II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw

1. PUBLIKOWANIE
NAUKOWE JAKO PROCES
ORGANIZACJI WIEDZY
Zarys koncepcji
Dr hab. Marek Nahotko
1Warszawa, 15-16.04.2013

2. Model wiedzy: piramida wiedzy
2Warszawa, 15-16.04.2013

3. Model wiedzy: cykl procesów wiedzy
Package
Publish
Decide
Enable
Collaborate
Integrate
Processin
g
data
Managinginformation
Building Knowledge
Acquire
Transform
Wg Hackathorn 1999
3Warszawa, 15-16.04.2013

4. Model wiedzy E2E
4Warszawa, 15-16.04.2013
Wg Faucher 2010

5. Model publikowania: łańcuch informacji
Warszawa, 15-16.04.2013 5

6. Model publikowania SPLC Björka
Warszawa, 15-16.04.2013 6
Wg Björk, Hedlund 2003

7. Organizacja wiedzy
• B. Sosińska-Kalata: Pole badawcze i obszar działalności
związanej z tworzeniem narzędzi, których celem jest
zapewnianie szybkiego i efektywnego dostępu do
zasobów wiedzy.
• SOW: struktury, narzędzia i metody stosowane do
organizowania wiedzy w różnego typu środowiskach i dla
różnych celów szczegółowych.
7Warszawa, 15-16.04.2013

8. SOW wg B. Hjørlanda
• Dwa podejścia do SOW:
• Interpretacja wąska, typowa dla informacji naukowej
(opis dokumentów, indeksowanie i klasyfikowanie)
• Interpretacja szeroka, oznaczająca społeczny podział
pracy intelektualnej, w którym SOW związane są z
produkcją i rozpowszechnianiem „wiedzy”, organizacją
piśmiennictwa, tradycji, dyscyplin i ludzi w różnych
kulturach.
8Warszawa, 15-16.04.2013

9. SOW w sensie szerokim
• Każda struktura, która służy nadaniu pewnym zasobom wiedzy
określonej struktury organizacyjnej, ułatwiającej użytkownikom
dostęp do wiedzy (B. Sosińska-Kalata).
• Narzędzia:
• biblioteki tradycyjne i cyfrowe
• muzea i e-muzea
• archiwa i e-archiwa
• encyklopedie i e-encyklopedie
• repozytoria cyfrowych dokumentów
• portale wiedzy
a także
• podział dziedzin i dyscyplin wykorzystywany do organizowania
działalności naukowej
• podział obszarów działalności praktycznej służący organizacji pracy.
9Warszawa, 15-16.04.2013

10. Publikowanie jako OW (model POW)
10Warszawa, 15-16.04.2013

11. Terminologia
Model POW Dotychczas
Dane Dane
Metadane ?
SOD ?
Informacje Informacje
Metainformacje Metadane
SOI SOW
Wiedza Wiedza
SOW ?
Warszawa, 15-16.04.2013 11

12. Rodzaje SOW
• Według rodzaju nośnika:
• Hybrydowe SOW
• Artykuł
• Artykuł badawczy
• Artykuł przeglądowy
• Książka naukowa
• Rozdział w książce
• Naukowy referat konferencyjny
• Dysertacje
• SOW typowe dla środowiska elektronicznego
• Rich Internet Publication (RIP)
• Publikacje semantyczne
• Akapit (?)
• Zdanie (?)
• Blogi
• Twitty
• Wiki
• Według przeznaczenia
• SOW przeznaczone dla naukowców – j.w.
• SOW przeznaczone dla specjalistów
• Artykuł w czasopiśmie fachowym
• Rozdział w poradniku
• Fachowy referat konferencyjny
• Patent
• SOW przeznaczone dla szerokiej publiczności
• Artykuł popularnonaukowy, publikowany w magazynie, gazecie
• Książka popularnonaukowa
12Warszawa, 15-16.04.2013

13. Standaryzacja SOW
• Standardy określające struktury
• Systemy modularyzacji treści (IMRaD, IDCRD, EASE) i kompozycji wydawniczej (PN-N-01222-
00:1978)
• Systemy wizualizacji treści
• Systemy kodowania treści (XML/RDF)
• Systemy struktur abstraktów
• Systemy stylów przypisów i bibliografii (systemy Vancouver, Harvardzki, APA)
• Systemy budowy struktur obiektów cyfrowych (agregacji)
• Ontologie struktury artykułu (publikacji)
• Standardy ustalające zasady
• Systemy stylów publikacji naukowej (EASE)
• Systemy zasad etycznych i dobrych praktyk (GSP)
• Systemy usuwania konfliktu interesów (COI)
• Systemy zasad ustalania autorstwa (Vancouver Protocol)
• Standardy opisujące procedury
• Systemy procedur wnioskowania (w trakcie badań, reprezentowane przez rodzaj publikacji:
teoretyczne, eksperymentalne, przeglądowe)
• Systemy instrukcji i stylów dla autorów (redakcyjne)
• Systemy instrukcji i formularzy dla recenzentów
• Systemy ewaluacji treści (umożliwiające jej modyfikację)
• Systemy procedur wyboru tematu, współautorów i wydawcy/tytułu źródła
13Warszawa, 15-16.04.2013

14. Zastosowanie: SOW i SOI w druku
14
SOW SOI
Warszawa, 15-16.04.2013

15. SOW i SOI w środowisku cyfrowym
15
SOW + SOI
Warszawa, 15-16.04.2013

16. SOW i SOI w nowych publikacjach
cyfrowych
16
SOW = SOI
Warszawa, 15-16.04.2013

17. Wnioski
• Model POW (Publikowanie jako OW) pozwala na
jednoczesne przedstawienie procesów wiedzy i
publikowania;
• Wykorzystano w nim dotychczasowe prace w obu
kierunkach;
• Kompleksowe spojrzenie na te procesy pozwala na
uporządkowanie terminologii;
• Model można zastosować do badania i wyjaśniania
zjawisk związanych z publikowaniem (i szerzej –
komunikowaniem) naukowym, w tym jego transformacją
do formy elektronicznej.
Warszawa, 15-16.04.2013 17

18. Dziękuję za uwagę
18
marek.nahotko@uj.edu.pl
Warszawa, 15-16.04.2013