SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 56
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Een doorlopende leerlijn
     voor Robotica

      Robotica op school
        Peter van Lith
      5 November 2009




                           1
Doelstelling
• Inzicht in de opbouw en didactische achtergronden van robotica
  onderwijs in Nederland

   – Basisschool
   – Middelbaar onderwijs
   – Hoger onderwijs

   – Opleidingen van docenten
   – Workshops voor leerlingen
   – Begeleiding leerlingen projecten


• RoboCup Junior Nederland is op zoek naar docenten die meer
  willen doen met robotica



                                                                   2
Inhoud

•   Techniek in het Onderwijs
•   Robotica op school
•   Primair Onderwijs
•   Voortgezet Onderwijs
•   Hoger Onderwijs
•   Universitair Onderwijs




                                         3
Keuze voor techniek
• In vrijwel alle Europese landen daalt de instroom van technische
  studies.
• Dank zij veel maatregelen is de daling minder geworden
• We willen kinderen meer vertrouwd maken met wetenschap en
  techniek
• RoboCup Junior doet dat door kinderen vertrouwd te maken met
  het ontwerpen, bouwen en programmeren van robotjes
• Dat vinden ze leuk en interessant
• Maar leidt nog niet tot keuze voor een technisch vak




                                                                     4
Waarom Robotica

• Robotica is leuk en interessant
• Ontwerpen, Construeren en Programmeren
• Robotica breed vakgebied:
   – Werken in Teamverband
   – Toepassing van:
       • Natuurkunde, Biologie, Psychologie
       • Wiskunde, Informatica
• Een breed scala aan onderwerpen
   – Mechanica & Engineering
   – Elektronica & Control
   – Sensoren & Communicatie




                                                           5
Waarom Voetbal
•   Schaken is lang het onderzoeksonderwerp voor
    AI geweest
•   We hebben meer nodig dan alleen redeneren
•   Zoek een uitdagend probleem dat interactie met
    de wereld, voortbewegen en redeneren
    combineert:
     – Win in 2050 met een team van
       humanoïde robots van de
       wereldkampioen voetbal




                                                                 6
Een doorlopende leerlijn
•   Zorg dat leerlingen snel een eerste resultaat behalen
•   Drie verschillende niveau’s
•   Geleidelijke overgang van niveau’s
•   Leren door te ontdekken




                               Simulator


             Conceptueel        Fysiek        Programma

                       Code                Generatie



                                                            7
Geleidelijke toename complexiteit
• Conceptueel niveau                                Conceptueel
   – WAT moet de robot doen
   – Behaal snel eerste resultaat
   – Volg een lijn, zoek de bal etc
• Fysieke niveau
   – HOE werkt de robot                                 Fysiek
   – Technische uitleg, theorie komt later
   – Besturen motoren, uitlezen sensoren, sensor eigenschappen
• Programma niveau
   – UITLEG hoe een programma werkt                  Programma
   – Voorbereiding op echt programmeren
   – Tonen van onderliggende code op basis van geleerde technieken




                                                                     8
Gebruik van een simulator

• Testen zonder robot                      Simulator

• Laten zien wat de robot   Conceptueel     Fysiek      Programma
  zal doen
                                    Code               Generatie
• Snellere resultaten
• Ook thuis te gebruiken




                                                                    9
Verband met andere vakken
• Constructie
   – Bouw je eigen robot
• Natuurkunde
   – Ruis en onbetrouwbare
     sensoren en motoren
   – Kalibratie
• Wiskunde
   – Beschrijf een spiraal
   – Kinematica
• Biologie
   – Reactief gedrag




                                                 10
RoboCup Junior
• Drie niveaus
   – Primary             9 – 14 jaar
   – Secondary          15 – 18 jaar
   – Profielwerkstuk    18 – 19 jaar
• Het motto van de wereldwijde RoboCup Junior Organisatie:
   – Creating a learning environment for today
   – Foresting understanding among human beings and
   – Technology for tomorrow




               Dansen            Rescue        Profielwerkstuk
           Voetbal                           Voetbal

         Basis            Middelbaar            Hoger

                                                                 11
Dansen - Start met patronen
•   Ontwerp en bouw een robot
•   Kies de muziek uit
•   Maak een choreografie
•   Ontwerp en maak kostuums
•   Voer een show op van 2 minuten
•   Maak een video clip
    (optioneel)




