1. Een introductie tot de
inventariswebsite van het
agentschap Onroerend Erfgoed
Elise Hooft, Vlaamse Overheid, agentschap Onroerend Erfgoed

2. Overzicht
1. Van boek tot website
2. De „vaststelling‟ van de inventaris
3. Lopend inventarisatieprogramma
4. Zoeken op de website

3. Agentschap Onroerend Erfgoed
1. 1 juli 2011: Agentschap Ruimte en Erfgoed +
VIOE
2. Voorgangers: Afdeling Monumenten en
Landschappen, RWO
3. Vlaams Gewest
4. Minister Geert Bourgeois
5. Taken: inventariseren, beschermen, beheren
van onroerend erfgoed
6. Onroerend Erfgoed: bouwkundig,
landschappen, archeologie, maritiem en varend

4. Overzicht
1. Van boek tot website
2. De „vaststelling‟ van de inventaris
3. Lopend inventarisatieprogramma
4. Zoeken op de website

5. • 1965 start boekenreeks;
doel:
1. Lijst van waardevol
cultuurbezit dat niet
mag verloren gaan
2. Beknopte
architectuurgids dorp
en streek
3. Ontwerp van
wetenschappelijke
inventaris
4. Basis voor
beschermingen
1. Van boek tot website

6. • 1965 start boekenreeks
• Midden jaren 1990:
uitbouw databank, online
beschikbaar
• 2000 stopzetting
boekenreeks:
• West-Vlaanderen en
Vlaams-Brabant:
prints per gemeente
• Alles beschikbaar op
website
1. Van boek tot website

8. • 2004: start
administratieve controle
gegevens databank
• 2009: nieuwe
databankstructuur op
nieuwe website
• http://inventaris.vioe.be
1. Van boek tot website

9. Van boek tot website: hindernissen
1. Omzetten van gedrukte naar digitale tekst
2. Actualiseren van adressen
3. Actualiseren van de toestand van de
panden

10. Van gedrukte naar
digitale tekst
- afkortingen zonder
verklaring
- scanfouten
- verwijzingen naar
foto‟s in het boek
1. Van boek tot website

11. Boek= „gebonden‟
informatiestructuur
<>
website = losse
informatiestructuur
- “op. cit.”
1. Van boek tot website

12. Boek= „gebonden‟
informatiestructuur
<>
website = losse
informatiestructuur
- link tussen
beschrijving straat
en pand
- link tussen
verschillende
panden
- jaar van
beschrijving!
Voorbeeld: Abdij van
Herkenrode
1. Van boek tot website

13. Structuur in databank: Relicten en
gehelen
• Relict = gebouw, soms enkele gebouwen
• Geheel = grotere eenheden
– Regio‟s: inleidingen op arrondissementen en kantons
– Gemeenten
– Plaatsen: deelgemeenten, gehuchten, stadswijken
– Straten: omkadering van de apart opgenomen panden
– Bouwkundige gehelen vb. sociale woonwijk, begijnhof,
…
>> twee zoekformulieren
>> twee juridische statuten: relicten en
bouwkundige gehelen worden „vastgesteld‟.
2. De vaststelling

14. Administratieve actualisatie (2005-2008)
- 20 pct van de adressen bleek gewijzigd
- Toestand: bewaard, gesloopt, verbouwd?
- Ruim 7,5 pct gesloopt (2008)
- Verbouwd: moeilijk te evalueren
- Wordt sindsdien bijgehouden door meldingen van
gemeenten en talrijke mails van particulieren
inventaris@onroerenderfgoed.be
Voorbeeld melding particulier:
http://krugerpleinpeperbus.blogspot.com/2012/01/red-
house.html
- Meer cijfergegevens:
http://www.vioe.be/aanbod/publicaties/relicta-7/
2. De vaststelling

15. Overzicht
1. Van boek tot website
2. De „vaststelling‟ van de inventaris
3. Lopend inventarisatieprogramma
4. Zoeken op de website

