Kijken mag, aankomen niet. Budgetvriendelijke tips voor diefstal- en vandalismepreventie | Ibrahim Bulut

Kijken mag, aankomen niet!, p.0
“With a common heritage for everyone, security is everybody’s business” – D. Liston
KIJKEN MAG, AANKOMEN NIET!
Budgetvriendelijke tips voor diefstal- en vandalismepreventie

Ibrahim Bulut
Security consultant – Segment Manager Art Security
Expertisedomeinen: Safety, Brandpreventie en –bestrijding,
Art Security
Contact: ibu@optimit.be
Tel.: 015 28 50 60
GSM: 0473 74 17 16
Docent

Criminaliteitsstatistieken
Kijken mag, aankomen niet!

CRIMINALITEITSSTATISTIEKEN
Politiële criminaliteitsstatistieken
Uit de criminaliteitsstatistieken blijkt dat het
totale aantal geregistreerde misdrijven door de
Belgische politie in 2012 daalt met 3,5% ten
opzichte van het vorige jaar. In 2012 werden er
1.021.170 feiten aangegeven/vastgesteld door
de lokale en federale politie, en dit ten
opzichte van 1.058.136 feiten in 2011.

Museale criminaliteitsstatistieken – België
Aantal bedenkingen bij deze cijfers:
• enkel politiecijfers (geregistreerde én
gemelde feiten aan cel ART);
• Dark Number?! (feiten die niet gemeld
worden aan de politie en/of niet intern
gemeld aan cel ART);
Motieven geen aangifte:
• kwetsbaarheid – potentiële daders lokken?!
• gesmokkelde, met zwart geld betaalde of
geen belastingaangifte
• geen weet van diefstal

Museale criminaliteitsstatistieken – Nederland
Het totaal aan incidenten
ingevoerd in DICE in 2010 is 113
(door 12 erfgoedinstellingen), voor
2011 werden 153 (door 15
erfgoedinstellingen) incidenten
ingevoerd.
De Rijksdienst voor het Cultureel
Erfgoed registreert zelf ook
incidenten in DICE. Voor 2010
waren er dit 46, voor 2011 81. Dit
zijn incidenten die bij de
Rijksdienst bekend zijn doordat ze
de media hebben gehaald en/of
grote schade aan een monument
veroorzaakten.

Trends
• Grotere buit bij enkele aanvallen – cfr. Van Buuren
• Agressievere aanvallen waarbij meer wapens worden gebruikt en mensen voor
‘dood’ worden achtergelaten
• Social Engineering – dé kunst van het misleiden (list)
• Op voorhand ‘controles’ uitvoeren om meest waardevolle stukken te
identificeren (‘dry run’ – cfr. ‘predictive profiling’)
• Het kopiëren van criminele technieken vanuit Oost-Europa & Balkan
• Artnapping – stelen op bestelling of als onderpand voor andere misdrijven (cfr.
Kunsthal Rotterdam – Thora rollen – Gardner Heist)

Programma

PROGRAMMA
Inleiding
Incidenten gebeuren…
Risicobeheer
Risicoanalyse
Organisatie & Technologie
Budgetvriendelijke tips…
Meer info?

Inleiding

INLEIDING
• Het beveiligen van erfgoed is een kunst op zich!
• Incidenten gebeuren…
• Erfgoedorganisaties bevinden zich in verschillende fases van maturiteit
op gebied van risicobeheer:
– Dreigingen zijn niet (altijd) (voldoende) gekend, herkend
en/of erkend
– Gebrek aan een formele strategie en een plan
– Security/Safety wordt gezien als een noodzakelijk kwaad, een hindernis voor de
ontsluiting van erfgoed
– Aanwezige beveiligingsmaatregelen zijn niet consequent en/of doelmatig toegepast
– Investeringen in security/safety gebeuren naar aanleiding van een incident…

INLEIDING
• Een doelmatig beleid op vlak van security/safety:
– is afgestemd op de risico’s
– is gedefinieerd en gedocumenteerd
– investeert in de mens als ‘sterkste’ schakel
– maakt optimaal gebruik van security technologie, maar kent de beperkingen
– is een continu proces

