2. • Üretim ,en yalın tanımıyla yaratılan değerdir.Üretim planlama ve
kontrol ise bir üretim yönetimi etkinliği olarak üretilecek ürünü
belirlemek ,üretim için donanım gereğini saptamak ve ürünlerin
istenen kalite ve maliyette,istenen sürede,doğru zamanlarda ve
istenen miktarlarda oluşumunu sağlayacak programlama çalışmalarını
kapsar.
2
3. ÜRETİM PLANLAMA
• Günümüzün modern imalat işletmelerinin tümünde kaçınılmaz olarak
üretim planlaması işlevi vardır.Üretim sistemlerinin büyüklüğü,
karmaşıklığı,işletme içi koordinasyon ve işletmenin çevreye olan
bağımlılığı üretim planlamasını vazgeçilmez kılmaktadır.
3
4. Üretim planlamasının aşamaları
Şu şekilde ifade edilebilir:
• Üretim planının kapsayacağı zaman aralığı tespit edilir. Ekonomik stok düzeyi
hesaplanır.
• Talep tahminleri yapılır.
• Plan dönemi başındaki ve sonundaki stok düzeyleri belirlenir.
• Başlangıç ve bitiş stokları arasındaki fark bulunur .
• Planlama dönemi içinde üretilmesi gereken miktar bulunur.
• Üretilmesi gereken miktar dönem dilimlerine dağıtılır.
4
5. • Üretim planlama ve kontrolü sürecinde, gelişim aşamaları açısından
üç ayrı yaklaşımdan söz etmek mümkündür.Bunlar ;
• Geleneksel Yaklaşım
• Merkezi Üretim Planlaması
• Hiyerarşik Üretim Planlaması
5
6. • Geleneksel Yaklaşım :
Bu yaklaşımda üretim planlaması müşteri siparişlerine göre
gerçekleştirilir.Mevcut stok düzeylerine göre üretim miktarı
belirleneceğinden işletme içerisinde planlama ve koordinasyon
eksikliğinden dolayı yüksek stok düzeyleri ile karşılaşılabilir.
6
7. • Merkezi Üretim Planlaması:
Üretim planlama ve kontrol faaliyetlerinin belirli bölümlerde
toplanarak yürütülmesi söz konusudur.Bu yaklaşımda ek siparişler
uyumu zorlaşabilir.
• Hiyerarşik Üretim Planlaması:
Planlama faaliyetlerinin bölümlere ayrılarak , bölümlerin
hazırladıkları planların bütünleştirilmesi ve birbirleri ile olan
etkileşimi üzerine odaklanır.
7
8. • Son olarak güncel yaklaşımlara göre genel anlamda üretim planlaması üç ana
düzeyde gerçekleştirilir:
• 1.Tesis Planlama: Üretim planlamasının ilk düzeyidir.Mal ve hizmet üretmek
için yapılan yatırımın fiziksel yapısının oluşturulması sürecini kapsar.
• 2.Süreç Planlama: Mevcut olanaklar dahilinde malzeme akış sistemi idealize
edilir.
• 3.İşlem Planlama: Süreç planlama sonucu oluşturulan iş merkezleri ile ilgili
ayrıntılı planlamalar gerçekleştirilir.
8
9. KRİZ NEDİR ?
• Kriz herhangi bir mal,hizmet,faktör veya döviz piyasasındaki fiyat ve
miktarda kabul edilebilir bir değişme sınırının dışında gerçekleşen
dalgalanmalardır.
9
10. Kriz durumunda
Firmalar maliyetlerini daraltmak amacıyla ;
1.Üretimde kullandıkları ithal malları değiştirme,
2.İstihdamı daraltma ,
3.Personel ücretlerini azaltma yoluna gitmişlerdir.
10
11. KRİZ DÖNEMİNDE ÜRETİM VE STOKLAR
• Daha önceki yıllarda, satacakları ürünleri iki hatta üç sezon önceden
ürettiren birçok zincir mağaza artık bu yöntemi rafa kaldırmış
durumdadır.
11
12. • Firmalar QCD’DE (Kalite-Maliyet-Hız) sürekli rakiplerden daha iyi
olmak zorundadır.Üretim kapasitesinin düşüş gösterdiği bu kriz
döneminde en iyiyi,en ucuz fiyatla istenildiği zaman ve istenilen
miktarda sunanlar müşteri kazanabileceklerdir.
12
13. Kriz döneminde üretim planlama teknikleri
• Üretim sistemi,makine,araç-gereç,malzeme, enerji,iş gücü,zaman gibi
girdileri mal ve hizmet şeklindeki çıktılara dönüştüren ve sonuçları
geri bildirim kanalıyla görüntüleyen bir süreçtir.
