SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 17
Downloaden Sie, um offline zu lesen
IDZ DO
         PRZYK£ADOWY ROZDZIA£

                           SPIS TREœCI
                                         HTML i XHTML.
                                         Leksykon kieszonkowy
           KATALOG KSI¥¯EK               Autor: Jennifer Niederst Robbins
                                         T³umaczenie: Grzegorz Werner
                      KATALOG ONLINE     ISBN: 83-246-0633-5
                                         Tytu³ orygina³u: HTML and XHTML
       ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG           Pocket Reference (Pocket Reference)
                                         Format: B6, stron: 128

              TWÓJ KOSZYK
                    DODAJ DO KOSZYKA     Jêzyk HTML, mimo ¿e powsta³ niedawno, przeszed³ ju¿ d³ug¹ drogê rozwoju.
                                         Pocz¹tkowo wykorzystywany jedynie do formatowania dokumentów publikowanych
                                         w sieci ³¹cz¹cej oœrodki naukowe, dziœ jest zestawem znaczników stosowanych do
         CENNIK I INFORMACJE             tworzenia stron WWW. Czuwaj¹ce nad jego rozwojem konsorcjum W3C co pewien
                                         czas publikuje specyfikacjê okreœlaj¹c¹ sk³adniê znaczników i ich atrybutów.
                   ZAMÓW INFORMACJE      Najnowsza specyfikacja nosi numer 4.01. Jêzyk XHTML to zawieraj¹ca dodatkowe
                     O NOWOœCIACH        elementy specyfikacja HTML, okreœlona zgodnie z wymaganiami XML.
                                         „HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy” to zestawienie znaczników HTML — wraz
                       ZAMÓW CENNIK      z atrybutami i ich dopuszczalnymi wartoœciami -- które jest niezwykle przydatne ka¿demu
                                         projektantowi witryn WWW. Opisuje najnowsze specyfikacje HTML i XHTML, wskazuje
                                         podobieñstwa i ró¿nice pomiêdzy nimi, a tak¿e zawiera praktyczne informacje, dziêki
                 CZYTELNIA               którym Twoja witryna WWW zostanie zaprojektowana zgodnie z rekomendacjami W3C.
                                         W ksi¹¿ce znajduje siê:
          FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
                                             • Struktura dokumentów HTML i XHTML
                                             • Alfabetyczny spis znaczników HTML i XHTML
                                             • Atrybuty i ich wartoœci
                                             • Przyk³ady zastosowania znaczników
                                             • Deklaracje DOCTYPE
                                             • Encje znakowe
                                             • Kody kolorów
                                                          Twórz witryny WWW wed³ug najnowszych standardów



Wydawnictwo Helion
ul. Koœciuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Spis treści


Podstawy HTML i XHTML ............................................................. 5
Czym XHTML różni się od HTML?                                                             6
Trzy wersje (X)HTML                                                                       8
Minimalna struktura dokumentu                                                             9
Deklaracje DOCTYPE dla dostępnych definicji typów
  dokumentu                                                                             10

Alfabetyczna lista elementów .................................................... 11
Często używane atrybuty i zdarzenia                                                     12
Elementy (X)HTML                                                                        15

Encje znakowe .......................................................................... 104
Zestaw znaków ASCII                                                                    105
Encje niestandardowe (‚ – Ÿ)                                                 107
Latin-1 (ISO-8859-1)                                                                   107
Latin Extended-A                                                                       112
Latin Extended-B                                                                       113
Znaki modyfikujące odstępy                                                             113
Litery greckie                                                                         113
Interpunkcja                                                                           117
Symbole pseudoliterowe                                                                 118
Strzałki                                                                               119
Operatory matematyczne                                                                 119
Różne symbole techniczne                                                               121
Kształty geometryczne                                                                  122
Symbole różne                                                                          122



                                                                                          3
Określanie koloru ...................................................................... 122
        Wartości RGB                                                                             123
        Standardowe nazwy kolorów                                                                124

        Skorowidz ..................................................................................125




4   |   HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
HTML i XHTML
                                      Leksykon kieszonkowy




Niniejszy leksykon kieszonkowy zawiera zwięzły, ale wyczerpu-
jący spis elementów i atrybutów zdefiniowanych w rekomenda-
cjach HTML 4.01 oraz XHTML 1.0. W tekście użyto skrótu
„X(HTML)” na oznaczenie pojęć dotyczących obu standardów
znakowania.
Książka dzieli się na następujące części:
   · podstawy HTML i XHTML;
   · alfabetyczna lista elementów;
   · encje znakowe;
   · określanie koloru.


Podstawy HTML i XHTML
HTML (HyperText Markup Language, hipertekstowy język znako-
wania) to język używany do przekształcania dokumentów w strony
WWW. Zasadniczym celem HTML jako języka znakowania jest
zapewnienie semantycznego opisu (znaczenia) treści oraz usta-
nowienie struktury dokumentu (hierarchii elementów). HTML
nie uwzględnia prezentacji, czyli tego, jak dokument będzie
wyglądał w przeglądarce. Prezentacja jest zadaniem języka CSS


                                                            5
(Cascading Style Sheets, kaskadowe arkusze stylów), którego opis
wykracza poza ramy niniejszej książki.
XHTML (eXtensible HyperText Markup Language, rozszerzalny hiper-
tekstowy język znakowania) jest reformulacją HTML 4.01 według
ściślejszych reguł składniowych XML (eXtensible Markup Language,
rozszerzalny język znakowania). Elementy są te same, ale stan-
dard narzuca dodatkowe ograniczenia na znakowanie dokumentu
(wymienione w następnym podrozdziale). Standard XHTML skła-
da się z rodziny rekomendacji, w tym XHTML 1.0, XHTML 1.1,
Modularization of XHTML oraz XHTML Basic; w przygotowa-
niu są także inne wersje. Niniejsza książka skupia się na reko-
mendacjach XHTML 1.0. Więcej informacji o wszystkich wersjach
HTML i XHTML można znaleźć w witrynie World Wide Web
Consortium pod adresem www.w3.org/MarkUp.