                                                 12
RoboCup Jr Dansen
•   Zelf robotje bouwen
•   Muziek kiezen
•   Choreografie maken
•   Kleding maken
•   Show opvoeren van 2 minuten
•   Veld is 6 x 4 m
•   Robot mag niet
    over de lijn heen
    komen




                                                      13
Rescue- Volg een lijn
Lijnvolgers
   –   Simple line follower
   –   Verander speed, angle en color




                                                        14
Rescue- Volg een lijn
• Volg de zwarte weg
• Neem eventueel de gele
  kortere weg
• Zoek het slachtoffer en duw
  het naar de kant
• Totaal 1.5 minuut




                                                    15
RoboCup Junior Rescue
• Moet het pad volgen
• Daarna het poppetje zoeken
  en naar de kant duwen
• Record is 36 sec




                                               16
Voetbal- een uitdaging
•   Bouw en programmeer twee robots
•   Aanvaller en verdediger
•   Actieve electronische bal
•   Wedstrijd duurt 2 maal 10 minuten en 5 min rust




                                                       17
RoboCup Junior Voetbal
•   Zelf bouwen en programmeren
•   Gebruik van kits
•   Eenvoudig veld
•   Actieve bal
•   WK 2009 Vossius vs Wolfsbos




                                                   18
Primair Onderwijs

•   Techniek in het Onderwijs
•   Robotica op school
•   Primair Onderwijs
•   Voortgezet Onderwijs
•   Hoger Onderwijs
•   Universitair Onderwijs




                                               19
Educatieve fasen
• Bouw de robot
   – Basis niveau, hulp van docenten
   – VO niveau, leerlingen doen het zelf
• De basis cursus
   – Gebruik van de simulator
   – Testen met de robot
• De Rescue cursus
   – Gebruik van de simulator
   – Verschillende velden




                                                              20
Conceptueel - Wat is het probleem
•   Concentratie op WAT gedaan moet worden
•   Beginnen met Rescue / Dance
•   Voetbal is volgende stap
•   Dance is ook interessant voor leerlingen
    met minder interesse in techniek




                                               21
Het Conceptuele Niveau
•   Concentreren op WAT er gedaan moet worden
•   Ook aantrekkelijk voor niet-beta leerlingen
•   Beginnen met Rescue
•   Whizzkids gaan snel naar het Fysieke niveau
•   Andere leerlingen kunnen op het Conceptuele niveau blijven
•   Voetbal is de volgende logische stap
•   Dansen is ook aantrekkelijk voor leerlingen
    die weinig interesse in technologie
    hebben




                                                                 22
Lijnvolgers
• De lijnvolger doet bijna al het werk al
• Wat leer je dan nog ?
    – De stop conditie
    – Het instellen van de parameters
    – De werking van de lijnvolger
• Hoek afbuiging
• Snelheid
• Acceleratie




                                                          23
Kalibratie
• Het is belangrijk te begrijpen hoe de sensoren omgaan met de
  overgang van groen naar zwart




                                                                 24
Voortgezet Onderwijs

•   Techniek in het Onderwijs
•   Robotica op school
•   Primair Onderwijs
•   Voortgezet Onderwijs
•   Hoger Onderwijs
•   Universitair Onderwijs




                                              25
Onderbouw VO
• Zelf een lijnvolger maken
   – Sensoren uitlezen
   – Motoren starten / stoppen
   – Snelheid en hoek regelen
• Kennis uit conceptuele niveau gebruiken




                                                      26
Fysiek – Hoe werkt het
1.   Programmeren
2.   Het gebruik van Variabelen
3.   Het gebruik van Subroutines
4.   Sensoren

Bouw je eigen lijnvolger




                                                      27
Rescue - Fysiek

•   De eerste lijnvolger
•   Automatische kalibratie
•   Handmatige kalibratie




                                                28
Hele School




              29
WK 2006
• 2 Scholen: Vossius
  Amsterdam en Mendel
  Haarlem
• Hadden geen
  werkende robot
• Testen net als bij
  volwassenen
• Veel hacken en op het
  laatste moment nog
  veranderen
• Werden na iedere
  ronde beter
• Eindigden als tweede



                                    30
WK 2009
• 4 Scholen: Vossius Amsterdam en Mendel Haarlem, Cosmicus
  Rotterdam en Wolfsbos Hogeveen
• Vossius eindigde als tweede
• Andere teams hadden veel problemen