Incidenten gebeuren…

INCIDENTEN GEBEUREN…
Diefstal
Twee jaar cel voor kerkdief – wo 08/05/2013
De Dendermondse strafrechtbank heeft een man van 75
veroordeeld tot twee jaar effectieve celstraf en een effectieve
boete van 1.100 euro. De man pleegde over heel Vlaanderen
verschillende diefstallen in kerken.
Flesje met bloed van paus gestolen - 28/01/’14
In Italië is een flesje met bloed van paus Johannes-Paulus II
gestolen. Het heilige relikwie lag in een kerkje in de Abruzzen,
een gebergte waar de voormalige paus graag ging wandelen en
skiën.
Gemiddeld één diefstal in kerk per week - 11/02/'12
In België wordt gemiddeld één keer per week een
diefstal in een kerk gepleegd. De buit bestaat onder
meer uit schilderijen, beelden, kelken, cibories en
patenen. Dat meldt Cathobel.
De gerechtelijke politie wijst erop dat het belangrijk is
het kerkgebouw degelijk af te sluiten, een inventaris op
te stellen van de kunstvoorwerpen en in geval van
diefstal aangifte te doen bij de politie.

INCIDENTEN GEBEUREN…
Vandalisme
Moskeeën beklad met racistische
slogans en hakenkruisen
22/11/’13
Vandalisme aan kerk loopt
spuigaten uit
17/01/’14
Kerk zoekt toegewijde opzichters na vandalisme – 25/08/'08
Vandalen hebben ernstige schade toegebracht aan de kapel
van Sint-Jozef in Lichtaart (Kasterlee). De kerkfabriek is
daarom dringend op zoek naar toegewijde opzichters voor haar
patrimonium.
GROEIEND VANDALISME TEGEN KERKEN
'Slechts illustratie van groeiende onverdraagzaamheid tegen christenen in
Europa'
BRUSSEL (KerkNet/Kathpress) – Aartsbisschop Dominique Mamberti, de
secretaris voor de relaties met de andere staten van de Heilige Stoel, heeft eind
vorige week zijn bezorgdheid uitgesproken over het toenemende vandalisme
tegen kerken en christelijke begraafplaatsen in Europa. Dat gebeurde op de
raad van ministers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in
Europa (OVSE).
In 2012 waren er in Duitsland alleen al 414 aanvallen tegen christenen en
christelijke instellingen, waaronder 4 gevallen van vandalisme tegen
begraafplaatsen en 19 tegen kerken. Bijkomend waren er nog 16 inbraken in
kerkgebouwen. In Groot-Brittannië, de koploper in Europa, werden in 2012 in
totaal 1.543 aanvallen tegen christenen en christelijke instellingen geregistreerd,
in Zweden waren er 258.

Risicobeheer

RISICOBEHEER
Kritische waarden
ReputatieMensen Collectie Gebouwen Infrastructuur Informatie
Welke zijn de
kritische waarden
van de
organisatie?
(Wat beveiligen?)
…
Aan welke
dreigingen zijn de
kritische waarden
blootgesteld?
(h)Erkennen van de
dreigingen, oorzaken
en modus operandi

RISICOBEHEER
Integraal risicobeheer
IntegraleRisicoanalyse
Risico
Risico
Risico
Risico
Risico
Risico
Integraal
Risicobeheer

Risicoanalyse

Doelstelling(en)
RISICOANALYSE
Een risicoanalyse heeft tot doel:
• Door een goede analyse herhaling te voorkomen;
• Het opstellen en bijstellen van voorschriften (richtlijnen) ter verbetering
van de preventie;
• Inzicht te verkrijgen in de resultaten van toegepaste
beveiligingsmaatregelen;
• Het verkrijgen van een juist beeld van onder andere de toedracht van een
incident in verband met verdere afhandeling (verzekering, claim etc.);
• Het voldoen aan wettelijke verplichtingen.