Czym XHTML różni się od HTML?
Ponieważ XHTML jest językiem XML, jego składnia jest bardziej
ścisła i różni się od HTML pod następującymi kluczowymi wzglę-
dami:
    · Wszystkie elementy i atrybuty muszą być pisane małymi lite-
      rami. Na przykład <a href="example.com">...</a>.
    · Wszystkie elementy muszą być zakończone, tzn. zawierać
      znacznik końcowy. Na przykład <p>...</p>.
    · Elementy puste również muszą być zakończone. Polega to
      na dołączeniu ukośnika na końcu znacznika. Przed ukośni-
      kiem często dodaje się spację, aby zapewnić zgodność ze
      starszymi przeglądarkami. Na przykład <hr />, <img />,
      <meta />.




6    |   HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
· Wszystkie wartości atrybutów muszą być umieszczone
  w cudzysłowie (podwójnym lub pojedynczym). Na przy-
  kład <td colspan="2">.
· Wszystkie wartości atrybutów muszą być jawne i nie mogą
  być zminimalizowane do jednego słowa, co jest dozwolone
  w HTML. Na przykład:
  · checked="checked";
  · selected="selected";
  · multiple="multiple".
· Ściślej egzekwowane są ograniczenia dotyczące zagnieżdża-
  nia. Standard określa następujące ograniczenia:
  · element a nie może zawierać innego elementu a;
  · element pre nie może zawierać elementów img, object,
    applet, big, small, sub, sup, font ani basefont;

  · element form nie może zawierać innych elementów
    form;

  · element button nie może zawierać elementów a, form,
    input, select, textarea, label, button, iframe ani
    isindex.

· Znaki specjalne <, >, &, ' oraz " muszą zawsze być repre-
  zentowane przez encje znakowe (nawet jeśli pojawiają się
  w wartościach atrybutów), odpowiednio: &lt;, &gt;, &amp;,
  &apos; oraz &quot;.

· W HTML można używać atrybutu name w elementach a,
  applet, form, frame, iframe, img oraz map. Atrybuty name oraz
  id służą do identyfikowania fragmentów dokumentu. W do-
  kumentach XHTML we wspomnianych wyżej elementach




                                   Podstawy HTML i XHTML   |   7
zamiast name należy używać id. Zastosowanie atrybutu name
        w tych elementach uznano za przestarzałe w specyfikacji
        XHTML 1.0.


Trzy wersje (X)HTML
Zarówno rekomendacje HTML 4.01, jak i XHTML obejmują trzy
nieco inne dokumenty specyfikacyjne określane mianem definicji
typu dokumentu (Document Type Definition, DTD). Dokumenty
DTD definiują każdy element, atrybut i encję, a także reguły ich
stosowania. Trzy wersje DTD to:
Strict DTD (wersja ścisła)
      Ta wersja pomija wszystkie elementy i atrybuty uznane za
      przestarzałe (takie jak font i align), aby podkreślić odręb-
      ność struktury i prezentacji dokumentu.
Transitional DTD (wersja przejściowa)
     Ta wersja obejmuje wszystkie przestarzałe elementy i atry-
     buty, aby zachować zgodność z większością tradycyjnych
     przeglądarek. Przestarzałe elementy i atrybuty są dozwo-
     lone, ale należy ich unikać.
Frameset DTD (wersja z obsługą ramek)
     Ta wersja obejmuje te same elementy co Transitional DTD,
     a ponadto elementy przeznaczone do tworzenia ramek (fra-
     meset, frame oraz noframe). Wersję Frameset DTD oddzielono
     od pozostałych, ponieważ struktura dokumentu podzielonego
     na ramki (w którym element frameset zastępuje body) jest
     zasadniczo różna od zwykłych dokumentów HTML.

                                  Uwaga
        Rekomendacja XMTL 1.1 obejmuje tylko jedną definicję DTD,
        która przypomina wersję Strict w tym sensie, że nie uwzględ-
        nia przestarzałych elementów i atrybutów.



8   |    HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
W następnym podrozdziale wyjaśniono, jak wskazuje się defi-
nicje DTD w dokumentach (X)HTML.


Minimalna struktura dokumentu
Poniższa próbka znakowania pokazuje minimalną strukturę do-
kumentu HTML 4.01. W przykładzie zastosowano ścisłą defini-
cję typu dokumentu HTML (Strict DTD):
 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN"
    "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
 <html>
   <head>
     <title>Tytuł dokumentu</title>
   </head>

   <body>
     Treść dokumentu...
   </body>
 </html>

Poniższa próbka znakowania pokazuje minimalną strukturę doku-
mentu XHTML 1.0 określoną w rekomendacji XHTML 1.0. Do-
kument napisano z wykorzystaniem przejściowej definicji typu
dokumentu XHMTL (Transitional DTD):
 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0
 Transitional//EN"
    "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-
    transitional.dtd">
 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="en"
 lang="en">
   <head>
     <title>Tytuł dokumentu</title>
   </head>

   <body>
     Treść dokumentu...
   </body>
 </html>




                                   Podstawy HTML i XHTML    |   9
W obu przykładach pierwszym wierszem jest deklaracja typu
dokumentu (Document Type Declaration), zwana też deklaracją
DOCTYPE, która określa wersję DTD używaną w dokumencie.
Służy ona do sprawdzania poprawności dokumentu. Niektóre
przeglądarki na podstawie kompletnej deklaracji DOCTYPE przełą-
czają się w tryb renderowania zgodny ze standardami. Zauważ-
my, że dokument XHTML używa innej deklaracji DOCTYPE
niż HTML i zawiera identyfikację przestrzeni nazw XML oraz
języka w głównym elemencie html.
Dokumenty XHMTL mogą opcjonalnie zawierać deklarację XML
przed deklaracją DOCTYPE, jak pokazano w poniższym przy-
kładzie:
     <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
     <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN"
        "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">

Deklaracja XML nie jest wymagana, jeśli kodowaniem znaków
jest UTF-8. Ponieważ obecnie deklaracje XML sprawiają proble-
my nawet przeglądarkom respektującym standardy, zwykle się
je pomija.