                                                             31
Voortgezet Onderwijs - Bovenbouw

•   Techniek in het Onderwijs
•   Robotica op school
•   Primair Onderwijs
•   Voortgezet Onderwijs Bovenbouw
•   Hoger Onderwijs
•   Universitair Onderwijs




                                         32
Programma Niveau
• Leerlingen willen zelf dingen gaan maken
• Geen Iconen meer maar ‘echt’ programmeren
   – NQC/NXC of Java
• Liever ook geen Lego meer




                                                  33
Programma niveau
•   Programma geschreven in Java
•   Simulator voert code uit
•   Programmeer Rescue en Voetbal programmma’s
•   Voorbereiding op écht programmeren
•   Meer technische robot




                                                   34
NLT Robotica
• Rescue is basis voor de lessen
   –   FleeBehavior en CuriousBehavior
   –   Parcours volgen via programma
   –   Lijnvolger
   –   Reactive Behavior
   –   Objecten zoeken
   –   Met een bal spelen
   –   Eindopdracht zelf een
       heel programma maken




                                                        35
ITSLab
• In het ITSLab projecten uitvoeren aan de Universiteit
    –   JoBot Junior
    –   JavaCam
    –   Lego NXTCam
    –   RoboNova




                                                                   36
Zelfbouw
• Dat smaakt naar meer




                                    37
Helpen van Leerlingen
• Meer ervaren leerlingen helpen de beginners
• Jan ten Bokkel en Bas van Ijzendoorn van MendelCollege in
  Haarlem bouwden zelf een simulator voor NQC/NXC
• Deze simulator wordt nu op school gebruikt




                                                              38
Profiel Werkstukken
• Met Lego zelf een plotter bouwen
• Geprogrammeerd in Java met de Java Simulator




                                                   39
Hoger Onderwijs

•   Techniek in het Onderwijs
•   Robotica op school
•   Primair Onderwijs
•   Voortgezet Onderwijs
•   Hoger onderwijs
•   Universitair Onderwijs




                                                  40
Gebruik van camera als sensor
• Is heel moeilijk
• Waar ben ik
• Waar is het doel en
  de bal
• Waar zijn de spelers
JavaCam Project
• JavaCam project met camera op robotje
• Java sofware in simulator




                                                     42
JavaCam
• Beeldanalyse in Simulator




                                        43
Universitair Onderwijs

•   Techniek in het Onderwijs
•   Robotica op school
•   Primair Onderwijs
•   Voortgezet Onderwijs
•   Universitair Onderwijs




                                               44
Docenten vs Leerlingen
• De meeste NLT docenten hebben
  moeite met ICT
• Veel scholen hebben problemen
  met het installeren van software en
  hardware
• Leerlingen hebben hier vaak veel
  minder problemen mee
• Gebruik ervaren leerlingen om
  andere leerlingen te helpen




                                                   45
Cursussen voor docenten
•   RoboCup cursussen op Conceptueel en Fysiek niveau
•   NLT Robotica module in Java / Eclipse
•   Science Labs met hele klas
•   MasterClass met heel team




                                                        46
MasterClasses voor leerlingen
• Leerlingen die meer willen, kunnen een masterclass volgen
  aan de Universiteit van Amsterdam
• Hulp bij speciale projecten
• Beschikbaarheid van materialen
• Verschillende soorten robots




                                                              47
Speciale projecten
• Profielwerkstukken of eigen ontwerp




                                                       48
Voetballende robotjes
• Kleinere robots zijn stabieler te maken
Speciale opdrachten
• Ingooien van de bal




                                              50
Voetballende robots
• Doelpunten maken




                                           51
Mensen vs Robots

• De mensen krijgen het al moeilijker




                                                   52
De workshop
• 8 lessen in 2 fasen
• Deel 1 – De simulator
   – Rijd rechtuit
   – Stop op de zwarte lijn
     + kalibratie
   – Volg de zwarte weg
• Deel 2 – Het robotje
   – Volg de zwarte weg
   – Zoek het blikje
   – Volg de gele weg
De workshop
• Workshop met RoboPAL-4-NXT
• Conceptueel niveau
• In een uur tijd leer je de rescue
  wedstrijd te programmeren
• Het rescueveld heeft een aantal
  moeilijke punten
• Leerlingen hebben vaak niet door
  wat er verkeerd gaat
Doelstelling
• RoboCup Junior Nederland is op zoek naar docenten die meer
  willen doen met robotica
• Regionale steunpunten en wedstrijden
• Organisatie nationale kampioenschappen
• Begeleiding leerlingen die zelf een robot willen bouwen