Gebedshuizen – Safety & Security risicoanalyse
RISICOANALYSE
1.1.
1) Is de directe omgeving vrijwaard van 'misdaad
generatoren'?
Bijv. 'misdaad generatoren' kunnen omvatten nachtwinkels,
sociale huisvesting, sociale diensten enzovoort.
9 6 3
Een Safety & Security risicoanalyse is een kritische evaluatie van security (beveiliging) gerelateerde
risico's, (be)dreigingen of kwetsbaarheden die kunnen bestaan in een omgeving of faciliteit. De
doelstelling van deze 'Gebedshuizen' Safety & Security risicoanalyse is om te dienen als een
instrument ter evaluatie van het huidige niveau van beveiliging in en rond uw gebouw/locatie.
Gebedshuizen
Safety & Security risicoanalyse
Omcirkel het getal rechts die het best uw antwoord
omschrijft en schrijf dit getal neer in de kolom 'score' Y N N/A
SCORE
Een gebedshuis is een gebouw of locatie waar een groep mensen bijeen om handelingen uit te voeren
religieuze studie, eer of toewijding. De term "gebedshuis" kan worden gebruikt voor kerken,
synagogen, moskeeën of tempels. Het is meestal een gebouw bestemd voor de uitoefening van
religieuze diensten en rituelen.
Buurt/Omgeving
Omcirkel één antwoord
SUB TOTAAL 0
4) Worden omwonenden ontmoedigd om het gebedshuis en
de omgeving ervan te gebruiken voor recreatieve
doeleinden?
Bijv. Personen die geen lid zijn van het gebedshuis en dit
gebruiken voor recreatieve doeleinden kunnen een
bedreiging vormen voor de veiligheid/beveiliging.
3 2 0
3 2 0
3) Zijn straten in de wijk en voetpaden in de directe
omgeving van het gebedshuis goed verlicht?
Bijv. Voldoende buitenverlichting moet een minimum aan
zichtbaarheid mogelijk maken voor minstens 30 meter.
2) Kan het gebedshuis geobserveerd worden vanuit de
omliggende voorzieningen en straten?
Bijv. Het heeft de voorkeur om een duidelijk zicht/beeld te
hebben tussen een voorziening en de buren.
3 2 0
Iedere deelnemer van deze
vormingsavond ontvangt de
risicoanalyse ‘Gebedshuizen
– Safety & Security
risicoanalyse’!
De doelstelling van deze
‘Gebedshuizen – Safety &
Security risicoanalyse’ is te
dienen als een instrument ter
evaluatie van het huidige
niveau van beveiliging in en
rond uw gebouw/locatie.
Op het einde van deze
risicoanalyse wordt er een
score bekomen waarbij u de
nodige summiere
aanbeveling(en) kunt lezen op
basis van uw score te
vergelijken met de drie
vooropgestelde scores
helemaal onderaan deze
analyse.

Inbraak Misleiding
Social
engineering
Interne diefstal
Interne medewerking
Opsluiting, sabotage
beveiligingssystemen…
Gelegenheidsdiefstal, voorbereide diefstal, diefstal van goederen,
diefstal van informatie, industriële spionage… Verschillende
vormen en modus
operandi van
diefstal vragen
een verschillende
beveiliging
Inbraak is maar het topje van de ijsberg…
DIEFSTAL

Eerlijke
mensen
10%
Mensen die zo eerlijk zijn als het systeem hen
toelaat
80%
Oneerlijke
mensen
10%
Heb ik de kans?
Zie ik een
opportuniteit?
Kan ik ermee
weg?
Pakkans?
Wat gebeurt er
met me als ik
gepakt wordt?
Diefstallen uit musea gebeuren als iemand misbruik maakt van de ‘uitzonderingen’
op de regels. 83% van de musea diefstallen in de US blijken intern.
Vaak taboe, maar komt voor in iedere organisatie…
INTERNE DIEFSTAL

Inbraak
(I)
Buit
(B)
Voorbereiding
(V)
Initiële
target
selectie
Initiële
verkenning
Analyse
van de
informatie
Oefening
of verdere
verkenning
Verfijnde
target
selectie
Uitvoering
Vlucht &
exploitatie
Attractiviteit? Graad van
beveiliging?
Overdag
‘s Nachts
Opportuniteit?
Pakkans?
Consequenties?
Te moeilijke, tijdrovende en/of te
riskante doelwitten worden
vermeden
Aftocht
(A)
Gebruik
(G)
VIBAG
Begrijpen van de dreiging
DIEFSTAL
Voorbeeld: gerichte diefstallen – diefstallen op bestelling

Kortsluiting Bliksem Brandstichting
Vele mogelijke achterliggende oorzaken: waterschade, slecht onderhoud, stofophoping…
Verschillende
oorzaken van
brand vragen een
verschillende
brandpreventie
Explosie
Begrijpen van de branddriehoek
Brand ontstaat maar als alle drie factoren nodig om brand te
krijgen aanwezig zijn: een brandbare stof, zuurstof en een
ontbrandingstemperatuur.
Wanneer een van de factoren wordt weggehaald, gaat de brand
uit.
BRAND

Breuk in
leidingen
Hevige regen
Verschillende
oorzaken van
waterschade
vragen
verschillende
maatregelen
Overstromingen
Begrijpen van de oorzaken van waterschade
WATER
Waterschade kan het gevolg zijn van natuurlijke of technische
oorzaken.
Water kan vervolgens de oorzaak zijn van kortsluitingen,
vervolgens brand.

