More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
Ikusmena hiru zutabe
1. IKUSMENARI LOTUTAKO TERMINOLOGIA
ERDARAZ EUSKARAZ OHARRAK
Deficiencia visual Ikusmen-urritasuna
Beste zentzumenekin eta beste
ahalmenekin ere halaxe
erabiltzen da idazki teknikoetan,
termino modura: mugimen
urritasuna, entzumen urritasuna,
adimen urritasuna…
Deficiente visual Ikusmen urrikoa (goikoan oinarrituta)
Baja visión Ikusmen urria
Goikoan oinarrituta, urria; baina,
kontzeptuok azaltzean, hizkera
arruntean, ikusmen txarra,
eskasa… ere erabili litezke.
Agudeza visual Ikusmen-zolitasuna
Hizkera arruntean: “begi zolia du”,
“ikusmen zorrotza du”…
Agudeza visual
variable
Ikusmen-zolitasun aldakorra
Agudeza visual
central
(Agudeza visual + visión
central)
Ikusmen zentralaren zolitasuna
Ezin da ikusmen zolitasun
zentrala izan: zentral adjektiboa
ez doakio zolitasun izenari,
ikusmen delakoari baizik.
Campo visual Ikuseremua
EHUren argitalpen batzuetan,
literatura itzulpenetan, Berrian…
hainbat adibide topatu litezke.
Aditzoina+izena egiturakoa
denez, lotuta idatzi behar da.
Simulación visual
Nola ikusten dute ikusmen
urrikoek?
Hona hemen simulazio bat:
Ez dira terminoak: PowerPoint
aurkezpen bateko diapositiben
izenburuak baino ez dira. Beraz,
hobe azaltzea zer ageri den
diapositibotan.
Secuencia de baja
agudeza visual
Nola ikusten dute zolitasun
eskasekoek?
Irudi-segida honek erakusten digu:
Disminución visual
significativa
Ikusmen gutxitze nabarmena
Disminución ez da terminoa:
beste sinonimo batzuk ere erabili
daitezke: pérdida, esaterako.
Disminución de la
agudeza visual (en
mayor o menor
grado)
Ikusmen-zolitasuna gutxitzea
(neurri batean edo bestean)
Baja agudeza por
astigmatismo
Astigmatismoak eragindako
ikusmen-zolitasun urria
Pérdida de campo
central
Ikuseremu zentrala galtzea /
txikitzea / murriztea
Pérdida ez da terminoa: beste
sinonimo batzuk ere erabili
daitezke, erabateko galera ez
bada.
Degeneración
macular
Makularen endekapena / Makula
endekatzea
Endekatu: Fisiologia eta
Medikuntza arloetako terminoa
(endekapen hialinoa, gantz-
endekapena…)
2. Reducción
(restricción) del
campo periférico
Ikuseremu periferikoa galtzea /
txikitzea / murriztea
Diferentes tipos de
alteraciones
visuales
Ikusmen(aren) alterazioen motak
Ez da komeni berrelkarketa
egitea: ikusmen alterazio motak
Visión normal Ikusmen ona / Ikusmen normala
Visión de cerca Hurbileko ikusmena
Hizkera arruntean: ederto ikusten
dut hurbiletik, gero eta gutxiago
ikusten dut hurbiletik…
Visión de lejos Urruneko ikusmena
Hizkera arruntean: ederto ikusten
dut urrunetik, gero eta gutxiago
ikusten dut urrutitik…
Visión en túnel Tunel-ikusmena
Ing.: tunnel vision
Fr.: vision du tunnel
Al.: tunnelblick
Visión funcional Ikusmen funtzionala
Fisiologian eta Medikuntzan,
heste-buxadura funtzionala,
hondar-edukiera funtzionala…
Visión residual Hondar-ikusmena
Visión residual útil Hondar-ikusmen erabilgarria
Resto visual Ikusmen-hondarra
Visión central Ikusmen zentrala
Fisiologian eta Medikuntzan,
nerbio-sistema zentrala eta
nerbio-sistema periferikoa.