Deklaracje DOCTYPE dla dostępnych definicji
typów dokumentu
Deklaracja <!DOCTYPE> (typu dokumentu) obejmuje dwie metody
wskazywania informacji DTD: jednym jest publiczny identyfikator
dokumentu, a drugim konkretny adres URL na użytek przeglą-
darek, które nie rozpoznają identyfikatora publicznego. Poniżej
wymieniono dokładne deklaracje DOCTYPE dla każdej wersji
HTML i XHMTL:
HTML 4.01 Strict
     <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN"
      "http://www.w3.org/TR/HTML4.01/strict.dtd">




10     |   HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
HTML 4.01 Transitional
 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01
 Transitional//EN"
  "http://www.w3.org/TR/HTML4.01/loose.dtd">

HTML 4.01 Frameset
 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN"
  "http://www.w3.org/TR/HTML4.01/frameset.dtd">

XHTML 1.0 Strict
 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN"
  "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">

XHTML 1.0 Transitional
 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0
 Transtitional//EN"
  "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">

XHTML 1.0 Frameset
 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Frameset//EN"
  "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-frameset.dtd">

XHTML 1.1
 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.1//EN"
  "http://www.w3.org/TR/xhtml11/DTD/xhtml11.dtd">



Alfabetyczna lista elementów
Ten rozdział zawiera spis wszystkich elementów i atrybutów wy-
mienionych w rekomendacjach HTML 4.01 oraz XHTML, a także
kilku elementów niestandardowych.
Czytelnicy powinni zwracać uwagę na poniższe oznaczenia ele-
mentów i atrybutów:
Przestarzały
     Elementy oznaczone słowem „przestarzały” są obecnie eli-
     minowane z HTML — zwykle na korzyść CSS — i nie na-
     leży ich używać. Wszystkie przestarzałe elementy i atry-
     buty zostały usunięte z wersji Strict HTML i XHMTL.



                                Alfabetyczna lista elementów   |   11
Wymagany
   Atrybuty oznaczone słowem „wymagany” muszą być dołą-
   czone do elementu, aby znakowanie było prawidłowe.
Tylko XHTML
     Atrybuty oznaczone słowami „tylko XHMTL” dotyczą tylko
     dokumentów oznakowanych w XHTML. W podobny sposób
     oznaczone są inne drobne różnice między HMTL a XHTML.
Niestandardowy
     Niestandardowe elementy i atrybuty nie są uwzględnione
     w żadnej wersji rekomendacji HTML i XHTML, ale są obsłu-
     giwane przez większość przeglądarek.


Często używane atrybuty i zdarzenia
Niektórych atrybutów HTML 4.01 i XHTML 1.0 można używać
w niemal wszystkich elementach. Aby zaoszczędzić miejsce,
w niniejszym leksykonie skrócono je, podobnie jak w oficjalnych
rekomendacjach. W niniejszym podrozdziale wyjaśniono skró-
tową notację atrybutów, która będzie używana w reszcie spisu
elementów.


Podstawowe
Jeśli na liście atrybutów znajduje się słowo „podstawowe”, od-
nosi się ono do zbioru podstawowych atrybutów, które mogą
występować w większości elementów (jak zaznaczono w opisie
każdego elementu):
id
         Przypisuje elementowi unikatową, identyfikującą go nazwę.
class
         Przypisuje elementowi jedną lub więcej klasyfikujących go
         nazw.


12   |    HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
style
       Wiąże z elementem informacje o stylu.
title
       Podaje tytuł albo dodatkowe informacje o elemencie.


Internacjonalizacja
Jeśli na liście atrybutów znajduje się słowo „internacjonaliza-
cja”, oznacza to, że element akceptuje atrybuty określające język
i kierunek pisma:
dir
       Określa kierunek elementu (od lewej do prawej lub od pra-
       wej do lewej).
lang
       Określa język elementu za pomocą kodu języka.
xml:lang
       Tylko XHTML. Określa język elementu w dokumentach
       XHTML.


Zdarzenia
Jeśli na liście atrybutów znajduje się słowo „zdarzenia”, ozna-
cza to, że do elementu odnoszą się podstawowe zdarzenia uży-
wane przez języki skryptowe. Dodatkowe zdarzenia (spoza zbioru
zdarzeń podstawowych) są wymienione oddzielnie:
onclick
       Występuje, kiedy nad elementem zostanie kliknięty przy-
       cisk urządzenia wskazującego.
ondblclick
       Występuje, kiedy nad elementem zostanie dwukrotnie klik-
       nięty przycisk urządzenia wskazującego.



                                 Alfabetyczna lista elementów   |   13
onkeydown
         Występuje, kiedy nad elementem zostanie wciśnięty klawisz.
onkeypress
         Występuje, kiedy nad elementem zostanie wciśnięty i zwol-
         niony klawisz.
onkeyup
         Występuje, kiedy nad elementem zostanie zwolniony klawisz.
onmousedown
         Występuje, kiedy nad elementem zostanie wciśnięty przycisk
         urządzenia wskazującego.
onmousemove
         Występuje, kiedy wskaźnik zostanie przesunięty w obrębie
         elementu.
onmouseout
         Występuje, kiedy wskaźnik zostanie odsunięty znad ele-
         mentu.
onmouseover
         Występuje, kiedy wskaźnik zostanie przesunięty nad ele-
         ment.
onmouseup
         Występuje, kiedy nad elementem zostanie zwolniony przy-
         cisk urządzenia wskazującego.


Fokus
Termin fokus odnosi się do stanu, w którym element (taki jak
łącze albo element formularza) jest wyróżniony i gotowy do re-
akcji na czynności użytkownika. Jeśli na liście atrybutów znaj-
duje się słowo „fokus”, oznacza to, że do elementu odnoszą się
poniższe atrybuty i zdarzenia związane z obsługą fokusu:




14   |    HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
accesskey="znak"
    Przypisuje łączu klawisz dostępowy (skrót klawiaturowy).
    Klawiszy dostępowych używa się również w polach formu-
    larza. Wartością tego atrybutu jest pojedynczy znak. Użyt-
    kownicy mogą uzyskać dostęp do elementu, naciskając kla-
    wisze Alt+znak (PC) albo Ctrl+znak (Mac).
onblur
    Występuje, kiedy element utraci fokus wskutek naciśnięcia
    przycisku na urządzeniu wskazującym albo klawisza ta-
    bulacji.
onfocus
    Występuje, kiedy element uzyska fokus wskutek naciśnię-
    cia przycisku na urządzeniu wskazującym albo klawisza
    tabulacji.
tabindex="liczba"
    Określa pozycję bieżącego elementu w kolejności tabulacji
    bieżącego dokumentu. Wartość musi należeć do zakresu od
    0 do 32 767. Atrybut ten pozwala wykorzystać klawisz tabu-
    lacji do przełączania się między łączami na stronie (albo
    polami formularza).