13
14. İşletmelerin üretim faaliyetleri karşılaşılan kriz durumlarında diğer
faaliyetlerde olduğu gibi zamanında tepki gösterebilmesi krizin olumsuz
etkilerine cevap verilebilmesi için üretim sistemlerinin esnek bir yapıda
olması gerekmektedir. Üretim sistemlerinin esnekliği;
• Üretimin esnekliğine,
• Üretim süreçlerinin ve faaliyetlerinin esnekliğine,
• Ürün esnekliğine dayanmaktadır.
14
15. Üretimde esneklik
• Üretimde Esneklik Üretim esnekliği,yeni bir ürün üretimine
geçebilmek için tezgahların çabuk ve masrafsız olarak ayarlanma
kapasitesinin olduğu bir organizasyon şeklidir.
15
16. Üretim süreç esnekliği
• Üretim Süreç Esnekliği Pazardaki değişimin üretim sürecine hızlı bir
biçimde yansıtılmasını sağladığı gibi,önemli ölçüde maliyetlere
katlanmadan süreçlerde değişiklikler yapılabilmesini öngörmektedir.
16
17. Ürün esnekliği
• Ürün Esnekliği İşletmelerin yeni ürünleri hızlı ve ucuz bir şekilde
üretebilme yeteneği anlamındaki ürün yenilikçiliği ile müşterilerin
ürün özelliklerine yönelik isteklerini hızlı bir şekilde karşılayabilme
yeteneği anlamına gelen müşteri isteklerine duyarlılığı içermektedir.
17
18. ÇAĞDAŞ ÜRETİM SİSTEMLERİ
• 1.Yalın Üretim
• 2.Tam Zamanında Üretim (JIT)
• 3.Bilgisayar Entegre (Bütünleşik) Üretim (CIM)
• 4.Esnek İmalat Sistemleri
• 5.Hücresel Üretim Sistemleri
• 6.Endüstriyel Robotlar
• 7.Grup Teknolojisi
18
19. Tam zamanında üretim (jit)
• İstenilen zamanda
• İstenilen miktarda
• Her türlü kaynak israfını önleyecek şekilde yapılan üretim.
Tam Zamanında Üretimin Tarihi ve Gelişimi 1970’lerin başlarında
kullanılmaya başlanan Japon Üretim Felsefesi TOYOTA & TZÜ TZÜ’in
babası: Taichi Ohno
19
20. Tam Zamanında Üretim Sistemi Nedir?
• TZÜ Sistemi
Sıfır envanter --- Stoksuz Üretim
Japon Üretimi --- Toyota Üretim Sistemi
Ohno Sistemi --- Kanban Sistemi
TZÜ, bir üretim hattında her bir parçanın bu üretim hattını izleyen
safha tarafından ihtiyaç duyulan kadar derhal üretildiği sistemdir.
20
21. Tzü in 3 temel özelliği
• Üretim hattı, talebe göre çekme (demand-pull) esası ile çalışmaktadır.
• Amaç her birimin toplam üretim süresini minimize etmektir.
• İmal edilen parçaların kayıp olduğu veya kusurlu ürün elde edildiği
tespit edilmesi halinde,üretim hattı durdurulur.
21
22. Tzü sisteminin üretim özellikleri
• Mamul politikası
• Kapasite kullanımı
• Fabrika düzeni
• İşgücü
• Üretim programları
• Stoklar Tedarik kaynakları
• Kalite Tamir bakım
• Üretim kontrolü
22
23. Tam zamanında üretim sonrası
• SÜREKLİ GELİŞİM: Sürekli gelişme sistemlerinde, birbiriyle yakın ilişki içinde
olan ekipler, karşılıklı etkileşim içindeki işletme fonksiyonları arasındaki
köprüleri oluştururlar.
• SİPARİŞE GÖRE SERİ ÜRETİM: Siparişe göre seri üretim, otonom işletme
birimlerinin dinamik bir ağ (network) oluşturacak şekilde bir araya
gelmeleridir.
23
24. Tzü nün sağladığı faydalar
• Depolama ihtiyaçlarında ve depolama maliyetlerinde
azalma
• Kalitede gelişme
• Teçhizat kullanım oranında artma
• İşgücü kullanım oranında artma
• İşgücü verimliliğinde artma
• Toplam akış süresinde azalma
• Tasıma faaliyetlerinde azalma
• Üretim miktarında artma
• Stok devir oranında artma
• Gereksiz faaliyetlerde tasarruf
24
25. Sonuç olarak
• Günümüzün artan rekabet koşullarında ayakta kalmayı amaçlayan
şirketlere, kriz zamanında da maliyetleri düşürücü , kaliteyi ve
üretkenliği arttırıcı felsefesi ile stratejik fırsatlar yaratmaktadır .
25