• Informatie:


   peter@robocupjunior.nl




                                                               55
Een doorlopende leerlijn
     voor Robotica

      Robotica op school
        Peter van Lith
      5 November 2009

Weitere ähnliche Inhalte

Mehr von i&i conferentie

Hoe mediawijs is mijn onderwijs? (Pauline Maas)
Hoe mediawijs is mijn onderwijs? (Pauline Maas)Hoe mediawijs is mijn onderwijs? (Pauline Maas)
Hoe mediawijs is mijn onderwijs? (Pauline Maas)i&i conferentie
 
Games maken is snel te leren (Pauline Maas)
Games maken is snel te leren (Pauline Maas)Games maken is snel te leren (Pauline Maas)
Games maken is snel te leren (Pauline Maas)i&i conferentie
 
Een terugblik op 30 jaar informatica onderwijs (Paul Bergervoet)
Een terugblik op 30 jaar informatica onderwijs (Paul Bergervoet)Een terugblik op 30 jaar informatica onderwijs (Paul Bergervoet)
Een terugblik op 30 jaar informatica onderwijs (Paul Bergervoet)i&i conferentie
 
Bijscholing voor VO docenten Informatica (Eelco Dijkstra)
Bijscholing voor VO docenten Informatica (Eelco Dijkstra)Bijscholing voor VO docenten Informatica (Eelco Dijkstra)
Bijscholing voor VO docenten Informatica (Eelco Dijkstra)i&i conferentie
 
Dat zoeken we op! (Paul Jansen)
Dat zoeken we op! (Paul Jansen)Dat zoeken we op! (Paul Jansen)
Dat zoeken we op! (Paul Jansen)i&i conferentie
 
ICT is fantastisch! Maar waar blijven de studenten? (Anke Carter)
ICT is fantastisch! Maar waar blijven de studenten? (Anke Carter)ICT is fantastisch! Maar waar blijven de studenten? (Anke Carter)
ICT is fantastisch! Maar waar blijven de studenten? (Anke Carter)i&i conferentie
 
KoppieCopy (hand-out) (Wiebe Albers)
KoppieCopy (hand-out) (Wiebe Albers)KoppieCopy (hand-out) (Wiebe Albers)
KoppieCopy (hand-out) (Wiebe Albers)i&i conferentie
 
Van laptopklas naar Macbookschool (Herman Rigter)
Van laptopklas naar Macbookschool (Herman Rigter)Van laptopklas naar Macbookschool (Herman Rigter)
Van laptopklas naar Macbookschool (Herman Rigter)i&i conferentie
 
Informatica in de gevarenzone (René Franquinet)
Informatica in de gevarenzone (René Franquinet)Informatica in de gevarenzone (René Franquinet)
Informatica in de gevarenzone (René Franquinet)i&i conferentie
 
Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)
Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)
Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)i&i conferentie
 
Microsoft Partners in Learning (Wim van Bochoven)
Microsoft Partners in Learning (Wim van Bochoven)Microsoft Partners in Learning (Wim van Bochoven)
Microsoft Partners in Learning (Wim van Bochoven)i&i conferentie
 
Arrangeren Van Leermiddelen Het Leerplan Biedt Hulp
Arrangeren Van Leermiddelen   Het Leerplan Biedt HulpArrangeren Van Leermiddelen   Het Leerplan Biedt Hulp
Arrangeren Van Leermiddelen Het Leerplan Biedt Hulpi&i conferentie
 
Live@edu, Meer Dan Gratis Mail Voor De School
Live@edu, Meer Dan Gratis Mail Voor De SchoolLive@edu, Meer Dan Gratis Mail Voor De School
Live@edu, Meer Dan Gratis Mail Voor De Schooli&i conferentie
 
Masterclass De Didactiek Van Het Digibord
Masterclass De Didactiek Van Het DigibordMasterclass De Didactiek Van Het Digibord
Masterclass De Didactiek Van Het Digibordi&i conferentie
 