Elementy (X)HTML

a                                                    <a>...</a>

Definiuje kotwicę w dokumencie. Kotwica służy do tworzenia
hiperłączy do innych dokumentów albo zasobów internetowych.
Może również oznaczać docelowy fragment dokumentu (określa
się to mianem kotwicy nazwanej) i pozwalać na przeskakiwanie
do tego fragmentu.




                               Alfabetyczna lista elementów   |   15
Atrybuty
Podstawowe, internacjonalizacja, zdarzenia, fokus
charset="zestaw znaków"
         Określa kodowanie znaków docelowego dokumentu.
coords="współrzędne x, y"
         Określa współrzędne x i y aktywnego obszaru mapy obraz-
         kowej. Rekomendacja HTML 4.01 proponuje, aby mapy
         obrazkowe obsługiwane przez klienta zastąpić elementem
         object zawierającym obraz oraz zbiorem kotwic definiu-
         jących „gorące” obszary (za pomocą atrybutów kształtu
         i współrzędnych). Ten system nie jest jeszcze obsługiwany
         przez przeglądarki.
href="URL"
         Określa adres URL docelowego dokumentu albo zasobu
         WWW (takiego jak obraz, dźwięk, plik PDF albo inny plik
         multimedialny).
hreflang="kod języka"
         Określa podstawowy język docelowego dokumentu.
id="tekst"
         Nadaje łączu unikatową nazwę (podobnie jak element name),
         aby można się było do niego odwoływać z innego łącza,
         skryptu albo arkusza stylów. W XHTML atrybut id jest
         wymagany do identyfikacji fragmentów dokumentu. W celu
         zachowania zgodności ze starszymi przeglądarkami autorzy
         oznaczają fragmenty zarówno atrybutem name, jak i id.
name="tekst"
         Tylko HTML. W XHTML fragmenty dokumentów oznacza
         się atrybutem id. Umieszcza identyfikator fragmentu w do-
         kumencie HTML.




16   |    HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
rel="relacje"
     Ustanawia jedną lub więcej relacji między dokumentem źró-
     dłowym (bieżącym) a docelowym. Do często używanych
     relacji należą stylesheet, next, prev, copyright, index
     oraz glossary.
rev="relacje"
     Ustanawia jedną lub więcej relacji między dokumentem do-
     celowym a źródłowym (odwrotność atrybutu rel).
shape="rect|circle|poly|default"
     Definiuje kształt aktywnego obszaru mapy obrazkowej. Reko-
     mendacja HTML 4.01 proponuje, aby zastąpić mapy obraz-
     kowe obsługiwane przez klienta kombinacją elementów
     object oraz a. Ten system nie jest jeszcze obsługiwany przez
     przeglądarki.
target="tekst"
     Określa nazwę okna lub ramki, w której powinien zostać
     wyświetlony dokument docelowy.
type="typ treści"
     Określa typ treści (typ MIME) docelowego dokumentu, na
     przykład text/html.

Przykłady
Do lokalnego pliku:
 <a href="nazwapliku.html">...</a>

Do zewnętrznego pliku:
 <a href="http://serwer/sciezka/plik.html">...</a>

Do nazwanej kotwicy:
 <a href="http://serwer/sciezka/plik.html#fragment">...</a>

Do nazwanej kotwicy w bieżącym pliku:
 <a href="#fragment">...</a>



                                 Alfabetyczna lista elementów   |   17
Do wysłania wiadomości e-mail:
     <a href="mailto:uzytkownik@domena">...</a>

Do pliku na serwerze FTP:
     <a href="ftp://serwer/sciezka/nazwapliku">...</a>

Tworzenie nazwanej kotwicy w HTML:
     <a name="fragment">...</a>

Tworzenie nazwanej kotwicy w XHTML (niektórzy autorzy dołą-
czają nadmiarowy element name, aby zachować zgodność z prze-
glądarkami w wersji 4.):
     <a id="fragment">...</a>



abbr                                                  <abbr>...</abbr>

Identyfikuje zawarty w nim tekst jako skrót.

Atrybuty
Podstawowe, internacjonalizacja, zdarzenia
title="tekst"
           Określa pełne rozwinięcie skrótu. Może to być przydatne
           w przeglądarkach niewizualnych, syntezatorach mowy, sys-
           temach translacji i wyszukiwarkach.

Przykład
     <abbr title="Massachussetts">Mass.</abbr>



acronym                                          <acronym>...</acronym>

Identyfikuje akronim.




18     |    HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy

Weitere ähnliche Inhalte

Mehr von Wydawnictwo Helion

Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktycznePozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczneWydawnictwo Helion
 
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image&#39;u w biznesie
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image&#39;u w biznesieE-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image&#39;u w biznesie
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image&#39;u w biznesieWydawnictwo Helion
 
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla WindowsMicrosoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla WindowsWydawnictwo Helion
 
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie IICo potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie IIWydawnictwo Helion
 
Makrofotografia. Magia szczegółu
Makrofotografia. Magia szczegółuMakrofotografia. Magia szczegółu
Makrofotografia. Magia szczegółuWydawnictwo Helion
 
Java. Efektywne programowanie. Wydanie II
Java. Efektywne programowanie. Wydanie IIJava. Efektywne programowanie. Wydanie II
Java. Efektywne programowanie. Wydanie IIWydawnictwo Helion
 
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny treningAjax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny treningWydawnictwo Helion
 
PowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
PowerPoint 2007 PL. Seria praktykPowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
PowerPoint 2007 PL. Seria praktykWydawnictwo Helion
 
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacjaSerwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacjaWydawnictwo Helion
 
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanie
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanieSerwer SQL 2008. Administracja i programowanie
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanieWydawnictwo Helion
 
USB. Praktyczne programowanie z Windows API w C++
USB. Praktyczne programowanie z Windows API w C++USB. Praktyczne programowanie z Windows API w C++
USB. Praktyczne programowanie z Windows API w C++Wydawnictwo Helion
 

Mehr von Wydawnictwo Helion (20)

Access w biurze i nie tylko
Access w biurze i nie tylkoAccess w biurze i nie tylko
Access w biurze i nie tylko
 
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktycznePozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
 
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image&#39;u w biznesie
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image&#39;u w biznesieE-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image&#39;u w biznesie
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image&#39;u w biznesie
 
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla WindowsMicrosoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
 
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie IICo potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
 
Makrofotografia. Magia szczegółu
Makrofotografia. Magia szczegółuMakrofotografia. Magia szczegółu
Makrofotografia. Magia szczegółu
 
Windows PowerShell. Podstawy
Windows PowerShell. PodstawyWindows PowerShell. Podstawy
Windows PowerShell. Podstawy
 
Java. Efektywne programowanie. Wydanie II
Java. Efektywne programowanie. Wydanie IIJava. Efektywne programowanie. Wydanie II
Java. Efektywne programowanie. Wydanie II
 
JavaScript. Pierwsze starcie
JavaScript. Pierwsze starcieJavaScript. Pierwsze starcie
JavaScript. Pierwsze starcie
 
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny treningAjax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
 
PowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
PowerPoint 2007 PL. Seria praktykPowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
PowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
 
Excel 2007 PL. Seria praktyk
Excel 2007 PL. Seria praktykExcel 2007 PL. Seria praktyk
Excel 2007 PL. Seria praktyk
 
Access 2007 PL. Seria praktyk
Access 2007 PL. Seria praktykAccess 2007 PL. Seria praktyk
Access 2007 PL. Seria praktyk
 
Word 2007 PL. Seria praktyk
Word 2007 PL. Seria praktykWord 2007 PL. Seria praktyk
Word 2007 PL. Seria praktyk
 
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacjaSerwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
 
AutoCAD 2008 i 2008 PL
AutoCAD 2008 i 2008 PLAutoCAD 2008 i 2008 PL
AutoCAD 2008 i 2008 PL
 
Bazy danych. Pierwsze starcie
Bazy danych. Pierwsze starcieBazy danych. Pierwsze starcie
Bazy danych. Pierwsze starcie
 
Inventor. Pierwsze kroki
Inventor. Pierwsze krokiInventor. Pierwsze kroki
Inventor. Pierwsze kroki
 
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanie
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanieSerwer SQL 2008. Administracja i programowanie
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanie
 
USB. Praktyczne programowanie z Windows API w C++
USB. Praktyczne programowanie z Windows API w C++USB. Praktyczne programowanie z Windows API w C++
USB. Praktyczne programowanie z Windows API w C++
 

HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy

  • 1. IDZ DO PRZYK£ADOWY ROZDZIA£ SPIS TREœCI HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy KATALOG KSI¥¯EK Autor: Jennifer Niederst Robbins T³umaczenie: Grzegorz Werner KATALOG ONLINE ISBN: 83-246-0633-5 Tytu³ orygina³u: HTML and XHTML ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG Pocket Reference (Pocket Reference) Format: B6, stron: 128 TWÓJ KOSZYK DODAJ DO KOSZYKA Jêzyk HTML, mimo ¿e powsta³ niedawno, przeszed³ ju¿ d³ug¹ drogê rozwoju. Pocz¹tkowo wykorzystywany jedynie do formatowania dokumentów publikowanych w sieci ³¹cz¹cej oœrodki naukowe, dziœ jest zestawem znaczników stosowanych do CENNIK I INFORMACJE tworzenia stron WWW. Czuwaj¹ce nad jego rozwojem konsorcjum W3C co pewien czas publikuje specyfikacjê okreœlaj¹c¹ sk³adniê znaczników i ich atrybutów. ZAMÓW INFORMACJE Najnowsza specyfikacja nosi numer 4.01. Jêzyk XHTML to zawieraj¹ca dodatkowe O NOWOœCIACH elementy specyfikacja HTML, okreœlona zgodnie z wymaganiami XML. „HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy” to zestawienie znaczników HTML — wraz ZAMÓW CENNIK z atrybutami i ich dopuszczalnymi wartoœciami -- które jest niezwykle przydatne ka¿demu projektantowi witryn WWW. Opisuje najnowsze specyfikacje HTML i XHTML, wskazuje podobieñstwa i ró¿nice pomiêdzy nimi, a tak¿e zawiera praktyczne informacje, dziêki CZYTELNIA którym Twoja witryna WWW zostanie zaprojektowana zgodnie z rekomendacjami W3C. W ksi¹¿ce znajduje siê: FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE • Struktura dokumentów HTML i XHTML • Alfabetyczny spis znaczników HTML i XHTML • Atrybuty i ich wartoœci • Przyk³ady zastosowania znaczników • Deklaracje DOCTYPE • Encje znakowe • Kody kolorów Twórz witryny WWW wed³ug najnowszych standardów Wydawnictwo Helion ul. Koœciuszki 1c 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl
  • 2. Spis treści Podstawy HTML i XHTML ............................................................. 5 Czym XHTML różni się od HTML? 6 Trzy wersje (X)HTML 8 Minimalna struktura dokumentu 9 Deklaracje DOCTYPE dla dostępnych definicji typów dokumentu 10 Alfabetyczna lista elementów .................................................... 11 Często używane atrybuty i zdarzenia 12 Elementy (X)HTML 15 Encje znakowe .......................................................................... 104 Zestaw znaków ASCII 105 Encje niestandardowe (&#130; – &#159;) 107 Latin-1 (ISO-8859-1) 107 Latin Extended-A 112 Latin Extended-B 113 Znaki modyfikujące odstępy 113 Litery greckie 113 Interpunkcja 117 Symbole pseudoliterowe 118 Strzałki 119 Operatory matematyczne 119 Różne symbole techniczne 121 Kształty geometryczne 122 Symbole różne 122 3
  • 3. Określanie koloru ...................................................................... 122 Wartości RGB 123 Standardowe nazwy kolorów 124 Skorowidz ..................................................................................125 4 | HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
  • 4. HTML i XHTML Leksykon kieszonkowy Niniejszy leksykon kieszonkowy zawiera zwięzły, ale wyczerpu- jący spis elementów i atrybutów zdefiniowanych w rekomenda- cjach HTML 4.01 oraz XHTML 1.0. W tekście użyto skrótu „X(HTML)” na oznaczenie pojęć dotyczących obu standardów znakowania. Książka dzieli się na następujące części: · podstawy HTML i XHTML; · alfabetyczna lista elementów; · encje znakowe; · określanie koloru. Podstawy HTML i XHTML HTML (HyperText Markup Language, hipertekstowy język znako- wania) to język używany do przekształcania dokumentów w strony WWW. Zasadniczym celem HTML jako języka znakowania jest zapewnienie semantycznego opisu (znaczenia) treści oraz usta- nowienie struktury dokumentu (hierarchii elementów). HTML nie uwzględnia prezentacji, czyli tego, jak dokument będzie wyglądał w przeglądarce. Prezentacja jest zadaniem języka CSS 5
  • 5. (Cascading Style Sheets, kaskadowe arkusze stylów), którego opis wykracza poza ramy niniejszej książki. XHTML (eXtensible HyperText Markup Language, rozszerzalny hiper- tekstowy język znakowania) jest reformulacją HTML 4.01 według ściślejszych reguł składniowych XML (eXtensible Markup Language, rozszerzalny język znakowania). Elementy są te same, ale stan- dard narzuca dodatkowe ograniczenia na znakowanie dokumentu (wymienione w następnym podrozdziale). Standard XHTML skła- da się z rodziny rekomendacji, w tym XHTML 1.0, XHTML 1.1, Modularization of XHTML oraz XHTML Basic; w przygotowa- niu są także inne wersje. Niniejsza książka skupia się na reko- mendacjach XHTML 1.0. Więcej informacji o wszystkich wersjach HTML i XHTML można znaleźć w witrynie World Wide Web Consortium pod adresem www.w3.org/MarkUp. Czym XHTML różni się od HTML? Ponieważ XHTML jest językiem XML, jego składnia jest bardziej ścisła i różni się od HTML pod następującymi kluczowymi wzglę- dami: · Wszystkie elementy i atrybuty muszą być pisane małymi lite- rami. Na przykład <a href="example.com">...</a>. · Wszystkie elementy muszą być zakończone, tzn. zawierać znacznik końcowy. Na przykład <p>...</p>. · Elementy puste również muszą być zakończone. Polega to na dołączeniu ukośnika na końcu znacznika. Przed ukośni- kiem często dodaje się spację, aby zapewnić zgodność ze starszymi przeglądarkami. Na przykład <hr />, <img />, <meta />. 6 | HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
  • 6. · Wszystkie wartości atrybutów muszą być umieszczone w cudzysłowie (podwójnym lub pojedynczym). Na przy- kład <td colspan="2">. · Wszystkie wartości atrybutów muszą być jawne i nie mogą być zminimalizowane do jednego słowa, co jest dozwolone w HTML. Na przykład: · checked="checked"; · selected="selected"; · multiple="multiple". · Ściślej egzekwowane są ograniczenia dotyczące zagnieżdża- nia. Standard określa następujące ograniczenia: · element a nie może zawierać innego elementu a; · element pre nie może zawierać elementów img, object, applet, big, small, sub, sup, font ani basefont; · element form nie może zawierać innych elementów form; · element button nie może zawierać elementów a, form, input, select, textarea, label, button, iframe ani isindex. · Znaki specjalne <, >, &, ' oraz " muszą zawsze być repre- zentowane przez encje znakowe (nawet jeśli pojawiają się w wartościach atrybutów), odpowiednio: &lt;, &gt;, &amp;, &apos; oraz &quot;. · W HTML można używać atrybutu name w elementach a, applet, form, frame, iframe, img oraz map. Atrybuty name oraz id służą do identyfikowania fragmentów dokumentu. W do- kumentach XHTML we wspomnianych wyżej elementach Podstawy HTML i XHTML | 7