Organisatie & Technologie

Organisatorische
maatregelen
Elektronische
maatregelen
Bouwkundige of fysische
maatregelen
Een geïntegreerde aanpak is altijd een evenwicht van:
Afgestemd op de risico’s, én op elkaar
GEÏNTEGREERDE AANPAK

Melding
Reactie
ElektronischFysisch
Bouwkundig
Organisatie & Mens
1. Security
Risicoanalyse
2. Security Strategie
& Planning
4. Bouwkundige
beveiliging
5. Toegangscontrole
6. Intrusiedetectie
9. Manbewaking
3. Organisatie en
Menselijke Aspecten
7. Brandbeveiliging
8. Camerabewaking
12. Evaluatie & Audit
10. ICT Security
11. Controlekamer
OFEM
OBER
PREVENTIE
DETECTIE
ALARMERING REACTIE
GEÏNTEGREERDE AANPAK

Budgetvriendelijke tips…

Religieuze instellingen worden geconfronteerd met het dilemma ‘open’
te willen zijn en toegankelijk voor personen én tegelijkertijd hun
gebouwen te beschermen en het aanwezige personeel.
De volgende aanbevelingen moet worden geïnterpreteerd rekening
houdende met uw specifieke behoeften en prioriteiten in het achterhoofd.
De aanbevelingen worden gecatalogiseerd onder de volgende groepen:
 beveiliging van de buitenzijde
 toegangscontrole
 security procedures voor personeel
 tips betreffende het behandelen van geld
BUDGETVRIENDELIJKE TIPS…

Zorg ervoor dat alle buitendeuren over een goede nachtschoot slot beschikken.
– Nachtsloot: het gedeelte dat naar buiten komt bij het omdraaien van de sleutel!
Als deuren van binnenuit kunnen geopend worden zonder gebruik te maken van een sleutel,
versterk of vervang het glas (ruit) welke zich in of nabij de deur bevind.
Beveilig kelder- of begane grond ramen met tralies, een rooster of polycarbonaat materiaal.
– Controleer de beveiliging van keldergaten, koepels, dakvensters, tuinhuisje, …
Zorg voor een goede buitenverlichting rondom het gebouw en alle parkeerterreinen.
– Vervang defecte of uitgebrande lampen onmiddellijk.
Zorg voor een goed én sluitend sleutelbeheer!
– Weet wie welke sleutel in zijn/haar bezit heeft.
– Hang geen naamplaatje aan uw sleutels.
Beveiliging van de buitenzijde

Er zijn twee belangrijke opties voor toegangscontrole, terwijl er personeel aanwezig is in
het pand:
1. Sluit alle buitendeuren af en bied een combinatie van volgende oplossingen aan
qua toegangscontrole:
– Installeer een omroepsysteem om medewerkers in staat te stellen te communiceren met
eenieder welke zich begeven richting kerkdeur;
– Voorzie spiegels, ramen en/of een camerabewakingssysteem om het personeel in staat
te stellen na te gaan wie er voor de deur staat;
– Het installeren van een ‘buzzer’ systeem waarmee het aanwezige personeel de
buitendeur vanop afstand kan openen (bijvoorbeeld vanuit het kantoorgedeelte of enig
andere ruimte);
2. Laat één deur open, deze waar het personeel het dichtstbij aanwezig is, én
installeer een bel, zoemer of ander geluidssignaal waarbij aangegeven wordt dat
iemand het gebouw heeft betreden.
Toegangscontrole

In beide van de voorgaande opties, beperk de toegang binnenin het gebouw door zo veel
als mogelijk binnendeuren te blokkeren (slotvast maken), poorten te voorzien om
ongebruikte gangen af te sluiten en het eventueel vergrendelen van sanitaire ruimtes.
Beveilig het aanwezige wijn (kerkdienst), kelken, kantoorgedeelte(s), elektronische
apparatuur en andere waardevolle voorwerpen wanneer deze niet in gebruik zijn.
Overweeg de installatie van een “hold-up”-alarm (vast of mobiel persoonsalarmsysteem)
welke geactiveerd kan worden door één van de medewerkers welke zich in het
kantoorgedeelte bevind met een druk op de knop in de buurt van de voeten of benen.
Het alarm kan een naburige locatie waarschuwen, zoals een pastorie, een naburige school of
enig ander gebouw (waar personeel aanwezig is). Vervolgens kan men de politie opbellen
zodra het alarm word gehoord (bij aanwezigheid van een centraal inbraakalarmsysteem kan
de “hold-up”-alarm rechtstreeks gekoppeld worden aan de meldkamer.
Toegangscontrole