Masterclass Samen Professionaliseren, Web 2.0 Als Onderwijsmiddel
Masterclass Samen Professionaliseren, Web 2.0 Als OnderwijsmiddelMasterclass Samen Professionaliseren, Web 2.0 Als Onderwijsmiddel
Masterclass Samen Professionaliseren, Web 2.0 Als Onderwijsmiddeli&i conferentie
 
Games Bouwen, Niet Alleen Voor Informatica!
Games Bouwen, Niet Alleen Voor Informatica!Games Bouwen, Niet Alleen Voor Informatica!
Games Bouwen, Niet Alleen Voor Informatica!i&i conferentie
 
Games Gebruiken In De Klas
Games Gebruiken In De KlasGames Gebruiken In De Klas
Games Gebruiken In De Klasi&i conferentie
 

Mehr von i&i conferentie (20)

Hoe mediawijs is mijn onderwijs? (Pauline Maas)
Hoe mediawijs is mijn onderwijs? (Pauline Maas)Hoe mediawijs is mijn onderwijs? (Pauline Maas)
Hoe mediawijs is mijn onderwijs? (Pauline Maas)
 
Games maken is snel te leren (Pauline Maas)
Games maken is snel te leren (Pauline Maas)Games maken is snel te leren (Pauline Maas)
Games maken is snel te leren (Pauline Maas)
 
Een terugblik op 30 jaar informatica onderwijs (Paul Bergervoet)
Een terugblik op 30 jaar informatica onderwijs (Paul Bergervoet)Een terugblik op 30 jaar informatica onderwijs (Paul Bergervoet)
Een terugblik op 30 jaar informatica onderwijs (Paul Bergervoet)
 
Bijscholing voor VO docenten Informatica (Eelco Dijkstra)
Bijscholing voor VO docenten Informatica (Eelco Dijkstra)Bijscholing voor VO docenten Informatica (Eelco Dijkstra)
Bijscholing voor VO docenten Informatica (Eelco Dijkstra)
 
Dat zoeken we op! (Paul Jansen)
Dat zoeken we op! (Paul Jansen)Dat zoeken we op! (Paul Jansen)
Dat zoeken we op! (Paul Jansen)
 
ICT is fantastisch! Maar waar blijven de studenten? (Anke Carter)
ICT is fantastisch! Maar waar blijven de studenten? (Anke Carter)ICT is fantastisch! Maar waar blijven de studenten? (Anke Carter)
ICT is fantastisch! Maar waar blijven de studenten? (Anke Carter)
 
KoppieCopy (hand-out) (Wiebe Albers)
KoppieCopy (hand-out) (Wiebe Albers)KoppieCopy (hand-out) (Wiebe Albers)
KoppieCopy (hand-out) (Wiebe Albers)
 
Van laptopklas naar Macbookschool (Herman Rigter)
Van laptopklas naar Macbookschool (Herman Rigter)Van laptopklas naar Macbookschool (Herman Rigter)
Van laptopklas naar Macbookschool (Herman Rigter)
 
Informatica in de gevarenzone (René Franquinet)
Informatica in de gevarenzone (René Franquinet)Informatica in de gevarenzone (René Franquinet)
Informatica in de gevarenzone (René Franquinet)
 
Les 2.0 (Herman Rigter)
Les 2.0 (Herman Rigter)Les 2.0 (Herman Rigter)
Les 2.0 (Herman Rigter)
 
Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)
Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)
Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)
 
Microsoft Partners in Learning (Wim van Bochoven)
Microsoft Partners in Learning (Wim van Bochoven)Microsoft Partners in Learning (Wim van Bochoven)
Microsoft Partners in Learning (Wim van Bochoven)
 
Arrangeren Van Leermiddelen Het Leerplan Biedt Hulp
Arrangeren Van Leermiddelen   Het Leerplan Biedt HulpArrangeren Van Leermiddelen   Het Leerplan Biedt Hulp
Arrangeren Van Leermiddelen Het Leerplan Biedt Hulp
 
Live@edu, Meer Dan Gratis Mail Voor De School
Live@edu, Meer Dan Gratis Mail Voor De SchoolLive@edu, Meer Dan Gratis Mail Voor De School
Live@edu, Meer Dan Gratis Mail Voor De School
 
Live@Edu Whitepaper
Live@Edu WhitepaperLive@Edu Whitepaper
Live@Edu Whitepaper
 
Masterclass De Didactiek Van Het Digibord
Masterclass De Didactiek Van Het DigibordMasterclass De Didactiek Van Het Digibord
Masterclass De Didactiek Van Het Digibord
 