16. De „vaststelling‟ van de inventaris Bouwkundig Erfgoed
• Sinds september 2009
• Besluit van de administrateur-generaal/Belgisch
Staatsblad + beveiligd bestand op website
• Moet elk jaar geactualiseerd worden.
– 14 september 2009
– 20 september 2010
– 9 november 2011
• Administratieve actualisatie van de gegevens als
vereiste.
• Alle info en beveiligd digitaal bestand:
http://inventaris.vioe.be/dibe/rechtsgevolgen
2. De Vaststelling

17. De „vaststelling‟ van de inventaris Bouwkundig Erfgoed
• Heeft 4 juridische gevolgen
1. Stedenbouwkundige vergunning nodig bij
afbraak vastgesteld gebouw. Erfgoedwaarde
wordt afgewogen. Agentschap Onroerend
Erfgoed geeft een niet bindend advies.
2. Zonevreemde gebouwen krijgen vlotter
functiewijziging.
3. Afwijkingen op normen EPB (Energie Prestatie
en Binnenklimaat) in functie van erfgoedwaarde
4. Sociale woningbouw: verval 80%-regel
2. De Vaststelling

18. De „vaststelling‟ van de inventaris Bouwkundig Erfgoed
• Is NIET hetzelfde als een bescherming als
monument, stads- of dorpsgezicht!
• Strikt toezicht op alle verbouwingen
• Geen sloopvergunning mogelijk
• Fiscale aftrek; onderhouds- en
restauratiepremies
• In de fiche op de inventarisdatabank staat
doorgaans het dossiernummer.
2. De Vaststelling

19. De „vaststelling‟ van de inventaris Bouwkundig Erfgoed
voor vastgestelde gebouwen geeft Vlaamse
Overheid geen premies. Wel soms premies door
provincies en gemeenten. (www.premiezoeker.be)
Soms eigen regelgeving door gemeenten bv.
Schoten, Oostende, Brugge, Antwerpen (CHE-
zone)
Limburg: actieve medewerking door Zolad+, bv.
regelgeving Riemst, zie http://zolad.be
2. De Vaststelling

20. Overzicht
1. Van boek tot website
2. De „vaststelling‟ van de inventaris
3. Inventarisatieprogramma
4. Zoeken op de website

21. Inventarisatieprogramma
• Programma, bepaald door beleidsbrief van
bevoegde minister Geert Bourgeois
• Ad-hoc-aanvragen van gemeenten, particulieren of
collega‟s uit het werkveld
3, Lopend programma

22. Beleidsbrief van bevoegde minister:
– Overeenkomstig hiaten in huidige inventaris: oudste
gebieden:
• Gent (opstart 2012)
• Antwerpen (lopende)
• Tienen (moet nog opstarten)
• Vlaams Brabant
– Beleidsaccenten minister
• Vlaamse Rand (lopende)
• Erfgoed Wereldoorlog I (lopende)
– Samenwerking met inventarisatie Ankerplaatsen (de
meest waardevolle landschappelijke plaatsen in
Vlaanderen)
– Samenwerking met externen: handleiding
3, Lopend programma

23. Methodologie – handleiding
- Veldwerk als basis
- Evaluatie op basis van decretale waarden
Artistiek, historisch, industrieel-archeologisch,
wetenschappelijk, volkskundig, socio-cultureel
- Notities op standaard fiches
- Foto‟s nemen
- Literatuur
- Archiefonderzoek:
- Gemeente of stad (bouwdossiers)
- Kadaster (mutatieschetsen en eigenaarshistoriek)
- Verwerking in beschrijvende tekst
3, Lopend programma

24. Ad hoc dossiers
13 aanvragen voor de provincie Limburg in
2011
Door collega‟s, gemeenten of particulieren
Nodig:
- Bouwhistorische nota
- Digitale foto‟s
- Contactgegevens
- Juiste adresgegevens
3, Lopend programma