Als personeel, of andere personen met sleutels in het bezit, toekomt aan het gebedshuis en
er is sprake van ongeautoriseerde toegang, betreed zeker het gebouw NIET.
Begeef je naar een naburige locatie en contacteer de hulpdiensten (112).
Als je het gebouw hebt betreden en je stelt sporen van braak vast of andere afwijkende
handelingen, verlaat het gebouw en contacteer de hulpdiensten (112).
Voorzie de belangrijkste noodnummers aan ieder telefoontoestel binnen het gebouw.
Overweeg het blokkeren van de mogelijkheid tot het voeren van buitenlandse oproepen, en
dit door de telefoonmaatschappij, of andere mogelijke diensten welke kunnen leiden tot extra
kosten op uw telefoonafrekening. Dit voor alle telefoontoestellen buiten deze van het
kantoorgedeelte.
Als u gebruik maakt van draadloze of mobiele telefoontoestellen, neem deze steeds mee bij u
wanneer u uw kantoor verlaat.
Aarzel niet om de hulpdiensten te contacteren bij aanwezigheid van een verdachte persoon in
en rond uw gebouwen, zeker als u zich als enige persoon in het gebouw bevind.
Houdt uw gangen voldoende verlicht als er personeel aanwezig is in het gebouw.
Security procedures voor personeel

Wees op uw hoede voor vreemden welke beweren op bezoek te zijn bij predikanten of
eenieder welke uw gebouw willen bezoeken.
Vraag steeds naar enig bewijs van identificatie alvorens het verlenen van toegang.
Zorg er steeds voor dat er niemand in het gebouw aanwezig is voor het sluitingsuur.
Controleer sanitaire ruimtes, iedere niet-slotvaste deur of mogelijke schuilplaatsen en/of
blinde vlekken in het gebouw (afsluitronde – “sweeping”). Doe dit niet alleen, indien mogelijk.
Security procedures voor personeel

Vele religieuze instellingen worden beroofd op de dag wanneer er erediensten worden
gehouden omdat er verwacht wordt dat er dan veel geld in omloop is.
Om het risico op verliezen te minimaliseren kan er best rekening gehouden worden met de
volgende aanbevelingen:
− Beperk de toegang tot het geld tussen de tijd dat het verzameld wordt en de tijd wanneer
het geteld word;
− Voorzie steeds bij iedere dienst één verantwoordelijke voor het opgehaalde geld;
− Laat het geld geteld worden door minstens twee (2) personen/medewerkers in een
veilige locatie welke niet zichtbaar is voor anderen;
− Na het tellen van het opgehaalde geld beveilig deze op één van de volgende wijzen:
– Laat iemand van de verantwoordelijken/personeel het geld naar de nachtkluis voeren en tracht dit op wekelijk
iets of wat verschillende tijdstippen te doen;
– Plaats het geld in een afroomkluis van de religieuze instelling om zo het geheel later te storten;
– Als laatste redmiddel, laat iemand het meenemen naar huis en borg het veilig op om de volgende dag te
storten bij de bank.
In eenieder geval is het verstandig een niet volstrekt voorspelbaar patroon te vertonen bij het
transporteren van geld!
Tips betreffende het behandelen van geld

Organisatorisch
Hostmanship
Onderhoud omgeving
Bezoekersreglement
Huishoudelijk reglement
vrijwilligers

Overvalknop
Observatiespiegels
CCTV Dummy Camera
Slot- en sluitwerk
Buitenverlichting met spot
Technologie
Afroomkluis

VRAGEN?

Visie, organisatie en technologie.
Optimit
Gerechtstraat 10, 2800 Mechelen
België
T: +32 15 28 50 60
F: +32 15 28 50 69
info@optimit.be
www.optimit.be

Kijken mag, aankomen niet. Budgetvriendelijke tips voor diefstal- en vandalismepreventie | Ibrahim Bulut

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Mehr von Heemkunde Vlaanderen

Mehr von Heemkunde Vlaanderen (20)

Kijken mag, aankomen niet. Budgetvriendelijke tips voor diefstal- en vandalismepreventie | Ibrahim Bulut