Masterclass Samen Professionaliseren, Web 2.0 Als Onderwijsmiddel
Masterclass Samen Professionaliseren, Web 2.0 Als OnderwijsmiddelMasterclass Samen Professionaliseren, Web 2.0 Als Onderwijsmiddel
Masterclass Samen Professionaliseren, Web 2.0 Als Onderwijsmiddel
 
Games Bouwen, Niet Alleen Voor Informatica!
Games Bouwen, Niet Alleen Voor Informatica!Games Bouwen, Niet Alleen Voor Informatica!
Games Bouwen, Niet Alleen Voor Informatica!
 
De Leerkr8 Van Op Maat
De Leerkr8 Van Op MaatDe Leerkr8 Van Op Maat
De Leerkr8 Van Op Maat
 
Games Gebruiken In De Klas
Games Gebruiken In De KlasGames Gebruiken In De Klas
Games Gebruiken In De Klas
 

Een Doorlopende Leerlijn Voor Robotica

  • 1. Een doorlopende leerlijn voor Robotica Robotica op school Peter van Lith 5 November 2009 1
  • 2. Doelstelling • Inzicht in de opbouw en didactische achtergronden van robotica onderwijs in Nederland – Basisschool – Middelbaar onderwijs – Hoger onderwijs – Opleidingen van docenten – Workshops voor leerlingen – Begeleiding leerlingen projecten • RoboCup Junior Nederland is op zoek naar docenten die meer willen doen met robotica 2
  • 3. Inhoud • Techniek in het Onderwijs • Robotica op school • Primair Onderwijs • Voortgezet Onderwijs • Hoger Onderwijs • Universitair Onderwijs 3
  • 4. Keuze voor techniek • In vrijwel alle Europese landen daalt de instroom van technische studies. • Dank zij veel maatregelen is de daling minder geworden • We willen kinderen meer vertrouwd maken met wetenschap en techniek • RoboCup Junior doet dat door kinderen vertrouwd te maken met het ontwerpen, bouwen en programmeren van robotjes • Dat vinden ze leuk en interessant • Maar leidt nog niet tot keuze voor een technisch vak 4
  • 5. Waarom Robotica • Robotica is leuk en interessant • Ontwerpen, Construeren en Programmeren • Robotica breed vakgebied: – Werken in Teamverband – Toepassing van: • Natuurkunde, Biologie, Psychologie • Wiskunde, Informatica • Een breed scala aan onderwerpen – Mechanica & Engineering – Elektronica & Control – Sensoren & Communicatie 5
  • 6. Waarom Voetbal • Schaken is lang het onderzoeksonderwerp voor AI geweest • We hebben meer nodig dan alleen redeneren • Zoek een uitdagend probleem dat interactie met de wereld, voortbewegen en redeneren combineert: – Win in 2050 met een team van humanoïde robots van de wereldkampioen voetbal 6
  • 7. Een doorlopende leerlijn • Zorg dat leerlingen snel een eerste resultaat behalen • Drie verschillende niveau’s • Geleidelijke overgang van niveau’s • Leren door te ontdekken Simulator Conceptueel Fysiek Programma Code Generatie 7
  • 8. Geleidelijke toename complexiteit • Conceptueel niveau Conceptueel – WAT moet de robot doen – Behaal snel eerste resultaat – Volg een lijn, zoek de bal etc • Fysieke niveau – HOE werkt de robot Fysiek – Technische uitleg, theorie komt later – Besturen motoren, uitlezen sensoren, sensor eigenschappen • Programma niveau – UITLEG hoe een programma werkt Programma – Voorbereiding op echt programmeren – Tonen van onderliggende code op basis van geleerde technieken 8
  • 9. Gebruik van een simulator • Testen zonder robot Simulator • Laten zien wat de robot Conceptueel Fysiek Programma zal doen Code Generatie • Snellere resultaten • Ook thuis te gebruiken 9
  • 10. Verband met andere vakken • Constructie – Bouw je eigen robot • Natuurkunde – Ruis en onbetrouwbare sensoren en motoren – Kalibratie • Wiskunde – Beschrijf een spiraal – Kinematica • Biologie – Reactief gedrag 10