  • 7. zamiast name należy używać id. Zastosowanie atrybutu name w tych elementach uznano za przestarzałe w specyfikacji XHTML 1.0. Trzy wersje (X)HTML Zarówno rekomendacje HTML 4.01, jak i XHTML obejmują trzy nieco inne dokumenty specyfikacyjne określane mianem definicji typu dokumentu (Document Type Definition, DTD). Dokumenty DTD definiują każdy element, atrybut i encję, a także reguły ich stosowania. Trzy wersje DTD to: Strict DTD (wersja ścisła) Ta wersja pomija wszystkie elementy i atrybuty uznane za przestarzałe (takie jak font i align), aby podkreślić odręb- ność struktury i prezentacji dokumentu. Transitional DTD (wersja przejściowa) Ta wersja obejmuje wszystkie przestarzałe elementy i atry- buty, aby zachować zgodność z większością tradycyjnych przeglądarek. Przestarzałe elementy i atrybuty są dozwo- lone, ale należy ich unikać. Frameset DTD (wersja z obsługą ramek) Ta wersja obejmuje te same elementy co Transitional DTD, a ponadto elementy przeznaczone do tworzenia ramek (fra- meset, frame oraz noframe). Wersję Frameset DTD oddzielono od pozostałych, ponieważ struktura dokumentu podzielonego na ramki (w którym element frameset zastępuje body) jest zasadniczo różna od zwykłych dokumentów HTML. Uwaga Rekomendacja XMTL 1.1 obejmuje tylko jedną definicję DTD, która przypomina wersję Strict w tym sensie, że nie uwzględ- nia przestarzałych elementów i atrybutów. 8 | HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
  • 8. W następnym podrozdziale wyjaśniono, jak wskazuje się defi- nicje DTD w dokumentach (X)HTML. Minimalna struktura dokumentu Poniższa próbka znakowania pokazuje minimalną strukturę do- kumentu HTML 4.01. W przykładzie zastosowano ścisłą defini- cję typu dokumentu HTML (Strict DTD): <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd"> <html> <head> <title>Tytuł dokumentu</title> </head> <body> Treść dokumentu... </body> </html> Poniższa próbka znakowania pokazuje minimalną strukturę doku- mentu XHTML 1.0 określoną w rekomendacji XHTML 1.0. Do- kument napisano z wykorzystaniem przejściowej definicji typu dokumentu XHMTL (Transitional DTD): <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1- transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="en" lang="en"> <head> <title>Tytuł dokumentu</title> </head> <body> Treść dokumentu... </body> </html> Podstawy HTML i XHTML | 9
  • 9. W obu przykładach pierwszym wierszem jest deklaracja typu dokumentu (Document Type Declaration), zwana też deklaracją DOCTYPE, która określa wersję DTD używaną w dokumencie. Służy ona do sprawdzania poprawności dokumentu. Niektóre przeglądarki na podstawie kompletnej deklaracji DOCTYPE przełą- czają się w tryb renderowania zgodny ze standardami. Zauważ- my, że dokument XHTML używa innej deklaracji DOCTYPE niż HTML i zawiera identyfikację przestrzeni nazw XML oraz języka w głównym elemencie html. Dokumenty XHMTL mogą opcjonalnie zawierać deklarację XML przed deklaracją DOCTYPE, jak pokazano w poniższym przy- kładzie: <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> Deklaracja XML nie jest wymagana, jeśli kodowaniem znaków jest UTF-8. Ponieważ obecnie deklaracje XML sprawiają proble- my nawet przeglądarkom respektującym standardy, zwykle się je pomija. Deklaracje DOCTYPE dla dostępnych definicji typów dokumentu Deklaracja <!DOCTYPE> (typu dokumentu) obejmuje dwie metody wskazywania informacji DTD: jednym jest publiczny identyfikator dokumentu, a drugim konkretny adres URL na użytek przeglą- darek, które nie rozpoznają identyfikatora publicznego. Poniżej wymieniono dokładne deklaracje DOCTYPE dla każdej wersji HTML i XHMTL: HTML 4.01 Strict <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/HTML4.01/strict.dtd"> 10 | HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
  • 10. HTML 4.01 Transitional <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/HTML4.01/loose.dtd"> HTML 4.01 Frameset <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/HTML4.01/frameset.dtd"> XHTML 1.0 Strict <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> XHTML 1.0 Transitional <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transtitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> XHTML 1.0 Frameset <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Frameset//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-frameset.dtd"> XHTML 1.1 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.1//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml11/DTD/xhtml11.dtd"> Alfabetyczna lista elementów Ten rozdział zawiera spis wszystkich elementów i atrybutów wy- mienionych w rekomendacjach HTML 4.01 oraz XHTML, a także kilku elementów niestandardowych. Czytelnicy powinni zwracać uwagę na poniższe oznaczenia ele- mentów i atrybutów: Przestarzały Elementy oznaczone słowem „przestarzały” są obecnie eli- minowane z HTML — zwykle na korzyść CSS — i nie na- leży ich używać. Wszystkie przestarzałe elementy i atry- buty zostały usunięte z wersji Strict HTML i XHMTL. Alfabetyczna lista elementów | 11
  • 11. Wymagany Atrybuty oznaczone słowem „wymagany” muszą być dołą- czone do elementu, aby znakowanie było prawidłowe. Tylko XHTML Atrybuty oznaczone słowami „tylko XHMTL” dotyczą tylko dokumentów oznakowanych w XHTML. W podobny sposób oznaczone są inne drobne różnice między HMTL a XHTML. Niestandardowy Niestandardowe elementy i atrybuty nie są uwzględnione w żadnej wersji rekomendacji HTML i XHTML, ale są obsłu- giwane przez większość przeglądarek. Często używane atrybuty i zdarzenia Niektórych atrybutów HTML 4.01 i XHTML 1.0 można używać w niemal wszystkich elementach. Aby zaoszczędzić miejsce, w niniejszym leksykonie skrócono je, podobnie jak w oficjalnych rekomendacjach. W niniejszym podrozdziale wyjaśniono skró- tową notację atrybutów, która będzie używana w reszcie spisu elementów. Podstawowe Jeśli na liście atrybutów znajduje się słowo „podstawowe”, od- nosi się ono do zbioru podstawowych atrybutów, które mogą występować w większości elementów (jak zaznaczono w opisie każdego elementu): id Przypisuje elementowi unikatową, identyfikującą go nazwę. class Przypisuje elementowi jedną lub więcej klasyfikujących go nazw. 12 | HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
