1. Zamek w Malborku

2. Zamek w Malborku jest to trzyczęściowa twierdza obronna w stylu gotyckim. Składa się z zamku niskiego, zamku średniego i zamku wysokiego. Jest to jeden z największych zachowanych zespołów gotyckiej architektury na świecie. Pierwotna nazwa zamku używana przez zakon krzyżacki brzmiała Marienburg, czyli Gród Marii. Od 14 września 1309 do 1457 zamek w Malborku był siedzibą wielkiego mistrza krzyżackiego, a miasto stolicą państwa zakonnego.

3. Zamek Niski to największa a zarazem najmłodsza część warowni, posiadająca charakter głównie gospodarczy i magazynowy. Mieściła sie tu m.in. ludwisarnia, kuszarnia, prochownia, różne warsztaty, stajnie i karwan, w którym składowano uzbrojenie (budynek za kasą). Skrzydło zachodnie, gdzie dziś znajduje się restauracja, zajmował szpital, browar, spichlerze, obora. Wjazd na Zamek Średni prowadzi przez zadaszony drewniany most od strony północnej. Ta część zamku powstała z dawnego przedzamcza, gdy po przeniesieniu stolicy zakonu do Malborka, Zamek Wysoki przestał wystarczać. Można tu zobaczyć potężną bronę (spuszczaną kratę) broniącą dostępu do zamku. Po prawej stronie od wejścia znajdowała się infirmeria czyli szpital zakonny, natomiast po lewej sale wielkiego komtura, drugiej osobie w zakonie po wielkim mistrzu. Zamek Niski

4. Skrzydło północne oraz wschodnie Zamku Średniego zarządzane było przez wielkiego komtura, drugą po wielkim mistrzu figurę na zamku. Do jego zadań należała kontrola nad finansami podskarbiego i szafarza. Wielki komtur przyjmował również niektórych gości, w związku z czym w skrzydle wschodnim przygotowano dla nich pokoje (znajdowały się tam m.in. sale dla rycerzy przybywających z Zachodu w celu zbrojnego wsparcia Zakonu na czas wojen z Polską). Skrzydło północne realizowało obowiązki administracyjno-mieszkalne, zaś skrzydła południowego nie było wcale. Takie rozwiązanie umożliwiało obserwację z Zamku Wysokiego tego, co dzieje się na Zamku Średnim. Brak od owej strony umocnień i budynków stawiał też w trudnej sytuacji ewentualnych intruzów, chcących szturmem zdobywać Zamek Wysoki. W północno-zachodnim narożniku założenia mieściła się obszerna infirmeria, czyli szpital dla starych lub chorych braci zakonnych. Urządzony w skrzydle północnym przejazd bramny posiadał trzy zabezpieczenia. Pierwsze stanowił zwodzony most, drugim była brona oraz szyja bramna, a trzecim kolejna brona i strzelnica. Zamek Średni od północy i wschodu ubezpieczała dodatkowa linia muru, a całość otaczała fosa. Zamek Średni

5. Zamek Wysoki Na Zamek Wysoki prowadziła ulokowana w północno-zachodnim narożu czworoboku brama, do której dojeżdżało się po drewnianym zwodzonym moście. W szyi bramnej znajdowały się dwie boczne bramki wiodące na zewnętrzne, przeznaczone dla straży tereny Zamku Wysokiego. Zasadniczą bramę umiejscowiono w wysokiej na około 13 metrów wnęce wyposażonej w nadwieszony wykusz, przez który rażono oblegających. Przejazdy zamykane były poprzez opuszczane brony. Obok kaplicy, we wschodnim skrzydle zamkowym znajduje się wysoka, 66-metrowa wieża, która początkowo pełniła funkcję dzwonnicy kościelnej, a po nadbudowie wykorzystywano ją również jako dodatkowy element umocnień, a także punkt sygnalizacyjny umożliwiający przy pomocy znaków dymno-ogniowych szybkie przesyłanie wiadomości pomiędzy sąsiednimi ośrodkami klasztornymi. Od strony północnej wystawiono tzw. wieżę kleszą, flankującą podejście do całego zespołu zamkowego i bramy. Górowała ona nad Zamkiem Średnim, zapewniając załodze Zamku Wysokiego korzystną pozycję ogniową względem ewentualnych napastników.

6. 14 września 1309 wielki mistrz Zygfryd von Feuchtwangen przeniósł stolicę zakonu krzyżackiego z Wenecji do Malborka. Dlaczego to zrobił? W zachodniej Europie narastała atmosfera nieprzychylności wobec zakonu wywołana podbijaniem ziem chrześcijańskich zamiast pogańskich. Także fala oskarżeń i prześladowań skierowana przeciw zakonowi Templariuszy bardzo zaniepokoiła wielkiego mistrza. Obawiał się podobnych wystąpień przeciw Krzyżakom. Stolicą zakonu Przeprowadzka do dalekich Prus wydawała się więc koniecznością. Z pewnością bardziej odpowiednim miejscem na stolicę potężnego zakonu byłby Elbląg, jednak tam przeważali zwolennicy Henryka von Plotzke, mistrza krajowego, dążącego bez skrupułów do podbijania kolejnych ziem i lekceważący całkowicie prawdziwe funkcje i zadania do jakich został powołany zakon. Był to największy przeciwnik Feuchtwangena wewnątrz zakonu, tak więc stolicą kazał on uczynić Marienburg czyli Malbork. Odtąd na zamku rezydował wielki mistrz i jego zastępca wielki komtur.

