เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

1. 1.1 ความหมายของเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร
ปัจจุบันเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารมีบทบาทต่อชีวิตประจาวันเป็นอย่างมาก เช่น มีการใช้คอมพิวเตอร์ในการทางาน ใช้อินเตอร์เน็ตเพื่อ
สืบค้นข้อมูล หรือรับ-ส่งข้อมูลระหว่างกัน ตลอดจนใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่ (mobile phone) หรือโทรศัพท์มือถือในการติดต่อสื่อสาร
องค์กรทั้งภาครัฐและภาคเอกชนได้นาเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสารเข้ามาใช้งานในทุกระดับชั้นขององค์กร เช่น งานด้านการบริหาร การ
จัดการ และการปฏิบัติการ รัฐบาลได้เห็นความสาคัญของระบบเทคโนโลยีทางด้านคอมพิวเตอร์และระบบสื่อสาร จึงประกาศให้ปี พ.ศ. 2538 เป็นชีวิต
ความเป็นอยู่ในปัจจุบัน มีความเกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารต่าง ๆ มากมาย
ปีแห่งเทคโนโลยีสารสนเทศไทย มีการลงทุนเกี่ยวกับโครงการพื้นฐานทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสารเป็นจานวนมาก เช่น มีการขยายระบบ
โทรศัพท์ และขยายเครือข่ายการสื่อสาร มีการสร้างระบบฐานข้อมูลทะเบียนราษฎร์ และการสร้างระบบจัดเก็บภาษีอากรด้วยเทคโนโลยี
คอมพิวเตอร์ ตัวอย่างการนาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารมาใช้งานในองค์กร
ดังนั้นการเรียนรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารจึงเป็นสิ่งที่จาเป็นอย่างยิ่งในปัจจุบัน
คาว่า เทคโนโลยีสารสนเทศ ( Information Technology:IT ) เรียกย่อว่า “ไอที” ประกอบด้วยคาว่า “เทคโนโลยี” และคา
ว่า “สารสนเทศ” นามารวมกันเป็น “เทคโนโลยีสารสนเทศ” และคาว่าเทคโนโลยีสารสนเทศและการ
สื่อสาร (Information and Communication Technology: ICT) หรือเรียกย่อว่า “ไอซีที” ประกอบด้วยคา
ที่มีความหมายดังนี้
- เทคโนโลยี (technology) หมายถึง การนาความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์มาประยุกต์ในการพัฒนา
เครื่องมือ เครื่องใช้ อุปกรณ์ วิธีการหรือกระบวนการ เพื่อช่วยในการทางานหรือแก้ปัญหาต่างๆ ทั้งนี้เพื่อให้เกิดปรโยชน์ต่อบุคคล กลุ่มบุคคล หรือ
องค์กร
- สารสนเทศ (information) หมายถึง ผลลัพธ์ที่เกิดจากการนาข้อมูลมาผ่านกระบวนการต่างๆ อย่างมีระบบ จะได้สิ่งที่เป็น
ประโยชน์ มีคุณค่าและสาระ หรือมีเนื้อหาและรูปแบบที่เหมาะสมตามความต้องการของผู้ใช้

