้นกล้วยมาทํากระดาษที่ทําด้วยมือได้