25. Ad hoc aanvullingen Limburg 2011
id naam gemeente deelgemeente adressen
212899Hoeve in vakwerkbouw Bilzen Beverst Oudestraat 43
Drie bunkers aan de sluis Diepenbee Havenlaan zonder nummer,
214009 van het Albertkanaal k Diepenbeek Roerdompstraat zonder nummer
Diepenbee
214013Gesloten hoeve k Diepenbeek Onze-Lieve-Vrouwstraat 10
Diepenbee
214014Cottage villa k Diepenbeek Visserijstraat 10
214054Villa Croonenberghs Genk Genk Weg naar As 129
Gedenkmonument
214018 Cyclisten Halen Halen Betserbaan zonder nummer
214017Hardstenen kruis Halen Halen Ijzerwinningstraat zonder nummer
214016Heldenkapel Halen Halen Kanonniersstraat zonder nummer
214019Oorlogsmonument Halen Halen Liniestraat zonder nummer
214015Oorlogsmonument Halen Halen Markt zonder nummer
Gedenksteen Slag der Zilveren-Helmenstraat zonder
214020 Zilveren Helmen Halen Halen nummer
Maasmech
212840Maaskruis elen Vucht H. Vrankenstraat zonder nummer
212810Lourdesgrot Voeren Remersdaal Neubau zonder nummer

26. Overzicht
1. Van boek tot website
2. De „vaststelling‟ van de inventaris
3. Lopend inventarisatieprogramma
PAUZE
4. Zoeken op de website
Vragen maken!

27. Website
1. Verschillende databanken met bijhorende
zoekformulieren
2. Rechtsgevolgen: met daarop de
beveiligde pdf van het besluit
3. Vraag en antwoord: tips
4. Contactformulier
5. Aanmelden=voor bevoegde ambtenaren

28. Statistieken
Cijfers veranderen elke dag
• 79.399
relicten bouwkundig erfgoed: enkel actieve relicten
• 153
bouwkundige gehelen: enkel actieve gehelen
• 1.381
oorlogsrelicten
• 189
orgels
• 87.977
foto's: nog 23 000 relicten zonder foto

29. Zoekmogelijkheden
• Ga naar ID: als je ID weet
• Ik zoek een ...
– relict
– (bouwkundig) geheel
– oorlogsrelict
– historisch orgel
– persoon of collectief

30. Oorlogsrelict
- Westhoek
- 2005
- Grotendeels in databank bouwkundig
erfgoed

31. Orgels
- Nog niet volledig – is in aanvulling
- Telkens gelinkt aan de kerk
- Patrick.Roose@rwo.vlaanderen.be

32. Relict – geheel: zoekformulier
- Voor overzicht beide databanken
bevragen
- Geheel: onderscheid in types
- Naam: pas op met schrijfwijze
- Geografisch zoeken
- Let op met deelgemeenten
- Zoeken op straat: kijk ook na op kaart
- Google earth
- GIS

33. Relict – geheel: zoekformulier
- Zoeken met thesaurus
- Bouwperiode
- Typologie
- Kijk goed de lijst na bv. scholen tgov.
onderwijsgebouwen
- Let op subtypes bv. kapellen
- Stijl

34. Persoon of groepering
- Collectief/groepering = meestal
architectenbureaus
- Aanvullingen gevraagd van biografische
gegevens,
- Geen volledige oeuvrelijsten, enkel uit
inventaris geput
- Twee mogelijkheden om te zoeken: via
relict/geheel of thesaurus

35. Weergave van gegevens
- Printversie
- Excel: zie daarvoor de handleiding in
“Vraag en Antwoord”.
- Google Earth

36. En u?
1. Hoe kan u bijdragen?
1. Correcties
2. Fotomateriaal
3. Ad hoc aanvragen met documentatie
doorgeven via contactformulier of mailen naar
inventaris@onroerenderfgoed.be
2. Wat zijn uw vragen?