2. 1.2 องค์ประกอบของระบบสารสนเทศ
ระบบสารสนเทศ เป็นระบบที่ช่วยเสริมประสิทธิภาพการทางานโดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ระบบ
สารสนเทศประกอบด้วย
1.2.1 ฮาร์ดแวร์ (hardware) หมายถึง ตัวเครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่อพ่วง
ต่างๆ เช่น คีย์บอร์ด (keyboard) เมาส์ (mouse) จอภาพ (monitor) จอภาพสัมผัส
(touch screen) ปากกาแสง (ligh pen) เครื่องอ่านรหัส
แท่ง (barcode reader) เครื่องพิมพ์ (printer) ฮาร์ดดิสก์ (hard disk) รวมทั้งอุปกรณ์
สื่อสารสาหรับเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์เข้าเป็นเครือข่าย เช่น โมเด็ม (modem) และสายสัญญาณ
1.2.2 ซอฟต์แวร์ (software) หมายถึง โปรแกรมหรือชุดคาสั่ง (instruction) ที่ใช้
ควบคุมการทางานของเครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่อพ่วงต่างๆ เพื่อให้ทางานตามคาสั่งของผู้ใช้ โดยทั่วไป
โปรแกรม หรือชุดคาสั่งจะถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
ซอฟต์แวร์ระบบ (system software) ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (application software)
1.2.3 ข้อมูล (data) ข้อมูลจะถูกรวบรวมและป้อนเข้าสู่เครื่องคอมพิวเตอร์โดยผ่านอุปกรณ์ของหน่วย
รับเข้า เช่น คีย์บอร์ด เมาส์ และสแกนเนอร์ (scanner) ข้อมูลต้องมีโครงสร้างในการจัดเก็บที่เป็นระบบเพื่อการ
สืบค้นที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ข้อมูลจะถูกจัดเก็บอยู่ในหน่วยความจา (memory unit) ก่อนที่จะถูกย้ายไปเก็บ
ที่หน่วยเก็บข้อมูล (storage unit) เช่น ฮาร์ดดิสก์ และแผ่นซีดี (Compact Disc:
CD) การป้อนข้อมูลเข้าสู่เครื่องคอมพิวเตอร์

3. 1.2.4 บุคลากร (people) บุคลากรเป็นองค์ประกอบที่สาคัญที่สุดของระบบสารสนเทศ ในที่นี้หมายถึงบุคลากรที่
เป็นผู้ใช้ระบบสารสนเทศ ดังรูปที่ 1.11 บุคลากรที่เป็นผู้พัฒนาระบบสารสนเทศ จะต้องมีความรู้ความสามารถในการ
พัฒนาระบบสารสนเทศให้มีประสิทธิภาพให้สามารถทางานได้ตามความต้องการของผู้ใช้ใช้ง่ายและสะดวก ส่วนผู้ใช้
ต้องมีความรู้ ความเข้าใจ และมีความสามารถในการใช้งานระบบสารสนเทศและการสื่อสารต่างๆ ได้อย่างถูกต้องจึงจะ
เกิดสารสนเทศที่เป็นประโยชน์
1.2.5 ขั้นตอนการปฏิบัติงาน (procedure) ระบบสารสนเทศต้องมีขั้นตอนการปฏิบัติงานที่เป็นลาดับขั้น
ชัดเจน เพื่อให้ผู้ใช้สามารถเข้าใจได้ง่าย และดาเนินงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งในสถานการณ์ปกติและสถานการณ์
ฉุกเฉิน เช่น ขั้นตอนการบันทึกข้อมูล ขั้นตอนการทาสาเนาข้อมูล ขั้นตอนการปฏิบัติเมื่อข้อมูลได้รับความ
เสียหาย หรือเมื่อเครื่องคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ต่างๆ เกิดการชารุดเสียหาย ขั้นตอนต่างๆ เหล่านี้ควรได้รับการ
รวบรวมและจัดทาให้เป็นรูปเล่ม ของคู่มือการใช้งาน
องค์กรต่าง ๆ มีการลงทุนจานวนมากในการจัดหาระบบสารสนเทศที่มีประสิทธิภาพเพื่อนามาช่วยงานทั้งด้านการบริหาร
และ
การจัดการงานทั่วไป ขององค์กร โดยเน้นที่คุณภาพของระบบสารสนเทศและความคุ้มค่าในการลงทุน การใช้ระบบ
สารสนเทศจะเริ่มจากการนาข้อมูลป้ อนเข้าสู่เครื่องคอมพิวเตอร์ ระบบคอมพิวเตอร์จะทาการประมวลผลข้อมูล
เหล่านั้น แล้วจึงส่งผลลัพธ์ออกมาให้กับผู้ใช้ ผู้ใช้ระบบสารสนเทศจะนาสารสนเทศนั้นไปใช้ประกอบการตัดสินใจในการ
ทา
กิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่ง หากผลลัพธ์ที่ได้จากการประมวลผลไม่ถูกต้องหรือไม่สมบูรณ์ ก็จะต้องย้อนมาพิจารณา
เริ่มต้นที่ขั้นตอนการป้ อนข้อมูลใหม่อีกครั้งว่า ข้อมูลเข้า และขั้นตอนอื่นๆ มีความถูกต้อง สมบูรณ์หรือไม่