  • 11. RoboCup Junior • Drie niveaus – Primary 9 – 14 jaar – Secondary 15 – 18 jaar – Profielwerkstuk 18 – 19 jaar • Het motto van de wereldwijde RoboCup Junior Organisatie: – Creating a learning environment for today – Foresting understanding among human beings and – Technology for tomorrow Dansen Rescue Profielwerkstuk Voetbal Voetbal Basis Middelbaar Hoger 11
  • 12. Dansen - Start met patronen • Ontwerp en bouw een robot • Kies de muziek uit • Maak een choreografie • Ontwerp en maak kostuums • Voer een show op van 2 minuten • Maak een video clip (optioneel) 12
  • 13. RoboCup Jr Dansen • Zelf robotje bouwen • Muziek kiezen • Choreografie maken • Kleding maken • Show opvoeren van 2 minuten • Veld is 6 x 4 m • Robot mag niet over de lijn heen komen 13
  • 14. Rescue- Volg een lijn Lijnvolgers – Simple line follower – Verander speed, angle en color 14
  • 15. Rescue- Volg een lijn • Volg de zwarte weg • Neem eventueel de gele kortere weg • Zoek het slachtoffer en duw het naar de kant • Totaal 1.5 minuut 15
  • 16. RoboCup Junior Rescue • Moet het pad volgen • Daarna het poppetje zoeken en naar de kant duwen • Record is 36 sec 16
  • 17. Voetbal- een uitdaging • Bouw en programmeer twee robots • Aanvaller en verdediger • Actieve electronische bal • Wedstrijd duurt 2 maal 10 minuten en 5 min rust 17
  • 18. RoboCup Junior Voetbal • Zelf bouwen en programmeren • Gebruik van kits • Eenvoudig veld • Actieve bal • WK 2009 Vossius vs Wolfsbos 18
  • 19. Primair Onderwijs • Techniek in het Onderwijs • Robotica op school • Primair Onderwijs • Voortgezet Onderwijs • Hoger Onderwijs • Universitair Onderwijs 19
  • 20. Educatieve fasen • Bouw de robot – Basis niveau, hulp van docenten – VO niveau, leerlingen doen het zelf • De basis cursus – Gebruik van de simulator – Testen met de robot • De Rescue cursus – Gebruik van de simulator – Verschillende velden 20
  • 21. Conceptueel - Wat is het probleem • Concentratie op WAT gedaan moet worden • Beginnen met Rescue / Dance • Voetbal is volgende stap • Dance is ook interessant voor leerlingen met minder interesse in techniek 21
  • 22. Het Conceptuele Niveau • Concentreren op WAT er gedaan moet worden • Ook aantrekkelijk voor niet-beta leerlingen • Beginnen met Rescue • Whizzkids gaan snel naar het Fysieke niveau • Andere leerlingen kunnen op het Conceptuele niveau blijven • Voetbal is de volgende logische stap • Dansen is ook aantrekkelijk voor leerlingen die weinig interesse in technologie hebben 22
  • 23. Lijnvolgers • De lijnvolger doet bijna al het werk al • Wat leer je dan nog ? – De stop conditie – Het instellen van de parameters – De werking van de lijnvolger • Hoek afbuiging • Snelheid • Acceleratie 23
  • 24. Kalibratie • Het is belangrijk te begrijpen hoe de sensoren omgaan met de overgang van groen naar zwart 24
  • 25. Voortgezet Onderwijs • Techniek in het Onderwijs • Robotica op school • Primair Onderwijs • Voortgezet Onderwijs • Hoger Onderwijs • Universitair Onderwijs 25
  • 26. Onderbouw VO • Zelf een lijnvolger maken – Sensoren uitlezen – Motoren starten / stoppen – Snelheid en hoek regelen • Kennis uit conceptuele niveau gebruiken 26
  • 27. Fysiek – Hoe werkt het 1. Programmeren 2. Het gebruik van Variabelen 3. Het gebruik van Subroutines 4. Sensoren Bouw je eigen lijnvolger 27
  • 28. Rescue - Fysiek • De eerste lijnvolger • Automatische kalibratie • Handmatige kalibratie 28
  • 30. WK 2006 • 2 Scholen: Vossius Amsterdam en Mendel Haarlem • Hadden geen werkende robot • Testen net als bij volwassenen • Veel hacken en op het laatste moment nog veranderen • Werden na iedere ronde beter • Eindigden als tweede 30