7. W zamku malborskim przechowywane było wspaniałe dzieło sztuki - misternie rzeźbiony ołtarzyk polowy wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen. Polacy zdobyli go po bitwie pod Grunwaldem. Przez wieki znajdował się on w katedrze gnieźnieńskiej, do której trafił jako dar od króla Władysława Jagiełły. Jednak po rozbiorze Polski skradli go Prusacy i złożyli w Malborku. W czasie działań wojennych w 1945 roku Polacy próbowali zabezpieczyć zamek, aby oszczędzić muzealne zbiory. Mimo to mnóstwo przedmiotów zaginęło lub zostało poukrywanych. Ukryty ołtarz Wkrótce zauważono w nocy za murami grupę ludzi, która przedostała się do zamku nieznanym przejściem. Urządzono obławę, ale intruzi ostrzeliwując się z broni automatycznej zbiegli. Zgubili jednak dokument, który zaprowadził Polaków do pewnego domu, gdzie w skrytce w piwnicy odnaleziono cenny ołtarz zawinięty w płaszcz niemieckiej żandarmerii. Natomiast w skarbcu na Zamku Wysokim odkryto świeżo zrobioną dziurę. Tam właśnie był ukryty ołtarzyk. Odzyskany cenny zabytek stał się eksponatem Muzeum Narodowego w Warszawie.

8. W trakcie wojny trzynastoletniej, w czerwcu 1457 roku Malbork zajęły wojska polskie. Zarząd zamkiem spoczął w rękach starosty królewskiego i podległego mu burgrabiego. Z licznych XVI - XVIII-wiecznych lustracji obiektu przeprowadzanych przez urzędników dworskich wynika, że funkcje poszczególnych jego części uległy zmianom. Zamek Wysoki przestał być klasztorem a stał się gospodarczym zapleczem twierdzy. Przechowywano tu smołę, sól, piwo, chmiel i inne produkty żywnościowe. Załoga wojskowa i kadra urzędnicza mieszkała na Zamku Średnim. Przedzamcze adaptowano dla potrzeb ściśle militarnych. W Karwanie magazynowano działa, kule i inną broń strzelecką. W basztach i wieżach - beczki z prochem i saletrą.

9. Malbork (1309-1457) Wielcymistrzowie

10. Muzeum 1 stycznia 1961 roku utworzono Muzeum Zamkowe. Decyzję o jego powołaniu przyspieszył groźny pożar dachów skrzydeł zachodniego i północnego Zamku Średniego, jaki wybuchł 7 września 1959 roku. 3 lipca 1965 roku, w odbudowanym częściowo skrzydle wschodnim otwarto wystawę bursztynów, będącą jednym z magnesów przyciągających do Malborka rzesze turystów. Atrakcją stały się też seanse widowisk "Światło i dźwięk" (od 1980 roku). W grudniu 1997 roku zespół zamkowy wpisany został na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

11. Obecnie w Muzeum Zamkowym w Malborku eksponowanych jest 18 wystaw stałych. Do najważniejszych możemy zaliczyć:"Malborska kolekcja bursztynu","Infirmeria na Zamku Średnim", "PACIFICA TERRA Prusowie - Słowianie - Wikingowie u ujścia Wisły", "Kapitularz na Zamku Wysokim","Broń w dawnych wiekach", "Broń i Barwa","Kancelaria wielkich mistrzów w Malborku",

12. W murach średniowiecznej warowni co roku obywają się różnego rodzaju imprezy kulturalno-edukacyjne m.in.: "Oblężenie Malborka" - organizowane jest cyklicznie od 2000 roku. Impreza ma zasięg ogólnopolski i nawiązuje do wydarzeń, które rozegrały się pod murami malborskiej twierdzy w 1410 r. po bitwie pod Grunwaldem."Międzynarodowy Festiwal Kultury Dawnej" - "Eurofolk" oraz wiele innych

13. Krzyżacy Krzyżacy, Zakon Krzyżacki (pełna nazwa - Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie ) , to jeden z największych zakonów rycerskich, które powstały w XII wieku w wyniku krucjat. Krzyżacy opanowali Prusy Wschodnie oraz tereny Łotwy , Estonii, a także ziemie polskie. Słynna siedziba Krzyżaków to zamek w Malborku (Malbork). Malbork stał się miejscem Krzyżaków w efekcie ich sprowadzenia przez Konrada Mazowieckiego.

14. Kilka zdjęć 

15. Nad brzegiem Nogatu - na wschodniej krawędzi pradoliny Wisły, międzyhoryzontem a otwartym niebem - trwa magiczny zamek. Zdawać by się mogło, że togigantyczny okręt, który płynie przez przestrzenie czasu nad równiną Wielkich Żuław,nad wodami ciemnej rzeki.Nocą, kiedy cichną głosy świata, mury tej warowni snują swe wspomnienia.Posłuchajmy opowieści murów, choć zapewne każdy z nas usłyszy trochę inne słowai każdy zobaczy odmienne obrazy i cienie. M.Stokowski "Legendy i opowieści Zamku Malbork" Dziękuję za Uwagę 