4. 1.3 ประโยชน์และตัวอย่างของการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของคนมีส่วนทาให้ชีวิตความเป็นอยู่ของคนในปัจจุบันมีความสะดวกสบายมากขึ้น ทาให้คนใน
สังคมมีการติดต่อสื่อสารถึงกันได้ง่ายและรวดร็ว มีการทากิจกรรมหลายสิ่งหลายอย่างรวมกันง่ายขึ้น การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
และการสื่อสารก่อให้เกิดประโยชน์ในด้านต่าง ๆ เช่น
1.3.1 ด้านการศึกษา
1.3.2 ด้านการแพทย์และสาธารณสุข
1.3.3 ด้านการเกษตรและอุตสาหกรรม
1.3.4 ด้านการเงินการธนาคาร
1.3.5 ด้านความมั่นคง
1.3.6 ด้านการคมนาคม
1.3.7 ด้านวิศวกรรมและสถาปัตยกรรม
1.3.8 ด้านการพาณิชย์
1.4 แนวโน้มการใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
1.4.1 ด้านอุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
เมื่อพิจารณาเครือข่ายการสื่อสารทั่วไปจากอดีตจนถึงปัจจุบัน เห็นได้ชัดว่ามนุษย์ใช้อุปกรณ์ การสื่อสารแบบพกพา
1.4.2 ด้านระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ในอดีตมักเป็นระบบที่ใช้คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์เชื่อมต่อตรง
เพียงชุดเดียว 1.4.3 ด้านเทคโนโลยี ระบบทางานอัตโนมัติที่สามารถตัดสินใจได้เองจะเข้ามาแทนที่ได้มากขึ้น เช่น ระบบแนะนา
เส้นทางจราจร

5. 1.5 ความเปลี่ยนแปลงจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
ความก้าวหน้าของอุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเป็นไปอย่างรวดเร็ว เพื่อสนองความต้องการด้าน
ต่างๆ ของผู้ใช้ในปัจจุบันซึ่งมีจานวนผูใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทั่วโลกประมาณพันล้านคน และเพิ่มขึ้น
เรื่อย ๆ ทุกปี ผู้ใช้สามารถใช้งานอุปกรณ์ดังกล่าวได้ทุกที่ ทุกเวลา จึงทาให้เกิดความเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ ทั้งที่
เกิดประโยชน์และ โทษ เช่น
1) ด้านสังคม
2) ด้านเศรษฐกิจ
3) ด้านสิ่งแวดล้อม
1.6 ตัวอย่างอาชีพทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
ตลาดแรงงานต้องการผู้ที่มีความรู้ความเข้าใจงานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารอย่างแท้จริง ซึ่งงาน ด้านนี้
จะรวมถึง งานด้านการออกแบบโปรแกรมต่าง ๆ โปรแกรมใช้งานบนเว็บงานด้านการเขียนโปรแกรม
ภาษาคอมพิวเตอร์ งานด้านฐานข้อมูล งานด้านระบบเครือข่าย ดังนั้นองค์กรจึงมีความต้องการบุคลากรที่มี
ความรู้ ความสามารถในการ
บริหารจัดการ และพัฒนาซอฟแวร์เพื่อใช้งานด้านต่างๆ ขององค์กร ตัวอย่างอาชีพด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและ
การสื่อสาร