  • 31. WK 2009 • 4 Scholen: Vossius Amsterdam en Mendel Haarlem, Cosmicus Rotterdam en Wolfsbos Hogeveen • Vossius eindigde als tweede • Andere teams hadden veel problemen 31
  • 32. Voortgezet Onderwijs - Bovenbouw • Techniek in het Onderwijs • Robotica op school • Primair Onderwijs • Voortgezet Onderwijs Bovenbouw • Hoger Onderwijs • Universitair Onderwijs 32
  • 33. Programma Niveau • Leerlingen willen zelf dingen gaan maken • Geen Iconen meer maar ‘echt’ programmeren – NQC/NXC of Java • Liever ook geen Lego meer 33
  • 34. Programma niveau • Programma geschreven in Java • Simulator voert code uit • Programmeer Rescue en Voetbal programmma’s • Voorbereiding op écht programmeren • Meer technische robot 34
  • 35. NLT Robotica • Rescue is basis voor de lessen – FleeBehavior en CuriousBehavior – Parcours volgen via programma – Lijnvolger – Reactive Behavior – Objecten zoeken – Met een bal spelen – Eindopdracht zelf een heel programma maken 35
  • 36. ITSLab • In het ITSLab projecten uitvoeren aan de Universiteit – JoBot Junior – JavaCam – Lego NXTCam – RoboNova 36
  • 37. Zelfbouw • Dat smaakt naar meer 37
  • 38. Helpen van Leerlingen • Meer ervaren leerlingen helpen de beginners • Jan ten Bokkel en Bas van Ijzendoorn van MendelCollege in Haarlem bouwden zelf een simulator voor NQC/NXC • Deze simulator wordt nu op school gebruikt 38
  • 39. Profiel Werkstukken • Met Lego zelf een plotter bouwen • Geprogrammeerd in Java met de Java Simulator 39
  • 40. Hoger Onderwijs • Techniek in het Onderwijs • Robotica op school • Primair Onderwijs • Voortgezet Onderwijs • Hoger onderwijs • Universitair Onderwijs 40
  • 41. Gebruik van camera als sensor • Is heel moeilijk • Waar ben ik • Waar is het doel en de bal • Waar zijn de spelers
  • 42. JavaCam Project • JavaCam project met camera op robotje • Java sofware in simulator 42
  • 44. Universitair Onderwijs • Techniek in het Onderwijs • Robotica op school • Primair Onderwijs • Voortgezet Onderwijs • Universitair Onderwijs 44
  • 45. Docenten vs Leerlingen • De meeste NLT docenten hebben moeite met ICT • Veel scholen hebben problemen met het installeren van software en hardware • Leerlingen hebben hier vaak veel minder problemen mee • Gebruik ervaren leerlingen om andere leerlingen te helpen 45
  • 46. Cursussen voor docenten • RoboCup cursussen op Conceptueel en Fysiek niveau • NLT Robotica module in Java / Eclipse • Science Labs met hele klas • MasterClass met heel team 46
  • 47. MasterClasses voor leerlingen • Leerlingen die meer willen, kunnen een masterclass volgen aan de Universiteit van Amsterdam • Hulp bij speciale projecten • Beschikbaarheid van materialen • Verschillende soorten robots 47
  • 49. Voetballende robotjes • Kleinere robots zijn stabieler te maken
  • 52. Mensen vs Robots • De mensen krijgen het al moeilijker 52
  • 53. De workshop • 8 lessen in 2 fasen • Deel 1 – De simulator – Rijd rechtuit – Stop op de zwarte lijn + kalibratie – Volg de zwarte weg • Deel 2 – Het robotje – Volg de zwarte weg – Zoek het blikje – Volg de gele weg
  • 54. De workshop • Workshop met RoboPAL-4-NXT • Conceptueel niveau • In een uur tijd leer je de rescue wedstrijd te programmeren • Het rescueveld heeft een aantal moeilijke punten • Leerlingen hebben vaak niet door wat er verkeerd gaat
  • 55. Doelstelling • RoboCup Junior Nederland is op zoek naar docenten die meer willen doen met robotica • Regionale steunpunten en wedstrijden • Organisatie nationale kampioenschappen • Begeleiding leerlingen die zelf een robot willen bouwen • Informatie: peter@robocupjunior.nl 55
  • 56. Een doorlopende leerlijn voor Robotica Robotica op school Peter van Lith 5 November 2009