  • 12. style Wiąże z elementem informacje o stylu. title Podaje tytuł albo dodatkowe informacje o elemencie. Internacjonalizacja Jeśli na liście atrybutów znajduje się słowo „internacjonaliza- cja”, oznacza to, że element akceptuje atrybuty określające język i kierunek pisma: dir Określa kierunek elementu (od lewej do prawej lub od pra- wej do lewej). lang Określa język elementu za pomocą kodu języka. xml:lang Tylko XHTML. Określa język elementu w dokumentach XHTML. Zdarzenia Jeśli na liście atrybutów znajduje się słowo „zdarzenia”, ozna- cza to, że do elementu odnoszą się podstawowe zdarzenia uży- wane przez języki skryptowe. Dodatkowe zdarzenia (spoza zbioru zdarzeń podstawowych) są wymienione oddzielnie: onclick Występuje, kiedy nad elementem zostanie kliknięty przy- cisk urządzenia wskazującego. ondblclick Występuje, kiedy nad elementem zostanie dwukrotnie klik- nięty przycisk urządzenia wskazującego. Alfabetyczna lista elementów | 13
  • 13. onkeydown Występuje, kiedy nad elementem zostanie wciśnięty klawisz. onkeypress Występuje, kiedy nad elementem zostanie wciśnięty i zwol- niony klawisz. onkeyup Występuje, kiedy nad elementem zostanie zwolniony klawisz. onmousedown Występuje, kiedy nad elementem zostanie wciśnięty przycisk urządzenia wskazującego. onmousemove Występuje, kiedy wskaźnik zostanie przesunięty w obrębie elementu. onmouseout Występuje, kiedy wskaźnik zostanie odsunięty znad ele- mentu. onmouseover Występuje, kiedy wskaźnik zostanie przesunięty nad ele- ment. onmouseup Występuje, kiedy nad elementem zostanie zwolniony przy- cisk urządzenia wskazującego. Fokus Termin fokus odnosi się do stanu, w którym element (taki jak łącze albo element formularza) jest wyróżniony i gotowy do re- akcji na czynności użytkownika. Jeśli na liście atrybutów znaj- duje się słowo „fokus”, oznacza to, że do elementu odnoszą się poniższe atrybuty i zdarzenia związane z obsługą fokusu: 14 | HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
  • 14. accesskey="znak" Przypisuje łączu klawisz dostępowy (skrót klawiaturowy). Klawiszy dostępowych używa się również w polach formu- larza. Wartością tego atrybutu jest pojedynczy znak. Użyt- kownicy mogą uzyskać dostęp do elementu, naciskając kla- wisze Alt+znak (PC) albo Ctrl+znak (Mac). onblur Występuje, kiedy element utraci fokus wskutek naciśnięcia przycisku na urządzeniu wskazującym albo klawisza ta- bulacji. onfocus Występuje, kiedy element uzyska fokus wskutek naciśnię- cia przycisku na urządzeniu wskazującym albo klawisza tabulacji. tabindex="liczba" Określa pozycję bieżącego elementu w kolejności tabulacji bieżącego dokumentu. Wartość musi należeć do zakresu od 0 do 32 767. Atrybut ten pozwala wykorzystać klawisz tabu- lacji do przełączania się między łączami na stronie (albo polami formularza). Elementy (X)HTML a <a>...</a> Definiuje kotwicę w dokumencie. Kotwica służy do tworzenia hiperłączy do innych dokumentów albo zasobów internetowych. Może również oznaczać docelowy fragment dokumentu (określa się to mianem kotwicy nazwanej) i pozwalać na przeskakiwanie do tego fragmentu. Alfabetyczna lista elementów | 15
  • 15. Atrybuty Podstawowe, internacjonalizacja, zdarzenia, fokus charset="zestaw znaków" Określa kodowanie znaków docelowego dokumentu. coords="współrzędne x, y" Określa współrzędne x i y aktywnego obszaru mapy obraz- kowej. Rekomendacja HTML 4.01 proponuje, aby mapy obrazkowe obsługiwane przez klienta zastąpić elementem object zawierającym obraz oraz zbiorem kotwic definiu- jących „gorące” obszary (za pomocą atrybutów kształtu i współrzędnych). Ten system nie jest jeszcze obsługiwany przez przeglądarki. href="URL" Określa adres URL docelowego dokumentu albo zasobu WWW (takiego jak obraz, dźwięk, plik PDF albo inny plik multimedialny). hreflang="kod języka" Określa podstawowy język docelowego dokumentu. id="tekst" Nadaje łączu unikatową nazwę (podobnie jak element name), aby można się było do niego odwoływać z innego łącza, skryptu albo arkusza stylów. W XHTML atrybut id jest wymagany do identyfikacji fragmentów dokumentu. W celu zachowania zgodności ze starszymi przeglądarkami autorzy oznaczają fragmenty zarówno atrybutem name, jak i id. name="tekst" Tylko HTML. W XHTML fragmenty dokumentów oznacza się atrybutem id. Umieszcza identyfikator fragmentu w do- kumencie HTML. 16 | HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy
  • 16. rel="relacje" Ustanawia jedną lub więcej relacji między dokumentem źró- dłowym (bieżącym) a docelowym. Do często używanych relacji należą stylesheet, next, prev, copyright, index oraz glossary. rev="relacje" Ustanawia jedną lub więcej relacji między dokumentem do- celowym a źródłowym (odwrotność atrybutu rel). shape="rect|circle|poly|default" Definiuje kształt aktywnego obszaru mapy obrazkowej. Reko- mendacja HTML 4.01 proponuje, aby zastąpić mapy obraz- kowe obsługiwane przez klienta kombinacją elementów object oraz a. Ten system nie jest jeszcze obsługiwany przez przeglądarki. target="tekst" Określa nazwę okna lub ramki, w której powinien zostać wyświetlony dokument docelowy. type="typ treści" Określa typ treści (typ MIME) docelowego dokumentu, na przykład text/html. Przykłady Do lokalnego pliku: <a href="nazwapliku.html">...</a> Do zewnętrznego pliku: <a href="http://serwer/sciezka/plik.html">...</a> Do nazwanej kotwicy: <a href="http://serwer/sciezka/plik.html#fragment">...</a> Do nazwanej kotwicy w bieżącym pliku: <a href="#fragment">...</a> Alfabetyczna lista elementów | 17
  • 17. Do wysłania wiadomości e-mail: <a href="mailto:uzytkownik@domena">...</a> Do pliku na serwerze FTP: <a href="ftp://serwer/sciezka/nazwapliku">...</a> Tworzenie nazwanej kotwicy w HTML: <a name="fragment">...</a> Tworzenie nazwanej kotwicy w XHTML (niektórzy autorzy dołą- czają nadmiarowy element name, aby zachować zgodność z prze- glądarkami w wersji 4.): <a id="fragment">...</a> abbr <abbr>...</abbr> Identyfikuje zawarty w nim tekst jako skrót. Atrybuty Podstawowe, internacjonalizacja, zdarzenia title="tekst" Określa pełne rozwinięcie skrótu. Może to być przydatne w przeglądarkach niewizualnych, syntezatorach mowy, sys- temach translacji i wyszukiwarkach. Przykład <abbr title="Massachussetts">Mass.</abbr> acronym <acronym>...</acronym> Identyfikuje akronim. 18 | HTML i XHTML. Leksykon kieszonkowy