Visión periférica Ikusmen periferikoa
Visión monocular Ikusmen monokularra
Hizkera arruntean, “begi
bakarreko ikusmena”, “begi
batetik bakarrik ikusten du”…
Visión binocular Ikusmen binokularra
Hizkera arruntean, “begi bietako
ikusmena”, “begi bietatik ikusten
du”…
Visión aérea Airetiko ikuspegia
Ez da ikusmenari dagokion
terminoa. Kasu honetan, visión =
vista = perspectiva. Zehazkin,
“airetiko ikuspegia”.
Visión fina Ikusmen zolia / zorrotza / fina
Gure ustez, fina ez da terminoa.
Euskarazko hiru adjektiboak
erabiltzen dira zentzumenekin.
Visión nocturna Gau-ikusmena
Hizkera arruntean, “gaizki ikusten
du gauez”, “ikusmen eskasa du
gauez”…
Visión cromática Ikusmen kromatikoa
Hizkera arruntean, “koloreak
hautemateko gaitasuna”,
“koloreak bereizteko ahalmena”…
Hemianopsia Hemianopsia
Azalpena: Ikuseremuaren erdiari
dagokion itsutasuna, begi
batekoa edo bietakoa.
3. Estrabismo Estrabismoa / Ezkeleria
Hizkuntza erromantzeetan eta
ingelesez, estrabismoa (edo erro
bereko pareko zerbait); beste
hizkuntza germanikoetan eta
eslabiarretan, betoker
kontzeptuaren beren ondareko
berbaren gaineko terminoa.
Beraz, euskaraz ere,
[ezkel + eri] bultzatu liteke.
Escotoma Eskotoma
Azalpena: Ikuseremuko gune
itsua.
Opacidades
flotantes, ‘moscas
volantes’
Miodesopsiak / Euli hegalariak
Miodesopsia: berba teknikoa.
Al., port. sued…: mouches
volantes
Ing.: floaters
Vidente (persona
que ve)
Ikusten duena / Ikusmenduna Ez da terminoa
Ceguera Itsutasuna
Itsumen eta itsukeria, sinonimoak
dira literaturan; beraz, itsutasun
gorde beharko genuke
terminorako.
Ciego total /
Ceguera total
Erabat itsua / Erabateko itsutasuna
Ciego de
nacimiento /
ceguera de
nacimiento
Jaiotzetiko itsua / Jaiotzetiko
itsutasuna
Hizkera arruntean, “Jaiotzetik da
itsua”, ”jaiotzetik du itsutasuna”…
Ceguera congénita Sortzetiko itsutasuna
Medikuntzako terminoa:
sortzetiko gaixotasuna…
Ceguera adquirida Hartutako itsutasuna
Medikuntzako terminoa:
hartutako kalte zerebrala,
hartutako immunoeskasiaren
sindromea…
Ceguera a los
colores
Koloreekiko itsutasuna
Hizkera arruntagoan, “ezin ditu
koloreak hauteman”, “ezintasuna
du koloreak hautemateko”…
Ceguera nocturna Gau-itsutasuna
Ceguera parcial Itsutasun partziala
Ceguera cortical
Kortex-itsutasuna / Itsutasun
kortikala
Discapacidad
visual-cognitiva
Ezgaitasun kognitibo-bisuala
Adjektibo erreferentzial bat
denean, hitz elkartua izan liteke
euskal ordaina; baina ezin da
izan irtenbidea bi adjektibo
erreferentzialen elkarketa
dagoenean.
Sordoceguera Gor-itsutasuna Euskaraz, horrelako hitz
elkartuetan, laburrena izaten da
lehena: neska-mutilak (2+3
4. silabak; ez mutil-neskak, 2+2
silaba); andre-gizonak, gizon-
emakumeak, senar-emazteak…
Hauen kasuan, ezinbestekoa da
marratxoa.
Sordociego Gor-itsua